Инвест жобаны бағалау
КІРІСПЕ
2 НЕГІЗГІ ТЕХНИКО.ЭКОНОМИКАЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРДІ ЕСЕПТЕУ
2.1 1 тонна мұнай бағасын анықтау
2.2 Мұнай өндіру көлемін анықтау
2.3 Негізгі іс.әрекеттен түскен табыс, негізгі іс.әрекеттен түскен табыс ҚҚС.сіз, роялтисыз
2.4 Басқа да іс.әрекеттен түскен табыс, басқа да іс.әрекеттен түскен табыс ҚҚС.сіз
2.5 Жалпы жылдық жиынтық табыс, жалпы жылдық жиынтық табыс ҚҚС.сіз, роялтисіз
2.6 Бастапқы инвестиция немесе күрделі қаржы
2.7 Жалпы жылдық жиынтық табыс тазартылған
2.8 Салық салынатын салық (Брутто табыс)
2.9 Корпаративті табыс салығы
2.10 Салық салынғаннан кейін табыс (Нетто табыс)
2.11 Дивидент және бағалы қағаздарға салынатын салық суммасы
2.12 Таза табыс
2.13 Күтіліп отырған ақша қаражаттарының таза ағыны (КОАҚТА)
2.14 Таза ағымдағы құн
2.15 Пайданың ішкі нормасы (ПІН)
2.16 Жоғары пайдаға салық суммасы
2.17 Күрделі қаржының қайтып келу уақыт мерзімі (ҚУМ)
2.18 Тиімділік
2.19 Өндіріс шығындары
2.20 Таза қалдық пайда
2.21 Брутто пайда
2.22 Нетто пайда
2.23 Кумулятивті табыс
2.24 Залалсыздық нүкте
3 ИНВЕСТ ЖОБАНЫ ТАЛДАУДАҒЫ ҚОСЫМША БАҒАЛАУ КРИТЕРИЙЛЕРІ
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
2 НЕГІЗГІ ТЕХНИКО.ЭКОНОМИКАЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРДІ ЕСЕПТЕУ
2.1 1 тонна мұнай бағасын анықтау
2.2 Мұнай өндіру көлемін анықтау
2.3 Негізгі іс.әрекеттен түскен табыс, негізгі іс.әрекеттен түскен табыс ҚҚС.сіз, роялтисыз
2.4 Басқа да іс.әрекеттен түскен табыс, басқа да іс.әрекеттен түскен табыс ҚҚС.сіз
2.5 Жалпы жылдық жиынтық табыс, жалпы жылдық жиынтық табыс ҚҚС.сіз, роялтисіз
2.6 Бастапқы инвестиция немесе күрделі қаржы
2.7 Жалпы жылдық жиынтық табыс тазартылған
2.8 Салық салынатын салық (Брутто табыс)
2.9 Корпаративті табыс салығы
2.10 Салық салынғаннан кейін табыс (Нетто табыс)
2.11 Дивидент және бағалы қағаздарға салынатын салық суммасы
2.12 Таза табыс
2.13 Күтіліп отырған ақша қаражаттарының таза ағыны (КОАҚТА)
2.14 Таза ағымдағы құн
2.15 Пайданың ішкі нормасы (ПІН)
2.16 Жоғары пайдаға салық суммасы
2.17 Күрделі қаржының қайтып келу уақыт мерзімі (ҚУМ)
2.18 Тиімділік
2.19 Өндіріс шығындары
2.20 Таза қалдық пайда
2.21 Брутто пайда
2.22 Нетто пайда
2.23 Кумулятивті табыс
2.24 Залалсыздық нүкте
3 ИНВЕСТ ЖОБАНЫ ТАЛДАУДАҒЫ ҚОСЫМША БАҒАЛАУ КРИТЕРИЙЛЕРІ
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Қазіргі таңда мұнай өнеркәсібіне әлем жұртшылығы аса жоғары дәрежеде мән беріп отыр. Бұған себеп әлемдік нарықта мұнай және мұнай өнімдеріне деген сұраныстың айтарлықтай дәрежеде артуы болып отыр. Осыған байланысты мұнай және мұнай өнімдерінің бағасы қымбаттауда.
Қазақстан Республикасы экономикасында да мұнай-газ өндірісінің алатын орны ерекше зор. Осы мұнай өндірісінің дамуында сол салаға салынатын күрделі қаржылардың, яғни инвестициялардың алатын орны ерекше зор.
Қазақстан Республикасы 1991 жылы тәуелсіздік алғаннан кейін шетелдік инвесторлармен келісім шарт жасасып, өзіне инвестициялар тарта бастады. Елбасының жүргізген оң саясатының арқасында Қазақстан Республикасына инвесторлар бірінен соң бірі ағылып келе бастады. Бұған себеп әуелгі кезде инвесторларды қызықтыру мақсатында оларға барлық жағдайлар жасалған еді. Мысал үшін айтатын болсақ, оларға салықтан және тағы басқа жеңілдіктер берілді. Тек қана бертін келе Қазақстан Республикасы инвестор компанияларға өз шарттарын қоя бастады.
Алғашқы кезеңдерде шетелдік инвестициялардың көп бөлігі мұнай-газ саласына тартылды. Бұл инвестициялық саясат өз кезегінде оң нәтижелерін берді. Осының арқасында қазіргі таңда Қазақстан Республикасында мұнай және газ өндірісі дұрыс жолға қойылып отыр.
Инвестициялық саясат – күрделі жұмсалымдарды экономикалық өрістері мен салаларында пайдалану бағытын айқындайтын халық шаруашылығы шешімінің жиынтығы. Қазіргі инвестиция саясатының басты міндеттері – ресурстарды өндіруші, өңдеуші және тұтынушы салаларға күрделі қаржы жұмсалымы арасындағы ара салмақты көбейту; ҒТП-ті қамтамасыз ететін инвестицияларды қайта бөлу; әлеуметтік даму тағы басқа жұмсалатын қаржының үлесін арттыру.
Инвестициялар дегеніміз – мүліктік құндылықтардың барлық түрлері және оларға деген құқық, сондай – ақ пайда (табыс) алу мақсатында инвестордың кәсіпкерлік қызмет нысандарына жұмсаған меншікке құқық.
Инвестициялар қаржылық, шынайы және интеллектуалды болып бөлінеді.
Инвестициялар, төлемақылардан басталатын, әрі қарай түсімдер күтуге мүмкіндік беретін, ақша төлемдерінің ағымын сипаттайды. Инвестициялық қызмет шаруашылықтың нарықтық жағдайында кәсіпкерлік қызмет болып келеді және табыс табу мақсатында инвестициялық нарықта шаруашылық жүргізуші субьектілермен жүзеге асырылады.
Инвестор – салымшы; пайда табу мақсатымен ел ішінде немесе шет елде белгілі бір кәсіпорынға инвестиция жасаушы, күрделі қаржы жұмсаушы адам.
Инвестициялау инвесторлардың қолдану үшін іздейтін, қаражатты тұтынудан кейінгі кейбір артықтардың қорлануының (жиналуының) нәтижесі болып келеді.
Қазақстан Республикасы экономикасында да мұнай-газ өндірісінің алатын орны ерекше зор. Осы мұнай өндірісінің дамуында сол салаға салынатын күрделі қаржылардың, яғни инвестициялардың алатын орны ерекше зор.
Қазақстан Республикасы 1991 жылы тәуелсіздік алғаннан кейін шетелдік инвесторлармен келісім шарт жасасып, өзіне инвестициялар тарта бастады. Елбасының жүргізген оң саясатының арқасында Қазақстан Республикасына инвесторлар бірінен соң бірі ағылып келе бастады. Бұған себеп әуелгі кезде инвесторларды қызықтыру мақсатында оларға барлық жағдайлар жасалған еді. Мысал үшін айтатын болсақ, оларға салықтан және тағы басқа жеңілдіктер берілді. Тек қана бертін келе Қазақстан Республикасы инвестор компанияларға өз шарттарын қоя бастады.
Алғашқы кезеңдерде шетелдік инвестициялардың көп бөлігі мұнай-газ саласына тартылды. Бұл инвестициялық саясат өз кезегінде оң нәтижелерін берді. Осының арқасында қазіргі таңда Қазақстан Республикасында мұнай және газ өндірісі дұрыс жолға қойылып отыр.
Инвестициялық саясат – күрделі жұмсалымдарды экономикалық өрістері мен салаларында пайдалану бағытын айқындайтын халық шаруашылығы шешімінің жиынтығы. Қазіргі инвестиция саясатының басты міндеттері – ресурстарды өндіруші, өңдеуші және тұтынушы салаларға күрделі қаржы жұмсалымы арасындағы ара салмақты көбейту; ҒТП-ті қамтамасыз ететін инвестицияларды қайта бөлу; әлеуметтік даму тағы басқа жұмсалатын қаржының үлесін арттыру.
Инвестициялар дегеніміз – мүліктік құндылықтардың барлық түрлері және оларға деген құқық, сондай – ақ пайда (табыс) алу мақсатында инвестордың кәсіпкерлік қызмет нысандарына жұмсаған меншікке құқық.
Инвестициялар қаржылық, шынайы және интеллектуалды болып бөлінеді.
Инвестициялар, төлемақылардан басталатын, әрі қарай түсімдер күтуге мүмкіндік беретін, ақша төлемдерінің ағымын сипаттайды. Инвестициялық қызмет шаруашылықтың нарықтық жағдайында кәсіпкерлік қызмет болып келеді және табыс табу мақсатында инвестициялық нарықта шаруашылық жүргізуші субьектілермен жүзеге асырылады.
Инвестор – салымшы; пайда табу мақсатымен ел ішінде немесе шет елде белгілі бір кәсіпорынға инвестиция жасаушы, күрделі қаржы жұмсаушы адам.
Инвестициялау инвесторлардың қолдану үшін іздейтін, қаражатты тұтынудан кейінгі кейбір артықтардың қорлануының (жиналуының) нәтижесі болып келеді.
1. «Мұнайгаз өнеркәсібіндегі кәсіпорын экономикасы», Г.С. Тайкулакова, Алматы, 2005 ж., КҚУ.
2. «Салық кодексі» (Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы». Алматы, «Юрист», 2006 ж
3. «Кәсіпорын экономикасы», Мейірбеков А.Қ., Әлімбетов Қ.Ә. «Экономика», 2003 ж
4. Егемен Қазақстан, 20 қаңтар 2004 жыл.
5. Тайкулакова Г. С., Алшембаева Л.Т. Кәсіпорын экономикасы (дәрістер курсы). – Алматы, 2006 ж.
6. Алшембаева Л.Т. Салық жүйесі (дәрістер курсы). – Алматы, 2006 ж.
7. Смагулова Н.Т.«Планирование и организация предпринимательства» Алматы, Экономика, 2002 ж.
2. «Салық кодексі» (Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы». Алматы, «Юрист», 2006 ж
3. «Кәсіпорын экономикасы», Мейірбеков А.Қ., Әлімбетов Қ.Ә. «Экономика», 2003 ж
4. Егемен Қазақстан, 20 қаңтар 2004 жыл.
5. Тайкулакова Г. С., Алшембаева Л.Т. Кәсіпорын экономикасы (дәрістер курсы). – Алматы, 2006 ж.
6. Алшембаева Л.Т. Салық жүйесі (дәрістер курсы). – Алматы, 2006 ж.
7. Смагулова Н.Т.«Планирование и организация предпринимательства» Алматы, Экономика, 2002 ж.
КІРІСПЕ
Қазіргі таңда мұнай өнеркәсібіне әлем жұртшылығы аса жоғары дәрежеде
мән беріп отыр. Бұған себеп әлемдік нарықта мұнай және мұнай өнімдеріне
деген сұраныстың айтарлықтай дәрежеде артуы болып отыр. Осыған байланысты
мұнай және мұнай өнімдерінің бағасы қымбаттауда.
Қазақстан Республикасы экономикасында да мұнай-газ өндірісінің алатын
орны ерекше зор. Осы мұнай өндірісінің дамуында сол салаға салынатын
күрделі қаржылардың, яғни инвестициялардың алатын орны ерекше зор.
Қазақстан Республикасы 1991 жылы тәуелсіздік алғаннан кейін шетелдік
инвесторлармен келісім шарт жасасып, өзіне инвестициялар тарта бастады.
Елбасының жүргізген оң саясатының арқасында Қазақстан Республикасына
инвесторлар бірінен соң бірі ағылып келе бастады. Бұған себеп әуелгі кезде
инвесторларды қызықтыру мақсатында оларға барлық жағдайлар жасалған еді.
Мысал үшін айтатын болсақ, оларға салықтан және тағы басқа жеңілдіктер
берілді. Тек қана бертін келе Қазақстан Республикасы инвестор компанияларға
өз шарттарын қоя бастады.
Алғашқы кезеңдерде шетелдік инвестициялардың көп бөлігі мұнай-газ
саласына тартылды. Бұл инвестициялық саясат өз кезегінде оң нәтижелерін
берді. Осының арқасында қазіргі таңда Қазақстан Республикасында мұнай және
газ өндірісі дұрыс жолға қойылып отыр.
Инвестициялық саясат – күрделі жұмсалымдарды экономикалық өрістері мен
салаларында пайдалану бағытын айқындайтын халық шаруашылығы шешімінің
жиынтығы. Қазіргі инвестиция саясатының басты міндеттері – ресурстарды
өндіруші, өңдеуші және тұтынушы салаларға күрделі қаржы жұмсалымы
арасындағы ара салмақты көбейту; ҒТП-ті қамтамасыз ететін инвестицияларды
қайта бөлу; әлеуметтік даму тағы басқа жұмсалатын қаржының үлесін арттыру.
Инвестициялар дегеніміз – мүліктік құндылықтардың барлық түрлері және
оларға деген құқық, сондай – ақ пайда (табыс) алу мақсатында инвестордың
кәсіпкерлік қызмет нысандарына жұмсаған меншікке құқық.
Инвестициялар қаржылық, шынайы және интеллектуалды болып бөлінеді.
Инвестициялар, төлемақылардан басталатын, әрі қарай түсімдер күтуге
мүмкіндік беретін, ақша төлемдерінің ағымын сипаттайды. Инвестициялық
қызмет шаруашылықтың нарықтық жағдайында кәсіпкерлік қызмет болып келеді
және табыс табу мақсатында инвестициялық нарықта шаруашылық жүргізуші
субьектілермен жүзеге асырылады.
Инвестор – салымшы; пайда табу мақсатымен ел ішінде немесе шет елде
белгілі бір кәсіпорынға инвестиция жасаушы, күрделі қаржы жұмсаушы адам.
Инвестициялау инвесторлардың қолдану үшін іздейтін, қаражатты тұтынудан
кейінгі кейбір артықтардың қорлануының (жиналуының) нәтижесі болып келеді.
Инвестициялық жоба – жоба, негізгі мақсаты болып – жүйенің дамуын
қамтамасыз ететін негізгі қорды құру немесе қайта құру, жаңа
технологияларды қолдану, ноу-хау және басқа да жаңалықтарды енгізу.
Бүгінгі курстық жұмыстың негізгі мақсаты – мұнай және газ өндіру
кәсіпорнына салынған күрделі қаржылардың тиімділігін анықтау. Жұмыстың жүру
барысында берілген инвестициялық жобада көрсетілген технико-экономикалық
көрсеткіштерді пайдаланып қалған көрсеткіштерді есептеу. Сонымен қатар,
халықаралық тәжірибеде қолданылып жүрген инвестициялық жобаның тиімділігін
анықтаудың, талдаудың негізгі бес критерийлері: таза ағымдағы құн, пайданың
ішкі нормасы, күрделі қаржылардың, яғни бастапқы инвестицияның экономикалық
тиімділігі, күрделі қаржылардың қайтып келу уақыт мерзімі немесе
инвестициялық жобаның өтеу мерзімі, заласыздық нүкте бойынша бұл жобаның
тиімділігін анықтап, талдап үйрену.
Бұл жұмыстың мақсаты – инвестициялық жобаның тармақтық деңгейін технико-
экономикалық көрсеткіштердің көмегімен шығындардың, табыстардың тиімділігін
анықтау.
Зерттеу объектісі – мұнай-газ өнеркәсібі болып табылады.
Зерттеу пәні – инвестициялық жобаға салынған ақша қаражаттары
1. КӘСІПОРЫНДАҒЫ НЕГІЗГІ ТЕХНИКО-ЭКОНОМИКАЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕР
Кесте 1 – Мұнай өндіру компаниясының инвестициялық жобасының өнімді
өндіру және іске асыру критерийлеріне талдау.
Көрсеткіштер 1 жыл
Өзгеру қарқыны1,2
Өзгеру қарқыны1,4
Массасы 1000
Көлемі 1262,626263
Баррель саны 7,941045677
1 баррель м-ң 38,533968
бағасы
Роялти суммасы68,544
Инвесторға 492,61173
төленетін %
суммасы
ЖЖЖТ 1370,88
ДШТИ 0,34970470
2 НЕГІЗГІ ТЕХНИКО-ЭКОНОМИКАЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРДІ ЕСЕПТЕУ
2.1 1 тонна мұнай бағасын анықтау
Берілген мәлімет бойынша мұнайдың үлестік бағасы = 255 долт, ал өзгеру
қарқыны әр жылда әртүрлі көрсеткіштермен берілген.
1 тонна мұнайдың бағасын анықтау үшін келесі формула арқылы есептейді:
1 т мұнайдың Мұнайдың Өзгеру
бағасы = үлестік ( қарқыны
бағасы көрсеткіші
Кесте – 2 1 тонна мұнайдың бағасын есептеу
Жылдар Мұнай үлестік Өзгеру қарқыны 1 т мұнайдың бағасы
бағасы млн.долт
1 255 1,2 255*1,2 = 306
2 255 1,35 255*1,35 = 344,25
3 255 1,6 255*1,6 = 408
4 255 1,15 255*1,15 = 293,25
5 255 1,4 255*1,4 = 357
6 255 1,25 255*1,25 = 318,75
7 255 1,55 255*1,55 = 395,25
8 255 1,3 255*1,3 = 331,5
9 255 1,45 255*1,45 = 369,75
10 255 1,5 255*1,5 = 382,5
11 255 1,05 255*1,05 = 267,75
Мұнайдың тығыздығы (=0,792 гсм3. Осы арқылы 1 тоннадағы литр санын
анықтау керек, яғни:
V=m( = 10000,792 = 1262,63 лт
Енді 1 тоннадағы баррель санын анықтау үшін:
n = V159 = 1262,63159 = 7,94
1 баррель мұнайдың бағасын анықтау үшін келесі фрмула қолданылады:
1 баррель
мұнайдың бағасы
=
Кесте – 3 1 баррель мұнайдың бағасын есептеу
Жылдар 1 мұнайдың Баррель 1 баррель мұнай бағасы
бағасы млн.долтсаны млн.долт
1 306 3067,94 = 38,533968
7,94
2 344,25 344,257,94 = 43,350714
3 408 4087,94 = 51,378624
4 293,25 293,257,94 = 36,928386
5 357 3577,94 = 44,956296
6 318,75 318,757,94 = 40,13955
7 395,25 395,257,94 = 49,77304
8 331,5 331,57,94 = 41,74513
9 369,75 369,757,94 = 46,561878
10 382,5 382,57,94 = 48,16746
11 267,75 267,757,94 = 33,717222
2.2 Мұнай өндіру көлемін анықтау
Мұнай-газ өндірісі саласында аса маңызды көрсеткіштердің бірі – өнім
өндіру көлемі болып табылады. Себебі кәсіпорынның пайдасы осы көрсеткішке
де тікелей байланысты болады. Инвест жоба бойынша 1 жылдың үлестік мұнай
өндіру көлемі = 3,2 млн.тжыл берілген және 11 жылға әр жылдың өндіру
коэффициенті берілген. 1 жылдың үлестік мұнай өндіру көлемін әр жылдың
өндіру коэффициентіне көбейту арқылы 11 жылдың өндіру көлемін анықталады.
Мұнай өндіру 1 жылдың ( Өзгеру қарқыны
көлемі = үлестік өндіру көрсеткіші
көлемі
Кесте – 4
Көрсеткіш- 1 жыл
тің атауы
Мұнай өндіру
көлемі,
млн. тжыл
Мұндағы: Q – өндірілген өнім көлемі
P – 1 тонна мұнай бағасы
Кесте – 4 Негізгі іс-әрекеттен түскен табысты есептеу
1 тонна Өндірілген мұнай
жыл мұнайдың бағасы, көлемі, НӘТТ, млн.дол
долт млн.тжыл
1 306 4,48 306 * 4,48 = 1370,88
2 344,25 5,92 344,25 * 5,92 =
2037,96
3 408 6,56 408 * 6,56 = 2676,48
4 293,25 5,6 293,25 * 5,6 =
1642,2
5 357 4,32 357 * 4,32 = 1542,24
6 318,75 4,64 318,75 * 4,64 = 1479
7 395,25 4,96 395,25 * 4,96 =
1960,44
8 331,5 6,72 331,5 * 6,72 = 2227,68
9 369,75 7,04 369,75 * 7,04 = 2603,04
10 382,5 6,08 382,5 * 6,08 = 2325,6
11 267,75 5,28 267,75 * 5,28 =
1413,72
Негізгі іс-әрекеттен түскен табыс ҚҚС-сыз.
Қазақстан Республикасында төленетін жанама салықтардың бірі – қосымша
құнға салынатын салық. Қосылған құн салынатын салық – жанама салықтың бір
түрі. Түпкілікті тұтынушы тауарлар мен қызметтерді сатып алу кезінді,
сондай-ақ тауарларды өндіру мен өткізудің түрлі сатыларында төлейді. Осы
салық салынатын айналымға түсімнің бәрі емес, тек өндіру мен өткізудің осы
буынында қосылатын құн ғана кіреді. Қосылған құн құрамына өтелім
(амортизация), үстемелермен қоса жалақы, басқада кейбір шығындар (соның
ішінде кредит үшін пайыз), сондай ақ пайда кіреді.
НӘТТ ҚҚС-сызды 2 түрлі жолмен табуға болады. Оны формула түрінде былай
көрсетуге болады:
НӘТТ ҚҚС-сыз = НӘТТ * 0,86
1.
НӘТТ ҚҚС-сыз = НӘТТ1,62791
2.
Кесте – 5 НӘТТ ҚҚС-сызды есептеу
Жылдар НӘТТ ҚҚС-сыз
1 1370,88*0,86 = 1178,9568
2 2037,96*0,86 = 1752,6456
3 2676,48*0,86 = 2301,7728
4 1642,2*0,86 = 1412,292
5 1542,24*0,86 = 1326,3264
6 1479*0,86 = 1271,94
7 1960,44*0,86 = 1685,98
8 2227,68*0,86 = 1915,8
9 2603,04*0,86 = 2238,614
10 2325,6*0,86 = 2000,016
11 1413,72*0,86 = 1215,7992
Қазақстан Республикасында қойнау пайдаланушыларға салынатын салықтардың
бірі – роялти. Роялти – бұл пайдалы қазбаларды өндіру және техногендік
құрылымдарды қайта өңдеу процесінде жер қойнауын пайдалануға берілген құқық
үшін жер қойнауын пайдаланушылар төлейтін арнаулы төлем болып табылады. Бұл
салық міндетті түрде жылына бір рет ақшалай түрде қойнау пайдаланушылармен
төленеді. Роялтидың салық салу обьектісі – өндірілген өнім көлемі, ақшалай
түрде болып табылады. Роялти мөлшері өнім өндіру көлеміне дифференциалды
бөлінеді. Бұл жұмыста роялти мөлшерлемесі 5% деп алынды.
∑ Роялти= НӘТТ * Роялти салық ставкасы
Кесте – 6 Роялти суммасын есептеу
Жылдар НӘТТ, млн\дол Роялти ставкасы (5%)Роялти суммасы, млн\дол
1 1370,88 0,05 1370,88*0,05 =
68,544
2 2037,96 0,05 2037,96*0,05 = 101,898
3 2676,48 0,05 2676,48*0,05 = 133,824
4 1642,2 0,05 1642,2*0,05 =
82,11
5 1542,24 0,05 1542,24*0,05 = 77,112
6 1479 0,05 1479*0,05 = 73,95
7 1960,44 0,05 1960,44*0,05 = 98,022
8 2227,68 0,05 2227,68*0,05 =
111,384
9 2603,04 0,05 2603,04*0,05 =
130,152
10 2325,6 0,05 2325,6*0,05 =
116,28
11 1413,72 0,05 1413,72*0,05 = 70,686
НӘТТ НӘТТ Роялти
ҚҚС-сыз, = ҚҚС-сыз ( суммасы
роялтисыз
Кесте – 7 НӘТТ ҚҚС-сыз, роялтисызды есептеу
Жылдар НӘТТ ҚҚС-сыз, Роялти суммасы, НӘТТ ҚҚС-сыз, роялтисыз
млн\дол млн\дол
1 1178,9568 68,544 1178,9568-68,544 = 1110,4128
2 1752,6456 101,898 1752,6456-101,898 =
1650,7476
3 2301,7728 133,824 2301,7728-133,824 =
2167,9488
4 1412,29282,11 1412,292-82,11 = 1330,182
5 1326,3264 77,112 1326,3264-77,112 = 1249,2144
6 1271,94 73,95 1271,94-73,95 = 1197,99
7 1685,98 98,022 1685,98-98,022 = 1587,96
8 1915,8 111,384 1915,8-111,384 = 1804,42
9 2238,614130,152 2238,614-130,152 = 2108,462
10 2000,016116,28 2000,016-116,28 = 1883,736
11 1215,7992 70,686 1215,7992-70,686 = 1145,1132
2.4 Басқа да іс-әрекеттен түскен табыс, басқа да іс-әрекеттен түскен табыс
ҚҚС-сіз
Кәсіпорынның НӘТТ-дан бөлек басқа да іс-әрекеттерден түскен табыстары
болады. Ол тыс өткізу операциялардан түскен табыстан, өнеркәсіптік
жұмыстары мен өндірістік қызметтерден тұрады. Ал, тыс өткізу
операцияларынан түскен табыстың өзі бағалы қағаздардың девиденттері,
жалдаудан түскен төлемдері мен айыптар, өсімдер және тұрақсыздық айыппұлдар
қосындысынан құралады.
Басқа да іс-әрекеттен түскен табысқа кәсіпорынның негізгі өндірістік
шаруашылығына тікелей қатысы жоқ кірістері мен шығыстары жатады.
( БӘТТ ҚҚС-сіз = БӘТТ*0,86
( БӘТТ ҚҚС-сіз = БӘТТ1,16279
Кесте – 8 БӘТТ ҚҚС-сізді есептеу
Жылдар БӘТТ, млн\дол БӘТТ ҚҚС-сыз, млн\дол
1 0 0
2 305,694 305,694*0,86 = 262,89684
3 0 0
4 246,33 246,33*0,86 = 211,8438
5 0 0
6 221,85 221,85*0,86 = 190,791
7 0 0
8 334,152 334,152*0,86 = 287,371
9 0 0
10 348,84 348,84*0,86 = 300,0024
11 0 0
2.5 Жалпы жылдық жиынтық табыс, жалпы жылдық жиынтық табыс ҚҚС-сіз,
роялтисіз
Жалпы жылдық жиынтық табыс (ЖЖЖТ) – бұл негізгі іс-әрекеттен түскен
табыс пен басқа да іс-әрекеттен түскен табыстың қосындысына тең. Жалпы
жылдық жиынтық табыс – тауарлық өнімдік өткізуден түскен пайдадан, басқа да
операциялардан түскен және тыс өткізу операциялардан түскен табыстан
құрылады.
= +
Кесте – 9 ЖЖЖТ-ны есептеу
Жылдар НӘТТ, млн\дол БӘТТ, млн\дол ЖЖЖТ, млн\дол
1 1370,88 0 1370,88+0 = 1370,88
2 2037,96 305,694 2037,96+305,694 = 2343,654
3 2676,48 0 2676,48+0 = 2676,48
4 1642,2 246,33 1642,2+246,33 = 1888,53
5 1542,24 0 1542,24+0 = 1542,24
6 1479 221,85 1479+221,85 = 1700,85
7 1960,44 0 1960,44+0 = 1960,44
8 2227,68 334,152 2227,68+334,152 = 2561,83
9 2603,04 0 2603,04+0 = 2603,04
10 2325,6 348,84 2325,6+348,84 = 2674,44
11 1413,72 0 1413,72+0 = 1413,72
ЖЖЖТ ҚҚС-сіз = ЖЖЖТ + ҚҚС өтеу коэффициенті (0,86)
ЖЖЖТ ҚҚС-сіз, роялтисыз = ЖЖЖТ ҚҚС-сіз – Роялти суммасы
Кесте – 10 ЖЖЖТ ҚҚС-сіз, роялтисызды есептеу
Жылдар ЖЖЖТ ҚҚС өтеу Роялти ЖЖЖТ ЖЖЖТ ҚҚС-сіз, роялтисыз
коэф-ті суммасы ҚҚС-сіз
1 1370,88 68,544 1178,95681178,9568-68,544=1110,4
0,86
2 2343,654 101,898 2015,54242015,5424-101,898=1913,
64
3 2676,48 133,824 2301,77282301,7728-133,824=2167,
95
4 1888,53 82,11 1624,13581624,1358-82,11=1542,02
6
5 1542,24 77,112 1326,32641326,3264-77,112=1249,2
14
6 1700,85 73,95 1462,73 1462,73-73,95=1388,78
7 1960,44 98,022 1685,98 1685,98-98,022=1587,958
8 2561,83 111,384 2203,18 2203,18-111,384=2091,79
6
9 2603,04 130,152 2238,614 2238,614-130,152=2108,4
62
10 2674,44 116,28 2300,01842300,0184-116,28=2183,7
4
11 1413,72 70,686 1215,79921215,7992-70,686=1145,1
14
6. Бастапқы инвестиция немесе күрделі қаржы
Инвестициялық ресурстардың негізгі көздерін капитал құрайды. Заттық
нысанда капитал өндіріс құралдары болса, заттай емес нысанда – инвестиция.
Бастапқы инвестиция алғашқы бес жылда 3320 млн.дол көлемінде салынды.
Бірінші жылы – 996 млн.дол; екінші жылы – 830 млн.дол; үшінші жылы – 664
млн.дол; төртінші жылы – 498 млн.дол; бесінші жылы – 332 млн.дол.
Бастапқы инвестицияның 70%-ы, яғни 2324 млн.дол қарыздалған қаражат, ал
қалған 30%-ы, яғни 996 млн.дол меншік есебінде.
Қарыздалған ақша қаражаттарының болашақтағы құны 8% есептелген:
Инвесторға төленеті % суммасы = (Қарыздалған қаражат*(1+0,08)11)
11 жыл
(Инвесторға төленетін % = (2324*(1+0,08)11)11= 492,612 млн.дол
2.7 Жалпы жылдық жиынтық табыс тазартылған
Тазартылған жалпы жылдық жиынтық табыс қосылған құн салығынсыз, сонымен
бірге роялтисыз жалпы жылдық жиынтық табыстан жоғарыда есептеп өткен
инвестицияға төленетін жылдық пайыздар суммасын алып тастағанға тең болады,
яғни:
ЖЖЖТ тазартылған = ЖЖЖТ ҚҚС-сіз, роялтисыз – Инвестицияға
төленетін жылдық пайыз суммасы
Кесте – 11 ЖЖЖТ тазартылғанды есептеу
Жылдар ЖЖЖТ ҚҚС-сіз, Инвестицияға төл-н ЖЖЖТ тазартылған
роялтисыз жылдық % суммасы
1 1110,4 492,612 1110,4-492,612 =
617,801070
2 1913,64 1913,64-492,612 =
1421,0327
3 2167,95 2167,95-492,612 =
1675,3371
4 1542,026 1542,026-492,612
=1049,4141
5 1249,214 1249,214-492,612
=756,60267
6 1388,78 1388,78-492,612 = 896,169
7 1587,958 1587,958-492,612 =
1095,34
8 2091,796 2091,796-492,612 =
1599,18
9 2108,462 2108,462-492,612 =
1615,851
10 2183,74 2183,74-492,612 =
1691,1267
11 1145,114 1145,114-492,612
=652,50147
2.8 Салық салынатын салық (Брутто табыс)
Салық салынатын табыс(ССТ) - жалпы жылдық жиынтық табыс тазартылғаннан
өндірістік шығындарын және өткен жылдың заладарын айырмасына тең.
=
= -
Кесте – 12 Салық салынатын табысты есептеу
Жылдар ЖЖЖТ Өндірістік Салық салынатын табыс
тазартылған шығындар
1 617,801070 342,72 617,801070-342,72=
275,0810701
2 1421,0327 509,49 1421,0327-509,49 =
911,5427101
3 1675,3371 669,12 1675,3371-669,12 = 1006,21707
4 1049,4141 410,55 1049,4141-410,55 = 638,86407
5 756,60267 385,56 756,60267-385,56 = 371,04267
6 896,169 369,75 896,169-369,75 = 526,419
7 1095,34 490,11 1095,34-490,11 = 605,235
8 1599,18 556,92 1599,18-556,92 = 1042,26
9 1615,851 650,76 2108,462-492,612 = 965,0907
10 1691,1267 581,4 2183,74-492,612 = 1109,7267
11 652,50147 353,43 1145,114-492,612 = 299,07147
2.9 Корпаративті табыс салығы
Корпаративті салық мөлшері брутта табысқа салынады. Корпаративті
салықты заңды тұлғалар төлейді. Корпаративті салық ставкасы – 30%
мөлщерінде. Табыс көзі жер болып табылатын салық төлеушілер – 15% ставкасы
бойынша салық төлейді.
(Корп-вті салық=Салық салынатын табыс * Корп-ті салық ставкасы
Кесте – 13 Корпаративті салық суммасын есептеу
Жылдар Салық салынатын Корп-ті салық(Корп-ті салық, млн.дол
табыс, млн.дол ставкасы, %
1 275,0810701 275,0810701*0,3 = 82,52432102
0,3
2 911,5427101 911,5427101*0,3 = 273,462813
3 1006,21707 1006,21707*0,3 = 301,865121
4 638,86407 638,86407*0,3 = 191,659221
5 371,04267 371,04267*0,3 = 111,3128
6 526,419 526,419*0,3 = 157,926
7 605,235 605,235*0,3 = 181,57
8 1042,26 1042,26*0,3 = 312,678
9 965,0907 965,0907*0,3 = 289,5272
10 1109,7267 1109,7267*0,3 = 332,918
11 299,07147 299,07147*0,3 = 89,721441
10. Салық салынғаннан кейін табыс (Нетто табыс)
Салық салынғаннан кейін табыс (нетто табыс) – салық салынатын табыстан
(брутто табыс) 30% мөлшерлемесімен (Салық Кодексіне сәйкес) корпорациялық
табыс салығын шегергенге тең.
Кесте – 14 Салық салынғаннан кейін табысты есептеу
Жылдар Салық салынатын Корп-ті салық Салық салынғаннан кейін
табыс, млн.дол суммасы,млн.дол табыс, млн.дол
1 275,0810701 82,52432102 275,0811-82,52432=192,55675
2 911,5427101 273,462813 911,5427-273,4628=638,0798
3 1006,21707 301,865121 1006,2171-301,8651=704,3519
4 638,86407 191,659221 638,8641-191,6592=447,2048
5 371,04267 111,3128 371,04267-111,3128=259,7298
7
6 526,419 157,926 526,419-157,926=368,493
7 605,235 181,57 605,235-181,57=423,664
8 1042,26 312,678 1042,26-312,678=729,582
9 965,0907 289,5272 965,0907-289,5272=675,5635
10 1109,7267 332,918 1109,7267-332,918=776,80867
11 299,07147 89,7214 299,07147-89,7214=209,35003
2.11 Дивидент және бағалы қағаздарға салынатын салық суммасы
Дивидент – акционерлік қоғамның есепті бір кезеңде алған және
акционерлердің иелігіндегі акциялардың саны мен түріне сәйкес олардың өз
арасында бөліске түсуге тиіс пайдасының бір бөлігі.
Бағалы қағаздарға және дивиденттерге салынатын салық мөлшерлемесі – 15%-
ды құрайды. Бұл салықтар инвест жобада 7-ші жылдан бастап төленеді.
( Бағалы қағаздарға салынатын салық = Дивидент көлемі * 0,15
Кесте – 15 Бағалы қағаздарға салынатын салық суммасын анықтау
Жылдар Дивидент БҚС-қа салынатын Бағалы қағаздарға
көлемі салық мөлшерлемесі салынатын салық суммасы
1 0 0
0,15
2 0 0
3 0 0
4 0 0
5 0 0
6 0 0
7 196,044 29,4066
8 222,768 33,4152
9 260,304 39,0456
10 232,56 34,884
11 141,372 21,2058
2.12 Таза табыс
Табыс – кәсіпорындар мен фирмалардың іс-әрекетінің аса маңызды
экономикалық көрсеткіші.
Таза табыс – корпоративті салық төлегеннен кейін қалған табыс,
кәсіпорынның төрт негізгі табыстарының бірі.
Таза табыс – корпоративті салық төленгеннен кейін қаллған табыс, бағалы
қағаздарға және дивиденттерге салынатын салық суммасы, акционерлерге
төленетін дивиденткөлемі және өткен жылда жоғары пайдаға салынатын
суммасының айырмасына тең болады.
Таза табыс = Корп-ті салық төлегеннен кейінгі табыс – Акционерлерге
төленетін дивидент көлемі – Бағалы қағаздарға
және
дивидентке салынатын салық суммасы - Өткен жылда
төленген жоғарғы пайдаға салық суммасы.
Кесте – 16 Таза табысты есептеу
Жыл Нетто табыс Дивидент ( БҚС ( ЖПС Таза табыс
көлемі
1 192,5568 0 0 0 192,55675
2 638,0798 0 0 0 638,0798
3 704,3519 0 0 0 704,3519
4 447,2048 0 0 0 447,2048
5 259,7298 0 0 0 259,7298
6 368,493 0 0 0 368,493
7 423,664 196,044 29,40660 198,214
8 729,582 222,768 33,41520 473,399
9 675,564 260,304 39,046 42,55 333,6639
10 776,809 232,56 34,884 39,25 470,11467
11 209,350 141,372 21,205829,95 16,822229
2.13 Күтіліп отырған ақша қаражаттарының таза ағыны (КОАҚТА)
Инвест жобадағы күтіліп отырған ақша қаражаттарының таза ағыны пайданы
есептеу үшін пайдалынатын негізгі әдісі, уақытты ... жалғасы
Қазіргі таңда мұнай өнеркәсібіне әлем жұртшылығы аса жоғары дәрежеде
мән беріп отыр. Бұған себеп әлемдік нарықта мұнай және мұнай өнімдеріне
деген сұраныстың айтарлықтай дәрежеде артуы болып отыр. Осыған байланысты
мұнай және мұнай өнімдерінің бағасы қымбаттауда.
Қазақстан Республикасы экономикасында да мұнай-газ өндірісінің алатын
орны ерекше зор. Осы мұнай өндірісінің дамуында сол салаға салынатын
күрделі қаржылардың, яғни инвестициялардың алатын орны ерекше зор.
Қазақстан Республикасы 1991 жылы тәуелсіздік алғаннан кейін шетелдік
инвесторлармен келісім шарт жасасып, өзіне инвестициялар тарта бастады.
Елбасының жүргізген оң саясатының арқасында Қазақстан Республикасына
инвесторлар бірінен соң бірі ағылып келе бастады. Бұған себеп әуелгі кезде
инвесторларды қызықтыру мақсатында оларға барлық жағдайлар жасалған еді.
Мысал үшін айтатын болсақ, оларға салықтан және тағы басқа жеңілдіктер
берілді. Тек қана бертін келе Қазақстан Республикасы инвестор компанияларға
өз шарттарын қоя бастады.
Алғашқы кезеңдерде шетелдік инвестициялардың көп бөлігі мұнай-газ
саласына тартылды. Бұл инвестициялық саясат өз кезегінде оң нәтижелерін
берді. Осының арқасында қазіргі таңда Қазақстан Республикасында мұнай және
газ өндірісі дұрыс жолға қойылып отыр.
Инвестициялық саясат – күрделі жұмсалымдарды экономикалық өрістері мен
салаларында пайдалану бағытын айқындайтын халық шаруашылығы шешімінің
жиынтығы. Қазіргі инвестиция саясатының басты міндеттері – ресурстарды
өндіруші, өңдеуші және тұтынушы салаларға күрделі қаржы жұмсалымы
арасындағы ара салмақты көбейту; ҒТП-ті қамтамасыз ететін инвестицияларды
қайта бөлу; әлеуметтік даму тағы басқа жұмсалатын қаржының үлесін арттыру.
Инвестициялар дегеніміз – мүліктік құндылықтардың барлық түрлері және
оларға деген құқық, сондай – ақ пайда (табыс) алу мақсатында инвестордың
кәсіпкерлік қызмет нысандарына жұмсаған меншікке құқық.
Инвестициялар қаржылық, шынайы және интеллектуалды болып бөлінеді.
Инвестициялар, төлемақылардан басталатын, әрі қарай түсімдер күтуге
мүмкіндік беретін, ақша төлемдерінің ағымын сипаттайды. Инвестициялық
қызмет шаруашылықтың нарықтық жағдайында кәсіпкерлік қызмет болып келеді
және табыс табу мақсатында инвестициялық нарықта шаруашылық жүргізуші
субьектілермен жүзеге асырылады.
Инвестор – салымшы; пайда табу мақсатымен ел ішінде немесе шет елде
белгілі бір кәсіпорынға инвестиция жасаушы, күрделі қаржы жұмсаушы адам.
Инвестициялау инвесторлардың қолдану үшін іздейтін, қаражатты тұтынудан
кейінгі кейбір артықтардың қорлануының (жиналуының) нәтижесі болып келеді.
Инвестициялық жоба – жоба, негізгі мақсаты болып – жүйенің дамуын
қамтамасыз ететін негізгі қорды құру немесе қайта құру, жаңа
технологияларды қолдану, ноу-хау және басқа да жаңалықтарды енгізу.
Бүгінгі курстық жұмыстың негізгі мақсаты – мұнай және газ өндіру
кәсіпорнына салынған күрделі қаржылардың тиімділігін анықтау. Жұмыстың жүру
барысында берілген инвестициялық жобада көрсетілген технико-экономикалық
көрсеткіштерді пайдаланып қалған көрсеткіштерді есептеу. Сонымен қатар,
халықаралық тәжірибеде қолданылып жүрген инвестициялық жобаның тиімділігін
анықтаудың, талдаудың негізгі бес критерийлері: таза ағымдағы құн, пайданың
ішкі нормасы, күрделі қаржылардың, яғни бастапқы инвестицияның экономикалық
тиімділігі, күрделі қаржылардың қайтып келу уақыт мерзімі немесе
инвестициялық жобаның өтеу мерзімі, заласыздық нүкте бойынша бұл жобаның
тиімділігін анықтап, талдап үйрену.
Бұл жұмыстың мақсаты – инвестициялық жобаның тармақтық деңгейін технико-
экономикалық көрсеткіштердің көмегімен шығындардың, табыстардың тиімділігін
анықтау.
Зерттеу объектісі – мұнай-газ өнеркәсібі болып табылады.
Зерттеу пәні – инвестициялық жобаға салынған ақша қаражаттары
1. КӘСІПОРЫНДАҒЫ НЕГІЗГІ ТЕХНИКО-ЭКОНОМИКАЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕР
Кесте 1 – Мұнай өндіру компаниясының инвестициялық жобасының өнімді
өндіру және іске асыру критерийлеріне талдау.
Көрсеткіштер 1 жыл
Өзгеру қарқыны1,2
Өзгеру қарқыны1,4
Массасы 1000
Көлемі 1262,626263
Баррель саны 7,941045677
1 баррель м-ң 38,533968
бағасы
Роялти суммасы68,544
Инвесторға 492,61173
төленетін %
суммасы
ЖЖЖТ 1370,88
ДШТИ 0,34970470
2 НЕГІЗГІ ТЕХНИКО-ЭКОНОМИКАЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРДІ ЕСЕПТЕУ
2.1 1 тонна мұнай бағасын анықтау
Берілген мәлімет бойынша мұнайдың үлестік бағасы = 255 долт, ал өзгеру
қарқыны әр жылда әртүрлі көрсеткіштермен берілген.
1 тонна мұнайдың бағасын анықтау үшін келесі формула арқылы есептейді:
1 т мұнайдың Мұнайдың Өзгеру
бағасы = үлестік ( қарқыны
бағасы көрсеткіші
Кесте – 2 1 тонна мұнайдың бағасын есептеу
Жылдар Мұнай үлестік Өзгеру қарқыны 1 т мұнайдың бағасы
бағасы млн.долт
1 255 1,2 255*1,2 = 306
2 255 1,35 255*1,35 = 344,25
3 255 1,6 255*1,6 = 408
4 255 1,15 255*1,15 = 293,25
5 255 1,4 255*1,4 = 357
6 255 1,25 255*1,25 = 318,75
7 255 1,55 255*1,55 = 395,25
8 255 1,3 255*1,3 = 331,5
9 255 1,45 255*1,45 = 369,75
10 255 1,5 255*1,5 = 382,5
11 255 1,05 255*1,05 = 267,75
Мұнайдың тығыздығы (=0,792 гсм3. Осы арқылы 1 тоннадағы литр санын
анықтау керек, яғни:
V=m( = 10000,792 = 1262,63 лт
Енді 1 тоннадағы баррель санын анықтау үшін:
n = V159 = 1262,63159 = 7,94
1 баррель мұнайдың бағасын анықтау үшін келесі фрмула қолданылады:
1 баррель
мұнайдың бағасы
=
Кесте – 3 1 баррель мұнайдың бағасын есептеу
Жылдар 1 мұнайдың Баррель 1 баррель мұнай бағасы
бағасы млн.долтсаны млн.долт
1 306 3067,94 = 38,533968
7,94
2 344,25 344,257,94 = 43,350714
3 408 4087,94 = 51,378624
4 293,25 293,257,94 = 36,928386
5 357 3577,94 = 44,956296
6 318,75 318,757,94 = 40,13955
7 395,25 395,257,94 = 49,77304
8 331,5 331,57,94 = 41,74513
9 369,75 369,757,94 = 46,561878
10 382,5 382,57,94 = 48,16746
11 267,75 267,757,94 = 33,717222
2.2 Мұнай өндіру көлемін анықтау
Мұнай-газ өндірісі саласында аса маңызды көрсеткіштердің бірі – өнім
өндіру көлемі болып табылады. Себебі кәсіпорынның пайдасы осы көрсеткішке
де тікелей байланысты болады. Инвест жоба бойынша 1 жылдың үлестік мұнай
өндіру көлемі = 3,2 млн.тжыл берілген және 11 жылға әр жылдың өндіру
коэффициенті берілген. 1 жылдың үлестік мұнай өндіру көлемін әр жылдың
өндіру коэффициентіне көбейту арқылы 11 жылдың өндіру көлемін анықталады.
Мұнай өндіру 1 жылдың ( Өзгеру қарқыны
көлемі = үлестік өндіру көрсеткіші
көлемі
Кесте – 4
Көрсеткіш- 1 жыл
тің атауы
Мұнай өндіру
көлемі,
млн. тжыл
Мұндағы: Q – өндірілген өнім көлемі
P – 1 тонна мұнай бағасы
Кесте – 4 Негізгі іс-әрекеттен түскен табысты есептеу
1 тонна Өндірілген мұнай
жыл мұнайдың бағасы, көлемі, НӘТТ, млн.дол
долт млн.тжыл
1 306 4,48 306 * 4,48 = 1370,88
2 344,25 5,92 344,25 * 5,92 =
2037,96
3 408 6,56 408 * 6,56 = 2676,48
4 293,25 5,6 293,25 * 5,6 =
1642,2
5 357 4,32 357 * 4,32 = 1542,24
6 318,75 4,64 318,75 * 4,64 = 1479
7 395,25 4,96 395,25 * 4,96 =
1960,44
8 331,5 6,72 331,5 * 6,72 = 2227,68
9 369,75 7,04 369,75 * 7,04 = 2603,04
10 382,5 6,08 382,5 * 6,08 = 2325,6
11 267,75 5,28 267,75 * 5,28 =
1413,72
Негізгі іс-әрекеттен түскен табыс ҚҚС-сыз.
Қазақстан Республикасында төленетін жанама салықтардың бірі – қосымша
құнға салынатын салық. Қосылған құн салынатын салық – жанама салықтың бір
түрі. Түпкілікті тұтынушы тауарлар мен қызметтерді сатып алу кезінді,
сондай-ақ тауарларды өндіру мен өткізудің түрлі сатыларында төлейді. Осы
салық салынатын айналымға түсімнің бәрі емес, тек өндіру мен өткізудің осы
буынында қосылатын құн ғана кіреді. Қосылған құн құрамына өтелім
(амортизация), үстемелермен қоса жалақы, басқада кейбір шығындар (соның
ішінде кредит үшін пайыз), сондай ақ пайда кіреді.
НӘТТ ҚҚС-сызды 2 түрлі жолмен табуға болады. Оны формула түрінде былай
көрсетуге болады:
НӘТТ ҚҚС-сыз = НӘТТ * 0,86
1.
НӘТТ ҚҚС-сыз = НӘТТ1,62791
2.
Кесте – 5 НӘТТ ҚҚС-сызды есептеу
Жылдар НӘТТ ҚҚС-сыз
1 1370,88*0,86 = 1178,9568
2 2037,96*0,86 = 1752,6456
3 2676,48*0,86 = 2301,7728
4 1642,2*0,86 = 1412,292
5 1542,24*0,86 = 1326,3264
6 1479*0,86 = 1271,94
7 1960,44*0,86 = 1685,98
8 2227,68*0,86 = 1915,8
9 2603,04*0,86 = 2238,614
10 2325,6*0,86 = 2000,016
11 1413,72*0,86 = 1215,7992
Қазақстан Республикасында қойнау пайдаланушыларға салынатын салықтардың
бірі – роялти. Роялти – бұл пайдалы қазбаларды өндіру және техногендік
құрылымдарды қайта өңдеу процесінде жер қойнауын пайдалануға берілген құқық
үшін жер қойнауын пайдаланушылар төлейтін арнаулы төлем болып табылады. Бұл
салық міндетті түрде жылына бір рет ақшалай түрде қойнау пайдаланушылармен
төленеді. Роялтидың салық салу обьектісі – өндірілген өнім көлемі, ақшалай
түрде болып табылады. Роялти мөлшері өнім өндіру көлеміне дифференциалды
бөлінеді. Бұл жұмыста роялти мөлшерлемесі 5% деп алынды.
∑ Роялти= НӘТТ * Роялти салық ставкасы
Кесте – 6 Роялти суммасын есептеу
Жылдар НӘТТ, млн\дол Роялти ставкасы (5%)Роялти суммасы, млн\дол
1 1370,88 0,05 1370,88*0,05 =
68,544
2 2037,96 0,05 2037,96*0,05 = 101,898
3 2676,48 0,05 2676,48*0,05 = 133,824
4 1642,2 0,05 1642,2*0,05 =
82,11
5 1542,24 0,05 1542,24*0,05 = 77,112
6 1479 0,05 1479*0,05 = 73,95
7 1960,44 0,05 1960,44*0,05 = 98,022
8 2227,68 0,05 2227,68*0,05 =
111,384
9 2603,04 0,05 2603,04*0,05 =
130,152
10 2325,6 0,05 2325,6*0,05 =
116,28
11 1413,72 0,05 1413,72*0,05 = 70,686
НӘТТ НӘТТ Роялти
ҚҚС-сыз, = ҚҚС-сыз ( суммасы
роялтисыз
Кесте – 7 НӘТТ ҚҚС-сыз, роялтисызды есептеу
Жылдар НӘТТ ҚҚС-сыз, Роялти суммасы, НӘТТ ҚҚС-сыз, роялтисыз
млн\дол млн\дол
1 1178,9568 68,544 1178,9568-68,544 = 1110,4128
2 1752,6456 101,898 1752,6456-101,898 =
1650,7476
3 2301,7728 133,824 2301,7728-133,824 =
2167,9488
4 1412,29282,11 1412,292-82,11 = 1330,182
5 1326,3264 77,112 1326,3264-77,112 = 1249,2144
6 1271,94 73,95 1271,94-73,95 = 1197,99
7 1685,98 98,022 1685,98-98,022 = 1587,96
8 1915,8 111,384 1915,8-111,384 = 1804,42
9 2238,614130,152 2238,614-130,152 = 2108,462
10 2000,016116,28 2000,016-116,28 = 1883,736
11 1215,7992 70,686 1215,7992-70,686 = 1145,1132
2.4 Басқа да іс-әрекеттен түскен табыс, басқа да іс-әрекеттен түскен табыс
ҚҚС-сіз
Кәсіпорынның НӘТТ-дан бөлек басқа да іс-әрекеттерден түскен табыстары
болады. Ол тыс өткізу операциялардан түскен табыстан, өнеркәсіптік
жұмыстары мен өндірістік қызметтерден тұрады. Ал, тыс өткізу
операцияларынан түскен табыстың өзі бағалы қағаздардың девиденттері,
жалдаудан түскен төлемдері мен айыптар, өсімдер және тұрақсыздық айыппұлдар
қосындысынан құралады.
Басқа да іс-әрекеттен түскен табысқа кәсіпорынның негізгі өндірістік
шаруашылығына тікелей қатысы жоқ кірістері мен шығыстары жатады.
( БӘТТ ҚҚС-сіз = БӘТТ*0,86
( БӘТТ ҚҚС-сіз = БӘТТ1,16279
Кесте – 8 БӘТТ ҚҚС-сізді есептеу
Жылдар БӘТТ, млн\дол БӘТТ ҚҚС-сыз, млн\дол
1 0 0
2 305,694 305,694*0,86 = 262,89684
3 0 0
4 246,33 246,33*0,86 = 211,8438
5 0 0
6 221,85 221,85*0,86 = 190,791
7 0 0
8 334,152 334,152*0,86 = 287,371
9 0 0
10 348,84 348,84*0,86 = 300,0024
11 0 0
2.5 Жалпы жылдық жиынтық табыс, жалпы жылдық жиынтық табыс ҚҚС-сіз,
роялтисіз
Жалпы жылдық жиынтық табыс (ЖЖЖТ) – бұл негізгі іс-әрекеттен түскен
табыс пен басқа да іс-әрекеттен түскен табыстың қосындысына тең. Жалпы
жылдық жиынтық табыс – тауарлық өнімдік өткізуден түскен пайдадан, басқа да
операциялардан түскен және тыс өткізу операциялардан түскен табыстан
құрылады.
= +
Кесте – 9 ЖЖЖТ-ны есептеу
Жылдар НӘТТ, млн\дол БӘТТ, млн\дол ЖЖЖТ, млн\дол
1 1370,88 0 1370,88+0 = 1370,88
2 2037,96 305,694 2037,96+305,694 = 2343,654
3 2676,48 0 2676,48+0 = 2676,48
4 1642,2 246,33 1642,2+246,33 = 1888,53
5 1542,24 0 1542,24+0 = 1542,24
6 1479 221,85 1479+221,85 = 1700,85
7 1960,44 0 1960,44+0 = 1960,44
8 2227,68 334,152 2227,68+334,152 = 2561,83
9 2603,04 0 2603,04+0 = 2603,04
10 2325,6 348,84 2325,6+348,84 = 2674,44
11 1413,72 0 1413,72+0 = 1413,72
ЖЖЖТ ҚҚС-сіз = ЖЖЖТ + ҚҚС өтеу коэффициенті (0,86)
ЖЖЖТ ҚҚС-сіз, роялтисыз = ЖЖЖТ ҚҚС-сіз – Роялти суммасы
Кесте – 10 ЖЖЖТ ҚҚС-сіз, роялтисызды есептеу
Жылдар ЖЖЖТ ҚҚС өтеу Роялти ЖЖЖТ ЖЖЖТ ҚҚС-сіз, роялтисыз
коэф-ті суммасы ҚҚС-сіз
1 1370,88 68,544 1178,95681178,9568-68,544=1110,4
0,86
2 2343,654 101,898 2015,54242015,5424-101,898=1913,
64
3 2676,48 133,824 2301,77282301,7728-133,824=2167,
95
4 1888,53 82,11 1624,13581624,1358-82,11=1542,02
6
5 1542,24 77,112 1326,32641326,3264-77,112=1249,2
14
6 1700,85 73,95 1462,73 1462,73-73,95=1388,78
7 1960,44 98,022 1685,98 1685,98-98,022=1587,958
8 2561,83 111,384 2203,18 2203,18-111,384=2091,79
6
9 2603,04 130,152 2238,614 2238,614-130,152=2108,4
62
10 2674,44 116,28 2300,01842300,0184-116,28=2183,7
4
11 1413,72 70,686 1215,79921215,7992-70,686=1145,1
14
6. Бастапқы инвестиция немесе күрделі қаржы
Инвестициялық ресурстардың негізгі көздерін капитал құрайды. Заттық
нысанда капитал өндіріс құралдары болса, заттай емес нысанда – инвестиция.
Бастапқы инвестиция алғашқы бес жылда 3320 млн.дол көлемінде салынды.
Бірінші жылы – 996 млн.дол; екінші жылы – 830 млн.дол; үшінші жылы – 664
млн.дол; төртінші жылы – 498 млн.дол; бесінші жылы – 332 млн.дол.
Бастапқы инвестицияның 70%-ы, яғни 2324 млн.дол қарыздалған қаражат, ал
қалған 30%-ы, яғни 996 млн.дол меншік есебінде.
Қарыздалған ақша қаражаттарының болашақтағы құны 8% есептелген:
Инвесторға төленеті % суммасы = (Қарыздалған қаражат*(1+0,08)11)
11 жыл
(Инвесторға төленетін % = (2324*(1+0,08)11)11= 492,612 млн.дол
2.7 Жалпы жылдық жиынтық табыс тазартылған
Тазартылған жалпы жылдық жиынтық табыс қосылған құн салығынсыз, сонымен
бірге роялтисыз жалпы жылдық жиынтық табыстан жоғарыда есептеп өткен
инвестицияға төленетін жылдық пайыздар суммасын алып тастағанға тең болады,
яғни:
ЖЖЖТ тазартылған = ЖЖЖТ ҚҚС-сіз, роялтисыз – Инвестицияға
төленетін жылдық пайыз суммасы
Кесте – 11 ЖЖЖТ тазартылғанды есептеу
Жылдар ЖЖЖТ ҚҚС-сіз, Инвестицияға төл-н ЖЖЖТ тазартылған
роялтисыз жылдық % суммасы
1 1110,4 492,612 1110,4-492,612 =
617,801070
2 1913,64 1913,64-492,612 =
1421,0327
3 2167,95 2167,95-492,612 =
1675,3371
4 1542,026 1542,026-492,612
=1049,4141
5 1249,214 1249,214-492,612
=756,60267
6 1388,78 1388,78-492,612 = 896,169
7 1587,958 1587,958-492,612 =
1095,34
8 2091,796 2091,796-492,612 =
1599,18
9 2108,462 2108,462-492,612 =
1615,851
10 2183,74 2183,74-492,612 =
1691,1267
11 1145,114 1145,114-492,612
=652,50147
2.8 Салық салынатын салық (Брутто табыс)
Салық салынатын табыс(ССТ) - жалпы жылдық жиынтық табыс тазартылғаннан
өндірістік шығындарын және өткен жылдың заладарын айырмасына тең.
=
= -
Кесте – 12 Салық салынатын табысты есептеу
Жылдар ЖЖЖТ Өндірістік Салық салынатын табыс
тазартылған шығындар
1 617,801070 342,72 617,801070-342,72=
275,0810701
2 1421,0327 509,49 1421,0327-509,49 =
911,5427101
3 1675,3371 669,12 1675,3371-669,12 = 1006,21707
4 1049,4141 410,55 1049,4141-410,55 = 638,86407
5 756,60267 385,56 756,60267-385,56 = 371,04267
6 896,169 369,75 896,169-369,75 = 526,419
7 1095,34 490,11 1095,34-490,11 = 605,235
8 1599,18 556,92 1599,18-556,92 = 1042,26
9 1615,851 650,76 2108,462-492,612 = 965,0907
10 1691,1267 581,4 2183,74-492,612 = 1109,7267
11 652,50147 353,43 1145,114-492,612 = 299,07147
2.9 Корпаративті табыс салығы
Корпаративті салық мөлшері брутта табысқа салынады. Корпаративті
салықты заңды тұлғалар төлейді. Корпаративті салық ставкасы – 30%
мөлщерінде. Табыс көзі жер болып табылатын салық төлеушілер – 15% ставкасы
бойынша салық төлейді.
(Корп-вті салық=Салық салынатын табыс * Корп-ті салық ставкасы
Кесте – 13 Корпаративті салық суммасын есептеу
Жылдар Салық салынатын Корп-ті салық(Корп-ті салық, млн.дол
табыс, млн.дол ставкасы, %
1 275,0810701 275,0810701*0,3 = 82,52432102
0,3
2 911,5427101 911,5427101*0,3 = 273,462813
3 1006,21707 1006,21707*0,3 = 301,865121
4 638,86407 638,86407*0,3 = 191,659221
5 371,04267 371,04267*0,3 = 111,3128
6 526,419 526,419*0,3 = 157,926
7 605,235 605,235*0,3 = 181,57
8 1042,26 1042,26*0,3 = 312,678
9 965,0907 965,0907*0,3 = 289,5272
10 1109,7267 1109,7267*0,3 = 332,918
11 299,07147 299,07147*0,3 = 89,721441
10. Салық салынғаннан кейін табыс (Нетто табыс)
Салық салынғаннан кейін табыс (нетто табыс) – салық салынатын табыстан
(брутто табыс) 30% мөлшерлемесімен (Салық Кодексіне сәйкес) корпорациялық
табыс салығын шегергенге тең.
Кесте – 14 Салық салынғаннан кейін табысты есептеу
Жылдар Салық салынатын Корп-ті салық Салық салынғаннан кейін
табыс, млн.дол суммасы,млн.дол табыс, млн.дол
1 275,0810701 82,52432102 275,0811-82,52432=192,55675
2 911,5427101 273,462813 911,5427-273,4628=638,0798
3 1006,21707 301,865121 1006,2171-301,8651=704,3519
4 638,86407 191,659221 638,8641-191,6592=447,2048
5 371,04267 111,3128 371,04267-111,3128=259,7298
7
6 526,419 157,926 526,419-157,926=368,493
7 605,235 181,57 605,235-181,57=423,664
8 1042,26 312,678 1042,26-312,678=729,582
9 965,0907 289,5272 965,0907-289,5272=675,5635
10 1109,7267 332,918 1109,7267-332,918=776,80867
11 299,07147 89,7214 299,07147-89,7214=209,35003
2.11 Дивидент және бағалы қағаздарға салынатын салық суммасы
Дивидент – акционерлік қоғамның есепті бір кезеңде алған және
акционерлердің иелігіндегі акциялардың саны мен түріне сәйкес олардың өз
арасында бөліске түсуге тиіс пайдасының бір бөлігі.
Бағалы қағаздарға және дивиденттерге салынатын салық мөлшерлемесі – 15%-
ды құрайды. Бұл салықтар инвест жобада 7-ші жылдан бастап төленеді.
( Бағалы қағаздарға салынатын салық = Дивидент көлемі * 0,15
Кесте – 15 Бағалы қағаздарға салынатын салық суммасын анықтау
Жылдар Дивидент БҚС-қа салынатын Бағалы қағаздарға
көлемі салық мөлшерлемесі салынатын салық суммасы
1 0 0
0,15
2 0 0
3 0 0
4 0 0
5 0 0
6 0 0
7 196,044 29,4066
8 222,768 33,4152
9 260,304 39,0456
10 232,56 34,884
11 141,372 21,2058
2.12 Таза табыс
Табыс – кәсіпорындар мен фирмалардың іс-әрекетінің аса маңызды
экономикалық көрсеткіші.
Таза табыс – корпоративті салық төлегеннен кейін қалған табыс,
кәсіпорынның төрт негізгі табыстарының бірі.
Таза табыс – корпоративті салық төленгеннен кейін қаллған табыс, бағалы
қағаздарға және дивиденттерге салынатын салық суммасы, акционерлерге
төленетін дивиденткөлемі және өткен жылда жоғары пайдаға салынатын
суммасының айырмасына тең болады.
Таза табыс = Корп-ті салық төлегеннен кейінгі табыс – Акционерлерге
төленетін дивидент көлемі – Бағалы қағаздарға
және
дивидентке салынатын салық суммасы - Өткен жылда
төленген жоғарғы пайдаға салық суммасы.
Кесте – 16 Таза табысты есептеу
Жыл Нетто табыс Дивидент ( БҚС ( ЖПС Таза табыс
көлемі
1 192,5568 0 0 0 192,55675
2 638,0798 0 0 0 638,0798
3 704,3519 0 0 0 704,3519
4 447,2048 0 0 0 447,2048
5 259,7298 0 0 0 259,7298
6 368,493 0 0 0 368,493
7 423,664 196,044 29,40660 198,214
8 729,582 222,768 33,41520 473,399
9 675,564 260,304 39,046 42,55 333,6639
10 776,809 232,56 34,884 39,25 470,11467
11 209,350 141,372 21,205829,95 16,822229
2.13 Күтіліп отырған ақша қаражаттарының таза ағыны (КОАҚТА)
Инвест жобадағы күтіліп отырған ақша қаражаттарының таза ағыны пайданы
есептеу үшін пайдалынатын негізгі әдісі, уақытты ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz