Курск доғасы шайқасындағы Қазақстандықтардың ерлігі

Пән: Қазақстан тарихы
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 69 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Абай атындағы Қазақ Ұлттық Педагогикалық университеті

«Курск доғасы шайқасындағы Қазақстандықтардың ерлігі » .

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

050104- мамандығы - «Бастапқы әскери дайындық »

Алматы- 2011

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігіАбай атындағы Қазақ Ұлттық Педагогикалық университеті«Қорғауға жіберілді»Кафедра меңгерушісі п. ғ. к., доцент Тастанов А. Ж.ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТақырыбы:«Курск доғасы шайқасындағы Қазақстандықтардың ерлігі».050104- мамандығы бойынша - «Бастапқы әскери дайындық»Орындаған: Джайнақов Медет.Ғылыми жетекшісі:мед. ғ. к. доцент. Балғынбеков Ш. А.Әдіскер: Құлатаев Қ. Ә.Алматы- 2011:

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Абай атындағы Қазақ Ұлттық Педагогикалық университеті

«Қорғауға жіберілді»

Кафедра меңгерушісі п. ғ. к., доцент Тастанов А. Ж.

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы:

«Курск доғасы шайқасындағы Қазақстандықтардың ерлігі » .

050104- мамандығы бойынша - «Бастапқы әскери дайындық »

Орындаған: Джайнақов Медет.

Ғылыми жетекшісі:мед. ғ. к. доцент. Балғынбеков Ш. А.

Әдіскер: Құлатаев Қ. Ә.

Алматы- 2011

МАЗМҰНЫ.

КІРІСПЕ . . . 4-8

КІРІСПЕ . . . 4-8:

І. Тарау. КУРСК ДОҒАСЫ . . . 9-20

1. 1. Курск доғасындағы шайқас . . . 9-20

КІРІСПЕ . . . 4-8:

ІІ-ТАРАУ. ҚАЗАҚСТАН ҰЛЫ ОТАН СОҒЫСЫ

ЖЫЛДАРЫНДА . . . 21-31

2. 1. Курск шайқасындағы Қазақстандықтардың ерлігі . . . 21-23

КІРІСПЕ . . . 4-8:

2. 2. ҰЛЫ ОТАН СОҒЫСЫ ЖЫЛДАРЫНДА ҚАЗАҚСТАНДЫҚ ҚҰРАМАЛАРДЫҢ ЖЕҢІСПЕН ӨТКЕН ЖОЛДАРЫ . . . 24-26

2. 3. МАЙДАНГЕР ЖАУЫНГЕРЛЕРДІҢ ЕРЛІКТЕРІ . . . 26-31

ІІІ-ТАРАУ. ҰЛЫ ОТАН СОҒЫСЫ ЖЫЛДАРЫНДА ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ТЫЛ ЕҢБЕГІ . . . 32-53

3. 1. ӨНЕРКӘСІП ПЕН ТРАНСПОРТ МАЙДАН

ҚЫЗМЕТІНДЕ . . . 32-53

КІРІСПЕ . . . 4-8: ҚОРЫТЫНДЫ . . . 54-56

КІРІСПЕ . . . 4-8: ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР . . . . 57-61

КІРІСПЕ.

