Қазақстан Республикасындағы лизинг шарттары, оның ерекшеліктері мен дамуының қазіргі жағдайы

М А З М Ұ Н Ы

КІРІСПЕ

1.ТАРАУ. ҚАРЖЫ ЛИЗИНГІНІҢ ТҮСІНІГІ ЖӘНЕ ОНЫҢ ТҮРЛЕРІ

1.1. Қаржы лизингінің түсінігі 5
1.2. Лизинг түрлерінің салыстырмалы сипаттамалары
және ерекшеліктері

2.ТАРАУ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ЛИЗИНГ ШАРТТАРЫ, ОНЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ МЕН ДАМУЫНЫҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫ

2.1. Лизинг шартының қолданылуы, лизинг шартын өзгерту және бұзу 21
2.2. Қазақстан Республикасындағы лизингтік операциялар дамуының қазіргі жағдайы

3.ТАРАУ. ҚАЗАҚСАНДАҒЫ ЛИЗИНГТІҢ ДАМУ КЕЛЕШЕГІ 40

ҚОРЫТЫНДЫ

ҚОЛДАНЫЛҒАН НОРМАТИВТІК.ҚҰҚЫҚТЫҚ АКТІЛЕР МЕН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

КІРІСПЕ

Қазіргі жағдайда Қазақстан экономикасының дамуы оның барлық салаларындағы терең нарықтық өзгертулер бойынша шаралар жүргізуге және экономикалық өсуді қамтамасыз етуге бағытталған. Қазақстан Республикасының стратегиялық даму бағдарламасы 2030 жылға дейін халық шаруашылығын басқарудағы елеулі оңды өзгертулерді қарастырады. Экономиканы басқару стратегиясында лизинг механизміне елеулі мән беріледі, себебі, онда отандық кәсіпкерлік нарықтың дамуына үлкен потенциал салынған.
Өз қаржы ресурстарының, бюджеттік қаражаттың және шетелдік инвестиция шектеулілігі жағдайында қазақстан кәсіпорындары жаңа техниканы лезде сатып алуға мүмкіндігі, құрал-жабдықтарды өндірушілердің өздері елеулі қаржы ресурстарын қажет етеді, банктер шаруашылық субъектілерді несиелендіру үшін лезде кепіл сұрайды.
Кәсіпорындардың техникалық жабдықталу жағдайы негізгі қорлардың физикалық және моральдік тозудың шекті деңгейін жағдайы негізгі қорлардың және аморальдік тозудың шекті деңгейін көрсетіп отыр. Аталған факторлардың барлығы ұлттық экономикаға теріс әсер етеді және негізгі құралдарды жаңартудың альтернативті жолдарын іздеуді талап етеді.
Лизингтік қатынастардың құрылуы және дамуы қазақстандық кәсіпорындардың техникалық потенциалын қайта құруға жағдайлармен және мүмкіндіктермен қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. «Шағын кәсіпорындар үшін ерекше қажеттілігі: мүліктің рухани ескіруіне байланысты шығынға жол бермеу; келісімді 100 пайыз қаржыландыруды қамтамасыз ету, жалгерлік төлемге қолайлы жағдай туғызуға келісу, ағымдағы шағын ретінде қаралатын жалгерлік өтем қаржысына салынатын таза табыс салығының бір бөлігін азайту. Халықаралық ақша айналымында лизинг елдердің жалға берушілеріне салық жеңілдіктерін пайдалануға мүмкіндік береді»1. Бірақ, қазіргі уақытта республикадағы лизингтің даму деңгейі оған қойылатын талаптарға толық сәйкес келмейді. Бұл лизингтің қолданылатын экономикалық-ұйымдық механизмдердің әлсіз тиімділігімен, лизингті басқару сұрақтары бойынша заңдық және құқықтық актілердің жетілмегендігімен, ұсынылатын лизингтік қызметтердің құрамы мен сипаты туралы ақпараттық базаның жеткіліксіздігімен, лизингтік қатынастарда толық қатысу үшін көптеген лизинг алушылардың психологиялық дайынсыздығы, көптеген лизингтік компаниялардың инвестициялық потенциалының әлсіздігімен түсіндіріледі. Осыған байланысты бүгінгі таңда көптеген лизингтік компаниялар банктік және сақтандыру секторының, олардың лизингтік фирмалардың қызметінде тікелей қатысуымен және лизингтік қызмет сферасын кеңейту үшін клиент тартуымен қаржылық ресурстарын тарту арқылы кеңею саясатын жүргізеді. Бұдан басқа, лизингтік компаниялардың ассоциацияларға және одақтарға бірігу тенденциясы байқалуда, бірақ лизингтік қатынастардың бұл жағы пайда болу және тұрғызылу кезеңінде болып отыр және Қазақстан жағдайында лизингті пайдалану тиімділігінің экономикалық-ұйымдастырушылық факторларды зерттеуді қажет етеді.
Лизингтік компаниялар мен ассоциациялар жұмыс істеуінің экономикалық тұрақтылықты қамтамасыз ету үшін лизинг бойынша заңдық және нормативтік базаны жетілдіру бойынша шаралар қолдану, лизингтік қатынастарға барлық қатысушылардың мүдделерінің жақындауы үшін жағдай жасау керек.
Берілген жұмыстың мақсаты - Қазақстан Республикасындағы қаржылық лизингтің теориялық негіздерін, лизингтің құқықтық негіздерін зерттеу, лизингтік операциялардың механизміндерін қарастыру, сондай-ақ Қазақстандағы лизинг дамуының ерекшеліктері мен даму келешегін зерттеу.

Пайдаланылған нормативтік-құқықтық актілер

1). Қазақстан Республикасының Конституциясы. 30 тамыз 1995 жылы қабылданған (7 қазан 1998 жылы енгізілген өзгерістер және толықтырулармен);
2). Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі (Жалпы бөлім), 27 желтоқсан 1994 жылы қабылданған;
3). Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі (ерекше бөлім), 1 шілде 1999 жылы қабылданған;
4). Қазақстан Республикасының Қаржы лизингі туралы Заңы, 5 шілде 2000 жылы қабылданған;
5). Қазақстан Республикасының Инвестициялар туралы Заңы, 7 қаңтар 2003 жылы қабылданған;
6). Салық және бюджетке төленетінбасқа да міндетті төлемдер туралы Қазақстан Республикасының кодексі (Салық кодексі) 12 маусым 20001 жылы қабылданған;
7). Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1998 жылғы 15 сәуірдегі “Ауыл шаруашылығында лизингті ұйымдастыру тәртібі және шарттары туралы Ережелерді бекіту туралы” № 341 Қаулысы.
8). Қазақстан Республикасының Үкіметінің 2000 жылғы 7 қыркүйектегі “Қаржылық лизинг туралы” және “Лизинг мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының кейбір заң актілеріне өзгерістер мен толықтыруларды енгізу туралы” Қазақстан Республикасының заңдарын жүзеге асыру туралы №115-р Қаулысы.
9). Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2001 жылғы 29 наурыздағы “2001 жылға ауыл шаруашылығында лизингті ұйымдастыру Ережелерін бекіту туралы” № 405 Қаулысы.
10). Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2001 жылғы 3 мамырдағы “Жылжитын мүліктің қаржылық лизингін мемлекеттік тіркеу Ережелерін бекіту туралы” №597 Қаулысы.