Ипотекалық несие және оның Қазақстан Республикасындағы дамуы

Пән: Банк ісі
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 73 бет
Таңдаулыға:

Дипломдық жұмыс

Тақырыбы:

Мазмұны:

КІРІСПЕ . . . 3

І ТАРАУ. ИПОТЕКАНЫҢ ДАМУ ТАРИХЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ МӘНІ

1. 1. Ипотека институтының пайда болуы . . . 6

1. 2. Ипотеканың несиелендіру құралдары . . . 9

ІІ ТАРАУ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ИПОТЕКАЛЫҚ НЕСИЕЛЕНДІРУДІҢ ДАМУЫ

2. 1. ҚР-ғы ипотекалық несиелендіру нарығының қалыптасуы, дамуы және мәселелері . . . 12

2. 2. Ипотекалық несиелендіруді дамытудағы “ҚИК” ЖАҚ-ның алатын орны . . . 31

2. 3. Ипотекалық несиелеудегі ЕДБ-дің алатын орны мен рөлі . . . 48

ІІІ ТАРАУ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ИПОТЕКАЛЫҚ НЕСИЕЛЕНДІРУ ЖҮЙЕСІНІҢ БАСЫМДЫҚТАРЫ

ҚР-да ипотекалық несиелерді дамыту басымдықтары . . . 56
Ипотекалық несиелендірудің әлемдік тәжірибелері . . . 66

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 71

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 75

ҚОСЫМШАЛАР . . . 78

КІРІСПЕ

Жылжымайтын мүлікті кепілге салу арқылы болатын ссуданы ипотека несиесі ретінде ұғуға болады. Ол тұрғын үй құрылысын салуға және сатып алуға беріледі, әрі ұзақ мерзімді сипатқа ие. Ипотекалық несиелеу нарықтық экономиканың ажырағысыз элементі болып табылады. Оның мынандай ерекшеліктері бар:

Ипотекалық несие - бұл қатаң анықталған кепілзатпен берілетін ссуда. Несие қайтарылмаған жағдайда кепілге салынған жылжымайтын мүлік сатылады және одан түскен қаражатпен несиегердің алашағы өтеледі. Сол себепті, ипотека несиесі несиегер үшін ең “сенімді”несие ретінде саналады.
Ипотекалық несиенің көбісі қатаң мақсатты тағайындауға ие, өйткені, ол тұрғын үй мен өндірістік үй-жайды қаржыландыру, сатып алу, тұрғызу үшін және жер учаскелерін игеру үшін пайдаланылады.
Ипотекалық несие, әдетте, 10-30 жылдарға дейін ұзақ мерзімге беріледі. Несие алдын-ала жасалған кестеге сәйкес біртіндеп өтелетін болады.

Ипотеканың айрықша маңызды қағидаларына мыналар жатады: кепілге салынатын мүлік нақты болуы керек, яғни, келісім-шартта кепілдік құқығының обьектісіне жататын нақты мүлікті анықтау; кепілдіктің жариялылығы, яғни, кепілге салынған мүліктің ауыртпалығын үшінші тұлға оңай танитындай болуы керек.

Ипотекалық несиелеу жүйесі икемді болуы үшін ұдайы жетілдіріп отырады. Мәселен дамыған елдерде мыналар болады:

төлемдері кезең сайын өсетін ссуда: жеңілдікті кезеңнің болуын ұйғарады, мұнда борышқор тек пайыздарды ғана төлейді. Жүктемені болудың мұндай тәсілі борышқорға үлкен пайда береді.
Пайыз мөлшерлемесі өзгермелі ипотека - пайыз мөлшерлеменің деңгейі келісім- шартта нақты шама түрінде тіркеледі., әрі қандай да бір нақты көрсеткішіне немесе индексіне “байланатын” болады. Мөлшерлемелер жарты жылда бір рет қарастырылады.

Ипотекалық несие - әркімнің өзінің тұрғын үй мәселесін жақсартуына деген қамқорлықтан туындаған әрекеттер. Әлемдік тәжірибеде ипотекалық несие банктер үшін тиімді жағдай. Несие пайызы төмендеуі мүмкін оған уақыт төреші, ал жылжымайтын мүлік нарығында баға жоғарламаса, төмендемей қоймас-ау. Ипотекалық несиенің тиімділігі:

Жылжымайтын мүлікке ие болу - болашаққа қажет. Бала-шағаңызға қажет болмай жатса, жалға бересіз - кіріс көзі.
Өз пәтеріңіз қолайлы болғанға не жетсін.
Несиені төлеу адамүшін көбірек жұмыс істейді. Ақшаны көбейту үшін жұмысын сапалы атқаруға ұмтылады, бұл бәрімізге тиімді.
Жастар қартайғанша ақша жинап әуре болмай, үйді алып алады да, тұрмыстың қолайлы жағдайын бастан кешеді.

Ипотекалық несиені рәсімдеуде негізгі құжаттарға кепілхат, вексель және өзге де бағалы қағаздар жатады. Бұл құжаттарға ипотекалық компания шығаратын ипотека облигациялары сенімді бағалы қағазының қайталама нарығында баға белгіленуі мүмкін. Бұл арада кепілхат ссуда бойынша кепілге қойылған мүліктің заңды меншік құқығын несиегерге беруді ұйғаратын құжат болып табылады. Жылжымайтын мүлік аясындағы кепілхат ипотека несиесінің негізгі қамтамасыз етушісі болып табылады. Онда неисе келісім- шарты бойынша борыштарды төлеу жөніндегі қарыз алушының міндеттемесі, пайыз, салық, алымдар мен меншіктен өндіріліп алынатын өзге де төлемдер нақты көрсетіліп, сонымен бірге, оны бүлінбеген қалпында сақтау, жылжымайтын мүлікті сақтандыру, оны басқа тұлғаға кепілдік аясында беруге тыйым салынатыны және т. б. айтылады.

Өзіндік қаражаты, ипотекалық облигациялар және клиент шотына тартылған ресурстар банктың несие ресурстарын құрайды. ҚР-ның “Ипотека туралы”заңы шыққаннан кейін Қазақстанда ипотекалық несиелеу қарқынды дамыды. Республиканың ірі банктері ипотекалық бағдарламаларды жүзеге асыратын өздерінің ипотекалық компанияларын құрды. 2000 жылдан бастап ҚРҰБның жарғылық капиталы 100%-ды құрайтын Қазақстан Ипотекалық Компаниясын (ҚИК) құрды. Ол алғаш құрылған күннен бастап несие үшін алынатын пайыз мөлшерлемесін кеміту бағытындағы саясатты жүргізіп келеді. 2005 жылы ҚИК толықтай ҚР Қаржы министрлігінің қарамағына өтті. Бұл несие үшін алынатын пайыздық мөлшерлемелерді кемітуге қажетті бәсекелестік ортаның құрылуына өз ықпалын тигізді. Пайыз мөлшерлемелері баяу болса да тұрақты түрде кеміп келеді. Ипотекалық несиенің дамуна 2003 жылы Мемлекеттік құрылыс банкісінің құрылуы жағымды әсер етті. ҚИК 300 және 500 млн сомада ипотекалық облигациялардың екінші шығарылымын шығарып үлгерді және оларды сәтті орналастыра білді.

Қазақстанда ипотекалық несиелеу ҚР Мемлекеттік тұрғын үй бағдарламасының ажырағысыз бөлігі болып табылады. Бұл арада мемлекет халықтың қамтамасыздандырылу деңгейі төмен тобының “әлеуметтік” тұрғын үй құрылысын салуына және сатып алуына әр түрлі әдістермен жәрдем көрсетіп, олардың меншік құқығына ие болуын ынталандырады. 1. 01. 05 жыл ипотекалық қарыз 411, 4 млрд теңгені, 2003 жылмен салыстырғанда өсім 262, 2% -ды құрады.

Ипотекалық несиелеудің отаны - Германия: алғашқы мемлекеттік ипотекалық банк 1770 жылы Силезияда аса ірі помещиктік шаруашылықтарға қаржылық қолдау көрсету мақсатында құрылды.

19ғасырдың бас кезінде ипотекалық банктің қызметі шағын помещиктік меншік иелеріне де қолданыла бастады, ал 19ғасырдың орта шеніде бірқатар шаруа қожалықтарына қолданылды.

Алғашқы акционерлік банктер аймақтық мәні бар шағын фермерлік жер банктеріне берілген, ал Канадада - ипотекалық компанияларға берілген, Англияда ипотекалық несиені берумен құрылыс қоғамдары айналысады.

І ТАРАУ. ИПОТЕКАНЫҢ ДАМУ ТАРИХЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ МӘНІ.

1. 1. Ипотека институтының пайда болуы.

Ипотека шаруашылық өмірдің элементі ретінде тарихта ерекше орын алады. “Ипотека” деген түсінік әлемдік қаржылық, экономикалық жүйеге көне Грециядан енген. Б. з. д VI ғ бұл түсініктің негізін алғаш рет Архон Солон қалаған. Ал Солонның ізбасары - Драконт б. з. д 621 ж ипотеканың тәртіптерін енгізді. Бұл тәртіпке сәйкес, жеке меншікке, жылжымайтын мүлікке қол соғу қатаң жазаланатын болды. Б. з. б 594 ж Солон өзінің атақты реформаларын жүзеге асырды. Осы реформаға сәйкес, кез келген адам өз еркімен меншіктен бас тартуға және оны мұрагерлікке беруге құқық алды. Алғашында Афинада қарызды төлеу мүмкін емес жағдайда құлдыққа ұшырайтын қарызгер тұлғасы кепілдікке жатқызылды. Солон жеке меншікті мүліктік меншікке ауыстыру үшін қарызгердің атынан жеріне қазық қағып, белгілі бір сомада оны кепілге алған. Мұндай қазықты ипотека деп атаған.

Аталған қазықта, яғни, ипотекада жер иесінің барлық қарыздары белгіленіп отырды. Кейініректе осы мақсатта ипотекалық кітаптар қолданыла бастады. Рим империясында ипотека институтының жаңа дамуы басталды. Б. з І ғ жеке тұлғалардың мүлкін кепілге алып, несие беретін ипотекалық мекемелер құрылды. Б. з ІІ ғ Анатолий Пий императорының басқаруы тұсында ипотекалық банктерге ерекше заңнама әзірленді.

Сол кездің өзінде-ақ, 50-ге жуық банктер және 800 ауыспалы конторалар қызмет етті. Коммуналдық, дәстүрлі жинақ кассалары, жинақтаушы ассоциациялар және т. б. банктік институттар дамыды. Траян император тұсында жесірлер мен жетімдерді қолдау үшін Римдегі ипотекалық несиенің ең төмен %-бен ұсынатын қаржылық алименттік қорлар құрылды.

Ипотека институтының қысқа мерзім ішіндегі эволюциясы фидуцийден (латын тілінен аударғанда - “сенімді келісімдер”) басталып, содан кейін ілгерінді кезең - пигнус және ипотекаға жетті. Классикалық Рим қоғамының дамуында “пигнус”(латын тілінен аударғанда формальді емес кепіл) пайда болды.

Ипотека институты дамуының бірінші кезеңінде - фидуцийде қарызгер іс жүзінде ешқандай қамтамасыз етуді иеленбейді және қарыз алушыдан қарызды төлеуді немесе мүлікті қайтаруды талап етуге құқығы болмады.

Ипотека дамуының келесі кезеңі қарыз алушының қарызгер алдындағы мүддесін қорғауда ілгерінді сипат алды. Қарыз алушы жылжымайтын мүлікті қарызгер қолданбай, тек оны сақтауын талап ету құқығына ие болды. Қарыз алушы өзінің міндеттемелерін орындамағанда қарызгер өзінің қаражаттарының орнын толтыру үшін мүлікті сатуға шартты құқық алды.

Ипотека институты дамуының соңғы кезеңі - ипотека - сол кезеңнің саяси, экономикалық шарттарына негізделді. Римдегі құлиеленушілік шаруашылықтың әлсіреуі, көп жерлерді жалға беру ипотеканың классикалық институтының пайда болуына әкелді. Сол кезеңдегі құқықтық формалардың ешқайсысы жер иесі мен жерді жалға алушы арасындағы келісімді кепілдендіруге жатпады. Себебі жерді жалдаушылар өздерінің мамандықтарына сай тек еңбек құралдарын иемденді. Бұл жағдайдан шығудың бірден-бір жолы - жалға алушының еңбек құралдарын кепілге қою болды.

Осылайша ипотека институты пайда болды. Ол біріншіден, кепіл туралы келісім, екіншіден, кепілдеме туралы келісім. Алғашында мұндай келісімдер қарыз алушы мен қарызгердің арасындағы жай келісім түрінде болса, постклассикалық кезеңде құқықтық күші бар ресми және бейресми құжаттар түрінде болды. Императордың ипотека туралы заңына сәйкес инвестицияға деген инвесторлардың ипотекасы, салық төлемеушінің “фиска” мүліктік ипотекасы, әйелі тарапынан күйеуінің мүлкіне деген ипотекасы, шіркеу ипотекасы және т. б. ипотеканың түрлері ендірілді. Шіркеу ипотекасынан басқа ипотекалардың барлығы қазіргі таңда сақталып, дамыған елдерде қолданыс тапты. Постклассикалық Рим империясында ипотеканың шығуына байланысты қарыз алушы мен қарызгердің ара-қатынастарын реттеу мақсатында субординирленген ипотека пайда болды. Бұл ара-қатынастарды реттеуде мемлекеттің рөлі өте зор болды. Құрылымы бойынша күрделі келісімдер тіркеу жүйесінің реттеуін және бақылауын талап етті. Мемлекеттің функциясының әлсіреуіне байланысты ипотека институты бірнеше ғасырлар бойы өз дамуын тоқтатты.

Ипотека біртіндеп орта ғасырлық заңнамаға енді. Германияда ХІV ғ-ға дейін, ал Францияда ХVІ ғ аяғында ипотека дами бастады. Еуропа елдерінің заңнамасында ипотекаға екі түрлі сипаттама берілді. Біріншіден, ипотека - тек қана жылжымайтын мүлікке негізделген, екіншіден, кепілге қойылған мүлікті сату сот арқылы ғана шешіледі. Ипотека қарызгер үшін қарыздық кепілді алудың ең маңызды тәсілі. Орта ғасырлық кодекстерде мынандай анықтамалар сақталынған: “Енгізілген ипотека өзінің табиғатына сәйкес бөлінбейді, ол қанағаттандыруды алу құқығына негізделген”.

Ипотекалық құқық өздігінен өмір сүре алмайды. Яғни, ипотеканың қамтамасыз етілуін белгілейтін құқық жоқ болса, онда ипотеканың өзі де жоқ болады. Талаптардың жарамсыздығы мен тоқтатылуы ипотеканың жарамсыздығы мен тоқтатылуына ықпал етті. Рим құқығында ипотека талаптар мен оны құраушыларға, сонымен қатар, ипотекалық пайызға және шығынға негізделеді. Ипотека Рим құқығының рецепциясы бойынша еуропа елдерінің заңнамасына енгізілді. АҚШ пен Ұлыбританияда ипотека мынандай ерекшеліктерге ие: егер қарыз алушы өз міндеттемелерін орындамаса, жылжымайтын мүлікті иелену құқығы мен титулы қарыз алушыдан қарызгерге өтеді. Осылайша тарихи ипотекалық несиелеу шаруашылық қатынастардан туындаған қарыз алушының міндеттемелерін қамтасыз етудің формасы болып табылады.

1. 2. Ипотекалық несиелендіру құралдары.

Банктегі ипотекалық несиелендірудің қалыптасуы мен дамуы бойынша өлшем жүйесінде ипотекалық несиелендіру құралдарын таңдауға маңызды орын бөледі.

Ипотекалық несиелендіру құралдары - бұл несие бойынша %-ды төлеу және қарызды жабудың тәсілін қосатын қарыз алушының төлемдер есебі механизмі болып табылады. Ипотекалық несиелендіру құралдары қарыз алушылар мен несиегерлердің мүдделерін мынандай жолдармен байланыстырады:

Ипотекалық қызметтің табыстылығын қамтамасыз ету және несиегер қаражаттарының қайтарымдылығы мен оларды инфляциядан қорғау;
Ипотекалық несиелендіру тәуекелін төмендету;
Несиелендіру шарттарын бұлайша қамтамасыз ету қарыз алушының несиеге қол жеткізуіне мүмкіндік береді.

Несиелендіру құралдарын талдау келесі факторларға байланысты:

Экономикадағы жағдай (инфляция деңгейі, халықтың табыстары, Үкіметтің ақша саясаты)
Ипотекалық несиелерді беруге тартылған қаражаттар көздері мен бағасы.

Ипотекалық несиелендірудің барлық құралдарына мыналар жатады:өзін-өзі өтейтін, сонымен қатар, “шар тәрізді” төлем, негізгі қарыз сомасына тұрақты төлем, өспелі төлем, айнымалы ставка.

Несиені бірінші тобы - стандартты ипотекалық несиелер бойынша айлық төлемдер тең мөлшерде төленеді. Бұндай несие аннуитетті ипотекалық несие деп аталады. Жедел аннуитет - белгілі мерзімдегі теңдей түсімдер негізіндегі ақшалай ағым.

Несие бойынша төлемдер есебі келесі формуламен анықталады.

R = P x r / 1 - (1+r) - n

Мұндағы

R - айлық несие бойынша төлем мөлшері.

P - Ипотекалық несие сомасы

r - ипотекалық несие бойынша пайыздық мөлшерлеме

n - барлық несие мерзімі ішіндегі несие бойынша барлық төлемдер саны

Талдау мақсатында және қарыз алушының өтініші бойынша несие мерзімінің кез келген айына несиенің негізгі сомасының балансы есептеледі. Сондықтан, мына төменгі формула қолданылады.

Pt = Rx 1-1+r-t/r

Pt - кезеңнің соңындағы қарыз балансы.

R - айлық төлемдер мөлшері.

T - несиелік кезең аяғына дейінгіқалған төлемдер саны

r - айлық несие бойынша пайыздық мөлшерлеме.

Стандартты аннуитетті несиелер несиелеу мерзімін және пайыздық төлемдердің жалпы сомасын азайтуға мүмкіндік береді.

Несиенің екінші тобы - айнымалы төлемдер негізіндегі ипотекалық несиелер болып табылады. Олар келесі топқа бөлінеді:несиелік келісім-шарт жасалғанда төлемдер мөлшері анықталатын несиелер, ипотекалық несиелендірудің балама құралдары негізіндегі несиелер. Сонымен қатар несиенің екінші тобына мыналарды жатқызуға болады: айнымалы пайыздық мөлшерлеме негізіндегі несиелер, тұрақты пайыздық мөлшерлеме негізіндегі несиелер, “шар тәрізді” төлемдері бар несиелер, төлемдері өсетін ипотека.

Айнымалы пайыздық мөлшерлемелі ипотекалық несиелер экономиканың тұрақсыз жағдайына тән. Оның негізінде қаржы нарығындағы жағдайдың өзгеруіне байланысты пайыздық мөлшерлемені қайта қарау жатады. Оның бастапқы есебі стандартты аннуитеттің ипотекалық несиесінің формуласы арқылы жүргізіледі. Осылайша алынған төлемдер сомасы пайыздық мөлшерлемені өзгертетін индексті таңдауға мүмкіндік береді. Индексті көрсеткіштер ретінде мыналар қолданылуы мүмкін: мемлекеттің бағалы қағаздары табыстылығы, банкаралық несие бойынша мөлшерлемелер, LIBOR мөлшерлемесі (АҚШ доллары есебіндегі несиелік ресурстарды ұсынудың Лондондық банкаралық мөлшерлемесі) , коммерциялық банктердің депозиттік сертификаттары бойынша орташа пайыздар, АҚШ долларының бағамы және т. б. Айнымалы пайыздық мөлшерлемелі несиені қолдану арқылы көптеген пробемаларға тап болуы мүмкін. Мәселен, пайыздық мөлшерлемені қайта қарау кезінде инфляцияны және ресурстардың нақты құнын дұрыс көрсетеді. Пайыздық мөлшерлемені қайта қарау несиеге деген қызығушылықты төмендетеді. Айнымалы пайыздық мөлшерлемелі несиені қолдану кезінде оның пайызы тұрақты пайыздық мөлшерлемелі несиеге қарағанда 1, 5-2%-ға төмен белгіленеді. Айнымалы пайыздық мөлшерлемелі ипотекалық несиеге деген қарыз алушының қызығушылығын арттыру үшін пайыздық мөлшерлемені реттеу механизмі қолданылады. Бұл реттеудің негізгі мақсаты - пайыздық мөлшерлеменің максималды деңгейіне шектеулер белгілеу.

Негізгі қарыз сомасына тұрақты төлемдер негізіндегі несие банктің тұтыну несиесі тәжірибесінде өте кең қолданылады. Мұнда қарыз алушы негізгі қарыз сомасын қөтеу есебін теңдей ірі төлемдер арқылы жүзеге асырады, ал пайыздар қарыздың қалған бөлігіне төленеді және ол бүкіл төлемдердің құрамына кіреді. Бұл несие құралдарының бір кемшілігі - қарыз алушыға алғашқыда ауыртпашылық туғызады, нәтижесінде қарызды қайтармау тәуекелі өседі.

Соңғы кезде әлемдік банктер тәжірибесінде “шар тәрізді” төлемдер негізіндегі несиелер қолданыла бастады. Мұнда қарызды өтеу есебін ірі барлық “шар тәрізді” төлемдер жүзеге асырады. Қарыз алушы несие кезеңіндегі пайыздарды, ал соңында қарызды өтеу есебіне “шар тәрізді” төлемдерді төлейді. Бұл несие түрінде де несиелік тәуекелділік өте жоғары. Себебі, негізгі қарыз соңғы кезекте төленеді.

ІІ ТАРАУ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ИПОТЕКАЛЫҚ НЕСИЕЛЕНДІРУДІҢ ДАМУЫ.

2. 1. ҚР-да ипотекалық несиелендіру нарығының қалыптасуы, дамуы және мәселелері.

Қазақстанның қаржы нарығының басты жетістіктерінің бірі - бұл толығымен нарықтық қағидаттарға негізделетін, қор нарығы тетіктерін қолдана отырып, халықтың қаржысын жоғары табыспен инвестициялауға мүмкіндік беретін ипотекалық несиелендірудің осы заманғы жүйесін құру.

Ипотека бұл бізге Кеңестік кезеңнен қалған ең өткір әлеуметтік мәселелердің бірі - тұрғын үй мәселесін шешуге нарықтық қатынастардың қалай жәрдемдесе алатындығының мысалы. Ипотеканы институционалды құруды мемлекет басшысының үлкен күш-жігері мен қолдауының арқасында жүзеге асыру мүмкін болғанын атап айтқым келіп отыр.

Қазақстанда тұрғын үйді ипотекалық несиелендіру заңнамасы тұрғын үй саласының жаңадан экономиканың қалыптасқан жағдайында қабылданды. Алғашқы отандық тұрғын үйді ипотекалық несиелендірудің қалыптасу кезеңін 1991 жылдан басталды. Сол кезде “мемлекетсіздендіру және жекешелендіру туралы”, “Меншік туралы”заңдар қабылданды. Кейініректе мынандай нормативтік-құқықтық актілер қабылданды: Жаңа Азаматтық кодекс, Кепілдік туралы ҚР-ның заңы, Заң күші бар ҚР Президентінің Жарлықтары, Жылжымайтын мүлік ипотекасы туралы заңы, Жылжымайтын мүлікке құқық алу және онымен келісімдер жүргізуді мемлекеттік тіркеу туралы заңы, купондық жекешелендіру туралы жағдайлар. Осылайша көптеген жылдар ішінде тұрғын үйді ипотекалық несиелендірудің Қазақстанда қалыптасуы мен дамуына мүмкіндік берген құқықтық база қалыптасты.

1993 жылы тұрғын үйді ипотекалық несиелендіру туралы заңнамасын қалыптастыру және дамыту мәселесінде алғашқы қадам жасалды. Яғни, жаңа тұрғын үй саясаты және оның механизмдерін реализациялау жөніндегі мемлекеттік бағдарлама қабылданды. Бұл бағдарлама ҚР Президентінің 06. 09. 1993 жылдағы жарлығымен бекітілді. Бағдарламада мемлекеттің тұрғын үй саласына қатысты құқықтық нормаларға өзгертулер мен толықтырулар енгізу, тұрғын үй құрылысын, тұрғын үй коммуналды шаруашылығын қаржыландыру жүйесін реформалау, демонополизация, тұрғын үй құрылысының құнын төмендету бойынша шаралардың кешенін даярлау, тұрғын үй құрылысына қатысушылар үшін жеңілдіктер жүйесін құру, тұрғын үй құрылысы үшін жер учаскелерін тіркеу және бөлу процедурасын жеңілдету, тұрғын үй құрылысы жүріп жатқан аудандардың әлеуметтік, инженерлік, траспорттық инфрақұрылымын кешенді дамыту, мемлекеттің тұрғын үй саясатын жүзеге асырудың тиімді ұйымдастырушылық құрылымын құру, жалпы жылжымайтын мүлік және тұрғын үй нарығының инфрақұрылымын дамыту. Осы мемлекеттік бағдарламада қарастырылған мақсаттардың кейбіреулері орындалмағанына қарамастан, бұл бағдарлама отандық тұрғын үйді ипотекалық несиелендіру заңнамасының дамытуда мәні өте зор болды.

1995 жылы 30 тамызда ҚР-ның жаңа Конституциясының қабылдануы Қазақстан өміріен өзгеріс әкелді. Конституцияның күщіне енуі отандық заңнаманың, сонымен қатар, тұрғын үйді ипотекалық несиелендіру саласындағы заңнаманың дамуы серпіліс туғызды. 2002 жылы 20 қыркүйектегі ҚР Президентінің “Құқықтық саясат коцепциясында” Конституиця базасы негізінде құқықтық жүйені дамыту қарастырылды. ҚР-ның Конституциясындағы құқықтық потенциал құқықтық нормаға ғана емес, сонымен қатар, құқықтық идеяға, қағидаға негізделген.

Конституция шеңберінде тұрғын үйді ипотекалық несиелендіру саласы бойынша келесідей нормативтік-құқықтық актілер қабылданды: “ҚР-ның банктер және банктік қызмет туралы” (1995 жылы 31 тамыз), “ҚР-ның тұрғын үй құрылыстық жинақтар туралы” (2000 жылы 7 желтоқсан), “ҚР-ның несиелік бюро және несиелік тарихтың қалыптасуы туралы” (2004 жылы 6 шілде), “Секьюритизация туралы” (2006 жылы 20 ақпан), “ҚР-нда тұрғын үй құрылысын дамытудың мемлекеттік бағдарламасы” (2004 жылы 11 маусым, “Қазақстанның 2030 жылға дейінгі даму стртегиясын реализациялау бойынша болашақтағы шаралар туралы”, ҚР-сы Үкіметінің “Тұрғын үй құрылысын ұзақ мерзімді қаржыландыру және несиелендіру жүйесін дамыту туралы” Қаулысы (2000 жылы 21 тамыз), “Тұрғын үйд құрылысын ұзақ мерзімді қаржыландыру және несиелендіру жүйесін дамыту бағдарламасын бекіту туралы” (2000 жылы 28 қараша), "ҚР-ның қаржылық секторын дамыту концепциясы туралы”(2003 жылы 28 шілде), ҚР-ның тұрғын үй құрылысын дамытудың 2005-2007 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыру бойынша іс-шаралар жоспарын бекіту туралы” (2004 жылы 28 маусым) Заңдары қабылданды. Қазіргі таңда Қазақстанда тұрғын үйді ипотекалық несиелендіру туралы заңнама қалыптасты деп айтуға болады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.