«АТФБанк» АҚ банкі
Кіріспе
1. ІІ.деңгейлі банктердің қызметін ұйымдастыру
1.1. Банк қызметінің ұйымдастырылуымен және оның құрылымымен танысу
1.2 Еңбек құқығы
1.3 Іскерлік қарым.қатынас этикасы.
2. Есеп операциялық жұмысын құру және банктік құжат айналымы.Есепсаясаты
2.1 Есеп.операциялық жұмысының жалпы сипаттамасы және оның құрылуы. Банктің есеп саясаты.
2.2 Банктегі аналитикалық және синтетикалық есеп
2.3 Құжат және құжат айналымы банк ішілік бақылау
3. Клиенттерге кассалық есеп айрысулар қызметін көрсетуді ұйымдастыру
3.1 Клиенттерге банктік шоттар ашу немесе жабу ережелері.
3.2 Касса операциялары есебін ұйымдастыру.
4. Есеп айырысу операцияларын рәсімдеу және оның есебі
4.1 Төлем бұйрығы бойынша есеп айрысу
4.3 Чектермен есп айырысу
4.4 Аккредитивтермен есеп айырысу
4.5 Төлем карточкаларымен есеп айырысу
4.6 Шаруашылық субъектілерінің шоттарынан қаражаттарды мәжбүрлеп өндіру
5. Банкаралық есеп айырысуларды ұйымдастыру және оның есебі
5.1. Төлем жүйесін ұйымдастыру
5.2 Қазақстан Банкаралық Есеп Орталығы(ҚБЕО) , Банкаралық Ақша аудару жүйесі(БААЖ), Төлем есеп айырысу жүйесі(ТЕАЖ) арқылы есеп айырысулар жүргізу
6. Салымдық операцияларды ұйымдастыру және есебі.
6.1. Заңды тұлғалардың салымдары бойынша операцияларды жүргізу
6.2. Жеке тұлғалардың салымдары бойынша операцияларды ұйымдастыру.
6.3. Төлем карточкалары бойынша операциялар
7. Несиелік операциялардыұйымдастыру және есебі
7.1. Клиенттерді несиелендіру бойынша жұмысты ұйымдастыру
7.2. Клиенттің төлем қабілеттілігін бағалау
7.3. Қысқа мерзімді несиелендіру
7.4. Ұзақ мерзімді несиелендіру (инвестициялық несие беру).
7.5. Тұтыну несиесін ұйымдастыру
7.6. Ипотекалық несиелендіру
7.7. Орта және шағын бизнес субъектілерін несиелендіру.
1. ІІ.деңгейлі банктердің қызметін ұйымдастыру
1.1. Банк қызметінің ұйымдастырылуымен және оның құрылымымен танысу
1.2 Еңбек құқығы
1.3 Іскерлік қарым.қатынас этикасы.
2. Есеп операциялық жұмысын құру және банктік құжат айналымы.Есепсаясаты
2.1 Есеп.операциялық жұмысының жалпы сипаттамасы және оның құрылуы. Банктің есеп саясаты.
2.2 Банктегі аналитикалық және синтетикалық есеп
2.3 Құжат және құжат айналымы банк ішілік бақылау
3. Клиенттерге кассалық есеп айрысулар қызметін көрсетуді ұйымдастыру
3.1 Клиенттерге банктік шоттар ашу немесе жабу ережелері.
3.2 Касса операциялары есебін ұйымдастыру.
4. Есеп айырысу операцияларын рәсімдеу және оның есебі
4.1 Төлем бұйрығы бойынша есеп айрысу
4.3 Чектермен есп айырысу
4.4 Аккредитивтермен есеп айырысу
4.5 Төлем карточкаларымен есеп айырысу
4.6 Шаруашылық субъектілерінің шоттарынан қаражаттарды мәжбүрлеп өндіру
5. Банкаралық есеп айырысуларды ұйымдастыру және оның есебі
5.1. Төлем жүйесін ұйымдастыру
5.2 Қазақстан Банкаралық Есеп Орталығы(ҚБЕО) , Банкаралық Ақша аудару жүйесі(БААЖ), Төлем есеп айырысу жүйесі(ТЕАЖ) арқылы есеп айырысулар жүргізу
6. Салымдық операцияларды ұйымдастыру және есебі.
6.1. Заңды тұлғалардың салымдары бойынша операцияларды жүргізу
6.2. Жеке тұлғалардың салымдары бойынша операцияларды ұйымдастыру.
6.3. Төлем карточкалары бойынша операциялар
7. Несиелік операциялардыұйымдастыру және есебі
7.1. Клиенттерді несиелендіру бойынша жұмысты ұйымдастыру
7.2. Клиенттің төлем қабілеттілігін бағалау
7.3. Қысқа мерзімді несиелендіру
7.4. Ұзақ мерзімді несиелендіру (инвестициялық несие беру).
7.5. Тұтыну несиесін ұйымдастыру
7.6. Ипотекалық несиелендіру
7.7. Орта және шағын бизнес субъектілерін несиелендіру.
Мен Ескулиев Улан өндірістік іс-тәжірибемді (практикамды) «АТФБанк» АҚ банкісінде өттім. Өндірістік іс-тәжірибемді өткен уақытымда, банк қызметінің түрлері туралы материалдар жинай отырып, өндірістік іс-тәжірибем біткеннен соң, өндірістік іс-тәжірибемнің есебін жаздым.
Ұсынылып отырған тәжірибе есебімнің мақсаты – банк қызметі туралы теориялық және әдістемелік негізі туралы мағлұмат беру, оны ұғыну, оларға талдау жүргізуге көмектесу.
Тәжірибе барысында келесі міндеттер қойылды:
банк қызметінің түрлерін және оны жүргізу принциптерін меңгерулері керек:
клиенттерге қызмет көрсету және касса операцияларын жүргізу бойынша банктік шоттар келісімдерін дайындау,рәсімдеу және оның атқарылуын;
әр түрлі несиелік мәмілелерді рәсімдеу және шаруашылық субъектілерін несиелендіруді жүзеге асыруды;
клиенттердің шаруашылық-қаржы жағдайын талдау және оның қорытындысын рәсімдеп тұжырымдауды;
тұрғындарды несиелеу тәртібін рәсімдеуді;
шетел валютасы және бағалы қағаздар операцияларын жүргізуді;
төлем карточкалар бойынша құжаттама және оларды рәсімдеуді;
банкаралық есепті рәсімдеужәне жүргізуді;
заңды және жеке тұлғаларға салымдарын сақтауға қабылдау;
саудалық және саудасыз валюта операциясын жүргізу;
клиенттермен трасталық, аманаттылық және басқа операцияларды рәсімдеу;
банк қызметіне экономикалық талдау жүргізу;
бухгалтерлік, статистикалық және қаржылық есептеме құрастыру;
компьютерлік бағдарламалармен жұмыс істеу дағдысын бекіту
Сонымен осы өндірістік іс-тәжірибеден мен кәсіби ілімдерді тереңдету және банк ісіндегі болашақ мамандардың қажетті іскерлігі мен дағдысын қалыптастыру, және өзімнің білім сапасын көтеру мақсатындағы дайындық жасадым .
Ұсынылып отырған тәжірибе есебімнің мақсаты – банк қызметі туралы теориялық және әдістемелік негізі туралы мағлұмат беру, оны ұғыну, оларға талдау жүргізуге көмектесу.
Тәжірибе барысында келесі міндеттер қойылды:
банк қызметінің түрлерін және оны жүргізу принциптерін меңгерулері керек:
клиенттерге қызмет көрсету және касса операцияларын жүргізу бойынша банктік шоттар келісімдерін дайындау,рәсімдеу және оның атқарылуын;
әр түрлі несиелік мәмілелерді рәсімдеу және шаруашылық субъектілерін несиелендіруді жүзеге асыруды;
клиенттердің шаруашылық-қаржы жағдайын талдау және оның қорытындысын рәсімдеп тұжырымдауды;
тұрғындарды несиелеу тәртібін рәсімдеуді;
шетел валютасы және бағалы қағаздар операцияларын жүргізуді;
төлем карточкалар бойынша құжаттама және оларды рәсімдеуді;
банкаралық есепті рәсімдеужәне жүргізуді;
заңды және жеке тұлғаларға салымдарын сақтауға қабылдау;
саудалық және саудасыз валюта операциясын жүргізу;
клиенттермен трасталық, аманаттылық және басқа операцияларды рәсімдеу;
банк қызметіне экономикалық талдау жүргізу;
бухгалтерлік, статистикалық және қаржылық есептеме құрастыру;
компьютерлік бағдарламалармен жұмыс істеу дағдысын бекіту
Сонымен осы өндірістік іс-тәжірибеден мен кәсіби ілімдерді тереңдету және банк ісіндегі болашақ мамандардың қажетті іскерлігі мен дағдысын қалыптастыру, және өзімнің білім сапасын көтеру мақсатындағы дайындық жасадым .
1. Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі;
2.Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы» Заңы 30. 03. 1995. №2155 (өзгерістер мен толықтыруларды қоса 30. 05. 2001. №182-II);
3. Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасының Банктер және банктік қызмет туралы» Заңы 31. 08. 19995. №2444 (өзгерістер мен толықтыруларды қоса 25. 04. 2001. №179-II);
4. Қазақстан Республикасының «Ақша төлемдері мен аударулары туралы» Заңы 29. 06. 1998. №237-I (өзгерістер мен толықтыруларды қоса 29. 03. 2000. №42-II);
5.«Пруденциалды нормативтер туралы» ережелер 23. 05. 1997. №219 (өзгерістер мен толықтыруларды қоса 02. 06. 2000. №265);
6. Ұлттық Банктің Қаулысы «екінші деңгейлі банктердің меншікті капиталының минималды мөлшері» 02. 06. 2001. №192;
7. Ұлттық Банктің «Екінші деңгейлі банктерде және банк операциясының жекеленген түрін жүзеге асыратын мекемелерде кассалық операцияны жүргізу» ережесі 03. 03. 2001. №58.
8. Банковское дело. Под ред. Сейткасымов Г.С. – Алматы «Қаржы-Қаражат», 1998;
9.Қалғұлова Р. Ж. Екінші деңгейлі банктердегі бухгалтерлік есеп –Алматы, 2005;
10. Банковское дело. Под ред. Лаврушина О.И. – М: «Финансы и статистика».1999
11.Словарь банковских и финансово-экономических терминов Под ред. Н. К. Мамырова.- Алматы: Экономика, 1999
12. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банк Хабаршысы
13. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банк Статистикалық Бюллетень
14.Қазақстан Республикасының Ұлттық Банк Экономикалық шолу
15. Қазақстан Республикасының Банки казахстана
2.Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы» Заңы 30. 03. 1995. №2155 (өзгерістер мен толықтыруларды қоса 30. 05. 2001. №182-II);
3. Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасының Банктер және банктік қызмет туралы» Заңы 31. 08. 19995. №2444 (өзгерістер мен толықтыруларды қоса 25. 04. 2001. №179-II);
4. Қазақстан Республикасының «Ақша төлемдері мен аударулары туралы» Заңы 29. 06. 1998. №237-I (өзгерістер мен толықтыруларды қоса 29. 03. 2000. №42-II);
5.«Пруденциалды нормативтер туралы» ережелер 23. 05. 1997. №219 (өзгерістер мен толықтыруларды қоса 02. 06. 2000. №265);
6. Ұлттық Банктің Қаулысы «екінші деңгейлі банктердің меншікті капиталының минималды мөлшері» 02. 06. 2001. №192;
7. Ұлттық Банктің «Екінші деңгейлі банктерде және банк операциясының жекеленген түрін жүзеге асыратын мекемелерде кассалық операцияны жүргізу» ережесі 03. 03. 2001. №58.
8. Банковское дело. Под ред. Сейткасымов Г.С. – Алматы «Қаржы-Қаражат», 1998;
9.Қалғұлова Р. Ж. Екінші деңгейлі банктердегі бухгалтерлік есеп –Алматы, 2005;
10. Банковское дело. Под ред. Лаврушина О.И. – М: «Финансы и статистика».1999
11.Словарь банковских и финансово-экономических терминов Под ред. Н. К. Мамырова.- Алматы: Экономика, 1999
12. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банк Хабаршысы
13. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банк Статистикалық Бюллетень
14.Қазақстан Республикасының Ұлттық Банк Экономикалық шолу
15. Қазақстан Республикасының Банки казахстана
Кіріспе
Мен Ескулиев Улан өндірістік іс-тәжірибемді (практикамды) АТФБанк АҚ
банкісінде өттім. Өндірістік іс-тәжірибемді өткен уақытымда, банк
қызметінің түрлері туралы материалдар жинай отырып, өндірістік іс-
тәжірибем біткеннен соң, өндірістік іс-тәжірибемнің есебін жаздым.
Ұсынылып отырған тәжірибе есебімнің мақсаты – банк қызметі туралы
теориялық және әдістемелік негізі туралы мағлұмат беру, оны ұғыну, оларға
талдау жүргізуге көмектесу.
Тәжірибе барысында келесі міндеттер қойылды:
– банк қызметінің түрлерін және оны жүргізу принциптерін
меңгерулері керек:
– клиенттерге қызмет көрсету және касса операцияларын жүргізу
бойынша банктік шоттар келісімдерін дайындау,рәсімдеу және оның
атқарылуын;
– әр түрлі несиелік мәмілелерді рәсімдеу және шаруашылық
субъектілерін несиелендіруді жүзеге асыруды;
– клиенттердің шаруашылық-қаржы жағдайын талдау және оның
қорытындысын рәсімдеп тұжырымдауды;
– тұрғындарды несиелеу тәртібін рәсімдеуді;
– шетел валютасы және бағалы қағаздар операцияларын жүргізуді;
– төлем карточкалар бойынша құжаттама және оларды рәсімдеуді;
– банкаралық есепті рәсімдеужәне жүргізуді;
– заңды және жеке тұлғаларға салымдарын сақтауға қабылдау;
– саудалық және саудасыз валюта операциясын жүргізу;
– клиенттермен трасталық, аманаттылық және басқа операцияларды
рәсімдеу;
– банк қызметіне экономикалық талдау жүргізу;
– бухгалтерлік, статистикалық және қаржылық есептеме құрастыру;
– компьютерлік бағдарламалармен жұмыс істеу дағдысын бекіту
Сонымен осы өндірістік іс-тәжірибеден мен кәсіби ілімдерді
тереңдету және банк ісіндегі болашақ мамандардың қажетті іскерлігі мен
дағдысын қалыптастыру, және өзімнің білім сапасын көтеру
мақсатындағы дайындық жасадым .
1. ІІ-деңгейлі банктердің қызметін ұйымдастыру
1.1. Банк қызметінің ұйымдастырылуымен және оның құрылымымен танысу
АТФБанк Акционерлік қоғамы 1992 жыл 26 наурызда негізі салынған. Бас
офисі Алматы қаласында орналасқан . АТФБанк Акционерлік қоғамының 21
бөлім банкі есептелінеді және 100 сату орны бар және көптеген ірі қалаларда
өз қызметтерің атқарып жатыр.
2009 жылы сату жоспары бойынша Қазақстан Республикасында әлемдік
дағдарыс салдарынан кейбір маңызды өзгерістер пайда болды. Осы салдардың
нәтижесінде банк өз банктік депозиттерін және несие өнімдерінің санын
қысқартты және сапасын жақсартты және ҚР Ұлттық банкінің барлық замандас
талаптарының сақталуын қамтасыздандырып, АФН және депозиттердің кепілдік
беру қорының міндеттерін сақтады. Сонымен қатар, АТФБанк инновациялық
технологиялар негізінде және дамыту сервисімен қатар интернет, sms –
банкингі, сонымен қатар карточка өнімдерін дамытты.
