Тігінен және көлденең еңбек бөлінісі. Басқару деңгейлері


СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
СӨЖ
ТАҚЫРЫБЫ: Тігінен және көлденең еңбек бөлінісі. Басқару деңгейлері. Басқару субъектісі мен объектісі.
ОРЫНДАҒАН: Сәтбай А. Е.
ТОБЫ: ДЯ-301
ТЕКСЕРГЕН: Кушуков Г. С.
СЕМЕЙ
2015
ЖОСПАРЫ:
- Тігінен және көлденең еңбек бөлінісі;
- Басқару деңгейлері;
- Басқару субъектісі мен объектісі.
ТІГІНЕН ЖӘНЕ КӨЛДЕНЕҢ ЕҢБЕК БӨЛІНІСІ. БАСҚАРУ ДЕҢГЕЙЛЕРІ. БАСҚАРУ СУБЪЕКТІСІ МЕН ОБЪЕКТІСІ.
Ұйымның ішкі ортасы
Қандай ұйым, кәсіпорын болмасын «өмір сүріп», өзінің мақсатына жету үшін менеджер ең бірінші ішкі ортаның элементтері мен сыртқы ортаның әрекеттеріне көңіл аударуы тиіс.
Ұйымның өзі адамдар құрған жүйе болғандықтан, оның ішкі ортасының элементтері қабылданған басқару шешімінің нәтижесі болып табылады, олардың негізгі түрлері мыналар: мақсаты, құрылымы, міндеттері, технология, адамдар.
Мақсаты - бұл ұйымның жұмысының соңғы нақты нәтижесі. Ұйым өзінің жұмыс жоспарын дайындау алдынданегізгі мақсатын анықтап, оны ұйымның мүшелеріне таныстырады, ұйым мүшелері өз жұмысының нәтижесі не екенін, қандай болатынын білу арқылы соған жетуге талпынып, еңбектенеді. Әртүрлі ұйымның мақсаттары, әрине, өзінің таңдап алған бағытына байланысты әртүрлі болады (түрлі өнімдер өндіру, қызмет көрсету, білім беру т. с. с. ) . Сонымен бірге ұйымның бөлімдерінің де өз алдына түрлі мақсаттары болады және олар ұйымның негізгі мақсатына жетуге бағытталады. Негізгі мақсатқа жету жолындағы кіші мақсаттарға нарық үлесін, өнімнің жаңа түрін өндіру, өнімнің, қызметтің бұрынғыдан да жоғары сапасын т. б. жатқызуға болады.
Әрбір ұйымның мақсатының орындалу дәрежесі сол ұйымның экономикалық тиімділігін - рентабельділігін көрсетеді. Ұйымның құрылымы көздеген мақсатқа жету жолына орай алдын-ала зерттеу, ойластыру арқылы құрылады.
Құрылымы дегеніміз - еңбекті (жұмысты) адамдарға кездейсоқ бөлу арқылы емес,
мамандықтарына, салаларына, функцияларына, деңгейлеріне сай бөлу арқылы пайда болады. Ұйым мүшелерінің көздеген мақсатына жету үшін басқару деңгейін қисынды үйлестіру (тікелей және көлденең (көлбеу) еңбек бөлінісі арқылы) ұйымның құрылымын көрсетеді. Ұйым құрылымының түрлері кейінгі тақырыптарда толық қарастырылады.
Ø Міндеттер жеке адамдарға емес, құрылымдағы қызмет орнына жүктеледі. Әрбір
қызмет орныныңнегізгі мақсатқа үлес қосу үшін бекітілген арнайы міндеттері болады және ол белгілі бір уақытта, белгілі бір әдіспен орындалуы тиіс.
Міндеттердің үш түрі болады:
а) ададмдармен жұмыс істеу;
ә) заттармен жұмыс істеу (техника, құрал-жабдық, шикізат т. б. ;
б) мәліметпен жұмыс істеу.
Әр қызметкер өзінежүктелген міндеттеріне сай адамдармен, мәліметпен, заттармен жұмыс атқаруы арқылы бөлімдердің және ұйымның мақсаттарын орындайды.
Ұйым мүшелері өз міндетін атқару үшін сол орындалатын жұмыстыңтехнологиясын білуі тиіс.
Технология дегеніміз - шикізатты түрлендіру жолы, яғни көздеген мақсатқа жету
Еңбек бөлінісі - еңбек қызметі түрлерінің ара жігін ажырату. Еңбек бөлінісі еңбекті ұйымдастыру жүйесінде қалыптасады. Өндірістің тиімділігін арттырудың тұрақты қолданыстағы факторы болып табылады. Еңбек бөлінісі 2 бағытта жүреді: тігінен (басқару деңгейлері) және көлденең (маркетинг, қаржы және т. б. сияқты қызмет аймақтарының аса сынды бөліп алынған мамандандыру) .
Көлденең еңбек бөлінісі дегеніміз - басқару процесіндегі әртүрлі қызметтерді икемді орындау мақсатында компоненттерге жіктелінуі, яғни ұйым ішіндегі өндірістік және функционалдық қызметтердің орын алуы. Көлденең еңбек бөлінісі арқылы ұйымда бастапқы өндірістік цехтармен бөлімдер мен қатар барлық жүйенің қызметін қамтамасыз ететін˸ жоспарлау, қаржы, жаңалықтар енгізу, қызметтекерлерді басқару, маркетинг, жабдықтау т. б. бөлімдер құрылады.
Тік еңбек бөлінісі - басқару ісінің күрделі жүйелі сипатта болуынан туындайтын әрекет. Мақсатқа жетуде басқарушы ұйым қызметін тиімді үйлестіріп отыруы қажет. Осыдан барып қызметтердің анықталуы, өкілеттіліктердің берілуі және басқару деңгейлеріне бөліну жүзеге асырылады. Ұйым ішінде басқару деңгейлері жоғары, орта͵ төмен болып бөлінеді.
Басқару деңгейлері.
Әр түрлі ұйымдарда басқару деңгейінің әр түрлі көлемі болуы мүмкін, бірақ олардың барлығы үш негізгі категорияға бөлінеді (Парсостың анықтауы бойынша) .
- Инстититуционалды деңгей;
- Жоғарғы звеноны басқару (топ- менеджерлер) ;
- Басқару деңгей;
- Ортаңғы звеноны басқару (мидл-менеджерлер) ;
- Техникалық деңгей;
- Төменгі звенонны басқару (супервайзорлар) .
Төменгі звено жетекшілері - бұлар операциялық жетекешілер басқарушылырдың емес, жұмысшылардың үстінен бақылайтын ұйым деңгейі. Қаржылық органдарда бұл - инспекторлар, бухгалтерлер, ревизорлар, операторлар. Олардың қызмет мазмұнының негізі құрамы:
- Міндеттердің дұрыс орындалуы ақпаратты үздіксіз қамтамасыз етуге байланысты өндірістік міндеттердің орындалуын бақылау;
- Бөлінген ресурстардың қолдануына жауапты;
- Төменгі звено басқарушының қызметі әр түрлі, көптеген өзара байланысты жұмыстан тұрады.
Ортаңғы жұмыстың жетекшілері төменгі звено қозғалыстарын басқарады. Олар мәселелерді анықтайды, талқылау жүргізеді, жаңа шығармашылық ұсыныстар жасайды. ортаңғы звено жетекшілері - жоғарғы звено мен төменгі звено жетекшісінің арасындағы буын. Олар жоғарғы звено жасаған шешімдердің ақпаратын дайындайды және осы шешімдерді трансформация арқылы технологиялық ыңғайлы формада береді. Қаржы органдарында бұларға бухгалтерлер, жетекші және басты ревизор, аға операторлар жатады.
Жоғарғы звено жетекшілері - аз көлемдегі топ. Тіпті ең ірі ұйымдарда санаулы адамдар ғана болады. Қаржы органдарының құрамына қаржылық бақылау басқарушылары, салық комитетінің төреағасының орынбасарлары және төреағалары, қаржы бөлігінің басқарушы, инспектор, бухгалтер, ревизор, оператор бөлігінің басқарушылары кіреді. Жоғарғы звенонвң мықты жетекшілері компанияның барлық бейнесіне өз ізін қалдарады. Жетістікті қызмет жасайтын қызметшілер үлкен ұйымдарда өте жоғары бағаланады, олардың еңбегі жақсы төленеді.
Басқару субъектісі мен объектісі
Басқару мен менеджментте бірдей категориялар пайдаланылады, бұларға жататын ұғымдар мынадай - «басқарудың объектісі мен субъектісің, «олардың арасындағы тура және кері байланысың, «басқару жүйесің, «қоршаған орта.
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz