Қазақстандағы банктердің маркетингтік қызметінің ұйымдастырылуы жөніндегі мәліметтерді жүйелеп, жинақтап және барынша нақты жағдайын айқындап көрсету, сонымен қатар, әлемдік тәжірибелерді Республикамыздың банк жүйесіне қолданылу мүмкіншіліктерін қарастыру

Пән: Банк ісі
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 69 бет
Таңдаулыға:

Глоссарий

"Маркетинг"- (латын тіліндегі, маrket - нарық), нақты айтқанда, "нарық саласындағы қызмет"

“Маркетинг” - тауар өндіру, ұсыну және айырбас арқылы жеке адамдар, сонымен қатар, топтардың қажеттілігі мен тұтынушылығын қанағаттандыруға бағытталған әлеуметтік және басқарушылық процесс"

Халықаралық маркетинг - фирма мен ұйымдардың сыртқы немесе әлемдік нарықтағы қызметі. Халықаралық маркетингтің ерекше формасы ретінде трансұлттық компаниялардың кез-келген бір елдің нарығына ену қызметіне мегамаркетинг әрекет етеді.

Баға саясаты, баға белгіленуі мен оның өзгеруі, баға дифференциациясы, оның төмендеуіне байланысты жағдай, төлемақы шартының қалыптасуы, т. б. ; кәсіби маркетинг. Өндірістік бағыттағы тауарлар шығаратын кәсіпорындар қызметін талқылау, кәсіби маркетингтің тұтынушылар маркетингі сияқты қажет екендігін көрсетті

Банк жүйесі - нарықтық экономиканың ең маңызды және ажырамас құрылымдарының бірі.

Нарық - сұраныс пен ұсыныстың кездесетін кеңістігі.

Микромаркетинг, яғни жекелеген бір кәсіпорынның (фирма, компания) нарықтық қызметі; ішкі маркетинг - маркетингтің өзіндік қызметіндегі қызметкерлерінің қызметін ұйымдастыру.

Сыртқы маркетинг - тауарды тұтынушыға жеткізу, тұтынушылар мен сауда саласындағы адамдар арасындағы байланысты ұйымдастыру, нарықты зерттеу.

Кәсіби маркетинг - өндірістік бағыттағы тауарлар шығаратын кәсіпорындар қызметін талқылау, кәсіби маркетингтің тұтынушылар маркетингі сияқты қажет екендігін көрсетті.

Депозит - белгілі бір мерзімге қаражаттарды табыс табу мақсатымен банктің арнайы шоттарына орналастыру

«Классикалық иновационды» банктік өнім - бұл әдетте нарыққа жаңа технологиялар мен қызметтерді «енгізу» болып табылады.

кепілденген несиелер - мүлікпен қамтамасыз етілген несиелер

кепілденбеген несиелері - қамтамасыз етілмеген несиелер

Несиелік лимиттер- несиелік шоттағы белгіленген ақша сомасы, клиент кез келген уақытта бұл сома шегінде карточкалық шотынан қажет соманы алуға мүмкіндігі болады.

Мазмұны

КІРІСПЕ

КІРІСПЕ:

Банктік маркетингтің мазмұны мен ерекшелігі

4: 7

КІРІСПЕ: 1. 1 Банктік маркетингтің даму тарихы, түсінігі және қажеттілігі

4: 7

КІРІСПЕ: 1. 2 Банктік маркетингтің теориялық аспектілері мен Қазақстандағы банктік маркетингтің ұйымдастырылу ерекшелігі

4: 15

КІРІСПЕ:

2 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІҢ МАРКЕТИНГТІК ҚЫЗМЕТІН ТАЛДАУ (АЛМАТЫ ҚАЛАЛЫҚ «Темірбанк» АҚ МЫСАЛЫ РЕТІНДЕ )

2. 1 « Темірбанк» АҚ қалыптасу кезеңдері мен маркетингтік қызметін талдау

4: 27

КІРІСПЕ:

2. 2 «Темірбанк» АҚ маркетингтік қызметі мен несиелік қоржынын талдау

2. 3 Коммерциялық банктің қаржылық жағдайын маркетингттік талдау

4: 27

КІРІСПЕ:

КІРІСПЕ: 3 Банктік маркетингті жетілдіру жолдары

4: 43

КІРІСПЕ: 3. 1 Банк өнімдерін сатуды ынталандырудағы пассивті операцияларды басқару

4: 43

КІРІСПЕ: 3. 2 Нарықтық қатынастар жүйесінде банктік маркетингті жетілдіру және дамыту үшін банк қызметкерлерінің жұмысын ұйымдастыру

4: 47

КІРІСПЕ: Қорытынды

4: 55

КІРІСПЕ: Қолданылған әдебиет тізімі

4: 57

КІРІСПЕ:

Кіріспе

Тақырыптың өзектілігі еліміздің нарықтық экономикаға өтіп, қаржы нарығының, оның ішінде банктер қызметінің бүгінгі әлемдік стандарттарға сай дамып келе жатқандығына байланысты, олардың қызметтерін дамытудың негізі банктік қызметтегі маркетинг әрекетіне тікелей байланысты болады.

Нарықтық экономика жағдайында коммерциялық банктердің экономикаға тигізетін әсері зор. Олар нарықтық қатынастарды дамыта отырып, мемлекеттің экономикасын дамытады және жандандырады.

Сондықтан коммерциялық банктер маркетингі бүкіл банктің дамуын, оның болашақтағы табысы мен алатын орнына қатысы бар.

Шетел банктердің тәжірибесіне қарағанда, банк қызметінің алға басуын қамтамасыз ететін стратегиялық бағдарламамен қатар, олардың менеджменттік, маркетингілік белсенділігінің дәрежелерін бөлек қарау керек.

Қазақстан Республикасындағы банк секторының дамуы нарықтық механизмінің ең табысты және тұрақты элементтерінің бірі болып табылады. Біздің банк жүйеміз ТМД елдерінің ішінен алдыңғы қатарлы деп саналып, Ресейдің банк жүйесінен кейбір көрсеткіштер бойынша алға шықты. Сондықтан банк маркетингінің проблемаларын ашып көрсету өзекті болып саналады.

Банктердің маркетингтік қызметіне жүргізілген талдау, нақты мақсаттарға іс жүзінде қол жеткізу үшін оның жекелеген бөлшектерінің маркетингтік шаралар түрінде қолданылатындығын көрсетті. Сонымен қатар, отандық банк жүйесіндегі маркетинг көп ретте жарнама және қызметтерді өткізу ісіне ғана бағытталған. Бұл жағдай бірқатар объективтік және субъективтік себептермен түсіндіріледі. Олардың ішінен келесі себептерді көрсетуге болады: нарықтық қатынастар дамуының төмен деңгейі; құқықтық және нормативтік заңдармен қамтудың жетіспеушілігі; нарықтық тауарлар инфрақұрылымының төмен деңгейі; кәсіпорында маркетингтік қызметті дұрыс жолға қоятын тәжірибелі мамандардың жеткіліксіздігі; қаржы болмауынан туындаған қиындықтар; мәлімет жинау мен ақпарат бөлісу жұмысының шектеулілігі; берілген жүйе бойынша ғылыми зерттеулер мен ізденістердің жетіспеушілігі, дәлірек айтқанда, маркетингтік қызметті сапалы түрде жүзеге асыруға мүмкіндік беретін әдістердің, көбінде әдістемелер деңгейінде ғана қолданылуы.

Банктің маркетингі басқару мен дамудың ерекше ортасы ретінде тек дамыған нарықтық экономика жағдайында ғана пайда болады. Банк операцияларының өркениетті елдерде қабылданған деңгейге дейін жетуі келесі қызметтердің болуымен сипатталады: бағалы қағаздармен, несиелік карточкалармен, валютамен жүргізілетін операциялар, басқа банктер мен коммерциялық құрылымдардың акцияларын тарату мен үнемдеуге көмектесу, клиенттерге олардың қаражаттарын рационалды түрде салуға, инвестициялық жобаны бағалауға көмектесу, лизинг, факторинг басқа да қызметтер. Нарықтық экономика жағдайында несиелік мекемелер арасындағы қаржылық нарықтағы нақты бәсекеге негізделген, кәсіпорындарды мемлекеттік қаржыландыруға көшетін, инфляцияға әкелетін, нақты инвестициялық жобалар мен бизнес - жоспарларды нарықтық механизммен қамтамасыз ету, жаңа тауар массасын құруға көзделген банк менеджментісіз болуы мүмкін емес.