1943 ж. жазда өткен әйгілі Курск шайқасында жеңіске жеткен Қызыл Армия бөлімдері жаппай шабуылға шығып, Украина мен Белорусьті азат етуге кірісті (к. Курск шайқасы) . Германияның негізгі күші шығыс майданда болғанын пайдаланған одақтастар 1943 ж. жазда Сицилияны басып алып, Апенин түбегіне беттеді. Одақтастардың шабуылы мен антифашистік қозғалыстың күшеюі нәтижесінде шілденің аяғында Италияда Муссолини үкіметі қүлап, П. Бадальо бастаған жаңа үкімет 3 кыркүйекте АҚШ-пен, Ұлыбританиямен уақытша бітім жасасты. Алайда гитлершілер қосымша күш жіберіп, Италия армиясын қарусыздандырып, елді толығымен басып алды. 1943 ж. өткен Каир және Тегеран конференцияларында ағылшын-американ үкіметтері 1944 ж. мамыр айында Бат. Еуропада екінші майдан ашуға келісті, ал Кеңес Одагы Германиямен соғыс аяқталғаннан кейін Жапониямен соғысуға міндеттенді. Соғыстың 4-кезеңі (1944 ж. 1 қаңтар - 1945 ж. 8 мамыр) . Одақтастар барлық майданда жаппай шабуылға шықты. 1944 ж. қысқы және көктемгі шабуыл нәтижесінде Қызыл Армия Румыния жеріне өтті. Жазғы және күзгі шабуылдардан кейін 19 қыркүйекте Финляндия Мәскеуде уақытша бітім жасасты. Кеңес армиясы Польша және Шығ. Пруссияға келіп кірді. Оларға поляк армиясы көмектесті. АҚШ, Ұлыбритания үкіметтері 1944 ж. 6 маусымда солт. -батыс Францияда екінші майдан ашты. Одақтастар армиясы француз партизандарының көмегімен герман әскерлерін Франциядан ығыстырып шығарды. 1944 ж. шілде - караша айларында Қызыл армия Балтык бойын, Румынияны азат етіп, Болгария шекарасына келіп жетті. Жаңадан қүрылған румын және болгар үкіметтері Германияға соғыс жариялады. 20 қыркүйекте чехословак әскери бөлімдері кеңес армиясының көмегімен Чехословакияны азат ете бастады. Қызыл Армия бөлімдері Югославия халық-азаттық армиясының және болгар әскерлерінің көмегімен Югославияны, казан айынан бастап, Венгрияны азат етуге кірісті.

1944 ж. қысқы және көктемгі шабуыл нәтижесінде Қызыл Армия Румыния жеріне өтті. Жазғы және күзгі шабуылдардан кейін 19 қыркүйекте Финляндия Мәскеуде уақытша бітім жасасты. Кеңес армиясы Польша және Шығ. Пруссияға келіп кірді. Оларға поляк армиясы көмектесті. АҚШ, Ұлыбритания үкіметтері 1944 ж. 6 маусымда солт. -батыс Францияда екінші майдан ашты. Одақтастар армиясы француз партизандарының көмегімен герман әскерлерін Франциядан ығыстырып шығарды. 1944 ж. шілде - караша айларында Қызыл армия Балтык бойын, Румынияны азат етіп, Болгария шекарасына келіп жетті. Жаңадан қүрылған румын және болгар үкіметтері Германияға соғыс жариялады. 20 қыркүйекте чехословак әскери бөлімдері кеңес армиясының көмегімен Чехословакияны азат ете бастады. Қызыл Армия бөлімдері Югославия халық-азаттық армиясының және болгар әскерлерінің көмегімен Югославияны, казан айынан бастап, Венгрияны азат етуге кірісті.

Курск шайқасының 65 жылдығына арналған ағымдағы жаздың осы күндері Курск доғасындағы тарихи шайқасқа 65 жыл толғаны белгілі. Осы ұрыс Екінші дүниежүзілік соғысының «танкті шайқасы» деп аталған ең ірі шайқас. Прохоровка төңірегінде болған танкті шайқас фашистік Германияның жойылуының басы болды. Ұрысқа қатысқан екі жақтың адам саны 4 миллионды құрайды, ал техника жағынан 69 мың қару жарақ пен миномет, 13 мыңнан астам танкілер, 12 мыңға жуық жауынгерлік ұшақ пайдаланылды. Сол кезде кеңес майдан әрекеттерін үйлестірумен айналысқан Совет Одағының Маршалы Г. К. Жуковтың пікірі бойынша Курск, Орел және Белгород аймақтарындағы шайқас Ұлы Отан соғысы мен жалпы екінші дүниежүзілік соғысының ең зор оқиғасы. Курск төңірегінде көрсеткен батырлық пен қаһармандықтары үшін жүз мыңнан астам Қызыл әскердің генералдары, офицерлері мен сарбаздары орден және медальдармен марапатталды, ерекше ерлігімен көзге түскен 180 жауынгер Совет Одағының батыры атағына ие болды.

Курск доғасының шайқасына 65 жыл толуына орай, сол шайқаста қаза тапқандар мен соғыстан оралмаған сарбаздарды еске алу және Ұлы Отан соғысы ардагерлер құрметі үшін, сол кездегі оқиғалар туралы қатысқандар аузынан есту, солармен сұхбаттасу мақсатымен Әуезов ауданы әкімінің Баспасөз қызметінің жұмысшылары Курск шайқасына қатысқандармен кездесті. Біз Омар Самиғұла Жақсыбайұлының үйінде болдық және Соколов Анатолий Михайловичпен де әңгімелестік. Омар Самиғұла Жақсыбайұлы - лейтенант-полковник, 1924 жылы 5 желтоқсанда Орал қаласында дүниеге келген. Украина 1 және 2 - фронтында болып, Курск шайқасына қатысып, Киев, Житомир, Львов, Будапешт, Братислав, Вена, Чехославакия жерлерін жаудан азат еткен. Қызыл жұлдыз, Ұлы Отан соғысының II дәрежелі ордендермен және «За отвагу», «За боевые заслуги» тағы басқа да 25-тен астам медальдардың иегері болған. Биылғы жылы «Астананың 10 жылдығы» мерекелік медалімен марапатталды. Құдай қосқан жарымен 60 жылдан аса бірге өмір сүріп, бүгінігі күнге дейін екі ұл және бірнеше немере, шөберелер тәрбилеп отыр. 1941 жылы менің жасым 16-да болатын. Ол кезде мен ауылдық кеңестің хатшысы едім. Маған 6 адамды Мәскеуге жіберу керек деген, алтыншысы өзім болдым. Біз 8-ші гвардия дивизиясына түстік. Ол кезде олар менің 17-ге толмағанымды біліп қойып, қасыма адам қосып, ауылыма қайтарып жіберді. 1942 жылы, жасым 17-ден асқанда, Одессаның жаяу әскери училищесіне жіберді. Екі айдан кейін, оны бітірместен, Целиноградқа апарды. Сіз, Курск шайқасына қатысыпсыз. Ол жайында бізге айтып бере аласыз ба? Курск шайқасы - Ұлы Отан соғысы жылдарындағы ең ірі шайқастардың бірі. Бұл Мәскеу түбіндегі және Сталинград үшін жауға қарсы шабуылдың үшінші кезеңі, нақтылап айтқанда, Үшінші рейх пен Кеңес Одағы арасындағы ең шешуші, ақтық кезеңдердің бірі еді. Бұл соғыстың өзі 50 күнге, 5 шілдеден 23 тамызға дейін созылды. Сол мерзімге үш бірдей ірі шайқас жатады: Курск қорғанысы - 5 шілдеден 23-іне дейінгі, Орловск 12 шілдеден 18 тамызға дейін және Белгород-Харьковті - 3 тамыздан 23-іне дейін жалғасты.

Неміс шабуылын 5 шілде күні кеңестік атқыштары бастады. Неміс басқыншыларының, орналасқан жерін нақтылап білгеннен кейін, біздің атқыштарымыз олардың үстінен оқ жаудырып, бір жарым екі сағатқа дейін тынбай соғысты. Кеңестік команданың шешімі - қорғаныс шабуылын титықтатып, қиын- қыстау кезіндегі дұшпанның бетін қайтару. Самиғұла Жақсыбайұлы, Сіз Курск доғасына қалай тап болдыңыз? Мен Уфа қаласындағы 4 атқыштар полкін бітіргеннен кейін, 1943 жылы Воронеж облысындағы Россош қаласына эшолонмен келдім. Одан кейін бізді екінші байланысқа «атыс» үшін, соғысқа бейімділігімізді қалыптастыруға жіберді. Одан кейін әр қайсымызды әр жаққа аттандырды. Мен Ольховка селосындағы танк бөліміне түстім. Ол жерде әр сержантке 6 автоматшыдан құрастырылған бөлімнен берді, біз сол жерде танкімен түрлі жаттығулар жасап үйрендік. Атап айтқанда: жерге қазуды, оны жаудан қорғауды және басқа да жаттығулар. Біз соғысқа қашан кірісеміз деп, командирдің мазасын алдық. Олар жалтармалы жауап беретін, ал осы күні замполит: «Алдымызда үлкен ұрыс күтіп тұр.

Осы жолы Отанымыздың тағдыры шешіледі. Кеңес армиясын ұятқа қалдырмауымыз керек», - деді. 5 шілдеде біз алғы шепке жақындап қалдық. Замполит: «Жақында танкпен соғысамыз, мықты болыңдар!» - деді. Біз өз позициямызбен шабуылға шықтық, көп ұзамай сол жақтан 10-ыншы «Прохоровка» жол станцасына жеттік. Бұл ең қауіпті бағыт болды. Неміс танкілері мен жаяу әскерлер «Курск цитаделінің» жүрегіне ұмтылды. Біз танкті қорғау үшін екіге бөліндік. Бір бөлігі тікелей танктің қасында қалды да, қалғандары ППТ автоматымен жау жақты атқылады, жау жақтан да оқ қарша борады. Сағат онның кезінде бір солдатымыз оққа ұшты, ұлты башқұрт болатын, екіншісі жараланды, оның орнына екі солдат берді. Осылай соғыс сағат 12-ге дейін созылды. Мен өзім екі рет жараландым. Мені және қатардағы Каштанов Иванды егіс даласындағы госпитальға аттандырды. Сонымен, біз үшін шайқас аяқталды, дегенмен, көз алдыма салмағы 50 тонналық танкілер бір-бірімен темір сомбалға шыққаны әлі күнге дейін көрінеді. Ол кездерде, әрине, біз жас едік. Қазір қаптаған машиналар шиқылдап келіп, қасыңнан өте шыққанда, Курскідегі танктің айқасы есіме түседі. Бұл екінші дүниежүзілік соғыстағы танкілер айқасының ең ауыры кезеңі болған еді.

- Сіздің ойыңызша, Кеңес Армиясының «Цитатель» операциясында жеңіске жеткеніне не әсер етті? Курск шайқасындағы жеңіс «Цитатель» операциясының жоспарында болды. Ұқыпты дайындық пен дұрыс стратегияның арқасында жеңіске жеттік. Фашистердің Мәскеуді жаулап аламыз ба деген үмітін өшірдік. Курскідегі айқас 1943 жылы 23 тамызда аяқталды. Жеңістің құрметіне салют берілді.

Сталинград, Курс шайқасы, Мәскеу түбіндегі ұрыс - мұның барлығы Қызыл Әскерді Берлинге жақындатты . . . 1941 жылы қараша айында Мәскеу түбіндегі айқаста біздің әскерлерімізде Қызыл Армия жеңіске жетеді деген күдік болған жоқ, Сталинград соғысынан кейін барша әлем кеңес армиясы тас-талқанын шығарған соққыға да мүмкіншілгі бар екеніне көз жеткізді. Курск доғасындағы 1943 жылы алған соққылардан кейін неміс әскері тыңаймады. Бұл жеңістер - ұлы Жеңіске жеткізетін қадамдар, кеңес әскерлерін күн сайын өз даңқының шыңына көтеретін баспалдақтар. Мен госпитальдан кейін, 9 кластық білімім болғандықтан әскери байланыс бөлімшесіне, 23-атқыштар бөліміне жіберіліп, одан соң «Братиславскийге» ауыстым. Соғыстан соң, әскери училищесін тамамдап, 30 жыл Кеңес Армиясына қызмет етіп, кейін полковник дәрежесінде демалысқа шықтым. Соколов Анатолий Михайлович Ұлы Отан соғысы тарихында 1941 жылдың 5 шілдесінде басталып, 23 тамызға дейін созылған Курск шайқасы, Германияны ынталандырмаған бұрылу пункті болды. Біздің бүгінгі сұхбатымыз осы соғыстың басты куәгері Соколов Анатолий Михайловичпен жалғаспақ. Соколов Анатолий Михайлович 1921 жылы 12 наурызда дүниеге келген.

Мәскеу түбіндегі шайқасқа, Курск шайқасына, Киев түбіндегі, Прикаптьедегі, Закарптьедегі, Варшавадағы соғыстарға қатысқан. Сонымен қатар Берлинге шабуыл кезіндегі соғысқа да қатысқан. Отан алдындағы ерліктері мен еңбектері үшін берілген ордендері: «Отан соғысы», «Еңбек ерлігі», «Тыңға 50 жыл», «Астананың 10 жылдығы»; оған қоса «Жауынгерлік еңбегі үшін», «Ерлігі үшін» және тағы басқа да медальдармен марапатталған.

- Біздің танкіге қарсы атқыштар артиллерия гвардиясының дивизия капитаны Лещинның басшылығымен, соғыс қимылдарына әзірлік жүргізу мақсатында, 1943 жылдың сәуір айынан бастап, Курск облысының Белград түбінде 76 калибрлі жаңа әскери техниканы оқып, меңгеруге жіберілген едік.

Курск шайқасы туралы аздап әңгімелеп бересіз бе? Әлі есімде, 1941 жылғы шілденің 20-нан 21-іне қараған түні әскери дабыл соғылып, біз бәріміз Понари елді мекенге, тұрғындар орналасқан жаққа бет алдық, фашистердің танкті колоннасын тежеу үшін, оларға қарай оқ жаудыруға кірістік. Танкіге қарсы құралдан 94 ең қуатты қару мен миномет болды. Кеңес командасы, немістердің бет алысын анықтап алғаннан кейін, танкіге қарсы артиллерияның басым бөлігін сонда жұмсады. Таңғы 4. 00-де зымранмен белгі беріліп, артиллерия дайындығы 30 минутқа созылды. Неміс танкісі Т-4 «Пантера», Т-6 «Тигр», «Фердинанд» моторлы қаруы және басқа артиллерия минометтерімен жалпы саны 60-тан асатын қару түрлерімен бізге қарай жұлқына ұмтылды. Арпалыс басталып кетті. Біздің әскерлер фашистің 13 танкісінің көзін жойды, 12 зеңбірек неміс танкісінің шынжыр табанының астында қалды. Сол кездегі әскери күш пен техника ара қатынасы қандай еді?

Әскери техника мен күштің ара қатынасы совет армиясының пайдасына шешілген еді. Шайқастың басында Германияның 900 мың сарбазына кеңестің 1 336 мың сарбазы шықты. Кеңестер тобында 19 мыңнан астам қару жарақ пен миномет болса, немістерде небары 10 мың ғана еді. Кеңестің 3 444 танкісіне Германия өзінің 2 733 танкісін ғана іске қосты. - Аға лейтенант Алексей Азаров, жаудың 9 танкісін қиратып, Кеңес Одағының Батыры деген ең жоғарғы атағын алды. Екінші батарея командирі, гвардия лейтенанты Кардыбайло жаудың 4 танкісін жарып, Ленин Орденіне ие болды. Бұл сұм соғыста мен рация дивизионының бастығы болып, басшылар мен батарея байланысын қамтамасыз еттім. Дивизия басшыларының бұйрығы бойынша біз түнде далада сынып қалған танкілерді, өлген, жараланған жауынгерлерді шығардық. Осы ерліктер үшін аман қалғандары да, өлгендері де жоғарғы Үкімет сыйлығымен марапатталды.

Курск шайқасы туралы пікіріңізді айтыңызшы. Курск шайқасын ұттық. Неміс армиясы шабуыл жасауға ең қолайлы жерде фашистердің брондалған дивизиясын талқандау мақсатында қақпандар орнатылды. Жеңіс туралы күмәніміз болмады, кеңес әскерінің басшылары қорғаныс ұрыстары басталмай-ақ былайғы шабуылын жоспарлады. Осындай ауыр соғыста Сіз бірнеше жарақат алдыңыз, бірақ, тыңайып алған соң, Отан қорғау сапына оралып отырдыңыз. Соғыстан кейін немен айналыстыңыз? Соғыстан соң, денсаулықтың, алға қойған арман-мақсаттарымның арқасында, қызметім өсіп отырды. Белсенді түрде қалалық ардагерлер кеңесінің қозғалысына қатыстым. Әуезов ауданындағы ардагерлер Кеңесінің бірінші орынбасары болдым. 1999 жылдан бастап, қалалық ардагерлер бірлестігі мен Берлинді жаулап алу кезіндегі шабуылға қатысқандарға жетекшілік еттім. Қазіргі уақытта Бостандық ауданының әскери коммисариатында қызмет істеймін. Өмір мен өлімге, үміт пен күдікке толы елу күн. Осының алдындағы Ленинград, Сталинград майдандарында неміс фашистерінің пәрменін тойтарған кеңес әскерлерінің жау алдында айбынын асырған, соғыс даласынан елеңдей хабар күткен тылдағы елге еңсе тіктеткен елу тәулік. Төрт жыл ішінде дүниенің жартысын жайпаған Ұлы Отан соғысындағы шешуші кезең - Курск майданы осынша уақытқа созылды.

Жылдар жылжыған сайын сынық сүйем жерді қанымен қорғаған ерлердің қатары азайып, сұрапыл соғыстың әр күнінің, тіпті әр сағатының салмағы артып келеді. Бірақ Курск майданы қара тырнағына дейін қаруланған жаудың тізе бүгуінің басы болды. Фашистік Германияның саяси һәм әскери жетекшілері жасақтаған «Цитадель» операциясы бойынша Мәскеуге Курск бұғазы арқылы жасалған шабуылда неміс басқыншылары ойсырай жеңілді.

Біз бүгін «Ол күндердің өшпес даңқы» айдары аясында «Курск доғасы» атты материалды оқырман назарына ұсынып отырмыз

І. Тарау. КУРСК ДОҒАСЫ.

1. 1. Курск доғасындағы шайқас.

1943 жылдың 13 наурызы күні Адольф Гитлер кезекті бұйрыққа қол қойды. «Цитадель» операциясын бастауға негіз болған № 5 бұйрықта «Осы шабуылға баса мән беріледі. Соққы тез әрі жеңіс әкелетіндей болуы керек, ол үшін әскери техниканың соңғы үлгісін пайдаланамыз. Курск доғасындағы жеңіс бүкіл майдан шырағына айналуы керек» делінген еді.

Ленинград пен Сталинград майданында басы тасқа тиген жау Мәскеуге Курск доғасы арқылы шабуыл жасауға тыңғылықты әзірленді. Әскерінің осыдан 6 ай бұрынғы қарқыны бәсеңсіп қалғанын бағамдаған Гитлер Курскіге Франция мен Германиядан, неміс оккупациясындағы мемлекеттерден 50 дивизия жеткізді. Олардың 16-сы құрлықтағы соғыста теңдессіз күш саналған «Тигр», «Пантера», «Фердинадттарға» мінген «Адольф Гитлер», «Жансыз бас», «Райх», «Викинг» танк дивизиялары еді. «Люфтваффе» оларға әуеден қолдау жасауға тиіс болды. Орталық және Оңтүстік армия күштерін біріктіру арқылы басталуға тиіс Курск майданы үшін Шығыс майдандағы Ржев, Демянск және Тамань жартыаралындағы күштер де тартылды.

Бірақ Гитлердің жаңа майданды едел-жедел бастауына осы кезеңде өршіп тұрған партизандық қозғалыстар қатты кедергі болды. Оның үстіне барынша жетілдірілген жаңа әскери техникалардан да ақау табылып, Курск түбінен басталар шабуыл кешіктіріле берді. Тарихшылардың айтуынша, 1943 жылдың көктемінде бұғазға жеткізілген 200 неміс танкісінің 80 пайызы майданға кірмей жатып бұзылады. Осылайша белгіленген мерзімнен кешіккен «Цитадель» операциясы бойынша немістердің Орталық армиясы 75, ал фельдмаршал Э. Манштейн басшылық жасаған Оңтүстік армия 125 шақырымға дендей енуі керек болды. Немістер кеңес әскерлерінің Воронеж майданындағы күшін бұзып-жарып өтіп, Оңтүстік-Батыс майданының ту сыртынан шығу жоспарын қызу талқылап жатты. Егер бұл жоспар ойдағыдай орындалғанда келесі күш Мәскеуді алуға жұмылдырылар еді. Шешуші майданға дайындық дүлей дауыл алдындағы тыныштықты елестетті.

1943 жылдың наурызы мен шілдесі аралығында майдан даласында айтарлықтай ұрыстар жүріп жатпағанымен екі жақтың да қарсы барлау қызметі қауырт жұмыс істеді. Дәл осы кезеңде кеңес әскери қолбасшылары арасында да соғыс қимылдарын жүргізу туралы талас жүріп жатқан еді. Соғыс тактикасын талқылау кезінде генерал Ватутин ерекше белсенділік танытты, ол әуелі өзінің әріптесі генерал Василевскийге, сосын бас қолбасшы Сталинге немістерге қарсы шабуыл жасау қажеттігін дәлелдеп бағады. Оның пікіріне ден қойған Сталин Рокоссовский мен Малиновскийлерге осы ұсынысты зерттеуге тапсырма бергенмен Жуков пен Василевский жау әскерін Курск түбінде қарсы алу жайлы позицияларынан айнымайды. Айналып келгенде бәрі осы байламға тоқтағанымен генерал Ватутиннің ұрыс кезінде қорғана отырып, қарсы шабуылдау тәсілін тиімді пайдаланғаны белгілі.

Айтпақшы, осы шешуші ұрыста нақты шешім қабылдау арқылы көзге түскен Константин Рокоссовский туралы тарата айта кетейік. Соғыс стратегиясын жете меңгергендігі үшін екі мәрте Совет Одағының батыры атанған Рокоссовскийдің ұлты поляк.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.