Қоғам әлеуметтік шындық

1. Табиғат және қоғам. Өзара қарым.қатынасы, қоғамдық құбылыстар мен қатынастар және оның түрлері
2.Қоғамдық даму, прогресс, регресс.
3. Әлеуметтік революция және эволюция дамудың негізгі формалары

Әлеуметтану ғылымы өте жас ғылым болып табылады, қалыптасуы ХІХ ғасырдың 30-40 жж. Оның ғылым ретінде қалыптасуының өзіне қоғамдық дамудың белгілі кезеңінде ғана қажеттілік туды.
Бұдан қоғамдық құбылыстар туралы ой-пікірлер болмаған деген ой болмауы тиіс. Ертедегі Шығыс цивилизациясының отанында (Египет, Вавилон, Үнді, Қытай т.б.) қоғам туралы пікірлер мен ойлар болды. Ежелгі Қытай болмасын, Үнді елдері болмасын қайткенде де қоғам және ондағы әлеуметтік мәселелер бойынша ғылыми-философиялық ілімдер, ойлар өте ашық түрде айтылды. Қоғамды және құбылыстар барысын түсіндіруде ертедегі өркениеттік ғылыми пікірлер тұжырымы жан-жақты болғанын қоғамдық пәндерден білеміз. Мысалы Қытайлық данышпан Конфуцийдің пайымдауынша: қауымдастағы адамдардың абыройлары өзін-өзі ұстау дәстүрлері мен жақсы әдептерінде дегенді айтқаны.
Яғни адамдар арасындағы әлеуметтік қатынасты борыш пен заңды мойындайтын, оны бірінші орынға қоятын Адам мен өз пайдасын көздейтін адамды салыстыра отырып, олардың адамдық образдарындағы айырмашылықтарды ашу арқылы көрсетеді.
Әлеуметтік теорияның біршама айқын элементтері ежелгі Грецияда қалыптасты. Әлеуметтік пікірдің элементтерін Гомер мен Гесиодтың шығармаларынан кездестіруге болады. Грециядағы саяси жағдай философтарды адам мен қоғам мәселесіне көңіл аударуға мәжбүр еткен болатын. Софистердің ішіндегі біршама көрнекті өкілі- Протагор болған. Өз пайымдауында өндіргіш күштердің ролінің маңыздылығын көре отырып, онымен бүкіл қоғамның дамуын байланыстырады. Қоғамдық қатынастарды адамның еркіндігімен өлшеді. Платон бұл пкіріге қарсы болды. Оның пкірінше мемлекет Адам мүдделерінің әртүрлі болуына негізделіп құралады деген пікірді айтады. Платон іліміндегі социология үшін басты нәрсе, ол-қоғамдық еңбетің бөлінуі, қоғамдық қатынастар, жеке адамдар арасындағы қатынастар.

Р. Әбсаттаров, М. Дәкенов Әлеуметтану, Алматы,
Жүсіпова Әлеуметтану негіздері. Алматы., 2004.