Гамма теңіз кен орны
МАЗМҰНЫ
АННОТАЦИЯ
АНДАТПА
1ТЕХНИКА.ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Геологиялық және экономикалық жағдайлар
1.2 Ауданның геология. геофизикалық зертеу тарихы
1.3 Стратиграфия
1.4 Тектоника
1.5 Мұнайгаздылық
1.6 Жер асты сулары
1.7 Гамма теңіз кен орнын игерудің тарихы және қазірп жағдайы жөніде
қысқаша мәлімет
1.8 Сүйық пен газ өндіру жэне су айдау өзгерісін талдау
1.9 Гамма теңіз кен орнының кешеннін мұнай, газ және су өндірудің
өзгеруінің ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
динамикасына және су айдауға талдау
1.10 Қабат қысымының өзгеруінің динамикасы
1.11 Скважина қорларының өзгеруі динамикасы
1.12 Кен орнындағы қолданылған су айдау әдістері
1.13 Қабатқа су айдау үшін пайдалынатын су көздері
1.14 Су дайындайтын техника және технологиясы
1.15 Көп қабаттылықтан және мұнайды сумен ығыстыру негізінде кен орнын
игерудің технологиялық көрсеткіштерінің есебі
1.16 Жартылай батырмалы жүзбелі бұрғылау қондырғы (ЖБЖБҚ)
1.17 ЖБЖБҚ.ның технологиялық жабдықтары
1.18 ЖБЖБҚ.ның энергетикалык жабдықтары
1.19 ЖБЖБҚ.ның жұмысын бақылау жэне басқару
1.20Механикалық қондырғымен бақылау жэне басқару жүйесі
1.21ЖВЖБҚ.ның пайдаланудың ерекшеліктері
1.22 Электорлы ортадан тепкіш сорап (ЭОТС) үшін жабдықтарды есептеу жэне
тандап алу
1.23 Сорапты құбырлардың диаметірін таңдау
2 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
2.І.Кіріспе
2.2 Мұнай кен орындарын игеру
2.3 Дипломдық жұмысқа тапсырма
2.4 Кэсіпорынның қаржылық қызметін талдау
2.5 Өндірістегі өнімнің көлемін, шараны енгізгеннен кейінгі есебі
2.6 Негізгі іс.эрекеттерден түскен табыс
2.7 Ағымдағы жэне болашак құндар түсінігі
2.8 Салықтар жэне салықжүйесі
2.9 Күрделі каржы
2.10 Агымдағы эксплуатациялық шығындар
2.11Амартизация есебі
2.12 Еңбекақы қорының есебі
2.13 Энергетекалық шығындар есебі
2.14 Ағымдағы жөндеуге кеткен шығындар
2.15 Пайдаға салынатын. салық
2.15 Дивиденттерге төленетін салық
2.16 Тазатабыс
2.17 Инвест жобаларды негіздейтін халқаралық практикасы
2.18 Таза ағымдағы құнды есептеу
2.19Пайданың ішкі нормасы
2.20 Инвестацияны қайтарылу кезенің немесе жобаның өттеу мерзімін есптеу эдісі
2.21 Күрделі қаржы салымының экономикалық тиімділігі
3 ЕҢБЕКТІҚОРҒАУ
3.1 Еңбекті қорғау
3.2 Гамма кен орындағы келісімдік аймақтағы негізгі зианды жэне кауіпті
өндірістік факторларды талдау
3.3Мүнай кәсішнілік коммуникациялардың сенімділігін жэне пайдалануын
қамтамасыз ету шаралары '.
3.3.1Мұнай өнімдерін кэсіпшілік ішінде жинау құбыр желілерін коррозиядан сактау
4 ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ
4.1 Теңіз мұнай кәсшшілігінің қоршаған табиғи ортаға әсерін талдау
4.1.1 Өнеркәсіпорындардың қауіп санатын анықтау (ӨҚС)
4.1.2Атмосфераны ластайтын заттарды ШРШ.мен жалғыз тұрақты көзден
шықкан барынша жергілікті концентрацияның есептелуі
4.2 Гидросфераға эсері
4.3 Атмосфераға эсері
4.4 Радиологиялық жағдай
4.5 Мүмкін апатық жағдайларды талдау
4.6 Ұжымдық шаралар
4.7 Биосфера компоненттерін қорғау бойынша инженерлік қоғаулар жэне табиғи
шаралары
4.7.1 Атмосфераны қорғау
4.8 Су ресурстарын қорғау жэне тиімді пайдаланудагы шаралар
4.9 Радиациялық қауіпті төмендетудегі шаралар
4.10 Қоршаған ортаның жағдайын бақылау ,
ҚОРЫТЫНДЫ
Әдебиеттер тізімі
ЭВМ.ді қолдану
АННОТАЦИЯ
АНДАТПА
1ТЕХНИКА.ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Геологиялық және экономикалық жағдайлар
1.2 Ауданның геология. геофизикалық зертеу тарихы
1.3 Стратиграфия
1.4 Тектоника
1.5 Мұнайгаздылық
1.6 Жер асты сулары
1.7 Гамма теңіз кен орнын игерудің тарихы және қазірп жағдайы жөніде
қысқаша мәлімет
1.8 Сүйық пен газ өндіру жэне су айдау өзгерісін талдау
1.9 Гамма теңіз кен орнының кешеннін мұнай, газ және су өндірудің
өзгеруінің ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
динамикасына және су айдауға талдау
1.10 Қабат қысымының өзгеруінің динамикасы
1.11 Скважина қорларының өзгеруі динамикасы
1.12 Кен орнындағы қолданылған су айдау әдістері
1.13 Қабатқа су айдау үшін пайдалынатын су көздері
1.14 Су дайындайтын техника және технологиясы
1.15 Көп қабаттылықтан және мұнайды сумен ығыстыру негізінде кен орнын
игерудің технологиялық көрсеткіштерінің есебі
1.16 Жартылай батырмалы жүзбелі бұрғылау қондырғы (ЖБЖБҚ)
1.17 ЖБЖБҚ.ның технологиялық жабдықтары
1.18 ЖБЖБҚ.ның энергетикалык жабдықтары
1.19 ЖБЖБҚ.ның жұмысын бақылау жэне басқару
1.20Механикалық қондырғымен бақылау жэне басқару жүйесі
1.21ЖВЖБҚ.ның пайдаланудың ерекшеліктері
1.22 Электорлы ортадан тепкіш сорап (ЭОТС) үшін жабдықтарды есептеу жэне
тандап алу
1.23 Сорапты құбырлардың диаметірін таңдау
2 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
2.І.Кіріспе
2.2 Мұнай кен орындарын игеру
2.3 Дипломдық жұмысқа тапсырма
2.4 Кэсіпорынның қаржылық қызметін талдау
2.5 Өндірістегі өнімнің көлемін, шараны енгізгеннен кейінгі есебі
2.6 Негізгі іс.эрекеттерден түскен табыс
2.7 Ағымдағы жэне болашак құндар түсінігі
2.8 Салықтар жэне салықжүйесі
2.9 Күрделі каржы
2.10 Агымдағы эксплуатациялық шығындар
2.11Амартизация есебі
2.12 Еңбекақы қорының есебі
2.13 Энергетекалық шығындар есебі
2.14 Ағымдағы жөндеуге кеткен шығындар
2.15 Пайдаға салынатын. салық
2.15 Дивиденттерге төленетін салық
2.16 Тазатабыс
2.17 Инвест жобаларды негіздейтін халқаралық практикасы
2.18 Таза ағымдағы құнды есептеу
2.19Пайданың ішкі нормасы
2.20 Инвестацияны қайтарылу кезенің немесе жобаның өттеу мерзімін есптеу эдісі
2.21 Күрделі қаржы салымының экономикалық тиімділігі
3 ЕҢБЕКТІҚОРҒАУ
3.1 Еңбекті қорғау
3.2 Гамма кен орындағы келісімдік аймақтағы негізгі зианды жэне кауіпті
өндірістік факторларды талдау
3.3Мүнай кәсішнілік коммуникациялардың сенімділігін жэне пайдалануын
қамтамасыз ету шаралары '.
3.3.1Мұнай өнімдерін кэсіпшілік ішінде жинау құбыр желілерін коррозиядан сактау
4 ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ
4.1 Теңіз мұнай кәсшшілігінің қоршаған табиғи ортаға әсерін талдау
4.1.1 Өнеркәсіпорындардың қауіп санатын анықтау (ӨҚС)
4.1.2Атмосфераны ластайтын заттарды ШРШ.мен жалғыз тұрақты көзден
шықкан барынша жергілікті концентрацияның есептелуі
4.2 Гидросфераға эсері
4.3 Атмосфераға эсері
4.4 Радиологиялық жағдай
4.5 Мүмкін апатық жағдайларды талдау
4.6 Ұжымдық шаралар
4.7 Биосфера компоненттерін қорғау бойынша инженерлік қоғаулар жэне табиғи
шаралары
4.7.1 Атмосфераны қорғау
4.8 Су ресурстарын қорғау жэне тиімді пайдаланудагы шаралар
4.9 Радиациялық қауіпті төмендетудегі шаралар
4.10 Қоршаған ортаның жағдайын бақылау ,
ҚОРЫТЫНДЫ
Әдебиеттер тізімі
ЭВМ.ді қолдану
Қазақстан Республикасы үшін ең басты экономикалық мәселе-материалдық-техникалық базаны жасауда маңызды роль ауыс индустрияға тиесілі, және оның ішінде алдымен энергетика, қара металлургия, мұнай, газ, химия және мұнайхимия өнеркәсіптері, машина жасау.
Қазіргі кезде материалдық өндірістің бірде-бір саласы мұнай мен газ өнеркәсібінің өнімін пайдаланбай дами алмайды.
Мұнай мен газдың мұнайхимия өндірістерде шикізат ретінде қолданудың өсуіне байланысты мұнай мен газ өнеркәсібінің ары қарай жетілуі қарастырылган.
Өндіру тиімділігін жоғарлатуға рационалды игеру жүйелерін қолдану, бұрғылау жұмыстарының технологиясын жетілдіру, олардың техникалық жабдықталуын жақсарту, қабаттар мұнайбергіштігін арттырудың қазіргі жаңа әдістерін кеңінен еңгізу және прогрессивтік технологиялық процестерді пайдалану арқылы қол жеткізуге болады.
Қазіргі кезде су айдау — мұнай кен орындарын пайдаланғанда қолданылатын ең негізгі әдістердің бірі. Су айдаудың әртүрлі әдістері болады, бірак олардың әрқайсысының артықшылықтары мен кемшіліктері бар. Жобалау кезінде су айдау жүйесін таңдау толығымен кеңіштің құрылысына байланысты.
Гамма кен орны өнеркәсіптік игеруге 1985 ж берілген. 1998 ж мұнай өндіру жоспары орындалған жоқ, бұған ең басты себептердің бірі игерудің басынан бастап ұсынылған жобалық технологиялық ережелердің сақталмауы (су айдауға көшірілудің тым кеш болуы, әсіресе ыстық суға).
Дипломдық жобада гамма кен орнындағы осы және басқа да проблемалар шешімдерін табу көзделген.
Әрбір жеке бөлшектің өндірістік мүмкіндікгері мен игерудің тиімділігі анықгау сол бөліктің геологиялық негізіне, оны игерудің ұсынылып отырған жүйесіне сүйенуі керек. Одан басқа, бөліктен өндірілетін мүнайды мемлекет пен инвестор арасында бөлу шарты, сондай-ақ салықгар мен төлемдер шамасы анықталу керек.
Қазіргі кезде материалдық өндірістің бірде-бір саласы мұнай мен газ өнеркәсібінің өнімін пайдаланбай дами алмайды.
Мұнай мен газдың мұнайхимия өндірістерде шикізат ретінде қолданудың өсуіне байланысты мұнай мен газ өнеркәсібінің ары қарай жетілуі қарастырылган.
Өндіру тиімділігін жоғарлатуға рационалды игеру жүйелерін қолдану, бұрғылау жұмыстарының технологиясын жетілдіру, олардың техникалық жабдықталуын жақсарту, қабаттар мұнайбергіштігін арттырудың қазіргі жаңа әдістерін кеңінен еңгізу және прогрессивтік технологиялық процестерді пайдалану арқылы қол жеткізуге болады.
Қазіргі кезде су айдау — мұнай кен орындарын пайдаланғанда қолданылатын ең негізгі әдістердің бірі. Су айдаудың әртүрлі әдістері болады, бірак олардың әрқайсысының артықшылықтары мен кемшіліктері бар. Жобалау кезінде су айдау жүйесін таңдау толығымен кеңіштің құрылысына байланысты.
Гамма кен орны өнеркәсіптік игеруге 1985 ж берілген. 1998 ж мұнай өндіру жоспары орындалған жоқ, бұған ең басты себептердің бірі игерудің басынан бастап ұсынылған жобалық технологиялық ережелердің сақталмауы (су айдауға көшірілудің тым кеш болуы, әсіресе ыстық суға).
Дипломдық жобада гамма кен орнындағы осы және басқа да проблемалар шешімдерін табу көзделген.
Әрбір жеке бөлшектің өндірістік мүмкіндікгері мен игерудің тиімділігі анықгау сол бөліктің геологиялық негізіне, оны игерудің ұсынылып отырған жүйесіне сүйенуі керек. Одан басқа, бөліктен өндірілетін мүнайды мемлекет пен инвестор арасында бөлу шарты, сондай-ақ салықгар мен төлемдер шамасы анықталу керек.
1. М.А. Жданов "Нефтепромысловая геология и подсчёт записов нефти и газа"М. Недра 1970г.
2. Н.А. Ерешенко Теология нефти и газа" М. Недра 1968 г.
3. Ю.П.Желтов "Разработка нефтянных месторождений" М. Недра 1986 г.
4. В.И.Шуров "Технологи и техника добычи нефти"
М. Недра 1983 г.
5. Лутошкин "Сбор и подготовка нефти газа и воды к транспорту" М. Недра 1972г.
6.В.Ю.Желтов "Задачник по разработке нефтянных месторождений" М. Недра 1985 г.
7.Х.А.Калабаев "Методические указание к организационно экономической части дипломних проектов студентов специальностей" 09.07.Алма –Ата 1982г.
2. Н.А. Ерешенко Теология нефти и газа" М. Недра 1968 г.
3. Ю.П.Желтов "Разработка нефтянных месторождений" М. Недра 1986 г.
4. В.И.Шуров "Технологи и техника добычи нефти"
М. Недра 1983 г.
5. Лутошкин "Сбор и подготовка нефти газа и воды к транспорту" М. Недра 1972г.
6.В.Ю.Желтов "Задачник по разработке нефтянных месторождений" М. Недра 1985 г.
7.Х.А.Калабаев "Методические указание к организационно экономической части дипломних проектов студентов специальностей" 09.07.Алма –Ата 1982г.
МАЗМҰНЫ
АННОТАЦИЯ
АНДАТПА
1ТЕХНИКА-ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1. Геологиялық және экономикалық жағдайлар
2. Ауданның геология- геофизикалық зертеу тарихы
3. Стратиграфия
4. Тектоника
5. Мұнайгаздылық
6. Жер асты сулары
7. Гамма теңіз кен орнын игерудің тарихы және қазірп жағдайы
жөніде
қысқаша мәлімет
1.8 Сүйық пен газ өндіру жэне су айдау өзгерісін талдау
1.9 Гамма теңіз кен орнының кешеннін мұнай, газ және су
өндірудің
өзгеруінің ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
динамикасына және су айдауға талдау
1.10 Қабат қысымының өзгеруінің динамикасы
1.11 Скважина қорларының өзгеруі динамикасы
1.12 Кен орнындағы қолданылған су айдау әдістері
1.13 Қабатқа су айдау үшін пайдалынатын су көздері
1.14 Су дайындайтын техника және технологиясы
1.15 Көп қабаттылықтан және мұнайды сумен ығыстыру негізінде кен
орнын
игерудің технологиялық көрсеткіштерінің есебі
1.16 Жартылай батырмалы жүзбелі бұрғылау қондырғы (ЖБЖБҚ)
1.17 ЖБЖБҚ-ның технологиялық жабдықтары
1.18 ЖБЖБҚ-ның энергетикалык жабдықтары
1.19 ЖБЖБҚ-ның жұмысын бақылау жэне басқару
1.20Механикалық қондырғымен бақылау жэне басқару жүйесі
1.21ЖВЖБҚ-ның пайдаланудың ерекшеліктері
22. Электорлы ортадан тепкіш сорап (ЭОТС) үшін жабдықтарды есептеу жэне
тандап алу
23. Сорапты құбырлардың диаметірін таңдау
2 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
2.І.Кіріспе
2.2 Мұнай кен орындарын игеру
2.3 Дипломдық жұмысқа тапсырма
2.4 Кэсіпорынның қаржылық қызметін талдау
2.5 Өндірістегі өнімнің көлемін, шараны енгізгеннен кейінгі есебі
2.6 Негізгі іс-эрекеттерден түскен табыс
2.7 Ағымдағы жэне болашак құндар түсінігі
2.8 Салықтар жэне салықжүйесі
2.9 Күрделі каржы
2.10 Агымдағы эксплуатациялық шығындар
2.11Амартизация есебі
2.12 Еңбекақы қорының есебі
2.13 Энергетекалық шығындар есебі
2.14 Ағымдағы жөндеуге кеткен шығындар
2.15 Пайдаға салынатын. салық
2.15 Дивиденттерге төленетін салық
2.16 Тазатабыс
2.17 Инвест жобаларды негіздейтін халқаралық практикасы
2.18 Таза ағымдағы құнды есептеу
2.19Пайданың ішкі нормасы
2.20 Инвестацияны қайтарылу кезенің немесе жобаның өттеу мерзімін есптеу
эдісі
2.21 Күрделі қаржы салымының экономикалық тиімділігі
3 ЕҢБЕКТІҚОРҒАУ
3.1 Еңбекті қорғау
3.2 Гамма кен орындағы келісімдік аймақтағы негізгі зианды жэне кауіпті
өндірістік факторларды талдау
3.3Мүнай кәсішнілік коммуникациялардың сенімділігін жэне пайдалануын
қамтамасыз ету шаралары '.
3.3.1Мұнай өнімдерін кэсіпшілік ішінде жинау құбыр желілерін коррозиядан
сактау
4 ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ
4.1 Теңіз мұнай кәсшшілігінің қоршаған табиғи ортаға әсерін талдау
4.1.1 Өнеркәсіпорындардың қауіп санатын анықтау (ӨҚС)
4.1.2Атмосфераны ластайтын заттарды ШРШ-мен жалғыз тұрақты көзден
шықкан барынша жергілікті концентрацияның есептелуі
2. Гидросфераға эсері
3. Атмосфераға эсері
4.4 Радиологиялық жағдай
4.5 Мүмкін апатық жағдайларды талдау
4.6 Ұжымдық шаралар
4.7 Биосфера компоненттерін қорғау бойынша инженерлік қоғаулар жэне
табиғи
шаралары
4.7.1 Атмосфераны қорғау
4.8 Су ресурстарын қорғау жэне тиімді пайдаланудагы шаралар
4.9 Радиациялық қауіпті төмендетудегі шаралар
4.10 Қоршаған ортаның жағдайын бақылау ,
ҚОРЫТЫНДЫ
Әдебиеттер тізімі
ЭВМ-ді қолдану
АНДАТПА
Бұл дипломдық жоба 4 негізгі бөлімге бөлінеді;
-техника-технологиялық бөлім;
-экономикалық бөлім;
-қоршаған ортаны қорғау бөлімі;
-еңбекті қорғау бөлімі.
Геологиялық бөлімінде Гамма кен орнының зерттелгендегі құрылымы
қарастырылған.
Техника-технологиялық бөлімінде гамма кен орнындағы өндіру ұңғыларының
жұмысын қиындатып негізгі жағдайлар ашып
көрсетілген.
Экономикалық бөлімінде негізгі экономикалық көрсеткіштерге және жылдық
әсердің есептері берілген.
Еңбекті және қоршаған ортаны қорғау бөлімінде гамма мұнай МГӨБ еңбек
қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелерімен кен орындарын жер қойнауы мен
қоршаған ортаны қорғау шаралары қарастырылған.
АННОТАЦИЯ
Дипломный проект состоит из пяти основных частей:
-технико-технологическая;
-экономическая;
-охрана труда;
-охрана окружающей среды и экологии,
В геологической части рассматривается геологическая изученность
нефтогазонососность, стратиграфия морского месторождения гамма.
В технико-технологической части подробно описываются фонд скважин, а
также основные осложняющие факторы, которые влияют на работу скважин.
В экономической части дан расчет основных экономических показателей и
годового экономического эффекта.
В разделах охраны труда и охраны окружающей среды, экологии
рассматриваются все мероприятия, обеспечивающие безопасность работающих и
охрану окружающей среды на месторождении гамма.
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасы үшін ең басты экономикалық мәселе-материалдық-
техникалық базаны жасауда маңызды роль ауыс индустрияға тиесілі, және оның
ішінде алдымен энергетика, қара металлургия, мұнай, газ, химия және
мұнайхимия өнеркәсіптері, машина жасау.
Қазіргі кезде материалдық өндірістің бірде-бір саласы мұнай мен газ
өнеркәсібінің өнімін пайдаланбай дами алмайды.
Мұнай мен газдың мұнайхимия өндірістерде шикізат ретінде қолданудың
өсуіне байланысты мұнай мен газ өнеркәсібінің ары қарай жетілуі
қарастырылган.
Өндіру тиімділігін жоғарлатуға рационалды игеру жүйелерін қолдану,
бұрғылау жұмыстарының технологиясын жетілдіру, олардың техникалық
жабдықталуын жақсарту, қабаттар мұнайбергіштігін арттырудың қазіргі жаңа
әдістерін кеңінен еңгізу және прогрессивтік технологиялық процестерді
пайдалану арқылы қол жеткізуге болады.
Қазіргі кезде су айдау — мұнай кен орындарын пайдаланғанда
қолданылатын ең негізгі әдістердің бірі. Су айдаудың әртүрлі әдістері
болады, бірак олардың әрқайсысының артықшылықтары мен кемшіліктері бар.
Жобалау кезінде су айдау жүйесін таңдау толығымен кеңіштің құрылысына
байланысты.
Гамма кен орны өнеркәсіптік игеруге 1985 ж берілген. 1998 ж мұнай
өндіру жоспары орындалған жоқ, бұған ең басты себептердің бірі игерудің
басынан бастап ұсынылған жобалық технологиялық ережелердің сақталмауы (су
айдауға көшірілудің тым кеш болуы, әсіресе ыстық суға).
Дипломдық жобада гамма кен орнындағы осы және басқа да проблемалар
шешімдерін табу көзделген.
Әрбір жеке бөлшектің өндірістік мүмкіндікгері мен игерудің
тиімділігі анықгау сол бөліктің геологиялық негізіне, оны игерудің ұсынылып
отырған жүйесіне сүйенуі керек. Одан басқа, бөліктен өндірілетін мүнайды
мемлекет пен инвестор арасында бөлу шарты, сондай-ақ салықгар мен төлемдер
шамасы анықталу керек
1 ТЕХНИКО – ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Геологиялық және экономикалық жағдайлар
Гамма теңіз кен орны Қазақстан Республикасының Жезқазған облысы Жезді
ауданында орналасқан жақын елді-мекен теміржол шоғыры жасалы аудан кен
орнынан 159 километр қашықтықта орналасқан. Орталық областары кен орнынан
Қызылорда 200 километр, Жезқазған 174 километр қашықтықта орналасқан. Кен
орнынан шығысқа қарай 116 километр қашықтықта тас жолы өтеді. Қызылорда-
Жезқазған линиялық электр жүиесі кен орнынан 20 километр аралықта өтеді.
Кен орнынан 230 километр шығысқа қарай Омск, Повлодар, Шымкент мұнай құбыры
тартылған. Техниқалық жұмыстар мен ауыз суға тереңдігі 80-100 метр жоғарғы
бор су қабатынан алып пайдалынады. Кен орнындағы тұщы судың құрамында фтор
бар екені анықталып ауыз суды кен орнынан 60 километр қашықтықта орналасқан
су скважинасынан тасымалдап әкелінеді. Алаң аймағындағы жергілікті халық
жаз мезгілінде мал шаруашылығымен айналысады. Ауданның әлеуметтік
экономикалық жағдайы нашар дамыған. Кен орнында тек тас жолы бар, жаз, күз
мезгілінде бүл жолменен барлық көліктер түрі емін-еткін жүре алады. Ал қыс
мезгілінде қардың үйіліп қалуына байланысты көліктің жүруі қиындайды. Гамма
теңіз кен орнының географиялық жағдайы теңіз деңгейінен 106-160 метр
биіктікте орналаскан, негізінен бүл жер қырлы болып келеді. Ол нақты бедер
белгілерімен белгіленген. Алаңнан Оңтүстіккке қарай құмды Арысқұм массивты
орналаскан және жартылай бекітілген түйіршік бүдір құмнан құралған. Арыс
тұзды көлі толық кеуіп қалған. Батысқа қарай 15 километр жерде орналасқан
70-80 метр Чинк биіктігі өзгермейтін тегіс жердің көтеріңкі платасы 150-200
метр бедер белгісі бөліп тұр. Ауданның ауа-райы тез өзгермелі, мезгілімен
тәуліктік ауаның температура тербелісі ылғалдылығы өте тапшы және
аз мөлшерде отырады. Жазда ең үлкен температура +30° +35° с
ыстық, қыста -38° -40° аяз. Жыл бойындағы түсетін ылғал мөлшері 150 мм
дейін, негізінде қыс, күз мезгілдерінде түседі.
Оңтүстікке ағып жатқан Сырдария өзені кен орнынан 210 километр қашықтықта
орналасқан. Жануарларды суару үшін алаңға жақын жерден Қызылорда
гидрогеологиялық экспедициясымен өзгермейтін тегіс жерден артезиан
скважинасы бурғылынған.
Қазіргі кезде ГӨБ (ПГО) Южказгеология кен орны аймағында құрылыс
материалдары бар екені анықталды.
1.2 Ауданның геология-геофизиқалық зерттеу тарихы
Оңтүстік-Торғай ойпатының тиімділігі 1970 жылдың басқы кезінде жоғарғы
Полеозой шөгінділерімен байланысқан. Ол гравитациялық өлшеміне
мәліметтерімен негізделген магнитті және геологиялық түсірген масштабы
1:500000 және 1:200000 аналогиялық Қостанай седловинасы бойынша Чу-Сары
депрессиясымен аймақтық сирек тарабындағы сейсмологиялық кескінің жүмысын
орындап болғаннан кейін Арысқұммен КМПВ және жыланшық ғылыми геологиялық
зертеулер жұмыстар нәтижесінде Юра-триас грабень синклиналы (68-72) және
мезозой қимасында тиімдігі жатады.
Юра шөгінділерінің қимасында 2-құрылымдық скважинасында, сонымен қатар 2-
к Арысқұм қөрсеткіш скважинасында, ал неокон шөгінділерінде 15-к құрылымдық
скважинасыңда мұнайдың алғашқы белгілері кездесе басталады. Турландық ГФЭ
Казгеофизика өндірістік геология бөлімі аудан аймағында осы скважинадан
1983 жылы алдымен 4 километр сейсмопрофильді іздестіру жұмысы атқарылып
Гамма теңіз кен орны ойпаты болады.
Осы жылы косылған III шығыстырылған горизонт ойпатында І-іздеу
скважинасында бұрғылау жұмысы басталып осы процестерден кейін 4-
П сынау кезінде ақпан айының басында 1984 жылы жоғары неокон шөгінділерімен
алғашқы мұнайдың атқылау ағысын алды, ал одан әрі жұмысын тереңдете
түскенде Юра шөгінділерінен мұнай және газдың атқылауы болады.
Іздеу барлама жұмыстарының нәтижесінде 1984-1985 жылы Гамма теңіз кен
орнын төменгі неоком, жоғарғы және орташа Юра шөгінділерінде мұнай бар
екені анықталады. Тұрандық геология-геофизикалық экспедициясы тексергенде
Гамма теңіз кен орны өз ойпатынан ойпан пайда болып, оны Солтүстік Гамма
теңіз кен орны деп атаған .
Келешекті бұрғылау жұмыстары анықтады, ол жалғасып жатқан Солтүстік
переклиналы болып табылады. 1987 жылдың басында қайта өндеу нәтижесінде
сеисмологиялық материалдық қиындатылған бағдарламасы бойынша.
Қазақстан методиқалық тәжирибе экспедициясы батыс және шығыс
участкілерінің Гамма теңіз кен орнымен қиылысатын жері өнімді қабат болып
табылады. Маңғышлақ мұнай берілістігі 1987 жылы кен орнында пайдалану
бұрғылау жұмыстарын бастап , қосымша оның өндеу жұмыстарын бірге атқарды.
Гамма теңіз кен орнының экспедициясы 1988 жылдың қантар айының бірінші
жұлдызынан бастап Гамма теңіз кен орнының мұнай бірлестігіне МГӨБ
қарамағына беріліп өздігінен мекеме болып саналады.
1.3 Стратиграфия
Гамма теңіз кен орнының қимасы мезозой, кайназой шөгінділерімен
көрсетілген.
Арысқұм ойпатында және кен орнында мезозой, кайназой екі құрылымдық
қабаттарға бөліктелінеді.Бөліктелінгендер аймақтық стратиграфияға
келіспейді. Жоғарғы Юралық және бор.
Юра жүйесі - J
Ортанғы бөлік - J2
Ортанғы Юра шөгіндісі дощан свитасына (j2d) бөленген. Олар қабаттасқан
түрде, сұр аргелиттен құралған. Свитанның ермегіндегі бөлігінде жиі
кездесетін біркелкі қабаттасқан құмтастар және аргелит қалындығы 12-ден
және 56 метрге дейін, ал газдымұнайлы болып табылатын(горизонт Ю-ІV)
свитаның төменгі жағындағы құрлымдық қабатында 4-6 метр аралығындағы көмір
қабаты бар. Төменгі свитаның бөлігі Ю-ІV горизонты тыныс фундаментіне
татитын жердегі қосымша құрылымдық бөлігіне қосылады.
Оңтүстік-батыс бөлігіндегі шөгінділеріне дошан свитасына толық қосылады.
Олоның қабатының қалындығы 249 метрге жетеді.
Арысқүм ойпатының грабинь синклиналды свита құрлысы сазды болып, оның
қалындығы 502 метрге дейін жетеді.
Бор жүйесі - К.
Құрылымдық бұрғылау кескінінің мәліметтері бойынша бор шөгіндісі кен
орнында және ауданда бөлінеді, даул және Қарашатау свитасының төменгі
бөлігі. Қызылқөлінің төменгі ортағы, балапанның жоғарғы бөлігі және
турансенон болып бөлінеді.
Төменгі бөлік- К1.
Неокон ярус үсті (К.Н.С.) неокон ярусшасы даул свитасына бөлінген.
Аумақтық жупллумен датады және Қөскөл свитасының бұрыштың құрылуына
келіспей төменгі және жоғарғы даул ярусшалары болып бөліктенеді. Төменгі
даул ярусшасы негізінде Арысқұм горизонтының құрамын ұстап тұрады. Яғни
Гамма теңіз кен орнында көрсетілгендей
құммен және қоңыр сазды қабатта корбанатты алеврамет және саздан құралған.
Арысқұм горизонтының өзгеру шегінің қалындығы 123 метрге дейін болады.
Арысқұм горизонтының метедологиялық Гамма теңіз кен орнының құрлымы бойынша
үш бөлікке бөлінеді: төменгі және жоғарғы құмтасты алевролит және орташа
сазды жоғарғы құмтасты біркелкі бөлігі және төменгі ергендегі бөлімі өнімді
горизонтты (М-І және М-ІІ) болып саналады. Төменгі даул свитасының жоғарғы
бөлігі саздан және корбонатты алевралиттен құралған саз қалындығы 113-163
метр.
Бұл өнімді Арысқұм горизонтының беткі сұйық тірегі болып саналады.
Жоғарғы даул ярусшасы төменгі және ортаңғы қимасында біркелкі құм, қызыл
тұсті саз болып құралған.
Апт - альб ярусы (К1 а-аL2).
Апт-альб шөгіндісі жулуп даул свитасында жатыр және қарашатау свитасына
біріккен. Свита әлсіз цементелген, сұр және әртүрлі түсті құмтастан тұрады.
Свита қалыңдығы 250-350 метр.
Төменгі жоғарғы бөлік К1-2.
Альб-сеноман ярусы (КаLЗ-6). Альб-сеноиан шөгіндісі қарашатау свитасында
жатыр және қызылқия свиталарына бөлінген, бұлар әр түрлі-түсті саз
алевралитімен құм, құмтас қабатшасынан және саздан құралған свита қалындығы
87-168 метр.
Жоғарғы бөлік- К2.
Туран ярусы (К2t). Тұран шөгіндісі балапан свитасына бөлінген.
Ол қызылқия свитасына трасгресивті жатыр және жасыл сур құмтаспен,
жұқа көлденең қабаттардан жиналған.
Свита қалындығы 92-ден 150 метр шегінде ауытқуынан тұрады. Мұнда
көмір қалындығы және Гладкон дәні бар. Жоғарғы тұран-төменгі сенон
(К2 t2 - Sn2). Бұл шөгіндінің қалындығы жуылып балапан свитасының
жынысында жатыр. Метологиясы бойынша әр түрлі-түсті ала құмнан
және 123-236 метр саз қалындығы күйінде көрсетілген.
Жоғарғы сенон (К2 - Sn2).
Жоғарғы сенон құрылымы шөгіндісінің шегі полеоген алдындағы
туылу себебінен көптеген сважиналарда жинақталған қабатталған
әктасты ақ құмнан және сұр сазбен құралғанған.
Полеоген жүйесі ~ Р.
Полеоген төменгі эоцен (Р1-Р2) полеоген төменгі эоцен шөгіндісі
жуылып жоғарғы бордан әртүрлі горизонтарда жатыр. Олар күнгірт сұр
саздың қатты қаныққан көмір өсімдік детриотомен және
кварцлаупинитті құмнан жинақталған сол күйінде көрсетілген.
Олардың ең үлкен қалындығы 66 метрге жетеді.
*
Неоген төрттік шөгіндісі (N-0).
Неоген төртік жас шөгіндісі сыртқы Арысқұм иілімнің бөлігінде
жетілген. Гамма теңіз кен орнының құрлымына шартты түрде алаңның
бетін жауып түратын құм, супейс енгізілген. Олардың қалындығы 10
метрге жетпейді.
1.4 Тектоника
Оңтүстік Торғай ойпаты туран плитасының сотүстік шығысында орналасқан.
Ойпат бор полеогеннің табан бойындағы кешенінің шөгінділері теріс құрылым
күйінде көрсетіліп, Ұлытау антиклиналының арасына тіркелген және оның
Оңтүстік жалғасы шығыста, төмеңде Сырдария қосылған. Оңтүстік шығыс
қыратымен қамтылған, ал солтүстігінде Қостанай седловинасымен қамтылған өз
ретімен Оңтүстік Торғай ойпаты екі иілімге бөлінеді.
Арысқүм, Майбұлақ седловинасына бөліктелген антиклиналды құрылым Арысқұм
иілімінің шегіне орналасқан. Бұндағы бор палеоген кешенінң қалындағы 1500-
1700 метрге жетеді. Бұндағы триас-юра шөгіндісі өздігінен құрылымдық қабат
құрап, ерекше-маңызды болып, ең үлкен қалындықтын тартылуы және толық
стратиграфиялық диапазоны жеңішке сызықтық грабень синклиналы кетерогенді
негізіндегі геофизикалық мәліметтер бойынша Арысқүм иілімнің шегінде
субмеридиональды грабень сенклинал бағытында тартылғаны анықталады,
бүрғылау жұмыстары нәтижесінде және оларды бөліп тұратын үш горап
антиклиналь текшесі, тектоникалық бұзылулар нәтижесінде фундамент блоктарға
бөлінеді. Сотүстік-батыс болып және шығыс-солтүстік шығысында созылып
жоғалады.
Фундаментік бұзылуы нәтижесі бір катар горсты және грабеньге бөлініп,
Шығыс бөлігінің құрылымында горсты ойпаты айрықша бөлініп, оның қөлемі 2,5-
3,5 километр және ұзындығы 24 километр болғанда амплитудасы 320 метр дейін
барады. Фундаменттің бет жағының жатқан тереңдігі 1200-1620 метр құрайды.
Юра шөгіндісінде оның екі құрылым беті көрінеді, оның бірі Гамма теңіз кен
орнының горизонтының жоғарғы Юра ойпат ернегінің құрылуына шағылады,
екіншісі құмтас шөгіндісіне ернегінің ойпатын сипаттайды. Осы бет жағының
біріншісі Ю-І өнімді горизонтының ернегінен байланысты, осы индексте
горизонттың шағыласуы бар. Екінші беткі жағына IV
шағылысу горизонты байланысып келесі ретпен өнімді IV горизонтының
жұмылғасына дәл келеді. Гамма теңіз кен орнының IV шағылысу горизонт
жұмылғысы бойынша, өзін бракиантиклинал қыртысы бойынша көрсетеді. Қыртыс
өлшемі изогипс бойында 1150 метр құрайды, ең үлкен амплитуда кезінде 160
метр.
Батыс жағында бұл жыныстық құлауы 1° 30' құрайды, шығысында 2° 30' қыртыс
тектониқалық (РІ, РІІ, РІІІ) бұзылуларымен киындатылған. Қөпке созылған РІ
амплитудасының кілт түсуі шығыстан 80-100 метр құрап қыртысты қамтиды.
Солтүстік жағында бұл бұзылыс Р бұзылысымен түиістіріліп әрі қарай
сөнеді.
Оңтүстік батыс бөлігі құрылымдағы 12, 17, 19 сквжиналарының аудан
аймақтарындағы скважиналардан өзгешелігі орта юра шөгінділерінің жоқтығы
және жоғарғы юра жыныстарымен фундамент жабдылған. Уақытша қиындатылып
өнделіп жасалған қимасында ортаңғы юра шөгінді қалындығы фундамент бетіне
қөтерілу кезінде төменгі бөліктін қимасы қиылысу есебінен анық көрінеді.
Бұны скважина қимасындағы коореляция куәландырады. Аудандағы скважиналарды
аз ғана изометриялық 1*1,5 километр амплитудасы 25 метр өлшемі бөліп тұр.
Батыстан, шығыс жағынын тектоникалық бұзылыстармен шектеледі. Орта юраның
шөгіндісі алаңының шегіне қарап 0-ден 200 метрге өзгереді.
Гамма теңіз кен орнының свитасының қалыңдығы алаң бойынша тербелісі 55-
75 метр шамасында, ал участкісінде фундаментті көтерінкі ойпан участкісінде
34-48 метрге азаяды.
Гамма теңіз кен орның өзін сызықтық ассиметриялық антиклинал қыртыста
көрсетіп, Оңтүстікке қарай ығысады. Ойпан өлшемі 17*4 километр құрайды, 57
метр амплитуда кезінде тұйықталған изогипс бойында 1000 метр. Жоспардағы
тәжірибе дәл келетіндей шығыс құрылым қанаты флесурамен қиындатылып, Р
тектоникалық бұзылуы
юра шөгіндісін кеседі. Әртүрлі ойпан беттеріндегі жоспар бойынша орындарына
қойсақ, Арысқұм горизонтының ені азаяды да, оның конфигурациясы өзгереді
және орталық шығыс Ю-1 горизонт ойпан бөлігіне қарап ығысқан.
1.5 Мұнайгаздылық
Арысқұм ойпатын бұрғылау нәтижесінде 1983 жылы 2-ші құрылымдық
скважинасынан мұнайлылығы жөнінен бірінші хабар алдық, бұл 13541
сейсмопрофильді аймағында орналасқан. Неокон және Юра шөгінділерінен
алынған керндер күшті жанармай иісімен мұнай белгілері жақсы байқалды және
керндердің алынған беттерінде ала дақтар болды.
Арысқұм ойпатында жүргізген геология барлама жұмыстары нәтижесінде үш
кешеннен тұратын ортанғы Юра, жоғарғы Юра және төменгі Неокон
шөгінділерінің мұнайлылығына көзжеткізіп отыр. Бұдан басқа триас, төменгі
триас кешені бөлініп Jк - Арысқұм көрсеткіш скважинасын бұрғылау барысы
нәтижесінде газдың белсенді түрде шығуы байқалады. Осы Гамма теңіз кен
орнындағы өндірістік қабат кешенінен тұратын алаңнан, дощан алаңындағы 4 -
скважинадан айырмасы бар.
Жоғарғы Юра шөгінділері Арысқұм алаңының қөтеріңкі ойпат бөлігінде
жетілген шөгінділердің өндірістік өнімді қабат қоры Гамма теңіз кен орны,
Арысқұм және Қызылқия кен онындарында орналасқан. Караванна алаңынан мұнай
ағысын жоғары Юра шөгінділерінің сынау кезіңде, қабат сынағышпен алды.
Ақшабүлақ Ғк -параметрлік скважинасының және 2-к Арысқүм скважиналарын
құрылымдық бұрғылау жұмыстарымен бірнеше скважина қатарларынан алынған
керндер мұнайдың бар екені жағыл түрде және майдың иісі шығып байқалды.
Казіргі кезде сеисмологиялық зертеулермен Ақшабұлақ иіліміндегі құрылымда
бірнеше тиімді
мұнайлылығы бар Ақшабүлақ және Ақсай үлкен деген аландарын ерекше атап
өтуге болады. Оадан басқа Майбұлақ седловинасын өлшегенде жыланшық
иілімінде тиімді ойпан шықты. Гамма теңіз кен орнында өндірістік
мұнайлылығының қоры төменгі Неокон және Юра шөгінділеріңде орналасқан
төменгі Неоконан екі өнімді (М- , М- ) горизонты байқалды, жоғарғы Юрадан
үшеу Ю-І , Ю-, Ю-ІІІ және ортанғы Юрадан біреу(Ю-ІҮ).
Бор қабатында өнім 1065-1120 метр аралығында орналасқан, ал Юрада 1190-1370
метр тереңдікте сонымен қатар кен орнында екі қабатты өнімді қабат бар.
Төменгі бор және юра өнімді қабаттары көп скважиналардан ерекше байқалып
кен орнында жақсы таралған. Қалындағы 8- ден 20-метрге дейін сазды бөлік М-
І және М-ІІ бор қабатын ажыратап түр, ал саз қалыңдау бөлімшелер қабат
арасында Ю-І, Ю-ІІжәне Ю-Цгоризонтары ь=18,6 метр деңгеінде болады.
Біркелкі 12-34 метр Ю-ІІІгоризонтының саз қалындығы биіктігі жағынан жақсы
игерілген Ю-ІV горизонтын бөліп тұр. Алаңның мұнайлылығы және бор
деңгейіндегі биіктік қоры және Юраның өнімді кешенінің жоғарыдан төмен
азаяды, сонымен басқа осындай кен орнының түрі осы сияқты сипатталады. Бор
өнімді қабатына сипаттама М-І жазықтығы үш қабатты коллектор түрінде
көрсетілген олар саздармен бөлінген жоғорғы екі қабатының қалыңдығы бірдей
тұрақты барлық құрылыммен жүріп алаңның Оңтүстік бөлігіне келіп құлайды.
Төменгі қабат қалыңдығы ұстамсыз және 20, 18, 3, 17, 10 скважиналарында
өткізбейтін жыныстармен қосылған. Төменгі және ортанғы қабаттары алаңдағы 9-
ыншы скважинаға құяды. Өнімді қабаттар N№(37, 9, 23, 24, 32, 40)
скважиналарында анықталып дәлелдеген. Орталық және Оңтүстік қорының бөлігі
геология-геофизикалық зертеулер нәтижесінде 7 және 11 скважиналар бойынша
су мұнай 7-ші скважинадан 981,7 метр аралығында алынды. Ең үлкен мұнай
қалыңдық шамасы 3, 8, 9, 24 скважина аудандарына жалғасқан. Алаңның
мүнайлылығы 5109,7 метр Па құрайды. Сонымен қабат биіктігі 43,2 метр мұнай
қабат қоры екі бөлімге бөлінген алаңдағы 27, 32, 40 скважиналар жүздегі
қабатты қосылыс болып саналады. Шығыс мұнайының биіктігі 8,5 метр, ал
Оңтүстік жағы 17 метр. Жалпы алаңның мұнайлылығы 1622 Па, таза мұнай көлемі
800 Па (33 %) М-І жазықтығы М-ІІ жазықтығынан біркелкі саздар қалындығы 8-
ден 20 метрге дейінгі аралықта ажыратылған және екі құмтас қабат түрінде
қерсетілген. Өнімді қабаттан сынама алу жұмыстары нәтижесіңце өнімділігі 14
м3тәулікке тең, 180 м3тәулікке дейін алады.
Зерттеулер нәтижесінде 3 және 23 скважинасынан су алынған. Геологиялық
зерттеулердін біреуі бойынша 6, 8, 24 скважиналарында су, мұнай қосылысы
қабылданған 999 белгісінде болады.
Мұнайды сынаушы свкажинасынан сынама алу кезінде 994,9-996,4 метр
аралықта геологиялық зерттеу экспедициясы қабылданған 2 биіктікке
орналасқан мұнай қорының биіктігі 17,4 метр, ал мұнай алаңның қөлемі 1084,4
метр. Юра өнімді қабатынан сипаттама Ю-горизонтының мұнайлылығы алаңның
біршама көлемін алып жатыр және темендегі бор қабат қорынан 80-148 метр
төмен аралықта жатыр. Горизонтты жауып жатқан Қоскөл свитасының біркелкі
саз қалындығы 16-дан 106 метрге дейін болады. Геологиялық-геофизикалық
зерттеулер нәтижесінде Ю- горизонтты үш құмтас күйінде қөрсетіліп және
балықы алаң қөлемінде қатынасады. Құм қабатшалары 5 метрге жеткенде 2, 5,
11 аймағындағы скважиналар горизонтта көбінесе бөлшектеліп сипатталады.
Газ, мұнай қоры негізінен горизонтқа қатысты. Горизонтты зерттеу
нәтижесінде 1 скважинасынан өндірілген мұнай қорының есебінен шығарылып
тасталған жалпы тиімді қалыңдық 0,8 метрден 12,4 метр аралығында өзгереді.
Сонымен қатар газдылықтың қалындығы әр скважина сайын 6,6 метрден 8,8
метрге дейін өзгереді, ал мұнайлылығының тиімді қалындығы толық контур
шегінде 0,4 метрден 12,4 метр деңгейінде өзгеріп тұрады.
Ю-ІІ горизонты жоғарғы жатқан Ю-1 горизонтынан қалындығы 3,6 метрден 18,6
метрге дейін біркелкі саздар арқылы ажыратып бөлінген және орталық
қорындығы бөлімде J-2 құмтас қабатшалар күйінде көрсетілген.
Алаңның мұнайлылық қоры 6414 Па құрайды, сонымен бірге таза мұнай аймағы 67
% -ті алып жатыр. Алаңның газдылығы 223 Па - ға тең. Газдың биіктігі және
мұнай қорының бөлігі 9 және 91,5 метрге тең. Ю-ІІІ горизонты жоғарыда
аталған бөлімдерден саздармен бөлініп тұр, саз қалындығы 2-8 метр. Горизонт
екі құмтас күйінде көрсетіліп, алаңның барлық бойында ұсталады, тек қана 3,
7, 13 скважиналарында жоғарғы қабат саздармен араласқан. Мұнда ең кіші
тиімді қалыңдықтың мәні белгіленген. Жалпы тиімді қалындығы 1,6 метрден 220
метрге дейінгі деңгейде өзгереді.
Горизонт 13 скважинадан мұнай сыналып, осылардың ішінде 12-ші
скважинадан мұнай ағыны алды және бірден су ағысы алды. Алаңның барлық
жерінде су мұнайдың түйісуін 1198 метр белгісі бойынша мұнай қорының
биіктігі 84 метр, алаңның мұнайлылығы 4141,6 Па таза мұнай аймағында 75 %.
Ю- горизонты аз ғана құмтасты болып, көбінесе бөлшектелініп сипатталынады.
Оның құрамында 15 қабат калекторларына дейін бөлінеді.
1.6 Жер асты сулары
Гамма теіңіз кен орны Оңтүстік Торғай антизиан бассейнінің шегінде
орналасқан. Кен орнында барлау процессі барысында 22 сулылығы бар 22
объетісі үрлеп шығару тәсілімен ашық оқпанда гидрогеологиялық зерттеу
материалдары бойынша 2,41 сулылығы бар қабат 32 скважинаға бөлінген. Гамма;
Арысқүм алаңындағы скважиналарын барлау нәтижесінде, іздеу гирогеолгиялық,
құрлымдық терең қөрсеткіштік сквжиналардың бұрғылағанда протезан сулы
кешені Юра, бор полеогенді, неогенді және төртік шөгінділері бөлінеді,
скважиналарды сынағанда Гамма теңіз кен орныныда минералы 77,6 Гл су
ағынының 1416-1503 метр аралығында алды.
Гамма теңіз кен орнындағы орта Юра шөгіндісінің сулылығы жөнінен 2, 8,
16, 12 скважиналарынан зерттеледі. Су ағынының жақсы нәтиже беріп сүзгіш
қасиетінің жоғырғы болғанының айтады. Жоғыағы Юра сулы кешенінің
шөгіндісіне үш сулы Ю-І, Ю-, Ю-ІІІ горизонты барын қөрсетеді. Ол жоғарыда
жатқан ала әртүрлі-түсті сазды қалындықпен ажыратылған су араластырылған
жыныстар сұр және ашық құм тастары Ю-І , Ю-ІІ, Ю-ПІ сулы горизонтары ағымы
қарқанды. Аралықтардан сынақ алғанда ағымды жылдам және динамиқалық деңгейі
тез қалыптасады. (1 сағаттан 5 тәуелікке дейін) Ю-І, Ю-ІІ, Ю-ІН
горизонттарында тек ақырғы сулары қатысады. Олар жасылдау сұр құм тасына
байланысты болады.
Су қарқынды М-І горизонты үшін 983 метр белгісінде СМТ орналасқан. М-ІІ
горизонты үшін 999 метр белгісінде СТИТ орналасқан. Апт-альт сулы кешені
неоком горизонттының жоғарғы неоком аймағында бірге жетілген саз
қалындығымен ажыратылған. Өзіне қосып алған күшті саз қабатшасымен кешен
құжаты 250 метрге дейін болады.
Апт-альт кешені жоғарғы белгінің кешенімен сипатталып, жоғарғы белгінің
кешені 500 метрге жетеді. Су араластырғыш жыныс болып жасылдау сұр
қабатшасы және қызылдау қоңыр құмдар және ала саздағы әлсіз цементелген
құмтастар болып табылады. Горизонт қалындығы 4-6 метр. Ағын суының енімін
24 мс алдық.
Су гидрокорбонантты натрилі РН-7,45 жалпы қаттылығы 22 мг.эквл. Тәменгі
туран - сенонының сулы кешені жергілікті жетілген. Су араластырғыш жыныстар
270 метр тереңдікте жатқан жасылдау сұр және құм болып саналады. Су тұщы
жалпы минерализациясы 0,6 Гл.
1.7 Гамма теңіз кен орнын игерудің тарихы және қазіргі жағдайы
жөнінде қысқаша мәлімөт
Мұнай кен орнының игеруінің жобасын жасаған кезде оң талап және баға беру
керек.
Гамма теңіз мұнай орнында кен негізгі газды мұнайлы қабаттан бор және Юра
төгінділерінен құраған М - I, М - II қабаттарымен Ю - I, Ю -II, Ю - III
және Ю -IV қабаттарында мұнай жиналған. Кен орнында скважиналар 300 КНО
литр бойынша орналасқан кен орнында жоба бойынша нүсқаның ішінен су айдау
белгіленген. Оның өзі бор жағынан қабат қысымын ұстап, тұрып болса, екінші
жағынан мұнай бергіштік коэффициенттін көбейту болып табылады. Жоба бойынша
екі вариант қаралған. Кен орнының экономикалық және технологиялық жағдайына
қарасақ, тиімді вариант екінші деп есептеледі. Осы бойынша бір мың бір жүз
сексен екі скважина қатысу керек. Жалпы алатын өнім 156568 мың тенге.
1.8 Сұйық пен газ өндіру және су айдау өзгерісін талдау
Гамма теңіз мұнай кен орнының игерімін 1990 жылдың мамыр айынан басталды.
1991 жылдан бастап мұнай мен бірге су және газ қосылып шығу басталды. 1991
жылы 1192,93 мың тонна сұйық өндірілсе, оның 1169,25 мың тоннасы мұнай,
Сулану 1,94% газ өндіру 92,99 мың метр. 1992 жылы 1393,04 мың тонна
сұйықтық 13,18,5 мың тонна мұнай, сулануы 3,26 % газ өндіру 87,63 мың м3
1993 жылы "Южказнефтегаз" өндірістік бірлестігі бойынша белгіленген шаралар
арқасында мұнай өндіру 1677,5 мың тонна, газ өндіру 111,173 млн. м3 мұнай
фантандық және штангелы терең сарапты тәсілдермен өндіріледі. Терең
сараптың НСН - 75,443015 және НСН 25-57-3015 түрлері қолданылды. Жыл
басынан бері 3 қондырғы тобы және
қосылды ( ГУ-8, ГУ-14, ГУ-16 ) және II өлшеу қондырғысы осы жылы 23 жаңа
скважиналар енгізілді (№ 1004, 10, 56, 10,57, 1015, 2054, 2055,
3009,1005,1008,1007,2025,2027,2034, 2035,2036,1002,1003,2018,2019,2 011)
механикаландырылған тәсілге II скважина аударылды ( №
347,156,1013,846,134,24,342,1009,13 5,340) 1993 жылы су айдау 1262 мың м3
игеру басынан бері 1922,825 мың м3 айдауға керекті судың 3613,6 мың м3
жетпеуі, яғни 64,6 % , сулану 4,8 % 1994 жылы кен орны бойынша 1805623
тонна мұнай 55 млн. м3 газ және 1 млн. 925655 тонна сулық өндіріледі. Кен
орны бойынша орташа өнімнің сулану 6,2 % құрады 1994 жылдың ішінде 5 топты
орташа шығыны 2-ші объекті бойынша 37,5 тонна мұнай және III объекті
бойынша 28,6 тонна мұнай беретін 33 өндіру скважиналары енгізілді. 120
скважинаның тәуліктілік өнімі орташа 5679 тонна мұнай құрайды, бір
скважинаның орташа шығыны тәулігіне 50,4 тонна құрайды, жоба бойынша I
скважинаның шығымы 35 тонна тәулік болып құралған, яғни шығымның жобадағы
деңгейден жоғары болуы 44 % құрайды. Жобаға сәйкес мұнай өндірудің жылдық
көлемі 18000 мың тонна, 187 өндіру скважиналарын тұрғызу қарастырылған 1994
жылдың аяғында өндіріс объектілерін тұрғызу 16,3 % құрайды.
Қазіргі барлық айдау қоры 24 скважинаны құрайды. Су айдау, Су бөлу
пункті арқылы (ВРП) СБП, бор ББОС (БКНС) 3 сорап жумыс істейді, шығу
қысымысы 10,7; 10,8 мПа жүргізіледі. Жылына скважиналар бойынша қабатқа ең
көлемі №1.1 кестеде көрсетілген. 1-объектіге су айдау айдау скважиналары
(№24,101,102,103,104, 1001,1008,1021) арқылы жүзеге асады және 30 өндіру
скважиналарына әсер етеді. Біраз аймағынан алысырақ жинақтықтан 2 және 3
қатардағы 2105, 1014,1003, 1010, 1005, 1006 скважиналары әсер аймағынан тыс
қалды.
1994 жылы 1 кешені бойынша қабатқа 1019109 м3 су, ал игеруден бері
2630262 м3 су айдалды 2 - кешенге су айдау 13 скважина
бойынша: (№ 200, 202, 203, 2003, 2006, 2007, 2017, 2031, 2035, 2057, 2056,
2064, 2065) жүзеге асырылады және 48 өндіру скважиналарына тигізеді.
Айдау нүктесінен 2 және 3 - қатарға орналасқан 13 скважина айдау әсерінен
тыс қалды 19994 жылы қабатқа 688115 м3 су кешенде бар болғаны 3 айдау
скважиналары № 303, 3001, 3008; жұмыс істейді және айдаумен 13 өндіру
скважиналарын қамтиды.
1994 жылы бойына қабатқа 206352 м3 су, ал игеруден бастап 531544 м3 су
айдалды. Жылына мұнайлы қабаттарға бар болғаны 2013635 м3 су айдалды.
Кешендер бойынша алуды қайтару ретіне қарай 78,8; 58,3; 82,3% -ті құрайды
мұнай өндіруді тұрақтандыру үшін мынадай профилактикалық шаралар
жүргізіледі. Ыстық мұнаймен өңдеу 954 рет ыстық сумен 40 және штуцерлермен
шығу линиясын ыстық бумен тазалау. Скважина шығынының кен орнында азаюына
себеп парафиннің көтергіш құбырдың (НКТ) бойына жиналады, су мен газ пайда
болуымен скважина түбіне құм жиналуында.
Жер асты скважина өңдеу бригадасы мұнай жағдай кезінде скважина түбін
жуып құмдардан тазартады. 2 - кешенде газ факторы (136 м3т өте жоғарғы кең
4м скважинада (№№ 203, 236, 238) құбырлар кеңістігінде газ жиналған оның
себебі пайдалану каменкасы дұрыс цементтелмеген МГӨБ - да скважина күрделі
жәндеу бригадасы болмағандықтан, он құрап, қажетті жұмыстарды 1995 жылы
жүргізіледі.
Игеруден бастап 1995 жылдың аяғында кен орнынан 8406,323 мың тонна мұнай
9,4% құрайды) алынды. Алғашқы қордан өндірілген мұнай 9,4% құрайды сұйықтың
жиналған өнімі 8876,098 мың тонна ол орташа сулану- 5,3% қабатқа 6353,551
мың м3 су айдалды, бұл жағдайда қайтарылған өнімнің 48,1%-ін құрайды. Сұйық
бойынша скважинаның орташа шығыны 45,8 ттәулік мұнай бойынша 41,3
ттәулікте тең бір скважинаның орташа қабылдағыштығы 200 м3 тәулік.
Негізгі өндірілетін өнім 87,7% фонтандық тәсілмен өндіріледі. Кен орны
бойынша мұнай өндіруді арттыру негізінен жаңа скважиналарды іске қосу
арқасында болды. 1995 жылы пайдалануға 95 өндіру скважинасы берілді. Олар
бойынша өндіру 462,527 мың тонна мұнайды құрайды. Ай бойынша игеруде мұнай
өндірудің төмендеуі көрінеді. Бұл сол уақыттағы жеңіл мұнайының келмеуіне
байланысты скважиналардың бір бөлігін тоқтауға мәжбүр болды. Өйткені Құмкөл
мұнайы қою, сондықтан жинау үшін жеңіл мұнайды араластыру керек. Қантар айы
бойынша 89,0 мың тонна мұнай және 95,771 мың тонна сұйық алынады, ол 1994
жылдың алдыңғы айларынан өндіру деңгейі екі есе төмен.
Айдау скважиналарының орташа қабылдағышы 2,94 м3 тәулік болғанда қабатқа
су айдау 218,6 мың м3 болды. Бұл кезде су айдауымен өндіру 161,4 % құрайды.
Мұнай бойынша орташа тәулік шығын 42,2 тонна тәулік.
Ақпан айына 24,0 мың тонна мұнай алынды, бұл жағдайда барлығы 539
скважина күн жұмыс жасады. Қабатқа 174,8 мың м3 су айдалды, қазіргі
жағдайда 129,3% құрайды.
Наурыз айында 1 кешенінің сулануына байланысты және айдау қысымының
көбеюіне байланысты скважина төңірегінің қабылдауының нашарлауына
байланысты көптеген скважинада сулану артты. Соның әсерінн "мұнай газ
ғылыми зерттеу және жобалау институтының " ұсынысы бойынша су айдау
тоқтатылды. Сәуір айынан бастап тақтатылған және жаңа скважиналарды жұмысқа
қосуға байланысты мұнай өнімі өсе бастады. Оның өзінде мамыр 194,7 мың
тонна деңгейіне жетіп тұрақталды. Мұнай өндірудің одан әрі өсуі, ай сайын
5т15 арасында жаңа өндіру скважиналардың іске қосылуына байланысты болды.
Пайдалану нақты қорының 13 скважинасы, яғни 16,3% сусыз өндіріледі 6,2%
-ті, яғни 13 скважина 20%-ке дейін, 13 скважина яғни 6,2%-ті 90%-ке дейін,
4,3%-ті яғни 9 скважинада 90% тен жоғары сумен өндірледі.1995жылы бүкіл кен
орын бойынша өнімнің орташа
сулануы 9,9%-ті құрайды, 1995 жылы айдауға 10 жаңа скважина енгізіледі,
оның ішінде 1 кешенде 2 скважина (№1009,1017), 2 кешенде 5 скважина
(№2011,2061,2075,2078,2802) және 3 кешенде 3 скважина (№3015,3017,3023).
Жұмыс жасамай тұрған скважиналардан 3 скважина жұмысқа енгізеді №201,2020
(2 кешен) және 300 (3 кешен) 1995 жылы қабатқа 2471,459 мың м3 су айдалды.
Қайтару 78,8 % болады. 1995жылы 1 кварталға осының өзі қабат қысымына
әсерін тигізді.
Ақпан және наурыз айларында қабат қысымының 1 және 2 кешенде 0,03-0,07мПа
және 3 кешенде 1,75мПа дейін өсуі белгіленді. Сәуір айында көптеген нақты
скважинаның жұмысқа енгізілуіне байланысты кен орнында қабат қысымының
төмендеуіне әсерін тигізді, бірақ 2 кварталдан бастап су айдаудың мәні
нәтижесінде тұрақтана бастады. Оның мәні 11-11,2мПа екінші жарты жылдыққа
жетеді.
1.9 Гамма теңіз кен орнының кешеннен мұнай, газ және су
өндірудің өзгеруінің динамикасына және су айдауға талдау
Гамма теңіз кен орнының 2-ші игеру кешені екі өнімді қабаттар Ю-І , Ю-ІІ
қамтиды. Мұндағы алғашқы алу қоры 43,184 мың тонна құрайды. Мұнда кен
орнының барлық қорларының 43,3%-і шоғырланған.Жеті жыл игеру кезінде
кешеннен 3355,405 мың тонна мұнай өндіріледі, бұл салынатын қордың 8,23%-н
құрайды. Игерудің басынан жиналған сұйық өндіру 3689,229 мың тонна. Қабатқа
айдалынған су мөлшері 3329,481 мың тонна. Орнын тайыру 56%.
1991жылы объектіден 174,957 мың тонна мұнай өндіріледі, ЗО млн м3 газ
алынды.
1992 жылы 357,914 мың тонна сұйықтың 349,914 мың тоннасы
мұнай сулануы 0,75% газ өндіру 19,938 млн м3.
1993 жылы "Южказнефтегаз" өндірістік бірлестігі
бойынша
белгіленген шаралар арқасында мұнай өндіру 490,024 мың тонна газ
өндіру 490,024 мң тонна газ өндіру 67,133 млн м3 болды қабаттан
алынған су мөлшері 46,22 мың тонна құрады. Өнімнің сулануы 2%
мұнай негізінен фонтандық тәсілмен өндіріледі.
Осы жылы 16 жаңа скважиналар енгізілді 1021, 2025, 2056, 2057, 2050,
2054,2055,3009,2027,2054,2055,2036, 2018, 2019,2011.
1993 жылы су айдау 78,851 мың м3. Игеру басынан 120,851 м3.
1994 жылы кен орнының 2- кешеннен 630,131 мың тонна мұнай
86,328 млн м3 газ және 6047,218 мың тонна сұйықтық өндірілді.
Кешендегі өнімнің орташа сулануы 2,6% құрады.
1994 жылдың ішінде 2-кешен бойынша орташа тәулік шығымы 39 тонна мұнай 18
скважина енгізіледі.
1994 жылдың аяғында өндіріс объектісін тұрғызу 36,3%-ті құрады.
Қабат қысымы ұстау үшін игерудің технологиялық схемасы қарастырған үш
игеру кешендеріне тоғыз нүктелі схема бойынша қабатқа су айдау жүргізіледі.
2-кешен бойынша кәзіргі барлық айдау қоры 44 скважина құрайды. Су бөлу
пункті СБП(ВРН), бір ББСС (БКНС) және 3 сорап арқылы жүзеге асады, шығу
қысымы 10,7-10,8мПа.
Жылына скважиналар бойынша қабатқа айдалған су көлемі 2-суретте
көрсетілген.
2-кешенге су айдау 13 скважина бойынша (№ 200,202^,203, 2003, 2006,
2007,2017,2031,2035,2057,2053,2064, 2065) жүзеге асырылады және 48 өндіру
скважиналарына әсерін тигізеді.
Айдау нүктесінен 2 және 3 қатарда орналасқан. Сұйық бойынша скважинаның
орташа шығымы 34,4 ттәулік, мұнай бойынша 32,9 ттәулікке тең болды. Бір
скважинаның орташа қабылдағыштығы 100 м3тәулік..
01.01.97 жылға қарағанда игерудің басынан кен орнының 2-кешеннен 3555,465
мың тонна мұнай алынған. Бастапқы алынатын қорларға қарағанда қорды мұнай
бергіштігі 88 %-ті құрайды. Сұйықтық өндірістегі 3689,229 мың тоннаға тең,
орташа сулануы 4,8%. 1996 жылғы мұнайды нақты өндіру 829,21 мың тоннаны
құрады.
Қабатқа 3329,481 мың м3 су айдалынған, осы кезде сұйықты алу мен
айдаудың орнын толтыру 56% скважинаның сұйық бойынша орташа шығымы 28,10
ттәулік жинаның орташа қабылдағыштығы 196,3 м3тәулік.
Игерудің басынан 2-кешен бойынша 202,8822 млн м3 газ
өндірілген. Технологиялық схемада қабылданған газды фактор және газбен
қанығу қысымы П-кешен бойынша 1.2-ші кестеде көрсетілген.
1.2 - кесте
Кешен Газдың факторы м3тәулікГазбен қанығу қысымы,
мПа
137 8,0
1996 жылы II- кешен бойынша 96,700 млн м3 газ өндірілген. Бүкіл
кешен бойынша газ өндірудің есептеу тереңдік сынақ алуда зерттеу
мәліметтері бойынша, газды фактор бойынша шамасына байланысты
жүргізіледі. Топтық қондырғы мен өлшеу қондырғыларындағы өлшеу
аппараттарының жетімсіздігіне байланысты газды скважина бойынша
есептеу жүргізілмейді. Кешендер және кешен бойынша негізгі игеру
көрсеткіштер
1.10 Қабат қысымының өзгеруінің динамикасы
1997 жылы барлық айдалған су мөлшері 2471,45 мың м3 1997
жылдың 1-ші кварталында скважина көпшілігі тоқтап қалды, бұл қабат
энергиясының күшіне әсер етті. Ақпан және наурыз айларында І-ші
және ІІ-ші кешендерінде қабат қысымы шамасының өсуі белгіленеді:
0,63-0,67 мПа, ІІІ-ші кешенде 1,75 мПа көкек айында барлық нақты
скважиналарда қысымның түсуі көрінеді бірақ 2 кварталдың аяғына қарай қабат
қысымы 220 рет және 93 рет түп қысымы өлшенеді кешендегі өлшенген қабат
қысымы 1097 мПа тең болады.
01.01.97жылғы изобар картасы бойынша өлшенген қабат қысымдары
2021,2024,2049,2011,2050,2030 скважиналарында 10 мПа төмен. Ол 2031,2051
скважиналарына айдалған сұйық көлемінің жетісуімен байланысты. Ал қабат
қысымның төмендеуі көрінетін өнімнің бір участок, жаңа скважиналар ауданы
1996 жылдың екінші картасында берілген бұл әдіске еріген газ өнімінде жұмыс
жасап тұр, су айдау, ұйымдастыру жағдайларына байланысты кешігуде.
1.11 Скважина қорларының өзгеру динамикасы
Гамма теңіз кен орнының ІІ-ші кешені бойынша 1992 жылы пайдалануға қоры
36 скважина болды. Оның ішінде істеп түрғаны-30, істелмейтін -3, меңгерумен
тұрғызуда -3.
1992 жылы 7 өндіру скважинасы енгізілді жоспар бойынша -10.
Пайдалану қоры фонтандық тәсілмен өндіріледі, бұл қабат
қысымның сонымен қатар - қатар қабат энергиясының төмендеуіне әкелді.
1993. жылы пайдалану қоры 46 скважина істеп тұрғаны- 40 скважина,
45 скважина фонтандық тәсілмен, 1 скважина механикаландырылған
тәсілде. Су айдау қорына 1 скважина қосылды.
1994. жылы пайдалану қоры - 61 скважинаны құрады, жыл басынан
бері пайдалануға 22 скважина қосылды мұның 59 фонтандық, 1
скважина механикаландырылған тәсілге көшіріледі. Айдау қорына 9
скважина қосылып, 19 скважина құрды.
1995 жылы пайдалану қоры - 107 скважинаға дейін өсті.
Бұрғылаудан - 46 скважина қосылды 5 скважина шығындылықтың
азаюына байланысты пайдаланудың механикаландырылған тәсіліне
көшіріледі. Су айдау бұрғылаудан 7 скважина қосылды. Осы жыл
бойынша су айдау қорында 20 скважина жұмыс жасады.
Ал 1997 жылы 1 қантардағы пайдалану қарқына келетін болсақ, осы уақыт
ішінде ІІ-ші кешені бойынша 189 скважина бұрғыланады. Оның ішінде 1) 112
скажина бүрғыланды. Оның ішінде 1) 112 скважина өнім беріп тұр 100 скважина
фонтанды, 2-уі механикаландырылған тәсілмен жұмыс жасады. 2) Меңгерумен
тұрғаны-3, оның ішінде: 2 скважинаға көтергіш құбырмен фонтанды, қондырғы
жетіспейді. 3) Жұмыссыз тұрғаны 17 скважина, есебі: қабат қысымы қанығу
қысымнан төмен.
4) Уақытша тоқтап тұрғаны - 3 скважина.
5) Су айдау қоры 44 скважинадан тұрады, оның ішінде істеп тұрғаны
32 скважина, ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
АННОТАЦИЯ
АНДАТПА
1ТЕХНИКА-ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1. Геологиялық және экономикалық жағдайлар
2. Ауданның геология- геофизикалық зертеу тарихы
3. Стратиграфия
4. Тектоника
5. Мұнайгаздылық
6. Жер асты сулары
7. Гамма теңіз кен орнын игерудің тарихы және қазірп жағдайы
жөніде
қысқаша мәлімет
1.8 Сүйық пен газ өндіру жэне су айдау өзгерісін талдау
1.9 Гамма теңіз кен орнының кешеннін мұнай, газ және су
өндірудің
өзгеруінің ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
динамикасына және су айдауға талдау
1.10 Қабат қысымының өзгеруінің динамикасы
1.11 Скважина қорларының өзгеруі динамикасы
1.12 Кен орнындағы қолданылған су айдау әдістері
1.13 Қабатқа су айдау үшін пайдалынатын су көздері
1.14 Су дайындайтын техника және технологиясы
1.15 Көп қабаттылықтан және мұнайды сумен ығыстыру негізінде кен
орнын
игерудің технологиялық көрсеткіштерінің есебі
1.16 Жартылай батырмалы жүзбелі бұрғылау қондырғы (ЖБЖБҚ)
1.17 ЖБЖБҚ-ның технологиялық жабдықтары
1.18 ЖБЖБҚ-ның энергетикалык жабдықтары
1.19 ЖБЖБҚ-ның жұмысын бақылау жэне басқару
1.20Механикалық қондырғымен бақылау жэне басқару жүйесі
1.21ЖВЖБҚ-ның пайдаланудың ерекшеліктері
22. Электорлы ортадан тепкіш сорап (ЭОТС) үшін жабдықтарды есептеу жэне
тандап алу
23. Сорапты құбырлардың диаметірін таңдау
2 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
2.І.Кіріспе
2.2 Мұнай кен орындарын игеру
2.3 Дипломдық жұмысқа тапсырма
2.4 Кэсіпорынның қаржылық қызметін талдау
2.5 Өндірістегі өнімнің көлемін, шараны енгізгеннен кейінгі есебі
2.6 Негізгі іс-эрекеттерден түскен табыс
2.7 Ағымдағы жэне болашак құндар түсінігі
2.8 Салықтар жэне салықжүйесі
2.9 Күрделі каржы
2.10 Агымдағы эксплуатациялық шығындар
2.11Амартизация есебі
2.12 Еңбекақы қорының есебі
2.13 Энергетекалық шығындар есебі
2.14 Ағымдағы жөндеуге кеткен шығындар
2.15 Пайдаға салынатын. салық
2.15 Дивиденттерге төленетін салық
2.16 Тазатабыс
2.17 Инвест жобаларды негіздейтін халқаралық практикасы
2.18 Таза ағымдағы құнды есептеу
2.19Пайданың ішкі нормасы
2.20 Инвестацияны қайтарылу кезенің немесе жобаның өттеу мерзімін есптеу
эдісі
2.21 Күрделі қаржы салымының экономикалық тиімділігі
3 ЕҢБЕКТІҚОРҒАУ
3.1 Еңбекті қорғау
3.2 Гамма кен орындағы келісімдік аймақтағы негізгі зианды жэне кауіпті
өндірістік факторларды талдау
3.3Мүнай кәсішнілік коммуникациялардың сенімділігін жэне пайдалануын
қамтамасыз ету шаралары '.
3.3.1Мұнай өнімдерін кэсіпшілік ішінде жинау құбыр желілерін коррозиядан
сактау
4 ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ
4.1 Теңіз мұнай кәсшшілігінің қоршаған табиғи ортаға әсерін талдау
4.1.1 Өнеркәсіпорындардың қауіп санатын анықтау (ӨҚС)
4.1.2Атмосфераны ластайтын заттарды ШРШ-мен жалғыз тұрақты көзден
шықкан барынша жергілікті концентрацияның есептелуі
2. Гидросфераға эсері
3. Атмосфераға эсері
4.4 Радиологиялық жағдай
4.5 Мүмкін апатық жағдайларды талдау
4.6 Ұжымдық шаралар
4.7 Биосфера компоненттерін қорғау бойынша инженерлік қоғаулар жэне
табиғи
шаралары
4.7.1 Атмосфераны қорғау
4.8 Су ресурстарын қорғау жэне тиімді пайдаланудагы шаралар
4.9 Радиациялық қауіпті төмендетудегі шаралар
4.10 Қоршаған ортаның жағдайын бақылау ,
ҚОРЫТЫНДЫ
Әдебиеттер тізімі
ЭВМ-ді қолдану
АНДАТПА
Бұл дипломдық жоба 4 негізгі бөлімге бөлінеді;
-техника-технологиялық бөлім;
-экономикалық бөлім;
-қоршаған ортаны қорғау бөлімі;
-еңбекті қорғау бөлімі.
Геологиялық бөлімінде Гамма кен орнының зерттелгендегі құрылымы
қарастырылған.
Техника-технологиялық бөлімінде гамма кен орнындағы өндіру ұңғыларының
жұмысын қиындатып негізгі жағдайлар ашып
көрсетілген.
Экономикалық бөлімінде негізгі экономикалық көрсеткіштерге және жылдық
әсердің есептері берілген.
Еңбекті және қоршаған ортаны қорғау бөлімінде гамма мұнай МГӨБ еңбек
қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелерімен кен орындарын жер қойнауы мен
қоршаған ортаны қорғау шаралары қарастырылған.
АННОТАЦИЯ
Дипломный проект состоит из пяти основных частей:
-технико-технологическая;
-экономическая;
-охрана труда;
-охрана окружающей среды и экологии,
В геологической части рассматривается геологическая изученность
нефтогазонососность, стратиграфия морского месторождения гамма.
В технико-технологической части подробно описываются фонд скважин, а
также основные осложняющие факторы, которые влияют на работу скважин.
В экономической части дан расчет основных экономических показателей и
годового экономического эффекта.
В разделах охраны труда и охраны окружающей среды, экологии
рассматриваются все мероприятия, обеспечивающие безопасность работающих и
охрану окружающей среды на месторождении гамма.
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасы үшін ең басты экономикалық мәселе-материалдық-
техникалық базаны жасауда маңызды роль ауыс индустрияға тиесілі, және оның
ішінде алдымен энергетика, қара металлургия, мұнай, газ, химия және
мұнайхимия өнеркәсіптері, машина жасау.
Қазіргі кезде материалдық өндірістің бірде-бір саласы мұнай мен газ
өнеркәсібінің өнімін пайдаланбай дами алмайды.
Мұнай мен газдың мұнайхимия өндірістерде шикізат ретінде қолданудың
өсуіне байланысты мұнай мен газ өнеркәсібінің ары қарай жетілуі
қарастырылган.
Өндіру тиімділігін жоғарлатуға рационалды игеру жүйелерін қолдану,
бұрғылау жұмыстарының технологиясын жетілдіру, олардың техникалық
жабдықталуын жақсарту, қабаттар мұнайбергіштігін арттырудың қазіргі жаңа
әдістерін кеңінен еңгізу және прогрессивтік технологиялық процестерді
пайдалану арқылы қол жеткізуге болады.
Қазіргі кезде су айдау — мұнай кен орындарын пайдаланғанда
қолданылатын ең негізгі әдістердің бірі. Су айдаудың әртүрлі әдістері
болады, бірак олардың әрқайсысының артықшылықтары мен кемшіліктері бар.
Жобалау кезінде су айдау жүйесін таңдау толығымен кеңіштің құрылысына
байланысты.
Гамма кен орны өнеркәсіптік игеруге 1985 ж берілген. 1998 ж мұнай
өндіру жоспары орындалған жоқ, бұған ең басты себептердің бірі игерудің
басынан бастап ұсынылған жобалық технологиялық ережелердің сақталмауы (су
айдауға көшірілудің тым кеш болуы, әсіресе ыстық суға).
Дипломдық жобада гамма кен орнындағы осы және басқа да проблемалар
шешімдерін табу көзделген.
Әрбір жеке бөлшектің өндірістік мүмкіндікгері мен игерудің
тиімділігі анықгау сол бөліктің геологиялық негізіне, оны игерудің ұсынылып
отырған жүйесіне сүйенуі керек. Одан басқа, бөліктен өндірілетін мүнайды
мемлекет пен инвестор арасында бөлу шарты, сондай-ақ салықгар мен төлемдер
шамасы анықталу керек
1 ТЕХНИКО – ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Геологиялық және экономикалық жағдайлар
Гамма теңіз кен орны Қазақстан Республикасының Жезқазған облысы Жезді
ауданында орналасқан жақын елді-мекен теміржол шоғыры жасалы аудан кен
орнынан 159 километр қашықтықта орналасқан. Орталық областары кен орнынан
Қызылорда 200 километр, Жезқазған 174 километр қашықтықта орналасқан. Кен
орнынан шығысқа қарай 116 километр қашықтықта тас жолы өтеді. Қызылорда-
Жезқазған линиялық электр жүиесі кен орнынан 20 километр аралықта өтеді.
Кен орнынан 230 километр шығысқа қарай Омск, Повлодар, Шымкент мұнай құбыры
тартылған. Техниқалық жұмыстар мен ауыз суға тереңдігі 80-100 метр жоғарғы
бор су қабатынан алып пайдалынады. Кен орнындағы тұщы судың құрамында фтор
бар екені анықталып ауыз суды кен орнынан 60 километр қашықтықта орналасқан
су скважинасынан тасымалдап әкелінеді. Алаң аймағындағы жергілікті халық
жаз мезгілінде мал шаруашылығымен айналысады. Ауданның әлеуметтік
экономикалық жағдайы нашар дамыған. Кен орнында тек тас жолы бар, жаз, күз
мезгілінде бүл жолменен барлық көліктер түрі емін-еткін жүре алады. Ал қыс
мезгілінде қардың үйіліп қалуына байланысты көліктің жүруі қиындайды. Гамма
теңіз кен орнының географиялық жағдайы теңіз деңгейінен 106-160 метр
биіктікте орналаскан, негізінен бүл жер қырлы болып келеді. Ол нақты бедер
белгілерімен белгіленген. Алаңнан Оңтүстіккке қарай құмды Арысқұм массивты
орналаскан және жартылай бекітілген түйіршік бүдір құмнан құралған. Арыс
тұзды көлі толық кеуіп қалған. Батысқа қарай 15 километр жерде орналасқан
70-80 метр Чинк биіктігі өзгермейтін тегіс жердің көтеріңкі платасы 150-200
метр бедер белгісі бөліп тұр. Ауданның ауа-райы тез өзгермелі, мезгілімен
тәуліктік ауаның температура тербелісі ылғалдылығы өте тапшы және
аз мөлшерде отырады. Жазда ең үлкен температура +30° +35° с
ыстық, қыста -38° -40° аяз. Жыл бойындағы түсетін ылғал мөлшері 150 мм
дейін, негізінде қыс, күз мезгілдерінде түседі.
Оңтүстікке ағып жатқан Сырдария өзені кен орнынан 210 километр қашықтықта
орналасқан. Жануарларды суару үшін алаңға жақын жерден Қызылорда
гидрогеологиялық экспедициясымен өзгермейтін тегіс жерден артезиан
скважинасы бурғылынған.
Қазіргі кезде ГӨБ (ПГО) Южказгеология кен орны аймағында құрылыс
материалдары бар екені анықталды.
1.2 Ауданның геология-геофизиқалық зерттеу тарихы
Оңтүстік-Торғай ойпатының тиімділігі 1970 жылдың басқы кезінде жоғарғы
Полеозой шөгінділерімен байланысқан. Ол гравитациялық өлшеміне
мәліметтерімен негізделген магнитті және геологиялық түсірген масштабы
1:500000 және 1:200000 аналогиялық Қостанай седловинасы бойынша Чу-Сары
депрессиясымен аймақтық сирек тарабындағы сейсмологиялық кескінің жүмысын
орындап болғаннан кейін Арысқұммен КМПВ және жыланшық ғылыми геологиялық
зертеулер жұмыстар нәтижесінде Юра-триас грабень синклиналы (68-72) және
мезозой қимасында тиімдігі жатады.
Юра шөгінділерінің қимасында 2-құрылымдық скважинасында, сонымен қатар 2-
к Арысқұм қөрсеткіш скважинасында, ал неокон шөгінділерінде 15-к құрылымдық
скважинасыңда мұнайдың алғашқы белгілері кездесе басталады. Турландық ГФЭ
Казгеофизика өндірістік геология бөлімі аудан аймағында осы скважинадан
1983 жылы алдымен 4 километр сейсмопрофильді іздестіру жұмысы атқарылып
Гамма теңіз кен орны ойпаты болады.
Осы жылы косылған III шығыстырылған горизонт ойпатында І-іздеу
скважинасында бұрғылау жұмысы басталып осы процестерден кейін 4-
П сынау кезінде ақпан айының басында 1984 жылы жоғары неокон шөгінділерімен
алғашқы мұнайдың атқылау ағысын алды, ал одан әрі жұмысын тереңдете
түскенде Юра шөгінділерінен мұнай және газдың атқылауы болады.
Іздеу барлама жұмыстарының нәтижесінде 1984-1985 жылы Гамма теңіз кен
орнын төменгі неоком, жоғарғы және орташа Юра шөгінділерінде мұнай бар
екені анықталады. Тұрандық геология-геофизикалық экспедициясы тексергенде
Гамма теңіз кен орны өз ойпатынан ойпан пайда болып, оны Солтүстік Гамма
теңіз кен орны деп атаған .
Келешекті бұрғылау жұмыстары анықтады, ол жалғасып жатқан Солтүстік
переклиналы болып табылады. 1987 жылдың басында қайта өндеу нәтижесінде
сеисмологиялық материалдық қиындатылған бағдарламасы бойынша.
Қазақстан методиқалық тәжирибе экспедициясы батыс және шығыс
участкілерінің Гамма теңіз кен орнымен қиылысатын жері өнімді қабат болып
табылады. Маңғышлақ мұнай берілістігі 1987 жылы кен орнында пайдалану
бұрғылау жұмыстарын бастап , қосымша оның өндеу жұмыстарын бірге атқарды.
Гамма теңіз кен орнының экспедициясы 1988 жылдың қантар айының бірінші
жұлдызынан бастап Гамма теңіз кен орнының мұнай бірлестігіне МГӨБ
қарамағына беріліп өздігінен мекеме болып саналады.
1.3 Стратиграфия
Гамма теңіз кен орнының қимасы мезозой, кайназой шөгінділерімен
көрсетілген.
Арысқұм ойпатында және кен орнында мезозой, кайназой екі құрылымдық
қабаттарға бөліктелінеді.Бөліктелінгендер аймақтық стратиграфияға
келіспейді. Жоғарғы Юралық және бор.
Юра жүйесі - J
Ортанғы бөлік - J2
Ортанғы Юра шөгіндісі дощан свитасына (j2d) бөленген. Олар қабаттасқан
түрде, сұр аргелиттен құралған. Свитанның ермегіндегі бөлігінде жиі
кездесетін біркелкі қабаттасқан құмтастар және аргелит қалындығы 12-ден
және 56 метрге дейін, ал газдымұнайлы болып табылатын(горизонт Ю-ІV)
свитаның төменгі жағындағы құрлымдық қабатында 4-6 метр аралығындағы көмір
қабаты бар. Төменгі свитаның бөлігі Ю-ІV горизонты тыныс фундаментіне
татитын жердегі қосымша құрылымдық бөлігіне қосылады.
Оңтүстік-батыс бөлігіндегі шөгінділеріне дошан свитасына толық қосылады.
Олоның қабатының қалындығы 249 метрге жетеді.
Арысқүм ойпатының грабинь синклиналды свита құрлысы сазды болып, оның
қалындығы 502 метрге дейін жетеді.
Бор жүйесі - К.
Құрылымдық бұрғылау кескінінің мәліметтері бойынша бор шөгіндісі кен
орнында және ауданда бөлінеді, даул және Қарашатау свитасының төменгі
бөлігі. Қызылқөлінің төменгі ортағы, балапанның жоғарғы бөлігі және
турансенон болып бөлінеді.
Төменгі бөлік- К1.
Неокон ярус үсті (К.Н.С.) неокон ярусшасы даул свитасына бөлінген.
Аумақтық жупллумен датады және Қөскөл свитасының бұрыштың құрылуына
келіспей төменгі және жоғарғы даул ярусшалары болып бөліктенеді. Төменгі
даул ярусшасы негізінде Арысқұм горизонтының құрамын ұстап тұрады. Яғни
Гамма теңіз кен орнында көрсетілгендей
құммен және қоңыр сазды қабатта корбанатты алеврамет және саздан құралған.
Арысқұм горизонтының өзгеру шегінің қалындығы 123 метрге дейін болады.
Арысқұм горизонтының метедологиялық Гамма теңіз кен орнының құрлымы бойынша
үш бөлікке бөлінеді: төменгі және жоғарғы құмтасты алевролит және орташа
сазды жоғарғы құмтасты біркелкі бөлігі және төменгі ергендегі бөлімі өнімді
горизонтты (М-І және М-ІІ) болып саналады. Төменгі даул свитасының жоғарғы
бөлігі саздан және корбонатты алевралиттен құралған саз қалындығы 113-163
метр.
Бұл өнімді Арысқұм горизонтының беткі сұйық тірегі болып саналады.
Жоғарғы даул ярусшасы төменгі және ортаңғы қимасында біркелкі құм, қызыл
тұсті саз болып құралған.
Апт - альб ярусы (К1 а-аL2).
Апт-альб шөгіндісі жулуп даул свитасында жатыр және қарашатау свитасына
біріккен. Свита әлсіз цементелген, сұр және әртүрлі түсті құмтастан тұрады.
Свита қалыңдығы 250-350 метр.
Төменгі жоғарғы бөлік К1-2.
Альб-сеноман ярусы (КаLЗ-6). Альб-сеноиан шөгіндісі қарашатау свитасында
жатыр және қызылқия свиталарына бөлінген, бұлар әр түрлі-түсті саз
алевралитімен құм, құмтас қабатшасынан және саздан құралған свита қалындығы
87-168 метр.
Жоғарғы бөлік- К2.
Туран ярусы (К2t). Тұран шөгіндісі балапан свитасына бөлінген.
Ол қызылқия свитасына трасгресивті жатыр және жасыл сур құмтаспен,
жұқа көлденең қабаттардан жиналған.
Свита қалындығы 92-ден 150 метр шегінде ауытқуынан тұрады. Мұнда
көмір қалындығы және Гладкон дәні бар. Жоғарғы тұран-төменгі сенон
(К2 t2 - Sn2). Бұл шөгіндінің қалындығы жуылып балапан свитасының
жынысында жатыр. Метологиясы бойынша әр түрлі-түсті ала құмнан
және 123-236 метр саз қалындығы күйінде көрсетілген.
Жоғарғы сенон (К2 - Sn2).
Жоғарғы сенон құрылымы шөгіндісінің шегі полеоген алдындағы
туылу себебінен көптеген сважиналарда жинақталған қабатталған
әктасты ақ құмнан және сұр сазбен құралғанған.
Полеоген жүйесі ~ Р.
Полеоген төменгі эоцен (Р1-Р2) полеоген төменгі эоцен шөгіндісі
жуылып жоғарғы бордан әртүрлі горизонтарда жатыр. Олар күнгірт сұр
саздың қатты қаныққан көмір өсімдік детриотомен және
кварцлаупинитті құмнан жинақталған сол күйінде көрсетілген.
Олардың ең үлкен қалындығы 66 метрге жетеді.
*
Неоген төрттік шөгіндісі (N-0).
Неоген төртік жас шөгіндісі сыртқы Арысқұм иілімнің бөлігінде
жетілген. Гамма теңіз кен орнының құрлымына шартты түрде алаңның
бетін жауып түратын құм, супейс енгізілген. Олардың қалындығы 10
метрге жетпейді.
1.4 Тектоника
Оңтүстік Торғай ойпаты туран плитасының сотүстік шығысында орналасқан.
Ойпат бор полеогеннің табан бойындағы кешенінің шөгінділері теріс құрылым
күйінде көрсетіліп, Ұлытау антиклиналының арасына тіркелген және оның
Оңтүстік жалғасы шығыста, төмеңде Сырдария қосылған. Оңтүстік шығыс
қыратымен қамтылған, ал солтүстігінде Қостанай седловинасымен қамтылған өз
ретімен Оңтүстік Торғай ойпаты екі иілімге бөлінеді.
Арысқүм, Майбұлақ седловинасына бөліктелген антиклиналды құрылым Арысқұм
иілімінің шегіне орналасқан. Бұндағы бор палеоген кешенінң қалындағы 1500-
1700 метрге жетеді. Бұндағы триас-юра шөгіндісі өздігінен құрылымдық қабат
құрап, ерекше-маңызды болып, ең үлкен қалындықтын тартылуы және толық
стратиграфиялық диапазоны жеңішке сызықтық грабень синклиналы кетерогенді
негізіндегі геофизикалық мәліметтер бойынша Арысқүм иілімнің шегінде
субмеридиональды грабень сенклинал бағытында тартылғаны анықталады,
бүрғылау жұмыстары нәтижесінде және оларды бөліп тұратын үш горап
антиклиналь текшесі, тектоникалық бұзылулар нәтижесінде фундамент блоктарға
бөлінеді. Сотүстік-батыс болып және шығыс-солтүстік шығысында созылып
жоғалады.
Фундаментік бұзылуы нәтижесі бір катар горсты және грабеньге бөлініп,
Шығыс бөлігінің құрылымында горсты ойпаты айрықша бөлініп, оның қөлемі 2,5-
3,5 километр және ұзындығы 24 километр болғанда амплитудасы 320 метр дейін
барады. Фундаменттің бет жағының жатқан тереңдігі 1200-1620 метр құрайды.
Юра шөгіндісінде оның екі құрылым беті көрінеді, оның бірі Гамма теңіз кен
орнының горизонтының жоғарғы Юра ойпат ернегінің құрылуына шағылады,
екіншісі құмтас шөгіндісіне ернегінің ойпатын сипаттайды. Осы бет жағының
біріншісі Ю-І өнімді горизонтының ернегінен байланысты, осы индексте
горизонттың шағыласуы бар. Екінші беткі жағына IV
шағылысу горизонты байланысып келесі ретпен өнімді IV горизонтының
жұмылғасына дәл келеді. Гамма теңіз кен орнының IV шағылысу горизонт
жұмылғысы бойынша, өзін бракиантиклинал қыртысы бойынша көрсетеді. Қыртыс
өлшемі изогипс бойында 1150 метр құрайды, ең үлкен амплитуда кезінде 160
метр.
Батыс жағында бұл жыныстық құлауы 1° 30' құрайды, шығысында 2° 30' қыртыс
тектониқалық (РІ, РІІ, РІІІ) бұзылуларымен киындатылған. Қөпке созылған РІ
амплитудасының кілт түсуі шығыстан 80-100 метр құрап қыртысты қамтиды.
Солтүстік жағында бұл бұзылыс Р бұзылысымен түиістіріліп әрі қарай
сөнеді.
Оңтүстік батыс бөлігі құрылымдағы 12, 17, 19 сквжиналарының аудан
аймақтарындағы скважиналардан өзгешелігі орта юра шөгінділерінің жоқтығы
және жоғарғы юра жыныстарымен фундамент жабдылған. Уақытша қиындатылып
өнделіп жасалған қимасында ортаңғы юра шөгінді қалындығы фундамент бетіне
қөтерілу кезінде төменгі бөліктін қимасы қиылысу есебінен анық көрінеді.
Бұны скважина қимасындағы коореляция куәландырады. Аудандағы скважиналарды
аз ғана изометриялық 1*1,5 километр амплитудасы 25 метр өлшемі бөліп тұр.
Батыстан, шығыс жағынын тектоникалық бұзылыстармен шектеледі. Орта юраның
шөгіндісі алаңының шегіне қарап 0-ден 200 метрге өзгереді.
Гамма теңіз кен орнының свитасының қалыңдығы алаң бойынша тербелісі 55-
75 метр шамасында, ал участкісінде фундаментті көтерінкі ойпан участкісінде
34-48 метрге азаяды.
Гамма теңіз кен орның өзін сызықтық ассиметриялық антиклинал қыртыста
көрсетіп, Оңтүстікке қарай ығысады. Ойпан өлшемі 17*4 километр құрайды, 57
метр амплитуда кезінде тұйықталған изогипс бойында 1000 метр. Жоспардағы
тәжірибе дәл келетіндей шығыс құрылым қанаты флесурамен қиындатылып, Р
тектоникалық бұзылуы
юра шөгіндісін кеседі. Әртүрлі ойпан беттеріндегі жоспар бойынша орындарына
қойсақ, Арысқұм горизонтының ені азаяды да, оның конфигурациясы өзгереді
және орталық шығыс Ю-1 горизонт ойпан бөлігіне қарап ығысқан.
1.5 Мұнайгаздылық
Арысқұм ойпатын бұрғылау нәтижесінде 1983 жылы 2-ші құрылымдық
скважинасынан мұнайлылығы жөнінен бірінші хабар алдық, бұл 13541
сейсмопрофильді аймағында орналасқан. Неокон және Юра шөгінділерінен
алынған керндер күшті жанармай иісімен мұнай белгілері жақсы байқалды және
керндердің алынған беттерінде ала дақтар болды.
Арысқұм ойпатында жүргізген геология барлама жұмыстары нәтижесінде үш
кешеннен тұратын ортанғы Юра, жоғарғы Юра және төменгі Неокон
шөгінділерінің мұнайлылығына көзжеткізіп отыр. Бұдан басқа триас, төменгі
триас кешені бөлініп Jк - Арысқұм көрсеткіш скважинасын бұрғылау барысы
нәтижесінде газдың белсенді түрде шығуы байқалады. Осы Гамма теңіз кен
орнындағы өндірістік қабат кешенінен тұратын алаңнан, дощан алаңындағы 4 -
скважинадан айырмасы бар.
Жоғарғы Юра шөгінділері Арысқұм алаңының қөтеріңкі ойпат бөлігінде
жетілген шөгінділердің өндірістік өнімді қабат қоры Гамма теңіз кен орны,
Арысқұм және Қызылқия кен онындарында орналасқан. Караванна алаңынан мұнай
ағысын жоғары Юра шөгінділерінің сынау кезіңде, қабат сынағышпен алды.
Ақшабүлақ Ғк -параметрлік скважинасының және 2-к Арысқүм скважиналарын
құрылымдық бұрғылау жұмыстарымен бірнеше скважина қатарларынан алынған
керндер мұнайдың бар екені жағыл түрде және майдың иісі шығып байқалды.
Казіргі кезде сеисмологиялық зертеулермен Ақшабұлақ иіліміндегі құрылымда
бірнеше тиімді
мұнайлылығы бар Ақшабүлақ және Ақсай үлкен деген аландарын ерекше атап
өтуге болады. Оадан басқа Майбұлақ седловинасын өлшегенде жыланшық
иілімінде тиімді ойпан шықты. Гамма теңіз кен орнында өндірістік
мұнайлылығының қоры төменгі Неокон және Юра шөгінділеріңде орналасқан
төменгі Неоконан екі өнімді (М- , М- ) горизонты байқалды, жоғарғы Юрадан
үшеу Ю-І , Ю-, Ю-ІІІ және ортанғы Юрадан біреу(Ю-ІҮ).
Бор қабатында өнім 1065-1120 метр аралығында орналасқан, ал Юрада 1190-1370
метр тереңдікте сонымен қатар кен орнында екі қабатты өнімді қабат бар.
Төменгі бор және юра өнімді қабаттары көп скважиналардан ерекше байқалып
кен орнында жақсы таралған. Қалындағы 8- ден 20-метрге дейін сазды бөлік М-
І және М-ІІ бор қабатын ажыратап түр, ал саз қалыңдау бөлімшелер қабат
арасында Ю-І, Ю-ІІжәне Ю-Цгоризонтары ь=18,6 метр деңгеінде болады.
Біркелкі 12-34 метр Ю-ІІІгоризонтының саз қалындығы биіктігі жағынан жақсы
игерілген Ю-ІV горизонтын бөліп тұр. Алаңның мұнайлылығы және бор
деңгейіндегі биіктік қоры және Юраның өнімді кешенінің жоғарыдан төмен
азаяды, сонымен басқа осындай кен орнының түрі осы сияқты сипатталады. Бор
өнімді қабатына сипаттама М-І жазықтығы үш қабатты коллектор түрінде
көрсетілген олар саздармен бөлінген жоғорғы екі қабатының қалыңдығы бірдей
тұрақты барлық құрылыммен жүріп алаңның Оңтүстік бөлігіне келіп құлайды.
Төменгі қабат қалыңдығы ұстамсыз және 20, 18, 3, 17, 10 скважиналарында
өткізбейтін жыныстармен қосылған. Төменгі және ортанғы қабаттары алаңдағы 9-
ыншы скважинаға құяды. Өнімді қабаттар N№(37, 9, 23, 24, 32, 40)
скважиналарында анықталып дәлелдеген. Орталық және Оңтүстік қорының бөлігі
геология-геофизикалық зертеулер нәтижесінде 7 және 11 скважиналар бойынша
су мұнай 7-ші скважинадан 981,7 метр аралығында алынды. Ең үлкен мұнай
қалыңдық шамасы 3, 8, 9, 24 скважина аудандарына жалғасқан. Алаңның
мүнайлылығы 5109,7 метр Па құрайды. Сонымен қабат биіктігі 43,2 метр мұнай
қабат қоры екі бөлімге бөлінген алаңдағы 27, 32, 40 скважиналар жүздегі
қабатты қосылыс болып саналады. Шығыс мұнайының биіктігі 8,5 метр, ал
Оңтүстік жағы 17 метр. Жалпы алаңның мұнайлылығы 1622 Па, таза мұнай көлемі
800 Па (33 %) М-І жазықтығы М-ІІ жазықтығынан біркелкі саздар қалындығы 8-
ден 20 метрге дейінгі аралықта ажыратылған және екі құмтас қабат түрінде
қерсетілген. Өнімді қабаттан сынама алу жұмыстары нәтижесіңце өнімділігі 14
м3тәулікке тең, 180 м3тәулікке дейін алады.
Зерттеулер нәтижесінде 3 және 23 скважинасынан су алынған. Геологиялық
зерттеулердін біреуі бойынша 6, 8, 24 скважиналарында су, мұнай қосылысы
қабылданған 999 белгісінде болады.
Мұнайды сынаушы свкажинасынан сынама алу кезінде 994,9-996,4 метр
аралықта геологиялық зерттеу экспедициясы қабылданған 2 биіктікке
орналасқан мұнай қорының биіктігі 17,4 метр, ал мұнай алаңның қөлемі 1084,4
метр. Юра өнімді қабатынан сипаттама Ю-горизонтының мұнайлылығы алаңның
біршама көлемін алып жатыр және темендегі бор қабат қорынан 80-148 метр
төмен аралықта жатыр. Горизонтты жауып жатқан Қоскөл свитасының біркелкі
саз қалындығы 16-дан 106 метрге дейін болады. Геологиялық-геофизикалық
зерттеулер нәтижесінде Ю- горизонтты үш құмтас күйінде қөрсетіліп және
балықы алаң қөлемінде қатынасады. Құм қабатшалары 5 метрге жеткенде 2, 5,
11 аймағындағы скважиналар горизонтта көбінесе бөлшектеліп сипатталады.
Газ, мұнай қоры негізінен горизонтқа қатысты. Горизонтты зерттеу
нәтижесінде 1 скважинасынан өндірілген мұнай қорының есебінен шығарылып
тасталған жалпы тиімді қалыңдық 0,8 метрден 12,4 метр аралығында өзгереді.
Сонымен қатар газдылықтың қалындығы әр скважина сайын 6,6 метрден 8,8
метрге дейін өзгереді, ал мұнайлылығының тиімді қалындығы толық контур
шегінде 0,4 метрден 12,4 метр деңгейінде өзгеріп тұрады.
Ю-ІІ горизонты жоғарғы жатқан Ю-1 горизонтынан қалындығы 3,6 метрден 18,6
метрге дейін біркелкі саздар арқылы ажыратып бөлінген және орталық
қорындығы бөлімде J-2 құмтас қабатшалар күйінде көрсетілген.
Алаңның мұнайлылық қоры 6414 Па құрайды, сонымен бірге таза мұнай аймағы 67
% -ті алып жатыр. Алаңның газдылығы 223 Па - ға тең. Газдың биіктігі және
мұнай қорының бөлігі 9 және 91,5 метрге тең. Ю-ІІІ горизонты жоғарыда
аталған бөлімдерден саздармен бөлініп тұр, саз қалындығы 2-8 метр. Горизонт
екі құмтас күйінде көрсетіліп, алаңның барлық бойында ұсталады, тек қана 3,
7, 13 скважиналарында жоғарғы қабат саздармен араласқан. Мұнда ең кіші
тиімді қалыңдықтың мәні белгіленген. Жалпы тиімді қалындығы 1,6 метрден 220
метрге дейінгі деңгейде өзгереді.
Горизонт 13 скважинадан мұнай сыналып, осылардың ішінде 12-ші
скважинадан мұнай ағыны алды және бірден су ағысы алды. Алаңның барлық
жерінде су мұнайдың түйісуін 1198 метр белгісі бойынша мұнай қорының
биіктігі 84 метр, алаңның мұнайлылығы 4141,6 Па таза мұнай аймағында 75 %.
Ю- горизонты аз ғана құмтасты болып, көбінесе бөлшектелініп сипатталынады.
Оның құрамында 15 қабат калекторларына дейін бөлінеді.
1.6 Жер асты сулары
Гамма теіңіз кен орны Оңтүстік Торғай антизиан бассейнінің шегінде
орналасқан. Кен орнында барлау процессі барысында 22 сулылығы бар 22
объетісі үрлеп шығару тәсілімен ашық оқпанда гидрогеологиялық зерттеу
материалдары бойынша 2,41 сулылығы бар қабат 32 скважинаға бөлінген. Гамма;
Арысқүм алаңындағы скважиналарын барлау нәтижесінде, іздеу гирогеолгиялық,
құрлымдық терең қөрсеткіштік сквжиналардың бұрғылағанда протезан сулы
кешені Юра, бор полеогенді, неогенді және төртік шөгінділері бөлінеді,
скважиналарды сынағанда Гамма теңіз кен орныныда минералы 77,6 Гл су
ағынының 1416-1503 метр аралығында алды.
Гамма теңіз кен орнындағы орта Юра шөгіндісінің сулылығы жөнінен 2, 8,
16, 12 скважиналарынан зерттеледі. Су ағынының жақсы нәтиже беріп сүзгіш
қасиетінің жоғырғы болғанының айтады. Жоғыағы Юра сулы кешенінің
шөгіндісіне үш сулы Ю-І, Ю-, Ю-ІІІ горизонты барын қөрсетеді. Ол жоғарыда
жатқан ала әртүрлі-түсті сазды қалындықпен ажыратылған су араластырылған
жыныстар сұр және ашық құм тастары Ю-І , Ю-ІІ, Ю-ПІ сулы горизонтары ағымы
қарқанды. Аралықтардан сынақ алғанда ағымды жылдам және динамиқалық деңгейі
тез қалыптасады. (1 сағаттан 5 тәуелікке дейін) Ю-І, Ю-ІІ, Ю-ІН
горизонттарында тек ақырғы сулары қатысады. Олар жасылдау сұр құм тасына
байланысты болады.
Су қарқынды М-І горизонты үшін 983 метр белгісінде СМТ орналасқан. М-ІІ
горизонты үшін 999 метр белгісінде СТИТ орналасқан. Апт-альт сулы кешені
неоком горизонттының жоғарғы неоком аймағында бірге жетілген саз
қалындығымен ажыратылған. Өзіне қосып алған күшті саз қабатшасымен кешен
құжаты 250 метрге дейін болады.
Апт-альт кешені жоғарғы белгінің кешенімен сипатталып, жоғарғы белгінің
кешені 500 метрге жетеді. Су араластырғыш жыныс болып жасылдау сұр
қабатшасы және қызылдау қоңыр құмдар және ала саздағы әлсіз цементелген
құмтастар болып табылады. Горизонт қалындығы 4-6 метр. Ағын суының енімін
24 мс алдық.
Су гидрокорбонантты натрилі РН-7,45 жалпы қаттылығы 22 мг.эквл. Тәменгі
туран - сенонының сулы кешені жергілікті жетілген. Су араластырғыш жыныстар
270 метр тереңдікте жатқан жасылдау сұр және құм болып саналады. Су тұщы
жалпы минерализациясы 0,6 Гл.
1.7 Гамма теңіз кен орнын игерудің тарихы және қазіргі жағдайы
жөнінде қысқаша мәлімөт
Мұнай кен орнының игеруінің жобасын жасаған кезде оң талап және баға беру
керек.
Гамма теңіз мұнай орнында кен негізгі газды мұнайлы қабаттан бор және Юра
төгінділерінен құраған М - I, М - II қабаттарымен Ю - I, Ю -II, Ю - III
және Ю -IV қабаттарында мұнай жиналған. Кен орнында скважиналар 300 КНО
литр бойынша орналасқан кен орнында жоба бойынша нүсқаның ішінен су айдау
белгіленген. Оның өзі бор жағынан қабат қысымын ұстап, тұрып болса, екінші
жағынан мұнай бергіштік коэффициенттін көбейту болып табылады. Жоба бойынша
екі вариант қаралған. Кен орнының экономикалық және технологиялық жағдайына
қарасақ, тиімді вариант екінші деп есептеледі. Осы бойынша бір мың бір жүз
сексен екі скважина қатысу керек. Жалпы алатын өнім 156568 мың тенге.
1.8 Сұйық пен газ өндіру және су айдау өзгерісін талдау
Гамма теңіз мұнай кен орнының игерімін 1990 жылдың мамыр айынан басталды.
1991 жылдан бастап мұнай мен бірге су және газ қосылып шығу басталды. 1991
жылы 1192,93 мың тонна сұйық өндірілсе, оның 1169,25 мың тоннасы мұнай,
Сулану 1,94% газ өндіру 92,99 мың метр. 1992 жылы 1393,04 мың тонна
сұйықтық 13,18,5 мың тонна мұнай, сулануы 3,26 % газ өндіру 87,63 мың м3
1993 жылы "Южказнефтегаз" өндірістік бірлестігі бойынша белгіленген шаралар
арқасында мұнай өндіру 1677,5 мың тонна, газ өндіру 111,173 млн. м3 мұнай
фантандық және штангелы терең сарапты тәсілдермен өндіріледі. Терең
сараптың НСН - 75,443015 және НСН 25-57-3015 түрлері қолданылды. Жыл
басынан бері 3 қондырғы тобы және
қосылды ( ГУ-8, ГУ-14, ГУ-16 ) және II өлшеу қондырғысы осы жылы 23 жаңа
скважиналар енгізілді (№ 1004, 10, 56, 10,57, 1015, 2054, 2055,
3009,1005,1008,1007,2025,2027,2034, 2035,2036,1002,1003,2018,2019,2 011)
механикаландырылған тәсілге II скважина аударылды ( №
347,156,1013,846,134,24,342,1009,13 5,340) 1993 жылы су айдау 1262 мың м3
игеру басынан бері 1922,825 мың м3 айдауға керекті судың 3613,6 мың м3
жетпеуі, яғни 64,6 % , сулану 4,8 % 1994 жылы кен орны бойынша 1805623
тонна мұнай 55 млн. м3 газ және 1 млн. 925655 тонна сулық өндіріледі. Кен
орны бойынша орташа өнімнің сулану 6,2 % құрады 1994 жылдың ішінде 5 топты
орташа шығыны 2-ші объекті бойынша 37,5 тонна мұнай және III объекті
бойынша 28,6 тонна мұнай беретін 33 өндіру скважиналары енгізілді. 120
скважинаның тәуліктілік өнімі орташа 5679 тонна мұнай құрайды, бір
скважинаның орташа шығыны тәулігіне 50,4 тонна құрайды, жоба бойынша I
скважинаның шығымы 35 тонна тәулік болып құралған, яғни шығымның жобадағы
деңгейден жоғары болуы 44 % құрайды. Жобаға сәйкес мұнай өндірудің жылдық
көлемі 18000 мың тонна, 187 өндіру скважиналарын тұрғызу қарастырылған 1994
жылдың аяғында өндіріс объектілерін тұрғызу 16,3 % құрайды.
Қазіргі барлық айдау қоры 24 скважинаны құрайды. Су айдау, Су бөлу
пункті арқылы (ВРП) СБП, бор ББОС (БКНС) 3 сорап жумыс істейді, шығу
қысымысы 10,7; 10,8 мПа жүргізіледі. Жылына скважиналар бойынша қабатқа ең
көлемі №1.1 кестеде көрсетілген. 1-объектіге су айдау айдау скважиналары
(№24,101,102,103,104, 1001,1008,1021) арқылы жүзеге асады және 30 өндіру
скважиналарына әсер етеді. Біраз аймағынан алысырақ жинақтықтан 2 және 3
қатардағы 2105, 1014,1003, 1010, 1005, 1006 скважиналары әсер аймағынан тыс
қалды.
1994 жылы 1 кешені бойынша қабатқа 1019109 м3 су, ал игеруден бері
2630262 м3 су айдалды 2 - кешенге су айдау 13 скважина
бойынша: (№ 200, 202, 203, 2003, 2006, 2007, 2017, 2031, 2035, 2057, 2056,
2064, 2065) жүзеге асырылады және 48 өндіру скважиналарына тигізеді.
Айдау нүктесінен 2 және 3 - қатарға орналасқан 13 скважина айдау әсерінен
тыс қалды 19994 жылы қабатқа 688115 м3 су кешенде бар болғаны 3 айдау
скважиналары № 303, 3001, 3008; жұмыс істейді және айдаумен 13 өндіру
скважиналарын қамтиды.
1994 жылы бойына қабатқа 206352 м3 су, ал игеруден бастап 531544 м3 су
айдалды. Жылына мұнайлы қабаттарға бар болғаны 2013635 м3 су айдалды.
Кешендер бойынша алуды қайтару ретіне қарай 78,8; 58,3; 82,3% -ті құрайды
мұнай өндіруді тұрақтандыру үшін мынадай профилактикалық шаралар
жүргізіледі. Ыстық мұнаймен өңдеу 954 рет ыстық сумен 40 және штуцерлермен
шығу линиясын ыстық бумен тазалау. Скважина шығынының кен орнында азаюына
себеп парафиннің көтергіш құбырдың (НКТ) бойына жиналады, су мен газ пайда
болуымен скважина түбіне құм жиналуында.
Жер асты скважина өңдеу бригадасы мұнай жағдай кезінде скважина түбін
жуып құмдардан тазартады. 2 - кешенде газ факторы (136 м3т өте жоғарғы кең
4м скважинада (№№ 203, 236, 238) құбырлар кеңістігінде газ жиналған оның
себебі пайдалану каменкасы дұрыс цементтелмеген МГӨБ - да скважина күрделі
жәндеу бригадасы болмағандықтан, он құрап, қажетті жұмыстарды 1995 жылы
жүргізіледі.
Игеруден бастап 1995 жылдың аяғында кен орнынан 8406,323 мың тонна мұнай
9,4% құрайды) алынды. Алғашқы қордан өндірілген мұнай 9,4% құрайды сұйықтың
жиналған өнімі 8876,098 мың тонна ол орташа сулану- 5,3% қабатқа 6353,551
мың м3 су айдалды, бұл жағдайда қайтарылған өнімнің 48,1%-ін құрайды. Сұйық
бойынша скважинаның орташа шығыны 45,8 ттәулік мұнай бойынша 41,3
ттәулікте тең бір скважинаның орташа қабылдағыштығы 200 м3 тәулік.
Негізгі өндірілетін өнім 87,7% фонтандық тәсілмен өндіріледі. Кен орны
бойынша мұнай өндіруді арттыру негізінен жаңа скважиналарды іске қосу
арқасында болды. 1995 жылы пайдалануға 95 өндіру скважинасы берілді. Олар
бойынша өндіру 462,527 мың тонна мұнайды құрайды. Ай бойынша игеруде мұнай
өндірудің төмендеуі көрінеді. Бұл сол уақыттағы жеңіл мұнайының келмеуіне
байланысты скважиналардың бір бөлігін тоқтауға мәжбүр болды. Өйткені Құмкөл
мұнайы қою, сондықтан жинау үшін жеңіл мұнайды араластыру керек. Қантар айы
бойынша 89,0 мың тонна мұнай және 95,771 мың тонна сұйық алынады, ол 1994
жылдың алдыңғы айларынан өндіру деңгейі екі есе төмен.
Айдау скважиналарының орташа қабылдағышы 2,94 м3 тәулік болғанда қабатқа
су айдау 218,6 мың м3 болды. Бұл кезде су айдауымен өндіру 161,4 % құрайды.
Мұнай бойынша орташа тәулік шығын 42,2 тонна тәулік.
Ақпан айына 24,0 мың тонна мұнай алынды, бұл жағдайда барлығы 539
скважина күн жұмыс жасады. Қабатқа 174,8 мың м3 су айдалды, қазіргі
жағдайда 129,3% құрайды.
Наурыз айында 1 кешенінің сулануына байланысты және айдау қысымының
көбеюіне байланысты скважина төңірегінің қабылдауының нашарлауына
байланысты көптеген скважинада сулану артты. Соның әсерінн "мұнай газ
ғылыми зерттеу және жобалау институтының " ұсынысы бойынша су айдау
тоқтатылды. Сәуір айынан бастап тақтатылған және жаңа скважиналарды жұмысқа
қосуға байланысты мұнай өнімі өсе бастады. Оның өзінде мамыр 194,7 мың
тонна деңгейіне жетіп тұрақталды. Мұнай өндірудің одан әрі өсуі, ай сайын
5т15 арасында жаңа өндіру скважиналардың іске қосылуына байланысты болды.
Пайдалану нақты қорының 13 скважинасы, яғни 16,3% сусыз өндіріледі 6,2%
-ті, яғни 13 скважина 20%-ке дейін, 13 скважина яғни 6,2%-ті 90%-ке дейін,
4,3%-ті яғни 9 скважинада 90% тен жоғары сумен өндірледі.1995жылы бүкіл кен
орын бойынша өнімнің орташа
сулануы 9,9%-ті құрайды, 1995 жылы айдауға 10 жаңа скважина енгізіледі,
оның ішінде 1 кешенде 2 скважина (№1009,1017), 2 кешенде 5 скважина
(№2011,2061,2075,2078,2802) және 3 кешенде 3 скважина (№3015,3017,3023).
Жұмыс жасамай тұрған скважиналардан 3 скважина жұмысқа енгізеді №201,2020
(2 кешен) және 300 (3 кешен) 1995 жылы қабатқа 2471,459 мың м3 су айдалды.
Қайтару 78,8 % болады. 1995жылы 1 кварталға осының өзі қабат қысымына
әсерін тигізді.
Ақпан және наурыз айларында қабат қысымының 1 және 2 кешенде 0,03-0,07мПа
және 3 кешенде 1,75мПа дейін өсуі белгіленді. Сәуір айында көптеген нақты
скважинаның жұмысқа енгізілуіне байланысты кен орнында қабат қысымының
төмендеуіне әсерін тигізді, бірақ 2 кварталдан бастап су айдаудың мәні
нәтижесінде тұрақтана бастады. Оның мәні 11-11,2мПа екінші жарты жылдыққа
жетеді.
1.9 Гамма теңіз кен орнының кешеннен мұнай, газ және су
өндірудің өзгеруінің динамикасына және су айдауға талдау
Гамма теңіз кен орнының 2-ші игеру кешені екі өнімді қабаттар Ю-І , Ю-ІІ
қамтиды. Мұндағы алғашқы алу қоры 43,184 мың тонна құрайды. Мұнда кен
орнының барлық қорларының 43,3%-і шоғырланған.Жеті жыл игеру кезінде
кешеннен 3355,405 мың тонна мұнай өндіріледі, бұл салынатын қордың 8,23%-н
құрайды. Игерудің басынан жиналған сұйық өндіру 3689,229 мың тонна. Қабатқа
айдалынған су мөлшері 3329,481 мың тонна. Орнын тайыру 56%.
1991жылы объектіден 174,957 мың тонна мұнай өндіріледі, ЗО млн м3 газ
алынды.
1992 жылы 357,914 мың тонна сұйықтың 349,914 мың тоннасы
мұнай сулануы 0,75% газ өндіру 19,938 млн м3.
1993 жылы "Южказнефтегаз" өндірістік бірлестігі
бойынша
белгіленген шаралар арқасында мұнай өндіру 490,024 мың тонна газ
өндіру 490,024 мң тонна газ өндіру 67,133 млн м3 болды қабаттан
алынған су мөлшері 46,22 мың тонна құрады. Өнімнің сулануы 2%
мұнай негізінен фонтандық тәсілмен өндіріледі.
Осы жылы 16 жаңа скважиналар енгізілді 1021, 2025, 2056, 2057, 2050,
2054,2055,3009,2027,2054,2055,2036, 2018, 2019,2011.
1993 жылы су айдау 78,851 мың м3. Игеру басынан 120,851 м3.
1994 жылы кен орнының 2- кешеннен 630,131 мың тонна мұнай
86,328 млн м3 газ және 6047,218 мың тонна сұйықтық өндірілді.
Кешендегі өнімнің орташа сулануы 2,6% құрады.
1994 жылдың ішінде 2-кешен бойынша орташа тәулік шығымы 39 тонна мұнай 18
скважина енгізіледі.
1994 жылдың аяғында өндіріс объектісін тұрғызу 36,3%-ті құрады.
Қабат қысымы ұстау үшін игерудің технологиялық схемасы қарастырған үш
игеру кешендеріне тоғыз нүктелі схема бойынша қабатқа су айдау жүргізіледі.
2-кешен бойынша кәзіргі барлық айдау қоры 44 скважина құрайды. Су бөлу
пункті СБП(ВРН), бір ББСС (БКНС) және 3 сорап арқылы жүзеге асады, шығу
қысымы 10,7-10,8мПа.
Жылына скважиналар бойынша қабатқа айдалған су көлемі 2-суретте
көрсетілген.
2-кешенге су айдау 13 скважина бойынша (№ 200,202^,203, 2003, 2006,
2007,2017,2031,2035,2057,2053,2064, 2065) жүзеге асырылады және 48 өндіру
скважиналарына әсерін тигізеді.
Айдау нүктесінен 2 және 3 қатарда орналасқан. Сұйық бойынша скважинаның
орташа шығымы 34,4 ттәулік, мұнай бойынша 32,9 ттәулікке тең болды. Бір
скважинаның орташа қабылдағыштығы 100 м3тәулік..
01.01.97 жылға қарағанда игерудің басынан кен орнының 2-кешеннен 3555,465
мың тонна мұнай алынған. Бастапқы алынатын қорларға қарағанда қорды мұнай
бергіштігі 88 %-ті құрайды. Сұйықтық өндірістегі 3689,229 мың тоннаға тең,
орташа сулануы 4,8%. 1996 жылғы мұнайды нақты өндіру 829,21 мың тоннаны
құрады.
Қабатқа 3329,481 мың м3 су айдалынған, осы кезде сұйықты алу мен
айдаудың орнын толтыру 56% скважинаның сұйық бойынша орташа шығымы 28,10
ттәулік жинаның орташа қабылдағыштығы 196,3 м3тәулік.
Игерудің басынан 2-кешен бойынша 202,8822 млн м3 газ
өндірілген. Технологиялық схемада қабылданған газды фактор және газбен
қанығу қысымы П-кешен бойынша 1.2-ші кестеде көрсетілген.
1.2 - кесте
Кешен Газдың факторы м3тәулікГазбен қанығу қысымы,
мПа
137 8,0
1996 жылы II- кешен бойынша 96,700 млн м3 газ өндірілген. Бүкіл
кешен бойынша газ өндірудің есептеу тереңдік сынақ алуда зерттеу
мәліметтері бойынша, газды фактор бойынша шамасына байланысты
жүргізіледі. Топтық қондырғы мен өлшеу қондырғыларындағы өлшеу
аппараттарының жетімсіздігіне байланысты газды скважина бойынша
есептеу жүргізілмейді. Кешендер және кешен бойынша негізгі игеру
көрсеткіштер
1.10 Қабат қысымының өзгеруінің динамикасы
1997 жылы барлық айдалған су мөлшері 2471,45 мың м3 1997
жылдың 1-ші кварталында скважина көпшілігі тоқтап қалды, бұл қабат
энергиясының күшіне әсер етті. Ақпан және наурыз айларында І-ші
және ІІ-ші кешендерінде қабат қысымы шамасының өсуі белгіленеді:
0,63-0,67 мПа, ІІІ-ші кешенде 1,75 мПа көкек айында барлық нақты
скважиналарда қысымның түсуі көрінеді бірақ 2 кварталдың аяғына қарай қабат
қысымы 220 рет және 93 рет түп қысымы өлшенеді кешендегі өлшенген қабат
қысымы 1097 мПа тең болады.
01.01.97жылғы изобар картасы бойынша өлшенген қабат қысымдары
2021,2024,2049,2011,2050,2030 скважиналарында 10 мПа төмен. Ол 2031,2051
скважиналарына айдалған сұйық көлемінің жетісуімен байланысты. Ал қабат
қысымның төмендеуі көрінетін өнімнің бір участок, жаңа скважиналар ауданы
1996 жылдың екінші картасында берілген бұл әдіске еріген газ өнімінде жұмыс
жасап тұр, су айдау, ұйымдастыру жағдайларына байланысты кешігуде.
1.11 Скважина қорларының өзгеру динамикасы
Гамма теңіз кен орнының ІІ-ші кешені бойынша 1992 жылы пайдалануға қоры
36 скважина болды. Оның ішінде істеп түрғаны-30, істелмейтін -3, меңгерумен
тұрғызуда -3.
1992 жылы 7 өндіру скважинасы енгізілді жоспар бойынша -10.
Пайдалану қоры фонтандық тәсілмен өндіріледі, бұл қабат
қысымның сонымен қатар - қатар қабат энергиясының төмендеуіне әкелді.
1993. жылы пайдалану қоры 46 скважина істеп тұрғаны- 40 скважина,
45 скважина фонтандық тәсілмен, 1 скважина механикаландырылған
тәсілде. Су айдау қорына 1 скважина қосылды.
1994. жылы пайдалану қоры - 61 скважинаны құрады, жыл басынан
бері пайдалануға 22 скважина қосылды мұның 59 фонтандық, 1
скважина механикаландырылған тәсілге көшіріледі. Айдау қорына 9
скважина қосылып, 19 скважина құрды.
1995 жылы пайдалану қоры - 107 скважинаға дейін өсті.
Бұрғылаудан - 46 скважина қосылды 5 скважина шығындылықтың
азаюына байланысты пайдаланудың механикаландырылған тәсіліне
көшіріледі. Су айдау бұрғылаудан 7 скважина қосылды. Осы жыл
бойынша су айдау қорында 20 скважина жұмыс жасады.
Ал 1997 жылы 1 қантардағы пайдалану қарқына келетін болсақ, осы уақыт
ішінде ІІ-ші кешені бойынша 189 скважина бұрғыланады. Оның ішінде 1) 112
скажина бүрғыланды. Оның ішінде 1) 112 скважина өнім беріп тұр 100 скважина
фонтанды, 2-уі механикаландырылған тәсілмен жұмыс жасады. 2) Меңгерумен
тұрғаны-3, оның ішінде: 2 скважинаға көтергіш құбырмен фонтанды, қондырғы
жетіспейді. 3) Жұмыссыз тұрғаны 17 скважина, есебі: қабат қысымы қанығу
қысымнан төмен.
4) Уақытша тоқтап тұрғаны - 3 скважина.
5) Су айдау қоры 44 скважинадан тұрады, оның ішінде істеп тұрғаны
32 скважина, ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz