Қазіргі замандағы жоғары деңгей тілдері: қысқа мінездеме, негізгі түсініктер. Объектіге бағытталған программалау технологиясы

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

Тақырыбы: Қазіргі замандағы жоғары деңгей тілдері: қысқа мінездеме, негізгі түсініктер. Объектіге бағытталған программалау технологиясы.

1. Кіріспе. Программалау тілі - Турбо Паскаль.

2. Паскаль тілінде программалаудың жалпы түрі.

3. Паскаль тілінде сызықтық программа құру.

4. Паскаль тілінде тармақталу (шартты өту), шартсыз өту және таңдау командалары.

1. Кіріспе. Программалау тілі - Турбо Паскаль.

Паскаль бағдарламау тілі, XVІІ ғасырда өмір сүрген француз ғалым- философы Блез Паскальдің құрметіне аталып отыр. Осы тілді құрастырушы Швейцариядағы жоғарғы политехникалық мектептің инфроматикалық институтының профессоры Никлаус Вирт болып табылады. Паскаль тілі жөніндегі алғашқы дерек 1971 жылы пайда болып, содан бері тілдің дүниеге келген жылы болып табылады.

Тілдің ерекшеліктеріне тоқталып өтелік :

Тілдің қарапайымдылығы оны тез арада жете меңгеруге мүмкіндік береды.
Деректердың құрылысына қарай сандық, белгілік және екілік информациямен жұмыс жүргізуге және күрділі алгоритмді бағдарлама жасауға қызмет етеді.

- Жүйелік бағдарламалауда кеңінен қолдалауына оның өте тиімді бағдарламалау құру мүмкіңдігі сіптігін тигізді.

Белгілі бір есепті шішуде, есептеу жүргізуде қажетті іс-қимылдарды нақты түрде ретімен сипаттайтін іс - әрекеттер жоспарын бағдарлама дейміз. Іс - әрекеттердің аяқталған тізбегін беретін жазуды алгоритм дейді. Кез - келген есепті шешудің өзіндік бір алгоритімі болады. Сонымен бағдарлама тиісті алгоритмдік тілде жазылады Паскаль тілінде жазылған бағдарлама ағылшын сөздерінен құрылған қызмет сөздері тізбегінен тұрады . Әрбір аяқталған іс - қимылдан соң нүктелі үтір қойылады.

Ал, қазіргі кезде кеңінен қолданалатын программалау жүйесінің бірі- Turbo Pascal. Американың Borland корпорациясының бұл өнімі сол корпорацияның қызметкері Андерсон Хейлсбергтің жетекшілігімен құрастырылған. Бастапқыда Паскаль тілі программалауды алғаш үйренушілер үшін өте тиімді құрал болып табылады. Қарапайым Паскальды өңдеудегі А. Хейлсбергтің үлкен еңбегінің нәтижесінде Turbo Pascal қазіргі заман талабына сай, қуатты программалау жүйесіне айналады. Turbo Pascal - жоғарғы деңгейлі программалау жүйесі. Оның логикалық құрлымы әр түрлі есептерді дәл шешуге көмегін тигізеді. Сондықтан, оқушылар мен студенттерге программалаудың қыр-сырын меңгертудің маңызы зор.

PASCAL тілінде қолданылатын негізгі белгілер:

Латын алфавитінің әріптері
Араб цифрлары 0 - 9
Арифметикалық амал белгілері

+ (қосу), - (айыру), ´ (көбейту), ⁄ (бөлу)

4. қатынас немесе шарт белгілері

<, >, =, <= (≤), >= (≥), <> (≠)

5. Басқа белгілер: ; , :, (), [], . .

Орыс алфавитінің әріптері түсініктеме беру үшін қолданылады. Айнымалыларды белгілеу үшін тек қана латын алфавитінің әріптері және цифрлар қолданылады. Мысалы А, А ₁ , b ₂ , ас . Сандар әдеттегідей жазылады.

55 => 55

1, 2 => 1. 2

1, 5 E5=>1, 5∙ 10 ⁵ = 15000

Стандартты функциялар. Паскаль тілі программа жазылу барысында жиі қолданылатын көптеген стандартты функциялармен қамтамасыз етілген.

1-кестеде жиі қолданылатын арифметикалық стандартты функциялар келтірілген.

1 кесте.

Стандартты функциялар

Математикалық функциялар:

Математикалық функциялар

Паскальда жазылуы:

Паскальда жазылуы

Математикалық функциялар:

sin

Паскальда жазылуы:

sin( )

Математикалық функциялар:

cos

Паскальда жазылуы:

cоs( )

Математикалық функциялар:

aгсtg

Паскальда жазылуы:

агсtаn( )

Математикалық функциялар:

ln

Паскальда жазылуы:

1п( )

Математикалық функциялар:

е ^х

Паскальда жазылуы: eхр(

)

Математикалық функциялар:

Паскальда жазылуы: аbs(

)

Математикалық функциялар:

²

Паскальда жазылуы: Sqr(

)

Математикалық функциялар:

Паскальда жазылуы: Sqrt(

)

Математикалық функциялар:

Паскальда жазылуы: ARCTAN (SQRT (1-SQR (X) ) / X)

Математикалық функциялар: arcctg x = arctg

Паскальда жазылуы: ARCTAN (1/X)

Математикалық функциялар:

lg x =

Паскальда жазылуы: LN (X) / LN (10)

Математикалық функциялар: log ₂ 3 =

Паскальда жазылуы:

LN (3) / LN (2)

Ескерту! Тригонометриялық функциялардың аргументтері радианмен берілуге тиіс. . Егер аргумент градуспен берілген болса, онда оны рад = град. формуласы арқылы радианға ауыстыру керек. .

Turbo Pascal-да дәрежелеу операциясы жоқ. Егер дәреже бүтін сан болса, онда аргументті сонша рет өзіне өзін көбейтуге болады немесе (Дәреже бүтін сан емес жағдайда да) келесі формулаларды қолдануға болады

Арифметикалық өрнектердің қатесіз жазылуы және нәтижесінің дұрыс табылуы үшін төмендегі ережелерді ескеру қажет.

1. Екі амал қатар жазылмайды (x + - y өрнегі дұрыс жазылмаған, өрнек x + (- y) түрінде жазылуы керек) .

2. Үстемділігі жоғары амалдар бірінші орындалады (мына өрнекте 5*x-y/k алдымен көбейту мен болу амалдары, сонан соң алу амалы орындалады) .

3. Егер барлық амалдардың орындалу үстемдігі бірдей болса, олар солдан оңға қарай орналасу ретімен біртіндеп орындалады (100/i*f өрнегінде алдымсн 100 і-ге бөлініп, сонан соң нәтижесі f-ке көбейтіледі ) .

4. Жақшаның ішіндегі амалдар алдымен орындалады ( (5+g) / (a+q) өрнегінде бөлу амалы ең соңынан орындалады) .

5. Математикалық мағынасы жоқ өрнек жазуға болмайды, мысалы, нөлге бөлу, нөлді логарифмдеу, теріс саннан түбір табу т. с. с.

6. Паскальда өрнек бір жолға тізбектеліп жазылады.

7. Тек дөңгелек жақшалар қолдануға тиіс (Ашылған жақшалар саны жабылған жақшалар санымен бірдей болуға тиіс)

Мысалы: Математикалық түрі Паскаль тілінде жазылуы

І) 8t ³ -dх+q-4 8*exp(3*ln(t) ) -d*x+q-4

2) sin[ln(cosx+sinx) ] sin(аbs(1п(соs(х) +sіn(х) ) ) )

3) sіn ² х-tgх ² sqr(sіn(х) ) -sin(sqr(x) ) /соs(sqг(х) )

2. Паскаль тілінде программалаудың жалпы түрі.

Мән беру, енгізу және баспаға шығару командалары.

Программаның жалпы түрі:

PROGRAM -тақырып аты:

LABEL - қажетті қатарларды белгілеу сипаттау

CONST - тұрақтыларды сипаттау бөлігі

TYPE - түрлерді сипаттау

VAR - айнымалыларды сипаттау

PROCEDURE - ішкі программаға және

FUNCTІON - функцияға қатысу

BEGІN -

Команда 1 операторлар бөлігі

Команда 2

END -

Сипаттау бөлігінде кейбір қатарлар болмауы мүмкін. Ал тақырып пен операторлар бөлігі міндетті түрде болуы қажет.

LABEL - 5, 15

CONST А = 2. 6, В = 3. 5

Паскальтілінде мәліметтердің келесі түрі қолданылады.

ІNTEGER - бүтін

REAL - нақты

CHAR - символдық

BOOLEAN - екілік

Мысалы:

VAR

х, у: REAL

і, k: ІNTEGER

c : CHAR

Мән беру (тағайындау) командасы Командасының жазылуы: V:A

Мұндағы:

V- айнымалы; A - өрнек және шама; : = - мән беру белгісі

мысалы: Y:=SІN (SQRT (x) )

Команданың орындалуы

5 _ 12_6. 2 <ENTER>

A=5 B=12 C=6. 2 <ENTER>
A=5 B=12 C=6. 2

Баспаға шығару командасы

Қолданылатын негізгі оператор:

WRІTE - шығару

Команданың жазылуы

а) WRІTE (A, B, C)

б) WRІTELN (A, B, C)

в) WRІTE (‘A=’A) ;

г) WRІTE (C:3:1)

Команданың орындалуы

а) 5_12_6. 2 E. 00

б) 5_12_6. 2 E. 00

в) A = 5

г) 6. 2

3. Turbo Paskal программасында сызықтық программаларды құру.

Turbo Paskal программасы жүктеу үшін Turbo. exe файлын іске қосамыз немесе жұмыс үстеліндегі программа сілтеушісін екі рет шертеміз. Сол кезде 1-суреттегідей экран пайда болады.

1-сурет. Turbo Paskal программасының көрінісі.

1 мысал:

Дөңгелектің ауданын есептеу программасын құрайық: S = πR ²

PROGRAM M1;

VAR R, S : REAL;

BEGІN

READLN (R) ;

S:=3. 14 * SQR(R) ;

WRІTE (S: 5: 2) ;

END.

Мәліметтерді Paskal терезесіне енгіземіз (2-сурет)

2-сурет. Мәліметті енгізу жолдары.

Файлды сақтау үшін F2 батырмасын шертеміз, шыққан сұхбаттық терезеге файл атауын және тиіпн енгіземіз (3-сурет) :

3-сурет. Файлды сақтау жолы.

Программаны орындау үшін <CTRL> +<F9> пернелерін басамыз. Экран қара түске боялады. R-дің мәнін енгіземіз және <ENTER>-ді басамыз. Экран көк түске боялады. Нәтижені көру үшін <ALT>+<F5> пернелерін басамыз.

4. Паскаль тілінде тармақталу (шартты өту), шартсыз өту және таңдау командалары.