18 жыл ішінде егеменді Қазақстан терең экономикалық дағдарысты және сонымен байланысты халықтың өмір сүру деңгейін елеулі төмендететін барлық қызметтер мен тауарлар бағаларының күрт өсуін, бұрын байқалмаған жұмыссыздықты басынан кешірді.

Дипломдық жұмыстың мақсаты Қазақстандағы банктердің маркетингтік қызметінің ұйымдастырылуы жөніндегі мәліметтерді жүйелеп, жинақтап және барынша нақты жағдайын айқындап көрсету, сонымен қатар, әлемдік тәжірибелерді Республикамыздың банк жүйесіне қолданылу мүмкіншіліктерін қарастыру болып табылады.

Осы мақсатқа сәйкес мынадай негізгі міндеттер туындайды:

Коммерциялық банктердің маркетингісінің маңыздылығы мен мәніне тоқталу;
банк маркетингі түсінігін қарастыру;
шетел мемлекеттеріндегі банк маркетингінің ұйымдастыру шарттарын анықтап, тәжірибесін үйрену;
«Темір Банк» АҚ мысалында банк маркетингісін талдау және бағалау;
ҚР-ғы банктік маркетингтің ұйымдастырылуына талдау жасау;
Қазақстандағы банктердің маркетингтік қызметін жетілдіру жолдарын қарастыру.

Жұмыстың обьектісі - «Темір Банк» АҚ.

Дипломдық жұмыс құрылымы келесідей: бірінші бөлімде бағалы қағаздар нарығы, оның құрамы мен оған қатысушы банктердің орны, банк маркетингі мен менджментінің мәні мен ерекшеліктері қарастырылады.

Екінші бөлімде «Темір Банк» АҚ-ның басқару жүйесі мен банктік маркетингтік саясаты туралы баяндалады.

Үшінші бөлімде банк маркетингі мен менджментінің шетелдік тәжірибесі зерттеледі, сондай-ақ банк маркетингісін жетілдіруге бағытталған ұсыныстар қарастырылды.

Банктік маркетингтің мазмұны мен ерекшелігі1. 1 Банктік маркетингтің даму тарихы, түсінігі және қажеттілігі

Нарықтық қатынас жағдайындағы басқару жүйесі маркетингтік тұжырымдамамен негізделеді. Маркетинг теориясы Америкада XX ғасыр басында құрастырылды.

Маркетинг кеңінен дамыған "жабайы" нарықтың жағымсыз көріністеріне, ал аса кең түрде - таралу мен дамудың болжауға келмеуі, әр нәрсені еркін істеу дәрежесі мен тәртіпке келтірілмеген бәсекенің қабаттасуы, өндірушінің тұтынушыға өз үкімін міндеттеп жүргізу мақсаты, монополияның өсу дәрежесі тәрізді, т. б. өте күрделі экономикалық және әлеуметтік қауіп тудыруға себеп болатын жағдайларға қарсы жауап ретінде пайда болды. Маркетинг теориясының негізін қалаушылар адамзаттың нарықтан артық механизмді таппағандығына сүйенеді.

