ҚР-дағы жекешелендіру мәні, кезеңдері және оны жүргізу әдістері

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

СӨЖ

Тақырыбы: ҚР-дағы жекешелендіру мәні,

кезеңдері және оны жүргізу әдістері

Орындаған: Ахметжанова А. С

Аграрлық факультеті. ОЗ-407 топ

Тексерген: Қуантқан Б. Қ

Семей қаласы 2015 жыл

Жоспар

I. Кіріспе

1. ҚР-дағы жекешелендіру мәні

1. 1. Жекешелендіру ұғымы

1. 2. Жекешелендіру мақсаты

II. Негізгі бөлім

2. Жекешелендірудің кезеңдері

3. ҚР-дағы жекешелендіруді жүргізу әдістері

III. Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

1. ҚР-дағы жекешелендіру мәні

1. 1. Жекешелендіру ұғымы

Жекешелендіру - мемлекеттік меншікті меншіктің басқа нысандарына айналдыру процесі. Ол бұрынғы социалисттік жүйеден нарықтық экономикаға көшудің өзекті шарты болып табылады, шаруашылық субъектілерінің іс белсенділігін күрт арттыру үшін, экономикалық бәсекелестікті жандандыру үшін жүргізіледі. Мемлекеттік өндіріс орындарын жекешелендіру - күрделі мәселе, ол әсіресе халықтың менталитетіне тура байланысты болғандықтан қысқа мерзімде өткізу қиын. Әсіресе, жерді, оның қазба байлықтарын жекешелендіру ұзақ уақытты талап етеді. Сол сияқты кейбір стратегиялық маңызды салаларда (қару-жарақ, ядролық заттар, тағы басқа өндірістер), не болмаса нарыққа көшіруге әлі толық негіз болмаған жағдайларда (іргелі ғылым, кейбір білім, мәдениет, өнер, тағы басқа орталықтар) жекешелендіру жүргізілмейді, олар мемлекет меншігінде қала береді. Қазақстан Республикасында мемлекет меншігінен алу және жекешелендіру процесі шаруашылық серіктестіктер және акционерлік қоғамдар жөнінде заңдар жүйесімен, нормативтік актілер арқылы және мемлекеттік бағдарламалар негізінде жүргізілді. Жекешелендіру Қазақстанда үш кезеңмен өтті.

1. 2 . Жекешелендіру мақсаты:

өтпелі мақсатты алға тартып, жеке меншік топтарын құру.
мемлекеттік кәсіпорын мүліктерін жеке адам мен коммерциялық

құрылымдарға мемлекеттік бюджетті толтыру үшін сату.

Мемлекеттік меншікті жекешелендірудің халықаралық практикасы көрсеткендей, жекешелендірудің екі варианты бар:

«қатаң» вариантты жекешелендіру қарқынды жүргізу;
«жұмсақ» вариантты жекешелендіру ақырындап жүргізу.

Қазақстандағы жекешелендіру процесі Чехословакияда қолданылған

моделге ұқсастығын жүзеге асырылады.

2. Жекешелендірудің кезеңдері

ҚР-дағы жекешелендіру 4 кезеңнен өтті:

1. 1991-1992 ж. ж . - мемлекет меншігінің реформасы кең көлемде нарықтық

экономикаға көшуге жағдай жасау үшін жүргізілді. Бұл кезде мемлекеттік

меншікті мемлекет иелігінен алу жекешелендіру жүзеге асырыла бастады.

Негізгі мақсат өндірістік қатынастардың жаңа түрін қалыптастыру, меншік

иелерінің жаңа тобын құру. Мемлекеттік меншікті азаматтарға бағалы қағаз

түрінде мүлкін бөліп беруді көздеді. Бұл кезде ашық аукциондар мен

конкурстар арқылы шағын, орта кәсіпорындар жекешелендірді.

2. 1993-1995 ж. ж. - мемлекет иелігіндегі мүлікті халыққа қайтару арқылы

нарыққа көшу жағдайын жасауы. Бұл кезеңде шағын және жаппай

жекешелендіру жүргізілді. Мұндағы негізгі мақсат нарықтық экономикаға

өту жағдайын қалыптастыру, мемлекет иелігінен алу барысында әлеуметтік

әділеттілікті сақтауға, жекешелендірудің тәртіппен, мемлекеттің бақылаумен

жузеге асуын қамтамасыз ету. Жекешелендірудің әртүрлі бағыт бөлімінде

халықтың меншік деген құқығы инвестиция тарту, оның ішінде шетелдік

инвестицияларды мүмкіндігі жүзеге асуына жағдай жасалды.

3. 1996-1998 ж. ж. экономикадағы жеке сектордың басымдылығымен қатар

мемлекеттің халыққа мүлікті қайтаруының аяқталуы. Бұл кезеңде басты

мақсат жекешелендіру саясатын аяқтау, экономикадағы жеке меншік үлесін

арттыруы және тұрақтандыру, осыған байланысты жаппай

жекешелендірумен бірге жекелеген жобалар бойынша жекешелендіру

жүргізілді.

4. 1999-2000 ж. ж. - мемлекеттік меншікті басқару мен жекешелендіру

заңдылық негізін жетілдіру және басқарудың тиімділігін көтеру.

Мемлекеттік үлеске қатысы бар кәсіпорындар белгіленді.

3. ҚР-дағы жекешелендіруді жүргізу әдістері

1. аукциондық, жекешелендірілетін меншікке кім жоғарғы баға ұсынса соған сатылады.

2. конкурстық -таңдау сатушының ойынша, дұрыс жағдай ұсынған сатып алушыға артықшылық көрсетіледі.

3. кәсіпорын акциясын ересек тұрғындарға беру.

4. купондық тәсіл.

Қорытынды

Жекешелендіру - мемлекеттік меншікті меншіктің басқа нысандарына айналдыру процесі. Ол бұрынғы социалисттік жүйеден нарықтық экономикаға көшудің өзекті шарты болып табылады, шаруашылық субъектілерінің іс белсенділігін күрт арттыру үшін, экономикалық бәсекелестікті жандандыру үшін жүргізіледі. Мемлекеттік өндіріс орындарын жекешелендіру - күрделі мәселе, ол әсіресе халықтың менталитетіне тура байланысты болғандықтан қысқа мерзімде өткізу қиын. Әсіресе, жерді, оның қазба байлықтарын жекешелендіру ұзақ уақытты талап етеді. Сол сияқты кейбір стратегиялық маңызды салаларда (қару-жарақ, ядролық заттар, тағы басқа өндірістер), не болмаса нарыққа көшіруге әлі толық негіз болмаған жағдайларда (іргелі ғылым, кейбір білім, мәдениет, өнер, тағы басқа орталықтар) жекешелендіру жүргізілмейді, олар мемлекет меншігінде қала береді.

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Я. С. Ядгаров«Экономикалық мекеме тарихы»ИНФРА-М, 1997

2. Т. Құлманбетов «Экономика негіздері» оқулығы. Алматы, 2012 жыл

3. Интернет желісі

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.