Малайзияның туристік орталықтары жайлы

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3 1 МАЛАЙЗИЯНЫҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ
1.1 Тарихы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
1.2 Географиялық орны мен экономикалық жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
1.3 Мәдени және салт.дәстүр байлығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
2 МАЛАЙЗИЯНЫҢ ТУРИСТІК ОРТАЛЫҚТАРЫНЫҢ СИПАТТАМАСЫ
2.1 Мемлекет астанасы . Куала.Лумпур ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
2.2 Сабах пен Саравак ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..15
2.3 Кедах штаты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .17
2.4 Таман.Негара ұлттық қорығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18
2.5 Лангкави мен Пенанг аралдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19
2.6 Борнео мен Пангкор аралдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...21
3 МАЛАЙЗИЯНЫҢ ДЕМАЛЫС ОРЫНДАРЫ
3.1 Малайзиядағы жағажайлар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .23
3.2 Экскурсиялар және көрсетілетін көлік қызметтері ... ... ... ... ... ... ... ... ..23
3.3 Малайзия отелдері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...26
4 МАЛАЙЗИЯНЫҢ ТАНЫМАЛ ТУРИСТІК ОРТАЛЫҚТАРЫНА
БАЙЛАНЫСТЫ БАҒДАРЛАМАЛАР
4.1«Малайзияның Бақ туризмі» мен «Медициналық туризмін»
дамыту атты бағдарламасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 28
4.2 «Малайзия курорттарында туристер санын өсіру» бағдарламасы ... ...28
4.3 Малайзияның «Ресей және ТМД елдерінің
нарығында көтерілу» бағдарламасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...29
4.4 Малайзия мен Қазақстанның бағдарламасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .29
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..31
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..32
ҚОСЫМША А
ҚОСЫМША Б

Курстық жұмыстың өзектілігі. Қазіргі таңда, көптеген мемлекеттердің экономикасының басты саласын туризм алады. Сол сияқты, Малайзия мемлекетінде де туризм экономиканың басты саласы және негізгі табыс көзіне айналған. Табиғи және тарихи-мәдени көрікті жерлері, туризм тармақтары жоғарғы деңгейде дамыған.
Малайзия – шексіз жазбен және жарық күннің елі. Мұнда тарихи құндылықтар мен қазіргі заманғы жетістіктері керемет үйлесім тапқан. Ол ежелгі мәдениетімен, аса жоғарғы деңгейдегі дамуымен, бірігей экзотикалық құрамдастығымен, көне сәулет өнерімен және мәдениет ескерткіштерінің осы күнге дейін жақсы күйінде сақталуымен ерекшеленеді. Қазіргі заманғы бизнес орталыққа арналған мегаполис астанасы – Куала - Лумпур.
Малайзия Сингапурдан кейінгі экономикасы дамыған мемлекет.
Малайзия – Оңтүстік Шығыс Азиядағы туризмі жақсы дамыған мемлекеттердің бірі. Табиғи және мәдени-тарихи көрікті жерлері, халықтың салт - дәстүрлерімен танысу мүмкіндіктері, теңіздік - курорттары және дамыған инфраструктурасы – осының барлығы Малайзияға келуге шетел туристерін тартады. Бұл жерде туристерді қызықтыратын, Азиядағы ең үлкен мешіт, ең ұзын жер бетіндегі үшінші көпір, әлемдегі ең биік телемұнарадан кейінгі үшінші орындағы «Петронас Тауэрс» ғимараты, ең үлкен, бай аквариум бар. Сонымен қатар, туристерді таң қалдырмай қоймайтын, Сабах пен Саравак таулы курорттары, Пенанг пен Лангкави, Тиоман аралдары, аппақ қардай құнды, керемет, ғажайып жағажайлары (4800 шақырым).
Лангкави аралы ең киялшыл, ең көрікті аралдардың бірі. Лангкавидің Куах қаласында Махсури Мавзолейі ерекше көзге түседі, ондағы Қолтырауындар фермасы, Телага Туджух сарқырамасы, Жыландар, Құстар паркі туристерді үнемі өзіне тартады. Сонымен қатар, Сабах пен Саравак белсеңді демалыс орындарын ерекше атауға болады. Дүниежүзінің ең әйгілі үнгірлері – Таза бұлақ, Мулу, Гунг Сабис орналасқан.
Малайзия тағы порттары көп теңіз - курортты аймақтарға, саябақтарға, мешіттерге, шіркеулерге бай. Малайзия курорттарының ең атақтысы, Пенанг теңізді - курортты қаласына ерекше көңіл бөлуге болады, ол Лангкавиден 112 км оңтүстікке қарай орналасқан. Бұл кеш батқан соң қызықты, белсеңді өмір басталатын жарнама жорықтары мен биік - биік ғимараттары бар қала.
Туристердің көп келетін жерлерінің бірі – Таман - Негара қорығы, ол Келантан, Тегару және Паханг таулы штаттарында орналасқан ұлттық қорық. Таман - Негара орманына кем дегенде 130 млн. жыл болған, ол әлемдегі ең ескілерінің бірі болып келеді. Мұнда карстық үңгірлер, сирек кездесетін аңдар мен құстар және ылғалды тропикалық джунглиялар өскен әктасты жарлар, сарқырамалар бар.

1. Қазақстан ұлттық энциклопедиясы-342-347 бет
2. Туристический атлас мира – 97 Кирилл Мифоди-141 бет
3. Ерусалимский Г.Б., Фомичев Д.А. Страны мира такты и цифры. – М.: Санкт
Петербург. б: Норинт,2000.-175-179бет
4. А.А.Романов,Р.Г.Сакянец География туризма. Советский спорт.
Москва,2002-128-132 бет
5. Большая советская энциклопедия. Гл. ред. А.М Прохоров. 3-е изд- М: Сов.
Энциклопедия, 1969-1978.
6. Александрова А.Ю. Международный туризм. – М.: Аспект Пресс, 2001.-377
бет
7. Страны мира. Энциклопедический справочник/под ред. С.А.Семеницкого –
Минск: Миринда,1999 -49-53 бет
8. Физическая география. Справочные материалы. М.: Просвешение,1994-251
бет
9. Малая энциклопедия стран. Москва,2002-152-154 бет
10. Все столицы мира. Москва,2001-95-99 бет
11. Страны и народы. Популярная энциклопедия /под ред. Ю.В.Кузнецевой
Санкт-Петербург б: Дельта,1997-90-93 бет
12. Иллюстрированный энциклопедический словарь. М.: Большая Российская
Энциклопедия, 1999-882 бет
13. Весь мир: страны, флаги, гербы. Энциклопедический справочник – М:
Харвест,2000-185-187 бет
14. Журнал. Малайзия – истинная Азия/под ред. Малайзияның туристік
басқармасы – Малайзия,2006
15. Е.И. Тамм, А.Х. Абунов, Ю.Н. Александров Энциклопедия туриста – М:
Большая Российская энциклопедия,1993-107-110-113 бет
16. Организация международного туризма. Учебник – М: Финансы и
статистика, 1999-118-120 бет
17. Романов А.А. Зарубежное туристское страноведение – М: Советский
спорт -149-153 бет
18. Р. Визит Туризм. Путешествия – М,1997-91 бет
19. Большой энциклопедический словарь. 3-е изд-М: Боль. Сов.
Энциклопедия,СПб «Норринт»,1999.-1360 бет
20. «Япырай!» журналы. 01.12.2007ж. №1.
21. Егеменді Қазақстан газеті, 1 шілде, 2006 – 3 бет
22. Егеменді Қазақстан газеті, 8сәуір, 2008 – 2 бет
23. Ақиқат ұлттық қоғамдық саяси журнал, 2008, 33-35 бет
24. Косолапов А.Б. Туристское страноведение. Европа и Азия: учебно-
практическое пособие.- 3-е изд.,стер./ - М: КНОРУС, 2008.- 302-308 бет

Пән: Туризм
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 33 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3 1 МАЛАЙЗИЯНЫҢ ЖАЛПЫ
СИПАТТАМАСЫ
1.1 Тарихы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 5
1.2 Географиялық орны мен экономикалық
жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
1.3 Мәдени және салт-дәстүр
байлығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
2 МАЛАЙЗИЯНЫҢ ТУРИСТІК ОРТАЛЫҚТАРЫНЫҢ СИПАТТАМАСЫ
2.1 Мемлекет астанасы – Куала-Лумпур
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .14
2.2 Сабах пен Саравак
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ..15
2.3 Кедах
штаты ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ..17
2.4 Таман-Негара ұлттық қорығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18
2.5 Лангкави мен Пенанг
аралдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...19
2.6 Борнео мен Пангкор
аралдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .2
1
3 МАЛАЙЗИЯНЫҢ ДЕМАЛЫС ОРЫНДАРЫ
3.1 Малайзиядағы
жағажайлар ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ...23
3.2 Экскурсиялар және көрсетілетін көлік
қызметтері ... ... ... ... ... ... . ... ... .23
3.3 Малайзия
отелдері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ...26
4 МАЛАЙЗИЯНЫҢ ТАНЫМАЛ ТУРИСТІК ОРТАЛЫҚТАРЫНА
БАЙЛАНЫСТЫ БАҒДАРЛАМАЛАР
4.1Малайзияның Бақ туризмі мен Медициналық туризмін
дамыту атты
бағдарламасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... 28
4.2 Малайзия курорттарында туристер санын өсіру бағдарламасы ... ...28
4.3 Малайзияның Ресей және ТМД елдерінің
нарығында көтерілу
бағдарламасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 29
4.4 Малайзия мен Қазақстанның
бағдарламасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..29
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .31
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..32

ҚОСЫМША А
ҚОСЫМША Б

КІРІСПЕ

Курстық жұмыстың өзектілігі. Қазіргі таңда, көптеген мемлекеттердің
экономикасының басты саласын туризм алады. Сол сияқты, Малайзия
мемлекетінде де туризм экономиканың басты саласы және негізгі табыс көзіне
айналған. Табиғи және тарихи-мәдени көрікті жерлері, туризм тармақтары
жоғарғы деңгейде дамыған.
Малайзия – шексіз жазбен және жарық күннің елі. Мұнда тарихи
құндылықтар мен қазіргі заманғы жетістіктері керемет үйлесім тапқан. Ол
ежелгі мәдениетімен, аса жоғарғы деңгейдегі дамуымен, бірігей экзотикалық
құрамдастығымен, көне сәулет өнерімен және мәдениет ескерткіштерінің осы
күнге дейін жақсы күйінде сақталуымен ерекшеленеді. Қазіргі заманғы бизнес
орталыққа арналған мегаполис астанасы – Куала - Лумпур.
Малайзия Сингапурдан кейінгі экономикасы дамыған мемлекет.
Малайзия – Оңтүстік Шығыс Азиядағы туризмі жақсы дамыған
мемлекеттердің бірі. Табиғи және мәдени-тарихи көрікті жерлері, халықтың
салт - дәстүрлерімен танысу мүмкіндіктері, теңіздік - курорттары және
дамыған инфраструктурасы – осының барлығы Малайзияға келуге шетел
туристерін тартады. Бұл жерде туристерді қызықтыратын, Азиядағы ең үлкен
мешіт, ең ұзын жер бетіндегі үшінші көпір, әлемдегі ең биік телемұнарадан
кейінгі үшінші орындағы Петронас Тауэрс ғимараты, ең үлкен, бай аквариум
бар. Сонымен қатар, туристерді таң қалдырмай қоймайтын, Сабах пен Саравак
таулы курорттары, Пенанг пен Лангкави, Тиоман аралдары, аппақ қардай құнды,
керемет, ғажайып жағажайлары (4800 шақырым).
Лангкави аралы ең киялшыл, ең көрікті аралдардың бірі. Лангкавидің Куах
қаласында Махсури Мавзолейі ерекше көзге түседі, ондағы Қолтырауындар
фермасы, Телага Туджух сарқырамасы, Жыландар, Құстар паркі туристерді үнемі
өзіне тартады. Сонымен қатар, Сабах пен Саравак белсеңді демалыс орындарын
ерекше атауға болады. Дүниежүзінің ең әйгілі үнгірлері – Таза бұлақ, Мулу,
Гунг Сабис орналасқан.
Малайзия тағы порттары көп теңіз - курортты аймақтарға, саябақтарға,
мешіттерге, шіркеулерге бай. Малайзия курорттарының ең атақтысы, Пенанг
теңізді - курортты қаласына ерекше көңіл бөлуге болады, ол Лангкавиден 112
км оңтүстікке қарай орналасқан. Бұл кеш батқан соң қызықты, белсеңді өмір
басталатын жарнама жорықтары мен биік - биік ғимараттары бар қала.
Туристердің көп келетін жерлерінің бірі – Таман - Негара қорығы, ол
Келантан, Тегару және Паханг таулы штаттарында орналасқан ұлттық қорық.
Таман - Негара орманына кем дегенде 130 млн. жыл болған, ол әлемдегі ең
ескілерінің бірі болып келеді. Мұнда карстық үңгірлер, сирек кездесетін
аңдар мен құстар және ылғалды тропикалық джунглиялар өскен әктасты жарлар,
сарқырамалар бар.
Курстық жұмыстың мақсаты:
Малайзияның танымал туристік орталықтарын және демалыс орындарын
қарастыру.
Курстық жұмыстың міндеттер:
- Малайзияның туристік орталықтарын сипаттау;
- әр туристік орталықпен жеке-жеке таныстыру;
- туризмнің мемлекет экономикасындағы негізгі орнын көрсету;
- мемлекеттің көркем жерлерімен таныстыру.
Курстық жұмыста қолданған әдістер:
- тарихи;
- мәдени;
- статикалық;
- аналитикалық.
1 МАЛАЙЗИЯНЫҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ

1.1 Тарихы

Малайзияның ежелгі тарихы жөнінде мәліметтер өте аз, бұл жерді адамдар
өте ерте заманнан қоныстанған. Елде үнділердің ықпалы зор болды, себебі
Үндістан мен Қытай арасындағы сауда жолдары бойында орналасқан. XIII
ғасырда елдің солтүстігі Қытайға бағынған, VII ғасырда үнділік мемлекет
құрылды.
XV ғасырда Малакка патшалығы құрылды, бұл патшалық барлық Малайзия
жерін біріктірген. Осы патшалыққа XVI ғасырда Португалия, кейінен Голландия
басып кірді. Содан кейін, XVIII ғасырда осы аймаққа ағылшын әскерлері
келіп, үш кезеңдік отарлау саясатын жүргізді:
1. 1786-1824 ж.;
2. 1834-1867 ж.;
3. 1867-1914 ж.
Малайзия Британ билігінде болып, Жапония елі 1941 жылы елді жаулап
алып, 1945 жылы 2- ші дүниежүзілік соғыста жеңіліп, Малайзия қайтадан
Британ отарына айналды.
Батыс Малайзияда 1948 жылы Малайя федерациясы құрылды.
1948-60 ж. ұлт-азаттық қозғалыс күшейді, нәтижесінде Малайзия 31
тамызда 1957 жылы Британ аумағында өз тәуелсіздігін алды.
1963 ж. Малайзия федерациясы Сингапур, Малайя, Саравак, Сабах,
Солтүстік Борнео елдерінің бірігуінен құрылып, Сингапур, 1965 жылы болған
саяси - экономикалық тартыстардан кейін бөлініп шықты.
1965-66 жылдары Индонезиямен қақтығыстар болды.
1969-71 жылдары Конституциясы уақытша күшін жойды, оған себеп болған
елдегі малайлар мен қытайлық қауым арасында жанжалдың туындауы.
Малайзия мемлекетінде елдер арасында ислам беделі күрт өсті. Халықтың
тұрмыс деңгейі жақсарды [10].

2. Географиялық орны мен экономикалық жағдайы

Мемлекет құрылымы. Малайзия – Оңтүстік Шығыс Азиядағы федералды
мемлекет. Шығыс бөлігі Калимантан аралының солтүстігі мен солтүстік-
батысында орналасқан, батыс бөлігі Малакка түбегінің оңтүстігінде
орналасқан.
Астанасы – Куала-Лумпур қаласы.
Жер аумағы - 332,8 мың шаршы шақырым.
Халқы – 21,3млн. (2000). Тұрғындарының 54%-ы малайлар, 35%-ы қытайлар,
10%-ы үнділер. Малайзияда 1000 адамға шаққанда 2,37 деп бағаланады, ал өлім-
жітім коэффициенті 5,12 болып келеді. Бір жылда халықтың саны 1,86 %
көбейіп отырады. Малайзия жарты аралында еркектер үшін орташа өмір сүру
ұзақтығы 2003 жылдан бастап 69 жас болды.
Ресми тілі – малай тілі.
Негізгі діні – ислам (мұсылман-сунниттер), сонымен бірге, буддизм,
христиан діндерін ұстанады.
Малайзия – Конституциялы монархиялы мемлекет.
Ел басшысы - сұлтан. Әкімшілік тұрғыдан 13 штатқа және 2 федералды
аумаққа бөлінеді.13 штаттың 9-ын мұрагерлік құқығы бар, сұлтан әулетінің
өкілдері билесе, төртеуін губернаторлар басқарады. Сұлтандар жоғары басқару
кеңесін құрып, 5 жылдық мерзімге өз арасынан Жоғары сұлтанды сайлайды.
Жоғарғы заң шығарушы орган екі палатадан (Сенат және Өкілдер палатасы)
тұрады. Атқарушы билік премьер-министерге бағынады.
Ақша бірлігі – ринггит [3].
Табиғаты. Малайзия – экваторлық белдеуде орналасқан. Батыс аумағын
солтүстіктен оңтүстікке қарай таулы белдеу кесіп өтсе, шығысын жағалаулық
жазық алып жатыр.
Климаты солтүстігінде субэкваторлық, муссондық, оңтүстігінде
экваторлық. Орташа айлық ауа температурасы 25-28 С градус аралығында
өзгереді. Күндіз температура +32С градус көтерілсе, ал түнде +21С дейін
төмендейді. Тауларда климат салқынырақ.
Жауын-шашынның орташа жылдық мәні 1500-2500 мм, жартылай аралдық
бөлігінде 3750 мм, Калимантан аралында, тауларда 4000-5000 мм дейін
көтеріледі. Жауын-шашын жыл бойы түседі, бірақ солтүстік-шығыс және
оңтүстік-батыс муссондардың кезектесуіне байланысты маусымдық өзгерушілік
байқалады (ең жауын-шашынды ай - желтоқсан, ақпан мен маусым арасында жауын-
шашын мөлшері біршама тұрақты). Жалпы Саравака мен жартылай аралдық
Малайзияның шығыс жағалауында тұрақсыз, бұлтты ауа-райы жиі байқалады.
Ылғалдылықтың максимальды жылдық мөлшері Лонг- Атарда, Саравакада 600 мм
тіркелген.
Ортажылдық ауа температурасы (°C):
қаң ақп Нау сәу
1. Жалпы ішкі өнім. ІЖӨ
(млн.АҚШ долл) 4 280 84 100 19,6 есе өсу
2. Адам басына шаққан жалпы
ішкі өнім (АҚШ долл) 368 5 801 15 есе өсу
3. Сауда айналымы
(млрд. АҚШ долл) 2,7 316,2 117 есе өсу
4. Шаруашылық салаларының
ІЖӨ-дегі үлесі (қорытындыға
пайызбен)
- - өндіріс 13 30 2,3 есе өсу
- ауыл шаруашылығы 31 8 3,9 есе азаю
- қызмет көрсету 42 53 1,6 есе өсу
5. Экспорт – жалпы көлемі
(млн.АҚШ долл) 1 475 168276 114 есе өсу
6. Экспорт құрылымы (қорытындыға

пайызбен)
- өндіріс (электроника, 11 81,4 74 есе өсу
электрлік 33,4 9,4 3,5 есе өсу
мәшинелер мен тетіктер, т.б.) 16.9 3,9 4,4 есе өсу
- каучук (өнделмеген түрде)
- пальма майы (өнделмеген түрде)
7. Шаруашылық салалары
бойынша халықтың жұмыспен
қамтылуы (қорытындыға пайызбен)
- өндіріс
- ауыл шаруашылығы
- қызмет көрсету
8. Жалпы халық ішіндегі
кедейлер үлесі (%) 53 1,2 44,2
9. Үлестік капиталға иелік ету
(компаниялардың таза құнының
жалпы қорытындысына пайызбен)
- шетел компаниялары 62,3 25,0 2,5 есе азаю
- малайлар 0,07 18,9 270 есе өсу
- қытайлықтар 22,9 34,3 1,5 есе өсу
- үнділер 7,0 8,4 1,2 есе өсу

Жоғарыдағы көрсеткіштерге қарасақ. Малайзия елінің әлеуметтік
экономикалық даму жолындағы табыстары айтарлықтай және басқаларға үлгі
боларлықтай да.
Басқа себептерін айтпай, осы табыстарға жету жолында шешуші рөл
атқарған малайзиялықтардың үш өте ұтымды тәжірибесіне тоқтаған жөн.
Біріншісі – тиянақты және жан-жақты ойластырылған малай қоғамының, малай
экономикасының даму стратегиясы және осы стратегиялық жолды бұлтаратпай
ұстау.
Осыған байланысты екі мысал келтірейік (2 кесте). Жоғарыда айтылған
бірінші 20 жылдық стратегиялық жоспардың алғашқы 10 жылының (1970 – 1980)
негізгі мақсаты экономиканы, тауар өндіруді экспорттық бағытқа бұру деп
анықталған еді. Оны мына төмендегі салыстырулардан байқауға болады.

1. кесте

Экономиканы, тауар өңдіруді экспорттық бағытқа бұру [22]

өңдеуші өңдеуші өнімнің
№ Жыл Экспорт өңдірістің ЖІӨ экспорттың жалпы
үлесі көлеміндегі үлесі
Түгелмен зкспортқа
1 1970 жұмыс істейтін 13,1% 11,4%
бірде-бір кәсіп орын
болмаған.
- Малайзия электрондық
2 1980 жартылай өткізгіштерді 19,7% 21,7%
экспортқа шығаратын
әлем деңгейіндегі ең
ірі ел.
- Тұрмыстық (бөлмелік)
кондиционерлерді
экспортқа шығаратын
үшінші ел

Осындай мазмұнды өзгерістерге экономиканы экспорттық бағытқа бұру
стратегиясының алғашқы он жылдығында қол жетеді.

1.3 Мәдени және салт-дәстүр байлығы

Малайзия бай және көркем мәдени мұрасына ие. Әр этникалық топ көптеген
салт-дәстүрлі көркем өнерлерін, мәдениетін және қолөнер кәсіптерін
сақтайды. Діни салтанаттардан басқа, Малайзия халқы мейрамдату үшін қосымша
себептер табуға дайын. Сондықтан да, Малайзия мемлекеті түрлі мерекелерге
бай, әр ай сайын түрлі мерекелерді тойлаумен өткізеді, оның бірден-бір
себебі көп ұлтты мемлекет болуы. Ең негізгі мейрамдары: Жаңа жыл, Хари Райя
Айдиль-Адха, Мекка мен Мединага қажыға барудың біту мерзімі, Федералды
территория күні, Қытай Жаңа жылы, Авал Мухаррам мұсылман Жаңа жылы,
Мұхаммед пайғамбардың туған күні, Еңбек күні (бірінші май), Весак, Будда
мейрамы, Жоғарғы басқарушы туған күні, Тәуелсіздік күні, Дипавали,
индуистік отты мейрам, Хари Райя Айдиль Фитри, Жалпы мемлекеттік мейрам
және т.б.[1]. Халықтардың сенімдері мен діндерінің араласуының тамыры
ғасырлар тереңдігіне жоғалатын көптеген қызықты дәстүрлер және мерекелер
пайда болған. Көбінде мерекелері үш түрлі болады:
1.Мұсылмандық мерекелер;
2.Буддистік мерекелер;
3.Еуропалық мерекелер.
Мұсылмандық мерекелер. Малайзиялықтарда Хари - Рай - Лусса деп аталатын
мұсылман мерекесі бар, бұл мереке қасиетті рамазан айының соңғы күні деген
мағынаны білдіреді. Барлық мұсылмандар бұл мерекені отбасымен бірге
өткізеді. Сонымен қатар, Мұхаммед (С.А.С.) пайғамбардың тұған күніде үлкен
мейрам деп аталады. Мұсылман мерекелері кезінде барлық мұсылман қауым
мешіттерге құран оқып, бағыштауға барады. Рамазан айынан 70 күннен кейін,
Малайзия мұсылмандары Құрбан айт мерекесін тойлайды [18].
Буддистік мерекелер. Малайзияда буддистік мерекелердің көптеген түрлері
тойланады. Яғни, қытайлықтар және индуистік мейрамдары. Қытайлық
мерекелердің бірі, барлық әулиелер мейрамы Ченг - Ченг, бұл ай
күнтізбесімен есептегенде жеті ай бойы тойланатын аш әруақтар мейрамы.
Шамдар мерекесі және ай шелпектердің мейрамы – қытайлықтардың ең
қызықты мейрамдары. Ай шелпектер мейрамы негізінен патриоттық болып
саналады. Осы мейрамдарға тән, бірақ әлдеқашан ұмтылған аңыздары бар, осы
күндері бүкіл қытайлықтар айға ұқсайтын шелпектерді даярлап, далаға неше
түрлі киімдер киіп, қолдарына шам ұстап, өздерінің ежелгі мейрамдарын
тойлауға шығады. Монғолдармен соғыс кезінде, қытайлықтар бір - біріне құпия
хабарларды айдай дөңгелек шелпектер арқылы жіберген. Осы мейрамның тағы
бір әдемі аңызы бар: бір хан болған екен, ол өте өз халқын қатты жәбірлеуші
жауыз болыпты. Ол ажалсыздық сусынын ойлап табуға бұйрық береді. Ал оның
әйелі болса, өз халқын сүйетін, сондықтан бұл сусынның көзін құртқысы
келіп, өзі ішіп қояды. Ханшайым айға ұшып кетеді, сол уақыттан кейін ай
адамдарға мейірімділік шуағын шашады. Халық болса, өз ханшайымы құрметіне
ай шелпектерін пісіріп жүреді.
Мукейк фестивалі, бұл – Юань юнастиясы билеуі кезіндегі Қытайдың
моңғолдарды жеңуі құрметіне, қытайлармен тойланатын мереке.
Малайзиялықтардың көптеген аңыздарымен байланысты, түпкі мейрамдары
үнділік болып келетін, индуистік мейрамдары да көп. Осындай үлкен
мейрамдар Куала - Лумпурда өтеді. Мерекелердің бірі Шри Махмашмариан
шіркеуінде, қақтарда тойланатын томильдық мейрам. Осы мейрамда Тайпусам
құдайының мүсіні тиелген арбаны сүйрейді. Осы мейрам Үндістанда еретикалық
саналып, тойлануына тиым салынған. Сондықтан 2млн. жуық Азия томилдықтары
өз рәсімдерін өткізу үшін, Куала – Лумпурға жиналады. Тағы аңызға айналған
мейрамдардың бірі – Весак мейрамы. Бұл мейрам үнді күнтізбенің толуында
болады. Весак мейрамында кептерді тордан босатып, тақуаларға садаққа беру
керек. Бір апта бойы шіркеулерде будда діні туралы айтады, шіркеу
айналасында осы үш оқиғаны көрсететін қызықты салтанатты шерулер өтіп
жатады. Осы күні жергілікті шіркеулер ауласында күндіз-кешке қағаз шамдарын
жағады [13].
Еуропалық мерекелер. Малайзиялықтар бірінші қаңтарда жаңа жылды
тойлайды. Бұл мейрам мұсылмандар тұратын штаттарда (Джохор, Келантан,Кедах,
Перлис, Тренгану) тойланбайды.
Ең сүйікті еуропалық мейрамдарының бірі, бұл – христиандық Пасха. Осы
мейрамда, олар әр түрлі тағамдарын пісіріп, даярлайды.
Ал Пенангта, 26 шілде де әулие ана мейрамын тойлайды.
Ұлттық тағамдар. Сечуандық тауық – тауықтан жасалған тағам, бұнда чили
бұрышы көп мөлшерде салынған.
Унтон Ми – қуырылған доңыз, креветка және жіңішке жұмыр кеспе салынған
тағам.
Стимбоут – дастархан ортасында сорпасы бар ыдыс тұрады, тамақтанатын
адам өзі бұған майдаланған тауықты, бауырды, шикі креветкаларды, бөдене
жұмыртқаларын, көкіністерді , теңіз қиярын тастайды.
Тосай – күріш ұнынан жасалған жұқа бәліштер, кейде картоппен және түрлі
көкөністермен бірге беріледі. Ұзақ уақыт даярланатын тамақ, Ренданг – еттен
жасалған тағам. Етті, корица, чили бұрышын және пиязды, кокос сүтін,
кориандр және мускатты жаңғақ қосып, ұзақ уақыт бойы жай отта бұқтырады.
Нәтижесінде, күріштен жасалған бәлішпен немесе кокос сүтінде асылған
күрішпен бірге берілетін дәмді, жұпар иісті ет дайын болады.
Сонымен қатар, қанттан, жұмыртқадан және кокос сүтінен даярланатын
тәтті тағамдары да көп, мысалға, бұндай тағамдары Саю Гула Мелакка, Куих
Лапис, Айс Качинг, Чек Мек Молек, Чендол, Лен Чи Канг, Тепонг Пелита.
Көкөністері. Малайзияда атақты көптеген мүмкін болатын тропикалық
көкөністер өседі. Олардың кейбіреулері мезгілдік, ал қалғандары жыл бойы
қол жетерлік болып келеді. Жергілікті көкөністердің ерекше көп тарағанына
папайя, маракуйя, арбуз және ананас жатады.
Банан.Бұл көкөніс бірнеше сорттарымен ерешеленеді. Оны толығымен екі
категорияға бөлуге болады: жаңа түрде пайдаланатын банандар (ямай бананы,
писанг мас және писанг растали бананы) және құыру үшін арналған банан
(писанг горенг тағамы).
Карамбола. Бұл тұқым көбінде стар фрут ( жұлдыз көкөнісі) атымен
атақты, себебі оның сыртқы тілімдері шынымен жұлдыз формасында. Стар
фруттың дәмін татуға жыл мезгілінің кез келген уақытында болады. Бірақ оны
тек қана жаңа түрінде жеу керек. Бұл тұқым өте атақты, себебі қан қысымын
төмендетеді.
Саво (чику). Бұл көкөніс кивиге ұқсас, қабық түсі сарыдан бастап, қызыл
қоңырлау болады. Жұмсағы тәтті және нәзік.
Гуава. Ереже бойынша, Гуаваны салқын, таза түрінде жейді. Одан сонымен
бірге, тәтті су, джем, шырын консервілерін жасайды. Бұл тұқым өзінде С
витаминін сақтайды.
Лангсат және дуку. Осы екі көкөністе алтын–қоңыр қабықшасымен бір
түрдегі көкөніске жатады. Олардың дәмі тәттіден аштыға дейін түрін
өзгертулері мүмкін. Ішіндегі жұмсағы ақ болып келеді, ал сүйектері ащы.
Манго. Малайзияда осы көкөністің көптеген түрлері өседі, соның ішінде
алмалы манго, мальгоа, харуманис және маха.
Дуриан. Бұл көкөністі жеп көргенде, қызықты оқиғаға бөліңесіз.
Жергілікті халық дурианды көкөністер ханы деп айтады. Бірақ ол өзінің
қатты иісінен атағына қарсыласады. Көлемі футбол добымен тең келеді және
тікенектерімен жабылған. Дуриан өте қымбат, әсіресе гибрид сорты. Оның
жұмсағының дәмі айтуға келмейді, өте дәмді. Бұл мезгілдік көкөніс.
Мангустан. Бұл да мезгілдік көкөніс. Жеңіл ащы татыған дәмі бар, бұл
көкөніс шырындылығы үшін бағаланады. Теннис добының көлемі сияқты, домалақ,
қабықшасы қатты тегіс болып келеді.
Рамбутан. Малайзияның байырғы тұрғыны болып келетін, түкті көкөніс
болып келеді. Кейбір сорттарын металл банксінде консервілейді. Рамбутан
мезгілдік көкөніс.
Помело. Көкөністің басқа аты – помпельмус деп аталады. Қытай Жаңа
жылымен астық өнімділігі сәйкес келгенде, помпельмус құдайға табынушылықтың
бір бөлігі ретінде саналады [15].

2 МАЛАЙЗИЯНЫҢ ТУРИСТІК ОРТАЛЫҚТАРЫНЫҢ СИПАТТАМАСЫ

2.1 Мемлекет астанасы - Куала-Лумпур

Куала-Лумпур Малайзия астанасы – ежелгі және жаңа, батыс және шығыстың
қайталанбас үйлесуін көрсетеді [4].
1857 жылдан Раджа Абдулла басшылығымен, Кланг және Гомбак өзендерінің
жағасында қалайы іздегіштер тоқтаған жерден қала тарихы басталады. Бұл
кездері мұнда кішкене ғана ауыл болып, бірте-бірте қалаға айналған.
1896 жылы Малайя Федерациясының құрылған кезінен және ағылшындардың
келгенінен кейін, Куала-Лумпур Малайзияның астанасына айналды. Мұнда
Британиядан әкелінген дәстүрлер мен мұсылмандық дәстүрлер үйлесімділік
тапқан. Қаланың тарихына, оның сәулетіне, жол тораптарының жүйесіне , тіпті
тұтастай тұрмысына, Британдық басқарма әсерін тигізген. Бұнда барлығы әр
түрлі ағылшын тілінде сөйлейді.
1957 жылы Малайя Федерациясы тәуелсіздік алып, Куала-Лумпур Федерация
астанасы болды.
1972 жылы 1 ақпанда Куала-Лумпур мегополис мәртебесін алды және 1974
жылы федералды территория болып жарияланды.
Куала-Лумпур - Малайзияның ірі туристік орталығы және де сауда мен
қаржылық орталығы болып табылады.
Көптеген биік-биік көкпен теңескен ғимараттары, көлеңкелі көшелері,
керемет парктері, орхидея бағы мен бақтары бар.
XX ғасырдың басында ғимараттары әртүрлі коланиальды, араб және т.б.
архитектуралық стильдерде салынған. Көкпен теңескен ғимараттарының бірі
Петронас мұнай компаниясының иелігіндегі, дүние жүзінің ең биігі – Twin
Tower ғимараты бар, оның биіктігі 452 метр. Бұл ғимаратта мұнай компаниясы
ғана емес, сонымен қатар, Малайзиялық симфониялық оркестр, Куала-Лумпурдың
қалалық орталығы (KLCC) және Петронас театрлық топтар өнерлерін
көрсететін концерт залы бар.
Кешкі уақыттарда Куала-Лумпур көптеген түрлі-түсті жарық шашады,
сондықтан да оны оттардың бақ қаласы деп атайды. Жолдағы қозғалыстарда
мотоциклистер көп, жол қозғалысы күндізгідей болып тұрады. Кешке қарай,
қала адамдарға лық толы болып келеді, мейрамхана, караоке, бар, казино,
түрлі ойын - сауық орталықтары ашық болады.
Куала-Лумпур әлемнің ең бейбіт астаналарының бірі, көрнекілік жерлері
өте көп, туристердің көп баратын жерлері, атап айтсақ, бұл - Масшид Джамек
мешітті, Абдул Самада атындағы ғимараты, Куала-Лумпурдың мемориалды
кітапханасы, Малайзия туризмінің орталығы, Орхидея және гибискус бағы,
Тәуелсіздік орталық алаңы, осы алаңда ұлттық монумент пен корольдің сарайы,
ұлттық мата-батикті өндіретін фабрикаларын көруге болады, тағы Әулие Мария
шіркеуі, Қытай шіркеуі, Шри Махамариаль шіркеуі бар [1].
Абдул Самада атындағы ғимарат – бұл айырықша жиі суретке түсірілетін
құрылыс. 1894 жылыдан бастап 1897 жыл аралығында салынды, жобаның авторы
британдық архитектор А.К. Норман. Ғимарат жақсы викториандық және
мавритандық қосындының стилінде салынған. Енді бұл жерде бірінші
инстанцияның соты және Жоғарғы сот орналасқан.
Туристердің қызыға келетін жері, Масджид Джамек мешіті. Абдул Самада
атындағы ғимараттың тура артында орналасқан. 1909 жылы Үнді-Мұсылман
архитектуралық мысалында салынған, жобаның авторы британдық архитектор А.Б.
Хаббоксом. Мешітті пияз тектес күмбез, арка колоннады және жарқыраған суық
мраморды едені әдемілейді.
Малайзия туризм орталығы – қаланың архитектуралық – тарихи көрнекілік
жерлерінің бірі. Негізгі корпусы Ю Тонг Сенг бай шахта қожасының
резиденциясы ретінде 1935 жылы салынған. Содан, ол британдық әскер
Министрлігіне өтті, тағы мемлекеттің Жоғарғы басшысының тәж кию рәсімі
салтанатының куәгері болды. 1988 жылғы ғимаратты қалпына келтіру құрылысы
біткеннен кейін, өзінің қазіргі функцияларын атқара бастады. Малайзияда
жақсы демалыс өткізу жобаларын, көптеген туристердің сұраныстарын атқару
қызметтерін ұсынды.
Келетін туристердің көбі, атақты қонақ үйлерде орналасады, мысалға,
Holliday Inn қонақ үйі, іскерлік орталықтарында орналасқан Шангри Ла,
Минг Корт қонақ үйлерінде тоқтайды [4].

2.2 Сабах және Саравак.

Шығыс Малайзияда, Борнео аралының солтүстігінде, Сабах және Саравак
штаттарында қызықты оқиғаға толы жер жатыр. Осы штаттардың кең ішкі
алаңдарын да жаңбырлы ормандар орын алады. Бұл жерге келетін туристерді
шексіз үнгірлер, коралл атоллдары, тропикалық аралдар, үлкен көлдер күтіп
тұр. Жергілікті флорасы, фаунасы мен теңіз өмірінің әр түрлілігі сөзбен
бейнелеуге келмейді. Осындай әсем жерлерді, қайталанбас күндерді еске
түсіруді сыйлайтын тек қана Малайзия [27].
Сабах. Белсеңді демалыс орталығы – Сабах. Сабахты орналасқан орнына
байланысты Желденген жер деп лақап атпен айтады, себебі, географиялық
дауыл белдеулерінен төмен орналасқан. Ауданы 74 500 шаршы шақырымға тең.
Оның батыс жағалауын Оңтүстік Қытай теңізі шайып, ал шығысын Сулу және
Сулавеси Теңізі шайып жатыр. Штатың жаға сызығы 1440 шақымға жетеді.
Мұнда Киулу және Падас тау өзендерімен жүзу, джунглиядағы Сафари, неше
түрлі бағдарламалар, мысалға, жарға шығуды сүйетіндер үшін бағдарлама, тау
велосипедімен сапарсеріктерден өту, т.б. көптеген бағдарламалар ұсынылады.
Айтарлықтай комерциялық және іскерлік қызметтің маңызды бөлігі Кота
Кинабалу штатына бағытталған. Штаттың негізгі экономикалық салалары болып,
аграрлық сектор, орман шаруашылығы, өнеркәсіп және туризм табылады.
Экспортқа май, каучук, мұнай, какао бобы, т.б. шығарылады.
Штаттың ортасында дүниежүзілік таулардың бірі, Гималай және Жаңа Гвинея
арасындағы ең биік шың Кинабалу тауы бар. Оның биіктігі 4175 метрге
жетеді. Миллион жыл бұрын пайда болған, әліде өсіп келеді. Сонымен қатар,
табиғатты сүйетіндер мен ботаниктер үшін, 767 шаршы шақырым аумақты алып
жатқан, Кинабалу тауы баурайында – Кинабалу қорығы орналасқан. Бұл жерде
туристерді өте қызықтыратын - 3500 м биіктікте орналасқан алаң. Алаңмен
жоғары қаратай көтерілгенде, өсімдік жамылғысының өзгеруі байқалады.
Еменді шоқтар тропикалық тоғайларды ауыстырады, қылқынды ормандар емендерді
ығыстырады, орнына альпілік шалғындар келеді, ал ең жоғарыда тек кішкентай
бұталарды және майысқан ағаштарды көруге болады. Бұл алаңан таң атқанда,
Сабах штатының бүкіл керемет көрінісі ашылады.
Сирек кездесетін флорасы: дүниежүзілік ең ірі гүл раффлезия, оның
диаметрі 170 см-ге жетеді, сонымен қатар, орхидеялардың мыңға жуық түрі,
ірі көз шешектер.
Poring Hot Spring деп аталатын, Кинабалу паркінің шығыс жағында, ыстық
бұлақтары бар табиғи-сауықтыру комплексі орналасқан. Бұнда 480 метр
биіктікте бамбук тоғайларының арасында бұлақтан ыстық су келіп тұратын
шомылғылар орнатылған. Сонымен бірге, 2000 метр биіктіктегі рододендрон
тоғайларының арасында лагерь бар.
Канибалудан ұшақпен 40 мин. жерде, әлемге өзінің ең ірі орангутангтар
қорығымен әйгілі, жануарларды жақсы көретіндер, Сепилок деген қалаға
ұмтылады. Ол орманды жерде орналасқан, 11 мың аймақты алады [25].
Саравак. Саравак мүйізтұмсық құсының отаны, бұл өте ерекше жер. Ол
туристерді өзінің джунглия байлығымен және жергілікті халықтың өмірлік сан-
салалы тұрмыс-тіршілігімен тартады. Штат халық мәдениетімен және
табиғатымен атақты. Саравак символы болып, қорғауға алынған мүйізтұмсық
құсы табылады. Саравак оңтүстігінде Индонезиямен, солтүстігінде Бруней және
Сабахпен шектеседі. Ауданы 124450 шаршы шақырым, тоғыз ауданнан тұрады,
штат астанасы Кучинг.
Штаттың астанасы Кучинг Саравак көлінің жағасында орналасқан. Бұл қала
өзінің бірнеше ландшафтты паркімен және бақтарымен, керемет колониальді
құрылыстарымен, әдеміленген базарымен және шулы теңіз жағасымен мақтана
алды. Қалада штаттың басты мешіті, христиан мешіттері және қытай шіркеулері
орналасқан. Жергілікті мұражайы Азиядағы ең күштілерінің қатарына кіреді.
Негізгі мешіттің құрылысы 1968 жылы біткен. Ол 1852 жылы салынған, ең
ежелгі ағаштан жасалған Масджид Бесар мешітінің орнына салынған. Ол керемет
алтын күмбездерімен салынған мешіт [25].
Саравакта дүние жүзінің ең әйгілі үңгірлер жүйелерінің бірі - Мулу
орналасқан. Саравактің ең үлкен, әйгілі үңгірлері:
1.Саравактік жазық дүниежүзіндегі ең үлкен табиғи үңгір. Оның ұзындығы
- 600 метр, ені - 450 метр, биіктігі - 100 метр.
2.Ең үлкен үңгір кірісі – Бұғылар үңгірі. Оның ені - 100 метр,
биіктігі - 120 метр.
3.Оңтүстік Шығыс Азияның ең үлкен үңгірлер тізбегі - Таза Бұлақ
үңгірлері. Оның тереңдігі 51,5 км-ге жетеді. Осы жерде геологтар үшін
үлкен құпия болып саналатын, 45 м-ге жететін әктасты бағандар
орналасқан.
Ниах қорығында, 1873 жылы палеолит және неолит кезеңдерінің еңбек
құралдарын тапқан, Сабис әйгілі үңгірлері бар. Осы үңгір ішінде жыландар,
шаяндар, сколопендиялар бар, алқабырғаларына қарлығаштар ұя салған.
Туристерді тағы қызықтыратын, Кучингтен екі сағаттық жерде, Гунунг
Гадинг паркі. Мұнда жыл сайын, дүние жүзіндегі ең үлкен гүл – раффлезия
гүлдейді. Гүлдің жапырағының диаметрі-1 м-ге жетеді.
Саравакта тағы, 53 мың га жерді алатын Мулу қорығы орналасқан. Бұл жерде
өсімдіктердің 20 мың түрі, ал жануарлардың 3,5 мың түрі бар. Бірақ өте
сирек кездесетін ірі тасбақалар мен маймылдар [4].

2.3 Кедах штаты

Дәстүрлі түрде күріш отаны болып саналатын – Кедах штаты. Кедах
штатының астанасы - Алор Стар қаласы – үкіметтік және корольдік
резиденциясы, сонымен қатар, штаттың негізгі коммерциялық орталығы болып
келеді. Мұнда көптеген жылдар бойы өзгермеген үйлер мен көне заманнан
қалған заттар сақталып қалған. Штатта тағы бірнеше аймақтар бар: Кубанг
Пасу, Паданг Терап, Кота Стар, Сик Ян, Куала Муда, Балинг, Кулим, Бандар
Бару және Пенданг.
Өткен заманның реликвиясы болып табылатын, Балей Бесар тамаша ғимараты
1898 жылы салынған. Бұл жерде жиі патшалық және мемлекеттік мерекелер болып
тұрады. Тағы, жергілікті сәулет өнерінің керемет мысалы болып, Кедахтық
корольдерінің мұралары жинақталған, Корольдік мұражай табылады. Бұл
ғимараттың ішінде бұрында сұлтан сарайы орналасқан. Оның коллекциясында –
Кедах корольдік жан-ұясының діні, сонымен қатар, Кедах ханзадасының,
Малайзияның бірінші премьер-министрі Абдул Рахман Путры Аль-Хаджаның –
өмірі мен қызметі туралы ақпараттар сақталған. Мұражай апта бойы 10:00-ден
18:00 дейін ашық, жұма сайын үзіліс 12: 00 – ден 15:00 болады. Одан кейін
елдегі ең көрікті, ең ежелгі мешіттерінің бірі болып, 1912 жылы салынған
Захир мешіті табылады. Ол Балай Бесарға қарама - қарсы тұр.
Балай Сени Негри галереясы – штаттың көркемдік галереясы орталық
алаңның қасындағы колониальды архитектуралық әдемі ғимаратында орналасқан.
Бұл жерде көркем өнер, археологтардың антиквариат және табылған заттары
ұсынылады.
Мемлекеттегі ең көне штаттарының бірі, осы Кедах штаты. Бұл жерде,
яғни Кедах тау курорттары орналасатын, Джерай тауының етегінде, Буджанг
даласында, ІV ғасырда ежелгі үнді-буддалық мемлекет болғанын дәлелдейтін,
көне заттар табылған. Қазба тұсындағы мұражайда, қазба кезінде, табылған
заттар - Таяу Шығыстан әкелінген бағалы тастар және қытай фарфоры
көрсетілген.
Кедах штатының ең әйгілі, туристерді көп қызықтыратын орындары көп,
солардың бірі 99 аралдан құралған - Лангкави аралы. Оның ішіндегі ең ірісі
Пулау-Лангкави деп аталады. Тек жалғыз демалғылары келетіндер үшін, өте
қолайлы Педу көлі.
Тағы, туристерді өзіне тартатын - Куах қаласы. Бұл жерде туристерді
қызықтыратын дүкендер өте көп. Куах қаласы халықаралық конференциялар мен
көрмелер орталығына айналған. Мұнда көптеген сапарсеріктер ұйымдастырылады,
мысалға, халықаралық теңіз және аэрошоулар ұйымдастырылады. Ең әйгілі
жағажайлары – Пулау Брас Басах аралы, Пулау Даянг Бунтинг аралында. Сонымен
қатар, басқа да көрнекіліктері - Жеті құдық, Суасты әлемі, Хангат ыстық
бұлақтары, Пердана көрмелері, Махсури мавзолейі орналасқан [26].

2.4 Таман-Негара қорығы

Елдің ең басты және бұрынғы, экологиялық туризмді ұнататындарға
көптеген ұсыныстар ұсынатын, үлкен қорық – Ұлттық Таман-Негара қорығы
[26].
Бұл Малайзиядағы ең атақты ұлттық қорық. Ол Малайзия джунглиясындағы
адам ең көп келетін, Келантан және Тегару, Паханг таулы штаттарында
орналасқан. Ауданы - 436 мың га. Таман-Негара орманы әлемдегі ең ежелгі
ормандардың бірі, оған 130 млн. жылдай болған.
Қорықпен бірнеше көлдер ағып өтеді. Қонақтар Сунгай Тембелинг көлі
арқылы қорықтың дирекциясына жетеді. Дирекция Таман-Негараның оңтүстік аяқ
жағындағы Куала Тахан да орналасқан. Осы көл, онда жетудің жалғыз жолы.
Дирекция ғимаратына жуық арадағы джунглияларда жануарларды бақылау мен
суретке түсіріп алу үшін, сурлеу жолы және жасырыну жерлері
ұйымдастырылған.
Малакка түбегіндегі ең биік шың Гунунг-Таханның айналасында парк
орналасқан. Мұнда сарқырамалар және де сирек кездесетін аңдар мен құстар,
ылғалды тропикалық джунглиялар өскен әктасты жарлар, карстық үңгірлер бар.
Парк жұмысшыларына арнап, күн сайын Таман-Негара туралы фильм
көрсетіледі. Осы қорықтың сирек кездесетін флора және фаунаның өкілдерімен
танысуға болады. Парк терриориясында алыс жолға саяхаттау үшін, қайық
қолданылады. Бұл жерлерде қолына карта, компас, палатка арқылы өз бетімен
сапар шегуге болады. Таман-Негара қорығына көңіл-көтеру үшін жағдайлар өте
көп, мысалға, солардың бірі, балық аулау мен рафтинг. Таман-Негара су
айдынында 200-ге жуық балықтардың түрлері бар, ең көп түрі карп балықтары.
Келах немесе үнді барбус балығы 20 фунтқа дейін ауыр болуы мүмкін. Ал
аңшылықты сүйетіндер үшін, олар алдымен әкімшіліктен рұқсат қағазын алып,
жабайы қабандарды атуларына болады.
Балықтың жемді жақсы қабатын орындарында, балықшыларға арналған үйлер
бар. Балық аулау үшін ең тиімді айлары ақпан-наурыз, шілде-тамыз айлары.
Ухо немесе Гуа-Телинг үңгірі – Таман-Негара қорығының тағы бір,
көрікті жерлерінің бірі. Бұл жерге өзенді төмен қарай бойлау арқылы жетуге
болады. Бұл жер асты камерасында, шамды қосқан кезде, ең ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.