Т.Рысқұлов атындағы Экономикалық Университет

Пән: Бухгалтерлік іс
Жұмыс түрі: Іс-тәжірибеден есеп беру
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 107 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

І. Кіріспе:

ІІ. Негізгі бөлім:

2. 1. Бухгалтерия мен шаруашылық субъектісі есебін ұйымдастыру құрылымы

3. Қаражаттар есебі және есептесу

3. 1. Кассадағы қаржылық есептің жүргізілуі

3. 2. Бухгалтерлік есеп шотында ақшаның кірісі мен шығысының көрсетілуі

3. 3. Жұмысшылардың қысқа мерзімді дебиторлық берешегі

4. Негізгі құрал-жабдықтар мен материалдық емес активтер есебі

5. Тауарлы-материалдық қорларды есептеу және жеткізушілермен есептесу есебі

6. Еңбек пен оның төлемінің есебіі

7. Өндіріс шығындарының есебі мен өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау

8. Дайын өнімнің есебі, оны жөнелту мен сату

9. Қаржылық нәтиже мен меншікті капитал есебі

10. Қаржылық есеп

11. Есеп саясаты. Салықтық есеп саясаты

12. Материалдық емес активтер аудиті

13. Негізгі құрал- жабдықтар аудиті

14. Тауарлы- материалдық запастар аудиті

15. Дебиторлык берешек аудиті

16. Есеп беретін адамдармен есептесу аудиті

17. Кассалық операциялар аудиті

18. Есеп айырысу, валюталық шоттағы қаражаттар аудиті

19. Қысқа мерзімді несие аудиті

20. Бюджетпен есептесу аудиті

21. Шаруашылық субъектісінің қаржылық жағдайын талдау мазмұны және әдістері

22. Қаржылық есептілік және оны талдау

23. Шаруашылық субъектісінің табыстылығын талдау

24. Шаруашылық субъектісінің қызметінің іскерлік белсенділігін талдау

25. Шаруашылық субъектісінің қызметінің тиімділігін талдау

26. Шаруашылық субъектісінің потенциалды банкроттылығын талдау

ІІІ. Қорытынды

ІV. Пайдаланылған әдебиеттер

І. Кіріспе

Мен, Бақытқызы Мөлдір өндірістік тәжірибемді Т. Рысқұлов атындағы Экономикалық Университетінде 23 наурыздан- 5 маусым аралығында өттім. Өндірістік тәжірибені өту мақсатым колледжде алған теориялық білімімді практика жүзінде толықтыру.

1963 жылы 9 мамырда Советтік Социалистік Республикалар Одағы Үкіметінің шешімімен Алматы Халық шаруашылығы институты құрылды.

Жоғары оқу орнының тарихына атақты Қазақстандық ғалымдар да өз үлестерін қосты, олардың ішінде Әубәкіров Я. Ә, Аутов Р. Р., Алтынбаев Б. А., Ашитов З. О., Балапанов Ж. Б., Байбараков Е. Б., Баймұратов О. Б., Бердалиев К. Б., Берденова К. А., Бутин М. Е., Гамарник Г. Н., Дайырбеков Ж. О., Дүйсембаев К. Ш., Елемесова А. М., Есқараев О. К., Ильясов Қ. Қ., Ысқақов Ұ. М., Ихданов Ж. О., Кеулимжаев Қ. Қ., Оқаев Қ. О. тағы басқалары.

Алғашқы жылдары АХШИ (АИНХ) күндізгі және сырттай оқу түрінен 3 факультет болды:

Экономикалық- жоспарлау факультеті;
Қаржы- несие факультеті;
Экономика- есеп факультеті.

1964 жылы АХШИ-да күндізгі және сырттай оқу түрі бойынша 10 мамандық бойынша аспирантура ашылды.

1965 жылдан бастап факультет аралық және университет аралық ғылыми-теориялық және ғылыми-әдістемелік конференциялар өткізіле бастады. 1972 жылы АХШИ Республикадағы 46 жоғары оқу орындарының арасында ең үздік деп танылды.

1991 жылы Қазақстан Республикасының Үкіметінің шешімі бойынша Алматы Халық Шаруашылық Институты -Қазақ Мемлекеттік Экономикалық Университеті болып өзгертілді. Экономист мамандарды Халықаралық талаптарға сәйкес даярлау және ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету мақсатында 1993 ж

№ 25 ақпанда Қазақстан Республикасы Президентінің бұйрығына сәйкес Қазақ Мемлекеттік Экономикалық Университеті Қазақ Мемлекеттік Басқару Академиясы болып өзгертілді. 1994ж. «Экономика» баспасы ашылды.

2000 жылы 23 мамырда Қазақстан Республикасының Үкіметінің № 775 бұйрығы бойынша Университетке Қоғам қайраткері, экономист Тұрар Рысқұловтын есімі берілді. 2003 жылдан бастап ҚР-ның Халық Банкімен бірлесе отырып МВА бағдарламасы бойынша Магистратура ашылды. Және осы жылы Т. Рысқұлов атындағы Экономикалық Университетте Әскери даярлау кафедрасы ашылды. Қазіргі таңда Т. Рысқұлов атындағы Экономикалық Университеті еліміздегі ең үздік жоғары оқу орындарының қатарына жатады.

Университеттің миссиясы - еліміздің қоғамдық өмірі мен ғылымына, экономиканың маңызды бағыттарының қарқынды даму мәселелерін шешуге бағытталған заманауи, дегдарлық жоғары білімді, бәсекеге қабілетті мамандар буынын қалыптастыру.

Университеттің стратегиялық мақсаты :

● Т. Рысқұлов атындағы ҚазЭУ-ді тек республикалық ғана емес, сондай-ақ әлемдік білім беру кеңістігінде лайықты орынға ие Орта Азия аймағындағы халықаралық білім беру орталығы ретінде дамыту;

● Қазақстан мен шетел азаматтарына білім берудің технологиясы мен коммуникациялық, электронды құралдар, сондай-ақ қашықтықтан оқыту арқылы сапалы білім қызметтерін ұстану;

● Университеттің ЖОО секторындағы қолданбалы және іргелі ғылымдарға көшбасшылық бағытын одан әрі бекіту және ұстану;

● Инновациялық әдістемелерді жүзеге асыру мен өткізу үшін қолайлы жағдай жасау.

Университеттің міндеті :

● Университеттің әлемдік білім беру кеңістігіне түбегейлі енуін қамтамасыз ететін және жоғары ғылым мен білімнің отандық қарымымен, алдыңғы қатарлы халықаралық тәжірибемен тығыз үйлескен жаңа инновациялық үлгісін жүзеге асыру;

● қазіргі таңдағы білім берудің технологияларын дамыту, Т. Рысқұлов атындағы ҚазЭУ-де еліміздегі жоғары білім беру жүйесінің жетекші ғылыми және оқу-әдістемелік орталығы мәртебесін бекіту мақсатында оқытудың шетелдік технологияларына бейімделу және шеттен алу;

● бітіруші түлектердің сұранысқа ие болуын және бәсекеге қабілеттілігін, дипломдардың халықаралық деңгейде танылуын қамтамасыз ету, оқытушы-профессорлар құрамының мәртебесін қоғамдық және экономикалық тұрғыдан көтеру;

● қазіргі таңдағы ЖОО менеджменті технологиясының трансферті және оны дамыту;

● іргелі және қолданбалы зерттеулер жүргізу, олардың нәтижелерінің әлемдік және республикалық деңгейде көрінуін, экономика мен қоғамда жүзеге асырылуын, ғылымның білім беру үдерісі мен іс жүзіндегі байланысын қамтамасыз ету;

● Университет қызметінің тиімділігін қамтамасыз ететін білім беру, ғылыми және инновациялық инфрақұрылымдарды дамыту;

● жоғары білім беруді, ЖОО-дан кейінгі даярлық саласында профессорлар құрамымен тәжірибе алмасуды, ОПҚ біліктілігін көтеруді, инновациялық әдістемелер мен ғылыми зерттеулер жүргізуді дамыту.

2. 1. Бухгалтерия мен шаруашылық субъектісі есебін ұйымдастыру құрылымы

Шаруашылық жүргізуші субъектісі өзінің нақты жағдайына, көлеміне және қызмет түріне қарап бухгалтерлік есепті ұйымдастыруды жүзеге асырады: бухгалтерлік жұмысты ұйымдастыру нысандарын дербес белгілейді; есептік саясатын қалыптастырады; қаржылық пен өндірістік есептері бойынша қызмет ету аясын белгілейді: шаруашылық операцияларына бақылау тәртібін әзірлейді, сондай-ақ бухгалтерлік есепті ұйымдастыру үшін басқа да қажет шешімдерді жасайды.

Субъектіде бухгалтерлік есепті ұйымдастыруға, шаруашылық операцияларын орныдаған кезде оның заңдылығын сақтауға кәсіпорынның басшысы жауапты болып келеді.

Субъектінің құрылымдық бөлімшелерінде бухгалтерлік есепті жүзеге асыруға кәсіпорынның бас бухгалтері басшылық етеді. Егер де кәсіпорынның дербес бухгалтерлік қызметі болмаса, онда бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп беру арнайы мамандандырылған фирмалардың немесе келісім- шарттың негізінде жұмыс істейтін мамандардың көмегімен жүзеге асырылады.

Бас бухгалтерді қызметтен босатқан кезде ол жаңадан тағайындалған бас бухгалтерге субъектінің басшысы бекіткен тәртіпке сай істерді өткізіп береді, өткізу барысында бухгалтерлік есептің жағдайына және есеп мәліметтерінің дұрыстығына тиісті актілер жасалады.

Субъект активтердің, меншік капиталының, міндеттемелердің және олармен жасалатын шаруашылық операцияларының қосарлана немесе екі жақты жазылатын жазу тәсілімен бухгалтерлік есеп шоттарының Бас жоспарымен сәйкестендіріліп бухгалтерлік есебін жүргізеді.

Бухгалтерлік қызметтің басты мақсаты субъектіні жедел басқару үшін қажет ақпараттармен, субъектінің қаржылық нәтижесі мен шаруашылық процестері туралы дұрыс және толық ақпараттармен қамтамасыз ету, сондай-ақ инвесторларға, жабдықтаушыларға, сатып алушыларға, кредиторларға, мемлекеттік органдарға, банктерге және басқа да мүдделі тұлғаларға бухгалтерлік есептің стандарттарына сәйкес қаржылық есеп беруді жасау болып табылады.

Бухгалтерлік есепті жүргізген кезде субъекті мына жағдайларды қамтамасыз етіуі керек:

есеп беру кезеңінің ішінде міндеттемелер мен активтерді бағалау мен кейбір шаруашылық операцияларын көрсету кезінде қабылданған есеп саясатының өзгермейтіндігі, 1 БЕС белгілеген ережесімен сәйкес келетіндігі;
қаржылық міндеттемелерімен мүліктерді түгендеу нәтижесін және есептік кезеңде жүзеге асқан барлық шаруашылық операцияларының есепте толығымен көрініс табуы;
тиісті есептік кезеңіне шығыс пен табыстың дұрыс жатқызылуы;
әрбір айдың басына синтетикалық есеп шоттары бойынша қалдығы, аналитикалық есептің айналымымен сәйкестігі сақталуы керек.

Жасалған шаруашылық операцияларын тіркейтін алғашқы құжаттардың мәліметтері бухгалтерлік есептің регистрлеріне жазу үшін негіз болып табылады.

Бухгалтерлік құжаттарда жасалған шаруашылық операциялары мәліметтердің айғақтылығын немесе жасалған операцияға жазбаша түрінде берілген жарлығы екендігін көрсетеді және осы соңғыларды бухгалтерлік есептің шоттарында көрсету үшін ол негіз болып табылады. Кез келген шаруашылық операцияларын тиісті есеп шоттарында көрініс таппауы, олардың тиісті құжаттармен рәсімделуімен байланысты болып келеді.

Операцияларды құжаттармен рәсімдеу процесі бухгалтерлік есептің алғашқы сатысы болып саналады, сондықтан аталған процесті құжаттау деп те атайды.

Құжаттардың арналымы мен мазмұнын дәл және толық түсіну үшін, оларды біршама белгілері бойынша жіктейді: арналымы бойынша, жасау тәсілі бойынша, мазмұны бойынша, жасау орны, сандық позициясы, толтыру тәсілі бойынша.

Құжаттар арналымы бойынша мына топтарға бөлінеді:

тәртіп орнататын (басқара білетін) - жарлықтың мазмұны, шаруашылық операциясын жасауға берілген бұйрық болып танылады, бірақ ол жасалған операцияның фактісін растамайды, сондықтан операцияның ол кезеңі бухгалтерлік есепті көрініс таппайды.

Көптеген жарлық ретіндегі құжаттар, операция жасалғаннан кейін барып, ақтаушы құжаттарға айналады;

ақтаушы (атқарушы) - жасалған шаруашылық операцияларының фактісін растайды, яғни жасалған операция ретінде рәсімделеді. Құжаттардың бұндай типі шаруашылық операциялары ретінде бухгалтерлік есепте көрсетуге негіз болып табылады;
бухгалтерлік рәсімдеу - тәртіп орнататын және ақтаушы құжаттардың негізінде жасалатын құжаттар, бірақ олардың дербестік мағынасы болмайды;
қиыстырылған (құрастырылған) - жоғарыда келтірілген құжаттардың бірнеше түріне тән қызметті, бір мезгілде атқаратын құжаттауларды құрастырылған құжаттау деп атайды; оларды пайдалануын жеңілдетеді, ықшамдайды және есептік құжаттауда аса көрнекті етіп көрсетеді.

Құжаттар жасау бойынша мына топтарға бөлінеді:

бір жолғы - жасалған бір немесе бірнеше шаруашылық операцияларын рәсімдеу кезінде пайдаланады;
жинақтаушы - біртектес шаруашылық операциялары жасап біткеннен кейін, оларды рәсімдеу үшін пайдаланады. Олардың бір жолғыдан айырмашылығы құжаттарды рәсімдеу уақытын және олардың санын қысқартады. Олар есепте тек ең соңғы операциясы жасалғаннан кейін барып көрініс табады және барлық жазулар осы жерде қосылып жинақталады.

Бухгалтерлік есепте алғашқы құжаттардың қозғалысы кәсіпорын басшысы бекіткен графигімен белгіленеді.

Барлық бухгалтерлік құжаттар жазылған сәттен бастап, архивке тапсырылған сәтке дейін белгілі бір есептік өңдеу кезеңдерінен өтеді. Құжаттардың бұндай қозғалысы құжат айналымы деп аталады. Кез келген құжаттардың барлығы өзіне тән сатыдан өтуі тиіс: жасау, бухгалтерияға қабылдау, есеп регистрлеріне мәліметтерді жазу, ағымдағы архивке беру.

Құжат айналымының басты мақсаты құжаттардың қозғалысын дұрыс ұйымдастыру болып табылады, демек ол бухгалтерлік есепті ұйымдастырудың бірде- бір қағидасы болып табылады.

3. Қаражаттар есебі және есептесу

3. 1. Кассадағы қаржылық есептің жүргізілуі

Қатаң бәсекелестік жағдайында өндірістік жаңалықтарды енгізу және шаруашылық поцесін ары қарай дамыту үшін кәсіпорындардың ақша қаражаттары болуға тиіс. Соның ішінде:

Шот 1010 «Кассадағы теңгемен ақша қаражаты»

Шот 1020 « Кассадағы валютамен ақша қаражаты»

Бұл шоттар актив қатарына жатады. Ақша қаражатын есептейді. Дебетте айдың басында кассада қалған ақшалар, сол айдың ішінде кассаға қабылданған ақшалар және айдың аяғында кассада қалған ақшалар есептеліп жазылады. Кредитте кассадан жұмысшылар мен қызметкерлерге және шаруашылық операциясы бойынша және жол сапар жұмыстарына нақты берілген ақша сомалары жазылады.

Кассаға қабылданған ақшалардың құрамы:

Кассир банктен жалақы, жол сапар, ауырған күндердің, кезектегі демалыс күн және шаруашылыққа арналған ақшаны кассаға қабылдайды.
Мекемеден сатып алған материалдық заттардың құнын, пәтердің ақысын, кассаға төленгенде ақша кассаға қабылданады.

Кассадан берілетін ақша қаражатының құрамы:

Жұмысшылар мен қызметкерлерге жалақы ақшасы, ауырған күндердің ақшасы, кезектегі демалыс жалақысы, мемлекеттік міндетті атқарған уақыттың қаржысы, қолма-қол берілген сомасы жазылады.
Жол сапарға шығатын қызметкер мен жұмысшыға жол сапар ақшасы кассадан беріледі.
Мекеменің шаруашылық жұмысына арналған ақша кассадан беріледі. Дебеттегі және кредиттегі сомалар журнал ордер 1 мен ведомостта жазылады.

Кассада мамандығы бухгалтер қызметкер жұмыс істеу керек. Жаңадан кассаға қабылданған қызметкерді бас бухгалтер касса ережелерімен таныстырып, материалды жауап беретіндігі жөнінде түсіндіріп, арнаулы кітапқа қолын қойдырады. Касса бөлімесінің терезесінде темірден істелген решётка орнатылу керек. Есігі темірден болу керек. Ақша мен бағалы заттар жанбайтын темірден істелген сейфте сақталу керек. Сейф еденге немесе қабырғаға бекітілу керек. Касса бөлімесінің қабырғаларында, шаңырағында, терезесінде, есігінде дыбыс беретін қондырғы орнатылу керек. Кассир касса кілтін ешкімге бермеу керек, еш жерге тастамау керек. Касса бөлмесіне бөтен адамдар кірмеу керек. Кассаны бас бухгалтер мен оның орынбасары кіріп тексере алады. Жұмыс күннің аяғында кассир касса есігін жауып, құлыппен құлтап, пломбысын белгілеп, сигнализацияға қосып, қарауылға кілтін өткізеді.

Кассир банкке өтініш құжатын жазып, ақшаға арналған чек кітапшасын алады. Чек кітапшасының әрбір беті банктен ақша алған кезде қолданылады. Кассир банктен ақша алатын күні ақша чегін толтырады. Чекте мекеменің аты, мекен-жайы, кассирдің аты-жөні, паспортының номері, барлық ақша сомасы жазуымен де, санмен де жазылады. Себебі көрсетіледі. Барлық ақша сомасына анықтама беріледі. Жалақы ақшасы, ауырған күндердің ақшасы, кезектегі демалыс күндердің ақшасы, жол сапар ақшасы анықтамада жеке дара көрсетіледі. Чектің төменгі жағында мекеме бастығының қолы және кассирдің қолы қойылады, мекеме мөрі басылады. Чекте жазылған анықтамалар түгелдей чек каришогына түсіріледі. Кассир ақша чегін банкке өткізеді. Ал чек каришогы мекемеде қалады. Банк қызметкері тексеріп қабылдап алып, чекте жазылған ақшаны мекеме кассиріне береді.

Ақшаны кассада сақтаудың тәртібі. Құрылымдық бөлімшелерде барлық қолма-қол ақша сейфтерде және жанбайтын металл шкафтарда сақталады. Құрылымдық бөлімшенің басшысы және бухгалтерлік қызметтің басшысы заңнамамен белгіленген тәртіппен ақшаның сақталуын қамтамасыз етуге қажетті жағдайлар жасау үшін жауапты болады. Ақшаны банктен жеткізу және оларды банкке тапсыру үшін құрылымдық бөлімшенің басшысы көлік құралын беруге міндетті. Кассаның жайы оқшалануы және техникалық нығайтылуы және күзет-өрт сигнализациясы құралдарымен жарақтандыру жөніндегі талаптарға сәйкес жабдықталуы, кассаның есіктері операциялар өткізу уақытында ішкі жағынан жабық тұруы тиіс. Касса жайын, сейфті және металл шкафтарын ашардың алдында кассир құлыптардың, есіктердің, терезе торларының және мөрлердің сақталуын тексеруге, күзет сигнализациясының жұмыс істеп тұрғандығына көз жеткізуге міндетті. Мөр зақымдалған немесе алынып тасталған, құлыптар, есіктер немесе торлар бұзылған жағдайда кассир ол жайында дереу құрылымдық бөлімшенің басшысына баяндауға міндетті, ол болған жағдай туралы ішкі істер органдарына хабарлайды және полиция қызметкерлері келгенге дейін кассаны күзету бойынша шаралар қабылдайды. Мұның өзінде құрылымдық бөлімшенің басшысы, бухгалтерлік қызметтің басшысы немесе оларды ауыстырушы тұлғалар, сондай-ақ құрылымдық бөлімшенің кассирі ішкі істер органдарынан рұқсат алғаннан кейін кассада сақталатын қолма-қол ақшаның болуын тексеруді жүргізеді. Бұл тексеру кассалық операциялар басталғанға дейін жүргізілуі тиіс. Тексерудің нәтижелері туралы 3 данада акт жасалады, оған тексеруге қатысқандардың бәрі қол қояды. Бірінші данасы ішкі істер органдарына, екіншісі -жетекшілік ететін жоғары құрылымдық бөлімшеге беріледі, үшіншісі құрылымдық бөлімшеде қалады.

Кассаның жұмысына қатысы жоқ адамдардың кассаның жайына кіруіне тыйым салынады. Бухгалтерлік қызметтің басшысы кассаға кіре алатын адамдардың тізімін жасайды, оған құрылымдық бөлімшенің басшысы қолын қояды.

Сейфтің, металл шкафтарының кілттері және мөртабандар кассирде сақталады. Кассирге кілттерді бөтен адамдарға қалдыруға және тапсыруға не болмаса есепке алынбаған телнұсқаларын жасауға тыйым салынады. Кілттердің телнұсқалары кассир мөр басып жапқан пакеттерде құрылымдық бөлімшенің бастығында сақталады. Тоқсанына бір реттен жиі емес кілттер телнұсқаларының болуына комиссиялық тексеру жүргізіледі. Кілттің жоғалтылғанын анықтаған құрылымдық бөлімшенің басшысы жетекшілік ететін жоғары құрылымдық бөлімшеге болған оқиғаны хабарлайды және сейфтің, металл шкафының құлпын дереу ауыстыру жөнінде шаралар қабылдайды.

Кассада кассирдің жеке басының ақшасын, аталған құрылымдық бөлімшеге тиісті емес қолма-қол ақшаны және басқа құндылықтарды сақтауға тыйым салынады.

Банк мекемелерінде қолма-қол ақша алудың тәртібі. Құрылымдық бөлімшелердің банктермен қарым-қатынастары шарттық негізде жүзеге асырылады.

Анықталған жетіспеушілік, артықшылық, төлем жасалмайтын және жалған жасалған ақша белгілері бойынша дауларды реттеу тәртібі шартпен белгіленеді, оның ережелері Қазақстан Республикасының, соның ішінде ҚР Ұлттық Банкінің нормативтік-құқықтық актілеріне сәйкес келуі тиіс.

Банктен қолма-қол ақшаны алу үшін құрылымдық бөлімшенің кассирі чек (қосымша№4) толтырады, содан кейін бухгалтерлік қызметтің басшысы чектің дұрыс толтыруын тексереді, өзі қол қояды, құрылымдық бөлімшенің бастығына қол қоюға береді және бухгалтерия мөрінің бедерімен растайды. Барлық деректемелерін толтырғанға дейін чекке қол қоюға және мөр бедерін басуға қатаң тыйым салынады. Құрылымдық бөлімшенің кассирі банктің кассасына қолма-қол ақша алғанда алынған жалпы соманы банк бақылаушысының қатысуымен парақтап санауға және оның чекте көрсетілген сомаға сәйкес келетіндігіне көз жеткізуге міндетті.

Банктегі қалдық сомасын білу және дәлелдеу үшін субъектінің банктен ағымдағы есебі бойынша көшірме алынады.

Кассаны ревизиялау және кассалық тәртіптің сақталуына бақылау жасау. « Т. Рысқұлов атындағы Қазақ Экономикалық Университетінің» АҚ Есеп саясатымен белгіленген тәртіппен және мерзімде комиссиялау арқылы кассадағы барлық ақшаны толықтай парақтап қайта санау арқылы кассаға ревизия жүргізіледі. Ревизияның қорытындылары бойынша акт жасалады. Ревизия кассадан ақшаның жетіспеуін немесе артық болуын анықтағанда актіде жетіспейтін немесе артық сома және олардың туындау жағдайлары көрсетіледі. Мұның өзінде кассада анықталған артық ақша негізгі емес қызметтен түскен өзге кіріс ретінде кіріске жатқызылады. Жетіспеген ақша кассирден өндіріліп алынады. Ревизияның қорытындылары түгендеу актісімен рәсімделеді.

Ақшаны түгендеу

Кассаны түгендеу «Рысқұлов атындағы Қазақ Экономикалық Университетінің» АҚ Ректорының мүлік пен міндеттемелерге түгендеу жүргізу туралы бұйрығының негізінде жылына бір рет жүргізіледі. Кассадағы ақшаның нақты қолда барын санаған кезде қолма-қол ақша барлық қағаз ақшаны толықтай парақтап санап, актіде олардың атаулары, нөмірі, сериясы мен номиналдық бағасы көрсетіліп есепке қабылданады. Кассаның қолма-қол ақшасының қалдығына ешқандай құжаттар немесе қолхат енгізілмейді. Кассада басқа ұйымға тиісті ақшаның барлығы туралы кассирдің өтініші ескерілмейді. Қолма-қол ақша актіге қағаз ақшалар мен сомасы бойынша енгізіледі. «Ақшаның қолда барын түгендеу актісінде» кассадағы ақшаның қалдығы түгендеу күнінде есепке алу деректерімен салыстырылып тексеріледі және нәтижесі белгіленеді. Ақшаның жетіспеушілігі немесе артығы анықталған кезде қолма-қол ақшаның жетіспейтін немесе артық сомасы және олардың туындау жағдайлары көрсетіледі. Түгендеу кезінде анықталған ақшаның нақты қолда барының бухгалтерлік есепке алу деректерімен айырмашылығы: артықтар - кіріспен және кіріске алуға жатады; жетіспеушілік -шығыспен расталады. Түгендеудің нәтижелері түгендеу аяқталған айдың есепке алуында және есеп беруінде, ал жылдық түгендеу бойынша - құрылымдық бөлімшелердің жылдық қаржылық есеп беруінде көрсетілуі тиіс.

Ақша қаражаттарын сақтау үшін және заңды тұлғалар арасында есеп айырысу үшін ҚР банк мекемелерінде банк шоттарын ашады. Банк шоттары ағымдағы, жинақтық және корреспонденттік болып бөлінеді.

Корреспонденттік шоттар - банк шоттары банктер мен ұйымдардың кейбір операция түрлерін жүзеге асырады.

Ағымдағы (есеп айырысу) және жинақ шоттары - бұл да банктік шоттар, бірақ олар жеке және заңды тұлғалар үшін, сондай-ақ заңды тұлғаның жекелеген бөлімшелері (филиалдары мен өкілдіктері) үшін де ашылады.

Қолма-қол ақшасыз есеп айырысудың мынадай негізгі формалары ұсынылады: төлем тапсырма, чек, вексель, тапсырма-талап төлемдері.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.