Мөңке балығы

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4

1. ӘДЕБИЕТКЕ ШОЛУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 5
1.1 Мөңкенің сипаттамасы, таралуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 5
1.2 Мөңкенің биологиялық сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 6
1.3 Мөңкенің көбеюі, өсіп дамуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 10
1.3.1 Мөңкенің тұқымдылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 13
1.4 Мөңкенің шаруашылық маңызы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
2. МАТЕРИАЛ ЖӘНЕ ӘДІСТЕМЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 16
2.1 Зерттеу жүргізілген аудандардың қысқаша сипаттамасы ... ... ... ... ... 16
2.2 Әдістеме ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 17
3. НӘТИЖЕЛЕР ЖӘНЕ ТАЛҚЫЛАУЛАР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 20

ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 29
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 30

Мөңке C. carasius (L) саны жағынан кең таралған балық. Тек Испанияда оны жасанды өсіреді, ал Францияда тіпті кездеспейді [1]. Эльзаста және Лотарингияда аз мөлшерде кездеседі. Қырым мен Закавказьде ол жоқ болуы мүмкін. Шығыстан мөңке Сібірге барады және Шығыс Камчаткада кездеседі. Мөңке басқа тұщысу балықтарымен өзінің домалақ денесімен және қырлы құрсағымен оңай ажыратылады. «Карась» сөзінің мағынасың өзі- толық, семіз деген мағына білдіреді. Өзінің биік, жалпақ денесімен, мұртшасының болмауымен, сонымен бірге жұтқыншақ тістерінің құрылысына да байланысты мөңке басқа туыстарынан ерекшеленеді.
Мөңке басқа балықтармен салыстырғанда әртүрлі жағдайларда да өзінің түсін, көлемін және өзінің пішінін өзгертіп өмір сүре алады. Алтын түсті мөңке мен күміс түсті мөңкенің айырмашылығы аттарынан байқалып тұр. Алтын түсті мөңке жалпақтау, әдетте қою түсті, кейде қызыл кейде қызғылт - алтын түсті болып келеді. Күміс түсті мөңке денесі ұзынырақ, арқасы дөңес емес, қабыршақтары күміс түсті, кейде қаралау түс береді, құйрығының айыры үлкенірек. Тоқтау суларда, өзендердің сағасында тіршілік етеді. Бұлардың уылдырықтары жабысқақ болғандықтан су құстарының қауырсындарына жабысып бір жерден екінші жерге ауысып отырады, ол уылдырықтар көбейіп, бірнеше жылдан соң ешқандай балық тіршілік етпейтін суқоймаларда мөңкелер тіршілік етіп жүреді. Мөңкелер барлық суларда тіршілік ете алады. Оның семіз денесі судың қатты ағысына қарсы тұра алмайтындықтан құмды немесе тасты жерден қорегін табуы қиындау болады және жыртқыштардан қорғана алмайды [2].
Бітіру жұмыстың мақсаты: Мөңке балығының морфологиялық және биологиялық көрсеткіштерін зерттеу болып табылады.
Бітіру жұмыстың міндеттері:
1. Мөңке балығы бойынша жасалған ғылыми зерттеу жұмыстарына шолу жасау;
2. Шелек тоған шаруашылығында және Қазақ өндірістік жерсіндіру стансасынан жиналған мөңке балығының биологиялық және морфологиялық көрсеткіштерін өлшеу;
3. Алынған нәтижелерді қорытындылау.

1. Рыбы Казахстана 3 том. Алма-ата; НАУКА; 1982. - С. 212 - 231.
2. Пинев И.А. Рыбы бассейнов рек Чу и Талас. Фрунзе: 1985г – С. 117 – 118
3. Бәйімбетов Ә.А., Темірхан С.Р. Қазақстанның балықтәрізділері мен балықтарының орысша – қазақша анықтауышы, Алматы.: 1999. – Б. 53 – 56.
4. Серов Н.П. Аклиматизация рыб в бассейне Балхаша. Тезисы докл. науч. конф по итогам и перспективам аклим. Рыб и безпозв – х водоемах СССР// - Фрунзе; 1972г. – С. 77 – 79.
5. Диес Миллс. Аквариумные рыбки. Астрель М.; 2003. – С. 213 – 222.
6. Мовчан В.А. Жизнь рыб и их разведение. Изд – во «Колос», М.; 1966. – С. 153 - 156.
7. Сабанеев П.Р. Жизнь и ловля пресноводных рыб. М,; Рыбы Россий 1970. – С. 259 – 262.
8. Кривощеков Г.М., 1953. Караси западной сибири; //Тр. Варавбинского стд. ВНИОРХ. Т.б. Вып. 2 – С. 71 – 124.
9. Жизнь животных 4 том. М,; осещения 1938г. – С. 51 – 54.
10. Горюнова А.И. О размножении серебряного карася. // Вопр. Ихтиологии. 1960г. Вып. 15. – С. 106 – 110.
11. Домровский В.К. Разведение серебрянного карася в Белоруской СССР Известия АН БССР. Сер. Биол. Наук., 1963г. – С. 123 – 131.
12. Демина А.И. Плодовитость серебряного карася Carassius auratus giblio (Bloch) в Амуре.// Иследования по биологии рыб и промысловой океанографии. Владивосток, 1977. Вып. 8. – С. 80 – 85.
13. Астанин Л.П. Подгорный М.И. Особенности плодовитисти караси Carassius carassius (L),// Вопросы ихтиологии. – 1968. Т. 8 Вып. 2. (49). – C. 266 – 273.
14. Күленов К. Қазақстанның балық қорын молайту. Алматы; Қайнар 1975. – Б. 214 – 215.
15. Даутбаева К.А., Сумбаева Л.Н. Питание сазана и карася Капчагайского водохранилища. Биологические основы рыбного хозяства водоемов Средней Азий и Казахстана // - Фрунзе; Ишим 1981 – С. 59 – 60.
16. Правдин. И.Ф. Руководство по изучению рыб. М,; Пищевая промышленность, 1966. – С. 376 -379.
17. Бугай К.С., Коваль Н.В. К билогий ражмножения серебрянного карася водоемов Днепрского – бугской устьеой области // гидробиологический журнал, 1967. Т. 12. №5 – С. 53 – 57.
18. Привезенцев Ю.А. Интенсивное прудовое рыбоводства. М,; агропромиздат 1991г. – С21 – 24.
19. Суховерхов Ф.М. Хозяственное значение карася серебренного в прудовом рыбоводстве.// Рыбное хозяйство 1951г. – С. 36 – 37.
20. Ерещенко В.И. Ихтиофауна бассейна р. Сарысу. Сб. Работ по ихтиологии и гидробионтов водоемов Казахстана. Алматы; 1959. Вып. 2 – С. 208 – 233.

21. Сәрсенбаев Р.С. Тоған шаруашылығы балық көзі. Алматы; Қайнар 1984ж. – Б. 21 – 22.
22. Күленов К. Қазақстанның балық байлығы. Алматы; Қазақстан 1967ж. – Б. 33 – 34 .
23. Қайымов Қ. Балықтар әлемінде. Алматы: Қайнар 1973ж. – Б. 11 – 12.
24. Терлецкий Б.К. Гидробиологическое описание Северного Джетысу// Тр. Главн. Геол. – разв. Управления высшего Совета народ. Хоз. – ва СССР. – 1931. – Вып. 1056, - С. 125 – 178.