Шошқа тілмесі кезінде қолданылатын биопрепараттар

1. Шошқа тілмесі туралы жалпы түсінік
2. Қолданылатын препараттар
Пайдаланылған әдебиеттер

Шошқа тілмесі – шошқаның жұқпалы ауруы. Қоздырғышы Erysіpelothrі іnsіdіosa бактериясы. Көбінесе 3 – 12 айлық торайлар жиі ауырады. Шошқа тілмесі жылқы, сиыр, қой, ит, т.б. жануарларға да жұғуы мүмкін. Ауырған шошқаның температурасы 41°С-қа көтеріледі, асқазан қызметі бұзылады, жүрегі қатты соғады, терісінде қызғылт дақ пайда болып, кейін қызарып ісінеді. Аурудың созылмалы түрінде шошқаның іші өтеді, арықтап, буындары іседі. Емдеу жолы: тілмеге қарсы арнайы сарысу және антибиотиктер егеді. Алдын алу үшін 2 – 4 айлық торайға вакцина егіп, 4 – 5 айдан соң қайталайды. Шошқалардың тұратын жеріне дезинфекция жасалып, кемірушілер мен насекомдардан тазартылады. Шаруашылыққа карантин қойылады. Инфекцияның қоздырғыштарын тарату факторларына тілменің қоздырғыштарымен ластанған азық,су, сою өнімдері,өлекселер жатады. Осының ішінде топырақ маңызды орын алады. Осыған байланысты тілмені топырақтық,маусымдық (көктем-жазда) індеттер қатарына жатқызады. Кеміргіштер,шыбындар,құстар қоздырғыштарды таситындар болуы мүмкін. Қоздырғыштардың таралуының негізгі жолы-азықпен, жәндіктер арқылы және жанасу арқылы. Тілменің эпизоотиялық ерекшелігі оның тұрақты болып, жылдың жылы мезгілінде қайталануында. Эпизоотиялық ошақта жануарлар басының көпшілігі,20-30% ауруға шалдығады.Өлім көрсеткіші жоғары -55-80%. Шаруашылық субъектісіне (елді мекенде) қоздырғыштарды ауру, ауырып жазылған шошқалар, сонымен бірге ауру жануарлардың бөлінділерімен ластанған заттар таратады. Шошқаның тілмесінің қоздырғышы сырттан келмесе де, бактерия тасығыш-шошқалардың арасынан, сыртқы ортаның жағымсыз факторларынан ( көлікпен тасымалдағанда, күн ыстықта арасынан айдағанда, шошқалардың денелері ыстықтағанда немесе тоңғанда, азықтандыру түрін кенет өзгерткенде, күн өткенде және ауаның жоғары ылғалдылығында) ауру шығуы ықтимал.
Емі. Тілмеге қарсы арнайы сарысу мен антибиотиктердің емдік қасиеті өте жоғары. Гипериммундік сарысуды ауру малдың тірі салмағының әр килограммына 1-1,5 мл мөлшерінде тері астына не бұлшық етіне жібереді. Жануарлардың халі өте ауыр болса, жіберілетін сарысудың жартысын құлақтың қан тамырына жібереді. Сондай-ақ, пенициллин,стрептомицин, окситеттациклин, экмоновациллин, эритромицин,т.б. антибиотиктер жақы емдік нәтиже береді. Әсіресе, пенициллинді малдың тірі салмағының әр килограммына 2-3 мың ӘБ есептеп, арасына 6-8 сағат салып егеді. Антибиотиктерді сарысумен бірге еккен өте жақсы нәтиже береді. Ауру малдарға әр түрлі симптоматикалық дәрмектер қолданады.

1)Т.Сайдулдин.,Індеттану және жануарлардың жұқпалы аурулары, Алматы,2009 жыл,379-384 беттер

2)А.Б.Таңатаров.,А. Атабайұлы.,М.А.Таңатаров, «Шошқа шаруашылығы», Алматы,2005 жыл,5-17 беттер

3) М.Колос.,Промышленное производство мяса свиней, 1974 год,стр 224-225стр

4)Макаркин А.П. «Эффективность свиноводства . Прблемы и решения». М. Россельхозиздат.,1981г. 185 стр

5)Повышенная эффективность производства свинины. Сборник научных трудов. Харьков. 1985г. 116-117 стр

6)Рост и мясные качяества свиней. М. «Колос». 1972Г 75 стр