Батыс Қазақстан ауданы

Пән: География
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 36 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 3

1. БАТЫС ҚАЗАҚСТАН АУДАНЫНЫҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ

Физикалық-географиялық орналасуы . . . 4
Батыс Қазақстан ауданының табиғи ерекшелігіне байланысты туристік-рекреациялық зоналары . . . 11

2. БАТЫС ҚАЗАҚСТАН АУДАНЫНЫҢ ТУРИСТІК РЕСУРСТАРЫ

2. 1. Табиғи ресурстар . . . 13

2. 2. Тарихи-мәдени ресурстары . . . 19

3. БАТЫС ҚАЗАҚСТАН АУДАНДАРЫНЫҢ ТУРИЗМ ЖАҒДАЙЫ.

3. 1. Қазақстандағы туризм . . . 25

3. 2. Батыс Қазақстан ауданындағы туризм . . . 29

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 33

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 34

КІРІСПЕ

Туризм - әлем экономиканысының қарқынды дамушы және ірі салалырының бірі. Көптеген елдерде ол валюталық табыстың негізгі көзі болып саналады. Туризмнің дамуы - болашақта ұзақ және экономикалық тиімді перспектива. Себебі туризм шетел валютасының келуін, төлем баланс көрсеткіштеріне және мемлекет экспортына жағымды әсерін тигізеді.

Қазақстан өз тәуелсіздігін алғаннан бері туризмді дамытуда үлкен преспективалар ашты. Қазір республикада шетел туристерін келуінде тырысып жатыр, бірақ ескі кешенделген материалдық-техникалық база, сервистің төмен дәрежесі және туристік қызметтер шығындарының көптігі біздің мемлекеттен туристерді кері тартады. Туризмнің дамуы, әсіресе халықаралық туризм, валютаның түсуін көбейтті, бюджеттерді толықтырды, жұмыссыздықты азайтты, нарықта жұмыс орындарын кеңейтті, халық табысын өсірді және өмір сүру деңгейін жақсартты. Жоғарыда айтылғандардың барлығы соңында Қазақстан республикасында тұрақты даму мен гүлденуіне әкелді.

Қазіргі кезде туризмге деген қызығушылық Қазақстан мен өзге үлкен туристік әлеуеті бар мемлекеттерде де туып отыр. Қазақстандағы туризмге қызығушылық бұл сала іс-әрекетінің мемлекет тарапынан құқықтық формада қамтамасыз етуімен сипатталады.

Курстық жұмыстың мақсаты - Батыс Қазақстан территориясында, бір жағынан Батыс Қазақстан аудандарының тұрақты тұрғындары және шетел туристерінің турситік қызметтерде қажеттіліктерін қанағаттандыратын мүмкіндіктерді, екінші жағынан мемлекетте әлеуметтік-экономикалық дамуында республика және жергілікті бюджет табысын көтеретін, жаңа жұмыс орындарын құратын, халықты сауықтыратын, мәдени-тарихи және табиғи мұраларды реационалды пайдаланатын және сақтайтын бәсекеге қабілетті туристік кешендерді айқындау.

Қойылған мақсаттардың жауабын табу үшін келесі міндеттердің шешімі табылды:

туристердің дәстүрлі демалыс орындарда кешенді туристік-рекреациялық зонаны құру;
Батыс Қазақстан территориясында қосымша туризм түрлерін игеру.

1 БАТЫС ҚАЗАҚСТАН АУДАНЫНЫҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ

1. 1 Физикалық-географиялық орналасуы

Батыс Қазақстан туристік ауданы Батыс Қазақстан, Ақтөбе, Атырау және Маңғыстау облыстарының территориясын құрайды. Ол Қазақстан Республикасының батыс пен оңтүстік-батыс бөлігін алып жатыр. Көлемі бойынша бұл аудан республика ішінде 1-орын алады (728, 5 км ² ), ал халық саны бойынша Оңтүстік пен Солтүстік Қазақстан аудандарынан кейінгі 3-орынды иемденеді [1] .

Батыс Қазақстан аймағы орталық пен оңтүстік Қазақстан және Орта Азия мемлекеттерінің қақпасы болып табылады. Ол республиканың солтүстік батысында орналасқан. Бай табиғи ресурстар, қолайлы географиялық мекен, Ресей қалалары мен өзге мемлекеттер арасындағы дамыған экономикалық байланыстар сыртқы экономикалық ынтымақтастықтың дамуына көп септігін тигізеді.
Батыс Қазақстан құрамына Батыс Қазақстан, Атырау, Маңғыстау және Ақтөбе облыстары кіреді. Бұл аймақ Республиканың ең шалғай батысы мен оңтүстік батысында орналасқан. Оның аумағы солтүстіктен оңтүстікке 1200 км-ге дейін, ал батыстан шығысқа 1300 км-ге дейін созылады.

Аудан бөлігіне Қазақстан аумағының 26, 6 % тиесілі. Батыс Қазақстан физика-географиялық тұрғыдан Еуропа мен Азияның түйіскен жерінде орналасып, оны байланыстырушы «көпір» рөлін атақарады. Еуропа ылғалды далалықтары мен Орта Азияның қатал шөлдерінің арасындағы мұндай географиялық орналасуы континентальды және өте құрғақ климатты болуына себеп болды.

Табиғи жағдайдың қалыптасуына солтүстігінде қалыпты климатты Шығыс Еуропа жазықтары, оңтүстікте құрғақ және шөлді Орта Азия климаты әсер етті. Аудан территориясы Каспий маңы ойпатының көп бөлігін, Жалпы Сырт пен Орал тауларының оңтүстігін, Мұғалжар таулары мен Маңғыстау түбегін түгелдей, Үстірттің батыс бөлігін алып жатыр.

Батыс Қазақстан климаты континентальды және құрғақшылықпен сипатталады. Себебі оның территориясының көбі шөл және шөлейт зоналарында орналасқан [2] .

Бұнда қыс мезгілі қазан айынан наурызға дейін созылады. Осындай ұзақ болуы Ресейдің солтүтсік пен солтүстік-шығыс аудандарынан келетін арктикалық пен поляр ауа массаларының енуіне байланысты. Тек қана солтүстігіндегі Орал мен Ақтөбе облыстарында қар жамылғысы 15-20 см-ден аспайды және 4-4, 5 ай сақталады. Бірақ боран мен қатты желдер қарды ойыстарға ұшырып, жазықтарды тегістейді. Ал бұл жер топырағының терең суықтануына әкеледі. Батыс Қазақстан республикадан басқа аудандарға қарағанда тайғақ жерлері көп кездеседі.

Көктем мезгілі бұнда қысқа және тез уақыт арасында ауа-райы температурасы көтеріледі. Сонымен бірге сәуір-мамыр айларында кей кезде күн күрт суып кетеді (1 сурет) .

1 сурет. Батыс Қазақстан ауданының физикалық-географиялық орналасуы [31]

Батыс Қазақстан аудандары жазда климаты күннің көп болуымен және ыстық температурасымен ерекшеленеді. Солтүстік бөліктердің өзі бұл мезгілдерде тропикадан кем емес жылу түседі. Вегетациялық кезең (150-270 күн) мен температура 3000-3600 ⁰ С құрайды. Жауын-шашын аз түседі. Тек солтүстігінде Ақтөбе мен Батыс Қазақстанда жылына 300 мм-дей жауын-шашын мөлшері түседі. Ал қалған территорияда ол 200 мм-ден аспайды, ең аз түсетін аудандар - Ембі (150-170мм) мен Үстірт (75-100мм) . Орташа температура солтүтсігінде +25 ⁰ ; оңтүстігінде +30 ⁰ , кей кезде +40+45 ⁰ С болады.

Қыста орташа температура Ақтау -3, 2 ⁰ С, Атырау -10 ⁰ С, Орал -15 ⁰ С, Ақтөбе 15, 6 ⁰ С. Жазда Ақтөбе +22, 3 ⁰ С, Орал 22, 6 ⁰ С, Ақтау 24, 6 ⁰ С, Атырау 25, 6 ⁰ С [4] .

Жалпы Батыс Қазақстанның барлық жерінде жауын-шашын аз түседі. Тек солтүстік бөлігінде Ақтөбе мен Батыс Қазақстан облыстарында 300 мм-ден жоғары жауын-шашын түсіп, онда ауылшаруашылығымен айналысуға мүмкіндік береді. Басқа жерлерде 200 мм-ден аспайды.

Қазақстан әртүрлі табиғатымен көп тірі табиғат өкілдерінің мекен ету ортасы болып табылады. Жейран мен құландардың тобыры далалықтарда өмір сүреді. Шөлдерде үлкен кесіртке мен жыландар, тағы басқа жануарлар тұрады. ХХ ғ. дейін Пржевальскийдің тапқан мықты және желаяқ құландарының тобыры Қазақстанның далалықтарын мекендеген [5] .

Батыс Қазақстан жануар әлемі әр алуандылықпен ерекшеленді. Шөл және далалық жерлерде мекен ететін кейбір жануарлар Қызыл кітап тізіміне енген. Каспий теңізінде мекен ететін, әсіресе құстардың әртүрлілігі ерекше болып келеді. Олардың ішінде қорғалатындар - аққу, пеликан және фламинго. Жануарлар арасында жыртқыштар да кездеседі. Олар қасқыр, қарсақ, түлкі, жабайы мысық, кейбір тұяқты фауна өкілдері [6] .

Жейран мүйізділер отрядына жататын жануар түрі. Оның мекен ету ортасы - шөл мен шөлейттер. Бұрын оларды республиканың барлық аудандарынан кездестіруге болатын еді, бірақ қазір ол өте сирек жануарға айналды. Жейрандар топ болып жүреді. Ғалымдардың зерттеуіне сәйкес жейран 40 түрлі өсімдіктермен қоректенеді. Олар өзге жануарларға қарағанда улы болып табылатын өсімдіктерді де пайдаланады. Жейрандардың тағы бір қабілеті - бұл үнемі жолдан ары-бері өтуді «ұнатады».

Каспий теңізінде реликті балықтар ерекше бағалы. Бұнда теңіз балықтарының 53 түрі, өзен балықтарының 42 түрі бар. Ірі балықтар арасында кіші түрлері де кездеседі. Ірі балықтарға қызыл балық, белуга, севрюга, лосось, делорыбица жатады. Көбіне үлкен сом, сазан, судак, щука және амур балықтары ауланады.

Каспий итбалығы көне дәуірден бері қазіргі уақытқа дейін өмір сүріп келеді. Итбалықтар әдетте Жайықтың сағасында мекендейді. Қыста Каспий аралында қыстайды, онда ақпан-наурыз айларында уылдырық шашады. Жазда олар акваторияларда негізделеді. Жылдың өзге мезгілдерінде жиынтықтарды құрайды.

Батыс Қазақстан ландшафты да өзіндік белгілерімен ерекше. Мұнда әртүрлі табиғи жағдайлар мен Жайық зоналар кеңінен орналасқан. Шөлдерде ірі төбелі массивтер ашық алаңдармен ауысып келеді.

Флора салыстырмалы түрде жақын уақытта қалыптасқан және өсімдік жамылғысының алалығымен ерекшеленеді. Территорияның әрбір бөлігі - теңіздік, өзен атырауы, дала зонасы, құм зонасы өзінің өсімдіктер «одағымен» сипатталады. Атырау маңында далалық тип, ал орталық бөлігінде шөлді тип қалыптасқан.

Су - құрлықта сұйық, қатты және бу түрінде кездесетін, бір күйден екінші күйге ауысатын жалғыз минерал. Қазақстан рельефінің әртүрлілігіне байланысты ішкі сулар да бірқалыпты тарамдамаған. Шөл мен шөлейт зоналарда көлдер мен өзендер өте аз. Бұндай аудандарға Батыс Қазақстан территориясы жатады [7] .

Батыс Қазақстан аудандарында өзен торлары нашар дамыған. Өзен торлары территориясында таралуы біркелкі емес және ол Каспий теңізінің бассейніне жатады. Солтүстіктің өзінде өзен торларының қалыңдығы 100 км ² жерде 10-12 км тереңдікті құрайды. Оңтүстікте ол 2-4 км-ге дейін төмендейді, ал Маңғыстау түбегі, Үстірт платосыда және Үлкен мен Кіші Борсық кеңістіктерінде мүлдем өзендер көздері жоқ.

Қазақстан территориясында 85 мың үлкен және кіші өзендер бар. Батыс Қазақстандағы ірі және суы мол өзен - Жайық. Оған Ор, Ілек, Шыңғырлау, Барбастау, Солянка және Шаған өзендері құяды.

Сонымен бірге мынадай өзендер де маңызды болып келеді. Ембі, Сағыз, Ойыл, Ырғыз, Үлкен және Кіші Өзен, Бірінші Шыжа, Екінші Шыжа және Дюра.

Жайық өзенінің ұзындығы 1000 км-ден асады. Республиканың барлық өзендері Солтүстік Мұзды мұхитына тиесілі.

Ішкі ағынсыз бассейн өзіндік өзендер жүйесі мен ірі көлдер деп бөлінеді. Бұл көлдердің ең үлкені -Каспий. Ішкі бассейнге өзендер, ұсақ көлдер мен өзендер, уақытша көлдер мен өзендер де жатады.

Батыс Қазақстанда көптеген өзендері әдеттегідей маусымдық сипатта ағады. Көктемде, қар еріген уақытта жаңбыр суларының ағынды легін құрайды. Олар құрғақ ойыстарды толтырады. Біз көптеген өзендерің жылдық қордың 80-90% шығындаймыз. Осыған байлынысты тек қана Жайық өзені Орал тауынан басталып, каспий теңізіне құяды. Бұнда су туризмімен айналасу мүмкіндіктері бар.

ТМД елдерінде бұндай өзендер типі «қазақстандық» деп атайды. Судың ең төмен деңгейі жазда болады. Кейбір өзендер мүлдем құрғап кетеді. Күзгі жаңбырдан кейін су деңгейі кішкене көтеріледі, ал қыста кайта төмендейді.

Бірақ туристердің ерекше назарын әлбетте Жайық имеденеді. Ұзындығы бойынша (2428 м) - Европада Еділ (Волга) мен дунайдан кейнгі 3-орынды алады. Біздің еліміздің территориясында бұл өзен 1100 км өтеді.

Жайық өзенінде ондаған суармалы құрылыстар тұрғызылған - Нарын, Бақсай, Приморск және тағы басқа. Жайықтан Ембі мұнай өндірістікке дейін су құбыры жүргізілген. Жайықта қызыл балық, севрюга, сом, судак, лешь, окунь, чебак балықтары жүзіп жүреді.

Каспий теңіз бассейнінен Ембі өзені де кіреді. Бірақ кей кезде бұл өзен теңізге жетпей құмға сіңіп кетеді.

Қазақстанның кең аумағында 48 мың үлкен және кіші көлдер бар. Ауданы 1 км ² болатын (94%) кіші көлдер көп кездеседі. Олар су деңгейнің өзгермелігімен ерекшеленеді. Көптеген көлдерде су тұзды және олар өздігінен шөгіп, ас тұзын өндіру үшін пайдаланады [8] .

Батыс Қазақстанда 7158 үлкен және кіші көлдер бар. Жалпы ауданы 29751 км ² . Көптегені өзен сағалдары мен қазаншұңқырларда онраласады. Олардың 6738 ауданы 1 км ² болатын көлдер, ал ауданы 1 км ² үлкендері 420. Кейбір көлдер (Аралсор, Ащы-Өзек) жаз мезгілінің басталуымен ыстықтан кеуіп ағарады, нәтижесінде сорлар пайда болады.

Қазақстан көлдерінің географиялық орналасуында кейбір ерекшеліктері бар. Олардың біріншісі -бірқалыпты таралмауы. Климат жағдайына байланысты көлдер солтүстіктен оңтүстікке қарай азаяды. Көлдер барлық табиғи зоналарда кездеседі, бірақ жылу мен ылғалдылықтың таралуына байланысты саны мен мөлшері зоналық заңдылықтарына бағынады.

Қазақстан көлдерінің екінші ерекшелігі олардың жас мөлшерінің әртүрлілігі. Көлдер ежелгі дәурде қалыптасқан.

Жазықты және аласа таулы бөлітегі көптген көлдер дамудың соңғы кезеңін өтіп келеді. Батыс Қазақстан шөл және шөлейт зоналарының көлдері тез тұзданып және өзіндік шөгуші көлдерге айналады. Көлдер түрлерінің біреуі - бұл реликті көлдер. Олар Каспий маңы ойпатында орналасқан. Сонымен бірге кейбір көлдер Торғай қақпасы мен Тұран жазығында да бар. Қазақстандағы басты шөгуші көлдері - Каспий мен Арал. Бұл тектоникалық көлдер жер қабығының қабықшасында қалыптасқан. Олар ежелгі Тетис теңізінен қалған қалдықтарының геологиялық тарихымен тығыз байланысты. Мезозой дәуірінің ортасында бассейндер жүйесі Оңтүстік Еуропа мен Орта Азияда созылып жатқан. Батыста ол Атлант мұхитымен байланысқан. Неогенде күрделі тектоникалық қозғалыстар нәтижесінде Тетис теңізі алғашқысында Тынық мұхитымен кейін Атлант мұхитымен бөлінді. Осылайша Тетис теңізінің қалдықтарынан Каспий мен Арал теңіздері пайда болды.

Каспий теңізі рельеф бойынша 3-ке бөлінеді. Солтүтсік бөлігі шекарасында Маңғыстау түбегі өтеді. Орта бөлігі осыдан Апшерон түбегіне дейін созылады, ал қалған территориясы оңтүстік бөлігін құрайды. Солтүстік жағы ұсақ сулы, 5 м тереңдікті құрайтын және теңіз ауданының 24% алып жатыр. Оңтүстік бөлігі -ең терең бөлігі. Бұнда орташа тереңдік 345 м, ал максималды 1025 м, теңіз ауданының 40% алады [9] .

Қазақстанда салыстырмалы түрде ұсақ сулы бөлігі кіреді. Аралдар саны аз. Олардың ең үлкен аумағы 2045 км ² . Олардың Қазақстан территориясындағы 88% орналасқан. Ең үлкендері - Құлалы (73 км ² ) және Теңіз (65 км ² ) . Каспийдің шығыс жағында Түпқараған, Бозащы, Маңғыстау түбектері орналасқан.

Каспий теңізі 2 климаттық зонасын кесіп өтеді. Солтүстікте ол қоңыржай белдеуінің континенталь климаты, ал оңтүстік-батысында субьтропикті климат, шығысы - Орта Азияның шөлді континентальды климаты болуы керек. Жазда Каспий беті қатты ысиды. Судың температурасы +24+26 ⁰ С дейін көтеріледі. Қысқы температура әртүрлі болып келеді. Солтүстікте қыс суық. Орташа қаңтар айының температурасы -7-11 ⁰ С. Ортасында +1+5 ⁰ С, оңтүстігінде +8+10 ⁰ С. Қықы айларда Каспий теңізінің тек солтүстік бөлігі ғана қатады. Мұз қалыңдығы 2 м жетеді.

Солтүстік Каспийде судың тұзхдылығы 0, 2-10 промильден 10-12 промильге дейін өзгереді. Орталық пен оңтүстік бөлігін де 13-14 промиль. Су деңгейі де өзгеріп отырады. 1830-1929 жж. Каспий теңізінің су деңгейі 25, 5-26, 6 м болды. ХХғ. 30 ж. су деңгейі -28м дейін күрт төмендеді. 1978 жылы бастап су деңгейі қайта көтеріліп, 1995 жылы 26, 5 м-ге жетті.

Қазіргі уақытта Каспийде көптеген құстардың түрлері кездеседі. Тек шығыс жағында жылына 2 млн құс келіп кетеді. Каспийде 2 млн суда жүзуші құстар қыстайды.

Батыс Қазақстан су мен климат жағдайына баға бере отырып, келесілерді белгілеуге болады:

- жылдағы шуақты күндер (220-240 күн) ;

- оның ішінде жайлы күндер 30-40 күн және жағымды күндер 120-130 күнді құрайды;

- тұрақты емес қар жамылғысы 3, 4-4 ай;

- шомылу рекреациялық маусым кезеңі 100-120 күн;

- су ресурстарының әртүрлілігі;

- климаттың құрғақтығы.

Бұл барлық факторлар батыс қазақстан табиғи жәе туристік-рекреациялық ресурстарын зерттеу мен әртүрлі санаторй-курортты емдеу орындарын дамытуға демалыс үйі, пансионат, демалыс базаларын ашуға мүмкіндік береді [10] .

Табиғи-рекреациялық ресурстар адам іс-әрекеті процесінде психикалық энергия мен физикалық шығын деңгейін анықтайды және тұтыну нысаны болып табылады.

Табиғи ортаның әртүрлі факторлары адамға әсер етеді, әсіресе негізінен климат байқалады. Біздің ойымызша, климаттық процестер адамның демалыс орны мен сауықтыру орындарын психологиялық таңдауға мүмкіндік береді. Туризм - бұл уақыт пен кеңістік бойынша қозғалыс, яғни адамдар саяхаттау арқылы орныққан орындарын ауыстырады және бір зонадан екіншісіне көшеді. Сондықтан туристік ағымның маусымдылығы біздің республикамыздың батыс аудандарында жағымды және жағымсыз климаттық жағдайларын анықтайды.

Табиғи ортада су жағдайлары өте маңызды. Көптген туристер күнге қыздырынғанды, шомылғанды, балық аулағанды және тағы басқаларды ұнатады. Су жағдайларының нәтижесін туризм мен рекреация критерийлерін таңдауда маңызды рөл атқарады.

Қазақстан табиғаты әртүрлі, сондай-ақ әрбір туристің қажеттіліктерін қанағаттандыра алады. Республика терииориясының физика-географиялық жағдайы келесі зоналдардан тұрады. : шөл (40%), шөлейт(23%), дала (20%), орманды-дала (7%), таулы (10%) .

Рекреациялық ресурстардың дамуы бальнеологиялық курорттардың салынуымен табиғи ресуртарының игерілуімен және тағы басқамен сипатталады.

Батыс Қазақстан табиғи ескерткіштерінің аттрактивтілігі де маңызды. Бұл аудан живописьті алуан түрлі және қызықты ландшафттарға байланысты болып келеді. Ландшафт экологиялық ортада антропогендік әрекеттердің тікелей және жанама қызығушылығын, табиғи байланыстарының жағымды жағдайларын анықтайды.

Қазір республика бойынша республикалық маңызға ие 26 табиғи ескерткіштер бар. Олардың жалпы 6, 35 мың га. Олар туризм үшін үлкен қызығушылықтар тудырады: экзотикалық шатқалдар, мұздықтар, үңгірлер, сарқырамалар, сақталған флора мен фауна, сирек кездесетін жануарлар орны және тағы басқалары. Осындай әрбір ескерткіш өзінің ерекше және қайталанбас аттрактивті қасиеттерімен ерекшеленеді.

Батыс Қазақстанның ең танымал табиғи ескерткіштері болып Маңғыстау үңгірлері, Үстірт платосы және ТМД-дағы ең терең жер -Қарақия ойысы саналады [11] .

Маңғыстау үңгірлері мен Үстірт платосы Қазақстан территориясында Үстірттің 30 жуық карстты үңгірлері есептелеінген. Олар неоген дәуірінен сазды-әкті жынысына жатады. Ең үлкен үңгірлер 100-120м дейін созылады. Жерасты үңгірлері туристердің қызығатын таптырмас нысаны.

Қарақия - ТМД-дағы ең терең және құрғақ ойыс. Ол теңіз деңгейінен -132 м төмен жатыр. Қарақия Маңғыстау түбегіндегі шөл зонасының ортасында, Ақтау қаласынан 120км жерде орналасқан. Ірі ағынсыз ойыс ұзындығы 40м, ал ені 10км . Ойыстың жан-жағы жартасты, ал түбі кеуіп кеткен көл-сорға айналған.

Сонымен бірге ландшафттың жоғарғы деңгейінің тартымдылығы ұлттық паркттердің қолжетімді болуымен сипатталады. Бұндай ауданға Батыс Қазақстанның Маңғыстаудағы Фетисов пен Құрық селолары жатады.

Облыстағы экологиялық жағдай жарты ғасыр бойы әскери экожүйесінің жұмыс істеуі мен Жайық өзенінің экожүйесіндегі бұзылуларының жағымсыз әсерімен байланысты.

Жайық бойында туризмді дамытудың басты факторы - бұл оның географиялық орналасуы. Территорияда дала мен шөлейт зоналарды айқындап, Жайық маңының климатты жағдайы туристік жоспарда демалыс маусымында, әсіресе жазғы кезең сәуір-қазан айларында тартымды болып келеді.

Қазір туристік фирмалар туристердің белсенділігін тарту үшін облыстың көптеген табиғи және мәдени-тарихи ресурстарын пайдаланады. Бірақ экскурсиялық қызметтерге сұраныс көбіне жастардан түседі. Бұған басты себеп -туризмнің материалды-техникалық базаның 80% қайта жаңарту мен күрделі жөндеуді қажет етіп отыр.

Мемлекет аралық, мемлекеттік және жеке секторлардағы туристік саланы дамыту мен жоспарлау қатынасы мемлекет тарапынан туризмді қолдаудың республикалық деңгейдегі 2004-2005 жж. «Бағдарлама жоспарына» әкеледі [12] .

Бағдарлама жоспары даму мүмкіндіктері бар аудандарда инфрақұрылым нысандарын салуды көздейді. Бұған теректі ауданындағы Шалқар көлі жатады. Шалқар көлі - Батыс Қазақстан облысының Орал қаласынан 100 км жерде орналасқан. Бұл су қоймасы өте көне және ол Каспий теңізінің бұрынғы қалдығы.

Көл айналасы 206 км жерді, ұзындығы 19 км, ені 15 км алып жатыр. Тереңдігі 18 м, суы тұзды. Оның құрамында тұзды қышқылдар, кальций гидрокарбонат, магний және басқа өмірге маңызды минералды элементтер бар. Бұл теңіз суынан еш айырмашылығы жоқ екендігіне көз жеткізеді. [14] Экологиялық жағынан көптеген теңіз суларынан асып түсетіндігін көрсетеді.

Шалқар көлі мемлекет қорғайтын табиғи ескерткіш болып саналады. Бір дана: «Болашақта дәрігерлер оңтүстіктегі суларына жібермейді, олар адамға түсінікті, ортасы мен табиғаты жанына жақын орындарға жібереді. Ал менің жерім - бұл Шалқар» деген екен.

Тамшалы - бұл шөлдегі керемет оазис. Ол Форт-Шевченко қаласына 30 км жерде орналасқан. Бұлақ көзіне каньондардар өтіп немесе оның жартастарымен параллельді жүру арқылы баруға болады. Тамшалы шөл даласындағы туристердің алдынан кезігетін үлкен «жасыл нүктесі».

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.