Цифрлық тарату арналарын жобалау жайлы

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1. Берілген мәліметтер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 4
2. Техникалық сипаттама және БЖ циклінің құрлымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
2.1 Техникалық сипаттама және АКУ . 30 беру жүйесі циклінің құрлымы ... ... ... . 5
2.2 Техникалық сипаттама және ИКМ.120 . А беру жүйесі циклінің құрлымы ... . 5
2.3 Техникалық сипаттама және ИКМ.480 беру жүйесі циклінің құрлымы ... ... ... . 6
2.4 Цифрлық беру жүйесіндегі қолданылатын электрлік кабельдер ... ... ... ... ... ... .. 6
3. Регенерация аумағының ұзақтығын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 8
3.1 Жергілікті аумақ желісін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8
3.2 Ішкі аймақ желісін есептеу ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 8
3.3 Магистрлды аймақ желісін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 9
3.4 Қашықтықтан қоректену тізбегін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 10
4. Генератордың кірісіндегі қажетті және күтпелі қорғанушылықты есептеу ... ... 12
4.1 Регенератордың кірісіндегі рұқсат етілген қорғанушылықты есептеу ... ... ... ... ... 12
4.2 Регенератор кірісіндегі күтіліс қорғанысын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 13
4.2.1 Симметриялы кабельдермен ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 13
4.2.2 Коаксиалды кабельдермен ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
5. Қажетті кванттау санының деңгейін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 16
5.1 Бір қалыпты кванттау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 16
5.2 Кванттау сипаттамасын құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 17
6. Ақырғы құрылғының шуын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 20
6.1 Дискреттеу периоды кезіндегі номиналды мәнінен рұқсат етілген мөлшерге ауытқуын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 20
6.2 Кванттау шуымен ипструменталды шу арасындағы қатынасты есептеу ... ... .. 21
6.3 Иеленбеген арналарды шудан қорғанысын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 22
7. ЦБЖ . нің сенімділігін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24
8. ХЭО (ТТХКК) G.821 ұсынысына сәйкес НЦА бойынша информацияны тарату сапасын нормалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 26
9. Қажетті станциялық жабдықтарды комплекттеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 27
9.1 Жергілікті желідегі стационарлық құрылғыны комплектациялау ... ... ... ... ... ... 27
9.2 Ішкі аймақтық желідегі стационарлық құрылғыны комплектациялау ... ... ... ... 27
9.3 Ішкі аймақтық желідегі стационарлық құрылғыны комплектациялау ... ... ... ... . 27
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 28
Қолданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 29

Қазіргі заманға сай инженерлер нақты техникалык талаптарды қанағаттандыратын байланыс жүйелерін жобалай отырып, жобаланып отырған байланыс жүйесінде алынған беру әдістерінің потенциалдық мүмкіншіліктері толығымен іске асатын, байланыс жүйелерінің потенциалдыққа жақындату үшін байланыс жолдарының мінездемелерін жақсарту жолдарын бағалай білуі керек.
Көпарналы байланысқа бірден бір қойылатын талап жоғарғы эффектифті БЖ құру болып табылады. Көпарналы электробайланыс әдістерін қолдана отырып БЖ құру бір уақыт мезетінде бір арнамен бірнеше хабарларды таратуға мүмкіндік береді.
БЖ құруда бірнеше әдістер қолданады, яғни, таралу ортасына байланысты және берілетін информацияға байланысты әртүрлі арналармен және тракттерді құру. Қазіргі уақытта БЖ – де арнаны жилікпен бөлу және уақытпен бөлу түрлері қолданады.
Кең қолданыс тапқаны ол БЖ – де арнаны жилікпен бөлу, өйткені осы әдістің көмегімен көп арнаны құрастыруға қол жеткізуге болады. Бірақ соңғы жылдары арнаны уақытпен бөлу тез қарқынмен қолданысқа енуде, бұл әдістің барысында сигнал цифрлық формаға түрлендіру жолымен арна арқылы таралада, сонымен қатар арнаны уақытпен бөлу әдісінің қатесі арнаны жилікпен бөлуге қарағанда әлде құрлым аз 10 – 7 .

1. Зингеренко А.М. Баева Н.Н. Тверецкий М.С. Системы многоканальной связи. - М.: Связь, 1980г.
2. Баева Н.Н. Многоканальная электросвязь и РРЛ. - М.: Радио и Связь, 1988г.
3. Иванов А.И., Гордиенко В.Н., Попов Г.Н. и др. Цифровые и аналоговые системы передачи. - М.: Радио и связь, 1995.
4. Берганов И.Р., Гордиенко В.Н., Крухмалёв В.В. Проектирование и техническая эксплуатация систем передачи. – М. : Радио и связь, 1989.
5. Левин Л.С., Плоткин М.А. Цифровые системы передачи информации. - М.: Радио и связь, 1982.
6. Многоканальные системы передачи: Учебник для Вузов/ Н.Н.Баева, В.Н.Гордиенко, С.А.Курицын и др.; Под ред. Н.Н.Баевой и В.Н.Гордиенко – М.: Радио и Связь, 1997

Пән: Автоматтандыру, Техника
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 24 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ
АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС ИНСТИТУТЫ
Телекоммуникациялық жүйелер кафедрасы

Курстық жұмысқа арналған
түсіндірмелік жазба
Тақырыбы:Цифрлық тарату арналарын жобалау

Жетекші:

Шұғайып У.

Орындаған:

Бакенова Л. А.

Тобы ЭМСк-06-1

Сынақ кітапшасының №...21

Алматы 2009
Мазмұны

Кіріспе
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1. Берілген мәліметтер
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... . 4
2. Техникалық сипаттама және БЖ циклінің құрлымы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5

2.1 Техникалық сипаттама және АКУ – 30 беру жүйесі циклінің құрлымы
... ... ... . 5
2.2 Техникалық сипаттама және ИКМ-120 – А беру жүйесі циклінің құрлымы
... . 5
2.3 Техникалық сипаттама және ИКМ-480 беру жүйесі циклінің құрлымы
... ... ... . 6
2.4 Цифрлық беру жүйесіндегі қолданылатын электрлік кабельдер
... ... ... ... ... ... .. 6
3. Регенерация аумағының ұзақтығын есептеу
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 8
1. Жергілікті аумақ желісін есептеу
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... 8
2. Ішкі аймақ желісін есептеу ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... .. 8
3.3 Магистрлды аймақ желісін есептеу
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
3.4 Қашықтықтан қоректену тізбегін есептеу
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 10
4. Генератордың кірісіндегі қажетті және күтпелі қорғанушылықты
есептеу ... ... 12
4.1 Регенератордың кірісіндегі рұқсат етілген қорғанушылықты есептеу
... ... ... ... ... 12
4.2 Регенератор кірісіндегі күтіліс қорғанысын есептеу
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 13
4.2.1 Симметриялы кабельдермен
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... 13
4.2.2 Коаксиалды кабельдермен
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... 14
5. Қажетті кванттау санының деңгейін есептеу
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 16
5.1 Бір қалыпты кванттау
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... . 16
5.2 Кванттау сипаттамасын құру
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... 17
6. Ақырғы құрылғының шуын есептеу
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
6.1 Дискреттеу периоды кезіндегі номиналды мәнінен рұқсат етілген
мөлшерге ауытқуын есептеу
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
6.2 Кванттау шуымен ипструменталды шу арасындағы қатынасты есептеу
... ... .. 21
6.3 Иеленбеген арналарды шудан қорғанысын есептеу
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 22
7. ЦБЖ – нің сенімділігін есептеу
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... 24
8. ХЭО (ТТХКК) G.821 ұсынысына сәйкес НЦА бойынша информацияны тарату
сапасын нормалау
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... . 26
9. Қажетті станциялық жабдықтарды комплекттеу
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 27
9.1 Жергілікті желідегі стационарлық құрылғыны комплектациялау
... ... ... ... ... ... 27
9.2 Ішкі аймақтық желідегі стационарлық құрылғыны комплектациялау
... ... ... ... 27
9.3 Ішкі аймақтық желідегі стационарлық құрылғыны
комплектациялау ... ... ... ... . 27
Қорытынды
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 28
Қолданылған әдебиеттер
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... 29

Кіріспе

Қазіргі заманға сай инженерлер нақты техникалык талаптарды
қанағаттандыратын байланыс жүйелерін жобалай отырып, жобаланып отырған
байланыс жүйесінде алынған беру әдістерінің потенциалдық мүмкіншіліктері
толығымен іске асатын, байланыс жүйелерінің потенциалдыққа жақындату үшін
байланыс жолдарының мінездемелерін жақсарту жолдарын бағалай білуі керек.
Көпарналы байланысқа бірден бір қойылатын талап жоғарғы эффектифті БЖ
құру болып табылады. Көпарналы электробайланыс әдістерін қолдана отырып БЖ
құру бір уақыт мезетінде бір арнамен бірнеше хабарларды таратуға мүмкіндік
береді.
БЖ құруда бірнеше әдістер қолданады, яғни, таралу ортасына
байланысты және берілетін информацияға байланысты әртүрлі арналармен және
тракттерді құру. Қазіргі уақытта БЖ – де арнаны жилікпен бөлу және уақытпен
бөлу түрлері қолданады.
Кең қолданыс тапқаны ол БЖ – де арнаны жилікпен бөлу, өйткені осы
әдістің көмегімен көп арнаны құрастыруға қол жеткізуге болады. Бірақ соңғы
жылдары арнаны уақытпен бөлу тез қарқынмен қолданысқа енуде, бұл әдістің
барысында сигнал цифрлық формаға түрлендіру жолымен арна арқылы таралада,
сонымен қатар арнаны уақытпен бөлу әдісінің қатесі арнаны жилікпен бөлуге
қарағанда әлде құрлым аз 10 – 7 .

Берілген мәліметтер

1. ЦБЖ аумақ алыстықтары:
Жергілікті Lж = 66 км
Ішкі аймақтық Lі.а.=505 км
Магистралді Lм = 2400 км
2. ЦБЖ аппаратураларының типтері және кабель түрлері:
Жергілікті АКУ – 30, кабель типі Т – 0,6;
Ішкі аймақтық ИКМ – 120 – А , кабель типі ЗК – 1×4×1,2;
Магистралді ИКМ – 480, кабель типі МКТ – 4 жұбымен 1,24,6;
3. Құрылғылар мен кабельдердің сипатамалары:
Симметриялық кабельдер үшін өтпелі өшулер:
А0құр= 65 дБ ширатылған
А0құр= 83 дБ шоқталған
А1құр= 80 дБ ширатылған
А1құр= 91 дБ шоқталған
Түзетуші күшейткіштің шу коэффиценті:
Fтк = 3 дБ
Дискреттеу шуынан қорғаныс:
Адш = 50 дБ
ҚКмҚО – дағы ҚК кернеуінің түсуі:
U = 6 (B)
Сигнал Пикфакторы:
Qпик = 15 дБ
Генератордың бөгеуілге қарсы тұрақтылығының қоры:
∆Ақор= 10 дБ
Сигнал волюмінің ортаквадраттық ауытқуы:
σу = 2 дБ
Сигналдың орташа мәні:
у0 = -12
Келтірілген инструменталды түрлендіргіштің ортаквадраттық ауытқу
қателігі:
ε = 3. 10- 4
Шу кванттауынан минимальді қорғаныс:
А кв мин = 23 дБ

1. ТЕХНИКАЛЫҚ СИПАТТАМА ЖӘНЕ БЖ ЦИКЛІНІҢ ҚҰРЛЫМЫ

1. Техникалық сипаттама және АКУ – 30 беру жүйесі циклінің құрлымы

Негізгі параметрлері және атқаратын функциялары бойынша әмбебап арна
құру АКУ-30 аппаратурасы ИКМ-30-4 АЦҚ жүйесіне өте жақын. Бүның көмегімен
әр бағытта 1 НЦА және 30 ТЖ арналары ұйымдастырылады. Топтық цифрлық сигнал
АКУ-30 шығысының (қабылдаудың кірісі) жағында НДВ-3 (AMI коды түрінде
мүмкіндік бар) коды түрінде берілген. НЦА цикылында 16 арналық аралықпен
берілген және қажет болған жағдайда КҚ-13 (ИКМ-30-4 кара) аппаратурасымен
қалыптастыратын топтық сигналды беруде қолдануға болады.
АКУ-30 аппаратураеы негізінен ИКМ-120,480,1920, СОПКА 2,3,4 және
жүйелерімен жұмыс істеп, сәйкесінше ТЖ 120,480,1920 арналарын ұйымдастыру
үшін арналған. АЦЖ аппаратурасынан элементтік базасымен, конструкциялық
рәсімделуімен, жақсартылған электрлік параметрлерімен және куатты
диагностикалық параметрлерімен біршама ерекшеленеді. 2600*120*225 мм
габариттері бар аналогты - цифрлы арна құрушы (САЦК-1) ұстап тұру
қондырғысына орналастырылады. Осымен бірге онда енгізу құрылғысы (ЕҚ),
қосалқы электр қоректендіру көздері (ҚЭҚК), қызмет көрсету құрылғысының
жиынтығы (ҚКҚЖ) орналастырылады. Берілген жиынтықтардың өлшемдері бір ұстап
тұру құрылғысында 4 АКУ-30, 4 КИЭ, 1 КСО және 1 УВ қондыруға мүмкіндік
береді. АКУ-30 аппаратурасы сериялық түрде шығарылады.

2.2 Техникалық сипаттама және ИКМ-120 – А беру жүйесі циклінің құрлымы

Аппаратура МКС түрлі кабелдері арқылы бір және төрт төрттік
симметриялық кабелдерімен зонаішінде жұмыс істеуі үшін арналған. ИКМ-120A
аппаратурасы ТТХКК-ның иерархиялық түрінің екіншілік ЦБЖ-сы болып табылады.
Бүның көмегімен әр бағытта 4 цифрлық біршшілік электрбайланыстың типтік
арналарын және телефон байланысының қызмет арнасын ұйымдастрады.Топтық ЦБЖ
-нің топтық жылдамдығы 8448 кбитс.
ИКМ-120А аппаратурасының максимал байланысының ара қашықтығы — 600 км.
ҚКмҚО -рі әр 5±0,8 км - ден кейін,ал ҚКҚО әр200км - ден кейін
орналастырылады. Циклдық қайталану жиілігі - 8 кГц. Циклдық структурасы
ТТХКК-ның кепілдемесіне сай келеді. Цикл 4 қосалқы циклдарға (Қ0Д1Д2,ҚЗ)
бөлінген. Әр қосалқы циклдарда 264 тактілік интервалдар бар. Біріншілік
цифрлық интервалдарды (2048 кбитс) топтыққа енгізу екі екі командалық
басқаруы бар жылдамдықтарды екі жақты келістіру кезінде жасалады.
Біріншілік құрамдық ағынның (ҚА) ақпараттық сигналы әр қосалқы циклдың
9,13,17,...261 (барлығы 64) тактылық аралықтарында беріледі. Екшші КП-те
беріледі ТИ,10,14,18,...262, үшінші ТИ 11,15,19...264, және төртінші ТИ
12,16,20...264-да беріледі. Екіншісінікі ТИ 2,Ш,2,3, үшіншісінікі ТЙ 3
П1,2,3 төртіншісінікі ТИ 4 Ш,2,3. Жылдамдықтарды теріс келістірген кезде
косалкы ақпараттык символ: біршшісі біріншісі КП - ТИ5 П3,екіншісі ТИ6 ПЗ,
үшіншісінікі ТИ7 ПЗ және төртіншісінікі ТИ8 ПЗ - де беріледі. Жылдамдықты
тура келістірген кезде балласты позициялар ТИ3...12 ПЗ-да орналасады.
Синхоросигнал ТИ1...8П -да. Телефонды қызметті байланыстың сигналы ТИ5...8Ш
-да. Жүйелік, технологиялық арналар ТИ5...8 ПЗ-те ұйымдастырылады. Циклдық
синхронизмнің кайта қалпына келуінің орта уақыты 0,75 мс. Енгізілетін
қосалқы ағындардың жылдамдықтарының максимал келістіру жиілігі 102Гц. ЕУТҰ
және КП мен енгізілетін уақыттың флюктуациялар 10 Гц - тен жоғары тактілік
интервалдар спектрінде 6% аспайды және 10 Гц - тен төмен жиіліктерде
тактілік аралықтарынан аспайды.

3. Техникалық сипаттама және ИКМ-480 беру жүйесі циклінің құрлымы

ИКМ 480 аппаратурасы зонаішілік жөне магистралды желілерде жұптары
1,24,4 мм МКТ-4 кабелін тығыздау арқылы ұйымдастыру үшін арналған.
Апппаратура БЖ 480 арнасының топтық ағынын 34 368 кбитс жылдамдықпен
ұйымдастыруын қамтамассыз етеді. Сызықтық тракт бірлік сұлбамен
ұйымдастырылған. Аппаратура құрамына үшінші реттік уақыттық топ құру
құрылғысы, линиялык трактінің шеткері кұрылғысы, кызмет көрсетілмейтін
қайтаөндіру орындары, және келесі бақылама өлшеу құрылғылар құрамында
кодтар генераторы ГК34, аймағының еліктемесі (иммитатор) ИКУ-34, ДО-34
детекторлары бар цифрлық трактілерді поспртизациялауды және регенератордың
параметрлерін тексеру пульті (ГШРПТ-34) бар. 1,24,4 мм коаксиалды
жұптарының 17 184 кГц жиіліктегі жарты тактілі қайта өндіру аймағындағы
өшуін және де кабелдің тарамыстарының кедергісін және кабел тарамыстарының
оқшауламасының кедергісін елшейтін өлшеуіш құрылғысы, регенератордың
шығысындағы импульстін амплитудасы мен қателер коэффициентінің шамасына
қарай байланыска далалық жағдайларда үзіліссіз ене отырып бүзылғандығына
баға беруін қамтамасыз ететін ПКРУ-34 қайта ендіріу аймағын бағалау
құрылғысы кіреді.
ҮУТҚ құрылғысының беру жағында ИКМ 120 аппаратурасы өндіріетін 8448
кбитс жылдамдықты 4 цифрлық ағынды биттік біріктіру арқылы топтык ағынды
кұру жүзеге асырылады. СЛТ (соңғы линиялың тракт) құрылғысы ҚКмҚО-ы
арақашықтықтан қоректендіру, кабелдің өзге жұптары арқылы қызметгік
байланысты жүзеге асыруды қамтамасыз етеді. Екі ҚКҚО арасындағы секция
ұзындығы 200 км. Регенерация аумағының номиналды ұзақтығы 3 км.
ҮУТҚ құрылғысында екі жакты жылдамдықтарды келістіру және екі
командалы басқару қолданылады. Құрылғыларда синхронды және асинхронды жұмыс
режимдері қарастырылған. ФАПЧ қондырғысында жазу және санау моменттері
арасындағы уақыт аралығы мәндері туралы аралык, хабар қолданылады. Бүған
қарамастан жиіліктің барлық диапазондарында ҮУТҚ құрылғысымен енгізілетін
уақыттық флуктуация мәні 5% аспайды. Циклдык синхрондау жүйесі - адаптивті
ҮУТҚ құрылғысында топтық сигналдарды КВП-3 немесе ЧПИ кодтары аркылы құру
мүмкіндігі карастырылған. Топтық сигнал алдын ала скембірленеді. Бақылау
және сигналдау жүйесі автоматты түрде бүзылған блок номерін анықтауды
қамтамассыз етеді. Әртүрлі станцияларда орналасқан ҮУТҚ құрылғыларының
арасында дельта модульяцияны қолдана отырып цифрлық арна аркылы қызмет
байланысының арнасын кұру мүмкіндігі бар.

4. Цифрлық беру жүйесіндегі қолданылатын электрлік кабельдер

Регенерация ұзындығын есептеген кезде, байланыс кабелдерінің
параметрлерінің бірнеше мәндерін білу керек: өшу коэффициентш, өтпелі
өшуін, толқындық кедергісін және т.б. Әр түрлі жиіліктердегі кабелдер
параметрлерінің нақты мәндері сызықты кабелді сипаттамалар анықтама
әдебиеттерде келтірілген. Курстык жобаны орындаған кезде төменде
келтірілген келістірілген есептік қатынастар және орташа мәліметтер
қолданылады.
Көпжұпты төменгі жиілікті симметриялық кабелдер үшін
өшу коэффициентінің орташа мәнідері 4-ші кестеде келтірілген (1024 кГц
жиілікте).

4– кесте

Кабель типі Т-0,5 Т-0,6 Т-0,7 ТП-0,5 ТП-0,7
(, дБкм 20,5 18,2 16,1 17,1 12,6

Әр түрлі жшліктердегі (ЦБЖ-нын жиіліктерінің жұмыс диапазонында)
жоғарғы жиілікті симметриялық және коаксиалды кабелдер үшін a(f) өшу
коэффициентін 5-ші кестеде келтірілген формулалар арқылы жүзеге асыруға
болады. Дәлдігі практикалық есептеуге жеткілікті кабелдік тізбектердің
толқындык кедергілерінін Z„ модульдерінін номинал мәндері жиілікке тәуелсіз
деп есептеуге болады. Бұл мәндерде 5-ші кестеде келтірілген.
Т типті симметриялық төменгі жиілікті кабелдер үшін Zт орташа мәні
Zt=1 10 Ом, ал ТП типті үшін ZT= 120 Ом-ға тең.
Электрлік құрылыс ұзындығы олардың сиымдылыктарына және
құрастыруларына байланысты және әдетте олар 1000 м -ден аспайды (курстык
жобада электрлік кабелдердің барлык түрлері үшін құрылыс ұзындығы 825 м деп
алуға болады).
Т және ТПП типті кабелдерінің электрлік параметрлерінің біркелкі
еместігі; сонымен бірге 1024 кГц жиілікте анықталатын өтпелі өшуліктерінің
біркелкі емеспгі тән. Әр түрлі кабелдердің жиілікке және толқындық
кедергілерге қатысты функциялардың өшу коэффициентінін есептік
тәуелділіктері
5 – кесте
Кабель типі ((f), дБкм Zв, ом
1 2 3
ЗК 1х4х1,2 5,22(f + 0,21f 140
КСПП 1х4х0,9 9,1(f + 0,23f 160
МКСБ 4х4х1,2 5,24(f + 0,15f 163
КСПП 1х4х1,2
МКСА 4х4х1,2 4,74(f + 0,22f 164
МКССт 4х4х1,2 4,8(f + 0,21f 164
МКСБ 7х4х1,2 5,07(f + 0,16 169
КМ 2,69,4 2,43(f + 0,0078f 74
МКТ 1,24,6 5,26(f + 0,017f 73

Бір-біріне әсер етуші жұптар үшін иілімдік ширатылуы бар кабелдердегі
жақын ұштарындағы өтпелі өшудің А0 орта мәні 64-75 дБ арасында болады
(бөлгіш жұптар санына тәуелді), ал әр түрлі иілімдердеп жұптар үшін (бөлгіш
иілімдер санына тәуелді) 72...84 дБ болады.
Бір-біріне әсер етуші жұптар үшін, шоқтық ширатылуы бар негізгі шоқтың
ішшде орналасқан кабелдер үшін Ао орта мәні 65...85 дБ шегінде болады
(элементар шоқтар санына байланысты), ал әр түрлі негізгі шоқтарда
орналасқан жұптар үшін А0 мәні шамамен 80...95 дБ арасында (шоқтардың өзара
орналасуына байланысты) болады.
А1 - дің алыс ұштарындағы өтпелі өшуліктер мәні (құрылыс ұзындыктары
үшін) Ао-дің келтірілген мәндеріне карағанда 15...20 дБ-ға көп.
Жоғарғы жиіліктегі симметриялық кабелдер үшін өтпелі өшуліштер А0,А1,
(1 МГц жиіліктегі қүрлыс ұзындығы) келесі мәндерде болады.
- жақын ұшында -60...70 дБ;
- алыс ұштарында 80...90 дБ.

2. РЕГЕНЕРАЦИЯ АУМАҒЫНЫҢ ҰЗАҚТЫҒЫН ЕСЕПТЕУ

3. 1 Жергілікті аумақ желісін есептеу

а) Қоскабельді жүйені қолдана отырып регенерация аумағының ұзақтығын
анықтаймыз:
lРЕГ = аНОМ ((f), км
(3.1.1)
мұндағы аНОМ =36 дБ – аймақтың номинальді өшуі;
((f) = 18,2 дБкм – дегеніміз Т-0,6 кабелінің f = 1024 КГц
кезіндегі – кабелінің өшу коэффиценті,
lРЕГ = аНОМ ((f)=3618,2=1,978 км
ә) Жергілікті аймақ желісіндегі қолданылатын регенераторлардың саны:
К = lЖ lРЕГ,
(3.1.2)
мұндағы lЖ = 70 км – жергілікті желі ұзақтығы
К = lЖ lРЕГ =601,978= 35.389=36 регенератор бар.
б) Қысқартылған аймақ ұзақтығын анықтаймыз:
lҚАЛ = lЖ–К ∙ lРЕГ = 70-36∙1,978=0,558 м
(3.1.3)
в) Қысқартылған аймақты анықтаймыз:
lҚЫСҚ=(lРЕГ lҚАЛ)3=(1,978+0,000558)3=0.66 км
(3.1.4)
Жергілікті аймақ үшін Т- 0,6 кабелін қолданғандықтан ҚКҚО – ны әр 23
км сайын орнатамыз, сонда 3 қысқартылған аймақ келесідей болады.

3.1 – Сурет. Жергілікті аймақ желісінің құрлымы.

3.2 Ішкі аймақ желісін есептеу

Рұқсат етілген қорғаныс мәнін бағалау үшін келтірілген қателер
ықтималдығымен қолданып келесі жақындатынған формуланы қолданамыз.
АКОР.Р.Е = 5,23 + 11 lg lg Р қат1-1 + 20 lg (mу -1) + ΔАқорғ , дБ
(3.2.1)
мұндағы Рқат – бір регенератордың қате ықтималдығы, mд = 3 - цифрлық
линиялық трактідегі деңгей коданың саны; ∆Aкорғ =11дБ - регенерация бөгеу
тұрақтылығының қоры, оның түйіндешнің идеалды еместігі және түрлі тұрақты
емес фақторларды есептейді; Рқат =10- 8 - ішкі аймактық желі үшін.
АҚОР.Р.ЕТ = 5,23+11lg lg Р қат1-1 +20lg (mу -1)+ΔАқорғ =
5,23+11lglg110+20lg2+10=
=31.185 дБ.
Өз бөгеуілдерінен қорғану:
Ақор.БЖ. = РПЕР + 21 - 10 lg F – 10 lg(fТ 2) – 1,175АЦ , дБ
(3.2.2)
мүндағы Рпер= 10 - 12дБ - регенератордың кірісіндегі тіктөртбұрыш
импульстің абсолютті шаң қуат деңгейі; F-күшейткіштің коррекциялау шу
коэффициенті; fT - берілген тарату жүйесінің тактілік жиілігі, fТ = 8.448
МГц; Ац=α(fесеп).l, дБ-регенерация аймағының ұзындығына тең кабель өшуі; 1Р
-регенерация аймағының ұзындығы.
Кабель типінің мәні α (feceп) – 5 кестеден алынады.
((fесеп)= 5,22= 5,22=9,741+0,929=11,801 дБкм,
Ақор.БЖ. = РПЕР + 121 - 10 lg F – 10 lg(fТ 2) – 1,175АЦ =12+121-
10lg2 – 10lg4,224 – 1,175∙11,801= 126,743 – 13,866

Ақор.БЖ Ақорғ .СТ теңсіздікті есептегенде регенерация аймағының
ұзындығын табамыз.
lРЕГ = (126,743 – Ақор.р.е.)13.866 = (126,743 – 31,185)13.866=7.536
км.
Кабель ұзындығының қалдығы:
LІШ.АЙМ=k∙lРЕГ+lҚАЛД , км
(3.2.3)
k=lІШ.АЙМ lРЕГ= 3007.536= 40 ҚКмҚО бар;
lҚАЛД=lІШ.АЙМ– k∙lРЕГ
(3.2.4)
lҚАЛД= 300-40∙6.892=24.32 км
lҚЫСҚ=lқалдnҚЫСҚ
(3.2.5)
lҚЫСҚ =24.322 = 12.16 км
ИКМ – 120 – А жүйесі үшін ҚКҚО 290 км – ден кейін орнатылады, сонымен
қысқартылған 2 аймақ келесідей болады.

3. – Сурет. Ішкі аймақ желісінің құрлымы

. Магистрльды аймақ желісін есептейміз.

Қорғаныстың рұқсат етілген қателер ықтималдығын қамтамассыз ететін
мәнін бағалар үшін келесі формуланы қолданамыз:
Ақор.р.ет. = 5,23 + 11∙lg lg P-1қат1 + 20 lg (mУ–1) + (Aқорғ дБ
(3.3.1)
Мүндағы Ркат1 - бір регенерация қате ықтималдығы; mу = 3 – цифрлык
сызықтық трактегі деңгей кодының саны;
Магистралды аймақтағы беру жүйесінде КВП-3 және скремблирлеу ЧПИ
кодтары, яғни үш деңгейлі кодтары қолданылады.
∆АК=11 дБ - бөгеу тұрақтылығының регенерация қоры,
олардың түйіндерінің идеалды еместігін және түрлі тұрақты емес факторлары
ескеріледі.
Рк= 10 - 9 - магистралды аймақтық желі үшін;
Ақор.р.ет. =5,23+11∙lg lg P-1қат1 +20lg (mУ–1)+(Aқорғ
=5,23+11lglg+20lg2+11 = 22.2506 дБ;
Өз бөгеулерден қорғану:
Ақор.БЖ. = PБЕР + 121-10lgF - 10 lg (fТ2) – 1,175AЦ дБ
(3.3.2)
мұндағы РБЕР = 10 – 12 дБ генератордың кірісіндегі тікбұрышты
импульстің қуатының абсолютті деңгейі; F= 6 – түзетуші күшейткішінің шу
коэффиценті; fТ – берілген БЖ үшін тактілі жилігі, fТ = 139,264 МГц; АЦ =
((fесеп)lРЕГ, дБ – регенерация аймағының ұзындығына тең кабель ұзындығының
өшуі; lРЕГ – регенерация аймағының ұзындығы.
((fесеп) - мәні кабель типіне сәйкес кестеден алынады.
((fесеп)===45.07 дБкм;
Ақор.БЖ. = PБЕР + 121-10lgF - 10∙lg (fТ2) – 1,175∙AЦ= 12+121 – 10
∙lg6-10∙lg –
– 1,175∙45.07∙lрег= 106.799 – 52.95∙lрег.
АқорБЖ(Ақор.р.ет. - теңсіздігінің шешімі регенерация аймағының
ұзындығын табу болып табылады.
lРЕГ = (106.799 – Ақорғ.р.ет.)52,95 = (106.799 – 22.2506.) 52,95 =
1.597 км.
Кабель ұзындығының қалдығы:
lМАГ=k∙lРЕГ+lқалд, км
(3.3.3)
k=lМАГlРЕГ=80001,597= 5009 ҚКмҚО бар
lқалд=lМАГ–k∙lРЕГ
(3.3.4)
lқалд =8000 – 5009 ∙1,597 = 0.627 км;
lқысқ=lқалдnқысқ=0,62723=0,027 км
(3.3.5)
ИКМ-480 үшін ҚКҚО 240 км – ден кейін орнатылады, сонымен қысқартылған
23 аймақ келесідей болады.

3. – Сурет. Магистралды желісінің құрлымы

4. Қашықтықтан қоректену тізбегін есептейміз

Линиялық регенераторлардың қашықтықтан коректендіруі негізінен "сым-
сым" сұлбасы бойынша, симметриялық кабельдердің фонтомдық арқылы немесе
коаксиалды кабелдердің орталық тарамыстары аркылы тұрақты токпен жүзеге
асырылады. Бұл кезде ҚКмҚО-лар ҚҚ тізбектеріне тізбектей қосылады.
Қашықтықтан қоректендіру тізбекке ҚҚ блоктарынан беріледі, олар немесе
ҚҚ тіреу қондырғысында, немесе линиялық тракт құрылғысының тіреу
қондырғысында орналасады, олар өз кезегінде ақырғы АО-да және аралық қызмет
көрсетілетін ҚӨ орнында орналасады. Осымен бірге кашықтықтан қоректендіру
секциясы деп аталатын ҚКҚО- ҚКҚО секциясында (немесе АО-ҚКҚО) қашықтыктан
коректендірудін екі аумағы ұйымдастырылады: ҚКмҚО-лардың жартысы бір ҚКҚО-
дан, ал қалған екінші бөлігі келесі ҚКҚО-дан қорек алады (ҚҚ арқылы
ұйымдасшра отырып ҚКмҚО-дың екі аумағы үшін аралас шлеифтері бойынша).
ҚҚ блогының шығысындағы кернеуді есептеген кезде ь аумақтарындағы және
ҚКмҚО-дағы кернеу түсулерді ескеру керек, яғни
Uққ = Iққ∙R0∙lққ +UҚКмҚО ∙n
(3.4.1)
мұндағы Іққ - қашыктықтан қоректендіру тогы. Rо - ҚҚ
беруде қолданылатын тұрақты тоққа көрсетілетін тізбегінің километрлік
кедергісі, Омкм;
lққ – аумақ ұзындығы; n – бір АО-нан (немесе бір ҚКҚО-дан)
қоректенетін ҚКмҚО-лардың саны; UҚКмҚО - бір ҚКмҚО-дағы кернеу түсуі.
R0 мәні ТП-0,6 кабелі үшін R0 = 90 Омкм;
R0 мәні ЗК-4х4х1,2 кабелі үшін R0 = 15,85 Омкм;
R0 мәні МКТ– 4 қос кабелімен 1,24,6 R0 = 31,7 Омкм;
lққ (АКУ-30) = 25 км, Iққ = 110 мА, n = Lж
Lайм.күш = 302,7=12;
lққ (ИКМ-120-А) = 200 км, Iққ = 125 мА, n = Lіш.айм Lайм.күш
= 2005,5=36;
lққ (ИКМ- 480) = 240 км, Iққ = 400 мА, n
=LмагLайм.күш= 2403,15=76;
мұндағы Lж, Lіш.айм,Lмаг – АП және ҚКҚО (ҚКҚО және ҚКҚО).
Lайм.күш – ЦБЖ күшейткіш аймағының ұзақтығы, яғни, регенерация
аймағының ұзақтығы, км:
- АКУ-30 үшін Lайм.күш = 2,7 км;
- ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.