Экономикадағы көлік саласы


Кіріспе
Көлік Коммуникация Кешенінің (ККК) мәселелері Қазақстан Президенті Н. Ә. Назарбаевтың халыққа арналған жолдауында мазмұндалған "Қазақстан - 2030" ұзақ мерзімді стратегиясында көрсетіледі. Осы құжатта инфрақұрылым, ең алдымен, көлік пен байланыс елдің экономикалық дамуындағы басымдық ретінде белгіленеді. "Қазақстан - 2030" стратегиясының өзекті міндеттерінің бірі әлемдік рынокта отандык көлік-коммуникациялар кешенінің бәсекеге жарамдылығын (бәсеке кабілетін) камтамасыз ету және ел аумағы аркылы сауда ағындарын ұлғайту мағынасында тұжырымдалады [1] .
Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Көлік саласы тәуелсіз Қазақстанның тыныс-тіршілігінде аса маңызды рөл атқарады. Бір жағынан бұл еліміздің орасан үлкен аумағымен (2725 мың км 2 ), оның халқының сирек орналасуымен (орта есеппен 6 адам/ км 2 ) [2], шикізат және өндіріс ресурстарының шашыраңқылығымен сабақтасады. Осындай ахуалда ККК еліміздің экономикалық қана емес, сонымен бірге саяси тұтастығын да қамтамасыз етеді.
Екінші жағынан, Еуразия континентінің дәл кіндік ортасына, негізгі еңбек рыноктары мен капиталдан шалғай географиялық орналасуы, экспорттық-импорттық операциялардағы көлік құраушысының сөзсіз өсуіне жетелейді және соның салдары ретінде әлемдік экономикалық жүйеге осал интеграция жасауына себеп болады. Дегенмен, Еуропаның, Шығыс және Оңтүстік-Шығыс Азияның сыйымтал және қарқынды дамып келе жаткан рыноктары арасындағы Қазақстанның геосаясаттық жағдайы осы қолайсыздықты өтеу үшін, мәселен, ел аумағына трансконтиненталды транзиттер тарту жолымен мүмкіндіктер береді.
Қазақстан Республикасының бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарынан нық орын алу жөніндегі стратегиялық міндеттің орындалуы үшін әлемдік экономиканың өсімінен тұрақты түрде асып отыратын экономикалық даму қажет. Еліміздің жоғары деңгейде өзіндік жолы бар мемлекет ретінде танылуы, оның әлеуметтік-әкономикалық үстемелеп дамуы, халықтың әл-ауқатын, тұрмыс жағдайын жақсартудың негізі болып табылады. Бұл үшін қаржылық және әлеуметтік тұрақтылықты сақтай отырып шаруашылық жүргізудің қолайлы жолдарын туғызу қажет, халықаралық еңбек бөлінісіне, ел экономикасының өсуіне тиімді жағдай орната отырып, белсене қатысу керек.
Экономикалық өсуді жеделдетудің және көлік кешенінің әлеуетін арттырудың басты факторы - жоғары сапалы жол тораптарын ұйымдастыру, тиімді және арзан тарифпен экономикалық ынталандыру. Қазақстанда экономикалық реформаларды жедел жүргізу нәтижесінде өндірістің барлық факторы ырықтандырылды, тиімділікті көтеруге бағытталған ынталандыру жүргізіліп келеді.
Тақырыптың зерттелу дәрежесі. Сонымен, Қазақстан Республикасынан жаңа экономикалық жағдайларда ККК жұмыс істеуге одан әрі бейімделуі жөніндегі мәселелердің тұтас жиынтығын шешу талап етіледі. Бұл орайда, әлемдік тәжірибе көрсеткендей, тек рыноктық механизмдерге ғана сенім арту жеткіліксіз.