АТФБанк АҚ Қазақстан Республикасындағы банктер және банктік
қызметтер туралы заңға сәйкес мынадай операцияларды орындай
алады:
• ақылы негізгі депозиттерді тарту;
• заңда көрсетілген тәртіппен өз бағалы қағаздарын шығару (чектерді,
вексельдерді, аккредитивтерді, депозиттік сертификаттарды, акцияларды
және басқа да қаржылық міндеттемелерді);
• клиенттердің тапсырмалары бойынша сенімдік операцияларды (қаражаттарды
қарау және орналастыру, бағалы қағаздарды басқару);
• банктік қызметпен байланысты кеңес беру қызметін көрсету;
• лизингтік операцияларды жүзеге асыру т.б.
• уақытша бос ақшалай қаражаттарды жинақтау (депозиттік операциялар);
• экономиканы және халықты несиелендіру (активтік операциялар);
• қолма – қолсыз есеп айырысуларды ұйымдастыру және жүргізу;
• инвестициялық қызметтер;
• клиенттерге басқа да қаржылық қызметті көрсету;
заңды және жеке тұлғалардың депозиттерін қабылдау, оларға шоттар ашу
және жүргізу;
• банктер мен банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын
ұйымдардың корреспонденттік есепшоттарын ашу және жүргізу;
• кассалық операциялар: банкноттар мен монеталарды қабылдау, беру,
қайта есептеу, ұсату, айырбастау, сұрыптау, қаттап буу және сақтау;
• аудару операциялары: заңды және жеке тұлғалардың ақшасын аудару
жөніндегі тапсырмаларын орындау;
• есептеу ( дискант ) операциялары: заңды және жеке тұлғалардың
вексельдері мен өзге де қарыз міндеттемелерін есепке алу;
• қарыз беру операциялары: төлем, мерзім, қайтарым талаптарына сәйкес
заңды және жеке тұлғаларға ақшалай несие беру,
• сенім ( траст ) операциялары: сенім білдірген адамның мүддесі үшін
және соның тапсыруымен тазартылған бағалы металдарды және бағалы
қағаздарды басқару;
• клиринг операциялары: төлемдерді жинау, салыстыру, сорттау және
растау, сондай – ақ, олардың өзара төлемдер өтеуін жүзеге асыру және
клирингке қатысушылардың таза көзқарасын айқындау;
• сейфтік операциялар: сейф жәшіктерін, шкафтар мен үй – жайларды
жалға берумен қоса, клиенттердің бағалы қағаздарын, құжаттары мен
құнды заттарын сақтау жөніндегі қызметтер;
• ломбард операциялары: депозиттелген ( сақтауға салынған ) оңай
сатылатын бағалы қағаздарды және қозғалатын мүлікті кепілге алып,
қысқа мерзімді несие беру;
• төлем карточкаларын, чек кітапшаларын шығару;
• шетел валютасын айырбастау операцияларын ұйымдастыру;
• төлем құжаттарын инкассаға қабылдау;
• бағалы қағаз нарығындағы клирингтік қызмет;
• факторинг ( сауда – саттық ) операциялары: тауарларды сатып
алушылардан тәуекел етіп төлемсіз қабылдап, төлемді талап ету құқығына
ие болу;
• форфейтинг операциялары (форфейтингтеу): тауарларды (қызмет
көрсетуді) сатып алушының қарыз міндеттемесін сатушыға айналып
түснейтін жолмен вексель (тратта) сатып алу арқылы төлеу;
Басқарма дегеніміз – бұл банктің ағымдағы қызметін басқаратын алқалы
топтан құралған атқарушы ұйым. Басқарма төрағадан, оның орынбасарларынан,
сондай-ақ банктің басқарушы директорларынан тұрады.
Басқарманың басты қызметі мен өкілеттіктері:
• акционерлердің жалпы жиналысы мен банктің директорлар кеңесі
шешімдерінің орындалуын қамтамасыз ету;
• банктің қаржылық-экономикалық жағдайының тұрақтылығын қамтамасыз ету;
• бизнес-стратегияларды іске асыру;
• аға менеджмент пен банк филиалдарының өкілдерін тағайындау;
• акционерлердің жалпы жиналысы мен банктің директорлары кеңесінің
құзыретіне кірмейтін басқа да мәселелер.
АТФБанк АҚ басқармасының мүшелері – Қазақстанда ғана емес, сондай-
ақ шетелде де жұмыс тәжірибесін жинақтаған танымал кәсіпқой мамандар.
Басшылықтың жоғары деңгейлі кәсіби шеберлігі арқасында банк алдыңғы
қатарлардан табылып, жоғары рейтингілерге ие болып жүр. Басқарма мүшелері
әр жылдарда аса ірі қазақстандық және шетелдік қаржы құрылымдарында, сондай-
ақ мемлекеттік органдарда басқарушылық қызметтерін атқарып келген.
АТФБанк АҚ-ның қаржылық нарықтарда қаржы делдалы ретінде
басқа кәсіпорындардың, мекемелердің және халықтың уақытша бос қаражаттар
сомасын депозит түрінде жинақтайды, осы жағдайда оларды
тиімді басқарады, сондай – ақ олардың қауіпсіздігін қамтамасыз етеді
және пайдалық негізінде қарызды қарыз алушыға ұсынады.
Депозиттік акциялар басқармасы – банктің өз капиталымен тартылған
қаражатын талдаумен және есептеумен шұғылданып, негізінен
мына қызметтерді атқарады:
• банктің депозиттік қаражатын олардың мерзіміне қарай және әрбір
депонент ( ақша салушы ) бойынша есептеу;
• қаражатты депозитке салу үшін шарт жасау;
• тартылған қаражатты, оның құрылымын және банк ресурстары, оның
балансының өтімділігіне әсерін бағалау мақсатымен даму динамикасын
талдау;
• банктің ресурстарын жоспарлау үшін қажетті хабарларды беру;
Қор ( фондовой ) бөлімі банктің өз қаражатын есептеу мен
талдау қызметін жүргізеді. Олар:
• банктің қаржысын, қаражатты есептеу, оларды талдау және даму
динамикасын есептеу;
• банкке қарайтын бағалы қағаздарды сатып алу және сату операцияларын,
сонымен бірге клиенттердің де тапсырылуымен дәл осындай
операцияларды жүргізеді;
Клиенттерге есептеу – кассалық қызмет көрсету мақсатында банкте
есептеу – кассалық , басқармасы құрылады. Оның негізгі қызметтері:
• шарттарды ашу және есептерді жүргізу;
• кассалық операцияларды өткізу;
Банктің есеп айырысу – касса бөлімі ( жинақ кассасы ) –
банктің Ұлттық банк берген келісімі бойынша құрылған,
заңды тұлға болып табылмайтын филиалды не өкілдік
мәртебесі жоқ, Қазақстан аумағында банк операцияларының
жекелеген түрлерін орындайтын аймақтық оқшау бөлімшесі.
Есеп айырысу –кассалық бөлімінің құрылымы франт-офис және бэк офистен
тұрады. Франт-офис-банктің клиентерімен серіктестік келісім шарт құратын
бөлім, ал бэк-офис –орындалған операцияны тіркейтін бөлім. Есеп айырысу –
кассалық бөлімінде бухгалтерлік есептің жүргізілуі негізгі болып табылады.
Халық шаруашылығы мен банктің басқару жүйесіндегі бухгалтерлік есептің
ролін көтермей экономиканы дамыту мүмкін емес.
Талдау және статистика басқармасы (бөлімі) төмендегідей жұмыстарды
орындайды:
• статистикалық хабарларды жинақтау және талдау;
• клиенттерге хабарлама - анық шама қызметтерін көрсету;
• банктің қызметі туралы есепті жоспардың жобасын дайындау;
• банктің балансын статистикалық тұрғыдан дайындау;
• эксперттік зерттеуді, банкті бағалауды дайындау және орындау;
Кадрлар бөлімі:
• қызметкердің санын және оларды қолдануды жоспарлайды;
• кадрлардың мамандығын көтеруді және оқытуды ұйымдастыру;
• еңбекақы қорын басқарады;
• қызметкерлерді таңдаумен және орналастырумен шұғылданады;
Әкімшілік - шаруашылық бөлімі банктің ғимаратын, құрал -
жабдықтарын салумен, жоспарлаумен, сатып алумен, жөндеумен және
сатумен айналысады.
Электронды – еceптегіш машиналар бөлімімен бірлесіп электрондық
жүйені қосу, банктің мекемелерін электронды - есептегіш
машиналар және оргтехникамен қамтамасыз етумен, сондай - ақ архив
ісімен шұғылданады.
Заң бөлімі:
• нормативтік құжаттарды дайындап, банктің жарғысына
өзгерістер енгізеді;
• жарғылық шарттардың орындалуын және банктік мәмілелердің дұрыс
дайындалуын бақылайды;
• шарттарды, кепілдік актісін және басқа іс қағаздарын толтырады;
• банктің сот және әкімшілік мекемелеріндегі барлық ісін
жүргізеді;
• талап арыздарды, пікірлерді, шығындарды және басқа әртүрлі
актілерді толтырады;
• банкте туындаған барлық құқықтық мәселелер бойынша
қорытынды жасайды;
Тексеру бөлімі банктің және оның филиалдарының жұмысының
банктің кеңесі бекіткен ережелерге, нормаларға сәйкес болуын
тексереді.
Электронды - есептегіш машиналарды енгізу және қолдану
бөлімі:
• банктің компьютерлік жүйесін ұйымдастырады;
• есеп айырысу мен төлемнің электрондық орындалуын қамтамасыз
етеді;
• банктің басқармалары мен бөлімдері үшін бағдарлама дайындайды;
• банкті электронды - есептегіш техникамен жабдықтаудың
акғымдағы және болашақтағы бағдарламасын жасайды;
• әкімшілік бөліммен бірігіп осы бағдарламаны жүзеге асырады;
АТФБанк АҚ-ның ең басты қызметтерінің бірі - өзінің
филиалдары мен өкілдіктерін басқару. Банктің филиалы заңды тұлға
болып табылмайтын, банк тұрған жерден тыс орналасқан және банктің
атынан банк операцияларын жүзеге асыратын және өзіне банк
берген өкілеттілік шегінде әрекет ететін банк бөлімшесі. Оның
банкпен біріңғай балансы, сондай – ақ банк атауымен толық
сәйкес келетін атауы болады.
Банк өкілдігі заңды тұлға болып табылмайтын, банк тұрған жерден
тыс орналасқан, банктің атынан және оның тапсыруы бойынша
әрекет ететін банк операцияларын жүзеге асырмайтын банк
бөлімшесі.
Аталған банк мекемелерінің статусына байланысты (
филиал, өкілдік, жинақ кассасы ) олардың қызметі және оларды
басқару формасы да әр түрлі болады.
АТФБанк АҚ-ның филиалдары кейбір банктік операцияларды
орындамайды. Мысалы, кореспондент банктер мен операциялар, халықаралық
операциялар, инвестициялық және басқа операциялар.
АТФБанк АҚ-ның филиалдары басқару қызметіне төмендегілер кіреді:
• қызметін басқару;
• несие саясатын және несие операцияларын жүргізуінің дұрыстығын
бақылау;
• банк жұмыстарының тиімділігін арттыратын жұмыстың жаңа
әдістерін енгізуге көмектесу;
1.2 Еңбек құқығы
АТФБанк АҚ өз қызметкерлерімен жазбаша нысан ретінде
жеке еңбек шарты (контракт) жасайды Банктегі еңбек шарты ол екі
жақты келісім, ол келісімге сәйкес қызметкер жұмыс берушінің актісін атқара
отырп, белгілі бір мамандық, біліктілік немесе кәсіп түрі бойынша жұмысты
орындауға міндеттенеді, ал жұмыс беруші қызметкерге еңбек ақысын және
заңдар мен тараптардың келісімінде көзделген өзге де ақшалай төлемдерді
уақытында және толық көлемінде төлеуге, еңбек туралы заңдар мен ұжымдық
шартта көзделген еңбек жағдайларымен қамтамасыз етуге міндеттенеді.
АТФБанк АҚ қызметкер алдында:
1) қызметкерді өз жұмыс орнында еңбек ету мүмкіндігінен заңсыз айыру
арқылы келтірілген залал үшін;
2) қызметкердің мүлкіне келтірілген залал үшін;
3) қызметкердің өміріне және (немесе) денсаулығына келтірілген зиян
үшін материалдық жауаптылықта болады.
3. Қызметкер жұмыс берушінің алдында:
1) жұмыс берушінің мүлкін жоғалту немесе бүлдіру арқылы келтірілген
залал үшін;
2) қызметкердің әрекеті (әрекетсіздігі) нәтижесінде туындаған залал
үшін материалдық жауаптылықта болады.
Еңбек шарты заңмен рәсімделген екі жақтың (әдетте "жұмыс беруші" және
"жұмысшы" деп аталады), нақты бір міндеттерді өзіне ерікті түрде алу туралы
жазбаша келісімі болып табылады.
Аталған мідеттемелерді нақты анықталған шарттар негізінде уақыттың
белгілі бір мерзімі аралығында орындайтындықтары баяндалады. Басқа кез
келген қүжат еңбек келісімінің де өзіндік қүрылымы мен мазмүны, росімдеу
ережелері бар.
Еңбек келісімі жүмысқа орналасқан кезде немесе алдыңғы жасалған
келісімнің кейбір шарттары (міндеттер мазмүны, еңбекақы мөлшері, жүмыс
жағдайы т.б.) өзгерген жағдайда жасалады. Келісім жасауға үйым
әкімшілігінде белгіленге тәртіп бойынша қаралған жүмысшы арызы негіз
болады.
Еңбек келісімі мыналардан түрады:
1) құжат аты;
2) келісімнің жасалған орны мен күні;
3) екі жақтың толық жоне шартты атауы;
4) жүмыстың сипаты мен мазмұны, оны орындауға
қажетті квалификация дәрежесі;
5) келісім типі (негізгі жүмыс олде қосымша істелетін жүмыс);
6) келісім түрі (шектеулі мерзімге ме әлде үзақ уақытқа ма);
7) келісімнің уақыты, мерзімі (шектеулі мерзімге жасалған келісім
үшін);
8) сынау мерзімі;
9) жұмысшының міндеттері;
10) еңбек жағдайы, еңбекақьт төлеу сияқты әкімшіліктің
негізгі міндеттерін көрсете отырып жазылған жүмыс беруші міндеттері;
11)жүмысшының еңбек қүқын қорғауға қосымша кепілдік беретін мағлүмат;
12) еңбек пен демалыс тәртібінің ерекшеліктері туралы молімет;
13) ақшалай берілетін сыйлық көлемі мен оны төлеу тәртібі туралы
молімет;
14) демалыс алу тортібі мен оның мерзімі туралы молімет;
15) келісім бойынша жасалатын басқа да жағдайлар мен шарттар;
16) келісім бойынша атап өтілетін ерекше жағдайлар (қай кезде
келісім бүзылуы немесе қайт ақаралуы мүмкін);
17) келісім тоқтатылатын жағдай атап көрсетіледі;
18) екі жақтың мекен-жай мен реквизиттері;
19) екі жақтың қойылатын қолы (сиғнатура);
20) шартқа қол қойылған күн;
21) келісім қосымшасы (егер бар болса).
Еңбек келісімін безендірудің қызметтік қүжаттарды безендірудің жалпы
талаптарынан көп айырмашылығы жоқ. Келісім мәтіні А4
форматты қағазда таза, түзетулерсіз басылады. Цифрлар қажет жағдайда
жазбаша жазылады.
1.3 Іскерлік қарым-қатынас этикасы.
АТФБанк АҚ банкте менеджерлер өз борышын адал, әділ және
қадір - қасиетпен орындауға міндетті. Ол сыбайлас жемқорлықтың кез -
келген түріне қарсы тұруға және оларды болдырмауға күш салуы тиіс.
Банк қызметкері осы сипаттағы шараларды негізге алған кез келген
бұйрықты немесе өкімді орындамауға және сыйламауға міндетті.
Банк қызметкерлер өз бастығының бұйрықтарын орындауға міндетті,
алайда, егер ол бұйрықтың заңсыз сипатын білсе не түсінсе, оны орындамауы
керек.
Ол қызметік борышын орындаудағы билікті пайдаланумен байланысты. Әрине
атқарушы билікті асыра пайдалану жағдайларының барлығында мемлекет
жауапты болады.
Өкімдерді беру құзыретінің нақты шектері болуы тиіс. Бұл бастыққа
қандай әрекеттер немесе әрекетсіздіктер үшін полиция қызметкерінің жауапты
болатындығын анықтау үшін қажет.
Өз міндеттерін орындауда банк қызметкері заңды тұрғыда қажет және
рұқсат етілген мақсаттарға жету үшін өзінің барлың құқықтарын пайдалануға
міндетті; сонымен қатар
Этикалық таңдау кезінде көптеген мәсәлермен тұлға көптеген әсер
ететін шешімдердің варианттарын қарап, соның ішінен көбірек адамды
қанағаттандыратын шешімді қабылдауы тиіс.
АТФБанк АҚ-да жұмыс орнында темекі, алкоголді ішімдіктерді
кездеседі, сондықтан менеджерлер нормативтік құнды-лықтармен көз-қарас
ретінде дұрыс анықтау, этикалық норма ауызша ереже болып табылады, қандай
да бір істі дұрыс жасауы, өйткені, керісінше жағдайда қарама-қайшылыққа
алып келуі мүкін.
2. Есеп операциялық жұмысын құру және банктік құжат
айналымы.Есепсаясаты
2.1 Есеп-операциялық жұмысының жалпы сипаттамасы және оның құрылуы.
Банктің есеп саясаты.
АТФБанк АҚ-ның бухгалтерлік есеп жүйесі банк басшысына банкті
ұйымдастыруды жоспарлау мен бақылау үшін қажетті қаржылық және экономикалық
ақпараттарды дайындау мақсатында жүргізілетін ақпаратты жүйе.
АТФБанк АҚ өз алдына есеп саясатын жүргізеді және бухгалтерияның
басқару формасын құрады.
Операцияларды орындау барысында олардың заңды болуына, бухгалтерлік
есептің ұйымдастырылуына банктің басшылары және бас бухгалтер жауап береді.
АТФБанк АҚ ның бас бухгалтердің құрылымдық бөлімшелерді тағайындау
мен субъектінің бухгалтерлік есебі жүзеге асырылады. Бас бухгалтердің
орнына арнайы жоғары білімі бар тұлғалар тағайындалады.
Тауарлы-материалдық қорларға, есеп айырысу және кредиттік
міндеттемелерге, ведомстволарға, материалды жауапкершілік туралы келісім-
шарттарға, төлем тапсырмаларына, ақша қаражаттарын беру және қабылдап алу
құжаттарына Бас бухгалтер қол қоюға құқығы бар.
Бухгалтерлік жұмыстың мақсаты банктің ішінде болып жатқан шаруашылық
процестердің және қаржылық нәтижелердің ақпараттарын қолдану мақсатында,
барлық ақпараттарды пайдаланушы тұлғаларға анық, түсінікті және толық
ақпараттармен қамтамасыз ету.
Бухгалтерия келесілерді орындайды:
- бухгалтерлік есеп формаларының құрастырылуын;
- пайда және еңбек ақы қорының есебін;
- банк қызметкерлерімен есеп айырысу;
- ақша қаражаттарының қозғалысының есебін.
АТФБанк АҚ Қазақстан Республикасында қолданылатын заңдарына сәйкес
бухгалтерлік есеп стандартының барлық келісілген тәртібі бойынша есебін
жүргізеді және қаржылық есептіліктің дұрыс жүргізілуіне жауап береді.
Бухгалтерлік есептің барлық жүйесі келесі принциптерден тұрады:
құжаттау, инвентар жүргізу, шоттардың топтастырылуы, екі жақты жазу, баланс
және есептілік.
Бухгалтерлік есептің жүру жолы:
1) алғашқы құжаттардың барлығы ведомстволардағы операциялардан, журнал
ордерлер, тіркемелер және т.б. арқылы жиналады.
2) Есеп жүйесіндегі жазулар жұмыс жоспарының шоттар классификациясымен
сәйкес келуі және бас кітапта көрсетілуі керек.
Бухгалтерлік есепті жүргізу процесінде АҚ Қазақстан Халық Банкі
өзінің есеп саясатының дұрыс жүргізілуін сақтайды.
АТФБанк АҚ-ның есеп саясаты – кәсіпорындардың шаруашылық қызметі
өрісінің іс-тәжірибесінде қолданылатын, банктің таңдап алынған және
сабақтастықпен жүргізілетін бухгалтерлік есеп жүйесіне тән ішкі ережелер
жиынтығын айтамыз.
Есеп саясаты қаржылық, салықтық және статистикалық есептіліктердің
дайындау процесінде құрылады.
Қазақстан Республикасының нормативтік актілерінде есеп саясатының
принципі оның көрсетілмеген, бірақ банкінің практикалық қызметінде
қолданылады және күші бар.
Есеп саясатының мақсаты – бухгалтерлік есеп операцияларын орындау
барысында қателер жібермеу, фактілерді бұрмалау, ұйымдардың қаржы жағдайын
бағалау, шаруашылық қызметінің үздіксіздігін қамтамасыз ету, материалдық
активтерді бағалау мен есептен шығару, таза пайда резервін құру бағытындағы
мейлінше жоғары дәрежедегі икемді есеп ақпараттарын қалыптастыру болып
табылады.
Есеп саясатын қалыптастырған және қолданған кезде есептің мынандай
принциптерін сақтау керек:
1. Есептеу – кәсіпорынның кірістері мен шығыстары олардың келіп түсуіне
немесе туындауына қарай танылады және бухгалтерлік есепте көрсетіледі.
2. Үздіксіздік – яғни объектілер үздіксіз әрекет ететін, болашақта да жұмыс
жасайтын болып саналады.
Оның таратылуына немесе қызмет көлемін едәуір қысқартуға ешқандай
ниеті де, мұқтаждығы да жоқ деп болжамдалады.
3. Түсініктілік принципі – қаржы есептемелеріндегі барлық ақпараттар
пайдаланушыларға түсінікті болуға тиіс.
4. маңыздылық. Пайдаланушылар негізделген басқару шешімдерін қабылдауы және
кәсіпорынның шаруашылық қызметін бағалауы үшін қаржылық ақпараттар
маңызды болуы керек.
5. Мәнділік. Ақпарат мәнді болуға тиіс. Егер біз қаржылық есептемеде қандай
да бір мәліметтерді жіберіп алсақ немесе дұрыс ұсынбасақ, онда бұл
ақпараттарды пайдаланушылардың экономикалық шешіміне әсер етуі мүмкін.
6. Растық. Ақпаратта қателік немесе жалғандық жоқ юолса, ол рас болып
табылады және оған пайдаланушылар сене алады.
7. Бейтараптық. Қаржылық ақпарат тәуелсіз болуға тиіс.
8. Сақтық., яғни активтер мен кірістер артық бағаланбас үшін, ал міндеттеме
немесе шығын белгісіздік жағдайында кем бағаланбас үшін шешім қабылдаған
кезде қауіпсіздік жағдайын сақтау, абайлау.
9. Аяқталмағандық. Растықты қамтамасыз ету үшін есепті кезеңдегі ақпарат
толығымен аяқталмаған болуы тиіс.
10. Салыстырмалылық. Қаржылық ақпарат бұрынғы есеп кезеңдердегі ақпаратпен
салыстырмалы болуға тиіс.
11. Дәйектілік. Субъекті таңдап алған есеп саясаты мен әдістері, объектілер
бір есепті кезеңнен келесі есептік кезеңге дәйекті түрде қолдануы керек.
Егер біз бір есеп саясатын таңдап алып, келесі жылы басқа есеп саясатын
таңдайтын болсақ, онда мұндай жағдайда түсіндірме жазулар болуға тиіс,
біз оларды негіздеуге тиіспіз.
12. Күмәнсіз және риясыз ұсынба. Қаржылық есептеме оны пайдаланушылардың
қаржы жағдайы, қаржы шаруашылық қызметінің нәтижесі, ақша қаражаттарының
қозғалысы туралы күмәнсіз және риясыз көзқарас туғызуы керек.
Есеп айырысу-кассалық бөлімде заңды және жеке тұлғалардың шоттары
бойынша нақты және нақты ақшасыз түрде есеп ақша құжаттарына сай
орындалатын жұмыс шеңбері-есеп операция жұмысы деп аталады. Есеп айырысу-
кассалық бөлімде операцияларды жүзеге асыратын және олардың сомасын есепте
бейнелейтін қызметкерлер-есеп операция аппараты деп аталады. Есеп операция
жұмысы өзінің жедел сипатымен ерекшеленеді.
1. Есеп-кассалық мекемесіне клиенттерден, байланыс бөлімшелері
арқылы түскен құжаттар сол күні есепке бейнеленіп, өңделуі
тиіс;
2. Күнделікті жұмыс күнінің басында бухгалтер клиент шотындағы
қалдықты, шотқа қойылатын талаптарды біліп отыруы тиіс;
3. Мекемелерге күнделікті дербес шоттың көшірмесін және
операцияны жүргізу кезінде қолданылған құжаттың көшірмесін
беріп отыруы керек;
4. күнделікті құжаттардың аналитикалық және синтетикалық есеп
материалдарының өзара салыстырулары жүргізіледі.
5. Есеп-кассалық бөлім операциялық күннің аяқталуына байланысты
күнделікті бухгалтерлік баланс құруы керек.
Жұмысты ұйымдастыруға байланысты барлық аталған талаптар банк
айналымындағы ақша қорытындылары мен құндылықтардың сақталуын қамтамасыз
етеді. Бухгалтерлік есепті ұйымдастыру банк басшысына және бас бухгалтерге
жүктелген, оның құқықтары мен міндеттері заң және нормативті актілерде
белгіленген. Бас бухгалтер заңға қарсы келетін операциялар бойынша қаржылық
тәртіпті бұзатын құжаттарды қабылдауға тиым салынады. Есеп операция
аппараты менеджерлер принципі бойынша жұмыс істейді. Менеджерлерге есеп
ақша құжаттарын толтырып, қол қояды. Есеп операция аппаратының негізгі
міндеттерін, менеджерлерге, бақылаушыға шоттардың белгіленіп берілуін,
қайта бейнеленуін бас бухгалтер арнайы шоттарды белгілеуі туралы кітапқа
тіркеу арқылы жүзеге асырады. Қазіргі кезде банкте жоғалту, жымқыру,
зұлымдық жасау, тәуекелшілікті жою үшін ішкі құрылымдар ашылуы тиіс. Оның
принципі мынандай: әр қызметкер өз бөлімшесінде жүргізілетін операцияларды
қадағалап, сол бойынша жауапты болады
2.2 Банктегі аналитикалық және синтетикалық есеп
Бухгалтерлік есеп- бұл құжаттар негізінде құрылған шаруашылық қызметің
біртұтас, үздіксіз өзара байланысқан бейнесі. Банктегі бухгалтерлік есеп
өзінің оперативтілігімен ерекшеленеді. Мысалы банк мекемесінде бір
операциялық күннің 3-4 сағатында (9-13 сағатқа дейін) жүргізілетін есеп
айыру, кассалық, несиелік және тағы басқа операциялары сол күнгі
анлитикалық есептің құжаты; яғни клиенттің дербес шотында көрсетіліп
күнделікті баланс құру әдісі арқылы бақыланады.
Бұл ақша айналымы мен есеп несие қатынасының жағдайы туралы жедел
ақпарат алуға және ақша айналымы мен несиелік ресурстар айналымын
қадағалауға мүмкіндік береді. Банктегі бухгалтерлік есептің ең басты
обьектісі болып мекемелер мен шаруашылық ұйымдардан ақшалай құжаттардың
қабылдануы мен олардың бухгалтерлік есепте бейнеленуі болып табылады. Сол
сияқты аналитикалық есептің мерзімінде төленбеген картотекадағы есеп айыру
құжаттардың, жедел міндеттемелердің және банкаралық есеп айыру бойынша
операциялардың жүргізілуі жатады, әр түрлі жердегі төлеушілер мен алушылар
арасындағы есеп айыру кезіндегі қаржылары, банк несиесін ұсынудың және
қайтарудың әдістері мен ережелері, төлемнің ерекшеліктері тағы басқалары
жатады.
Есеп операция жұмысын дұрыс және нақты ұйымдастыру банк мекемесінің
банк қызметінің жақсы орындалуына әсерін тигізеді. Бухгалтерлік есептің
обьектілері мыналар болып табылады: қорлар, кассадағы ақша қаржылары,
бағалы қағаздар, ақшалай құжаттар мен қымбат бағалы металдармен
жүргізілетін операциялар, шетел валютасы және онымен жүргізілетін
операциялар, бюджеттік және несиелік мекемелермен есеп айырысу, шаруашылық
шығындар және банк шығындары мен кірістері.
Барлық екінші деңгейлі банктер үшін бухгалтерлік есепті жүргізудегі
құжат айналымымен, есеп беруді ұйымдастыру мен бақылаудың ортақ тәртібі
белгіленген.
2.3 Құжат және құжат айналымы банк ішілік бақылау
АТФБанк АҚ банк басшылығы құжаттарды қарағаннан кейін электронды
құжаттар айналымының шағын жүйесінде (электронды қол қою арқылы)
және\немесе қағаздағысына бұрыштама қояды және қажет болған жағдайда
электронды қол қояды. Бұрыштама қойылған қойылған құжаттар орындау үшін
бөлімшелерге жіберіледі.
Орындау бірнеше бөлімшеге жүктелген құжаттар оларға бір мезгілде
жіберіледі. Жиынтық құжат әзірлеуге жауап беретін бөлімшеге жиынтық
құжатты бұрыштамада көрсетілген мерзімде әзірлейді, мұндайда қоса
орындаушылар орындау мерзімі басталғанға дейін екі жұмыс күнінен
кешіктірмей құжатты жинақтау үшін ұсынуы тиіс (орындау мерзімі құжатты
алғаннан кейін үш жұмыс күнінен аспайтын құжаттарды қоспағанда). Қажет
болған жағдайда жиынтық құжат әзірлеу (шақыру) жүктелген бөлімше мүдделі
бөлімшелерден тиісті ақпарат сұратады не әзірленген құжатты олармен
келіседі.
Мемлекеттік органдардың АТФБанк АҚ банкке келіп түскен заңдарын,
жаңалықтарын, қаулыларын, өкімдерін және басқа да актілерін АТФБанк АҚ
банк басшылығы қарағаннан кейін заң бөлімшесіне, сондай-ақ АТФБанк АҚ
банк басшылығының қарарына сәйкес басқа бөлімшелерге беріледі.
Хат-хабарды алған кезде бөлімшенің жауапты қызметкері оның уақтылы
жеткізілгендігі және келіп түскен құжаттарда көрсетілген барлық
қосымшалардың болуын тексереді.
Құжат қателесіп жіберілген жағдай, өз бөлімшесі басшысының белгісімен
құжаттың артқы бетінде күнін көрсетіп кідіртпе уәкілілетті бөлімшенің
қызметкері бірден қайтаруға міндетті.
Уәкілетті бөлімшеден алынған хат-хабар жауапты бөлімше басшысының
қарауына беріледі.
АТФБанк АҚ бөлімшесінің басшысы құжаттардың жедел қаралуын, олардың
келіп түскен күннен кейінгі жұмыс күнінен кешіктірілмей орындаушыларға
жеткізілуін құжаттардың мәселенің мәніне сай уақтылы және сапалы орындалуын
бақылауды қамтамасыз етеді.
Бөлімше басшысы құжаттарды қарау кезінде шұғыл орындауды қажет ететін
құжаттарды бөліп алады, бұлар бірінші кезекте қаралады.
Бөлімше басшысы құжатты қарағаннан кейін бұрыштама қойды және құжатты
нақты нақты орындаушыға жібереді.
Заңды тұлғалардың екінші рет жіберілген хаттарын қараған кезе бұрынғы
өтінішті қарағандағы материалдар мен оларға жазылған жауаптар қос қаралады.
Егер екінші рет жіберілген өтініште жаңа тұжырымдар болмас және авторларға
белгіленген тәртіппен жауап жіберілген болса, мұндай өтініштер қосымша
қаралуға жатпайды және бұл туралы авторға жазбаша хабарланады.
Егер келіп түскен құжат кез келген сұртуға жіберілген жауап немесе
одан бұрынғы жазысқан хаттарға сілтеме болса, бөлімшенің айналымы шағын
жүйесіндегі осы құжатқа қатысты жазысқан хаттарды қажет болған жағдайда
іріктеп алуға міндетті.
Бөлімшенің жауапты орындаушысы құжатты орындағаннан кейін оны іс
номенклатурасына сәйкес іске тігеді.
Бақылау картотекасы құжаттардың орындалу мерзімі бойынша
жүйелендіріледі және секцияларға (орындалатын, белгіленген мерзімде
орындалған, кешіктіріліп орындалған) бөлінеді.
Уәкілетті бөлімше құжаттардың орындалуын үнемі бақылап отырады.
Бақылау нәтижелері мен орындау мерзімінің барлық өзгерістері құжатты тіркеу-
бақылау карточкасында белгіленеді.
Уәкілетті бөлімшенің қызметкері құжаттың бақылауға алынуы, орындау
мерзімі, оны бақылаудан алу туралы барлық мәліметтерді электронды құжат
айналымының шағын жүйесіне енгізіп отырады.
Уәкілетті бөлімше мерзімі ұзартылған құжаттар бойынша орындау мерзімін
орындау мерзімі аяқталғанға дейін де (орындалуын алдын-ала бақылау) және
аяқталғаннан кейін де (орындалуын соңғы бақылау) бақылайды.
Орындалған құжат бойынша тіркеу – бақылау карточкасы электронды құжат
айналымының шағын жүйесінде екі жыл бойы сақталады.
Уәкілетті бөлімше ай сайын Банктің орталық аппататындағы бақылау
құжаттарының орындалу барысы туралы Банк басшылығына және бөлімшелеріне
мәлімет беріп отырады, ал Банктің орталық аппаратының бөлімшелерінде,
филиалдарында, ұйымдарында іс қағаздарын жүргізудің жай-күйіне өткізілген
тексерулерге талдауды қоса алғанда, Банк басшылығына тоқсанның, жарты
жылдықтың, жылдың қорытындысы бойынша Банктегі орындаушылық тәртіптің
жағдайы туралы ақпарат беріп отырады.
Банк органдарының қаулыларының, олардың хаттамалық шешімдерінің, Банк
басшылығы тапсырмаларының орындалуын бақылауды Банк басшылығының қызметін
қамтамасыз етуге жауапты бөлімше орындауды бақылаудың белгіленген тәртібі
бойынша жүзеге асырады.
Банк органдары қаулыларының, олардың хаттамалық шешімдерінің
орындалуын Банк органдарының шешімдерін ресімдеуге жауапты қызметкерлер
бақылайды.
Банк органдарының қаулыларын тіркеуді, орындалу мерзімін көрсете
отырып, электронды құжат айналымының шағын жүйесінде бөлімшелердің мекен-
жайы Банк органдарының тапсырмаларына қоса хабар дайындауды Банк
органдарының шешімдерін ресімдеуге жауапты қызметкерлер Банктің жетекшілік
ететін басшылығына бақылауды жүктеу туралы тапсырмасын Банк басшылығының
қабылдау бөлмелеріне жеткізеді
3. Клиенттерге кассалық есеп айрысулар қызметін көрсетуді ұйымдастыру
3.1 Клиенттерге банктік шоттар ашу немесе жабу ережелері.
АТФБанк АҚ клиентерге есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету үшін шот
ашылуы тиі. Барлық заңды тұлғалар, ұйымдық-құқықтық негізіне қарамай
(мемлекеттік, жекеменшік т.б)және жеке тұлғалар банкте корреспонденттік,
ағымды,жинақ шотын аша алады.
Ағымды және жинақ шоты-бұл заңды және оқшауланған бөлімшелердің шоты.
Банкте шот ашу банк пен клиент арасында шот ашу бойынша құрылған келісім-
шартқа негізделеді. Келісімге отыру үшін клиент ҚРҰБ ҚР клиентке шотты
ашу және жабу бойынша №266 02.06.2000 ж. қойылған талбына сәйкес
құжаттарын ұсынуы тиіс. Қажет деп таныса банк қосымша құжаттар талап етуі
мүмкін. Клиент жеке құжаттары мен қол және мөр үлгісі бар құжатты ұсынады.
Есеп айырысу-кассалық бөлімнің заңгері ай сайын шот менеджерінен шот
бойынша операцияларды тексереді.
Сонымен клиенттерге есеп айырысу– кассалық қызмет көрсету бойынша
негізгі реттеуші заңдар мыналар:
1. ҚР Азаматтық Кодексі
2. ҚР ҚР Ұлттық Банкі туралы Заңы
3. ҚР ҚР Банктер және банктік қызмет туралы Заңы
4. ҚР Ақша төлемдері мен аударулары туралы Заңы
5. Екінші деңгейлі банк және банк операциясының жекеленген түрін
жүргізетін ұйымдардың кассалық операцияларды жүргізу бойынша ереже.
Банктік шот-бұл банкпен салымдарды қабылдау бойынша шот иесі
арасындағы келісімдік қарым-қатынастарды бейнелеу әдісі және қаржыларын
бақылауға құқығы бар шот иесінің қаржыларын қолдану мен қамтамасыз етумен
байланысты операцияларды орындау әдісі. Банктік шоттар теңгеде, шетел
валютасында ашылады. Банктік шотты ашу мен жүргізу, банк пен шот иесі
арасында жасалған келісімге негізделеді.
Шот ашу үшін заңды тұлға келесі құжаттарды ұсынуы тиіс:
1. шот ашуға өтініш;
2. қол үлгісі және мөр басылымын көрсететін нотариалды
куәландырылған құжат;
3. салық мекемесінен берілген клиенттің салық төлеуші есебіне
тіркелгендігі туралы құжат;
4. бекітілген формада өкілетті мекемеден берілген клиенттің
мемлекттік тіркеуден өткендігін дәлелдейтін құжат;
5. бекітілген тәртіппен куәландырылған клиенттің қызметі туралы
жарғылық келісімдер көшірмесі.
Шот ашу үшін жеке тұлға келесі құжаттар тізімін ұсынуы тиіс:
1. жеке куәлік;
2. салық мекемесінен берілген клиенттің салық төлеуші есебіне тіркелгендігі
туралы құжат;
Шотты ашу үшін клиент құжаттарды бас бухгалтерге ұсынады. Құжаттар заң
мекемелермен бірге заң мен ережелерге сәйкес тексергеннен соң ; шот ашуға
рұқсат алу үшін банк басшысана жібереді. Шот ашқаны үшін клиенттен банк
тарифіне сәйкес комиссия төлемі ұсталынады.
АТФБанк АҚ банкте ашылған барлық шоттар бас бухгалтермен арнайы
кітапта белгіленеді және әр клиентке оған экономиканың белгілі бір саласына
жататыны бойынша шот нөмірі беріледі. Мысалы: ағымды шот №0000468К01
- алғашқы үш сан және екі сан несие шифрін немесе дербес
шоттың нөмірін көрсетеді;
- 468-шот нөмірі;
- К-ЭВМ үшін бақылау кілті.
Клиенттің ағымды шоты пассивті болып келеді, дебет бойынша клиент
шотынан өшірілген сома орындалады, яғни жалақы, төлем тапсырысы, төлем
талап-тапсырысы.Кредиті бойынша клиент шотына аударымдар, өнімдерді сатудан
түскен қаржылар бойынша аударулар жүргізіледі.
Ағымды шоттың сальдосы-кредиттік болып келеді. Клиенттің ағымды
шотындағы қаржыларының қаншалықты бар екенін көрсетеді. Клиенттің ағымды
шотына уақытылы емес және қате аударуларды жүргізгені үшін , банк уақтылы
емес аудару бойынша әр операциялық күн үшін белгілі бір көлемде пения
төлейді.
Шоттарды жабу жүзеге асырылады:
1. келісім мерзімі аяқталғаннан соң;
2. клиент тапсырысы негізінде
3. заңды тұлғалардың таратылуы немесе қайта ұйымдастырылуы
кезінде
4. шотта қаржы жоқ болса немесе заңды тұлғалар үшін 1 жыл, жеке
тұлғалар үшін 3 жыл мерзім ішінде шот бойынша операциялар
жүргізілмесе.
Егер шотқа наразылық болса , онда шоттың жабылуына тыйым салынады.
Мысалы картотека №2 (экспорт, импорт бойынша құжаттардың бар болуы) шотты
жабу кезінде клиент банкке пайдаланбаған чектер мен чек кітапшасын ұсынады,
содан кейін бас бухгалтер шоты жабады. Шот жабылған жағдайда заңгер келесі
бөлімшелердің түрлері бар айналым қағазын дайындауы тиіс:
1. несиелік операциялар;
2. бухгалтерлік есеп;
3. экономикалық талдау;
4. операциялық және т.б.
10 күн ішінде банкте жабылған шоттар бойынша салық мекемесіне
хабарлауы тиіс.
3.2 Касса операциялары есебін ұйымдастыру.
Есеп айырысу-кассалық бөлім- Банк келісімімен ашылатын, заңды тұлға
болып табылмайтын, филиалдық, өкілдік мәртебесі жоқ, Қазақстан
Республикасының аумағында банк операцияларының жекеленген түрлерін
орындайтын аумақтық оқшау бөлімшесі.
Банк есеп айырысу-кассалық бөлімін ашу үшін келісімі және банктің
капиталының ең төменгі мөлшері сақталуы, яғни лицензиясы бар банктер үшін
1000.000.000 теңге, бір есеп-кассалық бөлімнен көп болса 15.000.000 теңге-
аудандық орталықтарда және Алматы мен Астана қалаларында орналасқан әр бір
есеп айырысу-кассалық бөлім ашу үшін , басқа қалаларда ашылса10 миллион
теңге, басқа елді мекендерде орналасқан есеп кассалық бөлімдерге 5 миллион
теңге қосылуы тиіс.Ұлттық Банк келісім беру туралы мәселені үш ай
мерзімінде қарайды.
Қаржылық қадағалау агенттігінен бас банктің жағдайы туралы мәліметтер
алады, яғни пруденциалдық нормативтердің орындалуын қарайды. Ереже бойынша
банктердің есеп айырысу-кассалық бөлімінің ашылу саны шектелмейді.
Есеп айырысу-кассалық бөлім ашу үшін мына құжаттар талап етіледі:
1. Банктің есеп айырысу- кассалық бөлім ашуға келісім беру жөнінде өтініш;
2. Есеп айырысу-кассалық бөлімнің жүргізуге уәкілдігі болатын банк
операцияларының тізімі, ережесі;
3. Ереже бойынша есеп айырысу-кассалық бөлімнің атында, ашушы банктің аты
да жазылып, қаншасыншы бөлім екендігі көрсетілуі тиіс; Мысалы АТФБанк
есеп айырысу-кассалық бөлім №9
4. Бөлімшені ашуға жергілікті өкілді және атқарушы органдардың келісімі
қажет емес;
Екінші деңгейлі банктің клиенттерге кассалық қызмет көрсетуі және
нақты ақшаны орнықтыруы үшін есеп айырысу кассалық бөлімде кассалық
операция бөлімшесі ашылған. Кассалық операция қызметі Ұлттық Банктің екінші
денгейлі банк және банк операцияларының жекеленген түрін жүзеге асыратын
мекемелердегі кассалақ операцяны жүргізу бойынша 2001 жыл үшінші наурыздағы
№ 58 ережесіне сәкес орындалады. Заңда қолданылатын түсініктемелер - касса
нақты ақша және басқа да құндылықтарды қабылдау және беруге арналған арнай
бөлімше; кассалық операция, бұл қабылдау, қайта санау, айырбастау, нақты
ақша беру және құндылықтарды сақтау операциялары.
Орындалған жұмыс көлеміне байланысты келесі кассалар құрылуы мүмкін:
1. Кіріс кассасы;
2. Шығыс кассасы;
3. Ақша түсімін қайта есептеу кассасы;
4. Валюталық касса;
5. Кітапша беру бойынша касса т.б.
Ақша және басқада құндылықтарды қабылдау және беру үшін касса жұмысына
басқару және бақылау жүргізетін касса меңгерушісімен басқарылатын касса
құрылуы мүмкін.
Кассалық жұмыстың ұйымдастырылуына материалды жауапты тұлғалар
мыналар:
1) Банк басшысы;
2) Бас бухгалтер;
3) Касса меңгерушісі.
Банк басшысы кассалық жұмыстың дұрыс ұйымдастырылуы мен құрылуына
жауапты, яғни банк қоймасындағы нақты ақшаларды кіргізу және шығару
тәртібіне қойманың өз уавқтында ашылып және жабылуына Бас бухгалтер
кассалық операциялардың бухгалтерлік есебінің дұрыс жүргізуіне қарайды.
Нақты ақшаларды қабылдау және құндылықтарды беру бойынша жұмыспен кассалық
аппарат айналысады. Әрбір касса қызметкеріне жеке іс жүргізіледі, сондай-ақ
жеке басын куәландыратын құжаттар, материалды жауаптылық тұралы келісім,
жұмысқа қабылдау туралы бұйрық көшірмесі сақталынады. Кассирдің жұмыс орны
міндетті түрде сейф есептеу техникаларымен бір-бірінен алыстатылған
үстелдерімен жабдықталу керек. Касса қызметкері өз жұмысын банктің басқа
қызметкеріне сеніп тапсырмайды. Әрбір банк мекемесінде арнайы қоймалар және
ол жерде міндетті түрде сақталуда:
1. нақты аұша қалдыға;
2. қатаң есеп беру бланкілері;
3. бағалы қағаздар;
4. шетел валютасы.
5. ағымды жылдағы кассалық құжаттар.
Қойма барлық техникалық талаптарға сай келуі керек. Қойманы ашу және
жабу материалды жауапты тұлғамен беітілген бір уақытта жүргізіледі.
клиенттерден банктерге ағымды және корреспонденттік шоттарына ақша
аудару екі құжат бойнша жүргізіледі:
1. хабарламаға қолма-қол жарна ;
2. кіріс касалық ордер .
Хабарламаға қолма-қол жарна үш бөлімнен тұрады:
1. хабарлама;
2. түбіртек;
3. ордер.
Клиент хабарламаны толтырып аяқтаған соң, шот менеджеріне ұсынады. Шот
менеджері реквизиттердің дұрыстығын тексереді және кіріс кассалық журналға
тіркейді. Хабарлама кассаға өткізіледі. Клиенттен нақты ақша қабылданады,
хабарлама кассада қалады, түбіртек клиентке мөр басылып беріледі, ал ордер
бухгалтерияға немесе бэк-офиске өткізіледі. Келесі өткізбе құрылады
Дт -1001
Кт – 2203
Нақты ақша беру үшін клиент кіріс кассалық құжатты толтырады, шот
менеджеоіне ұсынады. Шот менеджері реквизиттердің дұрыстығын тексеріп,
бухгалтер контралерге береді. Бухгалтер контралер құжатты кассалық журналға
тіркейді және клиенттің қол мөр үлгісі бар құжатын тексереді. Құжат
тексерілгенннен кейін клиенттен нақты ақша қабылданады. Қабылданған сумма
мен құжатта көрсетілген сумма салыстырылады. (Егер жетіспеушілік табылса
акт жазылады. (Операциялық күннің соңында айналым кассалық журнал мен кіріс
кассалық журнал тексеріледі. Барлық қабылданған нақты ақшалар клиенттің
шотына сол күні аударылуы керек.
