Жетібай кенорнында қабат қысымын ұстау жүйесіндегі су айдау жұмыстары


КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасы үшін ең басты экономикалық мәселе материалдық - техникалық базаны жасаудан маңызды роль ауыр индустрияға тиесілі, және оның ішінде алдымен энергетика, қара металлургия, мұнай, газ, химия және мұнайхимия өнеркәіптері, машина жасау.
Қазіргі кезде материалдық өндірістің бірде - бір саласы мұнай мен газ өнеркәібінің өнімін пайдаланбай дами алмайды.
Мұнай мен газдың мұнайхимия өндірістерінде шикізат ретінде қолданудың өсуіне байланысты мұнай мен газ өнеркәсібін ары қарай жетілдіру қарастырылған.
Жетібай кенорнында мұнай өндіру тиімділігін жоғарлатуға рационалды игеру жүйелерін қолдану, бұрғылау жүмыстарының технологиясын жетілдіру, олардың техникалық жабдықталуын жақсарту, қабаттар мү_най бергіштігін арттырудың қазіргі жаңа эдістерін кеңінен еңгізу және прогрессивтік технологиялық процестерді пайдалану арқылы қол жеткізуге болады.
Қазіргі кезде су айдау - мұнай кен орындарын пайдаланғанда қолданылатын қабат қысымын үстаудың негізгі эдісі. Су айдаудың эртүрлі эдістері болады, бірақ олардың эрқайсысының артықшылықтары мен кемшіліктері бар. Жобалау кезінде су айдау жүйесін таңдау толығымен кеніштің күрылысына байланысты.
3
ІТЕХНИКА-ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1. 1 Кен орны жөніндегі жалпы мағлұматтар
Оңтүстік Жетібай кен орны экімшілік жағынан Қазақстан Республикасы, Маңғыстау облысы, Қарақия ауданына қарайды. Ол Жетібай және Жаңа Жетібай елді мекендерінің маңында орналасқан. Жақын елді мекендер болып Ақтау қаласы 80 км, Жаңа Өзен қаласы 75 км, Құрық ауылы 65 км. Бүл елді мекендер Оңтүстік Жетібай кен орнымен асфалыталған автомобиль жолдарымен, сонымен қатар темір жолмен байланысады.
Кен орны аймағы үсақ төбелі жазықтық болып келеді, абсолюттік биіктік белгілері +165-+139 м. Арасында өзгеріп отырады. Аудан
климаты шұғыл континентальды, өзінің ерекше қүрғақтылығымен ерекшеленеді. Жылдық жауын-шашын мөлшері 140 мм-ге дейін жетеді. Абсолюттік ең жоғаргы температура +47°С, ал ең төменгі температура -35°С. Ауаның орташа жылдық температурасы +10°С. Күшті жел мен шаңды дауылдар жиі көтеріліп тұрады, соғатын желдің негізгі бағыты солтүстік- шығыс болып табылады. Қыстың күндері 1 м тереңдікке дейін тоң қатады.
Кен орындарының өндірістік мұнай-газдылығы 1961 жылы анықталды. Кен орны мұнай өндіруші мекеме - "Маңғыстаумұнайгаз" өндіріс бірлестігінің "Жетібай мұнай" мұнай-газ өндіру басқармасы, ал бұрғылау жүмыстарын жүргізуші осы өндірістік бірлестіктің Жетібай бұрғылау жүмыстары басқармасы. Кен орны үстімен Ақтау-Жетібай-Өзен-Макат-Атырау темір жолы өтеді. Өндірілген мұнай жолайғы қыздыру пунктері арқылы Өзен- Атырау -Самара және Өзен-Жетібай-Ақтау мұнай күбырларымен тасымалданады. Бүнымен қоса Ақтау қаласындағы
аймақтан танкерлерге күйылып, басқа мемлекеттерге аттандырады. Көп қабатты кен орны Жетібайдан 1969 жылдан бері мұнай өндірілуде.
Ауданды ауыз сумен қамтамасыз ету үшін Сауысқам-Өзен-Жетібай және Ақтау- Жетібай су қүбырлары тартылған. Ал өндірістік қажеттерге жүмсалатын техникалық су арнайы үңғылардан алынады.
1. 2 Алаңның геология - геофизикалық зерттеу тарихы
1951-1953 жылы Маңғыстаудың ойы мен үстірті үстінде 1-500 000 масштабымен аймақтық гравитациялық түсіру жүргізілді. Осы түсірумен Жетібай дөңі де қамтылды, бірақ картада ол ауырлық күштерінің локальдақ түйық ауытқуы ретінде емес, белгісіз пішінді гравитациялық шығыңқы жер болып шықты. 1955 жылы Маңгыстау түбегінің тереңдік қүрылымын
h
БГБҒЗИ аймақтық-сейсмикалық зерттеулермен анықтады. Жетібай қүдықтарымен өткен бір сейсмикалық тілмеден сейсмикалық тірек қабатының элсіз иілуі байқалады. Осы сейсмикалық профильдің негізінде Б. Динов пен О. Черепанов қабаттардың иілген жерінде күрылымның бар екендігі жайлы болжам жасап, оны күдықтардың атына сай - «Жетібай» деп атады.
1957-1958 жылдары БГБҒЗИ-мен Жетібайда Оңтүстік Маңғыстау жағдайларында антиклинальдық күрылымдарды анықтау мақсатын көздеген жоғарғы дэлдікті гравиметрияны қолданған гравитациялық түсіру болды. Бірақ бұл тэсіл көп таратылмады.
1958 жылы сейсмикалық түсірулер тағы да жүргізіледі де нэтижесінде көтерілімнің тереңдік қүрылысы зерттеледі және нокан қабаты табанының 3 шағылыстырғыш қабатының қүрылымдық картасы жасалады.
1959 жылы «Маңғышылақмұнайбарлау» тресті іздеу-барлау үңғыларын бұрғылап бастайды. 1961 жылы №2 үңғыдан III және IV кабаттарды сынау кезінде өндірістік маңызы бар екндігі анықталды, ал сэл кейін №6 үңғыдан XII қабаттан күшті мұнай-газ, су фонтаны атқылады. ¥ңғы дебиті шамамен 300 м 3 /тэулік болған, бүның ішінде 60-65 % мұнай, 35-40 % газ болды.
Мұнайдың өндірістік ағыны алынған соң 1962 жылы Юра жүйесінің 14 қабатын игеруге барлау және айқындауды көздеген өндірістік барлау жобасы жасалды. Қабылданған жобаға сэйкес 130-дан аса қүм қабаттары мен аралықтарынан түратын қалыңдығы 900 метрдей бүкіл өнімді қабатты қалың үш барлау қатарына бөледі. Бірінші қатарға I-VI қабаттар, екінші қатарға VI-X қабаттар, үшінші қатарға XI-XIV қабаттар жатқызылады. Барлаудың эрбір қатары жеке бөлек ұңғылар торы бойынша бұрғыланады, үңғылар арасы 1 -2 км болды. Қабаттарды сынау жоғарыдан төмен жүргізіледі. ¥ңғыда 12 объектіге дейін сыналды.
1974-1975 жылдары Жетібайда 16 көрсеткіштік ұңғыма бұрғыланды, оның 14-ін «Маңғыстаумұнай» өндірістік бірлестігі бұрғылады. 1976-1980
жылдары Оңтүстік Маңғыстауда оныншы және одан арғы бесжылдықтарға іздеу-барлау жүмыстарының майданын дайындау максатында ірі мұнай-газ қорларын аньщтау және зерттеу жүмыстары жүргізіледі. Сонымен қатар осы қорлардың ірі тектоникалық элементтермен қатынасы дэлелденді.
1973 жылдан бері карай кен орнын игеру қабат қысымын көтермелеп ұстау арқылы жүзеге асып келеді. Бүның өз ішінде XII кабат айдаушы үңғылар қатарымен блокты қию тэсілімен игерілсе, VIII, X, XI қабаттарды игеруге контур ішілік суландыру тэсілі қолданылады.
1. 3 Стратиграфия
Жетібай кен орнында терең барлау үңғыларымен жоғарғы триастан неоген-төрті жастағы шөгінді жыныстардың шамамен үш километрлік қалыңдығы ашылған және олардың Юра жүйесіндегі щөгінділері өнеркәіптік-мұнайлы болып табылады.
Мезазойлық дэуір
Триастық жүйе. Жоғарғы бөлім (Т 3 )
Ұңғылармен 18, 28, 33, 63, 66, 71, 73, 92; НВО-2708 метр тереңдікте кезектесіп құмтастармен, алевро қабатшалары бар алевролиттермен; саз балшықтар мен аргелиттермен көрсетілген жоғарғы триастың шөгінділері ашылған. Қү_м тастар тығыз, сұр ү_сақ, түйірлі, саз балшықты алевролитті. Құмтастардың құрамы кварциттің едэуір қоспасы бар кварцты-полевошпаттық, мускавит және эффузивті жыныстардан құралған. Құмтастар мен алевролиттер негізінен базальтті және қуысты типті сазды-карбонаттық, сонымен қатар саз балшықты-хлораттық цементпен цементтеліп кеткен. Аргелиттер күкірт-сұрлы, алевролитті; каолит гидроқабатшалы. Тік жарықшақтар кальцитпен көрсетілген. Ашылған қалыңдығы 253 метр.
1. 4 Мұнайгаздылық
Жетібай кен орны субендікті жазықтықты ірі антиклиналдық қатпарға үйлескен. Юра горизонтының құрылымдық бет бойынша оның өлшемдері 22x6 километр көтерілу амплитудасы 65 метр болған кезде. Құрылым айтарлықтай жатық, құлау бұрышы тереңдік бойынша 2қ-тан 5қ-ққа дейін өседі.
Терең барлау ұңғыларымен кен орнында жоғары триастықтан бастап төртік жасқа дейінгі шөгінді тау жыныстарының үш километрлік қалыңдығы, олардың ішіндегі юра жүйесінің шөгінділері өнеркәіптік мұнайлы болып табылады.
Газ бөлігінің қуыстық көлемі М пор =0, 82; 5, 8x1, 2 километр және кеніштікі 13, 6x3, 5 километр, М пор =0, 6 кеніштігі 12, 5x4, 0 километр.
Б-бумасының «Бң, «Б 2 +Б 3 ң қабатына екі мұнайгазды кеніне байланысты. Олардың өлшемдері сэйкесінше газдық бөріктікі ПХ, 1, 75 километр және кеніштікі 17, 2x5 километр, М пор =0, 16 газдық бөліктік 3; 8х1, 4 километр және кеніштікі 16x4, 2 километр М пор =0, 02.
VIII горизонт жоғарыда жатқан горизонттан қалыңдығы шамамен 4-17 метр болатын сазды бөліммен бөлінген.
Горизонт, жалпы қалыңдығы 150-160 метр болатын гоизонт бағынышты мәнге ие, қуаты аз өткізбейтін ерекшеліктері бар бір текті тұтас қалыңдықтықтағы кұмтасты-алевролиттік жыныстармен көрсетілген. Коллектор қима бойынша да және аудан бойынша да жақсы ұсталған, күнделікті тараумен сипатталады. Кейін қабаттық, төбелі, табан суы бар мұнайгаздылығы. Газ бөлігінің 6, 2x2 километр, мүлайлы бөлігі 7, 5x3, 2 километр, М пор =0, 38
Горизонт астының тиімді қуаттылығы едэуір кең ауқымда толқиды 3, 6-дан 20м дейінгі аралықта және орташа алғанда 8, м-ге тең. Горизонт асты VIII а+б қабаттың, төбелі шекті суары бар мұнайгаздылы кенішті білдіреді. Көтерілудің төбе алдындағы бөлігі солтүстік-батыстан, оңтүстік-шығысқа қарай шығыңқы бұрыштармен күрделенген, олардың екеуі негізгі төбе келеді.
Нақтылы корреляциямен кеніштің нүсқа сыртындағы аумағындағы батыс күшклинал (655 үңғы) және оңтүстік қанат (68 ұңғы) ауданында VIII а+б горизонт тастының жоғарыда жатқан УП горизонтымен бірігіп кеткендігінің екі онша үлкен емес аймақтары белгілі болған. Сонымен қатар, кеніне шегінде горизогтасты
1. 5 Сулылығы
Гидрохимия мен гидродинамика бойынша материалдардың негізінде Жетібай кен орнының қимасындағы геологиялық күрылым мен мұнайлылықтың мәндерін есепке алғанда екі гидрогеологиялық сатыға бөлуге болады: юра және бор.
Юра шөгінділерінің сулары бор шөгінділерінің суларынан ерекшеленеді. Бүлар тығыздығы бойынша (1109-1110 кг/мг) үлкен және минералдылығы 140-160 г/л хлоркальцийлі типті түздьщтар.
Скважинаның орташа шығымы 50 м7тэу құрайды. Юра қабат суларының химиялық құрамы біркелкі.
XII горизонттық табан суы №6 скважинаның ашық фонтандауы мұнаймен бірге алынды. Оның жалпы сұйықтағы мөлшері 35-40 %.
Бор шөгінділері тең, апт және баррем горизонттарының суларың тығыздығы 1102 кг/м-ті құрайды. Төменгі бор сулары тоғыз горизонттан алынды, олардың шығымы 0, 2-ден 903, 7 м/тэу дейін жетті. Бүл горизонттардың суларының тығыздығы 1018-1020 кг/м 3 құрайды. Барлық сулар сульфатты-натрийлі типті. Тек қана готерив ярусының суы хлор-кальцийлі. Құмтастар мен алевролиттер су араластырғыш жыныстар және саздар мен аргиллиттер су тірегіш жыныстар болып табылады.
Жетібай ауданындағы сормат шөгінділерінің сулары тұздылау, арынсыз, тереңдігі 30 метрге жететін шығымы аз кұдықтар. Құдықтардан алынатын судың шығымы шамамен 260-330 м7тэу. Ңақты талдаулардың мәндері бойынша Жетібай кен орнының юра және бор горизонттары үшін корреляционды гидрохимиялық графиктер тұрғызылды.
Графиктер бойынша иодтың концентрациясы 6-8 мг/л эдетте кездеспейді. Жетібай үшін көбінесе иодтың құрамы 10-11 мг/л, бірақ 15 мг/литрден аспайды. Жетібайдың өнімді горизонттарының (VIII-XI горизонттар) төменгі қабатында иод мөлшерінің үлғаюына беталыс қатты байкалмайды. Ортаңғы юра кешеніндегі суларда аммоний 60-тан 130 мг/литрге дейін мөлшерде кездеседі. Әсіресе төменгі шегі тэн.
Бор ортаңғы юра кешеніндегі сулардың барлық сынамаларынан тадылды. Оның концентрациясы 20-52 мг/литр шегінен аспайды. Көбіне жиі кездесетін бор концентрациясы шамамен 30-40 мг/л. бор концентрациясы шамамен 30-40 мг/л.
Сгрукрая карга Ш гариэонге шоррш Жетыбай
Мәшіаб 1:25000
IB
1. 6 Жетібай кен орнының ағымдағы игеру жағдайын талдау
1. кесте - Жетібай кенорнын игерудің технологиялық көрсеткіштерінің
негізгі динамикасы
Мұнай бойынша орташа
дебит, т/тәу
Сұйык бойынша орташа
дебит, т/тэу
Баланстык кордан өнім алу,
%
Ағымдағы мұнайбергіштік,
%
Жиналған газ өндіру,
3
млн. м
u
1992 жылдан бастап кенорьшды игеру, соңғы рет жасалған игеру жобасы бойынша жүргізілуі қажет еді. Бірақ обьективтік себептерге байланысты, яғни МГӨБ жалпы экономикалық жән финанстық жағдайдың қиыншылығына, бұрғылау, жерасты қондырғыларын жөңдеу жұмыстарының қымбаттауы, жобалық шешімдердің орындалмауы, осыдан негізгі нақты көрсеткіштер жылдан жылға жобалық көрсеткіштерден кейін қалып отырды.
Бұрғылау жұмыстарының көлемінің азаюуы, мүлай, су айдайтын скважиналардың техникалық себептерге байланысты тоқтауы, осының салдарынан қозғалыстағы скважиналарының жөңдеу аралық кезеңі қысқарды.
Механикалық тәсілмен мұлай өндіруге, техникалық бөлшектердің және терең сорапты қондырғылардың жетпеуінен, қозғалыстағы скважиналар оптималдық режимді жұмыс жасай алмады, осының салдарын скважиналардың дебитінің азаюына экелді.
Мұнай өндірудің, скважиналарда бұрғылаудың жобалық көрсеткіштері қалыптасқан жағдайда орындалмады, сондықтан мүлай газ өндіру басқармаларының нақты мүмкіншіліктерін есептеп, жуық арада қайтадан қарау қажет. Сонымен қатар, экономикалық жағдайдың эр уақытта өзгеруіне байланысты, алыс болжам жасаудың эзірше мағынасы жоқ. 2000 жылы жаңа тэсілдер енгізу арқылы қабаттың мүлай бергіштігі артты.
2003ж Жетібай кенорны бойынша 900 мың т-дан астам мұнай өндірілді. Өнімнің сулануы - 51, 5 %. Қозғалыстағы мулай скважинасының орташа тэуліктік дебиті - 5, 6 тн/тэулігіне, ал сұйық бойынша- 11, 5 тн/тэулігіне. Мұлай өндірудің өсуімен бірге, сұйық өндірудің көлемі өсіп, 2293, 5 мың м 3 қүрайды. Қозғалыстағы су айдайтын скважинаның сыйымдылығы 137, 4 м 3 /тэулік құрайды.
Кенорьшның өнімділік қабаттарына нүсқа ішімен 1970 жылдардан барлығы 168 млн м 3 салқын су айдалды. Барлығы 172, 5 млн м 3 су айдау нэтижесінде өнімділік қабаттарының жыныстары салқындалды,
температурасы 5-7°С төмендеді.
il
1, 5кесте - Жетібай кенорнының игеру объектілерінің энергетикалық жағдайы
Рпл на
01. 01. 04
МПа
Давление
насыщения
нач МПа
Давление
насыщение на
01. 01. 92г
МПа
Рпл нач -
Рпл тек
МПа
¥ңғымалар қорының сипаттамасы.
1. 01. 2004 ж жағдай бойынша Жетібай кенорнында - барлығы 1329 скважина, өндіруші - 944 ұңғыма, соның ішінде пайдалану қоры - 529 (60%), айдайтын скважина қоры - 385 (28%), оның ішінде қозғалыстағы -107 скважина бар (Кесте 1. 4) .
Қозғалыссыз қордағы 385 өндіру скважиналарының қүрылымы төмендегідей:
- жер асты жабдығы апаты
- суланғаны
- пайдалану колоннасындағы ақау
- басқа қабатқа аударуды күту
- күрделі жөндеуден кейін қалдырғаны және физикалық жоюды күтіп түрғаны
Су айдайтын скважиналардың қордағы тұрған себебі төмендегідей:
- жерасты жабдығының апаты
- пайдалану колоннасының ақауы -сыймдылықтың жоқтығы -күрделі жөндеуден кейін тасталғаны және физикалық жоюды күту
- ату интервалының жабығы
65 29 84 21
47
215 ұңғымасының қозғалыссыз
-27
-41
-3
-94
-2
ІЬ
Қозғалыстағы скважина қорының пайдалану тәсілі - терең сорапты - 100%) . 1. 01. 2004 ж қозғалыссыз қорда 600 скважина болды, оның 385 ұңғымасы - (64%) өндіру қорынан және 215 ұңғымасы - су айдайтын скважиналар (36%) .
1. 6 кесте- Жетібай кенорны бойынша ұңғымалар қорының 01. 01. 2004 ж. жағдайы
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz