Банк несиелері мен қарызға алынған қаражаттардың есебі мен аудиті

Пән: Банк ісі
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 91 бет
Таңдаулыға:

Т. Рысқұлов атындағы Қазақ Экономикалық Университеті

«Қорғауға жіберілді»

«Аудит және қаржылық есептілік »

кафедрасының меңгерушісі:

э, ғ. к., доцент Нургазиева Л. А.

№ хаттама «» 2011ж

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: «Банк несиелері мен қарызға алынған қаражаттардың есебі мен аудиті»

«5В050800 - Есеп және аудит» мамандығы

Орындаған :

2 курс, 202топ

студенті Желдибаева Жанар

студенттің қолы студенттің аты-жөні

Ғылыми жетекші: Цагаанхуу К.

аға оқытушы жетекшінің қолы жетекшінің аты-жөні

Алматы, 2011

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 3

І Коммерциялық банктерде несиелеуді ұйымдастырудың теориялық негіздері мен ерекшеліктері

1. 1. Несиелік процесстің кезеңдері мен мазмұны . . . 6

1. 2. Тұтыну несиесінің жіктелімдері және оның түрлері . . . 10

1. 3. Тұтынушыларға несие беру және алған несиені қайтару тәртібі . . . 16

ІІ «АЛЬЯНС БАНК» АҚ НЕСИЕЛІК ОПЕРАЦИЯЛАР ЕСЕБІ

2. 1 «Альянс банк» АҚ экономикалық көрсеткіштерін талдау . . . 23

2. 2 Банк несие беру және қайтару есебі . . . 28

2. 3 Банк несие бойынша пайыздарды есептеу және алу есебі . . . 39

ІІІ БАНК НЕСИЕЛЕР ЕСЕБІНІҢ АУДИТІ МЕН ТАЛДАУЫ ЖӘНЕ ОНЫ ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫ

3. 1 Қарыз алушының несие қабілеттілігін талдау . . . 48

3. 2 Банк несиелер есебінің аудиті . . . 65

3. 3 Халықты несиелендіру жетілдіру . . . 73

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 77

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 80

ҚОСЫМШАЛАР . . . 82

К І Р І С П Е

Банк дегеніміз - ақша құралдарын таратуға және қайтарылымдылық, төлемділік, жеделділік шартымен тарату үлесін жүзеге асыру үшін құрылған мекеме болып табылады. Банктер ақша салымдарын қабылдап, таратады, несиені беріп, кассалық қызметпен қатар, әртүрлі қызмет көрсетеді. Бұл операциялар теңгемен де, шетел валютасымен де жүргізілуі мүмкін. Сонымен қатар банктер материалдық құндылықтар мен сауда жасап оны өндіру қызметіне тыйым салады. Қазақстан Республикасының банк жүйесі соңғы жылдары қайта құру үрдісінде банк қызметіндегі халықаралық стандартқа көшті. Қазіргі кезде Қазақстан Республикасының банктер өз клиенттері есебінен кассалық қызмет, несиелеу, түрлі халықаралық операция, бағалы қағаздар келісімі, депозиттерді тарату, құжаттарды сейфте сақтау және тағы басқа қызметтер көрсетеді.

Бүгінгі таңда бұл диплом жұмысының тақырыбы өзекті мәселелердің бірі болып саналады. Оның өзектілігі, ең біріншіден, мемлекет экономикасының қарқынды дамуы. Ол өз орнымен банк саласының ролі болып табылады. Тәуелсіздіктің алғашқы жылдарында несие алу деген халықтың ойына кіріп - шықпаған болса, қазір керісінше несиесіз жұмыс жасау қиын. Кез келген кәсіпорын өзінің жұмысын бастау үшін немесе айналым қаражаттарын толықтыру үшін банкке келіп, қорықпастан қарыз алады. Ал тұтынушылар үшін тұтыну тауарларын сатып алу және тұрмыстық қызметтерді төлеу үшін коммерциялық (бөлшек сауда орындары арқылы төлемді кейінге қалдыра отырып, тауарларды сатып алу) және банктік тұтыну (мақсатына қарыздар) формада берілетін несиелер. Сондықтан несиені ұсынбастан бұрын банк дұрыс стратегия құруы қажет, яғни ол дегеніміз - біріншіден, дұрыс менеджмент; екіншіден, жалпы несие процесін дұрыс ұйымдастыру. Несиені қарыз алушыға ұсынған күннен бастап, сол несиені қайтару күніне дейін бақылау. Яғни, несиелік процесті ұйымдастыруды қарастырып, артықшылықтары мен

Елдегі жүргізіліп жатқан экономикалық реформа банк ісінің дамуына жаңа кезең ашып отыр. Нарыққа көшу жағдайында ерекше өзекті мәселе банк дамуының перспективтік мәселелеріне аударылып отыр. Алға қойған міндеттердің шешімі Қазақстан Республикасының және басқа да шетел банктерінің құрылымының тәжірибелік негізін зерттеу, сонымен қатар тәжірибеде тиімді, прогрессивті нысандар мен әдістерді ендіру болып табылады. Бұл зерттеліп отырған жұмыстың көкейкесті мәселесі болып табылады. Соңғы жылдары қаржы нарығының құрылымының қарқынды даму үрдісі жүрілуде - яғни, ақша нарығы және капитал нарығы. Соңғысының дамуы өзара байланысты жинақ мобилизациясы мен құралдарды инвестициялау үрдісін жетілдірусіз мүмкін емес. Жинақ-табыс пен тұтылу арасындағы айырмашылықты көрсетеді.

Зерттеу пәні банктік несие және қарыз қаражатының теориялық, әдістемелік және тәжірибелік аспектілерінің жиынтығы болып табылады.

Жұмыс тақырыбы бойынша қолданылған зерттеу әдістерін ашуда несие және қарыз қаражаттар есебі бухгалтерлік есептің нормативті құқықтық реттелуінің деңгейінің бірі болып табылатындығымен және де несие есебін тиімді жүргізуде талап етіледі. Бұл жерде жеке зерттеуі бойынша қорытынды және ұсыныстары көрсетілген.

Ғылыми жаналық - бұл банктің тек бір ғана мақсаты емес, сонымен қатар банктер қаржы ресурстарының табыстылығы мен леквидиттілігінің көкейкесті жарасымдылығы, банктер репутациясын қолдау және құруды мақсаттайды. Өз кезегінде банк танымалдылығының жақсы репутациясы клиенттер санына әсер етеді. Клиентурамен қарым- қатынас банк өнімдері сату-сатып алу үрдісінде пайда болды. Оларға - несиені ұсыну, депозиттік шоттардың ашылуы, шығарылым операциясы, бағалы қағаздарды сату - сатып алу, валюталық қатынастар, есептеу операциясы, және сонымен қатар трасстік қызметтер бағалы заттарды сақтау және тағы басқа жатады. Кең клиентурамен банк операцияларын жасау әлемдегі барлық елдегі дамыған несие жүйесін иеленген қазіргі банк қызметінің маңызды ерекшелігі болып табылады.

Дипломдық жұмыс бойынша ұсыныстар Қазақстан Республикасының алдағы коммерциялық банктер рентабильдігін көтеру үшін бәсекеге қабілеттілігін арттыру үшін, табыс базасын кеңейту үшін клиенттерге қызметтер мен кең операциялар орындауға ұмтылады. Банк операцияларының тиімді екенділігі ішкі жинақтарды мобилизациялауға ықпал етуі керек. Банк қызметтеріндегі бәсекелік жағдай банк қызметінің сандық және сапалық сипатына әсер етеді. Қарқынды дамып жатқан ақпараттық технология ғасырында классикалық банк концепциясын пайдалану және жаңа технологияларға назар аудармау банкроттыққа әкелуі мүмкін. Сондықтан барлық банктер жаңа қызметтерді еңгізіп ескі технологияларды жаңартуға көп назар аударып отыр. Жаңа қызметтерге пластикалық қызметтер, банкаралық электрондық есептер қаржы нарығын әлемдік интернет тармағында жетілдіру және тағы басқа.

Халыққа дәстүрлі банк қызметін ұсынумен қатар, қазіргі банк институттары біздің елде электрондық қызметтер көрсетілуде. Оған пластикалық карточкалар, банкаралық электрондық есептеулер, қаржы нарығын әлемдік интернет тармағында жетілдіру жатады. Клиенттер тапсырысы бойынша маркетингтік зерттеулер, валюталық операциялар, трасттік ақпараттық - анықтамалық, консультациялық, қор және тағы басқа қызметтер жүргізеді. Халыққа қызмет ететін банк рөлін белсендіру маңыздылығы аз шығындар мен максималды тиімділікке жету банк қызметінде клиенттер қажеттілігін қанағаттандыру жеке тұлғалардың сапасын жақсарту, банк қызмет спекторын кеңейту және өзіндік құнды төмендету болып табылады.

Жоғарыда айтылғандар нарық жағдайына көшудегі менің дипломдық жұмысынның мәселесі болып табылады. Бұл жұмыстың теоретикалық және тәжірибелік негізі біздің елдегі және шетелдегі экономистер зерттеулерінің материалдары, Қазақстан Республикасының және батыс елдеріндегі коммерциялық банктердің жұмыстарындағы талдау үрдісіндегі материалдар, статистикалық және кезеңдік басылымдардан алынған материалдар жатады.

Дипломдық жұмыстың мақсаты . Дипломдық жұмыстық мақсаты Қазақстан Республикасындағы коммерциялық банктердің несие, қарыз қаражаттар есебі болып табылады. Диплом жұмысының мақсаты - банктің несие процесінің жетілдіру жолдарын анықтап, банк жұмысының нәтижесін жоғарылату. Сонымен қатар халыққа неғұрылым оңай жолдармен түрлі мақсаттарға несие беру.

Клиенттердің несиеге қабілеттілігі банктердегі автоматтандырылған үрдістерді талдау. Банк қызметтерінің нарығында пайда болатын мәселелерді шешу жолдары қарастырылған. Сәйкес мынадай міндеттер қойылды:

коммерциялық банктер қызметіндегі теоретикалық аспектілерімен танысу;
коммерциялық банктер несие есебінің тәжірибесіне талдау жасау және бағалау;
банк қызмет нарығындағы несие операциялардың даму бағытының негізін анықтау;
банк қызмет нарығында пайда болған несие мәселелерді қарастыру және оны шешу жолдарын анықтау.

Жұмыстың методологиялық негізіне Қазақстан Республикасының Үкіметінің заңдық және нормативтік актілері, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банк заңдарының нормативтік актілері, Қазақстан Республикасының Статистика Агенттігінің статистикалық материалдары кіреді. Жұмыс үрдісінде жалпы ғылыми, статистикалық және экономикалық математикалық әдістер қолданылды.

Сонымен қатар, банктер түрлі жолдармен потенциалды клиенттерді тарту мақсатымен, яғни несие бағдарламалардың түрлерін алмастырып, бірінші салым сомасын төмендету, несие мерзімін ұзартып, пайыздық мөлшерлемелерді төмендету. Банктер жеке тәуекелдеріне қарамай, өтінішті қарастыру процедурасы мен клиенттерге жеңілдіктер жасауда. Осыған орай, соңғы жылдарда банктің өнімдерін басқару қаржылық нарықта жетекші орын алады.

Банк жүйесі нарық экономикасында келесі міндеттемелерді орындайды:

1. Төлем жүйесін басқару: коммерциялық келісімдердің көбісі, нарық экономикадағы субъектілердің қаржыларын қайта бөлу жолымен іске асырылады;

2. Халықтық жинақтарын тек оптималды пайдаланылатын несие алушыларға береді: банк жүйесінің бұл процедурасын дұрыс жүзеге асыру - инвестициялық процесінің тиімділігін анықтайды.

3. Банк айналымындағы ақша мөлшерін реттейді. Ол Ұлттық Банктің ақша - несие саясатының сәйкесінше жүзеге асырылады.

Диплом жобасының зерттеу объектісі - «Альянс банк» Акционерлік қоғамы.

І Коммерциялық банктерде несиелеуді ұйымдастырудың теориялық негіздері мен ерекшеліктері

1. 1. Несиелік процесстің кезеңдері мен мазмұны

Екінші деңгейдегі коммерциялық банктер Қазақстан Республикасының Қаржы нарығы және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау Агенттігінен банкті ашу туралы рұқсат пен банктік операцияларды жүгізуге лицензия алған жағдайда ғана қызмет ете алады. Несиелеу келесідей заңдарға негізделіп жүргізіледі: «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы», «Қазақстан Республикасында банктер және банктік қызмет туралы».

Банктер, несиелеу процесі кезінде, нарықтық қатынастардың орнығуына, қоғамдық өндіріс тиімділігінің артуына, еліміздің экономикасы мен қаржысының тұрақталуына, айналымдағы ақша массасының артылып кетуіне жол бермеуге, инфляциялық процесті тежеуге сонымен қатар, ұлттық валютаның тұрақталуына үлес қосулары керек.

Банктік қарыздар өндіріс тиімділігін, яғни оның ғылыми - техникалық деңгейін арттыруға, өнімнің жаңа жоғарғы сапалы түрлерін шығаруға, халыққа түрлі қызметтерді көрсетуге, халыққа және экспортқа қажетті тауарлы - материалдық құндылықтарды шығаруға байланысты қызметтерді несиелеу үшін берулері қажет. Осыған қоса, банктер нарықтық инфрақұрылымның орнатылуын, сауда қарым - қатынастарының кеңейуін қолдап отыруы керек. Қарызды жоспарлауға, алуға, өтеуге байланысты сұрақтарға жауапты қарыз алушы өзі қызмет етіліп жатқан банктен таба алады. Яғни несиені бермес бұрын банк қарыз алушымен келісім - шарт жасасады. Бұл келісім - шартта несие процесі туралы ақпарат толық әрі түсінікті берілуі қажет. Несиенің мерзімі, пайызы, сомасы сияқты мәліметтер келтіріледі. Несиелеу мерзімділік, қайтарымдылық, төлемділік және қарыздың мақсатты жұмсалу шарттары негізінде беріледі. Банктер қарызды өздерінде бар ресурстар шегінде ұсынулары қажет.

Қысқа мерзімді несиелеудің қызмет етіп жатқан механизмі келесі элементтерді қарастырады:

- несиелеу объектілері;

- несиенің жоспарланған көлемі және оның мақсатты бағыттылығы;

- қарызды беру және өтеу шарттары, олардың қарыз алушы қызметінің жақсаруына үлесі;

- қарыз бойынша пайыздық мөлшерлемелер, олардың төмендеуі немесе ұлғаюы;

- қарыз алушының несие өтелмей қалған жағдайда ұсынатын кепілдігі (кепіл, кепіл зат, өкілділік және т. б. ) ;

- несиелеуге қажетті есептері мен мәліметтер тізімі, оларды қарыз алушыға ұсыну мерзімі және басқа да шарттары;

- несиелік келісім-шартта берілген шарттардың ең болмаса біреуі бұзылған жағдайда қолданылатын жазалау шаралары.

Жалпы несие ұзақ, орта, қысқа мерзімді болуы мүмкін. Қысқа мерзімді несиелеу қарыз алушының ағымдағы қызметін ұлғайту үшін беріледі.

Несиелеу процесі мынандай кезеңдерді қамтиды:

несиеге деген өтінішті қарау;
несиелік қабілетін талдау;
несиелік келісімшарт жасасу;
несие беру;
несиелік мәміленің орындалуына бақылау жасау.

Ал, енді сол кезеңдерге жеке - жеке мағынасын ашып, тоқталып өтелік:

1 кезең: Банкке келіп түскен несиеге деген өтінішті қарау

Кез келген несиелік операциялар осыдан басталады. Мұндай құжаттарда қарыз алушы мен сұралатын несие туралы негізгі мәліметтер: мақсаты, мөлшері, түрі, мерзімі, мүмкін болар қамтамасыз ету мүлкі көрсетіледі. Банктің қоятын талаптарына байланысты өтінішке қосымша, яғни несиелік операциялар сипатына байланысты құжаттар беріледі. Клиенттердің әр түрлі топтары үшін әр түрлі құжаттар пакеті әзірленуі мүмкін. Мысал ретіндегі құжаттар пакетінің құрамына кіретіндер:

1) құрылтайшылық құжаттардың, жарғының, жалға алу шартының, тіркелген куәліктерінің немесе патенттерінің; нотариалды түрде куәландырылған жерді пайдалану құқығын куәландыратын құжаттар; азаматтардың төл құжаттары және клиенттің несие алуға құқығын растайтын басқа да құжаттардың көшірмесі;

2) соңғы екі жылдық қарыз алушының балансы және оған қосымша беттер;

3) несиеленетін шаралардың ретабельділік деңгейін және оның қайтарылу мерзімін сипаттайтын техникалық - экономикалық есебі;

4) несиеленетін мәмілелерді растайтын келісімшарттар көшірмелері (материалдық құндылықтарды жабдықтауға және сатыға арналған шарттар, тауарлы - материалдық құндылықтар шотының көшірмелері және т. с. с. ) ;

5) басқа банктерден алған несиелер туралы мәліметтер (шоттар бойынша көшірме) ;

6) қамтамасыз ету мақсатында кепілге берілген мүлікке қарыз алушының меншік құқығын растайтын құжаттар;

7) несиені қайтаруға байланысты міндеттемені куәландыратын құжат;

8) қызметін жаңадан бастаған, яғни қаржылық есептер және басқа да құжаттары жоқ кәсіпорынның бизнес жоспары.

Қажет жағдайларда банк қарыз алушыдан несиені қайтаруын қамтамасыз ететін басқа да құжаттар мен мәліметтерді талап ете алады. Сонымен қатар, банкпен тұрақты несиелік қатынаста болатын қарыз алушылар үшін кейбір құжаттар тізімі қысқаруы мүмкін. Қарыз алушы банкке несие алуға өтініш жасаған уақытта, банк несиелеудегі оның мүмкіндігін алдын ала бағалау үшін есеп карточкасын толтыруы мүмкін. Онда: фирманың жетекшісі мен қарыз алушының аты - жөні; қызметі және меншік түрі; клиенттің заңды мекен - жайы; ағымдық және валюталық шот ашқан банктің аты және реквизиттері; негізгі құрылтайшылары: ол сұрайтын несиенің мақсаты, сомасы және мерзімі; соңғы есептік күнге берілетін баланс құрылымы және басқа да көрсетіледі.

Тапсырылған құжаттарды оқып үйрену барысында банк қарыз алушының алған несиесін қайтару қабілетін бағалаудың шешім қабылдау үшін аса маңызы бар. Бағалау техникалық - экономикалық есеп негізінде жасалады.

2 кезең: Қарыз алушының несиелік қабілетін талдау кезеңі

Қарыз алушының несиелік қабілеті - қарыз алушының алған несиесі бойынша қарызды уақытылы және толық көлемде қайтару қабілетін бағалаумен сипатталады. Несиені қайтара алмау тәуекелі көптеген факторлардың әсерінен болуы мүмкін, сондықтан да банк клиентке несие беруге шешім қабылдаудан бұрын оның несиелік қабілетін талдайды. Бұл көрсеткіш банктің өтімділігіне ықпал етеді [ 18, 19 ] .

Қарыз алушының несиелік қабілетіне талдау жасау барысында мынандай факторлар есепке алынады:

несиеге қатысты қабілеттілігі. Қарыз алушыға несиені бере отырып, қарыз алушының атынан шығатын тұлғаның құқықтық қуатын анықтайтын Жарғысы және нұсқаумен танысуға тиісті;
қарыз алушының іскерлік беделі. Несиелік мәмілеге тиісті беделі деп қарыз алушының қарызды қайтаруға дайындығын ғана түсінбейді, сонымен қатар, келісімшартқа байланысты барлық міндеттемелерді орындауы түсіндіріледі;
табыс алу қабілеті. Банк қарыз алушының несиені қайтаруға жеткілікті қаражатты табу қабілетіне баға беруі қажет.

Қарыз алушының табыс алу қабілетін анықтау барысында сату көлеміне, баға шығындарына, шығыстарға әсер ететін факторлар есепке алынады. Бұл факторларға: қарыз алушы кәсіпорынның орналасқан жері, оның тауарлары мен қызметтерінің сапасы, шикізат құны, қызметкерлерінің біліктілігі жатады. Несиелеудегі шетелдік тәжірибеде бұл факторларға қоса жарнамалау тиімділігі, бәсеке сияқты факторлар ескеріледі.

3 кезең: Несиелік және кепіл туралы келісімшарт жасасу

Қазіргі несиелеудің басты ерекшеліктері бойынша банк қарыз алушының несиелік қабілетін тексеріп болғаннан кейін, несиелік шарт жасасу үшін несиелеу субъектісімен қатынасқа түседі. Несиелеуге байланысты барлық сұрақтарды банк пен қарыз алушы арасындағы келісімшарт шешеді.

Несиелік келісімшарт екі контрагенттің өзара міндеттемелерін және жауапкершіліктерін анықтайды. Онда мыналар көрсетіледі:

- несиелеу мақсаты және объектісі;

- несиенің мөлшері;

- несиені беру мерзімі және қайтару шарттары;

- несиені қамтамасыз ету формасы;

- несие үшін төленетін сыйақы мөлшерлемесі;

- несиенің қозғалысын және клиенттің қаржылық жағдайын бақылау

үшін қарыз алушының беретін құжаттарының тізімі;

- несиелеу процесіндегі банктің бақылау қызметі.

Несиелік келісімшарттың мазмұнын келісуші жақтардың өздері анықтайды. Несиелік қатынастарды ұйымдастыру тәжірибесінде кепіл туралы келісімшарттың орны ерекше. Кепіл туралы шарт кепіл затына байланысты ажыратылады. Кепіл затына: заттар, бағалы қағаздар, басқа да мүліктер және мүліктік құқықтар жатады.

4 кезең: Несие беру кезеңі

Бұл кезең ағымдық шот ашу, несиені беруді құжаттау тәртібін (қосымша құжаттар толтырылуы мүмкін), несиені беру тәсілін анықтайтын несиелеуді ұйымдастыру және техникалық шарттарын қамтиды.

Несиенің көлеміне байланысты әр түрлі берілу тәсілдері болады. Біріншісі - несие клиенттің шотына толығымен аударылып, қажет болған жағдайларда жұмсалынады. Екіншісі - несие алу құқығы қосымша қаражаттарға деген қажеттіліктің туындауына байланысты біртіндеп іске асады. Үшінші - белгілі бір соманы алуға клиенттің құқығы бола отырып, ол оны алудан бас тартады (мысалы, артық сыйақы төлегісі келмейді) .

Несиенің мөлшері оны беру барысында несиелеу ережелеріне сәйкес анықталады.

5 кезең: Несиені қайтару және оған сыйақы төлеуіне бақылау жасау - несиелік операцияның маңызды кезеңі

Несиелер бойынша қарызды қайтару тәсілі банк қаражаттарының пайдалану ұзақтығына және олардың төлем айналымын құраудағы рөліне байланысты. Несиенің берілуі сияқты несиені қайтарудың бірегей жасалған үлгісі жоқ.

Іс жүзінде несиені қайтарудың төмендегідей көптеген варианттары болады:

мерзімді міндеттемелер негізінде эпизодтық қайтару;
меншікті қаражаттардың жинақтауының және несиеге деген есеп айырысу шотына қажеттіліктің азаю шамасына қарай қайтару;
алдын ала белгіленген сома негізінде жүйелі түрде қайтару;
түскен түсімді бірден несиелік қарызды жабуға есептеу;
несиенің қайтарылу мерзімін созу;
мерзімі өткен қарызды «Мерзімі өткен несиелер» шотына аудару;
банк резерві есебінен мерзімі өткен несиелерді шегеру.

Несиелік қарызды қайтару туралы кейінірек төменгі бөлімдерде тоқталамын.

Несиенің қайтарылуын арнайы құжат арқылы жасауға да, жасамауға да болады. Несиенің қайтарылуын негіздейтін құжаттарға : клиенттің жазбаша үкімі, банктің өзінің үкімі, соттың бұйрықтары жатады. Клиенттің өзінің шотынан ақшалай қаражаттарды шегеру туралы берген үкімі жазбаша да және ауызша да болады. Несиенің қайтарылуы қағазсыз, яғни байланыс каналдары арқылы да жүзеге асырылады.

Несиенің қайтарылуына бақылау жасау үшін банкте несиелер бойынша мерзімді міндеттемелердің картотекасын жүргізеді. Банк қызметкерлері күнделікті қайтарылатын мерзімі жеткен несиелерді қарай отырып, қарыз алушының есеп айырысу шотынан қаражаттарды шегеруге үкім - ордерін береді. Жартылай қайтаруға байланысты төлемдер уақыты жеткен кезде мерзімді міндеттеменің келесі бетіне тиісті белгілерін жасайды. Егер де қарыз алушының ағымдық шоты басқа банкте ашылған болса, несие бойынша қарызды және сыйақыны қайтару қарыз алушының төлем тапсырмасы негізінде жүргізіледі. Жекелеген жағдайларда, қарыз алушының уақытша қаржылық қиындықтарға кезігуіне байланысты банк қайтару мерзімін кейінге қалдыруға рұқсат етуі мүмкін, бірақ бұл қарыз жоғарғы сыйақымен құжатталады.

Сыйақы мөлшері оны төлеу мерзімі және тәртібі, сондай - ақ оларды іздестіру механизмі несиелік келісімшартта анықталады. Сыйақы ай сайын, тоқсан сайын және т. б. есептелуі және қайтару кестесіне сәйкес іздестірілуі мүмкін.

Пайызды есептеу барысында әлемдік банктік тәжірибеде уақыт базасының 3 түрлі моделінің бірі қолданылады. Қазақстан Республикасында Халықаралық Валюталық Қордың ұсынысы бойынша уақыт базасының англо - саксон моделі қолданылады (уақыт базасы 365 күнге тең, ал әрбір айдағы күндердің саны нақты күнтізбе бойынша есептеледі) .

Банк несиелік келісімшарттың орындалуына, қарыз алушының алған несиені пайдалануына және оны толық қайтаруына бақылау жасайды. Осы мақсатта қарыз алушының шаруашылық қызметіне, оның қаржылық жағдайына талдау жасап, қажет болған жағдайларда, орнында ақшалай және есеп ейырысу құжаттарын, бухгалтарлік жазуларды, есептік материалдарды тексереді. Осы жерде қарыз алушыдан алған барлық қаржы ақпараттар түрлері мен басқа да ақпараттар, сондай - ақ басқа да көздер пайдаланылады. әрбір банктің өзінің клиенттің несиелік ісін жүргізу жүйесі болады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.