Нақты ақшаны беру шығыс кассасы арқылы ақшалай чек және шығыс кассалық
ордер құжаттары бойынша жүргізіледі. Ақшалай чек – бұл қатаң есептегі
құжат болып табылады, клиенттің өзінің шотынан ақша алуы үшін жазылады
Шығын – 7339 – 1 тенге
Ақшалай чекті мына мақсаттарда ұсынады:
▪ Жалақы төлеуге;
▪ Іс – сапар шығындарына;
▪ Жалпы шаруашылық шығындарға;
Ақшалай чек шот менеджеріне мыналарды тексеру үшін беріледі:
▪ Ағымды
шоттағы
қаржы
жеткіліктігі
н;
▪
Клиентетрдің
қол
үлгілерін
салыстру;
▪ Берілген
ақшалай чек
номері;
▪ Жеке бас
куәлігі жәе
басқа да
реквизиттер.
Соннан кейін шот менеджері клиентке кассаға көрсету үшін чекпен
бақылау маркасын береді. Кассир ақшалай чектің дұрыс толтырғандығын қайта
тексереді:
1. Клиент шоттарын жүргізетін жауапты қызметкерлер қолдарының болуы;
2. Сома жазбаша және санмен жазылғандығын;
3. Жеке бас куәлігін;
4. Бақылау маркасының номері, оны чекке жабыстырады;
5. Клиентке ақшаны береді және кассалық құжаттарға қолын қойады. Ағымды
шоттан ақшалай чекке сәйкес нақты ақша бергенде:
Дт – 2203
Кт – 1001
Басқа да құндлықтарды беру үшін баланстан тыс ордер құрылады. Кассадан
нақты ақшаны бергенде реестірлік журналға тіркейді. Операциалық күн шегінде
клиент ақшалай чек бойынша бір немесе, бірнеше рет нақты ақша алуға құқығы
бар. Шот менеджері шығыс кассалық журналды бухгалтер контралерге тапсырады.
Бухгалтер контралер міндетіне құжатта міндетті тұлғалар қол қойуын
тексереді, суммаларды салыстырады. Сонымен қатар кіріс кассалық құжатты
кассирге береді. Кассирдің міндетіне ақшалай чектік көрсетілген сома мен
клиентке ұсынған соманы салыстыру, клиент құжатарын тексеру және де
клиентке берілетін ақшаларды санау, тексеру маркасын салыстыру. Операциялық
күннің соңында шығыс кассалық журнал айналым кассалық журналымен
салыстырылады.
4. Есеп айырысу операцияларын рәсімдеу және оның есебі
4.1 Төлем бұйрығы бойынша есеп айрысу
АТФБанк АҚ есеп айырысу-кассалық бөлімде клиенттерден келіп түскен
құжаттар клиенттік деп аталады-бұл құжатты кәсіпорын басқармасы мен аға
бухгалтер қол үлгісі мен мөр үлгісін қояды және бекітеді. Олар мыналар:
1. төлем тапсырысы
2. төлем талап-тапсырысы
3. есеп айыру чегі
4. ақшалай чек
5. хабарламаға қолма-қол жарна
6. аккредитивке өтініш
Төлем тапсырысы– ақша жіберуші тұлғаның қызмет көрсететін банкіге
тапсырыста белгіленген соманы бенфициар шотына аудару туралы тапсырысы.
Төлем тапсырысты ақша жіберуші жазады да, өзінің банкіне ұсынады (мерзімі
10 күн). Жазылған күннің уақыты көрсетілген тапсырыс, банкпен 10
календарлық күн ішінде қабылданады. Төлем тапсырыс бойынша төлемдер,
тауарлы және тауарлы емес операциялар бойынша жүзеге асырылады. Төлем
тапсырыс көбіне алған тауарлар немесе көрсетілген қызмет үшін жазылады.
Тауарлы емес операцияларға жататындар:
бюджетке төлемдерді аудару;
зейнет – ақы қорына міндетті салымдарды аудару;
әр түрлі қоғамдық ұйымдарға аударулар;
қысқа мерзімді несиені мерзімінен бүрын өшіру;
жоғары тұрған мекемелерді ұстау шығындары;
Төлем тапсырыс бойыныша төлемдер алдын ала және кейінгі тәртіппен
жүргізіледі.
Алдын ала төлемді жүргізу кезінде, төлеуші тауардың бар болуына және
сол тауарды жіберуге дайын болып тұруына көз жетуі керек.
Бұл кезде төлем тапсырыстығы төлем түрі деген бөлікте төлеушінің
тауарлар үшін алдын ала төлем екендігін, шоттың нөмірін және мерзімін
көрсету керек.
Салық төлеу үшін аударылған сома бөлек жолда көрсетіледі. Төлем
тапсырысты алдын – ала тәртіппен төлеу үшін, міндетті түрде төлеушінің
ағымды шотында меншікті қаржылары болуы тиіс.
Алдын – ала тәртіппен төлемді жүргізу кезінде, жабдықтаушы өзінің
шотына қаржылар түскеннен кейін 3 жұмыс күні ішінде тауарды тиеп жіберуі
тиіс.
Кейінгі төлем кезінде, төлеуші алдымен тауарды алады, содан кейін
тауар құнын төлейді.
Қалааралық есеп айыру кезінде, төлем тапсырыс 4- экзамплярда, ал
электронды байланысты қолданған кезде 2- экзамплярда жазылады.
Ақша қаржылары бар болғанда, төлем тапсырыс ақша жіберушінің
акцептімен бірге төленуге қабылданады.
Операциялық департамент немесе басқарманың шот менеджері келесілерді
тексереді:
□ клиенттің ағымды шотында қаржылардың бар ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Мен Ескулиев Улан өндірістік іс-тәжірибемді (практикамды) АТФБанк АҚ
банкісінде өттім. Өндірістік іс-тәжірибемді өткен уақытымда, банк
қызметінің түрлері туралы материалдар жинай отырып, өндірістік іс-
тәжірибем біткеннен соң, өндірістік іс-тәжірибемнің есебін жаздым.
Ұсынылып отырған тәжірибе есебімнің мақсаты – банк қызметі туралы
теориялық және әдістемелік негізі туралы мағлұмат беру, оны ұғыну, оларға
талдау жүргізуге көмектесу.
Тәжірибе барысында келесі міндеттер қойылды:
– банк қызметінің түрлерін және оны жүргізу принциптерін
меңгерулері керек:
– клиенттерге қызмет көрсету және касса операцияларын жүргізу
бойынша банктік шоттар келісімдерін дайындау,рәсімдеу және оның
атқарылуын;
– әр түрлі несиелік мәмілелерді рәсімдеу және шаруашылық
субъектілерін несиелендіруді жүзеге асыруды;
– клиенттердің шаруашылық-қаржы жағдайын талдау және оның
қорытындысын рәсімдеп тұжырымдауды;
– тұрғындарды несиелеу тәртібін рәсімдеуді;
– шетел валютасы және бағалы қағаздар операцияларын жүргізуді;
– төлем карточкалар бойынша құжаттама және оларды рәсімдеуді;
– банкаралық есепті рәсімдеужәне жүргізуді;
– заңды және жеке тұлғаларға салымдарын сақтауға қабылдау;
– саудалық және саудасыз валюта операциясын жүргізу;
– клиенттермен трасталық, аманаттылық және басқа операцияларды
рәсімдеу;
– банк қызметіне экономикалық талдау жүргізу;
– бухгалтерлік, статистикалық және қаржылық есептеме құрастыру;
– компьютерлік бағдарламалармен жұмыс істеу дағдысын бекіту
Сонымен осы өндірістік іс-тәжірибеден мен кәсіби ілімдерді
тереңдету және банк ісіндегі болашақ мамандардың қажетті іскерлігі мен
дағдысын қалыптастыру, және өзімнің білім сапасын көтеру
мақсатындағы дайындық жасадым .
1. ІІ-деңгейлі банктердің қызметін ұйымдастыру
1.1. Банк қызметінің ұйымдастырылуымен және оның құрылымымен танысу
АТФБанк Акционерлік қоғамы 1992 жыл 26 наурызда негізі салынған. Бас
офисі Алматы қаласында орналасқан . АТФБанк Акционерлік қоғамының 21
бөлім банкі есептелінеді және 100 сату орны бар және көптеген ірі қалаларда
өз қызметтерің атқарып жатыр.
2009 жылы сату жоспары бойынша Қазақстан Республикасында әлемдік
дағдарыс салдарынан кейбір маңызды өзгерістер пайда болды. Осы салдардың
нәтижесінде банк өз банктік депозиттерін және несие өнімдерінің санын
қысқартты және сапасын жақсартты және ҚР Ұлттық банкінің барлық замандас
талаптарының сақталуын қамтасыздандырып, АФН және депозиттердің кепілдік
беру қорының міндеттерін сақтады. Сонымен қатар, АТФБанк инновациялық
технологиялар негізінде және дамыту сервисімен қатар интернет, sms –
банкингі, сонымен қатар карточка өнімдерін дамытты.
АТФБанк АҚ Қазақстан Республикасындағы банктер және банктік
қызметтер туралы заңға сәйкес мынадай операцияларды орындай
алады:
• ақылы негізгі депозиттерді тарту;
• заңда көрсетілген тәртіппен өз бағалы қағаздарын шығару (чектерді,
вексельдерді, аккредитивтерді, депозиттік сертификаттарды, акцияларды
және басқа да қаржылық міндеттемелерді);
• клиенттердің тапсырмалары бойынша сенімдік операцияларды (қаражаттарды
қарау және орналастыру, бағалы қағаздарды басқару);
• банктік қызметпен байланысты кеңес беру қызметін көрсету;
• лизингтік операцияларды жүзеге асыру т.б.
• уақытша бос ақшалай қаражаттарды жинақтау (депозиттік операциялар);
• экономиканы және халықты несиелендіру (активтік операциялар);
• қолма – қолсыз есеп айырысуларды ұйымдастыру және жүргізу;
• инвестициялық қызметтер;
• клиенттерге басқа да қаржылық қызметті көрсету;
заңды және жеке тұлғалардың депозиттерін қабылдау, оларға шоттар ашу
және жүргізу;
• банктер мен банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын
ұйымдардың корреспонденттік есепшоттарын ашу және жүргізу;
• кассалық операциялар: банкноттар мен монеталарды қабылдау, беру,
қайта есептеу, ұсату, айырбастау, сұрыптау, қаттап буу және сақтау;
• аудару операциялары: заңды және жеке тұлғалардың ақшасын аудару
жөніндегі тапсырмаларын орындау;
• есептеу ( дискант ) операциялары: заңды және жеке тұлғалардың
вексельдері мен өзге де қарыз міндеттемелерін есепке алу;
• қарыз беру операциялары: төлем, мерзім, қайтарым талаптарына сәйкес
заңды және жеке тұлғаларға ақшалай несие беру,
• сенім ( траст ) операциялары: сенім білдірген адамның мүддесі үшін
және соның тапсыруымен тазартылған бағалы металдарды және бағалы
қағаздарды басқару;
• клиринг операциялары: төлемдерді жинау, салыстыру, сорттау және
растау, сондай – ақ, олардың өзара төлемдер өтеуін жүзеге асыру және
клирингке қатысушылардың таза көзқарасын айқындау;
• сейфтік операциялар: сейф жәшіктерін, шкафтар мен үй – жайларды
жалға берумен қоса, клиенттердің бағалы қағаздарын, құжаттары мен
құнды заттарын сақтау жөніндегі қызметтер;
• ломбард операциялары: депозиттелген ( сақтауға салынған ) оңай
сатылатын бағалы қағаздарды және қозғалатын мүлікті кепілге алып,
қысқа мерзімді несие беру;
• төлем карточкаларын, чек кітапшаларын шығару;
• шетел валютасын айырбастау операцияларын ұйымдастыру;
• төлем құжаттарын инкассаға қабылдау;
• бағалы қағаз нарығындағы клирингтік қызмет;
• факторинг ( сауда – саттық ) операциялары: тауарларды сатып
алушылардан тәуекел етіп төлемсіз қабылдап, төлемді талап ету құқығына
ие болу;
• форфейтинг операциялары (форфейтингтеу): тауарларды (қызмет
көрсетуді) сатып алушының қарыз міндеттемесін сатушыға айналып
түснейтін жолмен вексель (тратта) сатып алу арқылы төлеу;
Басқарма дегеніміз – бұл банктің ағымдағы қызметін басқаратын алқалы
топтан құралған атқарушы ұйым. Басқарма төрағадан, оның орынбасарларынан,
сондай-ақ банктің басқарушы директорларынан тұрады.
Басқарманың басты қызметі мен өкілеттіктері:
• акционерлердің жалпы жиналысы мен банктің директорлар кеңесі
шешімдерінің орындалуын қамтамасыз ету;
• банктің қаржылық-экономикалық жағдайының тұрақтылығын қамтамасыз ету;
• бизнес-стратегияларды іске асыру;
• аға менеджмент пен банк филиалдарының өкілдерін тағайындау;
• акционерлердің жалпы жиналысы мен банктің директорлары кеңесінің
құзыретіне кірмейтін басқа да мәселелер.
АТФБанк АҚ басқармасының мүшелері – Қазақстанда ғана емес, сондай-
ақ шетелде де жұмыс тәжірибесін жинақтаған танымал кәсіпқой мамандар.
Басшылықтың жоғары деңгейлі кәсіби шеберлігі арқасында банк алдыңғы
қатарлардан табылып, жоғары рейтингілерге ие болып жүр. Басқарма мүшелері
әр жылдарда аса ірі қазақстандық және шетелдік қаржы құрылымдарында, сондай-
ақ мемлекеттік органдарда басқарушылық қызметтерін атқарып келген.
АТФБанк АҚ-ның қаржылық нарықтарда қаржы делдалы ретінде
басқа кәсіпорындардың, мекемелердің және халықтың уақытша бос қаражаттар
сомасын депозит түрінде жинақтайды, осы жағдайда оларды
тиімді басқарады, сондай – ақ олардың қауіпсіздігін қамтамасыз етеді
және пайдалық негізінде қарызды қарыз алушыға ұсынады.
Депозиттік акциялар басқармасы – банктің өз капиталымен тартылған
қаражатын талдаумен және есептеумен шұғылданып, негізінен
мына қызметтерді атқарады:
• банктің депозиттік қаражатын олардың мерзіміне қарай және әрбір
депонент ( ақша салушы ) бойынша есептеу;
• қаражатты депозитке салу үшін шарт жасау;
• тартылған қаражатты, оның құрылымын және банк ресурстары, оның
балансының өтімділігіне әсерін бағалау мақсатымен даму динамикасын
талдау;
• банктің ресурстарын жоспарлау үшін қажетті хабарларды беру;
Қор ( фондовой ) бөлімі банктің өз қаражатын есептеу мен
талдау қызметін жүргізеді. Олар:
• банктің қаржысын, қаражатты есептеу, оларды талдау және даму
динамикасын есептеу;
• банкке қарайтын бағалы қағаздарды сатып алу және сату операцияларын,
сонымен бірге клиенттердің де тапсырылуымен дәл осындай
операцияларды жүргізеді;
Клиенттерге есептеу – кассалық қызмет көрсету мақсатында банкте
есептеу – кассалық , басқармасы құрылады. Оның негізгі қызметтері:
• шарттарды ашу және есептерді жүргізу;
• кассалық операцияларды өткізу;
Банктің есеп айырысу – касса бөлімі ( жинақ кассасы ) –
банктің Ұлттық банк берген келісімі бойынша құрылған,
заңды тұлға болып табылмайтын филиалды не өкілдік
мәртебесі жоқ, Қазақстан аумағында банк операцияларының
жекелеген түрлерін орындайтын аймақтық оқшау бөлімшесі.
