ҚР-дағы жекешелендіру мәні, кезеңдері және оны жүргізу әдістері

I.Кіріспе
1. ҚР.дағы жекешелендіру мәні
1.1.Жекешелендіру ұғымы
1.2.Жекешелендіру мақсаты
II.Негізгі бөлім
2. Жекешелендірудің кезеңдері
3. ҚР.дағы жекешелендіруді жүргізу әдістері
III.Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Жекешелендіру - мемлекеттік меншікті меншіктің басқа нысандарына айналдыру процесі.Ол бұрынғы социалисттік жүйеден нарықтық экономикаға көшудің өзекті шарты болып табылады, шаруашылық субъектілерінің іс белсенділігін күрт арттыру үшін, экономикалық бәсекелестікті жандандыру үшін жүргізіледі. Мемлекеттік өндіріс орындарын жекешелендіру — күрделі мәселе, ол әсіресе халықтың менталитетіне тура байланысты болғандықтан қысқа мерзімде өткізу қиын. Әсіресе, жерді, оның қазба байлықтарын жекешелендіру ұзақ уақытты талап етеді. Сол сияқты кейбір стратегиялық маңызды салаларда (қару-жарақ, ядролық заттар, тағы басқа өндірістер), не болмаса нарыққа көшіруге әлі толық негіз болмаған жағдайларда (іргелі ғылым, кейбір білім,мәдениет, өнер, тағы басқа орталықтар) жекешелендіру жүргізілмейді, олар мемлекет меншігінде қала береді. Қазақстан Республикасында мемлекет меншігінен алу және жекешелендіру процесі шаруашылық серіктестіктер және акционерлік қоғамдар жөнінде заңдар жүйесімен, нормативтік актілер арқылы және мемлекеттік бағдарламалар негізінде жүргізілді. Жекешелендіру Қазақстанда үш кезеңмен өтті.
1.2.Жекешелендіру мақсаты:
- өтпелі мақсатты алға тартып, жеке меншік топтарын құру.
- мемлекеттік кәсіпорын мүліктерін жеке адам мен коммерциялық
құрылымдарға мемлекеттік бюджетті толтыру үшін сату.
Мемлекеттік меншікті жекешелендірудің халықаралық практикасы көрсеткендей, жекешелендірудің екі варианты бар:
- «қатаң» вариантты жекешелендіру қарқынды жүргізу;
- «жұмсақ» вариантты жекешелендіру ақырындап жүргізу.
Қазақстандағы жекешелендіру процесі Чехословакияда қолданылған
моделге ұқсастығын жүзеге асырылады.

2.Жекешелендірудің кезеңдері
ҚР-дағы жекешелендіру 4 кезеңнен өтті:
1.1991-1992 ж.ж.- мемлекет меншігінің реформасы кең көлемде нарықтық
экономикаға көшуге жағдай жасау үшін жүргізілді. Бұл кезде мемлекеттік
меншікті мемлекет иелігінен алу жекешелендіру жүзеге асырыла бастады.
Негізгі мақсат өндірістік қатынастардың жаңа түрін қалыптастыру, меншік
иелерінің жаңа тобын құру. Мемлекеттік меншікті азаматтарға бағалы қағаз
түрінде мүлкін бөліп беруді көздеді. Бұл кезде ашық аукциондар мен
конкурстар арқылы шағын, орта кәсіпорындар жекешелендірді.

1.Я.С.Ядгаров«Экономикалық мекеме тарихы»ИНФРА-М,1997
2.Т.Құлманбетов «Экономика негіздері» оқулығы.Алматы,2012 жыл