"Маркетинг" (латын тіліндегі, маrket - нарық), нақты айтқанда, "нарық саласындағы қызмет" деген ұғымды білдіреді. Маркетинг эволюциялық дамудың ұзақ жолын өтті, сондықтан оған тұжырым жасаудың әр түрлі нұсқалары бар. Әлемдік тәжірибеде маркетинг бірден пайда бола қойған жоқ және ол менеджерлердің мақсат, міндет, өндіріс пен сауда дамуының әдістеріне көзқарастарының ұзақ жылдар бойы дамуының нәтижесі болып табылады. Маркетингті анықтаудағы өзгешеліктер белгілі бір дәрежеде оның даму кезеңдерін көрсетіп, сонымен қатар: өндіріс, өткізу, жарнама, қызмет көрсету үдерісінде ауқымды мәселелердің шешімін табу ерекшелігі мен мөлшері арқылы түсіндіріледі. Маркетинг теориясында оның классикалық және қазіргі заманға сай анықтамалары бар. Классикалық анықтамалар тұрғысынан қарастырғанда маркетинг - тауарды өндіріс аумағынан тұтыну аумағына дейін жеткізетін қызмет ретінде анықталады. Осындай бір анықтаманың қорытындысына сүйенсек: «Маркетинг»-тауардың өндірушіден тұтынушыға немесе қолданушыға жеткізілуін басқаратын әлеуметтік процесс, яғни бұл арқылы тауарға деген сұраныстың кеңеюі, қанағаттандырылуы; болжамы, жоба, тауар қозғалысы және оны өндіру арқылы жүзеге асатын кәсіпкерлік қызмет"[4] .

Нарық жағдайындағы банктер қызметі тұрғысынан алғанда, маркетингті қазіргі заман көзқарастары бойынша классикалық дәрежеде анықтау оның болмысын толық дәрежеде көрсетпейді. Бүгінгі таңдағы көптеген ғалымдар мен практик-мамандар маркетингті қазіргі заман өндірісін басқаруға арналған нарықтық тұжырым ретінде анықтайды. Осы орайда өркениетті елдер нарықтарында табыс табуды сұранысты қанағаттандыру жолы арқылы ұштастыратын механизм қалыптасты. Табысын арттыруға тырысқан банкир (кәсіпкер) сұранысқа қызығушылық тудыруы керек және өндіріс-өткізу бағдарламасын тұтынушылар мақсатына қарай жүргізуі тиіс.

Маркетинг сатушы мен тұтынушының өзара мақсаттарының жақсаруына мүмкіндіктер жасап, сұранысқа қажеттілікті тудырады, яғни ол өндірісті нарық мақсатына бағыттай отырып, нарықтық процестің өлшемі ретінде баға және басқа да нарықтық құралдарды пайдаланатындығы себепті нарық механизмінің құрамына енеді.

Сонымен бірге ол нарықтың жаппай даму дәрежесін төмендетіп, нарық дамуының "айқындығын" және болжамға келетіндігін қамтамасыз етіп, нарықты зерттеу мен оған болжам жасау жүйесін қалыптастырады. Қазіргі замандағы маркетингтің тұжырымы оны өте кең, ауқымды мәселе ретінде сипаттайды. Маркетинг бойынша әлемге танымал маман Ф. Котлер оны айырбастау арқылы қажеттіліктер мен жетіспеушіліктерді қанағаттандыруға бағытталған адамзат қызметінің түрі деп атап, көрсетеді. Ф. Котлер кейінгі шыққан "Маркетинг менеджменті" кітабында маркетингке келесі анықтама берген: "Маркетинг дегеніміз - тауар өндіру, ұсыну және айырбас арқылы жеке адамдар, сонымен қатар, топтардың қажеттілігі мен тұтынушылығын қанағаттандыруға бағытталған әлеуметтік және басқарушылық процесс"[5] . Мұндай анықтама қазіргі замандағы нарық туралы көзқарастарға жауап бере алады, бірақ ол өте жалпы, кең сипатта айқындалады.

Америкалық маркетинг ассоциациясының анықтамасы бойынша: маркетинг дегеніміз - "жекелеген азаматтар мен ұйымдардың мақсаттарын айырбастау қызметі арқылы қанағаттандыратын, жоспарлау және ойды жүзеге асыру, баға қалыптастыру, алға жылжу, тауарды өткізу процесі" болып табылады.

Американдық маркетологтар Д. Р. Эванс, Б. Берманның көзқарастары бойынша, маркетинг тек тауар және қызмет көрсетумен ғана шектеліп қоймайды.

Олар өз көзқарасын жоғарыда көрсетілген анықтамаға сәйкес етіп, қажетті толықтырулар енгізіп, мынадай қорытынды жасаған: "Маркетинг дегеніміз - бұл көре білу, басқару негізінде тауар өндіру, қызмет көрсету жолымен, ұйым, адамдар, аймақтар мен идеяларға деген сұранысты айырбас арқылы қанағаттандыру".

Маркетинг жөніндегі көзқарастың көптігін мына тұжырымнан да көруге болады. "Маркетинг - (тұтынушылар және оңтайлы қаржылық жағдайда делдалдар қызметінің жақсы жандана түсуі үшін) табиғи немесе жасанды қолданатын тұтынушылықты қанағаттандыруға бағытталған техникалық әдістер. Біздің ойымызша, маркетингтің анықтамасын тек қана коммерциялық қызмет ретінде сипаттаудың өзі бір жақты көзқарасқа әкеліп соқтырады.

Италияндық ғалым Антонио Фолионың көзқарасы бойынша: "Маркетинг - серпінділік, орталандыру, үйлестіру, жеделдеу, дербестендіру, сапалылық, алдын ала болжау, ғаламдандыру және имандылық"[6] .

Ресейлік әдебиеттерде маркетинг анықтамасының жоғарыда көрсетілген түрлеріне ұқсамайтындарын да кездестіруге болады. Мәселен, В. Е. Хруцкий зерттеуі бойынша, маркетингке өндіріс процесіне және тауарлардың өндірушіден тұтынушыға жылжуына әсер ететін кәсіпорындардың сауда-саттық қызметі саласындағы шаралар жиынтығы ретінде анықтама береді[7] .

Кейбір авторлар тауарларды маркетингке өткізу, нарықты зерттеу, жарнама, өткізуді арттыру, баға саясатын қалыптастыру, өткізу, тауар өндіру және оны жөнелту, атқарылатын операциялар және сатып алушыларға қызмет көрсету бойынша өндірістік, сауда және қаржы қызметтерін ұйымдастырудың техникалық жүйесі ретінде анықтама береді.

Қазіргі уақытта басқару қызметі ретіндегі маркетинг ұғымы біртұтас басқару тұжырымы, бизнес-кәсіп философиясы деген шартты түсінікке орын береді. Көптеген жылдар бойы маркетинг менеджменттің ең маңызды қызметі болып табылады деген пікір орын алды. Сол себепті маркетингтің кейбір анықтамалары мына сөздерден басталды; "бұл басқару әдісі", "өндірісті басқару және тауарды өткізудің біртұтас жүйесі", т. б.

Жоғарыда аталған анықтамалар маркетинг болмысын толық дәрежеде көрсете алмайды, себебі оларда фирманың тұтынушылар қажеттілігін өтеу арқылы жоғары нәтижелерге қалай қол жеткізетіндігі туралы айтылмаған. Біздің ойымызша, ресейлік ғалым И. И. Кретов маркетингтің анықтамасын толық түрде берген: "Маркетинг дегеніміз - өндіріс, жалпылама өткізу, нарық немесе нарық жағдайына байланысты кәсіпорын басқармасының тұтынушыға қарай бағытталған кәсіпорын қызметін басқару жөніндегі тұжырымдамасы және тауарды өткізу ісі (қызмет көрсету, жұмыстар) " [8] .

Осы аталған анықтамалар жалпылама сипатта болғандықтан, оларда маркетингтің тек негізгі шарттары ғана көрсетілген.

Жоғарыда көрсетілген анықтамалар негізінде келесі қорытындыларды жасауға болады:

1. Анықтамалардағы айырмашылықтар ғалымдардың маркетинг ерекшеліктерін әртүрлі бағытта зерттеу әдістерімен түсіндіріледі. Маркетинг болмысын анықтағанда, көп авторлар макро және микромаркетинг ерекшеліктерін қарастырмаған, сондай-ақ олар маркетингтің тәжірибелік және концептуалдық болып бөлінетін сипаттамасы берілмеген.

2. Қарастырылған анықтамалардың жалпы мағынасын мына көзқараспен түсіндіруге болады: "Маркетинг өз қызметі негізінде өндірістің мақсаты мен мүмкіндіктеріне емес, нарық талаптары мен тұтынушылардың потенциалдық ұсыныстарына сүйенеді".

Мұндай процестің нәтижесі - тұтынушылар қажеттіліктерін қанағаттандыратын жағдай жасау, олардың сұраныстарын орындай білу, соның арқасында компанияның жұмыс істеуіне қажет табыс табу.

Осы жұмыста, тәжірибелік маркетингті микродеңгейде қарастыра отырып, жоғарыда аталған анықтамаларды қорытындыласақ, келесі тұжырым жасауға болады: "маркетинг дегеніміз - тұтынушылар сұранысының келісімі және оларға сапалы қызмет көрсету үшін банктің (кәсіпорынның) табыс табу мүмкіндігіне негізделген өндірістік және өткізу қызметін басқару жүйесі".

Осы айтылған анықтамалаларды талдай келе қазіргі заман маркетингі дегеніміз - өндіріс мәселесін шешумен айналысатын экономикалық ғылымның ерекше саласы және кәсіби философиясы деген тұжырымға келдік. Осы тұрғыдан қарағанда, маркетингтің дамуы мынадай шарттарды талап етеді: банк тұтынуды демократиялық процесс (жариялылық) ретінде қарауы керек, бұл жерде тұтынушылар өзіне керекті банк қызметі үшін өз ақшаларымен "дауыс беру" құқығы бар. Яғни, бұл қажеттіліктер сипатын зерттеп, оларды мүмкіндігінше толық түрде қанағаттандыру мақсатын көздейтін банктің табысын анықтайды, деген сөз.

Жалпы экономикалық әдебиеттерде маркетингтің негізгі қызметтері көрсетілген. Авторлардың көпшілігі маркетингтің негізгі үш қызметін ерекше бөліп қарастырады:

1. Тұтынушылар сұранысының динамикасы мен жағдайын зерттеу және алынған мәліметтерді шаруашылық мәселелерді әзірлеу мен шешім қабылдау кезінде іске асыру;

2. Кәсіпорын (банк) қызметінің сапалылығын арттыру мақсатында өндірісті түбегейлі түрде нарық талаптарына сай сұрыптау;

3. Компанияның (банктің) ішкі мүмкіндіктері мен барлық әдіс-тәсілдер арқылы нарықтағы тұтынушылар сұранысына әсер ету жолдарын анықтау.

Жоғарыда көрсетілген қызмет түрлері кәсіпорынның маркетингтік қызметінің негізгі бағыттарын сипаттайды.

Ғылыми әдебиетте маркетинг дамуының деңгейлерін кезеңдерге бөлудің әртүрлі жолдары кездеседі. Кез-келген біртұтас құбылыстардың кезеңдері ретінде уақыт бойынша шектелген шекаралар мен кезеңдер мазмұны тек бағыттау сипатында көрініс табады. Жалпы алғанда, келесі төрт кезеңді нақты түрде атауға болады:

Бірінші кезең өндіріске бет бұру нәтижесінде XX ғасырдың 30 жылдарына дейін пайда болды.

Мамандардың көпшілігінің ойы бойынша, маркетинг теориясы АҚШ-та XX ғасыр алғашқы ширегінде қалыптасты. Бұл кезең қаражаттың өндірісте шоғырлану және орталықтандырылуымен бірге өндірістің қоғамдық қызметінің өсуімен сипатталады. Еркін түрдегі бәсекенің басым түскен монополистік өндірістік қатынастармен ауыстырылуы іс жүзінде нарықтағы жағдайдың өзгеруіне себеп болды. Тауарлық өнімді өткізу ісі - қаржыны қайтадан жаңарту процесінің әлсіз жері болып табылды. Осы кезеңде өндірушілер өндіріс және тұтынушыға тауарды оның қажеттілігін ескерместен, кез келген айла-тәсілмен қалайда өткізуге тырысқан. Кәсіпорыннан шыққан өнім тағдыры туралы мәселеге онша көңіл аударыла қойған жоқ, бірақ олар шығарылған өнімді өткізу жөніндегі мәселеге ғана баса назар аударды. Маркетингтің бастапқы даму кезеңінде: сауда, жарнама, несие, т. б. мәселелер басты назарда болды. Монополиялар нарық пен тұтынушыға әсер ете алу мүмкіндігіне ие болған соң, олар өздері тауар сұранысын ұсынушы, экономикалық қатынастарды реттеуші түріндегі құрал-тәсілдерді таңдады.

Маркетинг дамуының екінші кезеңі 1950 жылдардың бірінші жартысына дейінгі кезеңді қамтыды және өнім өткізуге бағытталуымен ерекшеленді. Ол бертін келе өткізу мәселесінің күрделенуіне әкеп соқты, осыған байланысты экономисттер мынадай қорытындыға келді: яғни, табыстың өсуіне қарсы бағытталған негізгі кедергі өндірістен - қолдану аумағына қарай ауысты. Осы қорытынды ғылымның өткізу мәселесін шешу және өндірістік-өткізушілік қызметтің сапасын арттыру мақсатында нарық процесіне әсер етуші құралдар жүйесін әзірлеуге байланысты қызығушылығын арттырды. Іс жүзінде сатып алушыларға тауарды сатып алуға мәжбүрлеу мақсатында әсер етудің әр түрлі әдістері қолданыла бастады. Бәсекелестік тартыстың күшеюі жағдайында сатып алушыларға бір рет қана сатып алғызып қоймай, оларды компаниямен ұзақ уақыт ішіндегі келісім шартқа отыруға бағыттаған кәсіпкерлер ғана коммерциялық табысқа қол жеткізді. Бұл шараны сұраныс пен қажеттілік, жарнаманы пайдалану, сатылатын тауарға қызығушылық тудыру, т. б. жағдайларды өте жақсы зерттеген кезде ғана жүзеге асыруға болады. Осы кезеңде зерттеулерге сәйкес өткізу мәселесінің ерекшеліктері ретінде, күрделену жағдайына байланысты нарық тәжірибесінің шынайы қажеттіліктерімен ұштасқан арнайы қолданбалы сипатын айтуға болады. Кәсіпкерлер өнімді өндіру және өткізу саласында басқарушылық шешімдерді қабылдау үдерісінде экономика саласынан алынған бірқатар құнды анықтамаларға ие болса да, олар ғылыми шарттарға сүйену мүмкіндігінен қол үзді. Олардың қызметі жеке ақыл-ой және өздері атқарған жұмыс тәжірибесіне негізделді. Маркетингтің бірқалыпты теориялық тұжырымдамасын құру туралы мәселені американдық экономист Арч Шоу көтерді. Ол өзінің зерттеушілік қызметінің мақсаты ретінде "кәсіби философияның" негізіне енетін теорияның әзірленуі болып табылатыны туралы мәлімдеді. Арч Шоу маркетинг мәселелеріне функционалдық тұрғыда бағыт таба білу әрекетінің негізін қалаушы болып табылады. Ол осы ұғымды тұтыну мен өндіріс аумағының арасындағы байланысты қамтамасыз ететін, осының нәтижесі ретінде шығарылған өнімді табысты өткізу қызметі болып табылатынын атап өтті. Осыған байланысты маркетингтің нарық жағдайындағы кәсігюрынның өндіріс-өткізу қызметін басқару ғылымы ретіндегі жаңа ұғымы пайда болды.

Үшінші кезеңде (60-70 жылдардың аяғы) маркетинг теориясы басқару теориясымен ұштасты. Нәтижесінде "нарық басқару теориясы" деп аталатын маркетинг шарттары арқылы компанияны басқару туралы қолданбалы ғылым қалыптасты, яғни шаруашылық шешімдерді қабылдау негізіндегі нарықтық мәліметтері бар жүйе болып табылады. Осы кезеңнен бастап компаниялардың ұйымдастырушылық құрылылымындағы қайта құруларға сәйкес жасалған тәжірибеде маркетингті жаппай кеңінен қолдану басталды. Маркетинг объектісінің көлемі ұлғая бастады. Жаңа тұжырымдама өндіріс пен өткізуді өзара байланысқан бірлік ретінде қарастырды. Жаңа тауар мен технологияны әзірлеу, өндірістік бағдарламаны жоспарлау және орындау, қаржылық пен өткізушілік қызмет бойынша атқарылатын қызмет оның объектісі болып табылды. Нарықты талдау кезінде тұтынушылар сұранысын қанағаттандыру арқылы түсетін табыс көзі басты мақсат ретінде танылды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.