Есеп айырысу –кассалық бөлімінің құрылымы франт-офис және бэк офистен
тұрады. Франт-офис-банктің клиентерімен серіктестік келісім шарт құратын
бөлім, ал бэк-офис –орындалған операцияны тіркейтін бөлім. Есеп айырысу –
кассалық бөлімінде бухгалтерлік есептің жүргізілуі негізгі болып табылады.
Халық шаруашылығы мен банктің басқару жүйесіндегі бухгалтерлік есептің
ролін көтермей экономиканы дамыту мүмкін емес.
Талдау және статистика басқармасы (бөлімі) төмендегідей жұмыстарды
орындайды:
• статистикалық хабарларды жинақтау және талдау;
• клиенттерге хабарлама - анық шама қызметтерін көрсету;
• банктің қызметі туралы есепті жоспардың жобасын дайындау;
• банктің балансын статистикалық тұрғыдан дайындау;
• эксперттік зерттеуді, банкті бағалауды дайындау және орындау;
Кадрлар бөлімі:
• қызметкердің санын және оларды қолдануды жоспарлайды;
• кадрлардың мамандығын көтеруді және оқытуды ұйымдастыру;
• еңбекақы қорын басқарады;
• қызметкерлерді таңдаумен және орналастырумен шұғылданады;
Әкімшілік - шаруашылық бөлімі банктің ғимаратын, құрал -
жабдықтарын салумен, жоспарлаумен, сатып алумен, жөндеумен және
сатумен айналысады.
Электронды – еceптегіш машиналар бөлімімен бірлесіп электрондық
жүйені қосу, банктің мекемелерін электронды - есептегіш
машиналар және оргтехникамен қамтамасыз етумен, сондай - ақ архив
ісімен шұғылданады.
Заң бөлімі:
• нормативтік құжаттарды дайындап, банктің жарғысына
өзгерістер енгізеді;
• жарғылық шарттардың орындалуын және банктік мәмілелердің дұрыс
дайындалуын бақылайды;
• шарттарды, кепілдік актісін және басқа іс қағаздарын толтырады;
• банктің сот және әкімшілік мекемелеріндегі барлық ісін
жүргізеді;
• талап арыздарды, пікірлерді, шығындарды және басқа әртүрлі
актілерді толтырады;
• банкте туындаған барлық құқықтық мәселелер бойынша
қорытынды жасайды;
Тексеру бөлімі банктің және оның филиалдарының жұмысының
банктің кеңесі бекіткен ережелерге, нормаларға сәйкес болуын
тексереді.
Электронды - есептегіш машиналарды енгізу және қолдану
бөлімі:
• банктің компьютерлік жүйесін ұйымдастырады;
• есеп айырысу мен төлемнің электрондық орындалуын қамтамасыз
етеді;
• банктің басқармалары мен бөлімдері үшін бағдарлама дайындайды;
• банкті электронды - есептегіш техникамен жабдықтаудың
акғымдағы және болашақтағы бағдарламасын жасайды;
• әкімшілік бөліммен бірігіп осы бағдарламаны жүзеге асырады;
АТФБанк АҚ-ның ең басты қызметтерінің бірі - өзінің
филиалдары мен өкілдіктерін басқару. Банктің филиалы заңды тұлға
болып табылмайтын, банк тұрған жерден тыс орналасқан және банктің
атынан банк операцияларын жүзеге асыратын және өзіне банк
берген өкілеттілік шегінде әрекет ететін банк бөлімшесі. Оның
банкпен біріңғай балансы, сондай – ақ банк атауымен толық
сәйкес келетін атауы болады.
Банк өкілдігі заңды тұлға болып табылмайтын, банк тұрған жерден
тыс орналасқан, банктің атынан және оның тапсыруы бойынша
әрекет ететін банк операцияларын жүзеге асырмайтын банк
бөлімшесі.
Аталған банк мекемелерінің статусына байланысты (
филиал, өкілдік, жинақ кассасы ) олардың қызметі және оларды
басқару формасы да әр түрлі болады.
АТФБанк АҚ-ның филиалдары кейбір банктік операцияларды
орындамайды. Мысалы, кореспондент банктер мен операциялар, халықаралық
операциялар, инвестициялық және басқа операциялар.
АТФБанк АҚ-ның филиалдары басқару қызметіне төмендегілер кіреді:
• қызметін басқару;
• несие саясатын және несие операцияларын жүргізуінің дұрыстығын
бақылау;
• банк жұмыстарының тиімділігін арттыратын жұмыстың жаңа
әдістерін енгізуге көмектесу;
1.2 Еңбек құқығы
АТФБанк АҚ өз қызметкерлерімен жазбаша нысан ретінде
жеке еңбек шарты (контракт) жасайды Банктегі еңбек шарты ол екі
жақты келісім, ол келісімге сәйкес қызметкер жұмыс берушінің актісін атқара
отырп, белгілі бір мамандық, біліктілік немесе кәсіп түрі бойынша жұмысты
орындауға міндеттенеді, ал жұмыс беруші қызметкерге еңбек ақысын және
заңдар мен тараптардың келісімінде көзделген өзге де ақшалай төлемдерді
уақытында және толық көлемінде төлеуге, еңбек туралы заңдар мен ұжымдық
шартта көзделген еңбек жағдайларымен қамтамасыз етуге міндеттенеді.
АТФБанк АҚ қызметкер алдында:
1) қызметкерді өз жұмыс орнында еңбек ету мүмкіндігінен заңсыз айыру
арқылы келтірілген залал үшін;
2) қызметкердің мүлкіне келтірілген залал үшін;
3) қызметкердің өміріне және (немесе) денсаулығына келтірілген зиян
үшін материалдық жауаптылықта болады.
3. Қызметкер жұмыс берушінің алдында:
1) жұмыс берушінің мүлкін жоғалту немесе бүлдіру арқылы келтірілген
залал үшін;
2) қызметкердің әрекеті (әрекетсіздігі) нәтижесінде туындаған залал
үшін материалдық жауаптылықта болады.
Еңбек шарты заңмен рәсімделген екі жақтың (әдетте "жұмыс беруші" және
"жұмысшы" деп аталады), нақты бір міндеттерді өзіне ерікті түрде алу туралы
жазбаша келісімі болып табылады.
Аталған мідеттемелерді нақты анықталған шарттар негізінде уақыттың
белгілі бір мерзімі аралығында орындайтындықтары баяндалады. Басқа кез
келген қүжат еңбек келісімінің де өзіндік қүрылымы мен мазмүны, росімдеу
ережелері бар.
Еңбек келісімі жүмысқа орналасқан кезде немесе алдыңғы жасалған
келісімнің кейбір шарттары (міндеттер мазмүны, еңбекақы мөлшері, жүмыс
жағдайы т.б.) өзгерген жағдайда жасалады. Келісім жасауға үйым
әкімшілігінде белгіленге тәртіп бойынша қаралған жүмысшы арызы негіз
болады.
Еңбек келісімі мыналардан түрады:
1) құжат аты;
2) келісімнің жасалған орны мен күні;
3) екі жақтың толық жоне шартты атауы;
4) жүмыстың сипаты мен мазмұны, оны орындауға
қажетті квалификация дәрежесі;
5) келісім типі (негізгі жүмыс олде қосымша істелетін жүмыс);
6) келісім түрі (шектеулі мерзімге ме әлде үзақ уақытқа ма);
7) келісімнің уақыты, мерзімі (шектеулі мерзімге жасалған келісім
үшін);
8) сынау мерзімі;
9) жұмысшының міндеттері;
10) еңбек жағдайы, еңбекақьт төлеу сияқты әкімшіліктің
негізгі міндеттерін көрсете отырып жазылған жүмыс беруші міндеттері;
11)жүмысшының еңбек қүқын қорғауға қосымша кепілдік беретін мағлүмат;
12) еңбек пен демалыс тәртібінің ерекшеліктері туралы молімет;
13) ақшалай берілетін сыйлық көлемі мен оны төлеу тәртібі туралы
молімет;
14) демалыс алу тортібі мен оның мерзімі туралы молімет;
15) келісім бойынша жасалатын басқа да жағдайлар мен шарттар;
16) келісім бойынша атап өтілетін ерекше жағдайлар (қай кезде
келісім бүзылуы немесе қайт ақаралуы мүмкін);
17) келісім тоқтатылатын жағдай атап көрсетіледі;
18) екі жақтың мекен-жай мен реквизиттері;
19) екі жақтың қойылатын қолы (сиғнатура);
20) шартқа қол қойылған күн;
21) келісім қосымшасы (егер бар болса).
Еңбек келісімін безендірудің қызметтік қүжаттарды безендірудің жалпы
талаптарынан көп айырмашылығы жоқ. Келісім мәтіні А4
форматты қағазда таза, түзетулерсіз басылады. Цифрлар қажет жағдайда
жазбаша жазылады.
1.3 Іскерлік қарым-қатынас этикасы.
АТФБанк АҚ банкте менеджерлер өз борышын адал, әділ және
қадір - қасиетпен орындауға міндетті. Ол сыбайлас жемқорлықтың кез -
келген түріне қарсы тұруға және оларды болдырмауға күш салуы тиіс.
Банк қызметкері осы сипаттағы шараларды негізге алған кез келген
бұйрықты немесе өкімді орындамауға және сыйламауға міндетті.
Банк қызметкерлер өз бастығының бұйрықтарын орындауға міндетті,
алайда, егер ол бұйрықтың заңсыз сипатын білсе не түсінсе, оны орындамауы
керек.
Ол қызметік борышын орындаудағы билікті пайдаланумен байланысты. Әрине
атқарушы билікті асыра пайдалану жағдайларының барлығында мемлекет
жауапты болады.
Өкімдерді беру құзыретінің нақты шектері болуы тиіс. Бұл бастыққа
қандай әрекеттер немесе әрекетсіздіктер үшін полиция қызметкерінің жауапты
болатындығын анықтау үшін қажет.
Өз міндеттерін орындауда банк қызметкері заңды тұрғыда қажет және
рұқсат етілген мақсаттарға жету үшін өзінің барлың құқықтарын пайдалануға
міндетті; сонымен қатар
Этикалық таңдау кезінде көптеген мәсәлермен тұлға көптеген әсер
ететін шешімдердің варианттарын қарап, соның ішінен көбірек адамды
қанағаттандыратын шешімді қабылдауы тиіс.
АТФБанк АҚ-да жұмыс орнында темекі, алкоголді ішімдіктерді
кездеседі, сондықтан менеджерлер нормативтік құнды-лықтармен көз-қарас
ретінде дұрыс анықтау, этикалық норма ауызша ереже болып табылады, қандай
да бір істі дұрыс жасауы, өйткені, керісінше жағдайда қарама-қайшылыққа
алып келуі мүкін.
2. Есеп операциялық жұмысын құру және банктік құжат
айналымы.Есепсаясаты
2.1 Есеп-операциялық жұмысының жалпы сипаттамасы және оның құрылуы.
Банктің есеп саясаты.
АТФБанк АҚ-ның бухгалтерлік есеп жүйесі банк басшысына банкті
ұйымдастыруды жоспарлау мен бақылау үшін қажетті қаржылық және экономикалық
ақпараттарды дайындау мақсатында жүргізілетін ақпаратты жүйе.
АТФБанк АҚ өз алдына есеп саясатын жүргізеді және бухгалтерияның
басқару формасын құрады.
Операцияларды орындау барысында олардың заңды болуына, бухгалтерлік
есептің ұйымдастырылуына банктің басшылары және бас бухгалтер жауап береді.
АТФБанк АҚ ның бас бухгалтердің құрылымдық бөлімшелерді тағайындау
мен субъектінің бухгалтерлік есебі жүзеге асырылады. Бас бухгалтердің
орнына арнайы жоғары білімі бар тұлғалар тағайындалады.
Тауарлы-материалдық қорларға, есеп айырысу және кредиттік
міндеттемелерге, ведомстволарға, материалды жауапкершілік туралы келісім-
шарттарға, төлем тапсырмаларына, ақша қаражаттарын беру және қабылдап алу
құжаттарына Бас бухгалтер қол қоюға құқығы бар.
Бухгалтерлік жұмыстың мақсаты банктің ішінде болып жатқан шаруашылық
процестердің және қаржылық нәтижелердің ақпараттарын қолдану мақсатында,
барлық ақпараттарды пайдаланушы тұлғаларға анық, түсінікті және толық
ақпараттармен қамтамасыз ету.
Бухгалтерия келесілерді орындайды:
- бухгалтерлік есеп формаларының құрастырылуын;
- пайда және еңбек ақы қорының есебін;
- банк қызметкерлерімен есеп айырысу;
- ақша қаражаттарының қозғалысының есебін.
АТФБанк АҚ Қазақстан Республикасында қолданылатын заңдарына сәйкес
бухгалтерлік есеп стандартының барлық келісілген тәртібі бойынша есебін
жүргізеді және қаржылық есептіліктің дұрыс жүргізілуіне жауап береді.
Бухгалтерлік есептің барлық жүйесі келесі принциптерден тұрады:
құжаттау, инвентар жүргізу, шоттардың топтастырылуы, екі жақты жазу, баланс
және есептілік.
Бухгалтерлік есептің жүру жолы:
1) алғашқы құжаттардың барлығы ведомстволардағы операциялардан, журнал
ордерлер, тіркемелер және т.б. арқылы жиналады.
2) Есеп жүйесіндегі жазулар жұмыс жоспарының шоттар классификациясымен
сәйкес келуі және бас кітапта көрсетілуі керек.
Бухгалтерлік есепті жүргізу процесінде АҚ Қазақстан Халық Банкі
өзінің есеп саясатының дұрыс жүргізілуін сақтайды.
АТФБанк АҚ-ның есеп саясаты – кәсіпорындардың шаруашылық қызметі
өрісінің іс-тәжірибесінде қолданылатын, банктің таңдап алынған және
сабақтастықпен жүргізілетін бухгалтерлік есеп жүйесіне тән ішкі ережелер
жиынтығын айтамыз.
Есеп саясаты қаржылық, салықтық және статистикалық есептіліктердің
дайындау процесінде құрылады.
Қазақстан Республикасының нормативтік актілерінде есеп саясатының
принципі оның көрсетілмеген, бірақ банкінің практикалық қызметінде
қолданылады және күші бар.
Есеп саясатының мақсаты – бухгалтерлік есеп операцияларын орындау
барысында қателер жібермеу, фактілерді бұрмалау, ұйымдардың қаржы жағдайын
бағалау, шаруашылық қызметінің үздіксіздігін қамтамасыз ету, материалдық
активтерді бағалау мен есептен шығару, таза пайда резервін құру бағытындағы
мейлінше жоғары дәрежедегі икемді есеп ақпараттарын қалыптастыру болып
табылады.
Есеп саясатын қалыптастырған және қолданған кезде есептің мынандай
принциптерін сақтау керек:
1. Есептеу – кәсіпорынның кірістері мен шығыстары олардың келіп түсуіне
немесе туындауына қарай танылады және бухгалтерлік есепте көрсетіледі.
2. Үздіксіздік – яғни объектілер үздіксіз әрекет ететін, болашақта да жұмыс
жасайтын болып саналады.
Оның таратылуына немесе қызмет көлемін едәуір қысқартуға ешқандай
ниеті де, мұқтаждығы да жоқ деп болжамдалады.
3. Түсініктілік принципі – қаржы есептемелеріндегі барлық ақпараттар
пайдаланушыларға түсінікті болуға тиіс.
4. маңыздылық. Пайдаланушылар негізделген басқару шешімдерін қабылдауы және
кәсіпорынның шаруашылық қызметін бағалауы үшін қаржылық ақпараттар
маңызды болуы керек.
5. Мәнділік. Ақпарат мәнді болуға тиіс. Егер біз қаржылық есептемеде қандай
да бір мәліметтерді жіберіп алсақ немесе дұрыс ұсынбасақ, онда бұл
ақпараттарды пайдаланушылардың экономикалық шешіміне әсер етуі мүмкін.
6. Растық. Ақпаратта қателік немесе жалғандық жоқ юолса, ол рас болып
табылады және оған пайдаланушылар сене алады.
7. Бейтараптық. Қаржылық ақпарат тәуелсіз болуға тиіс.
8. Сақтық., яғни активтер мен кірістер артық бағаланбас үшін, ал міндеттеме
немесе шығын белгісіздік жағдайында кем бағаланбас үшін шешім қабылдаған
кезде қауіпсіздік жағдайын сақтау, абайлау.
9. Аяқталмағандық. Растықты қамтамасыз ету үшін есепті кезеңдегі ақпарат
толығымен аяқталмаған болуы тиіс.
10. Салыстырмалылық. Қаржылық ақпарат бұрынғы есеп кезеңдердегі ақпаратпен
салыстырмалы болуға тиіс.
11. Дәйектілік. Субъекті таңдап алған есеп саясаты мен әдістері, объектілер
бір есепті кезеңнен келесі есептік кезеңге дәйекті түрде қолдануы керек.
Егер біз бір есеп саясатын таңдап алып, келесі жылы басқа есеп саясатын
таңдайтын болсақ, онда мұндай жағдайда түсіндірме жазулар болуға тиіс,
біз оларды негіздеуге тиіспіз.
12. Күмәнсіз және риясыз ұсынба. Қаржылық есептеме оны пайдаланушылардың
қаржы жағдайы, қаржы шаруашылық қызметінің нәтижесі, ақша қаражаттарының
қозғалысы туралы күмәнсіз және риясыз көзқарас туғызуы керек.
Есеп айырысу-кассалық бөлімде заңды және жеке тұлғалардың шоттары
бойынша нақты және нақты ақшасыз түрде есеп ақша құжаттарына сай
орындалатын жұмыс шеңбері-есеп операция жұмысы деп аталады. Есеп айырысу-
кассалық бөлімде операцияларды жүзеге асыратын және олардың сомасын есепте
бейнелейтін қызметкерлер-есеп операция аппараты деп аталады. Есеп операция
жұмысы өзінің жедел сипатымен ерекшеленеді.
1. Есеп-кассалық мекемесіне клиенттерден, байланыс бөлімшелері
арқылы түскен құжаттар сол күні есепке бейнеленіп, өңделуі
тиіс;
2. Күнделікті жұмыс күнінің басында бухгалтер клиент шотындағы
қалдықты, шотқа қойылатын талаптарды біліп отыруы тиіс;
3. Мекемелерге күнделікті дербес шоттың көшірмесін және
операцияны жүргізу кезінде қолданылған құжаттың көшірмесін
беріп отыруы керек;
4. күнделікті құжаттардың аналитикалық және синтетикалық есеп
материалдарының өзара салыстырулары жүргізіледі.
5. Есеп-кассалық бөлім операциялық күннің аяқталуына байланысты
күнделікті бухгалтерлік баланс құруы керек.
Жұмысты ұйымдастыруға байланысты барлық аталған талаптар банк
айналымындағы ақша қорытындылары мен құндылықтардың сақталуын қамтамасыз
етеді. Бухгалтерлік есепті ұйымдастыру банк басшысына және бас бухгалтерге
жүктелген, оның құқықтары мен міндеттері заң және нормативті актілерде
белгіленген. Бас бухгалтер заңға қарсы келетін операциялар бойынша қаржылық
тәртіпті бұзатын құжаттарды қабылдауға тиым салынады. Есеп операция
аппараты менеджерлер принципі бойынша жұмыс істейді. Менеджерлерге есеп
ақша құжаттарын толтырып, қол қояды. Есеп операция аппаратының негізгі
міндеттерін, менеджерлерге, бақылаушыға шоттардың белгіленіп берілуін,
қайта бейнеленуін бас бухгалтер арнайы шоттарды белгілеуі туралы кітапқа
тіркеу арқылы жүзеге асырады. Қазіргі кезде банкте жоғалту, жымқыру,
зұлымдық жасау, тәуекелшілікті жою үшін ішкі құрылымдар ашылуы тиіс. Оның
принципі мынандай: әр қызметкер өз бөлімшесінде жүргізілетін операцияларды
қадағалап, сол бойынша жауапты болады
2.2 Банктегі аналитикалық және синтетикалық есеп
Бухгалтерлік есеп- бұл құжаттар негізінде құрылған шаруашылық қызметің
біртұтас, үздіксіз өзара байланысқан бейнесі. Банктегі бухгалтерлік есеп
өзінің оперативтілігімен ерекшеленеді. Мысалы банк мекемесінде бір
операциялық күннің 3-4 сағатында (9-13 сағатқа дейін) жүргізілетін есеп
айыру, кассалық, несиелік және тағы басқа операциялары сол күнгі
анлитикалық есептің құжаты; яғни клиенттің дербес шотында көрсетіліп
күнделікті баланс құру әдісі арқылы бақыланады.
Бұл ақша айналымы мен есеп несие қатынасының жағдайы туралы жедел
ақпарат алуға және ақша айналымы мен несиелік ресурстар айналымын
қадағалауға мүмкіндік береді. Банктегі бухгалтерлік есептің ең басты
обьектісі болып мекемелер мен шаруашылық ұйымдардан ақшалай құжаттардың
қабылдануы мен олардың бухгалтерлік есепте бейнеленуі болып табылады. Сол
сияқты аналитикалық есептің мерзімінде төленбеген картотекадағы есеп айыру
құжаттардың, жедел міндеттемелердің және банкаралық есеп айыру бойынша
операциялардың жүргізілуі жатады, әр түрлі жердегі төлеушілер мен алушылар
арасындағы есеп айыру кезіндегі қаржылары, банк несиесін ұсынудың және
қайтарудың әдістері мен ережелері, төлемнің ерекшеліктері тағы басқалары
жатады.
Есеп операция жұмысын дұрыс және нақты ұйымдастыру банк мекемесінің
банк қызметінің жақсы орындалуына әсерін тигізеді. Бухгалтерлік есептің
обьектілері мыналар болып табылады: қорлар, кассадағы ақша қаржылары,
бағалы қағаздар, ақшалай құжаттар мен қымбат бағалы металдармен
жүргізілетін операциялар, шетел валютасы және онымен жүргізілетін
операциялар, бюджеттік және несиелік мекемелермен есеп айырысу, шаруашылық
шығындар және банк шығындары мен кірістері.
Барлық екінші деңгейлі банктер үшін бухгалтерлік есепті жүргізудегі
құжат айналымымен, есеп беруді ұйымдастыру мен бақылаудың ортақ тәртібі
белгіленген.
2.3 Құжат және құжат айналымы банк ішілік бақылау
АТФБанк АҚ банк басшылығы құжаттарды қарағаннан кейін электронды
құжаттар айналымының шағын жүйесінде (электронды қол қою арқылы)
және\немесе қағаздағысына бұрыштама қояды және қажет болған жағдайда
электронды қол қояды. Бұрыштама қойылған қойылған құжаттар орындау үшін
бөлімшелерге жіберіледі.
Орындау бірнеше бөлімшеге жүктелген құжаттар оларға бір мезгілде
жіберіледі. Жиынтық құжат әзірлеуге жауап беретін бөлімшеге жиынтық
құжатты бұрыштамада көрсетілген мерзімде әзірлейді, мұндайда қоса
орындаушылар орындау мерзімі басталғанға дейін екі жұмыс күнінен
кешіктірмей құжатты жинақтау үшін ұсынуы тиіс (орындау мерзімі құжатты
алғаннан кейін үш жұмыс күнінен аспайтын құжаттарды қоспағанда). Қажет
болған жағдайда жиынтық құжат әзірлеу (шақыру) жүктелген бөлімше мүдделі
бөлімшелерден тиісті ақпарат сұратады не әзірленген құжатты олармен
келіседі.
Мемлекеттік органдардың АТФБанк АҚ банкке келіп түскен заңдарын,
жаңалықтарын, қаулыларын, өкімдерін және басқа да актілерін АТФБанк АҚ
банк басшылығы қарағаннан кейін заң бөлімшесіне, сондай-ақ АТФБанк АҚ
банк басшылығының қарарына сәйкес басқа бөлімшелерге беріледі.
Хат-хабарды алған кезде бөлімшенің жауапты қызметкері оның уақтылы
жеткізілгендігі және келіп түскен құжаттарда көрсетілген барлық
қосымшалардың болуын тексереді.
Құжат қателесіп жіберілген жағдай, өз бөлімшесі басшысының белгісімен
құжаттың артқы бетінде күнін көрсетіп кідіртпе уәкілілетті бөлімшенің
қызметкері бірден қайтаруға міндетті.
Уәкілетті бөлімшеден алынған хат-хабар жауапты бөлімше басшысының
қарауына беріледі.
АТФБанк АҚ бөлімшесінің басшысы құжаттардың жедел қаралуын, олардың
келіп түскен күннен кейінгі жұмыс күнінен кешіктірілмей орындаушыларға
жеткізілуін құжаттардың мәселенің мәніне сай уақтылы және сапалы орындалуын
бақылауды қамтамасыз етеді.
Бөлімше басшысы құжаттарды қарау кезінде шұғыл орындауды қажет ететін
құжаттарды бөліп алады, бұлар бірінші кезекте қаралады.
Бөлімше басшысы құжатты қарағаннан кейін бұрыштама қойды және құжатты
нақты нақты орындаушыға жібереді.
Заңды тұлғалардың екінші рет жіберілген хаттарын қараған кезе бұрынғы
өтінішті қарағандағы материалдар мен оларға жазылған жауаптар қос қаралады.
Егер екінші рет жіберілген өтініште жаңа тұжырымдар болмас және авторларға
белгіленген тәртіппен жауап жіберілген болса, мұндай өтініштер қосымша
қаралуға жатпайды және бұл туралы авторға жазбаша хабарланады.
Егер келіп түскен құжат кез келген сұртуға жіберілген жауап немесе
одан бұрынғы жазысқан хаттарға сілтеме болса, бөлімшенің айналымы шағын
жүйесіндегі осы құжатқа қатысты жазысқан хаттарды қажет болған жағдайда
іріктеп алуға міндетті.
Бөлімшенің жауапты орындаушысы құжатты орындағаннан кейін оны іс
номенклатурасына сәйкес іске тігеді.
Бақылау картотекасы құжаттардың орындалу мерзімі бойынша
жүйелендіріледі және секцияларға (орындалатын, белгіленген мерзімде
орындалған, кешіктіріліп орындалған) бөлінеді.
Уәкілетті бөлімше құжаттардың орындалуын үнемі бақылап отырады.
Бақылау нәтижелері мен орындау мерзімінің барлық өзгерістері құжатты тіркеу-
бақылау карточкасында белгіленеді.
Уәкілетті бөлімшенің қызметкері құжаттың бақылауға алынуы, орындау
мерзімі, оны бақылаудан алу туралы барлық мәліметтерді электронды құжат
айналымының шағын жүйесіне енгізіп отырады.
Уәкілетті бөлімше мерзімі ұзартылған құжаттар бойынша орындау мерзімін
орындау мерзімі аяқталғанға дейін де (орындалуын алдын-ала бақылау) және
аяқталғаннан кейін де (орындалуын соңғы бақылау) бақылайды.
Орындалған құжат бойынша тіркеу – бақылау карточкасы электронды құжат
айналымының шағын жүйесінде екі жыл бойы сақталады.
Уәкілетті бөлімше ай сайын Банктің орталық аппататындағы бақылау
құжаттарының орындалу барысы туралы Банк басшылығына және бөлімшелеріне
мәлімет беріп отырады, ал Банктің орталық аппаратының бөлімшелерінде,
филиалдарында, ұйымдарында іс қағаздарын жүргізудің жай-күйіне өткізілген
тексерулерге талдауды қоса алғанда, Банк басшылығына тоқсанның, жарты
жылдықтың, жылдың қорытындысы бойынша Банктегі орындаушылық тәртіптің
жағдайы туралы ақпарат беріп отырады.
Банк органдарының қаулыларының, олардың хаттамалық шешімдерінің, Банк
басшылығы тапсырмаларының орындалуын бақылауды Банк басшылығының қызметін
қамтамасыз етуге жауапты бөлімше орындауды бақылаудың белгіленген тәртібі
бойынша жүзеге асырады.
Банк органдары қаулыларының, олардың хаттамалық шешімдерінің
орындалуын Банк органдарының шешімдерін ресімдеуге жауапты қызметкерлер
бақылайды.
Банк органдарының қаулыларын тіркеуді, орындалу мерзімін көрсете
отырып, электронды құжат айналымының шағын жүйесінде бөлімшелердің мекен-
жайы Банк органдарының тапсырмаларына қоса хабар дайындауды Банк
органдарының шешімдерін ресімдеуге жауапты қызметкерлер Банктің жетекшілік
ететін басшылығына бақылауды жүктеу туралы тапсырмасын Банк басшылығының
қабылдау бөлмелеріне жеткізеді
3. Клиенттерге кассалық есеп айрысулар қызметін көрсетуді ұйымдастыру
3.1 Клиенттерге банктік шоттар ашу немесе жабу ережелері.
АТФБанк АҚ клиентерге есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету үшін шот
ашылуы тиі. Барлық заңды тұлғалар, ұйымдық-құқықтық негізіне қарамай
(мемлекеттік, жекеменшік т.б)және жеке тұлғалар банкте корреспонденттік,
ағымды,жинақ шотын аша алады.
Ағымды және жинақ шоты-бұл заңды және оқшауланған бөлімшелердің шоты.
Банкте шот ашу банк пен клиент арасында шот ашу бойынша құрылған келісім-
шартқа негізделеді. Келісімге отыру үшін клиент ҚРҰБ ҚР клиентке шотты
ашу және жабу бойынша №266 02.06.2000 ж. қойылған талбына сәйкес
құжаттарын ұсынуы тиіс. Қажет деп таныса банк қосымша құжаттар талап етуі
мүмкін. Клиент жеке құжаттары мен қол және мөр үлгісі бар құжатты ұсынады.
Есеп айырысу-кассалық бөлімнің заңгері ай сайын шот менеджерінен шот
бойынша операцияларды тексереді.
Сонымен клиенттерге есеп айырысу– кассалық қызмет көрсету бойынша
негізгі реттеуші заңдар мыналар:
1. ҚР Азаматтық Кодексі
2. ҚР ҚР Ұлттық Банкі туралы Заңы
3. ҚР ҚР Банктер және банктік қызмет туралы Заңы
4. ҚР Ақша төлемдері мен аударулары туралы Заңы
5. Екінші деңгейлі банк және банк операциясының жекеленген түрін
жүргізетін ұйымдардың кассалық операцияларды жүргізу бойынша ереже.
Банктік шот-бұл банкпен салымдарды қабылдау бойынша шот иесі
арасындағы келісімдік қарым-қатынастарды бейнелеу әдісі және қаржыларын
бақылауға құқығы бар шот иесінің қаржыларын қолдану мен қамтамасыз етумен
байланысты операцияларды орындау әдісі. Банктік шоттар теңгеде, шетел
валютасында ашылады. Банктік шотты ашу мен жүргізу, банк пен шот иесі
арасында жасалған келісімге негізделеді.
Шот ашу үшін заңды тұлға келесі құжаттарды ұсынуы тиіс:
1. шот ашуға өтініш;
2. қол үлгісі және мөр басылымын көрсететін нотариалды
куәландырылған құжат;
3. салық мекемесінен берілген клиенттің салық төлеуші есебіне
тіркелгендігі туралы құжат;
4. бекітілген формада өкілетті мекемеден берілген клиенттің
мемлекттік тіркеуден өткендігін дәлелдейтін құжат;
5. бекітілген тәртіппен куәландырылған клиенттің қызметі туралы
жарғылық келісімдер көшірмесі.
Шот ашу үшін жеке тұлға келесі құжаттар тізімін ұсынуы тиіс:
1. жеке куәлік;
2. салық мекемесінен берілген клиенттің салық төлеуші есебіне тіркелгендігі
туралы құжат;
Шотты ашу үшін клиент құжаттарды бас бухгалтерге ұсынады. Құжаттар заң
мекемелермен бірге заң мен ережелерге сәйкес тексергеннен соң ; шот ашуға
рұқсат алу үшін банк басшысана жібереді. Шот ашқаны үшін клиенттен банк
тарифіне сәйкес комиссия төлемі ұсталынады.
АТФБанк АҚ банкте ашылған барлық шоттар бас бухгалтермен арнайы
кітапта белгіленеді және әр клиентке оған экономиканың белгілі бір саласына
жататыны бойынша шот нөмірі беріледі. Мысалы: ағымды шот №0000468К01
- алғашқы үш сан және екі сан несие шифрін немесе дербес
шоттың нөмірін көрсетеді;
- 468-шот нөмірі;
- К-ЭВМ үшін бақылау кілті.
Клиенттің ағымды шоты пассивті болып келеді, дебет бойынша клиент
шотынан өшірілген сома орындалады, яғни жалақы, төлем тапсырысы, төлем
талап-тапсырысы.Кредиті бойынша клиент шотына аударымдар, өнімдерді сатудан
түскен қаржылар бойынша аударулар жүргізіледі.
Ағымды шоттың сальдосы-кредиттік болып келеді. Клиенттің ағымды
шотындағы қаржыларының қаншалықты бар екенін көрсетеді. Клиенттің ағымды
шотына уақытылы емес және қате аударуларды жүргізгені үшін , банк уақтылы
емес аудару бойынша әр операциялық күн үшін белгілі бір көлемде пения
төлейді.
Шоттарды жабу жүзеге асырылады:
1. келісім мерзімі аяқталғаннан соң;
2. клиент тапсырысы негізінде
3. заңды тұлғалардың таратылуы немесе қайта ұйымдастырылуы
кезінде
4. шотта қаржы жоқ болса немесе заңды тұлғалар үшін 1 жыл, жеке
тұлғалар үшін 3 жыл мерзім ішінде шот бойынша операциялар
жүргізілмесе.
Егер шотқа наразылық болса , онда шоттың жабылуына тыйым салынады.
Мысалы картотека №2 (экспорт, импорт бойынша құжаттардың бар болуы) шотты
жабу кезінде клиент банкке пайдаланбаған чектер мен чек кітапшасын ұсынады,
содан кейін бас бухгалтер шоты жабады. Шот жабылған жағдайда заңгер келесі
бөлімшелердің түрлері бар айналым қағазын дайындауы тиіс:
1. несиелік операциялар;
2. бухгалтерлік есеп;
3. экономикалық талдау;
4. операциялық және т.б.
10 күн ішінде банкте жабылған шоттар бойынша салық мекемесіне
хабарлауы тиіс.
3.2 Касса операциялары есебін ұйымдастыру.
Есеп айырысу-кассалық бөлім- Банк келісімімен ашылатын, заңды тұлға
болып табылмайтын, филиалдық, өкілдік мәртебесі жоқ, Қазақстан
Республикасының аумағында банк операцияларының жекеленген түрлерін
орындайтын аумақтық оқшау бөлімшесі.
Банк есеп айырысу-кассалық бөлімін ашу үшін келісімі және банктің
капиталының ең төменгі мөлшері сақталуы, яғни лицензиясы бар банктер үшін
1000.000.000 теңге, бір есеп-кассалық бөлімнен көп болса 15.000.000 теңге-
аудандық орталықтарда және Алматы мен Астана қалаларында орналасқан әр бір
есеп айырысу-кассалық бөлім ашу үшін , басқа қалаларда ашылса10 миллион
теңге, басқа елді мекендерде орналасқан есеп кассалық бөлімдерге 5 миллион
теңге қосылуы тиіс.Ұлттық Банк келісім беру туралы мәселені үш ай
мерзімінде қарайды.
Қаржылық қадағалау агенттігінен бас банктің жағдайы туралы мәліметтер
алады, яғни пруденциалдық нормативтердің орындалуын қарайды. Ереже бойынша
банктердің есеп айырысу-кассалық бөлімінің ашылу саны шектелмейді.
Есеп айырысу-кассалық бөлім ашу үшін мына құжаттар талап етіледі:
1. Банктің есеп айырысу- кассалық бөлім ашуға келісім беру жөнінде өтініш;
2. Есеп айырысу-кассалық бөлімнің жүргізуге уәкілдігі болатын банк
операцияларының тізімі, ережесі;
3. Ереже бойынша есеп айырысу-кассалық бөлімнің атында, ашушы банктің аты
да жазылып, қаншасыншы бөлім екендігі көрсетілуі тиіс; Мысалы АТФБанк
есеп айырысу-кассалық бөлім №9
4. Бөлімшені ашуға жергілікті өкілді және атқарушы органдардың келісімі
қажет емес;
Екінші деңгейлі банктің клиенттерге кассалық қызмет көрсетуі және
нақты ақшаны орнықтыруы үшін есеп айырысу кассалық бөлімде кассалық
операция бөлімшесі ашылған. Кассалық операция қызметі Ұлттық Банктің екінші
денгейлі банк және банк операцияларының жекеленген түрін жүзеге асыратын
мекемелердегі кассалақ операцяны жүргізу бойынша 2001 жыл үшінші наурыздағы
№ 58 ережесіне сәкес орындалады. Заңда қолданылатын түсініктемелер - касса
нақты ақша және басқа да құндылықтарды қабылдау және беруге арналған арнай
бөлімше; кассалық операция, бұл қабылдау, қайта санау, айырбастау, нақты
ақша беру және құндылықтарды сақтау операциялары.
Орындалған жұмыс көлеміне байланысты келесі кассалар құрылуы мүмкін:
1. Кіріс кассасы;
2. Шығыс кассасы;
3. Ақша түсімін қайта есептеу кассасы;
4. Валюталық касса;
5. Кітапша беру бойынша касса т.б.
Ақша және басқада құндылықтарды қабылдау және беру үшін касса жұмысына
басқару және бақылау жүргізетін касса меңгерушісімен басқарылатын касса
құрылуы мүмкін.
Кассалық жұмыстың ұйымдастырылуына материалды жауапты тұлғалар
мыналар:
1) Банк басшысы;
2) Бас бухгалтер;
3) Касса меңгерушісі.
Банк басшысы кассалық жұмыстың дұрыс ұйымдастырылуы мен құрылуына
жауапты, яғни банк қоймасындағы нақты ақшаларды кіргізу және шығару
тәртібіне қойманың өз уавқтында ашылып және жабылуына Бас бухгалтер
кассалық операциялардың бухгалтерлік есебінің дұрыс жүргізуіне қарайды.
Нақты ақшаларды қабылдау және құндылықтарды беру бойынша жұмыспен кассалық
аппарат айналысады. Әрбір касса қызметкеріне жеке іс жүргізіледі, сондай-ақ
жеке басын куәландыратын құжаттар, материалды жауаптылық тұралы келісім,
жұмысқа қабылдау туралы бұйрық көшірмесі сақталынады. Кассирдің жұмыс орны
міндетті түрде сейф есептеу техникаларымен бір-бірінен алыстатылған
үстелдерімен жабдықталу керек. Касса қызметкері өз жұмысын банктің басқа
қызметкеріне сеніп тапсырмайды. Әрбір банк мекемесінде арнайы қоймалар және
ол жерде міндетті түрде сақталуда:
1. нақты аұша қалдыға;
2. қатаң есеп беру бланкілері;
3. бағалы қағаздар;
4. шетел валютасы.
5. ағымды жылдағы кассалық құжаттар.
Қойма барлық техникалық талаптарға сай келуі керек. Қойманы ашу және
жабу материалды жауапты тұлғамен беітілген бір уақытта жүргізіледі.
клиенттерден банктерге ағымды және корреспонденттік шоттарына ақша
аудару екі құжат бойнша жүргізіледі:
1. хабарламаға қолма-қол жарна ;
2. кіріс касалық ордер .
Хабарламаға қолма-қол жарна үш бөлімнен тұрады:
1. хабарлама;
2. түбіртек;
3. ордер.
Клиент хабарламаны толтырып аяқтаған соң, шот менеджеріне ұсынады. Шот
менеджері реквизиттердің дұрыстығын тексереді және кіріс кассалық журналға
тіркейді. Хабарлама кассаға өткізіледі. Клиенттен нақты ақша қабылданады,
хабарлама кассада қалады, түбіртек клиентке мөр басылып беріледі, ал ордер
бухгалтерияға немесе бэк-офиске өткізіледі. Келесі өткізбе құрылады
Дт -1001
Кт – 2203
Нақты ақша беру үшін клиент кіріс кассалық құжатты толтырады, шот
менеджеоіне ұсынады. Шот менеджері реквизиттердің дұрыстығын тексеріп,
бухгалтер контралерге береді. Бухгалтер контралер құжатты кассалық журналға
тіркейді және клиенттің қол мөр үлгісі бар құжатын тексереді. Құжат
тексерілгенннен кейін клиенттен нақты ақша қабылданады. Қабылданған сумма
мен құжатта көрсетілген сумма салыстырылады. (Егер жетіспеушілік табылса
акт жазылады. (Операциялық күннің соңында айналым кассалық журнал мен кіріс
кассалық журнал тексеріледі. Барлық қабылданған нақты ақшалар клиенттің
шотына сол күні аударылуы керек.
Нақты ақшаны беру шығыс кассасы арқылы ақшалай чек және шығыс кассалық
ордер құжаттары бойынша жүргізіледі. Ақшалай чек – бұл қатаң есептегі
құжат болып табылады, клиенттің өзінің шотынан ақша алуы үшін жазылады
Шығын – 7339 – 1 тенге
Ақшалай чекті мына мақсаттарда ұсынады:
▪ Жалақы төлеуге;
▪ Іс – сапар шығындарына;
▪ Жалпы шаруашылық шығындарға;
Ақшалай чек шот менеджеріне мыналарды тексеру үшін беріледі:
▪ Ағымды
шоттағы
қаржы
жеткіліктігі
н;
▪
Клиентетрдің
қол
үлгілерін
салыстру;
▪ Берілген
ақшалай чек
номері;
▪ Жеке бас
куәлігі жәе
басқа да
реквизиттер.
Соннан кейін шот менеджері клиентке кассаға көрсету үшін чекпен
бақылау маркасын береді. Кассир ақшалай чектің дұрыс толтырғандығын қайта
тексереді:
1. Клиент шоттарын жүргізетін жауапты қызметкерлер қолдарының болуы;
2. Сома жазбаша және санмен жазылғандығын;
3. Жеке бас куәлігін;
4. Бақылау маркасының номері, оны чекке жабыстырады;
5. Клиентке ақшаны береді және кассалық құжаттарға қолын қойады. Ағымды
шоттан ақшалай чекке сәйкес нақты ақша бергенде:
Дт – 2203
Кт – 1001
Басқа да құндлықтарды беру үшін баланстан тыс ордер құрылады. Кассадан
нақты ақшаны бергенде реестірлік журналға тіркейді. Операциалық күн шегінде
клиент ақшалай чек бойынша бір немесе, бірнеше рет нақты ақша алуға құқығы
бар. Шот менеджері шығыс кассалық журналды бухгалтер контралерге тапсырады.
Бухгалтер контралер міндетіне құжатта міндетті тұлғалар қол қойуын
тексереді, суммаларды салыстырады. Сонымен қатар кіріс кассалық құжатты
кассирге береді. Кассирдің міндетіне ақшалай чектік көрсетілген сома мен
клиентке ұсынған соманы салыстыру, клиент құжатарын тексеру және де
клиентке берілетін ақшаларды санау, тексеру маркасын салыстыру. Операциялық
күннің соңында шығыс кассалық журнал айналым кассалық журналымен
салыстырылады.
4. Есеп айырысу операцияларын рәсімдеу және оның есебі
4.1 Төлем бұйрығы бойынша есеп айрысу
АТФБанк АҚ есеп айырысу-кассалық бөлімде клиенттерден келіп түскен
құжаттар клиенттік деп аталады-бұл құжатты кәсіпорын басқармасы мен аға
бухгалтер қол үлгісі мен мөр үлгісін қояды және бекітеді. Олар мыналар:
1. төлем тапсырысы
2. төлем талап-тапсырысы
3. есеп айыру чегі
4. ақшалай чек
5. хабарламаға қолма-қол жарна
6. аккредитивке өтініш
Төлем тапсырысы– ақша жіберуші тұлғаның қызмет көрсететін банкіге
тапсырыста белгіленген соманы бенфициар шотына аудару туралы тапсырысы.
Төлем тапсырысты ақша жіберуші жазады да, өзінің банкіне ұсынады (мерзімі
10 күн). Жазылған күннің уақыты көрсетілген тапсырыс, банкпен 10
календарлық күн ішінде қабылданады. Төлем тапсырыс бойынша төлемдер,
тауарлы және тауарлы емес операциялар бойынша жүзеге асырылады. Төлем
тапсырыс көбіне алған тауарлар немесе көрсетілген қызмет үшін жазылады.
Тауарлы емес операцияларға жататындар:
бюджетке төлемдерді аудару;
зейнет – ақы қорына міндетті салымдарды аудару;
әр түрлі қоғамдық ұйымдарға аударулар;
қысқа мерзімді несиені мерзімінен бүрын өшіру;
жоғары тұрған мекемелерді ұстау шығындары;
Төлем тапсырыс бойыныша төлемдер алдын ала және кейінгі тәртіппен
жүргізіледі.
Алдын ала төлемді жүргізу кезінде, төлеуші тауардың бар болуына және
сол тауарды жіберуге дайын болып тұруына көз жетуі керек.
Бұл кезде төлем тапсырыстығы төлем түрі деген бөлікте төлеушінің
тауарлар үшін алдын ала төлем екендігін, шоттың нөмірін және мерзімін
көрсету керек.
Салық төлеу үшін аударылған сома бөлек жолда көрсетіледі. Төлем
тапсырысты алдын – ала тәртіппен төлеу үшін, міндетті түрде төлеушінің
ағымды шотында меншікті қаржылары болуы тиіс.
Алдын – ала тәртіппен төлемді жүргізу кезінде, жабдықтаушы өзінің
шотына қаржылар түскеннен кейін 3 жұмыс күні ішінде тауарды тиеп жіберуі
тиіс.
Кейінгі төлем кезінде, төлеуші алдымен тауарды алады, содан кейін
тауар құнын төлейді.
Қалааралық есеп айыру кезінде, төлем тапсырыс 4- экзамплярда, ал
электронды байланысты қолданған кезде 2- экзамплярда жазылады.
Ақша қаржылары бар болғанда, төлем тапсырыс ақша жіберушінің
акцептімен бірге төленуге қабылданады.
Операциялық департамент немесе басқарманың шот менеджері келесілерді
тексереді:
□ клиенттің ағымды шотында қаржылардың бар ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz