Сапаны басқарудың концепциясына талдау

КІРІСПЕ 3
1 САПА ЖӘНЕ САПА МЕНЕДЖМЕНТІ ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ ТҮСІНІК 5
1.1 Сапаға анықтамалар 5
1.2 Сапа және сенімділік ұғымдарына түсінік 9
1.3 Тұтынушының қанағаттандыратын қасиеттер 11
1.4 Сапа тұтынушымен анықталады 14
1.5 Сапа және оған қызығушы жақтар 17
1.6 Жалпы менеджмент пен сапа менеджментінің өзара байланысы 18
2 ҚАЗІРГІ САПА МЕНЕДЖМЕНТІНІҢ КОНЦЕПЦИЯСЫНА ТАЛДАУ 24
2.1 Қазіргі сапа менеджментінің концепциясына талдау 24
2.2 Сапаны жоспарлау. 24
2.3 Сапаны қамтамасыз ету. 26
2.4 Сапаны бақылау. 27
2.5 TQM концепцияларының басты ережелері 29
2.6 Қазақстанға TQM.ді енгізу 39
3 ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЕСЕПТІҢ МОДЕЛІ 44
3.1 Жалпы сипаттама 44
3.2 Сызықты программалау есебі 47
3.3 Симплекс әдісі 48
3.4 Бүтін санды сызықты программалау есебін шешу әдістері 49
3.5 Алгоритм сұлбасы 51
3.6 Экономика.математикалық есеп 54
ҚОРЫТЫНДЫ 67
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 68
ҚОСЫМША 69

Қазіргі заман нарықтық экономикасында барлық елдерде сапа мәселелеріне үлкен ықылас қойылады. Қатаң бәсекелестік сапаның жоғарылатуының бағдарламасын әзірлеуге себепші болды. Фирмалардың өндіретін өнімдерінің сапасын сипаттау, қабілеттіліктерін бағалау үшін ғылыми зерттеулерде және тәжірибеде нақты көрсеткіштердің қажеттілігі пайда болды. Бұл сипаттамалар өнімге сәйкес сертификаттармен расталады. Көптеген өндіруші фирмалардың өзідеріне тиісті халықаралық стандарттарға сай сапа жүйелері бар. Тұтынушыға сапалы өнім табыстау кез келген кәсіпорынның ең басты азығы болып табылады.
Нарықтық экономикада сапаны бірінші кезекті мәселе деп санағаны, осы салада үлкен төңкерілістер жасады. Шетелдің алдыңғы фирмалары сапа менеджментінің жаңа әдістерін қолдана нарықтың әр түрлі салаларында озып келе жатқан позицияларға қол жеткізді.
Қазақстандық кәсіпорындар сапа менеджментінің жаңа әдістерін қолдану төңірегінде әлі артта қалушылар арасынан табылады. Сол арасынша, сапаны жоғарылату шындығында мол мумкіндіктер алып келеді. Сапаға деген қатынас барлық деңгейлерде өзгермейінсіз, сапаның жоғарылауы мүмкін емес. Егер әр түрлі деңгейлердің жетекшілері сапаға өмір сүру образы ретінде қарамаса, сапаның жоғарылатуына байланысты шақырулар іске асырыла алмайды.
Сапа мен өндірістің тиімділігі арасында тікелей байланыс бар. Сапаның жоғарылатуы өндірістің тиімділігінің жоғарылатуына, шығынды төмендетуге және нарықтың еншісін көбейтуге мүмкіндік туғызады.
Сапаны басқару сұрақтарына әр түрлі елдер ғалымдарының көптеген зерттеулері арналған және сапа менеджментінің төңірегінде түбегейлі тәжірибелер жиналған. Сапаның мәселелеріне ғылыми қызығушылық жиналған теориялық материялға талдау жасауды керек етеді.
ХХ ғасырдың 20 жылдары өз алдына жеке пән ретінде бөлініп шыққан сапаны басқару қазіргі кездері кәсіпорынның жалпы менеджментіне бірігіп кетті. Сапаны басқарудың ең әйгілі және әдістемелік күшті бағыты – Жалпы Сапаны Басқарудың (Total Quality Management) талқылауы бойынша, сапалы өнімнің шығарылуына тек инженерлер, сапа жөніндегі менеджерлер немесе сенімділік жөніндегі мамандар ғана емес, фирманың барлық қызметкерлері қатысуы қажет.
Сапа өндірістің барлық кезеңдерінде қамтылуы керек. Барлық техникалық талаптарға, спецификацияларға сәйкес келгендігіменен, тұтынушыға қажет емес тауардың сапалы болуы мүмкін емес. Тауар сапасының негізі – бұл тұтынушының қажеттіктерін анықтау, яғни маркетинг. Сонымен бірге, сатып алу кезеңдері, қызметкерді жалдау, өндіру, сақтау және жеткізу сапаға қойылатын талаптарға тікелей байланысты. Әрбір кезеңде сапаға жетудің өз әдістері мен аспаптары бар болады.

1. И. И. Мазур, В. Д. Шапиро «Управление качеством: Учеб. Пособие». Под ред. И. И. Мазура. – М.: Высш. шк., 2003. – 334 с.
2. А. Б. Рахымбаев, Б.О. Сабатаева, А.Қ. Белгібаев «Менеджмент». Оқу құралы. – «Заң әдебиеті», Алматы: 2006. – 149 бет.
3. Окрепилов В. В. «Управление качеством: Учебник для вузов / 2-е изд., доп. И перераб». – М.: ОАО Изд-во «Экономика», 1998. – 639 с.
4. С. Д. Ильенкова, Н. Д. Ильенкова, С. Ю. Ягудин и др. «Управление качеством. Учебник». М.: ЮНИТИ
5. Мамыров Н. К. Гл. ред. А. Нысанбаев «Менеджмент и рынок: казахстанская модель».. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 1998. – 432 с.
6. В.А. Колемаев. Математические методы и модели исследования операций. Учебник.
7. Бердалиев К. «Менеджмент: Курс лекций» – Алматы: Экономика, 2005. – 238 с.
8. И. Л. Калихман «Сборник задач по математическому программированию», 1975. – 270 с.
9. Еремина И. И. «Исследование операций. Лабораторный практикум. Учебно-методическое пособие для вузов». – Елабуга, 2007. – 88 с.
10. Димов Ю.В. «Метрология, стандартизация, сертификация»- Питер, 2006.- 305с.
11. Қазақстан Республикасының «тұтынушы құқығын қорғау» заңы 20 06 жылы жаңартылған.