7 -арна: кәсіби деңгейі мен шығармашылық шеберлігі

Пән: Журналистика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 50 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ

ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

ЖУРНАЛИСТИКА ФАКУЛЬТЕТІ

Телевизия және радиожурналистика кафедрасы

Бітіру жұмысы

7 -арна: кәсіби деңгейі мен шығармашылық шеберлігі

Орындаған 4 курс

студенті Бозанбаева А.

Ғылыми жетекшісі ф. ғ. к., доцент Әбдіжәділқызы Ж.

Комиссия хатшысы ф. ғ. к., доцент Шыңғысова Н. Т.

Қорғауға жіберілді

21 сәуір 2011 жыл

№21 хаттама с. ғ. д., доцент Сұлтанбаева Г. С

Алматы, 2011

Мазмұны:

Кіріспе . . .

I ТАРАУ. Қазақ тележ урналистикасындағы жаңашыл бағыт . . .

1. 1. Отандық телевизияның бүгінгі келбеті . . .

1. 2. Қазақстандық телеарналарға шолу . . .

IIТАРАУ . 7-арнадағы журналистік позиция . . .

2. 1. 7-арнаның ақпарат тарату тәсілдері . . .

2. 2. 7-арнадағы кәсіби шеберлік . . .

Қорытынды . . .

Пайдаланылған әдебиеттер . . .

Сілтемелер . . .

Кіріспе

Әр түрлі ғылым салаларының өзіне тән негізгі ұғымдары болады. Мәселен, әдебиет теориясында -«образ», экономикалық тұрғыда - «тауар», психологоияда - «жан», зоологияда - «жануар», астрономияда- «жұлдыз», т. б негізгі ұғымдарының алатын орны орасан зор. Ал Журналистика теориясында сондай негізгі ұғым «бұқаралық ақпарат» ұғымы . «Informatio» - латын сөзі, қазақша мағынасы - «мағлұмат беру, хабарлау» болып келеді.

Журналистика - әлемдік мәдениеттің және қоғамдық қозғалыстың бір бөлігі, өркениеттің маңызды көріністерінің бірі. Журналистиканың маңызы күн санап артып келеді. Бүгінгі күні журналистика мықты идеологиялық күшке айналды. Журналистиканың қоғамдық ойдың қалыптасуына ықпал ететін, тіпті экономиканың дамуына әсер ететіні де жоққа шығаруға болмайды, рухани және материалдық мәдениетке ықпалы жоғары. Себебі, журналистика мәдениеттің бір бөлшегі болып отыр.

Адамдардың топтасуына, қауымның қалыптасуына жеке тұлғалардың өзара экономикалық, саяси, әлеуметтік және ақпараттық тұрғыдағы қарым-қатынасы әсер етеді. Ақпаратқа деген қажеттілік адамзатпен бірге туып, бір жасасып келеді.

Ақпараттық байланыс- қоғамдағы маңызды қарым-қатынастың бір түрі. Себебі, ақпарат адамдар бірлестігінің мақсат-мүддесін анықтауға, олардың өзара түсінісуіне және ортақ іс-әрекетке жұмылуларына әсерін тигізеді. Сондықтан да ақпараттың қоғамдағы ролі ерекше.

Қазақ журналистикасының қалыптасып, дамуына іс жүзінде де, сөз жүйесімен де үлкен үлес қосқан тұлға Ахмет Байтұрсынов «Қазақ» газетінің 1913 жылғы шыққан алғашқы нөмірінде : «Әуелі газета - халықтың көзі, құлағы, һәм тілі. Адамға көз, құлақ, тіл қандай керек болса, газета сондай керек. Газетасы жоқ жұрт, басқа жұрттың қасында, көзі соқыр, құлағы керең, тілі жоқ мылқау секілді. Дүниеде не болып жатқанын көру, есту жоқ, өз пікірін айту жоқ» - деп ашып жазыпты. Сондағы Байтұрсынов айтқан ой - ақпаратты иемденген жұрт қана білімді, парасатты, көзі ашық, білікті болмақ. [1] .

Қазақстан Республикасының «Бұқаралық ақпарат құралдары туралы Заңындағы» «Жалпы ережелер» деп аталатын I-тарауда біз сөз етіп отырған мәселе жайында мынадай түсінік бар: «бұқаралық ақпарат-тұлғалардың шектеусіз аумағына арналған баспа, аудиовизуальды және басқадай хабарламалар мен материалдар». Яғни, «бұқаралық ақпарат» ұғымын - журналисттік қызметтің негізгі жемісі деп қарауға болады. «Бұқаралық ақпарат» ұғымының мағынасын былайша таратып айтқан жөн:

Ақпарат бұқараға бағытталады (яғни, қоғамға, халыққа, аймаққа, кәсіп иелеріне т. б)
Қоғамдық өмірдің әртүрлі саласындағы көпшілікке қажетті, оардың ойларындағы көкейтесті мәселелерге сәйкес келетін ақпарат болуы керек.
Жалпы адамзаттық биік мұраттарға ұмтылдыратын мәселелер бойынша жұртшылықтың біртұтас көзқарасын қалыптастыру қажет.
Бұқараның ақпаратқа қол жеткізуіне тиімді жағдай жасалуы (яғни тегін немесе аз ғана төлемақыға ақпарат тарату, жаңалықтарды жеткізудің қарапайым түрлерін пайдалану ) .
Аудиторияның бір мезгілде ақпарат алуын қамтамасыз ету мүмкіндігі. Яғни, ақпаратты үздіксіз, тұрақты және мерзімді түрде жеткізу. Теледидар мен радиода тұрақты уақытта хабарлар беріп отыру, ал газетте айдарлар мен циклдардың, беттердің реттілігін қадағалау.
Бұқаралық ақпарат құралдарына барлық қатысқысы келген азаматтарға ашық мүмкіндік беру. [2] .

Жұмыстың жалпы сипаттамасы. Біз бітіру жұмысымыздың тақырыбын 7 арнаның кәсіби деңгейі мен шығармашылық шеберлігімен байланыстырылып алдық. Қазіргі таңда көрермендер арасында дау туғызып тұрған телеарналарды, олардың бүгінгі таңдағы іс-әрекеті мен өз аудиториясына ұсынып жатқан материалдарын талқыға сала отырып зерттейміз.

Тақырыптың өзектілігі. Елге қажет ақпараттты ұсынып отырған 7-арна әлі де зерттеле қоймаған тың тақырыптардың бірі, және оның үйретері де көңілді күйретері де мол. Халық кейбір бағдарламаларын жақсы қабылдап жатса, енді бірін Ресейдің үлгісімен түсірілген деп кейіп те қалатын кездер де баршылық. Ал өзектілігі бағдарламалардың қай деңгейде екенін анықтауда, оны аудитория қалай қабылдап жатыр немесе көрермен талғамына сай бағдарламалар жеткілікті ме деген сұрақтардың жауабын білуде және оны халыққа ұсынуда болып отыр. Тақырыптың зерттелу деңгейі . «Жетінші» арна құрылған сәттен бастап, алдына қойған мақсаттарына жол салып келеді. 2011 жылдың қаңтарында «Жетінші арна» өз аудиториясын кеңейту және отандық ойын-сауық бағдарламаларын, телехикаялардың жаңа қойылымдарын, көпшілікке танымал теле- және кинофильмдерді дамыту жағына баса көңіл аудару жөнінде шешім қабылдады. Телеарна тіпті, өзінің логотипі мен фирмалық стилін жаңалады. Оның жаңартылған слоганы: «Жетінші арнамен бірге, өзгеретін уақыт келді», деп аталады.

Осы үрдістің қалай жүзеге асырылып жатқанын білу. Жаңа стратегияда, әсіресе, сапалы телехабарлар таратудың әлемдік стандарттары бойынша шығарылған эксклюзивтік ұлттық контент хабарын таратуға аса үлкен назар аударылған, сол стратегияның нәтижесі қандай екенін анықтау.

Ел алдында жауыр болған тақырыптарды төңіректей беру де журналист үшін мәртебе емес екені бәсенеден белгілі, сондықтан да әлі де ресрубликаның тукпір-түкпіріндегі көрермендерге өз материалдарын жеткізіп үлгермеген сөйте тұра басқа да арналардан оқ бойы озық келе жатқан жас арна жайлы деректерге қанығу, оның артықшылығын үлгі етіп, кемшілігін ашып көрсету.

Жұмыстың құрылымы. Диплом жұмысы әдеттегідей мазмұнынан басталады. Тақырыптың ауқымдылығына байланысты біздің зерттеу жұмысымыз «Қазақ жаңашыл бағыт» және «7-арнадағы журналистік позиция» деген үлкен екі тарауға бөлдік. Ол тараулардың өзі мазмұнына қарай шағын тараушаларға бөлінеді. Сондай-ақ зерттеу жұмысында пайдаланған әдебиеттер тізімі мен сілтемелер схема түрінде беріледі.

Жұмыстың мақсаттары мен міндеттері. Біз, тақырыпты 7 арнаның кәсіби деңгейі мен шығармашылық шеберлігі деп алуымызда үлкен себеп бар. Телевидение саласында арнайы зерттей қоймаған тың саланы алуды жөн санадық. «7-арнаның» кешегісі мен бүгінгі жағдайын және болашаққа деген жоспарларын саралаймыз. Мақсатымыз отандық телеарналардың хабарларын салыстырмалы түрде сипаттап, 2 жылдық даму кезеңі бар, жаңадан көрермендердің көзайымы болып келе жатқан арнаның эфирінде көрсетіліп жатқан әрбір бағдарламаның деңгейі қандай, эфирде әрбір журналист немесе тілші өзін қалай ұстайды, қалай дамытады деген сауалдарға жауап іздей отырып, зерттеу нысаны ретінде көрермен көзімен баға беру.

Жұмыстың деңгейі. Телевидение саласындағы тікелей эфир хабарының орны мен рөлі ерекше. Отандық телеарналардың барлығында дерлік тікелей эфирде тарайтын хабарлар бар. Бірақ осы қорғау жұмысында біз көпшілік арасында зор беделге ие, бұқараның басым бөлігі көретін «Хабар» арнасындағы «Таразы», «Арнайы репортаж», «Серпін», «Бетпе-бет» бағдарламасын, «КТК» телеарнасындағы «Портрет недели», «Астарлы ақиқат» ақпараттық- сараптамалық бағдарламаларын бағдарламаларын мысалға ала отырып, талдауды жөн көрдік.

Зерттеудің дерек көздері. Телевидение саласына қалам тербеп жүрген зерттеушілер некен-саяқ. Бітіру жұмысын жазу барысында біз Қ. Тұрсын мен Ж. Нұсқабайұлының «Теледидар сөздігі-тележурналист анықтамалығы» оқу құралынан, «Қазақ журналистикасы» 3 томдық кітабынан, Қ. Тұрсынның «Көгілдір экран құпиясы», кітабінан және Ж. Әбдіжәділқызының «Тікелей эфир ерекшеліктері» кітабінан, Н. Омашевтың «Жол үстінде- журналист» атты зерттеулерден, қажет ақпараттарды алдық. Телеарналардан шығып жатқан жаңа жобалар мен бағдарламаларға бей-жай қарамайтын «Айқын» газетінің «Дидар TV» қосымшасының да көмегі көп тиді. Сондай-ақ, зерттеу жұмысымыз тікелей теледидарға қатысты болғандықтан «Қазақстан» ұлттық телеарнасы, «Хабар» агенттігі, «Еларна» телеарнасы, «КТК», «Жетінші» телеарналарының мұрағаттарынан да қажет материалдарымызды таптық.

Жұмыстың жаңашылдығы. Бұқаралық ақпарат құралдарының ішінде ең кенжесі болып саналатын телевидение саласында зерттелмеген тың тақырыптар көп. Зерттеу жұмысын жазу барысында біз қазақ өзгерістерді талдай отырып, сол сияқты отандық телеарналарда қазір тікелей эфирде шығып жатқан хабарларға сын пікір де айтамыз. Ал жұмыстың жаңашылдығы телевидение саласында әлі ешкім зерттемеген тың тақырыптың алынуы.

I ТАРАУ

Қазақ жаңашыл бағыт.

Жиырма бірінші ғасырға адамзат баласы түрлі қиындықтардан өтіп, соның нәтижесінде үлкен жетістіктермен келгені барлығымызға белгілі. Өмір-тіршіліктің барлық саласында алға басу, даму үрдісі айрықша көрініс тапты. Сондай-ақ журналистиканың да жаңа даму сатысына көтерілген дәуірі болғанына сөз жоқ. Басталған жиырма бірінші ғасыр -ақпараттар ғасыры болды. Бүгінгі журналистика барынша даму жолмен өрістеп келгені жұртшылыққа жақсы белгілі. Уақыт өте келе, қоғам өмірінде тың өзгерістер бола бастады. Ақпарат таратудың жаңа түрлері дүние есігін ашты. Бұқаралық ақпарат құралдары жылдап, айлап емес, күн санап тың өзгерістерге түсіп, қарқында әрі қарбалас ізденістер мен жаңа заманға лайық жаңашыл бағытпен жаңа ұмтылыс жасады. Саясат, ғылым, мідениет, экономика - бәрі де баспасөз, радио, телевидение арқылы өзінің прогрестік мәнін бүкіл әлемне жайып отыр. Демек, журналистика дамуында шек жоқ және шекараны білмейтін сала. Осындай қындығы мен қызыға да мол аталмыш саланың жетістігі мен кемшілігін саралау оңай емес. Профессор, филология ғылымдарының докторы Намазалы Омашев «Жол үстінде - журналист » атты зерттеулері қазіргі заманғы журналистиканың ілгершіл бағыт-бағдарын пайымдайып, ғалымның бұл еңбегі үлкен ойға жетелейді.

Шын мәнінде журналистиканың әлеуметтік қызметтің ерекше саласы ретіндегі мәні бұқаралық ақпарат жинақтауымен, өңдеуімен, дайындауымен және таратуымен айқындалады. Журналистиканың негізгі күші - оның ақпаратты иемденетігінде. Ақпарат журналистика мен аудитория арасындағы дәнекерлік рөлді де атқарады. Сондай-ақ, журналистика жүйесінің алдындағы сан-салалы міндеттерді шешуге қолданылатын қуатты құрал да - осы ақпарат. Ал оның қоғамдық пікір қалыптастырудағы маңызы - радио мен теледидардың, газет-журналдардың тарататын ақпарат, мағлұматтары бұқараға, қалың көпшілікке арналады. Журналистиканың «Бұқаралық ақпарат құралдары» деп аталуының себебі де содан шығады. Бұқаралық ақпарат журналистер мен оқырманды, көрерменді, тыңдаушыны байланыстыратын алтын көпір іспеттес.

Бүкіл әлемде болып жатқан қазіргі заманғы зор өзгерістерге байланысты журналистика да жаңа көзқарасты, жаңа ұғымды, жаңаша ойлауды, жаңашыл бағытты қажет етеді. Уақыт өткен сайын, ішкі-сыртқы саясат радио мен тележурналистиканың алдына тың міндеттер қояды. Ондай міндеттерді орындау үшін бүкіл ұжым болып ізденістер жасау арқылы, жұмыс істеу керек. Әсіресе бұл салада халықаралық тәжірибелерге ерекше назар аударып отыру да қажет. Мәселен, дамыған шетелдерде бүгінгі ақпарат құралдары қалай жұмыс істейді, соған аса қатты мән беру керек деп ойлаймын. Әрбір ақпарат құралдары өз тәжірибесіне қоса, халықаралық журналистика тәжірибесін біліп, зерттеп, одан әрі даму жолында пайдалы істерін үйреніп, жүзеге асырса артық болмайды. Әсіресе қазір жер жүзі журналистикасында орны бар, дамыған елдер- Америкати Құрама Штаттарының және Еуропаның Ұлыбританияның, Франция, Германия мен Ресей сияқты басқа да елдердің тәжірибелік жұмыстары назар аудартады.

Қазіргі таңда ақпарат беру әдісі бұрынғы әдістен тым алыс, мүлдем жаңаша сипатқа ие болып отыр. Бұл қазіргі заманғы ақпараттың уақыт кеңістігін еркін әрі батыл, шапшаңдықпен билеп алуына байланысты. Осы тұрғыдан алғанда, барлық ақпарат құралдарымен салыстырғанда радионың бірінші кезекке шығатыны айдан анық. Әр кезеңнің өз талабы болады, радиодағы тікелей эфир өзінің тура мағынасындағы уақыт үні сияқты. Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың «БАҚ халықтың үні ретінде сөйлейтін болсын, халыққа жақ, санаға сақ болсын» деген тұжырымы журналистиканың жаңаша жұмыс тәсіліндегі негізгі қағидаға ұласты. [3] .

Жылдар бойы қатып-семіп қалған енжар ережелерді бүгінгі күннің тыныс- тікелей эфирдің табиғаты - кәсіби- шығармашылық процесс, құрылымы күрделі психологиялық құбылыс, уақытқа және техникаға тәуелді тәсіл, ешнәрсені түзетуге болмайтын, сол күйінде, қаз-қалпында айналымға түсетін қайталанбайтын әрекет, алып-қосары жоқ шынайы дүние.
Радио мен телевидениенің тез дамитынын өмірдің өзі көрсетіп отыр. Осыдан 20-30 жыл бұрын ғана теледидардың пайдалануы бүгінгідей дәрежеге жетеді деп ешкім ойламаған еді. Әрине, мұның қоғамның әлеуметтік қажеттілігінен туатыны бәрімізге белгілі.

Француз сыншысы Андре Дилижан жазғандай «ол өмірге ентелей кіріп, әлемді түгелдей дерлік жаулап алды». Шын мәнінде де солай. Жетпіс жылдың ішінде ол газетің мен радиоңнан, театрың мен киноңнан оқ бойы озық шығып, жеке дара көш бастауда. Оның көрермендері миллиардтармен есептелінеді. Көгілдір экранның құдірет-қарымы әлемдегі кез-келген қуатты елдің әскери күшінен әлденеше есе артық. Сондықтан да оған аса сақтықпен қараған орынды.
Теледидар-тек хабар таратушы құрал ғана емес, ағартушылық, насихаттық та құрал. Зерттеуші Құдайберген Тұрсын теледидар әсерлілігіне мынадай анықтама береді: «Теледидар әсерлілігі өзіне 3 негізгі бағытты қамтитын, әлеуметтік ақпарат тұжырымдамасын жүзеге асырады: Ағартушылық /білім жөнінде негізгі ақпарат болып табылатын хабарламаны таратады/; Танымдық /логикалық және прагматикалық ақпарат негізінде алынған өзіндік білім туралы ұғымды қалыптастырады/; болжаулық /болашаққа баға беріп, ол туралы ұғымды қалыптастырып, ол туралы деректі таратады/; ұлттық мәселе төңірегіндегі өткір проблемаларда қоғамды топтастыруға қызмет етеді. Біздің күнделікті өміріміз, тіршілігіміз, бізді қоршаған орта туралы шынайы көріністі бейнелейді, ой-өрісімізді түрлі ақпараттармен кеңейтіп, сезімімізді қалыптастыруға, әдеттеріміздің жақсы жаққа қарай өзгеруіне әрекет жасайды. Аса мәнді әлеуметтік проблемаларға көпшіліктің көңілін аударады, экологиялық этика, қоғамның әрбір мүшесінің өмірлік позициясын айқындауға, сан миллиондық аудиториямен жылдам кері байланыстың орнығуына, бұл байланыстардың қоғам санасын қалыптастыруға әсерлілігін арттыруға, қоғамның жан-жақты және үйлесімді дамуына көмектесу, байланыстың кезеңмен дамуын сезінуге жағдай туғызады. Қоғамдық мінбеге айналу, орталық және аймақтық, заң шығарушы және орындаушы тұтқалардың халқы алдында есеп беруі, өз саясатын түсіндіру, өз қатарына халықтың қалың тобын тартуға, қоғамның әлеуметтік ақпараттануына басты мәселені шешуі, психологиялық құқықтық қоғамға тиімді бағытталуына жағдай туғызу, сезімталдық, логикалық және прагматикалық ақпаратты негізге алуға; ең бастысы-хабардың соңғы нәтижесінің тиімділігін сезінуге; телекөрерменнің әрқайсысына сол сәтте өзімен бірге миллиондаған адамның сол хабарды көріп отырғандығын сезінуі, әрі телеэкрандағы пікірді өзіне қарата отырып ұғынуына; телекөрерменге қарама-қарсы пікірдегі ойлардың да айтылмайтынын сезінулеріне; табар ақша қатынасындағы өзгерістер, экономикалық ақпараттың шыншыл және ашықтығы, коммерциялық тақырыптардың ауқымын ұлғайту, табар және қызмет, фирма және компания, ертеде талдау мен сынауға жабық болған тақырыптар тағы сол сияқты олардың әрқайсысына шыншыл, жылдам әрі орнықты баға беру, теледидар хабарының әрқайсысының міндет. [4] .
Бүгінде телевидение бүкіл әлемде өтпелі кезеңді бастан кешіріп отыр. Ақ-қара түсті телевизордың орнына қазір түрлі түсті телевизорды пайдалану көбейді. Ал мұның өзі телехабарларды беруді жаңа бір сатыға көтеріп отыр. Түрлі түсті телевидениені айтқанда, қазір бүкіл әлемде бұл орайда радио мен телевидение жүйесінде үлкен өзгерістер болып жатқанын айту керек. Телехабарларды түсіру мен беруде сандық техника мен технологияны қолдану үрдісі пайда болы. Бұл да үлкен жетістік. Сонымен бірге жаңадан жер серігі (спутниктік) және кабельдік телевидениенің жүзеге асуы соның айғағы.

Совет Масғұтов «Көгілдір экран-өмір айнасы» (1976 ж. ) кітабінда сиқырлы көк сандыққа осылай анықтама берген. Қазақ тілі тағы салмақты да, салиқалы сөзбен толықтырылды. «Көгілдір экран-өмір айнасы, расында да өмірімізге ентелей енген теледидар индустриясы газет пен радионы ақпараттар айдынынан сәл ығыстырғандай. 1958 жылдан 6О жылдардың соңына дейін қазақ теледидарының қалыптасу кезеңі десек, тек ақпараттық, концертік бағдарламалардың сценарийлік негізінде телеқойылымдар, күрделі көркем телепублицистикалық хабарлар үлкен дайындықпен, телетехникалық жетістіктермен журналистік ой-толғауларды бір бағытқа бағдарлап, әрбір сюжет пен телеочерк, қойылымдардың мақсатын айқындап алу талабы қосылды. Бұл жерде қазақстандық телеарналардың көшбасшысы бұрынғы Қазақ теледидарына ерекше тоқталған жөн. Қазақ теледидары - бүгінде 100 ден аса телекомпаниялардың көшбасшысы. 53 жылдық тарихтың қиын да қызықты жолында ол араласпаған оқиға, бармаған жер, көтермеген мәселелері кемде-кем. Тарихы мен халық жады, ұрпақ тәрбиесі мен білім-ғылым саласы, мәдениеті мен дәстүрі, экономикасы мен саясаты, өндірісі мен шаруашылығы оның күнделікті хабарына арқау болды. 1958 жылдың 8 наурызында Алматыда алғаш рет көгілдір экран жарқ етіп ашылғанда сол телеарна басында қазақ телеөнерінің балапан қанатын қатайтып, биікке самғауы үшін білімдері мен біліктерін аямаған Ғ. Жанысбаев, Л. Ғалымжанова, С. Шәріпов сяиықты телередакторлар мен телережиссерлер тұрды. Статистикада сақталған тарихи цифр бойынша, сол кезде Алматы және облыстағы 4 100 телевизиялық қабылдағыш Қазақ телевизиясының алғашқы бағдарламасының трансляциясын тұтқан. Алматыдан кейін көгілдір экран Қарағанды мен Өскеменде, Жезқазған мен Балқашта, Ақтөбе мен Семейде көрсете бастады. Қазақ теледидарының «алтын ғасырына» баланған 70-90 жылдар шын мәнінде көгілдір айнамыздың жан-жақты кемелденіп, шарықтаған кезеңі болды. Сол бір жылдары 13 бас редакция жыл сайын түрлі салаларға арнап 130-150 топтама бағдарламалар жасап отырды. Қазақстандық телеарналардың ішіндегі тәжірибесі жағынан толысқан, тарихы бай, мұрағаты мол Қазақстан ұлттық телеарнасы ескі мен жаңаны қосып тұрған көпір сияқты. Бұрынғы қазақ теледидары қазіргі бірегей телеарна қай деңгейде? Көкірегі ояу, көзі ашық көрерменнің әрбірін мазалайтын орынды сұрақ.

Біздің заманымызда телерадио арналары арқылы берілетін бағдарламаларда бәрінен де ең көп берілетіні, сондай-ақ бүкіл әлем халықтарының күтетіні күнделікті берілетін жаңалық хабарлар. Бұл қай елдің радиосы мен телевидениесін алсақ та анық байқалатын тенденция. Сондықтан БАҚ-та жаңалық хабарлар айту және шетелдерде, сондай-ақ өзімізде қалай беріліп жүргені кезек күттірмейтін мәселе болып табылады. Адам баласы еш уақытта өмірде, планетамызда болып жатқан оқиғалардан, жаңалықтардан құр қалмауы тиіс. Бұл өмір тудырып отырған қажеттілік.

Ал спутниктік және кабельдік телевидение арқылы хабар жанрларын беру алдағы уақытта бірнеше еселеп артатыны белгілі болып отыр. Бұл салада қай елдерде айтарлықтай әрі тәжірибесі мол арналар жұмыс істемек? Мәселен, тәулік бойы жұмыс істейтін АҚШ телекомпаниясы «Си-Эн-Эн» тек жаңалықтар беруімен әлемге аты жайылып отыр. Сондай-ақ Жапонияның телекомпаниясы «Эн-Эич-Кей» атымен белгілі. Ал Ұлыбританияның, Францияның, Германияның және басқа елдердің телехабарлары көбіне осы жаңалықтар туралы беруге өте құштар екені сөзсіз.

Тіпті бұл біздің республикамызда Қазақстан мен Ресейде де солай.

Ресейде демократия мен нарықтық қоғамға енуге байланысты әр түрлі формадағы телерадио арналары пайда болды. Мысалы, мемлекеттік, қоғамдық, аймақтық, акционерлік, жеке меншік және т. б. Телерадио арналары олардың қандай түрде болғанына қарамастан және жеке меншік иесі кім болса да, бәрі бірдей тең құқықты әрі жауапкершіліктері де қатарлас болып есептеледі. Сондай-ақ заңдылықтары да ортақ болып келеді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.