Кәсіби қазақ тілі.Орта және кәсіптік оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық

Пән: Тілтану, Филология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 57 бет
Таңдаулыға:

М. Қ. Тәжібаева

Орта және кәсіптік оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық

(Сынама басылым)

ІІІ-курс

Лексикалық тақырып : Құрылыста

Грамматикалық тақырып: Есімдік

Грамматикалық түсініктеме

Есте ұстаңыз!

Өзім-я сам; өзің-ты сам; өзіңіз-вы сами; өзі-он сам; өзіміз-мы сами; өзіңіз-вы сами; өздері-они сами; өздеріңіз-вы сами.

Тапсырмалар
1. Мына есімдіктердің мағыналық топтарын анықтаңыз.

. . . есімдіктері: мен, сен, біздер, сіздер, олар.
. . . есімдіктері: қашан? Қалай? Не?қайдағы?қайсы?
. . . есімдіктері: өзім, өзіңіз,
. . . есімдіктері: әрқашан, әрқалай, әлдеқалай, бірнеше, бірдеме, әрне, әрбір, қайсібір
. . . есімдіктері: ешкім, ештеңе, ешқашан, ешбір, дәнеме, дәнеңе
. . . есімдіктері: бәрі, бар, барлық, күллі, бүкіл.

Сөздік

Таңдау -выбор

Ерекшелік - особенность

Тұрғындар - житель

Талап - требование

Көркемдік шешім - художественное решение

Алдымен - сперва

Құрылыстың көлемі - обьем строительства

Ең соңғы - самый последний

2. Мәтінді оқып, аударыңыз.

Құрылыста

Жаңа құрылыс салу үшін территорияны дұрыс таңдау қажет. Жергілікті табиғат ерекшелігіне назар аудару жағы қадағаланады.

Пәтерлерді жобалауда онда тұратын болашақ тұрғындардың демографиялық жағдайы мен талабы ескеріліп отырады.

Сәулетшілердің жобалау ісінде экономикалық тиімділік пен техникалық-конструкциялық жаңалық, экологиялық талаптар, заманға сай барлық жетістіктер ескеріледі.

Масштаб, ассиметрия, материал ауқымының айқындығы мен ырғақ үйлесімі- бұл ғимараттарды салудағы негізгі көркемдік шешімге айналады.

Алдымен, әрине, жобалаушылар келіп құрылыстың көлемін белгілеп қазық қағады. Міне, осыдан кейін құрылыстың барлық жұмысы басталады.

Құрылыс бір тұтас ағзаға айналады. Бас инженер-бас дәрігер тәрізді. Ол нөльден бастап, ең соңғы жұмысы біткенше, құрылысты мемлекеттік комиссияға тапсырғанша тыным таппайды. Бір құрылысты салу үшін қаншама мамандық иелері бірігіп жұмыс істейді. Сәулетшілер, геодезистер, құрылысшылар, электр мамандары, жылу жүргізу мамандары, сылақшылар, ағаш ұсталары, компьютер бағдарламашылары, телефонистер, сантехниктер, экономистер т. б. Осы мамандық иелері бірігіп, ”Бірлік түбі-береке”дегендей алып құрылыстарды салады.

3. Осы мәтінге он сұрақ жазыңыз.

4. Cөз үлгілерімен құрылысқа байланысты сөйлем құраңыз.

Мына, қаншалықты, қашан, ешқашан, әлдебір, өзім, барлық, бірнеше.

5. Жақшаның ішіндегі сөздердің қазақша баламасын жазып, сөйлемдерді көшіріңіз.

«Арман» кинотеатры

«Арман» кинотеатры Алматы қаласының көрікті жерінде орналасқан. Ол Абай көшесі мен Достық (проспект) (перекресток) . Сол жағында Оқушылар сарайы, оң жағында іргелес Республика (дворец) орын тепкен. Алдындағы шағын алаңда (поэт) Абайдың ойлы (памятник) 2 залды кинотеатрдың вестибюлі мен фойесінің ішкі ашық ауладағы (зимнии) баққа қарауы - (для зрителей) өте таптырмас (вид) . Фойедегі (фонтаны) мен гүлзарлар микроклимат жасайды. (Здание) интерьерін көркейте түседі.

6. Аударып, сөйлем құраңыз.

Знак геодезический, канава, канализационная труба, каркас, капитальное строительство, капитальный ремонт, качество ремонта, квартальный план.

7. Қажетті есімдіктерді қойып, аударыңыз.

. . . жаңа тұрғын үй кешенінің жобасын көріп, талқыладық . . . жоба . . . де ұнады. Бірақ . . . керекті құрылыс материалдары туралы пікірталас басталды. Сәуле . . . кезде қатты қызбаланып . . . материалдардың сапасыз екенін айтты.

. . . пікірінше . . . студенттер келісе қоймады.

8. Блиц сұрақ (2 минутта он екі сөздің аудармасын айтып көріңіз) .

наружная стена - іргетас-

ғимарат сұлбасы - дворец-

майлы сыр - Кәсіп-

шатыр - Ұжым -

курстық жоба - кешен -

жоба - ұстын-

елеулі кемшіліктер - тұрғын үй-

ғимарат сұлбасы- мамандық иелері-

дәнекерлеу - қаңқа-

қазық -

9. Курстасыңызбен «Тұрғын үй ипотекасы» тақырыбына диалог құраңыз.

10. Суреттегі крандарды сипаттап жазыңыз.

11. ’’Топтастыру’’ стратегиясы бойынша толтырыңыз.

Лексикалық тақырыптар: Құрылысқа қатысты мамандықтар

Грамматикалық тақырып: Белгісіздік, жалпылау, болымсыздық есімдіктерін қайталау

1. Белгісіздік есімдіктері орысшаға аударыңыз : әркім, әлдекім, әлдене, әлдеқашан, біреу, бірнеше .

2. Сөйлемдердегі болымсыз есімдіктерді табыңыз. Құрылыс басында ешкім жоқ. Бастық ештеңе деген жоқ. Мен ешқашан ештеңе деген жоқпын. Қорықпа, бас инженер ештеңе етпейді.

3. Жалпылау есімдігіне бес сөйлем жазыңыз.

4. Құрылысқа қатысты берілген мамандықтарды оқып, аударып, он сөйлем жазыңыз.

сәулетші ;
жобалаушы- инженер;
жұмыс жүргізуші ( прораб) ;
жұмысты ұйымдастыруды жобалау тобының инженері;
зерттеуші инженер;
кадр дайындау жөніндегі инженер;
техника қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі инженер;
құрылыс барысын қадағалаушы инженер;
акустикалық оқшаулау жұмыстарының бригадирлері ;
қабырға панелін орнату және құрастыру мамандары;
жобалаушы-инженер;
жобалаушы-техник;
сапа жөніндегі инженер;
дәнекерлеу жұмыстары қызметінің бастығы;
дәнекерлеу жұмыстары жөніндегі супервайзер;
сапаны қадағалау бөлімінің бастығы;
шетел технологиясын енгізу жөніндегі жетекші мамандар;
-электро-энергетикалық қондырғыларды сынау және іске қосу жөніндегі инженер;
акрилден жасалған әрлеп-қаптау материалдарын құрастыру супервайзері;
желдету жүйесін техникалық пайдалану супервайзері;
коммуникациялық жүйелерді құрастыру супервайзері ;

Лексикалық тақырып :Құрылыс жабдықтары Грамматикалық тақырып: Етістік

Грамматикалық түсініктеме

Дара /простые/ етістік : кел, ойна, оқы т. б .

Күрделі /сложные/ етістік : барып кел, ойнап жүр, оқып отыр т. б.

Негізгі /знаменательный/ етістік

Салт /непереходные/ - кел, отыр, қал т. б.

Сабақты /переходные/ етістік : ал бер

Болымды(положительная форма) оқы, отыр

Болымсыз(отрицательная форма) оқы ма , отыр ма

негізгі етіс / кел, оқы, айт /

ортақ етіс /- ыс, -іс, -с / айтыс, келіс

Етіс /залог/ өзгелік етіс /- тыр, -тір, -дыр / - ыр, -ір, -т

ырықсыз етіс /- ыл, -іл, -л / қойыл, құй+ыл

өздік етіс /- ын, -ін, -н / киін, тара+н

Тапсырмалар

1. Төмендегі жұрнақтармен етіс жасап, оның мағынасын түсіндіріп, етістің түрін атаңыз

-ыр /-ір, -ар, -т, -с/ -ыс, -іс, -ын, -ыл, -тыр, -қыз

Есімше /причастие/ - (ған, -ген, -қан, -кен)

(-ар, -ер, -р) (атын жазған, салған, маң,

мек)

Көсемше /деепричастие/ (-ып, -іп, -п, -а, -е, -қалы, -келі, -ғалы, -қанша, -кенше, -ғанша)

Тұйық етістік /инфинитив- у / айт у , кел у , сал у

Шақ(время)

Осы шақ келер шақ өткен шақ

Оқып отыр / + а, -е, -и /оқи кел / + ды , - ді , - ты , - ті/

тұр, Оқыды

Рай(наклонение)

Бұйрық рай шартты рай қалау рай

(повелительные) (условные) (желательные )

сал, айт, кел сал+ са кел+ се сал+ ғым

кел+ гім

Құрылыс жабдықтары -ІІ

Сөздік

Алебастр - алебастр

Алебастровая штукатурка - алебастр сылақ

Асбоцемент - асбоцемент (асбест пен цементтің қосындысы)

Балласт - 1. салмақ 2. Артық жүк 3. Минерал қиыршықтарынан жасалған құрылыс төсемі

Бетон - бетон цемент пен құм және уақ тас қосындысы)

Бетон пористый - кеуек бетон

Брус - қырлы кеспелтек ағаш

Бут - кесек тас (скалистый камень)

Влажный материал - дымқыл материал

Вяжущий материал - байланыстырғыш материал

Газобетон - газбетон

Гипс - ғаныш

Гипсобетонные панели - ғанышты- бетонды тақталар

Глина - саз, балшық

Глина жирная - май топырақ

Глинобетон - саз-бетон

Гравий - қиыршық тас (ұсақталған тау тасы)

Гранит - гранит тас

Грунт - топырақ

Грунт песчанный - құмдақ топырақ Панель-қабырға тақтасы

Железная арматура - темір шеген Пенопласт-кеуекпласт

Железо листовое - қаңылтыр темір Песок-құм

Жженый кирпич - күйдірілген кірпіш Смесь-қоспа

Известь - әк Щитовой паркет-қалқан

Лесс - сары топырақ паркет

Мраморная плита - мәрмәр тақта Краска-сыр, бояу

Обои - тұсқағаз

2. Осы сөздерді оқып, келесі сабаққа жатқа жазуға дайындалыңыз.

3. Мәтінді оқып, аударыңыз.

Құрылыс жабдықтары

Қазіргі кезде құрылыс индустриясы елімізде қарқынды дамуда. Бұл ел экономикасының өрлеу үстінде екендігінің айғағы. Соңғы он жылда құрылыс материалының неше түрі шет елдерден ағылуда. Оның ішінде сапалысы да сапасыз, жарнамасы күшті нәрселері де баршылық. Әр қалада құрылыс материалын сататын дүкендер, жайма базарлар көп. Қаншама газеттерде құрылыс материалын сату туралы жарнамалар жарияланады. Тапсырыс берсең үйіңе (құрылыс алаңына) өздері-ақ алып келеді. Есік, терезе, шатырдың неше түрі, болат шыбықтар, құм, цемент, сыр, лактың түр-түрі, паркет - не керек бәрі бар. Бағасына келіссең болды.

Әрине құрылыс жабдықтарын білетін маманмен ақылдасып, кеңесіп алғанға не жетсін? «Кеңесіп пішкен тон келте болмас» деген.

Ал, теледидардан қаншама жарнама беріледі. Бөлмені жөндеуден бастап, безендіріп, сәндегенге шейін, үй жобасынан, үйді салып, оның жылу жүйесі мен үй жиhазын алуыңды да сайлап береді.

4. Мына сөйлесу үлгілерін сөздікті пайдалана отырып, сөйлемдерді толықтырыңыз.

-Сізде, бөлменің ішін күрделі жөндеуден жүргізгенге қандай . . . бар?

-Біздің дүкенде . . . үшін . . . қоспасы «Аленкс» тағы басқа сорттары, Желімнің мынандай . . . Қалауыңыз білсін. Жүріңіз әбден аралап, танысып . . . беріңіз. Бір-бірінен айырмашылығын, бағасы туралы мына . . . сізге түсіндіреді . . . Түсқағаздың түрлері . . . , Есік . . . , терезе ауыстырсаңыз - . . . түрлері бар. Қалауыңыз білсін.

5. Мына сөздер мен сөз тіркестерін қазақ тіліне аударыңыз.

Глазурь, гипсовая плита, гипс безводный, грунтовочная краска, грунтоцементное покрытие, древесина, единая система в проектировании, дубовый паркет, железо листовое.

6. Сөздермен сөйлем құрастырып, етістіктің шағын анықтаңыз.

Үлгі :Гипсовая плитка-ганышты төсемдер Офис интерьерін өрнекті ғаныш төсемдерімен безендіріп т і. (өткен шақ етістік) .

7. Етістіктерді осы шаққа қойып, сөйлем құраңыз.

Бар, кел, жау, іс, қара, сұра, айт.

8. Мына мәтіннен етістік болып тұрған сөздерді теріп жазыңыз.

Құрылыс тарихынан

1956 жылы “Қазгипросельстрой” институты жобалаған қамыс үй сериясы (сәулетшілері: М. А. Гура, Ким, До Сен т. б. ) Павлодардағы комбайн заводы поселкесін салу ісінде қолданылды.

1962 жылы “Казгорстройпроект” институтының тың аудандарына лайықталған қамыс-темір бетон панельді 2-4 бөлмелі тұрақжайлар комплексінің жобасын ұсынды. Бұл жоба экономикалық тиімділігімен көзге түсті. (ҚСЭ-нан)

9. Асты сызылған етістікке талдау жасаңыз.

Үй алды

Үйді алған

Үйді алатын қай шақта, тұлғасы қандай?

Үйді алып еді

Үйді алушы еді

10. Мына кестені толтырыңыз.

Болымсызетістік:

Болымсыз

етістік

Грам.Формалар:

Грам.

Формалар

Тұлғасынатаңыз:

Тұлғасын

атаңыз

Болымсызетістік:

Сал ма +

. . .

Грам.Формалар:

-ды
-у
-ған
-й
-йтын
-са
-ғалы
-с
йынша

Тұлғасынатаңыз:

Құрылыс+

11. Мына етістіктерге тиісті құрылыс материалын тіркестіріп жазыңыз.

Үлгі : Қоспаны араластырды.

Араластырды, сылады, құйды, шатырлады, орнатты, жапсырды, тегістеді, көтерді, кептірді, өлшеді.

Сөзжұмбақ- “ Құрылыс материалдары”

1. Жамбыл облысындағы ежелгі мәдени ескерткіші? 2. “Котлован” сөзінің қазақша аудармасы? 3. “Жер бедері” сөзінің орысша аудармасы? 4. Есік қаласынан табылған ескерткіш? 5. “Щебень” сөзінің қазақша аудармасы? 6. Қазақстандағы ең биік қонақ үй? 7. Ертедегі қазақтардыңүйлері неден жасалған ? 8. Үй шатырында қолданылатын құрылыс материалы ? 9. Жамбыл қаласының көне атауы? 10. Үй салғанда ең бірінші неден бастайды? 11. Қызылорда облысындағы ежелгі мәдени ескерткіш? 2. Үйдің төбесіне қолданылатын құрылыс материалы? 13. Дүние жүзінде ең жас қала? 14. Шағал сөзінің орысша аудармасы? 15. Қазақстан жеріндегі ежелгі құрылыс материалы?

2

3

4

11. Мысалды оқып, мазмұнын айтуға дайындалыңыз.

Шеге мен бұранда

(мысал)

Кәдімгі шелтиген Шеге мен

Байсалды Бұранда кездесіп қап,

Хал -жағдай сұрасты.

Шеткері “Шеберханаға ”кіріп,

Шөлмек ашып, сыра ішті.

Ойдағы-қырдағы, қайдағы-жайдағыны қозғап,

Әңгіме айтып, бір -біріне сыр ашты:

-Біздің Әбекеңе , -деді Бұранда,

-Яғни, Әтіберкі бастығымызға рахмет,

Әтуерлі еңбегіңіздің арқасында

Сый ақы алып тұрамыз,

Жыл сайын Сарыағаштағы

Санаторийге барып дем алып тұрамыз.

Айтпақшы, сендердің бастықтарың қалай?

Ол жайлы әңгіме естіп едік талай . . .

Сонда:

Шелтиген Шеге шіренді

-Мен енді Бақабас Балғаға бағынбаймын.

Қаңсыған қу тақтайға

Қанша төмпештесе де қағылмаймын, -

Деп қырсығып қисайып қалды.

Көкейде жүрген бір сырды, жолдасына жайып салды.

Әңгіме осы арда үзіліп кетті.

Себебі,

Қисайып қалған Шегені

Атауыз келіп, іліп кетті

М. Көптілеуов. (“Айқап”газеттінен)

ІІІ-КУРС

Лексикалық тақырып: Құрылысшының арнаулы жұмыс киімі

Грамматикалық тақырып: Шылау сөздер

Грамматикалық түсініктеме

Шы ыЛАУСӨЗДЕР:

Ш

ы ы

Л

А

У

С

Ө

З

Д

Е

Р

Сөздік

Арнаулы жұмыс киімі-спецодежда, спецовка

Арнаулы бас киім-каска

Су өтпейтін -непромакаемый

Төзімді-прочный

Дәнекерлеушінің қалқаны-щит сварщика

Арнаулы аяқ киім-спецобувь

Тапсырмалар

1 . Мәтінді оқып аударыңыз .

Құрылысшының арнаулы жұмыс киімі

Көптеген мамандықтың атқаратын қызметіне қарай арнаулы жұмыс киімдері болады.

Бір мамандықтарда жұмыс киімдері сәнімен, түрімен, айрықша белгілерімен қалыптасқан. Мысалы, теміржолшылардың, әскерилердің, дәрігерлердің киімдері. Ал кейдір мамандықтарда арнаулы жұмыс киім-жұмыс үстінде сақтық, қорғаныш қызметі үшін киіледі. Мысалы, өрт сөндірушілердің, мұнайшылардың,

Құрылысшылардың, су астына сүңгушілердің киімдері-осындай мақсата тігіліп киілелі. Құрылысшының киімі-каска, арнаулы комбинизон не бешпет-шалбар, қалың табанды аяқ киім, түрлі қорғаныш қолғаптары, арнаулы көзәйнектер. Электрмен дәнекерлеушінің кимі- ток өткізбейтін қолғап және арнаулы берзент киім.

Арнаулы жұсым киімін кию-құрылыс басында болатын әр-түрлі апатты жағдайлардан-дене жарақаттарынан- сақтайды. “Сақтықта-қорлық жоқ” деген сөз бар халықта.

2. Сөйлем құраңыз.

Дәрігердің жұмыс киімі ( қандай?) Ақ халат

Теміржолшының . . .

Банк қызметкерінің . . .

құрылысшының . . .

кеденшінің . . .

мұнайшының . . .

өрт сөндірушінің . . .

3. Бос орынды қажаетті сөздермен толықтырыңыз.

Бригададағы барлық құрылысшының . . . киімі бар ма?

Қоймадан су өткізбейтін . . . етіктің бесеуін тапсырыспен . . .

. . . түрде барлық жұмысшы . . . Арнаулы . . . тігетін фирмаға барып, . . . беру керек. Сенің бригадаңда . . . түгел ме?

Керекті сөздер: арнаулы, каскаларың, киім. тапсырыс, арнаулы, алдық, сырт.

4. Шылау сөздерді қойып жазыңыз / ба, бе, да, де, пен, үшін /.

Жаңадан бекіткен Еңбек заңын оқыдың . . . ?Жұмыс күнін дұрыс жоспарлай білген адамның ісі . . . өнеді, табысы . . . көбейеді. Сіз . . . мамандықтың қыр -сырын білу-ең маңыздысы. Етік . . . , каскасы жаңа екен. Заңгерден ақыл-кеңес сұрадыңыз . . . ?

5. Сәйкестігін табыңыз .

Қиын жағдайға ұшырау в обязательном порядке

Келісім шартқа отыру несколько человек

міндетті түрде подписать договор

біраз адам попасть в тежелое положение

тиянақты студент нанести ущерб

жұмыс орны место работы

собранный студент

6 . Сөз тіркес мен сөйлем құраңыз .

Жұмыс орны басталады, кимейді, ыңғайлы киім, алғашқы жұмыс күні, қаланың ортасында, шебер адам, өз ісін білетін

, тапсырыс берді.

7 . Дағдыланыңыз. жаңа екен.

лас еді.

жайлы . . .

. . .

Жұмыс киімі қара түсті . . .

таза . . .

әдемі . . .

келісті . . .

. . .

Лексикалық тақырып: Құрылыс аспаптары

Грамматикалық тақырып: Үстеу. Үстеу түрлерін қайталау

Грамматикалық түсініктеме

Сөздік

Құрылыс машиналары - строительные машины

Кешенді механикаландыру - комплексная механизация

Сүйір тістеуік - острогубцы

Бұрауыш - отвертка

дәнекерлеуіш - Пояльник

Ара- пила

Қызу өлшеуіш- пирометр

Көтергіш - подъемник

Жүк көтергіш механизм - полиспаст

Портал кран - портальный кран Қалақ-совок

Аспап - прибор Бұрма саты-спиральная

Мұнаралы кран - башенный кран лестница

Кескіш, шапқы - резак Қашау-стамеска

Сызу құралы - рейсфедер Сүргі-фуганок

Бұрғы - сверло Балта-топор

Қырғыш - скобель Бұрғы-бурав

Тапсырмалар

1. Сәйкестігін табыңыз.

Енді всю ночь

Мұнда по казахскому

Сыртта впереди

Ілгері снаружи

Түнімен здесь

Қазақша теперь

2. Туынды үстеулердің жасалуына мән беріңіз, қалай жасалғанын ауызша айтыңыз.

Үлгі :

Жоғары+ға (на верх) Барыс септігінің

Күн+і+не (день) жалғауы арқылы

Арт+қа (назад) жасалып тұр

а) жазда (летом)

түнде (ночью) . . .

қыста (зимой)

осында (здесь)

б) осылай (так)

гүлдей (как цветок)

қыздай ( . . . ) . . .

құстай ( . . . )

в) ескіше (по старому)

қазақша ( . . . )

орысша ( . . . ) . . .

ағылшынша ( . . . )

3. Өзің білетін құрылыс машиналарының түрлерін жазыңыз.

4. Мәтінді оқып аударыңыз.

Құрылыс аспаптары

Құрылыс аспаптары -құрылыстың монтаждау, сылау, әрлеу, өңдеу жұмыстарында пайдаланатын қол аспаптарының жиынтығы. Оның 1000-ға тарта түрі бар. Олар қолдану саласына қарай бірнеше түрге бөлінеді. Құрылыс машиналарымен механизмдерін жөндеуге арналған аспаптарға: түрлі өлшемдегі кілттер, слесарлық балғалар, шайқы, бұрауыштар. Кәсіпорындарда конструкциялық элементтер мен құрылыстың тетіктер жасауға пайдаланатын аспаптарға: қашаулар, сүргілер, егеулер т. б. Бөлмені әрлеу жұмыстарында: сырлау біліктері, сылау аспаптары, тағы басқадай да аспаптар қолданылады.

Ал құрылыс машиналар қатарына -мұнаралы жүк көтергіш крандар, шынжыр табанды, доңғалақты крандар, бір шөмішті роторлы экскаваторлар, бульдозерлер, түрлі жер қазғыш топырақ таптауыш, бұрғылау, қада қағатын, тиейтін, тасымалдайтын, ұсақтап-сорттайтын, араластырып-бұлғайтын түрлі машиналар жатады.

5. Суреттегі машиналар құрылыста не үшін қолданылады?

6. Жақшаны ашып, сөйлем құраңыз.

Осы құрылыста (строительные приборы) жетіспейді. Жер қазатын машинамен (что делает?) . (Фуганок) ағаш жонады. Әйнекті (стеклорез) кеседі. Есік алдынан (кран) өтті. (молоток) ескі екен.

7. Қазақ тіліне аударыңыз.

Инструменты (Китай) Бюгель В5-7. 10шт. Цена договорная. Валик ІІ8-

6. Затир с деревянной ручкой. Пистолет для герметика. Цена договорная.

8. Аударыңыз.

Международная Выставка Строительной техники и оборудования представляет: Карьерная техника, землеройные, строительные, дорожно-строительные, буровые машины, мини экскаваторы, башенные и мобильные краны, автокраны, подъемное оборудование и устройства, конвейеры, манипуляторы:оборудование для дробления и обработки строительного сырья, бетоносмеситель. Строительные инструменты и материалы; спецодежда, специализированные издания и средства массовой информации.

9. Сөйлемдерді орыс тіліне аударыңыз, бірнеше сұрақ қойыңыз.

Құрылыс материалдары мен бұйымдарын сынау бойынша негізгі стандарттар

(1. 01. 2004 - жағдай бойынша)

МСТ 125-79 Гипс байланыстырғыштары. Техникалық шарттар.

МСТ 310. 3-76 Цементтер. Силикат кірпіштері мен тастар. Техникалық шарттар.

МСТ 379-79 Керамика кірпіштері мен тастар. Техникалық шарттар.

МСТ 969-77 Глиноземді цемент.

МСТ 2697-75 Төбе пергамині. Техникалық талаптар.

МСТ 2889-80 Ыстық төбе битум мастикасы. Техникалық шарттар.

МСТ 6617-76 Құрлыс мұнай битумдары. Техникалық шарттар.

МСТ 6806-73 Лак - бояу материалдары. Иіліске қабыршақтың созылғыштығын анықтау әдістері.

МСТ 8267-82 Құрылыс жұмыстарына арналған табиғи қиыршық тас. Техникалық шарттар.

МСТ 8268-82 Құрылыс жұмыстарына арналған малта тас. Техникалық шарттар.

МСТ 8269-76 Табиғи тастан, малта тастан жасалған қиыршық тас және құрылыс жұмыстарына арналған малта тастан жасалған қиыршық тас. Санау әдістері.

МСТ 8420-74 Лак - бояу материалдары. Шартты жабысқақты анықтау әдістері.

МСТ 9179-77 Құрылыс әгі. Техникалық шарттар.

МСТ 16483. 18-72 Ағаш 1 см жылдық қабаттардың санын және жылдық қабатында кеш ағаштың мөлшерін анықтау әдісі.

МСТ 22245-76 Жабысқақ жол мұнай битумдары. Техникалық шарттар. 8. ”Топтастыру стратегиясы” бойынша құрылыс аспаптарының түрлерін жазыңыз.

. . . шайқы

. . .

9. Сөзжұмбақ-

“Құрылыс аспаптары”

1 . “Аспап” сөзінің синонимы. 2 “Отвертканың” қазақша атауы. 3 . Ағаш жонатын аспап. 4 . “Сверло” сөзінің қазақша атауы . 5. Құрылыс машиналарының бір түрі . 6 . “Скобель” сөзінің қазақша атауы. 7 . “Қалақ” сөзінің орысша атауы. 8 . “Резак” сөзінің қазақша атауы. 9 . “Аспап” сөзінің орысша атауы. 10 . “Ара” сөзінің орысша атауы. 11 . Ағашты өңдеуге арналған аспап. 12 . “Резак” сөзінің қазақша атауы. 13 . Құрлыстағы қызу өлшеуіш құралы қалай аталады?. 14. Дизайнердің негізгі құралы. 15 . Жүк көтергіш механизм қалай аталады?16. »Сүиіртістеуік »сөзінің аудармасы.

Лексикалық тақырып : Мамандық иесі- құрылысшы

Грамматикалық тақырып: Одағай. Одағайдың түрлері

Грамматикалық түсініктеме

1. Көңіл-күй одағайы

(эмоциональный )

Бәрекелді (браво) ,

Құдай-ай (боже мой), Аhа (ага),

Әттеген-ай (Надо же)

1. Көңіл-күй одағайы(эмоциональный):

2. Жекіру

( побуждающий )

Бәрекелді (браво) ,Құдай-ай (боже мой), Аhа (ага),Әттеген-ай (Надо же):

Жә! (хватит), Мә! (На),

Әй (Ай), Ал (ну)

1. Көңіл-күй одағайы(эмоциональный):

3. Сыпайгершілік

( формы вежливости )

Бәрекелді (браво) ,Құдай-ай (боже мой), Аhа (ага),Әттеген-ай (Надо же):

Кешіріңіз (извините),

Рахмет (Спасибо),

Кеш жарық (Добрый вечер)

Тапсырмалар

1. Мына сөйлемнен одағайларды теріп, топтау стратегиясы бойынша орындаңыз.

1. Пай-пай, әдемісін-ай! 2. А, Қарлыға қашпаймын, Қайратым бар деп таспаймын (Батырлар жыры) 3. Ура! Біздің жерлесіміз финалға шықты! 4. Қане! Көмектесіп жіберіңдер. 5. Асқар: «Моh-моh» деп ала тайын шақырды. 6. Әй, аңқау басым-ай!