Елдегі әлеуметтік тұрақтылық пен экономикалық орнықтылықты сақтау арқылы социалистік меншікті мемлекет иелігінен алу ең басты міндет болып табылған реформалардың бастапқы кезеңдерінен айырмасы, ағымдағы мезет жаңа басымдықтар ұсынады. Экономикадағы ырықты (ықтиярлы, либералды) қатынастарды сақтап, әрі дамыта отырып жергілікті және республикалық деңгейлердегі ұйымдық-басқарушылық қызметтерді жетілдіру, мультимодалды немесе құрама тасымалдардың логистикасына негізделген осы заманғы көлік технологияларын қазақстандық нақты жағдайларға бейімдеу қажет. Көлік коммумикацияларын, көлік инфрақұрылымы объектілерін, сондай-ак техникалық кайта жарақтандырудағы, ең алдымен көлік құралдарының (КҚ) паркін жарақтандыруды қалпына келтіру мен дамыту жөніндегі өзектілік арта түсуде. Көлік процесінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету мен көлік кешенінің қоршаған ортаға келеңсіз әсерін азайтудың есебінен халықтың денсаулықтары мен өмірлеріне мемлекет тарапынан қолдау көрсету қажеттілігі барған сайын арта түсуде.
Осы мәселелерді шешуді мемлекеттің шектеулі каржы мүмкіндіктері мен отандық, сондай-ақ шетелдік капитал үшін көлік саласының инвестициялық төмен тартымдылығы тежеп отыр.
Бұл ретте ККК даму мақсаттары Қазақстан Республикасының халқы мен экономикасының қажеттіліктерін сапалы көлік қызметтері және тауарлар мен қызмет көрсетулердің өзіндік құнындағы көлік кұрауышын азайту арқылы толық қанағаттандырумен ұштастырылады.
Жалпы бұл салаға жанама түрде үлес қосқан нобель сыйлығының лауреаттарын атап өтетін болсақ олар Амартия Сен, Эдмунд Фелпс, Леонид Гурвиц, Эрик Мэскин, және Роджер Майерсон.
Қазіргі таңда Қазақстанда транспорт саласындағы өзекті мәселерді көтеріп оның шешу жолдарын іздестіріп жүрген авторлар мыналар: Бекмагамбетов М. М., Смирнов С, Е. Д. Атамқұлов, Қ. Қ. Жанғаскин, Н. Қ. Есенғарин, С. К. Абдалиев, Б. О. Ағдарбеков, М. У. Ақботаев, Н. И. Алтаев, А. Е. Ахметова, Ж. А. Алиев, Л. О. Әшімбаев, С. К. Баймағамбетов, Б. О. Балтабаев, Б. А. Бердешев, М. Б. Ғаббасов.
Зерттеудің мақсаттары мен міндеттері. Транспорт саласын жетілдірудің, экономикалық ынталандырудың негізгі бағыттарын айқындау арқылы көлік қызметін жетілдіру.
Отандық транспорт қызметінің дамуының негізгі бағыттарын белгілеу осыған орай келесідей міндеттер қойылды.
- Халықаралық транспорт саласының даму бағыттарын анықтау
- Қазақстанның сыртқы саудадағы тенденцияларын қарастыру
- Транспорт саласындағы қазақстанның қауіпсіздік шараларын талдау
- Тасымалдау маршруттарын бағалау
Басымдықтарды тандау әлемдік тәжірибеге негізделеді, одан шығатын қорытынды, кез келген экономикалық қоғамдастықтың тиімділігін арттыру үшін оның көлік жүйесі шаруашылық жүргізудің өзге салаларымен салыстырғанда озық қарқындармен дамуы тиіс. Осы тезистің орындылығы әсіресе өтпелі кезеңде өзекті, өйткені тек көлік қана кеңістік, сондай-ақ уақыт бойынша да қоғамдық ұдайы өндірістің барлық тараптарын оңтайлы келісуге мүмкіндік береді.
Әрине, ККК дамуы мүмкін ресурстарды, экономиканың өзге салаларының балансты дамуы кезіндегі қоғам мен мемлекеттің ағымдағы және болашақ қажеттіліктерін ескеру арқылы жүруі тиіс. Тек осындай жағдайда ғана ККК жеделдетілген даму қарқындары үздіксіз экономикалық прогрестің кепілі болады және өндіріс пен саудадағы ұлттық салаларды қалпына келтіруге ынталандырушы ықпал жасайды.
Зерттеу объектісі Қазақстан Республикасының экономикасында көлік саласының орны
Зерттеу пәні Қазақстанның көлік қызметі секторы мен инфрақұрылымның даму бағыттары мен перспективалары
Зерттеудің теориялық және әдістемелік негізі. Зерттеудің теориялық және әдістемелік негізі мен эмпирикалық базасы ретінде ең әуелі дүниежүзілік экономика мен халықаралық сауда саясатының мәселелерімен, көлік саясатымен Қазақстанның дүниежүзілік экономикалық жүйеге кіру мәселелерімен айналысатын отандық және шет ел зерттеушілерінің еңбектері, Қазақстан Республикасының заңдың актілермен нормативтік құқықтық базасы.
Зерттеудің ақпараттық негізі. Зерттеудің ақпараттық негізі ретінде экономиканың постиндустриалық дамуы процесінде экономикалық ынталандыру мәселесіне арнаулы қазіргі отандық және шетелдік ғалымдардың еңбектері, мерзімдік баспасөз және ғылыми-тәжірибелік конференциялар мен семинарлардың материалдары алынды. Жұмыста зерттеліп отырған мәселені реттейтін Қазақстан Республикасының заң актілері мен басқа да нормативтік құқықтық құжаттар пайдаланылды. Зерттеудің эмпирикалық базасын Қазақстан Республикасының статистика жөніндегі Агенттіктің деректері, ғылыми-зерттеу институттарының салалық және академиялық еңбектері, мерзімді басылымдар құрады.
Дипломдық (бітіру) жұмыстың ғылыми жаңалығы. Зерттеу барысында ғылыми жаңалық ретінде транспорт саласының әлеуетін кеңейту және Қазақстан Республикасы көлік тасымал сервисі жағдайын болжау.
Зерттеу барысында ғылыми жаңалық ретінде келесі нәтижелер қорытындыланды:
- Халықаралық аренада қазақстан транспорт жүйесінің әлеуетін көрсету
- қазақстанның ішкі рыноктағы тасымалдау жүйесін тәуелсіз қылу
- транзиттік әлеует арқылы бюджет түсімін ұлғайту
Дипломдық (бітіру) жұмысының қорғауға ұсынатын негізгі тұжырымдары:
- сапалы экономикалық өсуге қол жеткізу транспорттық ынталандыру жүйесін күшейтуді мына түрде қарастыруды қажет етеді: қаржы салу көзіне айналдыру, саланың беделін арттыру, транспорт жүйесінің әлеуметтік маңыздылығын көрсету және т. б. ;
- саланың жаңа сапасын экономикалық ынталандыру, бұл өз кезегінде ғылыми-техникалық прогресске, адам капиталына, инвестициялық, ақпараттық және прогресшіл технологиялардың басымдылығына негізделеді.
Жұмыстың ғылыми-тәжірибелік маңыздылығы. Зерттеу барысында алынған нәтижелер, теориялық зерттемелер және практикалық ұсыныстар аталған мәселелерге қатысты салалық және республикалық туризм мамандығы бағдарламалардың негізін жасауға қолданылуы мүмкін.
Жұмыстың құрылымы. Диссертациялық жұмыстың құрылымы кіріспе, үш бөлім мен қорытындыдан және 64 пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады. Жұмыс 14 кесте, 6 суретпен безендірілген.
1 КӨЛІК САЛАСЫНЫҢ ЭКОНОМИКАДАҒЫ РОЛІ
1. 1 Транспорт саласын мемлекеттік реттеу тетіктері
Кез келген елдің экономикалык, даму процестерінде, мемлекет ең алдымен билік құрылымы ретінде орын алуы тиіс, ол нарықта шаруашылық субъектілерінің жүргізілу тәртібіне қатысты ережелер белгілейді және нарықтық субъектілердің қызмет ету жағдайына қатысты ынталандыру механизмі мен өзінің міндеттемелік жазбаша өкімінің көмегімен әсер етеді. Бұл ретте, мемлекеттік реттеу осы немесе өзге деңгейде болса да, қоғамның өмір сүру қызметінің барлық саласын қамтуы, экономиканың барлык саласына, сондай-ақ көлік жиынтығына да қатысты болуы тиіс. Көлік қызметін мемлекетгік реттеу қажеттілігін камтитын бірқатар факторлар бар. Бұл факторлар әртүрлі әлеуметтік-экономикалык процестерге, қоршаған ортаға көліктің әсер етуіне, қоғамның қауіпсіздігіне байланысты. Көліктің негізгі операцияларын келесідей реттеу қажет:
- көлік коммуникациялары бойынша қозғалыс қауіпсіздігінің мүддесінде;
- қоршаған ортаға көліктің жағымсыз әсер етуін төмендету және экологиялык қауіпсіздікті камтамасыз ету мақсатында;
- көлік жүйесінің қабілеттілігінде экономика лық қауіпсіздікті сақтау мүддесінде ішкі және сыртқы тасымалдауға елдің қажеттілігін қамтамасыз ету, елдің экономикалық біртұтастығын қолдау[7] .
Сонымен қатар көлік төтенше жағдайларды жою кезінде орталық буын болып табылады және елдің қорғаныс қабілеттілігін камтамасыз етуде маңызды рөл аткарады. Кейбір жағдайларда көлік мекемелері нарықта монопольдік орын алады. Бұл көлік қызметтерін тұтынушылардың қызметіне монопольдік жағдайдың жағымсыз әсерін шектеу мақсатында, оның кызметін реттеу қажеттілігін тудырады. Көліктердің әртүрлерімен өзара алмасудың жоғары болуына байланысты, көлік нарығы бәсекелестік күресі тығыздығының жоғары болуымен ерекшеленеді. Көлік нарығында аралық бейне және ішкі бейне бәсекелестігінің үнемі өсуі әртүрлі субъектілердің өзара әрекеттесу және кызмет ету ережелерін сақтауға бақылау орнатуды меңзейді. Көлік қызметінде қолданылатын инфрақұрылымды қалыптастыру, әдетте шығындардың жоғары болуымен байланысты. Бұл көлік инфрақұрылымы объектілерінің кұрылысын салуды қаржыландыруда мемлекеттік қатысу қажеттілігін және жұмсалған мемлекеттік шығындарды тікелей немесе жанама өтелуі мақсатында, олардың қызмет етуін әрі қарай реттеуді көздейді. Көлік халықаралык. өзара әрекеттесудін негізі болып табылады, мемлекеттік келісім қажеттілітін және олардың сақталуына әрі қарай бақылау орнатуды алдын ала айқындайды. Сонымен қатар, қазақстандық көлік мекемелерінде бәсекелестік қабілетінің жеткілікті деңгейде төмен болуы жағдайында, ішкі, сондай-ақ халықаралық көлік нарығында отандық тасымалдаушылардың құқығы мен мүддесін қорғау қажеттілігі туындайды. Туризмнің инфрақұрылымдық бөлігі бола отырып, көлік бір мезгілде оны дамыту тұғыры ретінде орын алады. Бұл мемлекет тарапымен жағымды экономикалық, занды және ұйымдастырушылық шарттарды қалыптастыру қажеттілігі көлік жүйесінің дамуын алдын ала айқындайды. Қазақстан Республикасында, оның аймақтарының кең көлеміне байланысты, көлік шығындары өнімдердің басым бөлігінің соңғы құны айтарлықтай үлкен шаманы құрайды. Бұл көлік саласында құнсыздану процесін үдетуші болады. Осыған байланысты, экономикалық ахуалдың тұрақсыздық шартында, көлік қызметтерінің тарифтерін реттеу қажет. Көлік жиынтығының мемлекеттік реттелуінің негізгі мақсаттары[19] :
1. Көлік жиынтығы қызметінін экономикалық тұрақтылығын қамтамасыз ету:
- аймақаралық экономикалық байланыстардың орнығуына, жалпы нарықтың калыптасуына және дамуына қолдау көрсету;
- аймақтық және мемлекеттік мақсатты бағдарламардың іске асырылуына қолдау көрсету;
2. Әлеуметтік тұрақтылықты қамтамасыз ету:
- әлеуметтік маңызы бар тасымалдауларды орындау;
- көлікке қатысты тең құқықтан айыруды жою.
3. Шаруашылык қызметін үйлестіру:
- көлік қызметтері нарығының конъюктурасы, оны алдағы уақытта дамыту туралы деректер қорын өндеу.
4. Бәсекелес ортаға қолдау көрсету:
- еркін бәсекелестіктің экономикалық және құқықтық шарттарын құру;
- көлік жиынтығы субъектілерінің экономикалық еркіндігін және олардың қызметінің нарықтық ынталандырылуын қамтамасыз ету;
- монополиямен күресу;
- қатаң бәсекелестіктің жағымсыз әсерін шектеу;
- кәсіпкерлік белсенділікті дамыту шаралары
(қаржылык, салық) ;
5. Көлік жиынтығынын мемлекеттік секторын басқару:
- мемлекеттік мекемелерді басқару;
- өзге де мемлекеттік меншікті басқару (құнды қағаздар, акция пакеттері, мемлекеттік несие қаражаттары) .
6. Көлік жиынтығының қауіпсіз қызметін қамтамасыз ету:
- автокөлік құралдарын пайдалануда кауіпсіздік ережелерін сақтауды қамтамасыз ету;
- қоршаған ортаны қорғау және табиғатты қолдану нормаларын сақтауды қамтамасыз ету.
7. Көлік жүйесінің сенімділігін қамтамасыз ету:
- көлік инфрақұрылымының және көлік құралдарының сенімділігін қамтамасыз ету;
- әртүрлі субъектілердің жұмысын тиімді басқаруды және үйлестіруді қамтамасыз ету.
Көлік жиынтығын мемлекеттік реттеудің осы көрсетілген максаттарына қол жеткізу нәтижесі, ұлттық экономиканың тиімділігін арттыру, яғни барынша жоғары мақсатты жүзеге асыруға ықпал етуі тиіс. Бұл ұйымдық құрылымдардың және реттеу әдістерінің жиынтығын ұғындырады, сондай-ақ келесі қызметтердің орындалуын қамтамасыз етеді[20] :
- көліктің даму бағдарламаларын және стратегияларын, кызмет жоспарларын және оларды іске асыру механизмдерін өңдеуді қамту арқылы жоспарлау;
- көлік қызметін реттеу институттарын қалыптастыруды, міндеттер мен құзыреттілікті ұтымды бөлуді, реттеудің қоғамдық құрылымдарын (одақтар, ассоциациялар) құруға қолдау көрсетуді ұйымдастыру;
- жоспарланған даму көрсеткіштеріне шығуды қамтамасыз ету үшін реттеу жүйесі элементтерінің қызметін бақылау, есепке алу, бағалау және түзету.
Қолданыстағы нақтылықты, оны жүзеге асырудың барынша ұтымды тәсілін ескере отырып, анықтау және ұйымдық құрастыру моделін таңдау көлік жиынтығын реттеудің тиімді жүйесін құрудың маңызды кезеңі болып табылады. Әлемдік және ҚР іс жүзіндегі тәжірибесі көлік жиынтығын мемлекеттік реттеу жүйесіне қатысты ұйымдық құрастыру моделі барынша жан-жақты екенін көрсетеді. Алайда, тандап алынған ұйымдық құрастыру моделіне қатысы жок, іс жүзінде, айтарлықтай барлық елдердің әртүрлі деңгейдегі мемлекеттік органдарының қарамағында мыналар орын алған[20] :
- көлік жиынтығын дамытудың мақсатты бағдарламаларын және стратегияларын өңдеу, басымдылықты анықтау;
- көлік қызметтерінің халықаралық нарығында мемлекет мүддесін ұсыну;
- көлік инфрақұрылымын құру үшін мемлекеттік және жекеменшік секторының күштері мен қорларын үйлестіру;
- көлік жиынтығында жекеменшік инвестицияларын ынталандыру үшін жағдай жасау;
- көлік монополиясының тарифтерін реттеу және көлік қызметтеріне теңдей қол жеткізу жағдайын қамтамасыз ету;
- көлік мекемелерінің қызметтерін және көлік құралдарын пайдалану ережелерін қабылдау, олардың сақталуын бақылау;
- көлік жиынтығының мекемелері және ұйымдары үшін кадрлардың кәсіби дайындык жүйесін ұйымдастыруға қолдау көрсету.
Аймақтык көлік жиынтығының бастапқы негізгі орын алуы - бұл жергілікті деңгей екенін атап өткен жөн, яғни аймақтың көлік жүйесін, оның мемлекеттік билік органдары деңгейінде реттеу. Көлік жүйесін аймақтык деңгейде реттеудің басымды сипаты келесі бірқатар жағдайлармен айқындалады:
- аймақтың көлік жиынтығы аймақтық экономиканың маңызды буыны;
- әрбір аймақта көлік жүйесін дамытуда табиғи, экономикалық жағдайларға байланысты өзінің ерекшеліктері бар;
- аймақтық көлік жиынтығын дамыту аймақтың әлеуметтік-экономикалық өсімінің куатты факторын алға тартады.
Осыған байланысты, көлік жиынтығын дамыту және қызмет етуін мемлекеттік реттеудің аймақтық құрамы болуы тиіс. Аймақтық көлік саясатын, нақты аймақтарда көлік жиынтығын дамыту бойынша мемлекеттік органның қызметі ретінде ұғынып, оның аймақтық ерекшеліктерін ескере отырып, өз кабілетін ұсыну үшін екі деңгейі болуы тиіс: орталық (мемлекеттік) билік органдарымен іске асырылатын ұлттық және Қазақстанның мемлекеттік билік органдарының субъектілерімен іске асырылатын аймақтық. Біріншісі, нақты аймақтарда көлік жиынтығын дамытуда жалпы халықтық саясатты реттеудің негізгі қағидаларын орындауды меңзейді. Екіншісі, аймақта орын алған әлеуметтік-экономикалық түйінді мәселелерді шешуге ықпал ететін осы саланың мүмкіншіліктерін айқындайтын, аймақтық көлік жиынтығын дамыту бойынша нақты іс-шараларды жергілікті деңгейде өндеуді және жүзеге асыруды білдіреді. Мақсатты бағдарламаларды жүзеге асыруға және өндеуге негізделген көлік жиынтығын мемлекеттік реттеу саясатының орындау, экономиканың - өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы, сауда, құрылыс, туризм тәрізді басқа сала-ларын дамытуға бағытталған, мемлекеттік жалпы экономикалық саясаттын өзге де элементтерімен өзара тығыз әрекеттесуін алдын ала қарастыруы қажет. Бұл көлік жиынтығын дамытуға қолдау көрсету және мемлекеттік реттеудің нақты іс-шараларын, әдістерін, кағидаларын өндеу, көлікті дамыту келешегі мен басымдылығын анықтайтын, ішкі және сыртқы факторлардың барлық жиынтығын жан-жақты есепке алуға және сараптауға негізделуі тиіс екенін білдіреді. Көрсетілген факторлардың ішінен мыналарды бөліп алуға болады[18] :
- ішкі: көлік жиынтығының мекемелерін дамыту деңгейі; ұсынылатын көлік қызметтерінің тізбегі; қолданыстағы көлік коммуникациясының желісін дамыту деңгейі; көлік жиынтығы мекемелерін кадрмен қамтамасыз ету.
- сыртқы: табиғи-географиялық және климаттық жағдайлар; әлеуметтік-экономикалық жағдай; тауарлар мен қызметтердің өндірісін дамыту беталысы; мемлекет ішіндегі және халықаралық тауарлардың ағымын дамыту беталысы.
Көлік жиынтығын мемлекеттік реттеу мемлекеттік билік органдарының қызметін білдіреді, оның мақсаттары ел экономикасында көліктің орны мен рөлі туралы концептуалдық ұғыммен айқындалады және басымды бағыттарды анықтаумен, көлікті дамыту бағдарламаларын және тұжырымдамаларын өндеу және ұсынумен, көлік жиынтығының тиімді қызметіне қатысты құқықтық, экономикалық, ұйымдастырушылық, кадрлық және ақпараттық шарттарды қалыптастыруға бағытталған іс-шараларды іске асырумен тұйықталады. Осыған байланысты, көлікті дамытуға қолдау көрсету, реттеудің тексерілген мемлекеттік саясатын жүзеге асыру және өндеу, оның жүйелі дамуының қажетті шарты болып табылады.
Транспорт саласының ел экономикасында басты ролді атқару себебімен оның реттеу тетіктері бар. Қазақстанда бұл сала қазіргі таңда мынадай мемлекеттік органдармен реттелуде:
- «Самұрық - Қазына» әлауқат қоры (мемлекеттік бағдарламалар операторы) [21] ;
Қазақстан Республикасының экономикасын тұрақтандыру бойынша «Самұрық-Қазына» қорының қызметі экономиканы диверсификациялауға қатысты бес бағыт бойынша қызмет атқарады, оның ішінде инновациялық, индустриалдық және инфрақұрылымдық жобаларды іске асыру 2009-2010 жылдарға арналған экономика мен қаржы жүйесін тұрақтандыру жоспарын іске асыру мақсатында «Самұрық-Қазына» АҚ стратегиялық инновациялық, индустриалдық және инфрақұрылымдық жобаларды қарау жөнінде жұмыс жүргізуде. Қазіргі кезде «Самұрық-Қазына» АҚ ағымдағы жағдайда барынша басым жобаларды анықтау және оларды кейіннен қаржыландыру үшін мынадай салалардың инвестициялық жобаларына егжей-тегжейлі талдау жүргізіп, пысықтауда: электр энергетикасы, көлік, мұнай-газ саласы, химия, металлургия өнеркәсібі, сондай-ақ туристік сала.
- Транспорт және коммуникация министрлігі
1) көлік және коммуникация саласында мемлекеттік саясатты қалыптастыруды қамтамасыз ететін стратегиялық функциялар:
- көлік-коммуникация кешенін дамытудың мемлекеттік және салалық (секторлық) бағдарламаларын әзірлеу;
- заңнамалық кесімдерді, заңнаманы қолдануды жетілдіру жөнінде ұсыныстар әзірлеу, сондай-ақ Министрліктің құзыретіне кіретін мәселелер бойынша көлік-коммуникация кешені саласындағы нормативтік құқықтық кесімдерді әзірлеу мен қабылдау;
- мемлекеттік мұқтаждықтың және экономиканың тасымалдар мен коммуникацияға қажетттіліктеріне болжамдар жасау және оларды уақытында сапалы қамтамасыз ету;
- Үкіметтің шешімдері бойынша көлік-коммуникация кешенінің заңды тұлғалары акцияларының мемлекеттік үлестері мен пакеттеріне иелік етуге және пайдалануға байланысты функцияларды жүзеге асыру;
- өз құзыретінің шегінде көлік-коммуникация кешенін дамытудың және оның жұмыс істеуінің маңызды проблемалары бойынша ғылыми-зерттеу, конструкторлық және жобалау жұмыстарын жүргізуді ұйымдастыру;
2) мемлекеттік саясатты іске асыруды қамтамасыз ететін функциялар:
- көлік және коммуникация саласында бірыңғай мемлекеттік саясатты іске асыруды салааралық үйлестіру;
- өз құзыреті шегінде көлік және коммуникация саласындағы халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асыру, Қазақстан Республикасының мүдделерін халықаралық ұйымдарда және шетелдік мемлекеттерде білдіру, сондай-ақ халықаралық шарттарды дайындауды және жасасуды жүзеге асыру;
- Қазақстан Республикасының көлік және коммуникация саласындағы мүдделерін қорғау;
- көлік және коммуникация саласында қызметтер рыногын қалыптастыру және бәсекелестік ортаны дамытуға ықпал ету[22] ;
11. Министрліктің негізгі міндеттерін іске асыру және функцияларын жүзеге асыру үшін заңнамада белгіленген тәртіппен мыналарға:
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz