PR-дың әлемдік ірі спорт бәсекелерінде алатын орны

Пән: Спорт
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 56 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе . . . 3

І ТАРАУ. PR-ДЫҢ ӘЛЕМДІК ІРІ СПОРТ БӘСЕКЕЛЕРІНДЕ АЛАТЫН ОРНЫ

Спорттың өзі - PR6
PR акциялардың Олимпиада ойындарынан көрініс табуы . . . 14

ІІ ТАРАУ. ҚЫСҚЫ АЗИЯ ОЙЫНДАРЫН ҰЙЫМДАСТЫРУДА ҚОЛДАНЫЛҒАН PR ТЕХНОЛОГИЯЛАР

2. 1 «Мәдени Азиада» бағдарламасы, Д. Петрухиннің Азия ойындарын насихаттауға арналған мотосаяхаты . . . 19

2. 2 Азиада: болашаққа салынған инвестиция және көңілге көлеңке түсірген жайттар . . . 39

Қорытынды . . . 48

Сілтемелер . . . 51

Қосымша . . . 52

КІРІСПЕ

Жұмыстың жалпы сипаттамасы : Тәуелсіз ел атанғалы тұңғыш рет Қазақстан құрлықтың кіші Олимпиадасы саналатын қысқы Азия ойындарын өткізуге мүмкіндік алды. Спорттық оқиғалар ел имиджін қалыптастырып, ұлттық рухты көтеруде үлкен рөл атқаратынын ескерсек, ел арқасынан ауыр жүк түсті деуге негіз бар. Қазақстан үшін үлкен PR жоба болып есептелген қысқы Азия ойындарын ұйымдастыру үлкен көлемдегі қаражат пен ұзақ уақыттық дайындықты талап етті. Бүгінде спорт - мемлекеттің бет-бейнесін қалыптастыруда қызмет ететін идеология құралы, сонымен қатар, саясатпен де астасып жатыр. Олимпиада ойындары мен әлем, құрлық чемпионаттарын өткізу арқылы жаһандану кезеңінде өмір сүріп жатқан планетамыздың әр мемлекеті өз Отаны туралы кеңінен ақпарат таратуға мүмкіндік алды.

2011 жылы Алматы мен Астана қалаларында өткен VII қысқы Азия ойындарына сары құрлықтың 27 мемлекеті жүйріктерін баптап қосты. Спорттың 11 түрінен 69 медальдар жиынтығы сарапқа салынды. Жалпы командалық есепте жарыс қожайыны Қазақстан құрамасы көш бастап, Жапонияның еншісіндегі бас жүлделер рекордын да түзетіп қойды. Осыған дейін 29 алтынмен көш басында тұрған Күншығыс елінен өз жерінде үш алтын артық алған Қазақстан құрамасының жеңісі әрбір қазақ үшін қуанышты жайт. Азия ойындарынан соң біз спорттық PR-ды дамыта түсу қажеттілігін ұғындық. Спорттық PR тек ірі халықаралық жарыстарға емес, еліміздегі әрбір спорттық ұйымдар мен командалардың алға басуына әсер етуші фактор болуы керектігі айқындалды. Спорттық PR Америка құрама штаттары, Канада, Ресей, Ұлыбритания сынды алып державаларда жолға қойылған. Оларда елдегі ірі бәсекелерден бөлек, әрбір спортшының немесе спорттық клубтың PR-ы бөлек жасалады. Мысалы, Африка елдерінде үлкен теннис кенжелеп қалған. Тіпті, мүлдем дамымаған деуге болады. АҚШ-тағы ағайынды теннисші қыздар Винус және Сирена Уильямстардың үлкен спорттағы айқын жеңістері қара нәсілділердің осы спортқа қызығушылығын арттыра түседі. Сондай-ақ, теннисші Мария Шарапова. Бүгінде жеңісінен гөрі жеңілісі көп аталған теннисші өз PR-технологиясының мықтылығы арқасында өзін ғана емес, Ресейді де барша әлемге жарнамалап жүр. Грузия футболының жұлдызы, «Милан» командасында ойнайтын Каха Каладзеге қарап, әлемдік жанкүйерлер Қап тауы елін еске алады. Андрей Шевченконы Украина, Үсейін Болтты Ямайка деп білетін жандардың санында есеп жоқ.

Жанкүйерге ең алдымен жеңіс керек. Егер, жеңіскер спортшы БАҚ беттерінен түспей, қоғаммен байланыс жасаудағы озық технологияларды пайдалана білсе, оның спорттық PR-на алаңдамай-ақ қоюға болады.

Бітіру жұмысында Қазақстанды әлемге танытқан, ел тарихындағы аса ірі спорттық оқиға VІІ Қысқы Азия ойындарының шетелде және ел ішінде насихатталуы баяндалады. Бүгінгі таңда спорттық PR-дың дәурені жүріп тұр. PR технологиялары пайдаға асып тұрған заманда Азия ойындары сынды халықаралық бәсекені өткізу Қазақстан имиджін арттыра түсуге қызмет еткені сөзсіз. Азия ойындарына куә болған жас журналист ретінде қазақ тарихындағы аламан бәйгенің артық-кем тұстарын бітіру жұмысында баяндауды жөн көрдік. Сары құрлықтың 45 мемлекетіне Қазақстанның көк байрағын таныстырып, бізді әлі күнге дейін Ауғанстан, Пәкістан сияқты саяси тұрақсыз мемлекеттер қатарынан деп білетін бөгде халықтарды Астана мен Алматыға қонақ болуға шақырған Дмиртий Петрухин мотосаяхатының қиындығы мен қызығы да бітіру жұмысында көрініс тапқан.

Қазақтың ұлттық салт-дәстүрі мен мәдениетін, көшпенділер тарихын барша қауымға жайып салып, Азиаданың насихатын арттыру мақсатымен өткен «Мәдени Азиада» бағдарламасы да назардан тыс қалған жоқ.

БАҚ тарапынан үлкен сынға ұшырап, қыруар қаржыны желге ұшырудың амалы деп қызу талқыланған Алау эфтафетасының әр қазаққа ерекше жылу сыйлағаны туралы да әңгіме етпеу мүмкін емес.

Айтылмай қалған әнұран жыры, шетелдіктер көзқарасындағы Азиада да қысқы ойындардың PR-технологиялары қандай деңгейде жүргізілгенінен хабар береді.

Тақырыптың өзектілігі: Қысқы Азия ойындары Қазақстанның 4 жыл бойына жоғары қарқынды дайындық жұмыстарын жүргізіп, аса ірі көлемде қаражат бөлген жобасы. Сол себепті, Азиаданы абыройлы өткізу мәселесі күн тәртібінен түскен емес. Қазақстан сары құрлықтың қысқы ойындарын қабылдаған төртінші мемлекет. Бұдан бұрын Азиаданы әлеуеті жоғары, әлемдегі алдыңғы қатарлы мемлекеттер Жапония, Қытай және Корея ғана қабылдаған болатын. Төрткүл дүние спортшыларының басын қосып, Олимпиада өткізіп көрген аталған елдер үшін Азия ойындары қиындық туғызған жоқ. Ал, әлемдік спортта тәй-тәй басып, енді бедел жинап келе жатқан Қазақстан үшін бұл алғашқы әрі үлкен сынақ болды. Бұрын-соңды тәжірибе болмағандықтан, ұйымдастыру істеріне шетелдік мамандарды көптеп шақыруымыздың өзі осыған дәлел.

Азия ойындарын біз өз деңгейінде насихаттай алдық па? Бұл тек биліктің емес, барша халықтың Азиадасы екеніне қарапайым халықты сендіре алдық па? Біздің қоғам мен санаға сіңіп кете қоймаған PR технологиялардың көмегін қаншалықты дұрыс пайдаландық? Бітіру жұмысында осы сұрақтарға жауап ізделеді.

Азия ойындары Алматының болашақта Олимпиада ойындарын өткізу құқын жеңіп алуға жасалған баспалдағы іспетті. Азия ойындарынан соң бұқараның көңілі спортқа ауды ма деген сұраққа да осы ойындар жауап берді. Танымал PR маманы Қуат Домбайдың пікірінше, Азия ойындары өз деңгейінде өтті. Оның басты артықшылығы Алатау баурайындағы қаланың Олимпиада ойындарына үміткер бола алатындығында. Қазақстан секілді жас мемлекетті әлемге танытудың бірден-бір жолы - PR дегеніміз. Өкінішке қарай, «Евроведение» ән байқауына қатыса алмай жүрміз. Спорттық додалар «Евроведениеден» асып кетпесе, кем түспейді.

Азия ойындары аяқталған соң, Қазақстанға ықыласты инвесторлардың арасында жағымды климат орнап, қос қаламызға келетін туристердің қатары көбеюі мүмкін деген болжам жасалды.

Зерттеудің ғылыми жаңалығы: Бітіру жұмысында Қазақстанда кеңінен тарала қоймаған спорттық PR мен спорттық брендинг мәселелері жан-жақты талқыланып, олардың Азиадада көрініс табуы зерттелген.

Жұмыстың мақсаты мен міндеті: Жұмыстың басты мақсаты - Алматы мен Астана қалаларында өткен VII Қысқы Азия ойындарындағы

PR-технологиялардың рөлін анықтау. Азиаданы насихаттау мақсатында жүргізілген іс-шараларды сараптап, шетелдік үлгілермен салыстыру. Азиададан ауқымы үлкен Олимпиада ойындарын өткізу барысында пайдаланылған PR акциялардың үлгі аларлық жақтары мен Азия ойындарындағы үгіт-насихат шараларының кемшін тұстары да назардан тыс қалған жоқ. Осы орайда Қазақстандық және шетелдік PR мамандарының жұмысын салыстыруға тура келеді. Мәселен, кең-байтақ еліміздің алыс түкпіріндегі қарапайым тұрғын Азия ойындарына еш алаңдаған жоқ. Себебі, оны өткізетін билік һәм жоғарыдағылар. PR мамандары мен Азия ойындарын ұйымдастырушылар жеріне жеткізіп, насихаттай алмағандықтан осындай көзқарас қалыптасқаны рас. Алматы мен Астана қалаларында өткен Азия ойындары отандық PR қызметкерлерінің деңгейі биік шараларға әлі дайын еместігін көрсетті. Алайда, Азиада PR мамандарының біліктілігі өсіп, тәжірибесі артуы үшін жасалған үлкен қадам болғаны да рас.

Зерттеу жұмысының нысаны: Азия ойындарын ұйымдастыруда қолданылған PR шаралары мен Алматы мен Астана қалаларында өткен VII қысқы Азиаданың ұйымдастырылу деңгейі бітіру жұмысында басты назарға алынған.

Зерттеу тәсілдері: Бітіру жұмысында Қысқы Азия ойындарының ұйымдастырылу деңгейі шетелдік ірі спорттық ойындарымен салыстырыла зерттелген. Спорттық PR туралы шетелдік мамандар жазған мақалалар мен ғылыми жұмыстар да негізге алынды.

Бітіру жұмысының құрылымы: жұмыс кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан, сілтемелер көрсеткіші мен қосымшадан тұрады.

І ТАРАУ. PR-ДЫҢ ӘЛЕМДІК СПОРТ БӘСЕКЕЛЕРІНДЕ АЛАТЫН ОРНЫ

Спорттың өзі - PR

Әлемнің саяси және географиялық картасында орны бар кез келген мемлекеттің имиджін көтеретін бірден бір құрал - спорт. Мемлекет әнұранының Президент іссапары мен спортшы жеңіске жеткенде шырқалуы спорттық шаралардың бәсі биік екенін айғақтайды. Кедейліктен көз ашпай отырған қара құрлық 2010 жылы футболдан әлем чемпионатын өткізу арқылы өзінің мәдениеті, салт-дәстүрі және тарихынан әлемді құлағдар етті. Африка халқының әсте артта қалмағанына, олардың да дамыған елдер секілді тату-тәтті, салауатты, бейбіт өмір сүріп жатқанына жер жүзі осы футбол тойынан соң куә болды. Африкалықтардың ұлттық саз аспабы вувузеланың үні барлық стадиондарға ғана емес, барлық әлемге тарады чемпионаттан соң. Сондай-ақ, желмен жарысқан желаяқ Үсейін Болт пен өзге де жүйрік қара маржандар Олимпиадада өзгелерден оқ бойы озуы арқылы Ямайка, Нигерия, Кения сынды кедей елдердің қатардан қалмай, әлем халқының жадында жүруіне себепкер атануда.

2008 жылғы Олимп ойындарын өткізу құқын үлкен тартыспен жеңіп алған Қытайлықтардың ерлігі туралы таңды таңға ұрып әңгімелеуге болады. Бейжің Олимпиадасы аяқталған соң бұқаралық спортындағы дүмпу арта түскен Қытай бүгінде әлемдік спорттың көшін бастап тұр. Пьер де Кубертен қайта жандандырған Олимпиада ойындары спортшы мен мемлекет атын жалпақ ғаламға жария етуде пайдаланатын таптырмас құрал. Бұл күнде саясаттан ажыратуға келмей қалған спорттық ойындарды өткізу арқылы өз салт-санаңды, дәстүр-мәдениетіңді, өткен тарихыңды әлем назарына ұсына аласың. Ал бұл жобаларды жүзеге асыруда заманауи PR-технологиялар көмегінсіз алға басу мүмкін емес. Қазақстан атын әлемге әйгілеген ірі спорттық оқиға 2011 жылы 30 қаңтар мен 1 ақпан аралығында Алматы және Астана қалаларында өтті.

PR дегеніміз не? PR - кез-келген мемлекеттік немесе жекеменшік ұйымдасқан істі сауатты түрде басқару. [1] Басқарудың астарында билік, абырой, карьера, өзара түсіністік, адамдарға әсер ету түсінігі жатыр. Public Relitions ұғымы пайда болған уақытты дөп басып айту мүмкін емес. Белгілісі, қоғаммен байланыс адамзатпен бірге жасап келеді және жасай береді. Шамандардың дәстүр-жоралғыларына, ескерткіштер мен өнер салаларына қарап, адамдарға әсер ету сезімі ежелден бар болғанына көзіміз жетеді. Әйгілі Аристотель өзінің «Риторика» атты трактатында: «Аудиторияның сенімі мен саған деген ықыласын алғанда ғана оларды бағындыра аласың» деп кәнігі PR мамандары атқаратын істі бір ауыз сөзбен түйіндеген. Ал, ежелгі Римнің данагөйі Цицерон: «Адамдарды қанағаттандыру үшін алдымен олардың психологиясын және талғамын зерттеу керек» деген. Рим қолбасшысы Юлий Цезарь халқынан қолдау табу үшін әрбір жорыққа аттанар алдында арнайы дайындалған үндеулері жолдап, театрландырылған көріністер ұйымдастырған. [2] Бұл мысалдардың барлығынан бүгінгі, заманауи PR маманы қызметінің ұшқындарын, іргетасын көруге болады.

Заманауи PR-дың пайда болған жері - Америка. ХХ ғасырда әлем елдеріне етене таныс болған PR туралы түсініктің қазақ қоғамында қалыптасқанына көп болған жоқ. 1990 жылдардың ортасынан бастап

2000 жылдарға дейін Қазақстанда PR дегеніміз - БАҚ-пен оң қарым қатынас орнатуға бағытталған іс шаралар ретінде қабылданатын. Яғни, баспасөз мәслихаттарын, брифингтер мен баспасөз турларын өткізумен шектелетін. Сол кездерде Қазақстанда алғашқы баспасөз клубтары ашылды. Ол үкімет - бизнес - үкіметтік емес ұйымдар және БАҚ арасында пікір алмасатын ақпарат алаңына айналды. Сонымен қатар, бір мезгілде мақалаларды БАҚ-а ақылы негізде жариялау немесе «advertorial» басталды. Осы сәттен бастап «жарнама» және «PR» жөніндегі түсініктер өзгере бастады. [3]

PR мамандығы 1994 жылы Қазақстанда алғашқы халықаралық PR агенттіктері ашылған кезден бастау алады. Ол кездегі PR- мамандарының мақсаты жекешелендіру процесіне қатысып жатқан шетелдік компанияларға қолдау көрсету болатын. Өкінішке қарай, ол кезде нарық соншалықты қатты дамымады және бюджеттік компанияларға шетелдік әріптестер тарапынан қызығушылық та жоқ еді. Бұл кәсіби PR нарығындағы ойыншылар санының қысқаруына әкеліп соқты. 2000 жылдан бастап компаниялар экономикалық дамумен қатар, коммуникация саласында өзінің «бизнес бизнеске» деп аталатын қызметінің көкжиегін айтарлықтай кеңейтті.

Ағылшындық PR ғылымын зерттеуші Сэм Блэктің сөзіне сенсек, «PR -шындық пен толық ақпараттануға негізделген өзара түсіністіктің арқасында гармонияға қол жеткізу ғылымы мен өнері». Бұл ретте қазақстандық ғалымдар да өз пікірін білдірген. С. Н Нысанбай: «PR дегеніміз - фирма туралы қоғамның жақсы пікірін қалыптастыру мақсатымен кәсіпорын мен оның тауары туралы коммерциялық жағымды ақпарат тарату»-дегенді айтады. «PR - нарықтық және қоғамдық байланыстар жайлы ғылым ретінде қарастырылады» - деген тұжырымның иесі И. М Синяева.

Көптеген зерттеуші ғалымдар қоғаммен байланысты маркетингтің бір бөлігі ретінде қарастырады. Осындай тұжырымдаманы И. А. Алешина: «Маркетингтік жиынтық - негізінен 4 ПИ ден тұрады. Олар, өнім, баға, өткізу және орын» болып саналады. Сондықтан, «PR-ды маркетингтік

ПИ-дың 5-ші элементі ретінде қарайды. Оның маркетинг туралы жазған еңбегінде: «PR-ұйым мен қоғамның арасындағы коммуникацияны орнықтырудағы басқарудың түрі» - деп көрсетіледі. [4]

1953 жылы Халықаралық сауда палатасы PR жөнінде комиссия құрды. 1954 жылы PRSA алғашқы PR этикалық кодексін түзді. 1955 жылы Лондонда Халықаралық PR ассоциациясы (ІPRA) құрылды. 1959 жылы Еуропалық Паблик рилейшнз конфедерациясы (СЕPR) құрылды. 1961 жылы ІPRA кәсіптік мінез-құлық және PR этикасын қабылдады
1978 жылы Паблик рилейшнз саласындағы кәсіби мінез-құлықтың Еуропалық кодексі қабылданды. 1994 жылы жұртшылықпен байланыс жөніндегі Ресей ассоциациясы (РАСО) «Кәсіби абырой кодексін» қабылдады. 2008 жылы Қазақстан Республикасының Жұртшылықпен байланыс жөніндегі ұлттық ассоциациясы (ЖБҰА) Қазақстан Республикасының жұртшылықпен байланыс саласындағы кәсіби және этикалық принциптері кодексін қабылдады. Жұртшылықпен байланыстың Еуропадағы дамуының стратегиялық модельдері осы аймақ елдеріндегі жалпыға ортақ бірігу тенденцияларымен сайма-сай келеді. ТМД елдеріндегі жұртшылықпен байланыс. Сарапшылардың пікірінше, бүгінгі таңда тек Ресей, Украина мен Қазақстан PR нарықтары ғана қалыптасып үлгерген. [5]

Бүгінгі таңда ірілі-ұсақты ұйымдардың барлығы қоғаммен байланыс жасайтынын ескерсек, ел имиджін арттыратын ірі спорттық бәсекелерде мемлекеттік PR-дың құны қаншалықты екенін бағамдай беріңіз. Сонымен, спортқа PR не үшін керек?

Спорт - бұқаралық өнім. Спорттық клубтың, ұйымның, құраманың жағымды имиджі мен беделін қалыптастыруда PR шараларының арқалар жүгі ауыр. Бұқаралық спорттағы PR мемлекет тұрғындарының дені сау, жаны таза болуы үшін, салауатты өмір салтын ұстануды насихаттау үшін таптырмайтын құрал. Ал, кәсіби спортқа PR жасау арқылы әлемдік аренада мемлекет абыройын арттыра аласың. Спорттағы PR-дың екі мақсатты аудиториясы бар: демеушілер және жанкүйерлер. Барлық жеңістер мен атақ-даңқ осы екі фактор белсенді жұмыс істегенде ғана келетінін ұмытпаған абзал.

Кез-келген бизнесте бет-бейне мен беделді дұрыс жолға қою көзделеді. Спортта демеушілерге арқа сүйей отырып беделді, жанкүйерлер көмегіне жүгіну арқылы имиджді қалыптастыруға болады. Брэнд-кез-келген бизнестің дамуына ерекше үлес қосатын құрал әрі тұтынушының сұранысын қанағаттандыруға бағытталған уәде. Ал, тұтынушының спортта екі сұранысы бар. Біріншісі - сүйікті командасының жарқын жеңістері. Осы арқылы жанкүйер өзінің қоғамда қандай да бір орны барын сезінеді. Екіншіден, тұтынушы уақытты көңілді өткізгісі келеді. Яғни, командасына жанкүйер болу арқылы ол көтеріңкі көңіл-күйде болып, жағымды эмоция алады. Демеушілік танытқан компаниялар да өз өнімдерін жиі жарнамалайтын спорттық клубты немесе спортшыны қолтығынан демейтінін ұмытпау керек. Мақсатты аудиторияның алдында команда биік нәтиже көрсеткенде ғана

PR кампанияның табысы мен спорттық клубтың бейнесі туралы алаңдамауға болады. Жанкүйерлер сүйікті командасының жеңістері мен жеңілістерін үнемі назарда ұстайды. Әсіресе, командалық спорт түрлеріне қойылар талап қатаң. Егер жеке спортшыға PR мінсіз жасалса, ол спортшы жеңіліске жиі ұшыраса да, ел назарынан тыс қалмайды. [6]

Спорттық клубтың қатысуымен өтетін қандай да бір жарыс үлкен мерекеге, шоуға айналғанда ғана көрерменін таба алады. Спорттық бөлігінен де бөлек мерекелік бағдарламалар ұсынылу қажет. БАҚ-та бұл спорттық мереке кеңінен насихатталса, біраз істің басы қайырылды дей беріңіз. Мәселен, Ұлттық баскетбол Ассосациясындағы ортаңқол командалардың бірі «Миннесота Тимбервулвз» плей-офф сындарына өте сирек өтеді. Алайда, «Арландардың» үйдегі матчтарында ине шаншар орын болмайды. Он екінші ойыншы есептелетін жанкүйерлер әрбір баскетболшыны қанаттандырып, қиқулап отырады. Турнир кестесінің соңғы сатысынан биіктей алмаған команданың мұнша көп көрермен жинауының себебі неде? Әрине, бұқаралық ақпарат құралдарымен тығыз байланыс жасағанында. Өйткені, аймақтық және бүкілхалықтық газет беттері мен телеарналардан «Миннесота Тимбервулвз» туралы жағымды немесе жағымсыз ақпараттарға орын табылады.

Спорттық клубтың беделін асырып, жақсы немесе жаман жағынан PR жасауда БАҚ-тың рөлі ерекше. Сондай-ақ, клубтың жақсы бет-бейнесін қалыптастыруда инфрақұрылымды ұтымды пайдалануға болады. Мәселен, суперзаманауи көпкешенді стадиондар жанкүйерді менмұндалап шақыратыны сөзсіз. Бизнес аудиторияның қызығушылығы қарапайым немесе ортаңқол командаларға түсе бермейді. Оның үстіне, бизнес аудиторияның қаржы құю жағынан басқаларды басып озатыны белгілі. Англия прмеьер-лигасының 19 дүркін, Чемпиондар Лигасының 3 дүркін жеңімпазы «Манчестер Юнайтед» клубының көрермендері қатарында бизнес элита өкілдері көп кездеседі. Олар матчты тамашалаудан бөлек, «Қызыл сойқандардың» үйдегі аренасы «Олд Траффордта» ресми басқосулар, брифингтер, пресс конференциялар өткізіп тұрады. Бұл «Манчестердің» әлемдегі мықты команда ғана емес, бизнес кәсіпорыны екенінен хабар береді. Клуб басшылығы БАҚ-қа өз бюджеті мен өзге де құрылым туралы жиі әрі уақытылы хабарлап тұратындықтан, оның имиджі өзінен-өзі жасалып жатыр. Команданың ойынын көруге жоғарғы тап өкілдерінің келуі команданың жеңісті мачтарының ғана емес, сәтті жасалған PR-дың да жемісі.

Танымал спортшылардың имиджі командаға жаңа жанкүйер жинайтынын ұмытпау керек. Мысалы, Италияның «А» сериясында ойнайтын «Милан» командасының жұлдызы болған Андрей Шевченконы көру үшін ғана келетін көрермен санында шек болмайтын. Тіпті, клубтың жағдайы нашаралап, турнир кестесіндегі төменгі орынға тұрақтаған кезде де Андрей үшін стадионға ағылатын жанкүйердің қарасы көп екенін әлемдік БАҚ жарыса жазды. Шевченконың танымалдығы клубқа тек ақша мен абырой әкелді, фанаттар санының артуына көмектесті. Осылайша, бір адамның атақ-даңқы бүкіл команданы құрдымға кетірмейтін кездер PR шараларын сауатты ұйымдастырғанда кездеседі. Клубтың президенті Сильвио Берлускони өзінің атақ-дәрежесін көп жағдайда «Миланның» игілігі үшін пайдаланып қалады.

Командалық ойын түрлерінде белгілі бір спортшының PR-ы клубтың жеке бөлігі ретінде қарастырылу керек. Командалық емес спорт түрлеріндегі спортшылардың жеке PR-н қалыптастыруда сары басылым да көмектеседі. Оған мысал ретінде ресейлік теннисші Анна Курникованы айтуға болады. Ол теннисші ретінде айтарлықтай жетістікке жеткен жоқ, бар болғаны жұптасып ойнауда «Үлкен шлем» турнирлерінің бірін жеңіп алды. Бірақ, оның есімі АТР сайыстарында көш бастап тұрған жеңіскер теннисшілерден әлдеқайда көп аталынады. Неге? Себебі, оның ішкі өмірі туралы БАҚ-та айтылатын әңгімелер өте көп. Ол керемет спортшы болмаса да, кезінде қалыптастырып алған имиджі және PR-дың көмегімен өз танымалдығын төмендеткен жоқ.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.