Көру қабылдауының асимметриясының жасқа сай ерекшеліктері

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 35 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Биология факультеті

Адам және жануарлар физиологиясы мен биофизика кафедрасы

Дипломдық жұмыс

КӨРУ ҚАБЫЛДАУЫНЫҢ АСИММЕТРИЯСЫНЫҢ ЖАСҚА

САЙ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Орындаған

4 курс студенті: Сейлханова А.

(қолы)

Ғылыми жетекші

б. ғ. к., доцент: Гумарова Л. Ж.

(қолы, күні)

Нормабақылаушы:

б. ғ. к., доцент: Гумарова Л. Ж.

(қолы, күні)

Кафедра меңгерушісі,

б. ғ. д., профессор: Төлеуханов С. Т.

(қолы, күні)

Алматы, 2011

Реферат

Бітіру жұмысы 35 бетте жазылған ішінде 11 сурет, 1 кесте бар, әрі қолданылған әдебиеттер тізімі 61, оның ішінде 15 шетелдік болып табылады.

Зерттеу объектісі және әдістері: Алматы қалалық Мүслім Базарбаев атындағы мектеп гимназиясының әр жастағы, яғни 5, 7, 9, 11 сынып оқушыларына дені сау ұл балалар мен қыз балаларға жүргізілді. Көру ақпарат қабылдануын анықтауға арнайы жасалған компьютерлік бағдарлама - тест ҚазҰУ-нің биофизика кафедрасының электрфизиология лабораториясында құрастырылған. Алғашқыда көру ақпарат қабылдауын анықтауға арнайы жасалған компьютерлік бағдарлама-тест Picture Make бағдарламасында IBM PC AT-те жасалынған болатын.

Кілтті сөздер: жасөспірім, көру арқылы ақпарат қабылдау, ми бөлімдері, сол жақ жарты шар, оң жақ жарты шар, ми қыртысы, көрі төмпешігі,

Жұмыстың өзектілігі мен жаңалығы болып, көру арқылы ақпарат қабылдаудың жасқа сай зерттеу болып табылады. Әр түрлі мәліметтердің көру арқылы ақпарат қабылдауды моделдеген кезде стимулдың берілу уақыты мен жалпы организмнің физиологиялық жағдайына аса маңызды назар аудару керек. Бітіру жұмысының нәтижелері мектепте білім беру бағдарламасында оқушылардың білім деңгейін көтеру мақсатында, әрі инфарматикалық технологиялар аймағында қолдануға болады.

Зерттеу нәтижелер:

Көру арқылы ақпарат қабылдауының асимметриясының зерттегенде жасқа сай келесі ерекшеліктері анықталынды:

Сол жақ жарты шармен оң жақ жарты шар өзара қатынасатын функционалдық даму барысында өзгереді.

Екінші балалық шақта, 11-12 жастағы балаларда оң жақ жарты шарының ақпарат қабылдауның белсенділігі жоғары болады.

Жас өспірімдерде, 13-14 жастағы балаларда сол жақ жарты шарының ақпарат қабылдауның белсенділігі жоғарылап, оң жақ жарты шарының белсенділігі төмендейді.

Бой жеткендерде, 16-18 жастағы оқушыларда қателердің саны айтарлықтай төмендеп, бас мидың жетілдіруін көрсетті. Асимметриялық ара-қатынаста оң жақ жарты шарының ақпарат қабылдауның белсенділігі жоғары болды.

Глоссарий

Үлкен ми сыңарлары - ми бөлімдерінің ең көлемді бөлімі.

Көру орталығы- үлкен ми сыңарларының шүйде бөлімінде орналасқан көру арқылы қабылданатын бейнелі ақпаратты өндейтін ми орталығы.

Көз - сырттан келетін бейнені қабылдайтын алғашқы мүше.

Кәмелетке келу - немесе дамып жетілу дегеніміз ең алдымен жастардың жыныстық жетілуін және өзінің ұрпағын жалғастыру қабілетінің пайда болуы, яғни тұқымын жалғастыруды қамтамассыз ету.

МСА- ми сыңарларының асиммитриясы.

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

КІРІСПЕ: НЕГІЗГІ БӨЛІМ

: 1

КІРІСПЕ: Әдебиетке шолу

5: 7

: 1. 1

КІРІСПЕ: Жас өспірімдердің жасқа сай ерекшеліктері

5: 7

: 1. 2

КІРІСПЕ: Көру ақпаратты қабылдау нейрофизиологиясы

5: 12

: 1. 3

КІРІСПЕ: Көру арқылы ақпаратты қабылдауның ми сыңарларының өз-ара асимметриясы

5: 15

: 1. 4

КІРІСПЕ: Адамдардағы жарты шараралық әрекеттестік

5: 20

: 2

КІРІСПЕ: Тәжірибелік бөлім

: 2. 1. 1

КІРІСПЕ: Зерттеу объектісі

5: 21

: 2. 1. 2

КІРІСПЕ: Зерттеу әдістері

5: 21

: 2. 2

КІРІСПЕ: Зерттеу нәтижелері мен талдау

5: 24

КІРІСПЕ: ҚОРЫТЫНДЫ

5: 31

КІРІСПЕ: ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

5: 32

КІРІСПЕ

Соңғы жылдары ми сыңарларының өз-ара асимметриясы (қысқ. МСА) актуальды және интенсивті зерттелудегі мәселелердің біріне айналуда.

Көз арқылы қабылданатын мәліметтерді өңдеу амалдарының ерекшеліктері - МСА-ның негізі болып табылатыны мәлім [1- 3] . Мысалы, мәліметтерді өңдеу кезінде сол жақ ми сыңарына көбінесе жүйелі, талдағыш аналитикалық стратегиясы тән болса, оң жақ ми сыңарына-холистикалық, тұтас, бір уақыттылық стратегиясы тән. Осыған қарап оң жақты және сол жақты ойлау түрлері айырып танылады. Бұл жерде ойлау түрі дегеніміз - әртүрлі мәліметтерді өңдеу кезінде адамның тек қана бірдей тәсілдерді қолдану [4] .

Көру арқылы ақпарат қабылдау мәселесіне көптеген зерттеу жұмыстары жасалған болатын. Бұл салада жетілген түрде көру анализаторлары, көз алмасының құрылысы, көру жолдары және адам миындағы көру бөлімінің қыртыстары зерттелген.

Заман талаптарына сай балалар мектеп қабырғасынан өте кең көлемде ақпарат қабылдауды қажет етеді. Мектеп жасындағы балалардың арасында орта сыныптардан жоғары сыныптарға көшу кезінде оқушыларда күйзеліс күймен қоса эндокринді өзгерістер де байқалады. Бұл дегеніміз, балаға тек мәліметтер толқынының күрделенуімен ғана емес, өзінде болып жатқан физиологиялық өзгерістерге де бейімделуді қажет етеді.

Кәзіргі уақытта, жоғарыда көрсетілген ойлау түрлерінің ара қатысы, көбінше субъектілердің индивидуалды ерекшеліктерімен психологиялық айырмашылықтарын және дүниетаным мен мінез-құлықтың өзгешелігін анықтауда маңызды негіздер бар екені расталады. Мәліметтерді өңдеудегі бұл екі тәсіл адами ойлау жүйесінің бірін-бірі толықтыратын бөліктері болып табылса да, бұлардың үлес салмағы әр индивидуумда әртүрлі болып келеді.

Этникалық топтардың өкілдерінде осы екі ойлау түрлерінің нақтылы ара қатысы көбінесе мәдени айырмашлықтарымен және ортаның дәстүрлерімен анықталады [5] . Мүмкін, мәдени және әлеуметтік мұрагерлік процесі кезінде субъектінің сол ортаның жағдайына сәйкес үйлесімді болуы үшін осындай тәсілдер қалыптасқан шығар.

Европалық тұрғындардың көбісіне мәліметті өңдеуде жүйелі стратегиясы тән болса, шығыс тұрғындарына холистикалық, тұтас стратегиясы тән [6] .

Зерттеушілердің басым бөлігі ерлер мен әйелдерде МСА- ның айырмашлықтары бар екенін растайды. Бұлардың негізінде ми структурасының морфологиялық ерекшеліктері жатыр [7, 8] . Мәлім болғандай [9, 10], әйелдердің МСА-сы ерлерге қарағанда азырақ көрініс тапқан. Биологиялық роліне және дүние танымының өзгешелігіне байланысты зерттеулерді ерлер мен әйелдерді жеке топқа бөліп өткізген лазым. Осы жұмыстағы зерттеулер бойжеткендер мен жігіттер топтарында өткізілген.

Кураевтың [11] көрсеткеніндей көру-моторлы реакциясының орындалуы кезіндегі функциональды МСА-сы туа біткен механизмдермен қатар оқыту-үйрету нәтижесінде қалыптасады. Осыдан автор ми асимметриясы оқыту-үйретумен себептелуі мүмкін деген қорытынды жасайды. Шамасы, оқыту процесі барысында ойлау типі едәуір түзетуге тап болады.

Жұмыстағы қолданылған зерттеу методикасы КазҰУ-дың «Адам және жануарлар физиологиясы және биофизикасы» кафедрасында жетілдірілген. Бұл методика оң және сол ми сыңарларының артықшылықтарын мәліметтерді сол жақтан оң жаққа және керісінше есептеу кезінде анықтауға көмектеседі. Зерттеу амалы адамның көру жүйесінің анатомиялық өзгешеліктеріне негізделген. Көз аясының орталығынан түскен мәлімет және оң жақ көз аясының жақын және алыс перефериясынан келіп түскен алдыңғы мәлімет сол жақтан оң жаққа есептеу кезінде мидың сол жақ сыңарына проекцияланады. Ал оң жақтан сол жаққа есептеу кезінде-мидың оң жақ сыңарына проекцияланады.

Жұмыстың мақсаты: әр түрлі жастағы мектеп оқушыларының көру қабылдауының асиметриясының жасқа сай ерекшелігін анықтау болып табылады. Осыған сәикес мынадай міндеттер қойылады.

11-14 жастағы сынып оқушыларының көру арқылы ақпаратты қабылдауының асимметриясын анықтау.
16-18 жастағы сынып оқушыларының көру ақпаратты қабыбылдауының асимметриясын анықтау.

НЕГІЗГІ БӨЛІМ

Әдебиетке шолуЖас өспірімдердің жасқа сай ерекшеліктері

Балалар мен жастардың организмі үнемі өсіп дамуда болады. Өсуді егер сандық көрсеткіш дейтін болсақ, дамуды сапалық көрсеткіш деуімізге болады. Организмнің дамуы екі түрлі болады: физикалық (мүшенің ұзындығы, ені, тереңдігі, көлемі т. б. ) және функциялық (мысалы, жүректің функциясын анықтау үшін оның систолалық немесе минуттық көлемін өлшейді) .

Адам өмірін негізінен үш кезеңге бөлуге болады: өсіп даму және жетілу, кемелдену, қартаю. Бұл үшеуінің айырмашылықтарын дене көрсеткіштерін өлшеп, организмнің даму дәрежесін анықтап және сыртқы ортамен байланысын тексеру арқылы білуге болады.

Кәмелетке келу немесе дамып жетілу дегеніміз ең алдымен жастардың жыныстық жетілуін және өзінің ұрпағын жалғастыру қабілетінің пайда болуы, яғни тұқымын жалғастыруды қамтамасыз ету. Бұған қоса әлеуметтік қызметтерді атқару, рухани және мәдениет қазыналарын жасау, еңбек ету қабілеттері жатады.

Жыныстық жетілу қыздарда 11-12 жаста, ұлдарда 13-14 жаста басталады да жынысқа сай бойжеткендерде 16-18 және жігіттерде 18-20 жаста толық жетіледі. Осыған байланысты адам организмінің толық жетілуі, яғни кәмелетке келуі аяқталып, кемелденуі басталады.

Өсу мен дамудың барлық адамдарға ортақ бірнеше заңдылықтары бар:

Өсу мен даму гетерохронды болады, яғни үнемі біркелкі болмайды;
Мүшелер мен мүшелер жүйесінің өсу мен даму қарқыны әртүрлі;
Өсу мен даму баланың жынысына байланысты;
Функциялық мүшелер жүйелері мен мүшелердің қызметтерінің биологиялық беріктігі немесе мықты болуы;
Өсу мен дамудың тұқым қуалау қасиеттері мен сыртқы ортаның жағдайларына тәуелділігі;
Өсу мен дамудың акселерациясы;

Бала организмінің еңбектің түрлеріне бейімділігі үнемі бірдей бола бермейді. Сондықтан да оқу, еңбек, спорт жұмыстарын сыртқы ортаның жағдайына сәйкес етіп, өсіп-даму мезгіліне байланысты мөлшерлеген жөн.

Оқу-тәрбие жұмыстарын ұйымдастырғанда балалардың жасын белгілі бір топқа бөлуге тура келеді, яғни әртүрлі жастағы балаларды бір топқа қосады. Ол топтардағы балалардың жасын белгілі бір мөлшермен шектеу қажет. Осыған байланысты адам өмірін бірнеше кезеңдерге бөлу қажеттілігі туындайды.

Жас кезеңдері деп өсу мен дамуы ұқсас, физиологиялық ерекшеліктері бірдей уақыт мөлшерінің шегін айтады. Белгілі бір жас кезеңінде организмнің даму дәрежесі бір деңгейге жетіп, келесі деңгейге дайындалу мерзімі басталады. Осыны ескерте отырып, 1965 ж. Адам организмін зерттейтін түрлі ғылымдар өкілдерінің (физиологтар, гигиенистер, дәрігерлер, педагогтар, психологтар, философтар, генетиктер т. б. ) қатысуымен Мәскеу қаласында болған дүниежүзілік жас кезеңдерінің шағын жиналысында адамның барлық өмірін кезеңдерін бөлген:

1. Жаңа туған сәби ( алғашқы 10 күн өмірі) ;

2. Емшектегі сәби (10 күннен 1 жасқа дейін) ;

3. Алғашқы балалық шақ (1-3 жас) ;

4. Бірінші балалық шақ (4-7 жас) ;

5. Екінші балалық шақ (қыздар 8-11 жас, ұлдар 8-12 жас) ;

6. Жеткіншек немесе жасөспірімдер (қыздар 12-15, ұлдар 13-16 жас) ;

7. Кәмелеттік немесе жігіттік/бойжеткендік (қыздар 16-20, жігіттер 17-21 жас) ;

8. Кемелге келу немесе ересектік мерзімінің 1-ші жартысы (әйелдер 21-35, ерлер 22-35жас) ;

9. Ересектік мерзімнің 2-ші жартысы (әйелдер 36-55, ерлер 36-60 жас) ;

10. Егде жас (әйелдер 55-74, ерлер 60-74 жас) ;

11. Қариялар немесе кәрілік (әйелдер мен ерлерге бірдей 74-90 жас) ;

12. Ұзақ өмір сүрушілер ( 90 жастан әрі қарай) .

Бұған қоса, балаларды тәрбиелеу, үйрету және оқыту жағдайларын

ескеріп педагогтар келесі жас кезеңдерінің топтарын ұсынған:

1. Жаңа туған сәби (1 ай) ;

2. Емшектегі сәби (1 айдан 1-жасқа дейін) ;

3. Ясли жасы немесе балбөбектер тобы (1-4 жасқа дейін) ;

4. Мектепке дейінгілер тобы (5-7 жас) ;

5. Мектеп жасындағылар :

А) Бастауыш сыныптағы оқушылар (7-11 жас) ;

Б) Ортанғы сыныптардағы оқушылар (11-14 жас) ;

В) Жоғарғы сыныптардағы оқушылар (14-18 жас) .

Жас өспірім шағындағы оқушылардың жоғарғы сыныптарға көшу кезегінде ақпараттар толқынының мол болғанына байланысты және оқу үрдісі тез әрі көлемді болуынан алғашқы жылдары психологиялық қиындықтар туа бастайды.

Балалар алғашқы кезде мазасыз болады. Осы кезде балаларда хронотиптері де қалыптаса бастайды. Эндокринді жүйеде өзгерістер байқалады. Оқушылар осы кезде өте мазасыз, тез ашуланшақ болады. Бұл кезең өтпелі болғандығынан балада ересек адамның да, балалық шақтың да белгілері көріне отырады. Бала физиологиялық тұрғыдан емес, психологиялық, әлеуметтік, ақыл-ой өрісінде де өзгереді.

Біз қарастырып отырған зерттеу жұмысының мақсаттарымыздың бірі оқушылардың көру ақпарат қабылдауын қарастыратын болғандықтан барлық жүйелер ішінде орталық жүйке жүйесін жас ерекшеліктеріне тоқтап өтеміз.

Адамның жүйке жүйесінің маңызын оның қызметтеріне қарай былай анықтауға болады:

Мүшелерді бір-бірімен байланыстырып, организмнің бір тұтастығын іске асырады;
Денедегі барлық мүшелердің және мүшелер жүйелерінің қызметтерін реттейді;
Организмды сыртқы ортамен байланыстырады;
Сыртқы ортаның өзгермелі жағдайларына организмді бейімдейді;
Денедегі барлық клеткалардың, ұлпалардың, мүшелердің, бүкіл организмнің тірлігін қамтамасыз етеді.

Адамның бүкіл сезім жүйесінен алынған ақпараттар үлкен ми сыңарларында өнделеді( 1-сурет) . Сезім мүшелерінің (тері, көз, құлақ, тіл, мұрын) өздерінің жақсы жұмыс істеуі, яғни сау болуы сыртқы ортадан келетін әртүрлі мәліметтерді түсінуге, сезінуге, яғни анализдеуге жеткіліксіз. Сыртқы ортадан келген мәліметті толығымен дұрыс өндеу үшін адамның санасының ең маңызды органы ми сау болуы керек.

1-сурет. Сезім жүйелері арқылы келетін ақпараттың үлкен ми сыңарларындағы өнделетін орындары

Адам жүйке жүйесі орталық және шеткі немесе перифериялық (лат. Периферикус-шеттік) жүйке жүйесі болып бөлінеді. Орталық жүйке жүйесі ми мен жұлыннан тұрады.

Жаңа туған сәбидің миының салмағы орта есеппен 360-390 г. Жаңа туған ер баланың миының салмағы қыздардың миынан салмақтау болады. Алғашқы жылы мидың салмағы екі есе, 3 жаста үш есе ұлғаяды. Бастауыш сыныптарда оқитын балалардың ми салмағы 1250-1300 г, ересек адамда 1400-1450 г.

Алғашқы 6-7 жылдың ішінде баланың, баланың миының салмағы ересек адамның салмағының 4/5 бөлігіндей болады. Мидың толық жетілуі 17-20 жаста байқалады. Адамның ақыл-ойы оның миының салмағымен тікелей байланысты емес. Дегенмен, мидың физиологиялық қалыпты қызмет атқару қабілеті оның салмағы 900 грамнан төмендегенде және 1200 грамнан асқанда бұзылады.

Көру арқылы ақпарат қабылдау және оны өндеу үлкен ми сыңарларының шүйде бөлімінде жүзеге асырылады. Үлкен ми сыңарлары мидың ең үлкен, ең маңызды бөлімі. Адам миының барлық салмағының 80% ми сыңарлары алып жатады.

Құрылысы жағынан ми сыңарлары бір-бірімен сүйелді дене арқылы жалғасқан екі жарты шардан тұрады. Әрбір жарты шар бес бөлімнен тұрады: маңдай, орталық, төбе, шүйде және самай.

Бұдан бір ғасырдай бұрын ми жарты шарларының бірдей еместігін әсіресе олардың қызметінің арасындағы айырмашылығы анықталған болатын. Мидың сол жағындағы сөйлеу орталығы зақымдалса, адам сөйлей алмай қалатындығын Брок дәлелдеген. Осы аймақтың басқа бір нүктесіндегі нейрондар істен шыққаннан кейін адамда сөздің мағынасын түсіну қабілетінің бұзылғанын Вернике анықтады. Сол мәліметтерге байланысты мидың сол жақ жарты шарының ойлауға қатысы барлығы байқалады.

Мидың оң жақ жарты шарына немқұрайлы көзқарас туып, ол қосымша бөлік деген ұғым пайда болды, бірақ кейіннен бұл пікірдің қате ұғым екендігі анықталды. Егер оң жақ жарты шар зақымдалса, көру қабілеттілігі, кеңістікті аңғару сияқты қызметтер кеміген. Мидың оң жақ жағының психикаға да қатысы бар.

1-кесте

Ми сыңарларының қызметі

Сол жақ жарты шар

Оң жақ жарты шар

Сол жақ жарты шар: Сөйлеу, түсіну, ойлау, тану, уақытты аңғару, ұқсастықты байқау, көріністі белгілеу, болжау, қабылдағанды талдау, білу, бағдарлау, оқиғалардың кезекті тәртібін аңғару, тұжырымдау, жоспарлау, абстрактылы ойлау

Оң жақ жарты шар: Есту, сөзсіз іс-қимыл, кеңістікті қабылдау, заттарды, тұтас түрді қабылдау, заттардың айырмашылығын білу, олардың функциялық ұқсастығын байқау, нәрселердің алыс-жақындығын байқау, дәл осы сәттегі оқиғаны сезу

Адам ағзасында ми жұмысының қызметінде жасқа сай ерекшеліктері бар екендігі туралы мәлімет бар. Мектеп жасындағы балаларда оқу жыл бойында болған психикалық әрекеттер барысында ми активтілігінің заңдылықтары болатындығы анықталды.

Сурет 2. Сол жақ және оң жақ мидың жарты шарлары

Бір жастағы баланың ми сыңарларының маңдай бөлімі нашар дамыған, оның сайлары мен қатпарлары ұсақ, таяз, қысқа болады. Олардың ми сыңарларының нейрондар саны ересектермен бірдей болғанымен, пішіндері қалыптаспаған, 14 түрлі болып дифференцияланбаған.

Сурет 3. Мидың сол жақ және оң жақ жарты шарларының атқаратын қызметтері

Тек қана 1-ші жылдың аяғында 6-7 қабаттағы нейрондар қалыптаса бастайды.

13-18 жас арасында ми қыртыстарының үшінші қабаты толық қалыптасып үлгереді. Дегенмен, байланыс бөлімінің миеленденуі әлі аяқталмайды, қыртыстағы нейрондардың серпімділігі әлі де болса төмен, қозу тежелуден басымырақ келеді. 13-16 жас арасында маңдай бөлімінің дамуы аяқталып, ересек адамдардікіндей болады. Баланың белсенді зейіні 30-40 минуттей. 17-18 жаста ми қыртысының құрылымдық дамуы одан әрі қарай жалғасады. Көпшілік ғалымдардың мәліметіне қарағанда, ми қыртысы қызметінің дамуы 50-60 жасқа дейін байқалады.

1. 2. Көру ақпарат қабылдау нейрофизиологиясы

Көру арқылы ақпарат қабылдаудың бастамасы болып, мамандырылған сезім жүйесінің әртүрлі деңгейінде жүзеге асырылатын ақпаратты қабылдау және алғашқы анализі болып табылады.

Көру арқылы ақпарат қабылдау көру жүйесіне «кірер» жерде басталады, яғни торлы қабықта, кейін жоғарғы қостөмпешіктің дінгекті құрылысында, латеральды коленчатого денеде, таламус жастықшаларына тела, содан кейін барып көру қыртысына жетеді.

Көру жүйесі афферентті және эфферентті қозулары әртүрлі қабатта өтетін «көпярусты» құрылым сияқты жұмыс істейді. А. А. Митькин көру жүйесінің бейне-реттегіш қызметінің реттелуі көп сатылы екені туралы айтады. Оның рөлі сананың деңгейінде ғана «бейне» субъектісі ретінде «бірқабатты» түрде пайда болуына арналмаған. Кезкелген бейне кең мағынада айтқан кезде сана аймағындағы жатқан орталығымен қоса, сана-сезімнің әртүрлі деңгейінде жатқан көптеген компоненттерге бай.

Дәстүрлік көз қарасқа сәйкес, бейненің қалыптасуы (кем дегенде приматтарда) көру қыртысының ерекше тек өзіне ғана тән қызметіне жатады. Алайда соңғы он жылдықта бұған альтернативті концепция кеңінен тарады. Оған сәйкес айтар болсақ, төмен жақта жатқан иерархиялық құрылымдарға келетін сенсорлық толқындардың негізгі реттегіші ретінде қыртысты инстанция екен. Және де бұл кезде белгілі бір объектінің белгілері көру жүйесінің әртүрлі деңгейінде өту мүмкін.

Көру жүйесінің біртұтас реттелуі және өзара тығыз байланысты екені туралы мынадай мәліметтер айтады:

1. Барлық ең маңызды әртүрлі деңгейлі көру құрылымдары (төрт төмпешіктің жоғарғы бұдырлары латеральді тізе дене, көру қыртысы) ортақ реттеледі. Жоғарғы екі төмпешік өзінің беткі қабаттарында қыртыс прототипі болып табылады, ал көру қыртысының дамуы барысында жоғарғы екі төмпешіктер деңгейінде табылған принциптер бойынша жүзеге асырылады.

2. Діңгекті көру құрылымдары көру қыртысының дамуы бойынша атрофирленбейді, олар омыртқалылар эволюциясымен қатар дамып күрделеніп отырады және көру қыртысымен тығыз байланысады.

Көру қыртысының рецептивті ауданның постанальді дамуына сілтейтін көптеген фактілер сыртқы орта сигналдарын индивидуалды үйретпеседе-ақ ажырата алатын стволовые механизмдер генетикалық бекітелген механизмдер болып табылатынын дәлелдейді. Қыртыстың механизмдері жоғары иірмелі, яғни ортаның белгілі бір шарттарында арнайы қойылған есептерге өмір бойында үйрену мүмкіндігі бар.

Контраст шекараларын анықтау кезінде көру сенсор зонасын арнайы мамандырылған деп есептеледі. Мұндай көз қарас контрасті ерекшелендіретін концентрацияланған және қарапайым аудандар бар екендігі туралы айтатын нейрофизиологиялық мәліметтерге сәйкес келеді. Нейронның рецептивті ауданы-бұл нейронның активтілігіне әсер ететін торлы қабықтың шектелген ауданы. Электрофизиологиялық тәсілдермен Д. Хьюбел көру қыртысы жіңішке бағаналарға бөлінгенін көрсетті [2] . Бір минибағана (вертикальді цилиндр d=30 мкм, клеткалары вертикальді көптеген байланыстары бар және горизонтальділері аз санды) әр доминантты көздің жарты жұбында ориентациялық спецификалық суреттеу параметрлерінің бірлігі болып табылады. Олар стриарды қыртыстың макробағанасын немесе айтарлықтай азды-көпті өз бетінше жұмыс істей алатын модульді құрайды. Бір бағананың активтенген кезінде көрші бағаналар тежеледі, бұл активтенген бағананың көрші бағаналардан динамикалық түрде изоляциялануына көмектеседі. Тежегіш әсер 45 градустан кем емес болған ориентациялық стимулды нейрондар арасында болады. Перпендикулярды ориентациялық стимулды нейрондар арасында тежегіш байланыстар байқалмаған.