Пастереллез ауруы туралы

І. Кіріспе

ІІ. Негізгі бөлім
а) Пастереллез ауруы
б) Індеттік ерекшеліктері
в) Ажыратып балау
г) Алдын алу шарасы

ІІІ. Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Пастереллёз - (Pasteurellosis), геморрагиялық септицемия - жануарлардың көптеген түрінде және адамда болатын жұқпалы ауру. Қоздырғышы - ауру немесе аурып жазылған жануарлар организмінде болатын пастерелла бактериясы. Пастереллёз аэрогенді және алементарлы жолмен жұғады. Пастереллёзбен ауырған малдың тыныс алі, ішік-қарын жолдарының кілегей қабығы қабынып ісінеді. Ауру малдың дене қызуы көтеріледі, жемшөптен қалады, тамыр соғуы және тыныс алуы жиілейді. Егер тыныс алу жолдары қабынса танауынан іріңді сұйық ағады, көзі конъюнктивит болады, тыныс алуы нашарлап жөтеледі. Ішек, қарынның кілегей қабығы қабынса іші өтеді, әлсірейді, басы, мойны ісінеді. Ауру асқынса мал өледі. Аурудан сақтандыру үшін қора-жайды таза ұстап, малдың күтімін жақсарту керек. Мал дәрігерлік-санитариялық шараларды қатал сақтау. Емі: ауру малға ем сарысуын егу, антибиотиктер, сульфаниламид дәрілерін ішкізу. Адам Пастереллёзға шалдықса қабынған жер абсцесс және флегмона түрінде өтуі мүмкін. Көбінесе Пастереллёз болған адамда остеомиелит, бронхопневмония ауруы жиі кездеседі. Ауру адамға малдан жұғатын болғандықтан. Пастереллёз- малды күткенде гигиена-санитариялық шараларды сақтау қажет.
Пастереллез септицемия – қоздырғыштың қанға енуімен және ішкі ағзалардың, шырышты қабықшалардың қабынуымен, яғни септицемиямен сипатталатын жіті инфекциялық ауру. Бұл дертке мынадай белгілер тән: дене қызуының көтерілуі, бөртпенің пайда болуы, буын-дардың, өкпенің, ішектердің, ми қабықшаларының, көздің қабынуы. Пастереллез жануарлардан адамға жұғатын ауруларға – зооноздарға жатады. Бұл аурумен ауылшаруашылық және жабайы жануарлардың көптеген түрлері, соның ішінде ақбөкендер, құстар ауырады (құс тырысқағы).
Аурудың инфекциядан пайда болуын Риволт (1877 жыл), Болингер (1879 жылы) айқындаған. Луи Пастер қоздырғыштың таза өсіндісін бөліп, өлі вакцинаны алғаш рет жасауға әрекеттенді. 1910 жылы бұл микроб оның құрметіне пастерелла деп, ал ол тудыратын ауру пастереллез деп аталды. Ауру сирек кездеседі. 1955 жылға дейін адамдар арасында бұл дертке шалдығудың 95 оқиғасы айқындалған. 1955 жылдан 1963 жылға дейін тағы 21 оқиға, ал кейінгі жылдары аурудың 1-5 жағдайы тіркелгені байқалды.

1. Ө.Ығылманұлы -Ветеринариялық патологиялық анатомия Алматы,2010
2. Х.С.Жұмабеков.,К.Ю.Дербышев, -Жануарлардың патологиялық анатомиясы- Алматы, «Дәуір» 2011
3. Пальцев М.А.,Аничков Н.М.-Патологическая анатомия,Т.1-Медицина,2011
4. Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі / — Алматы: «Сөздік-Словарь», 2009 жыл.
5. Патологиялық анотомия терминдерінің орысша – латынша – қазақша түсініктеме сөздігі.- Ақтөбе.
6. Патологиялық анатомия - Алматы,"Білім",1995-242 бет