Қазақстан Республикасындағы шағын инновациялық бизнестің даму барысына жан-жақтылы талдау жасай отырып, қазіргі кезеңдегі шағын инновациялық кәсіпкерліктің дамуында кездесетін проблемаларды саралау және соның негізінде шағын инновациялық бизнесті дамытудың жаңа бағыттарын ұсыну

Пән: Бизнесті бағалау
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 92 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 4

1. ШАҒЫН ИННОВАЦИЯЛЫҚ КӘСІПКЕРЛІКТІ ДАМЫТУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ-ӘДІСТЕМЕЛІК НЕГІЗДЕРІ . . . 8

1. 1. Инноватика теориясы шағын инновациялық кәсіпкерлікті дамытудың негізі ретінде . . . 8

1. 2. Ұлттық инновациялық жүйенің даму болашағы . . . 14

Инновациялық кәсіпкерлікті дамытудағы мемлекеттің рөлі және құқықтық қамтамасыз ету . . . 21

2. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ШАҒЫН ИННОВАЦИЯЛЫҚ КӘСІПКЕРЛІКТІҢ ҚАЗІРГІ ДАМУ ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ . . . 30

2. 1. Қазақстандағы инновациялық саланың бүгінгі жағдайына сараптама . . . 30

2. 2. Шағын инновациялық кәсіпкерліктің дамуын талдау . . . 38

2. 3. Қазақстан Республикасындағы венчурлы бизнестің даму ерекшеліктері . . . 46

3. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ШАҒЫН ИННОВАЦИЯЛЫҚ КӘСІПКЕРЛІКТІ ДАМЫТУДЫ ЖЕТІЛДІРУ МӘСЕЛЕЛЕРІ . . . 60

3. 1. Инновациялық кәсіпкерліктің дамуына кедергі жасайтын мәселелер және оларды шешу жолдары . . . 60

3. 2. Инновациялық кәсіпкерлікті қолдаудың шетелдік тәжірибесі және оны Қазақстан жағдайында қолдану мүмкіндіктері . . . 67

3. 3. Шағын кәсіпорындағы инновациялық жобаның тиімділігі . . . 76

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 86

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 89

РЕФЕРАТ

Диссертациялық жұмыс 91 беттен, 10 кесте мен 12 суреттен тұрады.

Зерттеудің мақсаты мен міндеттері. Диссертациялық зерттеу жұмысының негізгі мақсаты - Қазақстан Республикасындағы шағын инновациялық бизнестің даму барысына жан-жақтылы талдау жасай отырып, қазіргі кезеңдегі шағын инновациялық кәсіпкерліктің дамуында кездесетін проблемаларды саралау және соның негізінде шағын инновациялық бизнесті дамытудың жаңа бағыттарын ұсыну болып табылады. Қойылған мақсатқа жету үшін келесідей міндеттер қойылды:

инноватика теориясының қалыптасуы мен қазіргі кезеңдегі концепцияларын сараптау;
шағын инновациялық кәсіпкерліктің теориялық негіздері мен оның даму кезеңдерін сипаттау;
Қазақстандағы венчурлы бизнестің дамытудың экономикадағы ролі мен орнын анықтау;
Қазақстандағы шағын инновациялық кәсіпкерліктің ұйымдастыру тенденциялары мен қазіргі жағдайын зерттеу;
ҚР-дағы шағын инновациялық кәсіпкерліктің даму үрдістерін айқындау;
ҚР-дағы шағын инновациялық кәсіпкерлікті ұйымдастыру мен жүзеге асырудағы проблемаларды анықтау;
шет ел тәжірибесін сараптау арқылы оның Қазақстан ерекшеліктеріне сай келетін жақтарын қолдану мүмкіндіктерін анықтау.

Зерттеу пәні шағын инновациялық кәсіпкерлікті дамыту механизмдері мен құралдары, олардың шағын инновациялық бизнестің дамуына ықпал ету мәселелері болып табылады.

Зерттеу объектісі болып Қазақстан Республикасындағы шағын инновациялық кәсіпкерлік субъектілері табылады.

Зерттеудің ғылыми жаңалығы экономикалық дамудың қазіргі сатысында шағын инновациялық кәсіпкерлік субъектілеріне қолдау көрсетудің жаңа механизмдерін мен құралдарын ұсыну болып табылады.

Зерттеу үрдісінде келесі нәтижелерге қол жеткізілді:

- шағын инновациялық кәсіпкерліктің даму кезеңдеріне салыстырмалы талдау жасау негізінде шағын инновациялық кәсіпкерлікті дамытудың объективті қажеттілігі негізделді;

- шағын инновациялық кәсіпкерліктің қазіргі даму барысын талдау арқылы оның болашақ даму бағыттары айқындалды;

- шағын инновациялық кәсіпкерлікті дамытуға негіз болатын экономикалық, әлеуметтік және ұйымдастырушылық мәселелер анықталынды;

- шағын инновациялық кәсіпкерліктің дамуына кедергі келтіретін проблемалар анықталып, оларды жоюдың жолдары белгіленді;

- шетелдік тәжірибені зерттеу негізінде оның ел ерекшелігіне сәйкес келетін тұстары анықталып, оны қолдану мүмкіндіктері көрсетілді.

КІРІСПЕ

Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Соңғы жылдары Қазақстан Республикасы бірқатар әлеуметтік - экономикалық табыстарға қол жеткізді. Минералды-шикізаттық ресурстар экспорты ұлттық экономикаға қайта құру кезеңінің дағдарысына төтеп беруге және экономикалық өсудің жоғарғы қарқынын қамтамасыз етуге мүмкіндік берді. Бірақ қазіргі өсім сапасы қанағаттандырарлық дәрежеде емес, себебі ол жоғары технологиялар есебінен жүзеге асырылмай жатыр. Жинақталған экономикалық әлеует, әрине ең алдымен минералды-шикізаттық, ғылыми-технологиялық және адами ресурстарды толық қолдану есебінен экономиканың одан әрі қарай дамуына алғышарттар құрайды.

Қазiргi кезде Қазақстан Республикасы экономикасының тиiмдiлiгi негiзiн табиғи және еңбек ресурстарымен қатар ғылыми-техникалық әлеует қалыптастырып отыр. Экономикада ғылым мен техниканың жетiстiктерi инновациялық кәсiпкерлiк арқылы өндiрiске енгiзiлiп рынокқа бәсекеге қабiлеттi жаңа өнiмдер шығарылады. Инновация дегенiмiз - нарықтық бәсеке негізінде және мемлекеттiң қолдауы арқасында жүзеге асырылатын инновациялық үрдiстердiң соңғы тиiмдi нәтижесi. Осы аталған соңғы нәтиже мiндеттi түрде белгiлi бiр «пайдалы инновациялық тимiдiлiкпен», яғни, экономикалық, ғылыми -техникалық, әлеуметтiк, экологиялық тиiмдiлiкпен сипатталынуы тиiс.

Инновациялық-инвестициялық проекттер бойынша тиiмдi шешiм қабылдау Қазақстанның болашағына зор әсер етедi. Ғылыми-техникалық әлеует - кез келген мемлекеттiң ұлттық байлығының негiзгi саласы. Барлық дамыған елдер тәжіребиесi көрсеткендей, экономикалық дамудың негiзгi жолы - ғылыми-техникалық және инновациялық салада лидер болу. Инновациялар экономиканың құлдырауына төтеп берiп, ұлттық экономиканың тиiмдiлiгi мен бәсекеге қабiлеттiлiгiн жоғарылатады. Сондықтан бүкiл дүние жүзiндегi кәсiпкерлер инновацияларды басқару мен ұйымдастыруға ерекше көңiл бөледi.

Қазақстанның 2003-2015 жылдарға арналған индустриалды - инновациялық даму Стратегиясында өңдеуші және ғылыми сыйымды жоғары технологиялық индустрияға аса зор көңіл бөлініп жатыр. Елдің экономикалық тәуелсіздігі технологиялық даму деңгейінен ажыратылмай қарастырылады. Әлемдік экономикадағы мемлекеттің рөлі мен оның мәні, инновация мен өзгерістердің негізгі қозғаушы күші - жоғарғы технологиялармен қаншалықты қамтамасыз етілетіндігімен анықталады. Қазіргі заманғы техника өндіріс технологиясынан бөлек ажыратылып қарастырылмайды. Ол тек нақты технологиямен қатар қолданылады және сол арқылы көрініс табады.

Ғылыми-техникалық прогресті жеделдетуде ерекше өнімнің ғылыми-техникалық жобалары, озық технологияларды басқарудың қазіргі заманғы жүйесін жасаумен шұғылданатын ғылыми-зерттеу, кострукторлық және жобалық ұйымдары ерекше рол атқарады. Қазақстан тек табиғи ресурстарды ғана пайдалана отырып дамитын емес, сондай-ақ өзінің интеллектуалды капиталын да пайдаланып дамитын елге айналғаны белгілі болды. Мұның өзі дүниежүзілік бәсеке ғылыми-техникалық жобалардың өте жедел жүзеге асуын талап етеді. Сыртқы әлемдік ортада үздіксіз жүріп жатқан өзгерістер дүниежүзілік экономикадағы біздің еліміздің де орнын белгілейд, сондықтан индустриалды - инновациялық қызмет өмір сүрудің және дамудың маңызды факторына айналуда. Осыған байланысты туындайтын аса маңызды жайт - индустриалды - инновациялық қызметтің елдің экономикасының өсуін және экономиканың құрылымдық қайта құрылуын қамтамасыз ететін қуатты тұтқаға айналуы болып табылады. Индустриалды - инновациялық қызмет - бұл ғылыми-техникалық идеяларды, ұсыныстарды, өнер табыстарын іс жүзінде қолдануға және таратуға болатын деңгейде жеткізу қызметі. Индустриалды-инновациялық қызметті басқару мақсаты - жаңа идеяларды қолдау, бастама көтеру, оларды бақылау, инновациялық өнімді нарыққа шығаруға жағдай жасау болып табылады. Инновациялық үрдістерге тән жоғары дәрежедегі динамикалық, анықсыздық, қарсы факторлардың көп болуы менеджментті күрделендіреді. Сондықтан индустриалды-инновациялық қызметті басқаруда жағдайдың күрделілік сипатын, бәсекені, тәуекелді ескеру қажет.

Қазіргі кезде Қазақстанда ескі және жаңа инновациялық жүйелердің элементтері ұштасқан ауыспалы типтегі ұлттық инновациялық жүйе (ҰИЖ) қызмет атқаруда. Ескі ҰИЖ-ге мемлекеттік сектордағы ғылыми-техникалық ұйымдардың көпшілігі, әскери индустрия кешенінің ғылыми-техникалық орталықтары мен ұйымдары жатады. Жаңа ҰИЖ-ге индустрия мен қызмет көрсету саласындағы шағын сектордың ғылыми-техникалық ұйымдарын, шағын инновациялық кәсіпорындарды, көптеген мемлекеттік емес, коммерциялық емес, ғылыми, талдау жасаушы, консалтингтік т. б. орталықтарды жатқызуға болады. Аталмыш ҰИЖ субъектілері нарықтық экономиканың ұйымдық және жүйелік принциптері негізінде қызмет атқарады. Оның үстіне олардың бір бөлігі іс жүзінде жобалы инновациялық жүйенің әрекеттері болып табылады.

Шағын инновациялық фирмалар ғылымның және оның тәжірибеде жүзеге асуы арасындағы байланыстырушы буын болып табылатындықтан, ол ҰИЖ-нің маңызды бөлігі саналады. Шағын фирмалар ғана негізінен жаңа өнімдер мен технологияларды құрастыру бойынша, білімдерді тауарға айналдыру бойынша тәуекелге барады. Сол себепті шағын фирмалар құрамы жоғары тәуекелдік нәтижесінде үнемі өзгеріп отырады, көптеген фирмалар құлдырап, оның орнына жаңалары пайда болады. Бұл белгілі бір қалыптағы құрылымдық балансты құрып, ҰИЖ-дегі шағын фирмаларының «сындарлы массасын» қалыптастырады. Отандық жағдайдың ерекшелігі қазіргі кезде шағын фирмалар санының аздығымен және оларға қолдау көрсететін инфрақұрылымның жаңа ғана қалыптасуымен сипатталады.

Тақырыптың зерттелу дәрежесі . Кәсіпкерліктің дамуы, қалыптасуы және қызмет ету мәселелері мен сұрақтарын зерттеген шетелдік және отандық ғалым-экономистер, атап айтқанда: Смит А, Маршалл А, Бодо К, Бусугин А. Е, Кантильон Р, Маккеланд Д, Мұхамеджанова Б. Ғ, Кубаев К. Е., Мұхтарова Қ. С., Жатканбаев Е. Б., Купешова С. Т. және т. б.

Зерттеудің мақсаты мен міндеттері . Диссертациялық зерттеу жұмысының негізгі мақсаты - Қазақстан Республикасындағы шағын инновациялық бизнестің даму барысына жан-жақтылы талдау жасай отырып, қазіргі кезеңдегі шағын инновациялық кәсіпкерліктің дамуында кездесетін проблемаларды саралау және соның негізінде шағын инновациялық бизнесті дамытудың жаңа бағыттарын ұсыну болып табылады. Қойылған мақсатқа жету үшін келесідей міндеттер қойылды:

инноватика теориясының қалыптасуы мен қазіргі кезеңдегі концепцияларын сараптау;
шағын инновациялық кәсіпкерліктің теориялық негіздері мен оның даму кезеңдерін сипаттау;
Қазақстандағы венчурлы бизнестің дамытудың экономикадағы ролі мен орнын анықтау;
Қазақстандағы шағын инновациялық кәсіпкерліктің ұйымдастыру тенденциялары мен қазіргі жағдайын зерттеу;
ҚР-дағы шағын инновациялық кәсіпкерліктің даму үрдістерін айқындау;
ҚР-дағы шағын инновациялық кәсіпкерлікті ұйымдастыру мен жүзеге асырудағы проблемаларды анықтау;
шет ел тәжірибесін сараптау арқылы оның Қазақстан ерекшеліктеріне сай келетін жақтарын қолдану мүмкіндіктерін анықтау.

Зерттеу пәні шағын инновациялық кәсіпкерлікті дамыту механизмдері мен құралдары, олардың шағын инновациялық бизнестің дамуына ықпал ету мәселелері болып табылады.

Зерттеу объектісі болып Қазақстан Республикасындағы шағын инновациялық кәсіпкерлік субъектілері табылады.

Зерттеудің ғылыми жаңалығы экономикалық дамудың қазіргі сатысында шағын инновациялық кәсіпкерлік субъектілеріне қолдау көрсетудің жаңа механизмдерін мен құралдарын ұсыну болып табылады.

Зерттеу үрдісінде келесі нәтижелерге қол жеткізілді:

Зерттеудің теориялық және әдістемелік негізі танымал экономист-ғалымдардың еңбектерінде баяндалған шағын инновациялық бизнесті қалыптастыру мен дамыту мәселелері жөніндегі пайымдаулар мен қорытындыларға және монографиялық зерттеулерге сүйенеді. Сонымен қатар кәсіпкерліктің даму теориялары жөніндегі танымал ғалымдардың ғылыми еңбектері, ғылыми - тәжірибелік конференция материалдары, ғылыми және қолданбалы зерттеу жұмыстары, шетелдік авторлардың, отандық экономистердің монографиялары, оқу құралдары, сонымен қатар, заңды және нормативті-құқықтық актілер, статистикалық жинақтар, құжатты материалдар құрайды.

Диссертациялық жұмысты жазу барысында әр түрлі экономикалық зерттеу әдістері қолданылды: талдау және синтез әдістері, салыстырмалы және факторлық талдау тәсілдері, бағалау, жүйелілік талдау әдістері, логикалық және статистикалық тәсілдер.

Зерттеудің ақпараттық негізін ҚР-ның статистика бойынша Ұлттық агенттігінің материалдары, ҚР Заңдары мен нормативті - құқтық актілері, Экономика және бюджеттік жоспарлау Министрлігі, Қаржы министрлігінің статистикалық бюллетендері, мерзімді басылымдар, сонымен қатар ресми веб-сайттардың мәліметтері құрайды.

Жұмыстың тәжірибелік маңыздылығы диссертациялық зерттеу барысында алынған тұжырымдар мен ұсыныстар алдағы кезеңде шағын инновациялық кәсіпкерлікті дамыту жүйесін жетілдіру мақсатында және Қазақстан Республикасында инновациялық қызметті жетілдіре түсу үшін қолданылуы мүмкін.

Зерттеу нәтижесінің сыналуы . Магистрлік диссертация тақырыбы бойынша 2 ғылыми мақала жарияланды.

Жұмыстың құрылымы мен көлемі. Диссертациялық жұмыс 90 бет көлемінде баяндалған және ол кіріспеден, үш тараудан, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен, 10 кестеден, 12 суреттен тұрады.

Диссертациялық жұмыстың бірінші бөлімінде шағын инновациялық кәсіпкерлікті дамытудың қажеттілігі мен экономикалық мәні ашылған. Сонымен қатар шағын инновациялық кәсіпкерлікті дамытудың артықшылықтары осы бөлімге арқау болған. Инноватика теориясы шағын инновациялық бизнесті дамыту негізі ретінде қарастырылған.

Екінші бөлімде Қазақстан Республикасындағы шағын инновациялық кәсіпкерліктің даму барысына статистикалық мәліметтер негізінде саралау жүргізілген. Осы бөлімде венчурлы бизнестің даму ерекшеліктеріне сипаттама берілген.

Жұмыстың үшінші бөлімінде шағын инновациялық кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдауды жетілдіру жөніндегі шаралар кешені қарастырылады. Ал жұмыстың қорытынды бөлімінде автордың диссертациялық жұмысты жазу нәтижесінде алған өзіндік тұжырымдары мен ұсыныстары берілген.

1. Шағын инновациялық кәсіпкерлікті дамытудың теориялық-әдістемелік негіздері

1. 1. Инноватика теориясы шағын инновациялық кәсіпкерлікті дамытудың негізі ретінде

Нарықтық экономикадағы ғылыми қызмет нәтижелерін пайдалану мүмкіншіліктерінің мол болуы, «инновация» деген экономикалық және жалпы ғылыми категориясын өмірге әкелді. Қоғамдық қатынастардағы пайда болған осы құбылысты, «жаңалық енгізу» деген техникалық мағынаны білдіретін «инновация» сөзімен атала бастады. «Инновациялық қызмет туралы» заңның түсініктерге арналған 1-бабы бойынша, «инновация - жаңа немесе жетілдірілген өнім, жаңа немесе жетілдірген техникалық прогресс, жаңа ұйымдастырушылық техникалық, қаржылық - экономикалық немесе басқа да өнеркәсіп немесе қоғамды басқару салаларына прогрессивті ықпал ететін, әр түрлі қоғамдық қатынастар салаларындағы шешімдер ретіндегі жүзеге асырылынған, инновациялық қызмет нәтижелері». Біріншіден, бұл анықтамада инновацияның құқықтық қатынастардағы түрлі көріністері көрсетілген. Екіншіден, инновация - инновациялық қызметтің нәтижесі ретінде келтірілген. Жалпы инноватика теориясының қалыптасуы - Й. Шумпетер теориясынан басталады. 1920 жылдары австриялық ғалым И. Шумпетер өзінің «Экономикалық өсу теориясы» еңбегінде экономикалық теория ғылымдырында алғаш рет инновация түсінігіне көңіл аударды. Оның айтуынша экономикалық тұрақтылықты жаңашыл кәсіпкерлер бұзады. Бұл кәсіпкерлер рынокқа жаңа өнім әкеліп, басқа кәсіпкерлерді бәсекеге шақырады. Әр кәсіпкер бәсекеден қалып қоймау үшін, өз тарапынан басқа да жаңа өнімдер ойлап табуға мәжбүр болады. Әр кәсіпорынның ішкі факторларын жаңадан біріктіру, яғни факторлар комбинациясы арқасында да жаңалық алуға болады деді. И. Шумпетер жаңа комбинациялардың бес түрін көрсетті:

жаңа өнімді қалыптастыру;
жаңа технология пайдалану;
өндіріс процессін ұйымдастырудың жаңа түрлерін пайдалану;
сатудың жаңа рыноктарына шығу;
ресурстардың жаңа түрлерін немесе жаңа қайнаркөздерін пайдалану.

И. Шумпетер өз теориясын Н. Д. Кондратьев толқындарымен байланыстырды. И. Шумпетерден кейін инновациялар теориясын циклдер теориясымен байланыстыра отырып Г. Менш, К. Фримен т. б ғалымдар жалғастырды. Ал МакКинзи компаниясының менеджері Р. Фостердiң «технологиялық айырылымдар теориясы» И. Шумпетер теориясынан ерекше болды. Р. Фостердің айтуынша кез келген технологияның S - сияқты белгілі бір өмірлік циклі болады. Әр кәсіпкер өз технологисының өмір циклін жақсы білуі керек, технология құлдырау фазасына жақындаған уақытта ол технологияны жаңартуға немесе ауыстыруға даяр болуы керек. Ғылыми -техникалық прогресс экономикалық өсу факторы ретiнде Солоу, Е. Домар және Р. Харрод моделдерi танымал. Технологиялық кезеңдерді инновациялармен тығыз байланыстырушы ғалымдардың бірі А. Ансофф. Ол технологиялық кезеңдердiң түрлерiн анықтап, өнім өндіру технологиясының, сұраныс және ұсыныстың өмiр кезеңдерiн бір бірімен байланысын ашып көрсетті /38, 454 бет/

«Инновация» сөзі 1440 жыл француз тіліндегі «жаңғыру және жаңа» әлде «зат жасаудың жаңа жолы» деген мағынаны білдіретін «innovacyon» сөзінен пайда болған. Инновация дегеніміз - бұрын рынокта болмаған жаңа сапалық қасиеттерге ие бұрыннан белгілі өнім немесе тіпті жаңа және жақсартылған технологиялық процестер түрінде көрінетін өзгерістер мен жаңалықтар /17, 64-67 бет/.

Р. Портер: «Ғылыми парктер» - әдемі ландшафта орналасқан, үлкен және кіші фирмаларды жоғары технологиямен қамтамасыз ету және ол жоғарғы оқу орнымен байланысты - деген, ал зерттеу парктері - ғылыми парктермен барлық жағынан тең, бірақ кең өндірістік масштабтағы қызметпен және ЖОО байланысы аз, яғни шектеулі. Технологиялық парктер - (технополистер) кең территорияны алып жатыр, оған еңбек сиымдылығы жоғары фирмалар бағытталған., ал ЖОО байланысы тұрақты емес және оның әсері бәсең.

Ю. Гаушилд және Р. Штейнкюхлер ғылыми және зерттеу парктерін бөліп қарамайды. Оның басты қағидалары «технологиялық білімнің локальды агломирациясынан» және «нау-хау» - дан тұрады деп және белгілі бір технологияға бейімдеуі күшейеді деген /38, 37-41 бет/.

« Ғылыми паркт » терминді ұйымдар басқа әйгілі атпен белгілі; мысалға: «зерттеу паркі», «инновациялық орталық», «алдыңғы қатарлы технологиялардың даму орталығы» т. б. аттармен қоғамда өзінің орнын алып, дамуда.

Ғылыми-техникалық прогресс - кез келген мемлекеттің ұлттық байлығының негізгі саласы. Барлық дамыған елдер тәжірибесі көрсеткендей, экономикалық даму, көркейтудің негізгі жолы - ғылыми-техникалық және инновациялық салада лидер болу. Инновациялар мен жаңалықтар экономиканың құлдырауына төтеп беріп, ғылыми-техникалық прогрестің белсенді түрде дамуына жағдай жасап, ұлттық экономиканың тиімділігі мен бәсекеге қабілеттілігін жоғарылатады.

Инновациялық қызмет - нәтижелерi экономикалық өсу мен бәсекелестiк қабiлеттiлігі үшiн пайдаланылатын, өндiрiстiң және қоғамды басқарудың әртүрлi салаларына жаңа идеяларды, ғылыми бiлiмдердi, технологиялар мен өнiм түрлерiн енгiзуге бағытталған қызмет.

Инновациялық қызметке мынадай қызмет түрлерi жатады:

1) қоғамды басқару саласына жаңа идеялар мен ғылыми бiлiмдердi енгiзу;

2) экономикалық айналымда iске асырылатын жаңа немесе жетiлдiрiлген өнiмдi (жұмысты, көрсетiлетiн қызметтi), жаңа немесе жетiлдiрiлген технологиялық процестi жасауға бағытталған ғылыми-зерттеу, жобалау, iзденiс, тәжiрибе-конструкторлық және технологиялық жұмыстарды орындау мен оларға қызмет көрсету;

3) инновациялық тауарларды (жұмыстарды, көрсетiлетiн қызметтердi) өткiзу рыногын ұйымдастыру;

4) өндiрiстi технологиялық қайта жарақтандыруды және дайындауды жүзеге асыру;

5) жаңа технологиялық процестердi, тауарларды (жұмыстарды, көрсетiлетiн қызметтердi) сертификаттау мен стандарттау мақсатында сынақтар өткiзу;

6) бастапқы кезеңде инновациялық жоба өтемдiлiгiнiң нормативтiк мерзiмiне жеткенге дейiн жаңа немесе жетiлдiрiлген өнiм (жұмыс, көрсетiлетiн қызмет) өндiру және (немесе) жаңа немесе жетiлдiрiлген технологияны қолдану;

7) инновациялық инфрақұрылымды құру мен дамыту;

8) инновациялық қызмет нәтижелерiн насихаттау және инновацияларды тарату;

9) игеру және iске асыру мақсатында интеллектуалдық меншiк объектiлерiне (оның iшiнде ашылмаған ғылыми, ғылыми-техникалық және технологиялық ақпаратқа) құқықтарды қорғау, беру және иемдену;

10) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес инновациялар жасауға бағытталған өзге де қызмет түрлерi жатады.

Жалпы А. Флемингтің бағалы антибиотик - пеницилинді пайдалануды іске асыруы, 18 ғасырда фотосуреттің пайда болуы, телефон, радио, персоналды компьютерлердің, жердің жасанды серіктерінің пайдаға жаратылуы - бұл жетістіктердің бәрі де инновациялық прогресс нәтижелері.

Қарастырылатын түсінік - «жаңа немесе жетілдірілген өнім, жаңа немесе жетілдірген техникалық прогресс» деп берілген. Инновация тақырыбына арналған әдебиетте, инновацияның статистикалық (өнім) және динамикалық (прогресс) болмыстары көрсетілген. Инновацияны осындай жолмен қарастыру көптеген зерттеушілерге тән. Мысалға О. П. Молчанова инновацияны түсінудегі ғылымдағы екі амалдың бар екенін көрсетеді. Біріншісі, инновацияны шығармашылық процестің нәтижесі, екіншісі, осы нәтижелерді енгізу процесі. Инновацияны процесс ретінде қарастыру - оның ғылыми - техникалық нәтиже қалпынан, нарыққа шығарылатын тауар қалпына әкелетін процесс деп қарастырылады.

Заңның 1-бабы 1- тармағында «инновациялық қызмет - экономиканы және бәсекелестікті дамытуға арналған, әр түрлі салалардағы өнеркәсіп және қоғамды басқару салаларына жаңа ойларды, ғылыми білімдер, технологиялар мен жаңа өнімдерді енгізуге бағытталған қызмет» деп берілген. Инновациялық қызмет дегеніміз - бүкіл инновациялық процесс барысында атқарылатын қызметтер. Инновациялық процесс бірнеше сатыдан тұратын іс әрекеттер жиынтығы. Ол мынадай төрт негізгі сатыдан тұрады /20, 22-25б/.

Сурет 1 - Инновациялық процестің сатылары

Жалпы біз инновациялық процесстерді интегралды, параллелді және тізбекті ұйымдастыру әдістеріне бөлеміз. Тәжірибе жүзінде инновациялық үрдістерді ұйымдастыру, жоспарлау, бақылаудың көптеген әдістері бар. Жоғарыда айтылғандай жаңа өнімнің рынокқа тиімді енуі мен пайдалы болуы инновациялық үрдістердің тиімді ұйымдастырылуы негізінде болады.

Инновациялық процесстің кез келген деңгейінде инновациялық қызметті басқару әдістері:

1. ФСА - функционалды-құндық әдіс

ФСА - функционалды-құндық әдіс кез келген өнімнің атқаратын пайдалы қызметін толық зерттеу арқасында оны өндіруге кететін шығынды азайта отырып осы қызметтерді сапалы түрде жаңарту әдісі . Ең бірінші рет ФСА - функционалды-құндық әдіс 1947 жылы «Дженерал Электрик» компаниясында пайдаланылған.

ФСА әдісі бірнеше кезеңнен тұрады :

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.