Холдингті компаниялардың және олардың қатысуымен компаниялардың бірігуі
Мазмұны
Кіріспе
1 . Тарау.Холдингті компаниялардың және олардың қатысуымен компаниялардың бірігуі
1.1.Холдинг . компанияларының экономикалық ролі
1.2.Компаниялар топтарының құру механизмі
1.3.Қаржылық . өнеркәсіптік топтардың ұйымдасуының холдингтік формалары
2 . Тарау. Холдингтің құрылу тәсілі
2.1. Қаржылық және аралас холдингттер
2.2.Бағынышты және тәуелді компаниялар
3.Тарау.Нарықтық орнату жағдайындағы холдингтің стартегиялық менеджменті
3. 1.Холдингтік компаниядағы стратегиялық менеджменттің
концепциясы
3.2. Холдингтің іскерлік саясатының стратегиялық анализі
3.3.Холдингтік компаниядағы өндірістік диверсификациясы
3.4.Ресейдегі холдингтерді нормотивті .заңдармен реттеу
3.5.“Самұрық” мемлекеттік холдингі
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер
Кіріспе
1 . Тарау.Холдингті компаниялардың және олардың қатысуымен компаниялардың бірігуі
1.1.Холдинг . компанияларының экономикалық ролі
1.2.Компаниялар топтарының құру механизмі
1.3.Қаржылық . өнеркәсіптік топтардың ұйымдасуының холдингтік формалары
2 . Тарау. Холдингтің құрылу тәсілі
2.1. Қаржылық және аралас холдингттер
2.2.Бағынышты және тәуелді компаниялар
3.Тарау.Нарықтық орнату жағдайындағы холдингтің стартегиялық менеджменті
3. 1.Холдингтік компаниядағы стратегиялық менеджменттің
концепциясы
3.2. Холдингтің іскерлік саясатының стратегиялық анализі
3.3.Холдингтік компаниядағы өндірістік диверсификациясы
3.4.Ресейдегі холдингтерді нормотивті .заңдармен реттеу
3.5.“Самұрық” мемлекеттік холдингі
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер
Кіріспе
Менің курыстық жұмысымның тақырыбы “Холдингтік компания”. Ең алдымен холдинг түсінігіне тоқталып өтсем. Жалпы “Холдинг”-шағын кәсіпорындарды топтап бір ортаклықтан басқару дегенді білдіреді. Оның мемлекетке тигізер үлесі өте зор.Менің курыстық жұмысым 3-тараудан тұрады:
1-тарау Холдингтік компаниялардың және олардың қатысуымен компаниялардың бірігуі.
2-тарау Холдингтің құрылу тәсілі.
3-тарау Нарықтық орнату жағдайындағы холдингтің стратегиялық менеджменті
Холдингттік компаниялардың екі негізгі түрі кең тараған: қаржылық (таза) және аралас. Қаржылық холдингттік компания қаржылық бақылауды және басқаруды жүзеге асыру мақсатымен құралады. Аралас холдингттік компания керсінше, белгілі бір кәсіпкерлік қызметтен айналысады: өнеркәсіптік, сауда көлік-логистикалық, несиелік-қаржылық және т.б.
Аралас холдингтен диверсификацияның жоғары дәрежесі мен және топ компанияларының арасындағы байланыстардың әлсіреуімен сипаталатын өндірістік концерндер немесе конгиомераттар болып табылатын ҚӨТ/ң көбісінің бас компаниялары ретінде тараған. Бірақ соңғы онжылдықтарда қаржылық және қаржылық емес фирмаларды көпұлттық топтың құрлымдарға біріктіретін қаржылық холдинттік компаниялардың артуы байқалып отыр.
Мұндай холдингтар қаржылық ұйымдар бола отырып басқа қаржылық институттардан-банктерден, инвестициялық қорлардан функционалды ерекшеліктері бар. Банктерге қарағанда холдинттік компаниялар қаржылық емес кәсіпорындарға яғни өнеркәсіптік, сауда, құрлыс және басқа да фирмаларға тікелей инвестицияларды жүзеге асыруда заңмен шектелмеген.
Компаниялар топтарын ұйымдастыру процесі “төменнен” немесе “жоғардан” жүруі мүмкін, кейде екі әдісі пайдалынады. Бірінші кезенде, “төменнен” жүргекн ұйымдастыруды заңды тәуелсіз құрылтайшы – компаниялардың бірігіп болашақ топтың ядросын құруымен өтеді. Кейін, бас холдинг компаниясының құрулуынан кейін, КҰК – дың прцесі “жоғардан” жүргізіледі. Сонымен қатар, бірнеше жағдайлар қарастырылуы мүмкін.
Ең көп таралған түрі, тандалған елде еншілес компанияны ашып, сол арқылы сауду - өткізу операцияларын өркендетіп отырып, жергілікті нарыққа басқа жерде өндірілген КҰК – ның өнімін өткізу, қызмет көрсету немесе жергілікті өндірісті ұйымдастыру әдетте, осындай еншілес – компанияларды 100 % түрде бас компания бақылап отырады. Кейіннен, бұл бақылау азаюы мүмкін. Бұл мысалы, КҰК – ды басқару деңгейінде қосымша капиталды еншілес компанияның кейбір акцияларын сату арқасында иемдену шешімі қабылданған жағдайда көрінеді. Бірақ, КҰК белгілі бір елден инвестицияны шығару жөнінде шешім қабылдап, шетел енщілес компанияларда бас компанияның үстемді акционерлік бақылауы жойылмайды.
Еуропа мен Солтүстік Американың дамыған елдерінің көпұлтты компаниялардың көбісі фирманы іскерлік бақылау және олардың қызметік басқару мақсатымен олардың акцияларының бақылау пакетін иелену үшін құрылатын қаржылық немесе қаржылық-өнеркәсіптік компаниялардың ерекше түрі болып табылады.ҚӨТ/ң құрлымы мен басқарудың әртүрлі аспектілерін талқылағанда “холдингттік компания” терминімен қатар оған ұқсас ”аналық” немесе “бас” компания терминдерін де жиі қолданылады; холдингтік компанияға деген басқарушы қызметтің бөлінуіне байланысты, сонымен қатар “бас ұйым” деген де термин де қолданады.
Менің курыстық жұмысымның тақырыбы “Холдингтік компания”. Ең алдымен холдинг түсінігіне тоқталып өтсем. Жалпы “Холдинг”-шағын кәсіпорындарды топтап бір ортаклықтан басқару дегенді білдіреді. Оның мемлекетке тигізер үлесі өте зор.Менің курыстық жұмысым 3-тараудан тұрады:
1-тарау Холдингтік компаниялардың және олардың қатысуымен компаниялардың бірігуі.
2-тарау Холдингтің құрылу тәсілі.
3-тарау Нарықтық орнату жағдайындағы холдингтің стратегиялық менеджменті
Холдингттік компаниялардың екі негізгі түрі кең тараған: қаржылық (таза) және аралас. Қаржылық холдингттік компания қаржылық бақылауды және басқаруды жүзеге асыру мақсатымен құралады. Аралас холдингттік компания керсінше, белгілі бір кәсіпкерлік қызметтен айналысады: өнеркәсіптік, сауда көлік-логистикалық, несиелік-қаржылық және т.б.
Аралас холдингтен диверсификацияның жоғары дәрежесі мен және топ компанияларының арасындағы байланыстардың әлсіреуімен сипаталатын өндірістік концерндер немесе конгиомераттар болып табылатын ҚӨТ/ң көбісінің бас компаниялары ретінде тараған. Бірақ соңғы онжылдықтарда қаржылық және қаржылық емес фирмаларды көпұлттық топтың құрлымдарға біріктіретін қаржылық холдинттік компаниялардың артуы байқалып отыр.
Мұндай холдингтар қаржылық ұйымдар бола отырып басқа қаржылық институттардан-банктерден, инвестициялық қорлардан функционалды ерекшеліктері бар. Банктерге қарағанда холдинттік компаниялар қаржылық емес кәсіпорындарға яғни өнеркәсіптік, сауда, құрлыс және басқа да фирмаларға тікелей инвестицияларды жүзеге асыруда заңмен шектелмеген.
Компаниялар топтарын ұйымдастыру процесі “төменнен” немесе “жоғардан” жүруі мүмкін, кейде екі әдісі пайдалынады. Бірінші кезенде, “төменнен” жүргекн ұйымдастыруды заңды тәуелсіз құрылтайшы – компаниялардың бірігіп болашақ топтың ядросын құруымен өтеді. Кейін, бас холдинг компаниясының құрулуынан кейін, КҰК – дың прцесі “жоғардан” жүргізіледі. Сонымен қатар, бірнеше жағдайлар қарастырылуы мүмкін.
Ең көп таралған түрі, тандалған елде еншілес компанияны ашып, сол арқылы сауду - өткізу операцияларын өркендетіп отырып, жергілікті нарыққа басқа жерде өндірілген КҰК – ның өнімін өткізу, қызмет көрсету немесе жергілікті өндірісті ұйымдастыру әдетте, осындай еншілес – компанияларды 100 % түрде бас компания бақылап отырады. Кейіннен, бұл бақылау азаюы мүмкін. Бұл мысалы, КҰК – ды басқару деңгейінде қосымша капиталды еншілес компанияның кейбір акцияларын сату арқасында иемдену шешімі қабылданған жағдайда көрінеді. Бірақ, КҰК белгілі бір елден инвестицияны шығару жөнінде шешім қабылдап, шетел енщілес компанияларда бас компанияның үстемді акционерлік бақылауы жойылмайды.
Еуропа мен Солтүстік Американың дамыған елдерінің көпұлтты компаниялардың көбісі фирманы іскерлік бақылау және олардың қызметік басқару мақсатымен олардың акцияларының бақылау пакетін иелену үшін құрылатын қаржылық немесе қаржылық-өнеркәсіптік компаниялардың ерекше түрі болып табылады.ҚӨТ/ң құрлымы мен басқарудың әртүрлі аспектілерін талқылағанда “холдингттік компания” терминімен қатар оған ұқсас ”аналық” немесе “бас” компания терминдерін де жиі қолданылады; холдингтік компанияға деген басқарушы қызметтің бөлінуіне байланысты, сонымен қатар “бас ұйым” деген де термин де қолданады.
Пайдаланған әдебиеттер
1. Жас қазақ газеті 2006 ж қазан
2. Егемен Қазақстан 2000ж қараша №7
3. Жас алаш газеті 04.қараша айы №3
4. Гарбунов Холдингывые предприятия и дочерный фирмы
5. Аль-Пари журнал 2005г.№3
6. Внешная деятельност журнал 03.№ 5
1. Жас қазақ газеті 2006 ж қазан
2. Егемен Қазақстан 2000ж қараша №7
3. Жас алаш газеті 04.қараша айы №3
4. Гарбунов Холдингывые предприятия и дочерный фирмы
5. Аль-Пари журнал 2005г.№3
6. Внешная деятельност журнал 03.№ 5
Мазмұны
Кіріспе
1 - Тарау.Холдингті компаниялардың және олардың қатысуымен
компаниялардың бірігуі
1.1.Холдинг – компанияларының экономикалық ролі
1.2.Компаниялар топтарының құру механизмі
1.3.Қаржылық - өнеркәсіптік топтардың ұйымдасуының холдингтік
формалары
2 - Тарау. Холдингтің құрылу тәсілі
2.1. Қаржылық және аралас холдингттер
2.2.Бағынышты және тәуелді компаниялар
3-Тарау.Нарықтық орнату жағдайындағы холдингтің стартегиялық менеджменті
3. 1.Холдингтік компаниядағы стратегиялық менеджменттің
концепциясы
3.2. Холдингтің іскерлік саясатының стратегиялық анализі
3.3.Холдингтік компаниядағы өндірістік диверсификациясы
3.4.Ресейдегі холдингтерді нормотивті –заңдармен реттеу
3.5.“Самұрық” мемлекеттік холдингі
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер
Кіріспе
Менің курыстық жұмысымның тақырыбы “Холдингтік компания”. Ең алдымен
холдинг түсінігіне тоқталып өтсем. Жалпы “Холдинг”-шағын кәсіпорындарды
топтап бір ортаклықтан басқару дегенді білдіреді. Оның мемлекетке тигізер
үлесі өте зор.Менің курыстық жұмысым 3-тараудан тұрады:
1-тарау Холдингтік компаниялардың және олардың қатысуымен компаниялардың
бірігуі.
2-тарау Холдингтің құрылу тәсілі.
3-тарау Нарықтық орнату жағдайындағы холдингтің стратегиялық менеджменті
Холдингттік компаниялардың екі негізгі түрі кең тараған: қаржылық (таза)
және аралас. Қаржылық холдингттік компания қаржылық бақылауды және
басқаруды жүзеге асыру мақсатымен құралады. Аралас холдингттік компания
керсінше, белгілі бір кәсіпкерлік қызметтен айналысады: өнеркәсіптік, сауда
көлік-логистикалық, несиелік-қаржылық және т.б.
Аралас холдингтен диверсификацияның жоғары дәрежесі мен және топ
компанияларының арасындағы байланыстардың әлсіреуімен сипаталатын
өндірістік концерндер немесе конгиомераттар болып табылатын ҚӨТң көбісінің
бас компаниялары ретінде тараған. Бірақ соңғы онжылдықтарда қаржылық және
қаржылық емес фирмаларды көпұлттық топтың құрлымдарға біріктіретін қаржылық
холдинттік компаниялардың артуы байқалып отыр.
Мұндай холдингтар қаржылық ұйымдар бола отырып басқа қаржылық
институттардан-банктерден, инвестициялық қорлардан функционалды
ерекшеліктері бар. Банктерге қарағанда холдинттік компаниялар қаржылық емес
кәсіпорындарға яғни өнеркәсіптік, сауда, құрлыс және басқа да фирмаларға
тікелей инвестицияларды жүзеге асыруда заңмен шектелмеген.
Компаниялар топтарын ұйымдастыру процесі “төменнен” немесе “жоғардан”
жүруі мүмкін, кейде екі әдісі пайдалынады. Бірінші кезенде, “төменнен”
жүргекн ұйымдастыруды заңды тәуелсіз құрылтайшы – компаниялардың бірігіп
болашақ топтың ядросын құруымен өтеді. Кейін, бас холдинг компаниясының
құрулуынан кейін, КҰК – дың прцесі “жоғардан” жүргізіледі. Сонымен қатар,
бірнеше жағдайлар қарастырылуы мүмкін.
Ең көп таралған түрі, тандалған елде еншілес компанияны ашып, сол арқылы
сауду - өткізу операцияларын өркендетіп отырып, жергілікті нарыққа басқа
жерде өндірілген КҰК – ның өнімін өткізу, қызмет көрсету немесе жергілікті
өндірісті ұйымдастыру әдетте, осындай еншілес – компанияларды 100 % түрде
бас компания бақылап отырады. Кейіннен, бұл бақылау азаюы мүмкін. Бұл
мысалы, КҰК – ды басқару деңгейінде қосымша капиталды еншілес компанияның
кейбір акцияларын сату арқасында иемдену шешімі қабылданған жағдайда
көрінеді. Бірақ, КҰК белгілі бір елден инвестицияны шығару жөнінде шешім
қабылдап, шетел енщілес компанияларда бас компанияның үстемді акционерлік
бақылауы жойылмайды.
Еуропа мен Солтүстік Американың дамыған елдерінің көпұлтты компаниялардың
көбісі фирманы іскерлік бақылау және олардың қызметік басқару мақсатымен
олардың акцияларының бақылау пакетін иелену үшін құрылатын қаржылық немесе
қаржылық-өнеркәсіптік компаниялардың ерекше түрі болып табылады.ҚӨТң
құрлымы мен басқарудың әртүрлі аспектілерін талқылағанда “холдингттік
компания” терминімен қатар оған ұқсас ”аналық” немесе “бас” компания
терминдерін де жиі қолданылады; холдингтік компанияға деген басқарушы
қызметтің бөлінуіне байланысты, сонымен қатар “бас ұйым” деген де термин де
қолданады.
1 - Тарау.Холдингті компаниялардың және олардың қатысуымен компаниялардың
бірігуі
1.1.Холдинг – компанияларының экономикалық ролі
Әр түрлі елдердің заңында “холдинг” түсінік арқылы түсініктімелер
беріледі. Әртекте біз холдинг немесе холдингті компанияға келесідей түсінік
береміз, олардың негізгі қызметі бірнесе бірнеше жекеленген заңды
компанияларды бақылауды қамтамасыз ету болып табылады.Аталмыш
тәуекелділіктітегі компаниялар дочерной деп аталады.
- ЖАҚ және ОАО – Р.Ф. заңына сәйкес;
- PLC,LLC,LTD – Ұлабритания заңына сәкес;
- Inc, Corp, LLC – АҚШ заңына сәйкес;
- AG, GmbH – Германия заңына сәйкес.
Холдингтік тіркеуші ел әрбір нақтылы жағдайда салық төлеу жүйесін таңдайды
холдингке бақылау акция пакетті тиісілі және бір – бірімен бір бизнеспен
баланысқан компаниялар, бірлестігі холдинг – концерн деп аталады
(2.2сурет). Концерн басқаратын хлдинг негізгі болады және ол сәйкесінше
басқарушы - холдинг.
Концерн – бұл заңды жеке фирма мен олардың финалдарының жүйесі, ол бір
немесе бірнеше бизнесте капиталдарын біріктіре жұмыс атқарады. Концернге
басқарушы холдинг біріңңғай мақсаттар мен атқаруға тиісті жұмыстарғы
анықтайды. Ұйымдастыру басқару және бақылау конценрге холдинг тарапынан бір
жүйе ретінде іске асады.
2.1.Холдинг және дочерлік компания
Бірекен бизнес
Компания тобы
кооперация
Концерн = Холдинг + Дочерлік компания 1 + Дочерлік компания 2
2.2. сурет. Холдинг - концерні
Т1 Т1 Т2 Т3
Т2 Т3 Т4 Т4
кооперация Бірекен бизнес кооперация
Концерн = Холдинг 1+ Дочерлік компания1 + Дочерлік компания 2+
+ Холдинг2 + Дочерлік компания 3 + Дочерлік компания 4
Холдинг – негізгі басқарушы
Холдинг 1және 2 -
2.3. сурет Негізгі және
Американдық концерндерге негізінен 100 пайыз филиалдардың иелігінде, яғни
дивизионды құрылымынды. Көптеген батыс европалық , жапониялық концерндердің
бақылау пакетінің акциялары дочерлік компанияларының келгенде.
Холдингті кешенді стратегиялық жоспарлаудың жүйесі.
Холдингтің стратегиялық менеджменттің келесі деңгейін қарастырамыз . Ол
стратегиялық жоспарлауНарық жағдайында формальді жобалау басшылардың көп
күмәнін тудырады. Әсіресеқазіргі кездегі тұрақсыз Ресей экономикасында.
Бірақ кез – келген фирманың қызметін жоспарлау әсіресе ірі холдингтерде
аталмыш жүйе жарамсыз. Формальді жоспарлау холдинг компаниялары үшін келесі
жағдайда тиімді.
перспективасы, стратегиялық жақсы ойлайтын барлық деңгейдегі басшыларды сый
ақылайды ;
әр түрлі жағдайда қабылданған ұжымдық құрылымдарды нақтылы түрде
координаттайды;
келесі бақылауға холдингтің қызмет көрсеткіштерін орнықтыруды жүргезе
етеді;
коорпорация басшылығынан өз шаруасы туралы есеп беруді қатаң талап етеді;
компанияны шұғыл өзгерістерге дайын болуға дайындайды;
холдингті әртүрлі деңгедегі қызметкерлер арасындағы байланыстың күшеюін
арттырады.
Қалаған нәтижелерге жету үшін нақтылы экономикалық әсер ету үшін шараларын
жасау жоспарлаудың мәні.Жоспарлаудың объектісі, қызметі және өзі болады.
Аталмыш үшеуі де жоспарлаудың басқару функциясын іске асыру үшін қажет. Әр
қайсысына белгілі бір ерекшеліктері бар, олар сәйес принциптерде көрініс
табады. Холдингтің нарықтық экономикадағы жоспары нормативті сипатта
болады. Себебі мақсаттың сипатта болады және коэфицент норматив жиынтығынан
тұрады. Осылардың негізінде капиталды салымдар лагы анықталып, табыстың
тарауы жүргізіледі және т.б.
Холдинг – компаниялар қазіргі КҰК – дың басында тұр, олардың көбісі
әртарапталған концерндер болып табылады, ол дегеніміз – экономиканың әр
түрлі салаларындағы компаниялардың бірлестігі. Осындай, құрылымдардың
бөлшектенуі, тыс бөлімшелерінің шаруашылық қызметтің тәуелсіздігінің көбеюі
– КҰК – ның басқару және өзара әсер механизмін қиындатады. Осы кезде,
барлық серіктестердің қызметтерін біріктіретін және реттейтін қаржы –
басқару орталығының қажеттілігі айқындалады. Бұл рөлді бас холдинг –
компания атқарады. КҰК бизнесінің ұлғайған кезінде холдинг –
компаниялардың тізбегінен қоса аралық субхолдингтерді қолдану тиімді. Бұл
жағдайда, бас компания (әдетте қаржы – холдинг – компнания ) өзінің
капиталынан бірнеше есе асатын капиталдарды басқару мүмкіндігін иемденеді.
Бұл әсердің ұлғаюы мультипликативті эффект КҰК – ға ғаламды бәсекелесте көп
жетістіктерге жетуге мүмкіндік береді.
Бөлшектелген топтың құрылымдарда жеке кәсіпорындарға қарағанда, көптеген
артықшылықтар бар:
Бір орталық барлық топ шегінде стратегиялық менеджментті жүзеге асырады.
Біртұтас қаржы және салық саясаты акция ресурстарымен, инвестициялармен
қолдануға мүмкіндік береді.
Активтердің географиялық және салалық диверсификациялауды ортақ
тәуекелділікті азайтады.
Тік біріктіру және тұйық технологиялық тізбектерін құру өнеркәсіп
шығындарын азайтуға және қоршаған ортаға әсердің азаюын қамтамасыз етеді.
Горизанталды интеграцияда біртұтас инфрақұрылымды (банктік,
телекоммуникациялық, өткізу, транспорттық) қолдануы транссакционды шығынды
азайтады.
Кадрларды дайындауға, қайта дайындатуға, квалификациясын жоғарлату үшін,
деңгейдің жоғарлауы үшін қосымша ынтымалдарды жасау үшін, үлкен
мүмкіндіктер береді.
1.2.Компаниялар топтарының құру механизмі
Компаниялар топтарын ұйымдастыру процесі “төменнен” немесе
“жоғардан” жүруі мүмкін, кейде екі әдісі пайдалынады. Бірінші кезенде,
“төменнен” жүрген ұйымдастыруды заңды тәуелсіз құрылтайшы – компаниялардың
бірігіп болашақ топтың ядросын құруымен өтеді. Кейін, бас холдинг
компаниясының құрулуынан кейін, КҰК – дың прцесі “жоғардан” жүргізіледі.
Сонымен қатар, бірнеше жағдайлар қарастырылуы мүмкін.
Ең көп таралған түрі, тандалған елде еншілес компанияны ашып, сол арқылы
сауду - өткізу операцияларын өркендетіп отырып, жергілікті нарыққа басқа
жерде өндірілген КҰК – ның өнімін өткізу, қызмет көрсету немесе жергілікті
өндірісті ұйымдастыру әдетте, осындай еншілес – компанияларды 100 % түрде
бас компания бақылап отырады. Кейіннен, бұл бақылау азаюы мүмкін. Бұл
мысалы, КҰК – ды басқару деңгейінде қосымша капиталды еншілес компанияның
кейбір акцияларын сату арқасында иемдену шешімі қабылданған жағдайда
көрінеді. Бірақ, КҰК белгілі бір елден инвестицияны шығару жөнінде шешім
қабылдап, шетел енщілес компанияларда бас компанияның үстемді акционерлік
бақылауы жойылмайды.
1.3.Қаржылық - өнеркәсіптік топтардың ұйымдасуының холдингтік формалары
Еуропа мен Солтүстік Американың дамыған елдерінің көпұлтты
компаниялардың көбісі фирманы іскерлік бақылау және олардың қызметік
басқару мақсатымен олардың акцияларының бақылау пакетін иелену үшін
құрылатын қаржылық немесе қаржылық-өнеркәсіптік компаниялардың ерекше түрі
болып табылады.ҚӨТң құрлымы мен басқарудың әртүрлі аспектілерін
талқылағанда “холдингттік компания” терминімен қатар оған ұқсас ”аналық”
немесе “бас” компания терминдерін де жиі қолданылады; холдингтік компанияға
деген басқарушы қызметтің бөлінуіне байланысты, сонымен қатар “бас ұйым”
деген де термин де қолданады
2 - Тарау. Холдингтің құрылу тәсілі
Холдингтік құрылу тәсілінің мынадай үлгілерін атап көрсетуге
болады:
1.негіздеме үлгісі-қимылдаушы компаниядағы кейінгі сатып алу бөлігінің
үлесі және холдингтің негіздемесі;
2.қосылыс үлгісі- елеулі компаниядағы қолда бар акция үлесін холдингке
енгізу;
3.бөлу үлгісі- компанияның толық құрылыстық бірліктерін бөлу;
4. дочерлік компанияның бөлу үлгісі- холдингтік немесе материндік
компаниядағы құрылымдық бірліктің бөлінуі;
Негіздеме үлгісі
Негіздеме үлгісі холдингті құрудағы ең қарапайым ұйымдық – құқықтық тәсіл
болып табылады.Қимылдаушы компанияда акция иеленушілерінен алынған
қаражатқа құрылған холдинг немесе қарызға алынған қаражат, өз үлесін алады.
Мұндай холдинг, ереже ретінде қаржылық болып табылады. Оның құрылуына
“қоржындық” әдіс қолданылады. Дәл инвестициялық компанияның бағалы қағаздар
нарығында қолданылатындай. Сондықтанда холдинг “қоржыны” ұзақ иелік
кезеңінен құрылады.
Негіздеме үлгісі мұнай өнеркәсібінде жеткілікті жиі қолданылады:
1) саланың пайда болуында ( әсіресе ХХ ғ. басында болатын )
2) жекешелендіруді жүргізуде
3) елеулі компанияның жаңа географиялық нарыққа шығу жағдайында сонымен
қатар жаңа өнімнің немесе технологияның пайда болуында сатып алуы үшін;
Қосылыс үлгісі
Қосылыс үлгісінде холдингті құрудағы қимылдаушы компанияларға акционерлер
өз акция үлесін холдингтік акционер ретінде қосады. Қосылыс әртүрлі нұсқада
жүзеге асырылуы мүмкін: акция бөлімінің өзгермелі және де өзгеріссіз
болуымен. Қосылыс үлгісінің көмегімен холдингтік құрылымының бірнеше
нұсқасы төменде көрсетілген.
Қосылыс үлгісі мұнай бизнесіндегі компанияның қайта ұйымдастыру және қайта
құрылымдауы жиі кездеседі,сонымен қатар бірлескен кәсіпорынды
ұйымдастыруда:
• нақты артықшылық құруда
• көлденең және тікелей біріктіруде
• диферсификацияда
• жаңа нарыққа шығуда
Кезең 1 Негіздеме
Кезең 2 Капитал
Капиталды
енгізу тарту
енгізу
Кезң 3
3.1. сурет.Негіздем үлгіс
Бөліну тәсілі
Бөліну тәсілі материндік немесе дочерлік компанияның құрылымдық бірлектері
( бөлім, департмент, басқару, дивизон, филиал , бөлімшелер) келесі
жолдармен холдингке беріледі.
Материндік компанияның құрылымын қайта құрудан кейінгі холдингтік
компанияға айналуы;
Холдингтік компанияның құрылымын қайта құрудан кейін.
Осы модель бойынша дочерлік компания немесе құрылымдық бірліктер капиталға
салынатын салым немесе холдингке сатылуы ретінде кіргізілуі мүлікке мұнымен
қатар холдингтің балансында мүліктік активтер қалмау керек.
Осыған дейінгі үлес иеленушілердің шеңбері бөліну моделінде өзгеріссіз
қалады.
Бөліну нәтижесінде басқарудың децентрализациясы өтеді, яғни дочерлік
компаниялар стратегиялық шаруашылық орталықтарға айналып, тәуелсіз статусты
алады. Бірақ бұл холдингтің оларға көңіл бөлінуінің азаюы және координция
мен бақылаудың болмауы деген сөз емес.
Бөліну моделі мұнай газ бизнеснен айналысатын компаниясының қайта құрылымын
жасау мен құру кезінде регионалдық өнімдік функционалдың белгілі бар жеке
бизнес – бірліктердің әры қарай специализациялануы мақсатында және дочерлік
компанияларды бас қаруды жақсарту үшін пайдалынылады.
Бөлу тәсілі
Дочерлік компаниядағы бөлу моделі децентрализация, басқарудағы жетістіктер
мен өндірістің тиімділігін арттыру үшін қолданылады. Көбінесе бұл модель
келесі жағдайларда қолданылады:
жаңа өндіріс өсті мен оның әрі қарай өсудің перспективасы бар:
жаңа инновациялық жобаға сыртқыц қаржыландырылуы керек және оны іске асыру
үшін қажетті ресурстар концерн көлемі үлкен, ал тәуекелділік дәрежесі
жоғары болуы мен байланысты осыц жобаны іске асыру үшін басқа акционерді
қызықтыру керек етеді;
Жаңа бизнестің материндік компанияның негізгі спецализациялық сфера мен
онша байланысы жоқ.
Дочерлік компанияны бөлу әкелетін артықшылықтар мынада;
Жаңа өндірісті игере және жобаның іске аспай қалу кезеңдегі тәуекелділікті
дочерлік компания өзіне алады.
Бөлінген компаниялар материндік компанияларға қарағанда көлемі шағын
болғандықтан компаниядағы шешу және басқару жеңілдетеді.
Бөлінген компанияның қызметкерлердің жауапкершілігінің өсуі олардың
инициативасын арттырады.
Мұнай газ бизнесінде бұл модель компанияның вертикальді интеграциясын
іскеасыру үшін қолданылады.
2.1. Қаржылық және аралас холдингттер
Жеке оперативтік қызмет жүргізбейтін холдинг компаниясы “ таза”
холдинг деп аталады. Егер холдингтің жеке өндірісі болса, онда ол “ аралас”
холдинг( 2.5 сурет) деп аталады. Материндік компания өзінің жеке өндірісі
болады және басқа компаниялардың капиталында қатысады, ал ол компаниялар
тәуелді болады. Таза холдингтен материндік компанияның айырмашылығы оның өз
шаруашылығы болады және ол қатысатын компаниялардан тек қосалқы пайда
көреді. “Таза” холдингте дочерной компаниялар заңды түрде тәуелсіз,бірақ
экономикалық – тәуелді.”Аралас! холдингтен материндік кампания өндірісі
дочерной компанияның бизнесімен байланысыз.
Ұлтық - холдинг
Бірінші жағы
Бірінші жағы Екінші жағы
2.4. сурет. Ұлттық және транснационалдық холдин
Т1
Т2
кооперация Бірекен бизнес
Холдинг – “Таза” Холдинг “ Аралас”
2.5. “Таза” және “аралас” холдингтер
Материндік компаниялары бар концерндер – бұл материндік компания басқаратын
концерн түрі(2.6) материндік компаниялар бар концерн құрамынна кіретін жеке
заңды компаниялардың саны холдинг басқаратын концерн айтарлықтай аз болады.
50 % кіші
Т3
Т1 Бірекен бизнес
Т2
кооперация
Катериндік компаниядан концерн = Материндік компания +
+ Дочерлік компания1 +
+ Дочерлік компания 2
2.6. сурет.Материндік компаниядан концерн
Компаниялар тобы – бұл концерн құрамына кіретін дочерной компаниялар
бірлістігі (2.2) Топ құрамына өндірістіктен бөлек, қызмет көрсету
компаняларын да кіреді, олар транспорттық, бұрғылау, жөндеу, консалтингті
және т.б.
Тік интеграциялы концерде дочерной компаниялар технологиялық
прцестің тізбектілуі бизнес концернің негізгі
Құрастырушыларына жауап беретін дочерной компаниялары арасында тараған.
Т1 Т2 Т3
Бірекен бизнес
2.7.Вертикальді интеграция концерні
Горизонтальді интеграциялы концернде дочерной компаниялар технологиялық
біртекті өнім шығарады, олар бір – бірінен мамандануы мен нарыққа
сегменттелуі арқылы ерекшеленеді.(2.8сурет)
Бірекен
бизнес
Т1 Т2
Т2 Т3
Т1 Т2
Т3
Горизантальді интеграция концерн Холдинг +
+ Дочерлік компания1 +
+ Дочерлік компания 2 +
+ Дочерлік компания 3
2.8.сурет. Горизантальді интеграция концерні
Бизнес1 Бизнес2
Холдинг 1+ Холдинг2+
Концерн1 = + Дочерлік компания1 + Концерн=Дочерлік компания 3 +
+ Дочерлік компания 2 + Дочерлік компания 4
Конгломерат = Холдинг + Концерн1 + Концерн 2
2.9.сурет. Конгломерат
Концернен конгглометраттың еректесігіхолдингтік дочерной компаниялары
әр түрлі бір – бірінен байланыса бермейтін бизнес түрлерінен айналыса
береді.
Конглометраттар сәйкесінше бірнеше бизнеске өз акцияларын сала береді. Сол
арқылы елдік және басқа да тәуекел түрлерін төлететін, тұрақты табыс алады.
Бұл үшін бизнестің өзара байланыста болуы шарт емес , кейде олардың
тәуелсіз дербес болуы қажет болып жатады. Қаржылық конглоператтарда
холдингтер дочерной компанияларды басқаруда қаржылық басқару стильін
қолданады. Олар уақыт ағынында орта мерзімді периодқа есептелген
инвестициялар арқылы пайда табуға тырысады. Ол кезде қаржылық жоспарлау
мен бақылаудың мақсаты нарық үлесін артаруын , қысқа және орта мерзімде
жоғары қаржылық нәтижелерге жету болып табылады.
Басқару конглократтары қаржы конглактарына тән қасиеттерге ие, бірақ
болашақ мүмкіндіктерге аса көңіл бөледі. Олар өзінің бизнес – портфелін
басқаруға статистикалық жобалау мен стратегиялық бақылаустилін қолданады.
Басқару конглактарына тән қасиет , онда менеджментті ұйымдастыруға
менеджрлердің тәжірибесі мен қабілеттерін мүмкіндігінше пайдалану, Басқару
сапасын көтеру мен оның өзіндік құнын түсіру есебінен теңбес емес
компанияларды біріктіру нәтижесінде жеке компанияларды басқарудан да
тиімді көсеткіштерге жетуге болады. Бұл синергия эффектісінің пайда болу
есебіненболады. Бизнесті басқару штаб – пәтерде немесе холдингте іске
асады. Сондықтан холдинг компания өз функциясын жақсы атқаруы өте маңызды.
Оның функциясы : мақсаты таңдау, стратегияны өңдеу, дочерной компанияның
жұмысын ұйымдастыру, алынған нәтижелелерді бақылау, конгломерат құрылып
таңдау, сол арқылы өз акционерлеріне қосымша құн пайда ету.
Басқару
100%
Т1
Т2
Бірекен
бизнес
Кооперация
2.10. сурет. Басқару компаниясы
Бірекен бизнес
2.11.Сурет. Дивизионы
Дочерной компанияларды басқару функцияларын холдинг басқару
компанияларын пайда етілуі немесе жалдауы мүмкін. Көп жағдайда мұндай
қызметті қаржылық компаниялар атқарады.
Басқару компаниялары холдингпен жасалған шарттар негізінде жұмыс істейді.
Басқару компаниясы жалпы шарттармен директивалорға жасайды, біріңғай баға
мен сату шартты - есептік баға жұмыс істейді.
Холдинг немесе материндік компанияның шаруашылық бірлігі цех, бөлім,
филиал, бөлімше болуы керек.(2,11)
Компанияны ұйымдастыру, пайда етуі басқа елге тасымалдауды айтатын нәрсе,
ондағы елдің даму деңгейін, салық жүйесін және басқа ерекшеліктерін
ескеруіміз тиіс.
Мысалы АҚШ көптеген штататарының заңында бір компанияны басқаның тікелей
иеленуіне шек қойылады,әр түрлі елдердің салық туралы заңында салық базасы
мен салықты элиминдеудің әртүрлі нұсқаулары қалыптасқан.ФРГ заңы бойынша
компания өзінің дочерной компанияларымен бірге іскерлік қатынастарда 25
пайыз кем болмаса салық бірлігінің бөлінбес бөлігі болып табылады,
концерндерге жеке компанияларға қарағанда жеңілдіктер қарастырылған болып
табылады, концерндерге жеке компанияларға қарағанда жеңілдіктер
қарастырылған тура оосындай заң Ұлыбритания (75 пайыз көп қатысқанда) мен
швецарияда да қабылданған.
2.2.Бағынышты және тәуелді компаниялар
Холдингтік компания болып табылатын инвестордың басқа фирманың
акционерлік капиталында қатысуының деңгейі сол фирманың ағымдағы
аперацияларын басқаруды жүзеге асыра алатындай болса, онда мұндай фирма
бағынышты фирма ретінде анықталуы мүмкін. Кәсіпорынды бақылау үшін оның
дауыс беретін акцияларының 50 % дан астамы иелену керек.
Тәжірибеде дауыс беруші акциялардың аз үлесін иелену кейде инвестордың
фирманы толық бақылауға алуына мүмкіндік беруі мүмкін. Бұл, егер
акциялардың көп бөлігі өзара тәуелсіз ұсақ акционерлер арасында шашылған
және шешуші пакеттің басқа қолда болу мүмкіндігі аз болған жағдайда болды.
Холдингтік компания фирманы бақылауды траст немесе сенімдік басқару
келісімшарты негізінде дауыс беруші акцияларын иелене отырып іске асыруы да
мүмкін.
Кәсіпорынды бақылауды жүзеге асыру тәсілдерінің басқа түрлеріне бас
компанияның өнімдерінің директорлар кеңесі немесе басқа да ұқсас органның
құрмында артықшылықты қатысуы жатады. Сонымен қатар аналық компания
бағынышты кәсіпорын үшін маңызды орын алатын активтер мен ресурстарды
иеленіп бақылауды жүзеге асыруы мүмкін; мұндай активтерге сауда маркасы,
патент, ерекше шикізат жатқызылуы мүмкін. Аталған сұлбалар акционерлік
капиталға бақылау орнатудан сенімсіздеу, бірақ кейбір жағдайларда оларды
қолдану өзін өзі ақтайды.
Сонымен қатар 50 %-дан астам акциялар пакетін иелену Бухгалтерлік есептің
халықаралық стандарттары бойынша холдингтік компанияның да, бағынышты
кәсіпорындардың да буғалтерлік баланыс мен қаржылық нәтижелері туралы
мәліметтерді көрсететін ҚӨТң консолидацияланған қаржылық есептерін құруға
мүмкіндік беретін критерий болып табылады.
Егер бағынышты компания бір немесе бірнеше фирмаларға холдингттік болып
табылса, онда ол туралы аралық холдингттік компания немесе ҚӨТ холдингттік
компаниясы жағынан бегілі бір акционерлік, басқарушы немесе қаржылық
бақылауындағы компания бағынышты катигорияға жатқызылмайды, ол тәуелді деп
аталады (сонымен қатар ”қосылған”,”ассоцияцияланған’ немесе ”аффимир”
терминдері қолданылады). ҚӨТы құрайтын холдингтік компанияны,бағынышты
және тәуелді фирмаларды компаниялар тобы деп атайды.
3-Тарау.Нарықтық орнату жағдайындағы холдингтің стартегиялық менеджменті
3. 1.Холдингтік компаниядағы стратегиялық менеджменттің концепциясы
Қазіргі фирма деңгейіндегі экономикалық теория - ғылыми айқындалған
басқару шаралармен жасалатын бірқалыпты өсу және ұзақ мерзімді дамудағы
қиыншылықтарды шешуге бағытталған.
Холдингтік стратегиялық менеджменттің негізгі міндетті – компанияның ұзақ
мерзімді эвалюцияны кординаттан және дамудың бағыт – бағдарын қою. Осы
талаптың орындалуына келесі факторлары қиыншылық тудырады. Ұйымының
ұйымдастырудағы иерархиялық жүйесі, субхолдинг және дочерлік компаниялар
бір – бірімен байланусыдағы көпжықтылық.
Көп түрлі информацияларды өңдеу үшін холдингтік компаниялардың басқару
аппаратты бір шама децентрлік болуы керек.
Қатысу үлесі жүйесі негізінде жасақталған холдингтің стратегиялық
менеджмент ұзақ мерзімді компанияның саясатын жүзеге асыру кезеңдегі
тоқталмайтын және айналып тұратын процесті көрсетеді.
Холдингтік компаниялардың стратегиялық дамуындағы теоретика – жүйелік
методтардың орны ерекше. Олардың ішінде информациялық метод, метод –
құрылымдық метод, эврестикалық метод және т.б.
Сонымен холдингті стратегиялық менеджменті негізгі үш фазоны қамтиды –
жобалау және бағалау, жоспарлау, басқару және өзіне міндет етіп маркентинг
арасында стратегия құру, шикізатпен инвестицияны бөлу, технологиялық
саясатты құру, кадр саясатты мен басқару жүйесімен реттеу. Холдингтік
компанияларды даму бағыттын көрсететін ең басты құрал қызметтік саясат
болып табылады. Ал ол өз кезегінде холдингтің стратегиялық жобалар
айқындайды.
Қызметтік саясат басқару иерархиясының жоғарғы сатысында іске асырылады
және талдау және жоспарлау, зерттеу жұмыстарын қамтиды. Ал стратегиялық
жобалар холдингтіңтөменгі жағында және ол басқару , бақылау фазаларда іске
асырылады.
Тағы бір айтып кетерлік жайт, холдингтік компаниялардың ұзақ мерзімді басқа
холдингтік компаниялармен салыстырғанда жақсы тұруының кепілі стратегиялы
жобалар мен қызметтік саясаттың өзара интеграциясы, яғни стратегиялық
жоспарлау жүйесінің бір заттай болуы. Оны негізгі порт факторлар қамтамасыз
етеді:
басқару, бақылау және жоспарлау жүйесі;
құжаттар мен стратегиялық ақппараттарды қамтамасыз ету жүйесі;
басқару кадрларды дайындау, стратегиялық ойлауды үйрету жүйесі;
санкциялар мен стимулдар жүйесі.
Сонымен тиімді және жүйелінген холдингттік компаниялардың стратегиялық
менеджментінің жүйесі тек ұзақ мерзімді процент және зерттеу мен аналитика
– болжаулық қызметті іске асыратын жоғары клафикациянған спецалистермен
эксперттердің шақыруымен құрыла алады.
Холдингтің іскерлік саясатының стратегиялық анализі
Стратегиялық анализ холдинг компаниясының стратегиялық менеджменттінің
бірден, маңыздыфазасы болып келеді. Зерттеу мен анализ кезеңде жүйе
элементінің “кіру” және “шығу” параметрлері арасындағы негізгі заңдылықтар
мен ұзақ уақытты тенденциялар шығады, басқарушы және уландыратын
факторлардың ықпалы анықталады. Холдингтің стратегиялық анализ шегінде
басты ақпараттар масивінің техно – экономикалық және математикалық –
статистикалық анализ сұрақтары шешіледі, салалардың іздеу ғылыми –
техникалық болжаулары өңделеді, тұтынудың перспективті болжамына тірелетін
маркентингтік болжамдар және т.б. Осы қызыметтің нәтижесі негізінде жүйенің
моделдеуі, оның құрылымының дамуын болжау, холдинг дамуының альтернативті
жолдарын ерекшеліктері іске асырылады. Мәні бойынша стратегиялық анализдің
кезеңдері холдинг компанияларының стратегиялық дамуының нормативті техника
– экономикалық болжамын өндіру үшін дайындаушы кезеңі болып келеді.
9 суретте холдинг компаниясының стратегиялық анализінің зерттеу облыстары
берілген. Берілген анализдің негізгі облыстарына кіретіндер.
холдингтің іскерлік саясатының жағдайы мен перспективасының ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе
1 - Тарау.Холдингті компаниялардың және олардың қатысуымен
компаниялардың бірігуі
1.1.Холдинг – компанияларының экономикалық ролі
1.2.Компаниялар топтарының құру механизмі
1.3.Қаржылық - өнеркәсіптік топтардың ұйымдасуының холдингтік
формалары
2 - Тарау. Холдингтің құрылу тәсілі
2.1. Қаржылық және аралас холдингттер
2.2.Бағынышты және тәуелді компаниялар
3-Тарау.Нарықтық орнату жағдайындағы холдингтің стартегиялық менеджменті
3. 1.Холдингтік компаниядағы стратегиялық менеджменттің
концепциясы
3.2. Холдингтің іскерлік саясатының стратегиялық анализі
3.3.Холдингтік компаниядағы өндірістік диверсификациясы
3.4.Ресейдегі холдингтерді нормотивті –заңдармен реттеу
3.5.“Самұрық” мемлекеттік холдингі
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер
Кіріспе
Менің курыстық жұмысымның тақырыбы “Холдингтік компания”. Ең алдымен
холдинг түсінігіне тоқталып өтсем. Жалпы “Холдинг”-шағын кәсіпорындарды
топтап бір ортаклықтан басқару дегенді білдіреді. Оның мемлекетке тигізер
үлесі өте зор.Менің курыстық жұмысым 3-тараудан тұрады:
1-тарау Холдингтік компаниялардың және олардың қатысуымен компаниялардың
бірігуі.
2-тарау Холдингтің құрылу тәсілі.
3-тарау Нарықтық орнату жағдайындағы холдингтің стратегиялық менеджменті
Холдингттік компаниялардың екі негізгі түрі кең тараған: қаржылық (таза)
және аралас. Қаржылық холдингттік компания қаржылық бақылауды және
басқаруды жүзеге асыру мақсатымен құралады. Аралас холдингттік компания
керсінше, белгілі бір кәсіпкерлік қызметтен айналысады: өнеркәсіптік, сауда
көлік-логистикалық, несиелік-қаржылық және т.б.
Аралас холдингтен диверсификацияның жоғары дәрежесі мен және топ
компанияларының арасындағы байланыстардың әлсіреуімен сипаталатын
өндірістік концерндер немесе конгиомераттар болып табылатын ҚӨТң көбісінің
бас компаниялары ретінде тараған. Бірақ соңғы онжылдықтарда қаржылық және
қаржылық емес фирмаларды көпұлттық топтың құрлымдарға біріктіретін қаржылық
холдинттік компаниялардың артуы байқалып отыр.
Мұндай холдингтар қаржылық ұйымдар бола отырып басқа қаржылық
институттардан-банктерден, инвестициялық қорлардан функционалды
ерекшеліктері бар. Банктерге қарағанда холдинттік компаниялар қаржылық емес
кәсіпорындарға яғни өнеркәсіптік, сауда, құрлыс және басқа да фирмаларға
тікелей инвестицияларды жүзеге асыруда заңмен шектелмеген.
Компаниялар топтарын ұйымдастыру процесі “төменнен” немесе “жоғардан”
жүруі мүмкін, кейде екі әдісі пайдалынады. Бірінші кезенде, “төменнен”
жүргекн ұйымдастыруды заңды тәуелсіз құрылтайшы – компаниялардың бірігіп
болашақ топтың ядросын құруымен өтеді. Кейін, бас холдинг компаниясының
құрулуынан кейін, КҰК – дың прцесі “жоғардан” жүргізіледі. Сонымен қатар,
бірнеше жағдайлар қарастырылуы мүмкін.
Ең көп таралған түрі, тандалған елде еншілес компанияны ашып, сол арқылы
сауду - өткізу операцияларын өркендетіп отырып, жергілікті нарыққа басқа
жерде өндірілген КҰК – ның өнімін өткізу, қызмет көрсету немесе жергілікті
өндірісті ұйымдастыру әдетте, осындай еншілес – компанияларды 100 % түрде
бас компания бақылап отырады. Кейіннен, бұл бақылау азаюы мүмкін. Бұл
мысалы, КҰК – ды басқару деңгейінде қосымша капиталды еншілес компанияның
кейбір акцияларын сату арқасында иемдену шешімі қабылданған жағдайда
көрінеді. Бірақ, КҰК белгілі бір елден инвестицияны шығару жөнінде шешім
қабылдап, шетел енщілес компанияларда бас компанияның үстемді акционерлік
бақылауы жойылмайды.
Еуропа мен Солтүстік Американың дамыған елдерінің көпұлтты компаниялардың
көбісі фирманы іскерлік бақылау және олардың қызметік басқару мақсатымен
олардың акцияларының бақылау пакетін иелену үшін құрылатын қаржылық немесе
қаржылық-өнеркәсіптік компаниялардың ерекше түрі болып табылады.ҚӨТң
құрлымы мен басқарудың әртүрлі аспектілерін талқылағанда “холдингттік
компания” терминімен қатар оған ұқсас ”аналық” немесе “бас” компания
терминдерін де жиі қолданылады; холдингтік компанияға деген басқарушы
қызметтің бөлінуіне байланысты, сонымен қатар “бас ұйым” деген де термин де
қолданады.
1 - Тарау.Холдингті компаниялардың және олардың қатысуымен компаниялардың
бірігуі
1.1.Холдинг – компанияларының экономикалық ролі
Әр түрлі елдердің заңында “холдинг” түсінік арқылы түсініктімелер
беріледі. Әртекте біз холдинг немесе холдингті компанияға келесідей түсінік
береміз, олардың негізгі қызметі бірнесе бірнеше жекеленген заңды
компанияларды бақылауды қамтамасыз ету болып табылады.Аталмыш
тәуекелділіктітегі компаниялар дочерной деп аталады.
- ЖАҚ және ОАО – Р.Ф. заңына сәйкес;
- PLC,LLC,LTD – Ұлабритания заңына сәкес;
- Inc, Corp, LLC – АҚШ заңына сәйкес;
- AG, GmbH – Германия заңына сәйкес.
Холдингтік тіркеуші ел әрбір нақтылы жағдайда салық төлеу жүйесін таңдайды
холдингке бақылау акция пакетті тиісілі және бір – бірімен бір бизнеспен
баланысқан компаниялар, бірлестігі холдинг – концерн деп аталады
(2.2сурет). Концерн басқаратын хлдинг негізгі болады және ол сәйкесінше
басқарушы - холдинг.
Концерн – бұл заңды жеке фирма мен олардың финалдарының жүйесі, ол бір
немесе бірнеше бизнесте капиталдарын біріктіре жұмыс атқарады. Концернге
басқарушы холдинг біріңңғай мақсаттар мен атқаруға тиісті жұмыстарғы
анықтайды. Ұйымдастыру басқару және бақылау конценрге холдинг тарапынан бір
жүйе ретінде іске асады.
2.1.Холдинг және дочерлік компания
Бірекен бизнес
Компания тобы
кооперация
Концерн = Холдинг + Дочерлік компания 1 + Дочерлік компания 2
2.2. сурет. Холдинг - концерні
Т1 Т1 Т2 Т3
Т2 Т3 Т4 Т4
кооперация Бірекен бизнес кооперация
Концерн = Холдинг 1+ Дочерлік компания1 + Дочерлік компания 2+
+ Холдинг2 + Дочерлік компания 3 + Дочерлік компания 4
Холдинг – негізгі басқарушы
Холдинг 1және 2 -
2.3. сурет Негізгі және
Американдық концерндерге негізінен 100 пайыз филиалдардың иелігінде, яғни
дивизионды құрылымынды. Көптеген батыс европалық , жапониялық концерндердің
бақылау пакетінің акциялары дочерлік компанияларының келгенде.
Холдингті кешенді стратегиялық жоспарлаудың жүйесі.
Холдингтің стратегиялық менеджменттің келесі деңгейін қарастырамыз . Ол
стратегиялық жоспарлауНарық жағдайында формальді жобалау басшылардың көп
күмәнін тудырады. Әсіресеқазіргі кездегі тұрақсыз Ресей экономикасында.
Бірақ кез – келген фирманың қызметін жоспарлау әсіресе ірі холдингтерде
аталмыш жүйе жарамсыз. Формальді жоспарлау холдинг компаниялары үшін келесі
жағдайда тиімді.
перспективасы, стратегиялық жақсы ойлайтын барлық деңгейдегі басшыларды сый
ақылайды ;
әр түрлі жағдайда қабылданған ұжымдық құрылымдарды нақтылы түрде
координаттайды;
келесі бақылауға холдингтің қызмет көрсеткіштерін орнықтыруды жүргезе
етеді;
коорпорация басшылығынан өз шаруасы туралы есеп беруді қатаң талап етеді;
компанияны шұғыл өзгерістерге дайын болуға дайындайды;
холдингті әртүрлі деңгедегі қызметкерлер арасындағы байланыстың күшеюін
арттырады.
Қалаған нәтижелерге жету үшін нақтылы экономикалық әсер ету үшін шараларын
жасау жоспарлаудың мәні.Жоспарлаудың объектісі, қызметі және өзі болады.
Аталмыш үшеуі де жоспарлаудың басқару функциясын іске асыру үшін қажет. Әр
қайсысына белгілі бір ерекшеліктері бар, олар сәйес принциптерде көрініс
табады. Холдингтің нарықтық экономикадағы жоспары нормативті сипатта
болады. Себебі мақсаттың сипатта болады және коэфицент норматив жиынтығынан
тұрады. Осылардың негізінде капиталды салымдар лагы анықталып, табыстың
тарауы жүргізіледі және т.б.
Холдинг – компаниялар қазіргі КҰК – дың басында тұр, олардың көбісі
әртарапталған концерндер болып табылады, ол дегеніміз – экономиканың әр
түрлі салаларындағы компаниялардың бірлестігі. Осындай, құрылымдардың
бөлшектенуі, тыс бөлімшелерінің шаруашылық қызметтің тәуелсіздігінің көбеюі
– КҰК – ның басқару және өзара әсер механизмін қиындатады. Осы кезде,
барлық серіктестердің қызметтерін біріктіретін және реттейтін қаржы –
басқару орталығының қажеттілігі айқындалады. Бұл рөлді бас холдинг –
компания атқарады. КҰК бизнесінің ұлғайған кезінде холдинг –
компаниялардың тізбегінен қоса аралық субхолдингтерді қолдану тиімді. Бұл
жағдайда, бас компания (әдетте қаржы – холдинг – компнания ) өзінің
капиталынан бірнеше есе асатын капиталдарды басқару мүмкіндігін иемденеді.
Бұл әсердің ұлғаюы мультипликативті эффект КҰК – ға ғаламды бәсекелесте көп
жетістіктерге жетуге мүмкіндік береді.
Бөлшектелген топтың құрылымдарда жеке кәсіпорындарға қарағанда, көптеген
артықшылықтар бар:
Бір орталық барлық топ шегінде стратегиялық менеджментті жүзеге асырады.
Біртұтас қаржы және салық саясаты акция ресурстарымен, инвестициялармен
қолдануға мүмкіндік береді.
Активтердің географиялық және салалық диверсификациялауды ортақ
тәуекелділікті азайтады.
Тік біріктіру және тұйық технологиялық тізбектерін құру өнеркәсіп
шығындарын азайтуға және қоршаған ортаға әсердің азаюын қамтамасыз етеді.
Горизанталды интеграцияда біртұтас инфрақұрылымды (банктік,
телекоммуникациялық, өткізу, транспорттық) қолдануы транссакционды шығынды
азайтады.
Кадрларды дайындауға, қайта дайындатуға, квалификациясын жоғарлату үшін,
деңгейдің жоғарлауы үшін қосымша ынтымалдарды жасау үшін, үлкен
мүмкіндіктер береді.
1.2.Компаниялар топтарының құру механизмі
Компаниялар топтарын ұйымдастыру процесі “төменнен” немесе
“жоғардан” жүруі мүмкін, кейде екі әдісі пайдалынады. Бірінші кезенде,
“төменнен” жүрген ұйымдастыруды заңды тәуелсіз құрылтайшы – компаниялардың
бірігіп болашақ топтың ядросын құруымен өтеді. Кейін, бас холдинг
компаниясының құрулуынан кейін, КҰК – дың прцесі “жоғардан” жүргізіледі.
Сонымен қатар, бірнеше жағдайлар қарастырылуы мүмкін.
Ең көп таралған түрі, тандалған елде еншілес компанияны ашып, сол арқылы
сауду - өткізу операцияларын өркендетіп отырып, жергілікті нарыққа басқа
жерде өндірілген КҰК – ның өнімін өткізу, қызмет көрсету немесе жергілікті
өндірісті ұйымдастыру әдетте, осындай еншілес – компанияларды 100 % түрде
бас компания бақылап отырады. Кейіннен, бұл бақылау азаюы мүмкін. Бұл
мысалы, КҰК – ды басқару деңгейінде қосымша капиталды еншілес компанияның
кейбір акцияларын сату арқасында иемдену шешімі қабылданған жағдайда
көрінеді. Бірақ, КҰК белгілі бір елден инвестицияны шығару жөнінде шешім
қабылдап, шетел енщілес компанияларда бас компанияның үстемді акционерлік
бақылауы жойылмайды.
1.3.Қаржылық - өнеркәсіптік топтардың ұйымдасуының холдингтік формалары
Еуропа мен Солтүстік Американың дамыған елдерінің көпұлтты
компаниялардың көбісі фирманы іскерлік бақылау және олардың қызметік
басқару мақсатымен олардың акцияларының бақылау пакетін иелену үшін
құрылатын қаржылық немесе қаржылық-өнеркәсіптік компаниялардың ерекше түрі
болып табылады.ҚӨТң құрлымы мен басқарудың әртүрлі аспектілерін
талқылағанда “холдингттік компания” терминімен қатар оған ұқсас ”аналық”
немесе “бас” компания терминдерін де жиі қолданылады; холдингтік компанияға
деген басқарушы қызметтің бөлінуіне байланысты, сонымен қатар “бас ұйым”
деген де термин де қолданады
2 - Тарау. Холдингтің құрылу тәсілі
Холдингтік құрылу тәсілінің мынадай үлгілерін атап көрсетуге
болады:
1.негіздеме үлгісі-қимылдаушы компаниядағы кейінгі сатып алу бөлігінің
үлесі және холдингтің негіздемесі;
2.қосылыс үлгісі- елеулі компаниядағы қолда бар акция үлесін холдингке
енгізу;
3.бөлу үлгісі- компанияның толық құрылыстық бірліктерін бөлу;
4. дочерлік компанияның бөлу үлгісі- холдингтік немесе материндік
компаниядағы құрылымдық бірліктің бөлінуі;
Негіздеме үлгісі
Негіздеме үлгісі холдингті құрудағы ең қарапайым ұйымдық – құқықтық тәсіл
болып табылады.Қимылдаушы компанияда акция иеленушілерінен алынған
қаражатқа құрылған холдинг немесе қарызға алынған қаражат, өз үлесін алады.
Мұндай холдинг, ереже ретінде қаржылық болып табылады. Оның құрылуына
“қоржындық” әдіс қолданылады. Дәл инвестициялық компанияның бағалы қағаздар
нарығында қолданылатындай. Сондықтанда холдинг “қоржыны” ұзақ иелік
кезеңінен құрылады.
Негіздеме үлгісі мұнай өнеркәсібінде жеткілікті жиі қолданылады:
1) саланың пайда болуында ( әсіресе ХХ ғ. басында болатын )
2) жекешелендіруді жүргізуде
3) елеулі компанияның жаңа географиялық нарыққа шығу жағдайында сонымен
қатар жаңа өнімнің немесе технологияның пайда болуында сатып алуы үшін;
Қосылыс үлгісі
Қосылыс үлгісінде холдингті құрудағы қимылдаушы компанияларға акционерлер
өз акция үлесін холдингтік акционер ретінде қосады. Қосылыс әртүрлі нұсқада
жүзеге асырылуы мүмкін: акция бөлімінің өзгермелі және де өзгеріссіз
болуымен. Қосылыс үлгісінің көмегімен холдингтік құрылымының бірнеше
нұсқасы төменде көрсетілген.
Қосылыс үлгісі мұнай бизнесіндегі компанияның қайта ұйымдастыру және қайта
құрылымдауы жиі кездеседі,сонымен қатар бірлескен кәсіпорынды
ұйымдастыруда:
• нақты артықшылық құруда
• көлденең және тікелей біріктіруде
• диферсификацияда
• жаңа нарыққа шығуда
Кезең 1 Негіздеме
Кезең 2 Капитал
Капиталды
енгізу тарту
енгізу
Кезң 3
3.1. сурет.Негіздем үлгіс
Бөліну тәсілі
Бөліну тәсілі материндік немесе дочерлік компанияның құрылымдық бірлектері
( бөлім, департмент, басқару, дивизон, филиал , бөлімшелер) келесі
жолдармен холдингке беріледі.
Материндік компанияның құрылымын қайта құрудан кейінгі холдингтік
компанияға айналуы;
Холдингтік компанияның құрылымын қайта құрудан кейін.
Осы модель бойынша дочерлік компания немесе құрылымдық бірліктер капиталға
салынатын салым немесе холдингке сатылуы ретінде кіргізілуі мүлікке мұнымен
қатар холдингтің балансында мүліктік активтер қалмау керек.
Осыған дейінгі үлес иеленушілердің шеңбері бөліну моделінде өзгеріссіз
қалады.
Бөліну нәтижесінде басқарудың децентрализациясы өтеді, яғни дочерлік
компаниялар стратегиялық шаруашылық орталықтарға айналып, тәуелсіз статусты
алады. Бірақ бұл холдингтің оларға көңіл бөлінуінің азаюы және координция
мен бақылаудың болмауы деген сөз емес.
Бөліну моделі мұнай газ бизнеснен айналысатын компаниясының қайта құрылымын
жасау мен құру кезінде регионалдық өнімдік функционалдың белгілі бар жеке
бизнес – бірліктердің әры қарай специализациялануы мақсатында және дочерлік
компанияларды бас қаруды жақсарту үшін пайдалынылады.
Бөлу тәсілі
Дочерлік компаниядағы бөлу моделі децентрализация, басқарудағы жетістіктер
мен өндірістің тиімділігін арттыру үшін қолданылады. Көбінесе бұл модель
келесі жағдайларда қолданылады:
жаңа өндіріс өсті мен оның әрі қарай өсудің перспективасы бар:
жаңа инновациялық жобаға сыртқыц қаржыландырылуы керек және оны іске асыру
үшін қажетті ресурстар концерн көлемі үлкен, ал тәуекелділік дәрежесі
жоғары болуы мен байланысты осыц жобаны іске асыру үшін басқа акционерді
қызықтыру керек етеді;
Жаңа бизнестің материндік компанияның негізгі спецализациялық сфера мен
онша байланысы жоқ.
Дочерлік компанияны бөлу әкелетін артықшылықтар мынада;
Жаңа өндірісті игере және жобаның іске аспай қалу кезеңдегі тәуекелділікті
дочерлік компания өзіне алады.
Бөлінген компаниялар материндік компанияларға қарағанда көлемі шағын
болғандықтан компаниядағы шешу және басқару жеңілдетеді.
Бөлінген компанияның қызметкерлердің жауапкершілігінің өсуі олардың
инициативасын арттырады.
Мұнай газ бизнесінде бұл модель компанияның вертикальді интеграциясын
іскеасыру үшін қолданылады.
2.1. Қаржылық және аралас холдингттер
Жеке оперативтік қызмет жүргізбейтін холдинг компаниясы “ таза”
холдинг деп аталады. Егер холдингтің жеке өндірісі болса, онда ол “ аралас”
холдинг( 2.5 сурет) деп аталады. Материндік компания өзінің жеке өндірісі
болады және басқа компаниялардың капиталында қатысады, ал ол компаниялар
тәуелді болады. Таза холдингтен материндік компанияның айырмашылығы оның өз
шаруашылығы болады және ол қатысатын компаниялардан тек қосалқы пайда
көреді. “Таза” холдингте дочерной компаниялар заңды түрде тәуелсіз,бірақ
экономикалық – тәуелді.”Аралас! холдингтен материндік кампания өндірісі
дочерной компанияның бизнесімен байланысыз.
Ұлтық - холдинг
Бірінші жағы
Бірінші жағы Екінші жағы
2.4. сурет. Ұлттық және транснационалдық холдин
Т1
Т2
кооперация Бірекен бизнес
Холдинг – “Таза” Холдинг “ Аралас”
2.5. “Таза” және “аралас” холдингтер
Материндік компаниялары бар концерндер – бұл материндік компания басқаратын
концерн түрі(2.6) материндік компаниялар бар концерн құрамынна кіретін жеке
заңды компаниялардың саны холдинг басқаратын концерн айтарлықтай аз болады.
50 % кіші
Т3
Т1 Бірекен бизнес
Т2
кооперация
Катериндік компаниядан концерн = Материндік компания +
+ Дочерлік компания1 +
+ Дочерлік компания 2
2.6. сурет.Материндік компаниядан концерн
Компаниялар тобы – бұл концерн құрамына кіретін дочерной компаниялар
бірлістігі (2.2) Топ құрамына өндірістіктен бөлек, қызмет көрсету
компаняларын да кіреді, олар транспорттық, бұрғылау, жөндеу, консалтингті
және т.б.
Тік интеграциялы концерде дочерной компаниялар технологиялық
прцестің тізбектілуі бизнес концернің негізгі
Құрастырушыларына жауап беретін дочерной компаниялары арасында тараған.
Т1 Т2 Т3
Бірекен бизнес
2.7.Вертикальді интеграция концерні
Горизонтальді интеграциялы концернде дочерной компаниялар технологиялық
біртекті өнім шығарады, олар бір – бірінен мамандануы мен нарыққа
сегменттелуі арқылы ерекшеленеді.(2.8сурет)
Бірекен
бизнес
Т1 Т2
Т2 Т3
Т1 Т2
Т3
Горизантальді интеграция концерн Холдинг +
+ Дочерлік компания1 +
+ Дочерлік компания 2 +
+ Дочерлік компания 3
2.8.сурет. Горизантальді интеграция концерні
Бизнес1 Бизнес2
Холдинг 1+ Холдинг2+
Концерн1 = + Дочерлік компания1 + Концерн=Дочерлік компания 3 +
+ Дочерлік компания 2 + Дочерлік компания 4
Конгломерат = Холдинг + Концерн1 + Концерн 2
2.9.сурет. Конгломерат
Концернен конгглометраттың еректесігіхолдингтік дочерной компаниялары
әр түрлі бір – бірінен байланыса бермейтін бизнес түрлерінен айналыса
береді.
Конглометраттар сәйкесінше бірнеше бизнеске өз акцияларын сала береді. Сол
арқылы елдік және басқа да тәуекел түрлерін төлететін, тұрақты табыс алады.
Бұл үшін бизнестің өзара байланыста болуы шарт емес , кейде олардың
тәуелсіз дербес болуы қажет болып жатады. Қаржылық конглоператтарда
холдингтер дочерной компанияларды басқаруда қаржылық басқару стильін
қолданады. Олар уақыт ағынында орта мерзімді периодқа есептелген
инвестициялар арқылы пайда табуға тырысады. Ол кезде қаржылық жоспарлау
мен бақылаудың мақсаты нарық үлесін артаруын , қысқа және орта мерзімде
жоғары қаржылық нәтижелерге жету болып табылады.
Басқару конглократтары қаржы конглактарына тән қасиеттерге ие, бірақ
болашақ мүмкіндіктерге аса көңіл бөледі. Олар өзінің бизнес – портфелін
басқаруға статистикалық жобалау мен стратегиялық бақылаустилін қолданады.
Басқару конглактарына тән қасиет , онда менеджментті ұйымдастыруға
менеджрлердің тәжірибесі мен қабілеттерін мүмкіндігінше пайдалану, Басқару
сапасын көтеру мен оның өзіндік құнын түсіру есебінен теңбес емес
компанияларды біріктіру нәтижесінде жеке компанияларды басқарудан да
тиімді көсеткіштерге жетуге болады. Бұл синергия эффектісінің пайда болу
есебіненболады. Бизнесті басқару штаб – пәтерде немесе холдингте іске
асады. Сондықтан холдинг компания өз функциясын жақсы атқаруы өте маңызды.
Оның функциясы : мақсаты таңдау, стратегияны өңдеу, дочерной компанияның
жұмысын ұйымдастыру, алынған нәтижелелерді бақылау, конгломерат құрылып
таңдау, сол арқылы өз акционерлеріне қосымша құн пайда ету.
Басқару
100%
Т1
Т2
Бірекен
бизнес
Кооперация
2.10. сурет. Басқару компаниясы
Бірекен бизнес
2.11.Сурет. Дивизионы
Дочерной компанияларды басқару функцияларын холдинг басқару
компанияларын пайда етілуі немесе жалдауы мүмкін. Көп жағдайда мұндай
қызметті қаржылық компаниялар атқарады.
Басқару компаниялары холдингпен жасалған шарттар негізінде жұмыс істейді.
Басқару компаниясы жалпы шарттармен директивалорға жасайды, біріңғай баға
мен сату шартты - есептік баға жұмыс істейді.
Холдинг немесе материндік компанияның шаруашылық бірлігі цех, бөлім,
филиал, бөлімше болуы керек.(2,11)
Компанияны ұйымдастыру, пайда етуі басқа елге тасымалдауды айтатын нәрсе,
ондағы елдің даму деңгейін, салық жүйесін және басқа ерекшеліктерін
ескеруіміз тиіс.
Мысалы АҚШ көптеген штататарының заңында бір компанияны басқаның тікелей
иеленуіне шек қойылады,әр түрлі елдердің салық туралы заңында салық базасы
мен салықты элиминдеудің әртүрлі нұсқаулары қалыптасқан.ФРГ заңы бойынша
компания өзінің дочерной компанияларымен бірге іскерлік қатынастарда 25
пайыз кем болмаса салық бірлігінің бөлінбес бөлігі болып табылады,
концерндерге жеке компанияларға қарағанда жеңілдіктер қарастырылған болып
табылады, концерндерге жеке компанияларға қарағанда жеңілдіктер
қарастырылған тура оосындай заң Ұлыбритания (75 пайыз көп қатысқанда) мен
швецарияда да қабылданған.
2.2.Бағынышты және тәуелді компаниялар
Холдингтік компания болып табылатын инвестордың басқа фирманың
акционерлік капиталында қатысуының деңгейі сол фирманың ағымдағы
аперацияларын басқаруды жүзеге асыра алатындай болса, онда мұндай фирма
бағынышты фирма ретінде анықталуы мүмкін. Кәсіпорынды бақылау үшін оның
дауыс беретін акцияларының 50 % дан астамы иелену керек.
Тәжірибеде дауыс беруші акциялардың аз үлесін иелену кейде инвестордың
фирманы толық бақылауға алуына мүмкіндік беруі мүмкін. Бұл, егер
акциялардың көп бөлігі өзара тәуелсіз ұсақ акционерлер арасында шашылған
және шешуші пакеттің басқа қолда болу мүмкіндігі аз болған жағдайда болды.
Холдингтік компания фирманы бақылауды траст немесе сенімдік басқару
келісімшарты негізінде дауыс беруші акцияларын иелене отырып іске асыруы да
мүмкін.
Кәсіпорынды бақылауды жүзеге асыру тәсілдерінің басқа түрлеріне бас
компанияның өнімдерінің директорлар кеңесі немесе басқа да ұқсас органның
құрмында артықшылықты қатысуы жатады. Сонымен қатар аналық компания
бағынышты кәсіпорын үшін маңызды орын алатын активтер мен ресурстарды
иеленіп бақылауды жүзеге асыруы мүмкін; мұндай активтерге сауда маркасы,
патент, ерекше шикізат жатқызылуы мүмкін. Аталған сұлбалар акционерлік
капиталға бақылау орнатудан сенімсіздеу, бірақ кейбір жағдайларда оларды
қолдану өзін өзі ақтайды.
Сонымен қатар 50 %-дан астам акциялар пакетін иелену Бухгалтерлік есептің
халықаралық стандарттары бойынша холдингтік компанияның да, бағынышты
кәсіпорындардың да буғалтерлік баланыс мен қаржылық нәтижелері туралы
мәліметтерді көрсететін ҚӨТң консолидацияланған қаржылық есептерін құруға
мүмкіндік беретін критерий болып табылады.
Егер бағынышты компания бір немесе бірнеше фирмаларға холдингттік болып
табылса, онда ол туралы аралық холдингттік компания немесе ҚӨТ холдингттік
компаниясы жағынан бегілі бір акционерлік, басқарушы немесе қаржылық
бақылауындағы компания бағынышты катигорияға жатқызылмайды, ол тәуелді деп
аталады (сонымен қатар ”қосылған”,”ассоцияцияланған’ немесе ”аффимир”
терминдері қолданылады). ҚӨТы құрайтын холдингтік компанияны,бағынышты
және тәуелді фирмаларды компаниялар тобы деп атайды.
3-Тарау.Нарықтық орнату жағдайындағы холдингтің стартегиялық менеджменті
3. 1.Холдингтік компаниядағы стратегиялық менеджменттің концепциясы
Қазіргі фирма деңгейіндегі экономикалық теория - ғылыми айқындалған
басқару шаралармен жасалатын бірқалыпты өсу және ұзақ мерзімді дамудағы
қиыншылықтарды шешуге бағытталған.
Холдингтік стратегиялық менеджменттің негізгі міндетті – компанияның ұзақ
мерзімді эвалюцияны кординаттан және дамудың бағыт – бағдарын қою. Осы
талаптың орындалуына келесі факторлары қиыншылық тудырады. Ұйымының
ұйымдастырудағы иерархиялық жүйесі, субхолдинг және дочерлік компаниялар
бір – бірімен байланусыдағы көпжықтылық.
Көп түрлі информацияларды өңдеу үшін холдингтік компаниялардың басқару
аппаратты бір шама децентрлік болуы керек.
Қатысу үлесі жүйесі негізінде жасақталған холдингтің стратегиялық
менеджмент ұзақ мерзімді компанияның саясатын жүзеге асыру кезеңдегі
тоқталмайтын және айналып тұратын процесті көрсетеді.
Холдингтік компаниялардың стратегиялық дамуындағы теоретика – жүйелік
методтардың орны ерекше. Олардың ішінде информациялық метод, метод –
құрылымдық метод, эврестикалық метод және т.б.
Сонымен холдингті стратегиялық менеджменті негізгі үш фазоны қамтиды –
жобалау және бағалау, жоспарлау, басқару және өзіне міндет етіп маркентинг
арасында стратегия құру, шикізатпен инвестицияны бөлу, технологиялық
саясатты құру, кадр саясатты мен басқару жүйесімен реттеу. Холдингтік
компанияларды даму бағыттын көрсететін ең басты құрал қызметтік саясат
болып табылады. Ал ол өз кезегінде холдингтің стратегиялық жобалар
айқындайды.
Қызметтік саясат басқару иерархиясының жоғарғы сатысында іске асырылады
және талдау және жоспарлау, зерттеу жұмыстарын қамтиды. Ал стратегиялық
жобалар холдингтіңтөменгі жағында және ол басқару , бақылау фазаларда іске
асырылады.
Тағы бір айтып кетерлік жайт, холдингтік компаниялардың ұзақ мерзімді басқа
холдингтік компаниялармен салыстырғанда жақсы тұруының кепілі стратегиялы
жобалар мен қызметтік саясаттың өзара интеграциясы, яғни стратегиялық
жоспарлау жүйесінің бір заттай болуы. Оны негізгі порт факторлар қамтамасыз
етеді:
басқару, бақылау және жоспарлау жүйесі;
құжаттар мен стратегиялық ақппараттарды қамтамасыз ету жүйесі;
басқару кадрларды дайындау, стратегиялық ойлауды үйрету жүйесі;
санкциялар мен стимулдар жүйесі.
Сонымен тиімді және жүйелінген холдингттік компаниялардың стратегиялық
менеджментінің жүйесі тек ұзақ мерзімді процент және зерттеу мен аналитика
– болжаулық қызметті іске асыратын жоғары клафикациянған спецалистермен
эксперттердің шақыруымен құрыла алады.
Холдингтің іскерлік саясатының стратегиялық анализі
Стратегиялық анализ холдинг компаниясының стратегиялық менеджменттінің
бірден, маңыздыфазасы болып келеді. Зерттеу мен анализ кезеңде жүйе
элементінің “кіру” және “шығу” параметрлері арасындағы негізгі заңдылықтар
мен ұзақ уақытты тенденциялар шығады, басқарушы және уландыратын
факторлардың ықпалы анықталады. Холдингтің стратегиялық анализ шегінде
басты ақпараттар масивінің техно – экономикалық және математикалық –
статистикалық анализ сұрақтары шешіледі, салалардың іздеу ғылыми –
техникалық болжаулары өңделеді, тұтынудың перспективті болжамына тірелетін
маркентингтік болжамдар және т.б. Осы қызыметтің нәтижесі негізінде жүйенің
моделдеуі, оның құрылымының дамуын болжау, холдинг дамуының альтернативті
жолдарын ерекшеліктері іске асырылады. Мәні бойынша стратегиялық анализдің
кезеңдері холдинг компанияларының стратегиялық дамуының нормативті техника
– экономикалық болжамын өндіру үшін дайындаушы кезеңі болып келеді.
9 суретте холдинг компаниясының стратегиялық анализінің зерттеу облыстары
берілген. Берілген анализдің негізгі облыстарына кіретіндер.
холдингтің іскерлік саясатының жағдайы мен перспективасының ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz