Мәтіндік редакторде кесте құру туралы ақпарат
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
І ТАРАУ. Мәтіндік редакторде кесте құру.
1.1 Электронды оқу басылымы туралы Қазақстан Республикасының
Мемлекеттік стандарты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
1.2 Электронды оқу басылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..6
ІІ ТАРАУ. КОМПЬЮТЕРЛІК ГРАФИКА НЕГІЗДЕРІ
2.1 Компьютерлік графиканың түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 7
2.2 Растрлі графика ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
2.3 Векторлық графика ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12
2.4 Растрлы және векторлы графиканың айырмашылығы ... ... ... ... ... ... .14
2.5 Векторлық графиканың бағдарламалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 14
ІІІ ТАРАУ. “КОМПЬЮТЕРЛІК ГРАФИКА” ТАҚЫРЫБЫ БОЙЫНША ЭЛЕКТРОНДЫ ОҚУЛЫҚ ДАЙЫНДАУ
3.1 FrontPage программасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..15
3.2 FrontPage программасын пайдалану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 16
3.3 FrontPage программасында web түйін құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .17
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..18
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19
І ТАРАУ. Мәтіндік редакторде кесте құру.
1.1 Электронды оқу басылымы туралы Қазақстан Республикасының
Мемлекеттік стандарты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
1.2 Электронды оқу басылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..6
ІІ ТАРАУ. КОМПЬЮТЕРЛІК ГРАФИКА НЕГІЗДЕРІ
2.1 Компьютерлік графиканың түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 7
2.2 Растрлі графика ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
2.3 Векторлық графика ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12
2.4 Растрлы және векторлы графиканың айырмашылығы ... ... ... ... ... ... .14
2.5 Векторлық графиканың бағдарламалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 14
ІІІ ТАРАУ. “КОМПЬЮТЕРЛІК ГРАФИКА” ТАҚЫРЫБЫ БОЙЫНША ЭЛЕКТРОНДЫ ОҚУЛЫҚ ДАЙЫНДАУ
3.1 FrontPage программасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..15
3.2 FrontPage программасын пайдалану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 16
3.3 FrontPage программасында web түйін құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .17
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..18
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19
Компьютерлік графикамен жұмыс персональдық компьютерді қолданудағы ең маңызды бөлік болып саналады. Қолданушының шағармашылық және дизайнелік қабілетін көрсететін бұл сала – қызығушылық, ақша табу жолы, өте қажетті сала. Алғашқыда ол ЭЕМ-лары үшін 50-жылдардың орта шенінде ғылыми және әскери мақсаттар үшін пайдаланыла бастады. Содан бері кескіннің графикалық әдісте берілуі компьютерлк жүйенің әсіресе ПК-де ажырамас бөлігі болып саналады. Онымен жұмыс күрделі және қызықты. Ол өміріміздің ажырамас бөлігі секілді. Газетті, журналды, жарнамалық хабарламаларды, буклеттерді, кітаптарды т.с.с онсыз елестету де қиын. Сонымен қатар медицина (компьютерлік томография), ғылыми зерттеулер (векторлық жазықтықтардағы заттар құрылысының визуализациясы), мата мен киімдерді модельдеу, тәжірбиелік-конструкторлық талдау жасауда қолданылады.
Үш өлшемді (3D) графика – объектілердің кеңістікте берілуінің әдістері. Оның құрамына кескіндердің векторлық және растырлық түрде берілуі де кіреді. Түстік ерекшеліктеріне байланысты ақ-қара және түрлі-түсті графика ұғымдары қалыптысқан. Кейбір мамандық шеңберінде инженерлік графика, ғылыми графика, Web-графика, компьютерлік полиграфия т.б. ұғымдар бар. Компьютерлік графика және анимация – компьютерлік, телевизиондық және кинотехнологиялық салада қалыптасып жоғары деңгейде дамып келеді. Компьютерлік графикада ойын сауық саласы да белгілі дәрежеде.
Менің курстық жұмысымда осы саланы қолданушыларға барынша тиімді үйрету. Сол үшін де мен Мемлекеттік стандартқа сай оқу құралын дайындадым. Ол Front Page программасында дайындалды. Ол жерде теориялық сұрақтармен қатар, әртүрлі деңгейдегі тапсырмалар, лабораториялық жұмыстар және білімді қорытындылайтын тест сұрақтары енгізілген. Тест сұрақтары Delphi ортасында дайындалған.
Үш өлшемді (3D) графика – объектілердің кеңістікте берілуінің әдістері. Оның құрамына кескіндердің векторлық және растырлық түрде берілуі де кіреді. Түстік ерекшеліктеріне байланысты ақ-қара және түрлі-түсті графика ұғымдары қалыптысқан. Кейбір мамандық шеңберінде инженерлік графика, ғылыми графика, Web-графика, компьютерлік полиграфия т.б. ұғымдар бар. Компьютерлік графика және анимация – компьютерлік, телевизиондық және кинотехнологиялық салада қалыптасып жоғары деңгейде дамып келеді. Компьютерлік графикада ойын сауық саласы да белгілі дәрежеде.
Менің курстық жұмысымда осы саланы қолданушыларға барынша тиімді үйрету. Сол үшін де мен Мемлекеттік стандартқа сай оқу құралын дайындадым. Ол Front Page программасында дайындалды. Ол жерде теориялық сұрақтармен қатар, әртүрлі деңгейдегі тапсырмалар, лабораториялық жұмыстар және білімді қорытындылайтын тест сұрақтары енгізілген. Тест сұрақтары Delphi ортасында дайындалған.
1. Электронды оқу басылымы туралы Қазақстан Республикасының Мемлекеттік стандарты
2. Электронный учебник по статистике. Москва, StatSoft. WEB: http://www.statsoft.ru/home/textbook/default.htm.
3. С. Симонович., Г. Евсеев., Специальная информатика. М. 2002. 479 стр.
4. Г. Алексеев. Компьютерная графика. М. 2001. 485 стр
5. Дик Мак Клилланд. PhotoShop 5.5 для Windows. Киев. 2000. 830 стр
6. С. Н. Макарович. Изучаем графику. Санкт-Перебург. 2001. 366 стр
7. Р. І. Қадірбаева, Л. Ә. Сүлейменова. Microsoft Front Page. Шымкент. 2000. 71 бет
2. Электронный учебник по статистике. Москва, StatSoft. WEB: http://www.statsoft.ru/home/textbook/default.htm.
3. С. Симонович., Г. Евсеев., Специальная информатика. М. 2002. 479 стр.
4. Г. Алексеев. Компьютерная графика. М. 2001. 485 стр
5. Дик Мак Клилланд. PhotoShop 5.5 для Windows. Киев. 2000. 830 стр
6. С. Н. Макарович. Изучаем графику. Санкт-Перебург. 2001. 366 стр
7. Р. І. Қадірбаева, Л. Ә. Сүлейменова. Microsoft Front Page. Шымкент. 2000. 71 бет
Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 18 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 18 бет
Таңдаулыға:
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... 3
І ТАРАУ. Мәтіндік редакторде кесте құру.
1.1 Электронды оқу басылымы туралы Қазақстан Республикасының
Мемлекеттік
стандарты ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... .4
1.2 Электронды оқу
басылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
ІІ ТАРАУ. КОМПЬЮТЕРЛІК ГРАФИКА НЕГІЗДЕРІ
1. Компьютерлік графиканың
түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 7
2. Растрлі
графика ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...10
3. Векторлық
графика ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... .12
4. Растрлы және векторлы графиканың
айырмашылығы ... ... ... ... ... ... ..14
5. Векторлық графиканың
бағдарламалары ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... . 14
ІІІ ТАРАУ. “КОМПЬЮТЕРЛІК ГРАФИКА” ТАҚЫРЫБЫ БОЙЫНША ЭЛЕКТРОНДЫ ОҚУЛЫҚ
ДАЙЫНДАУ
3.1 FrontPage
программасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... .15
2. FrontPage программасын
пайдалану ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ..16
3. FrontPage программасында web түйін
құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..17
ҚОРЫТЫНДЫ
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ..18
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН
ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19
Кіріспе
Компьютерлік графикамен жұмыс персональдық компьютерді қолданудағы ең
маңызды бөлік болып саналады. Қолданушының шағармашылық және дизайнелік
қабілетін көрсететін бұл сала – қызығушылық, ақша табу жолы, өте қажетті
сала. Алғашқыда ол ЭЕМ-лары үшін 50-жылдардың орта шенінде ғылыми және
әскери мақсаттар үшін пайдаланыла бастады. Содан бері кескіннің графикалық
әдісте берілуі компьютерлк жүйенің әсіресе ПК-де ажырамас бөлігі болып
саналады. Онымен жұмыс күрделі және қызықты. Ол өміріміздің ажырамас бөлігі
секілді. Газетті, журналды, жарнамалық хабарламаларды, буклеттерді,
кітаптарды т.с.с онсыз елестету де қиын. Сонымен қатар медицина
(компьютерлік томография), ғылыми зерттеулер (векторлық жазықтықтардағы
заттар құрылысының визуализациясы), мата мен киімдерді модельдеу,
тәжірбиелік-конструкторлық талдау жасауда қолданылады.
Үш өлшемді (3D) графика – объектілердің кеңістікте берілуінің
әдістері. Оның құрамына кескіндердің векторлық және растырлық түрде берілуі
де кіреді. Түстік ерекшеліктеріне байланысты ақ-қара және түрлі-түсті
графика ұғымдары қалыптысқан. Кейбір мамандық шеңберінде инженерлік
графика, ғылыми графика, Web-графика, компьютерлік полиграфия т.б. ұғымдар
бар. Компьютерлік графика және анимация – компьютерлік, телевизиондық және
кинотехнологиялық салада қалыптасып жоғары деңгейде дамып келеді.
Компьютерлік графикада ойын сауық саласы да белгілі дәрежеде.
Менің курстық жұмысымда осы саланы қолданушыларға барынша тиімді
үйрету. Сол үшін де мен Мемлекеттік стандартқа сай оқу құралын дайындадым.
Ол Front Page программасында дайындалды. Ол жерде теориялық сұрақтармен
қатар, әртүрлі деңгейдегі тапсырмалар, лабораториялық жұмыстар және білімді
қорытындылайтын тест сұрақтары енгізілген. Тест сұрақтары Delphi ортасында
дайындалған.
І ТАРАУ. ЭЛЕКТРОНДЫ ОҚУ БАСЫЛЫМЫ ТУРАЛЫ
1.1 Электронды оқу басылымы туралы Қазақстан Республикасының
Мемлекеттік стандарты
Қолдану саласы
1.1 Осы мемлекеттік стандарт электрондық оқу басылымдарының жалпы
талаптарын және оның құрылымыма, функцияларына, мазмұнына, оқу
элементтеріне, рәсімденуне, құжаттамалырына және шығу мәліметтеріне
койылатын талаптарды анықтайды.
1.2 Стандарт авторлық ұйыммен, электрондық оқу басылым бойынша
эксперттік кеңестер және комиссиялармен, тапсырушылармен қолданылу керек
және электрондық оқу басылымның сапасының экспертизасын өткізу және оларды
жетілдіру бойынша немесе олардың шығарылуын тоқтату үшін негізі болып
табылады.
Анықтамалар
* электрондық басылым - программалық басқару құралдары мен
құжаттамалары бар және кез-келген электрондық ақпатар тасымалдаушысында
орналасқан немесе компыотерлік желілерде жарық көрген сандық, мәтіндік,
графикалық, аудио, видео және басқа ақпараттар жиынтығы.
* электрондық оқу басылымы - оқытуды және білім бакылауды
автоматтандыруға арналған және оқу курсына немесе оның жеке бөлімдеріне
сәйкестендірілген, сонымен қатар оқыту траекториясын анықтауға мүмкіндік
беретін және әртүлі оқу жұмыстарымен қамтамасыз ететін
электрондық басылым;
* электрондық оқулық - құрамында оқу курсының немесе оның
бөлімінің жүйелі мазмұны бар және берілген басылым түріне
мемлекеттік мекеме беретін арнайы дәрежеге ие электрондық оқу басылымы;
* электрондық оқу құралы - құрамында оқу курсының ең маңызды
бөлімдері, сонымен қатар есептер жинағы. анықтамалыктар, энциклопедиялар,
карталар, атластар, оқу тәжірибесін өткізуге нұсқаулар. практикумға,
курстык және дипломдық жұмыстарды дайындауға әдістемелік нұсқаулары бар
берілген басылым түріне мемлекеттік мекеме беретім арнайы дәрежеге ие
электрондық
оқу басылымы.
Электрондық оқу басылымына қойылатын жалпы талаптар
1. ЭОБ-нык объектісі ғылыми негізделген фактілер, тұжырымдар мен
ережелердің сонымен қатар берілген оқу курсында оқытылатын
объекттердің құбылыстар мен үрдістердің қатынастары мен қасиеттерінің
жиынтығы болып табылатын сандык, мәтіндік, графикалық аудио,
видео және басқа оқыту ақпараты болу керек.
2. ЭОБ анықтамалык және басқарушы ақпаратты қамту керек. және
қолданушының назарын өзіне аулартатын және оқу
мақсаттарына қызмет етпейтін ақпаратты қамтымау керек.
3. ЭОБ әртүрлі мамандықтар үшін олардың типтік оқу жоспарлары мен
бағдарламаларына сәйкес қолдануға мүмкіндік беру керек.
4. ЭОБ-да интерфейс көрнекті, түсінікті, бірмәнді және қолданушы қате іс-
әрекеттер жібермеу үшін ЭОБ-ныц түгел және оның бөлек бөліктерінің
функцияларының логикасын түсінуге көмектесетін түрінде келтірулі
керек.
5. ЭОБ-да имитацмалық компьютерлік моделдер оқылатын
объектілер, үрдістер мен құбылыстардың құрылымын және параметрлерін
беру және өзгерту, сонымен катар, сыртқы әрекеттердің имитациясы үшін
ыңғайлы құралдармен жабдықталу керек. Компьютерлік
моделдермен өзара-әрекет мәселелері білім алушыны оның
көмегімен шешілетін дидактикалық есептердің мазмұнынан көңілін
бөлмеуі керек.
6. ЭОБ қалай жабық, солай ашық ортада қолданылу мүмкіндіктеріне ие
болу керек. ЭОБ жабық ортада жылжымалы ақпаратты
тасушыларда орналасуы және жеке алынған компьютерде немесе локальды
компьютерлік желіде атқарушы программалар сиякты жұмыс істеу
мүмкіндігіне ие болу керек. ЭОБ ашық ортада глобалды компьютерлік
желілерде орналасады және жұмыс істеу үшін программа-браузерлерді
қолданады.
7. ЭОБ косымша программалық құралдарды талап етпейтін
операциялық жүйенің версиясын ескере автоматты түрде
орнатуының мүмкіндігіне ие болу керек. Орнату комплектінде
мемлекеттік немесе халықаралық стандарттарына сәйкес ЭОБ-ның
тәуелсіз жұмысы үшін барлык қажет шрифтер, драйверлер және
программалар пакеттері болу керек.
8. ЭОБ тұрақсыздандыру әрекеттер болмағанда (электр өшуі,
операциялық жүйенің істен шығуы) берілген режимде функциясын
жасау керек және тұрақсыздандыру әрекеттермен шақырылатын ауытқулар
болғаннан кейін ЭОБ-ның жұмысын жалғастыруды камтамасыз
ететін қабілеті болу керек. ЭОБ қолдану процесінде ЭОБ-
ға қажет өзгерістер мен кемшіліктерді енгізудің
карапайымдылығын қамтитын жәме оқу материалдарына және статистикалык
берілгендерге санкциалданбаған кірісті болдырмау мүмкіндіктері болу
керек.
Электрондық оқу басылымынының құрамында: титул, тақырыптама, мазмұны,
утилиталар, көмекші және құжаттама енгізілу керек. ЭОБ-ның контенті үш
деңгейлі бөліктерге бөліну керек:
1-деңгей - модулдер. 2-деңгей - блоктар. 3-деңгей - сабақтар.
Модул - блоктан блокқа өскен сайын мағыналы байланыстары бар логикалы
байланыскан блоктар тізбегінен тұратын электрондық оқу
басылымындағы ірі семантикалық оқу бірлігі.
Блок - сабақтан сабаққа өскен сайын мағыналы байланыстары бар логикалы
байланысқан сабақтар тізбегінен тұратын электрондық оқу
басылымындағы орташа семантикалык оқу бірлігі.
Сабақ - минималды семантикалық бірлік және ол бірнеше оқу
элементтерінен тұрады. Міндетті оқу бірлігі болып теория,
мысалдар, тапсырмалар, сұрак-жауаптар және тестілер есептелінеді, ал
міндетті емес элементтерге оқу ақпаратын меңгеру, түсіну және
еске сактауға себебін тигізетін және ақпараттык тығыздыкты
қаматамасыз ететін аныктамалык, графикалык, аудио және видео жатады.
ЭОБ-ғы шығу мәліметтерінің негізгі элементтері:
* тақырып:
* тақырып үстіндегі деректер;
* авторлар туралы мәліметтер;
* шығу деректері;
* классификациялык индекстер;
* авторлық құқықты қорғау белгісі;
* штрих кодтары;
* тақырып астындағы деректер;
* басу деректері;
* жүйелік талаптар;
* мемлекеттік тіркеу нөмірі:
* библиография;
* андатпа.
1.2 Электронды оқу басылымы
Электронды оқулық статистика бойынша қандай да бір пән көлемінде
алғашқы түсініктерді үйренуге және білімді жетілдіруге арналған көмекші
құрал болып табылады. Электронды оқулық алғашқыда қарапайым (негізгі)
түсініктермен басталып, одан кейін күрделі ұғымдар жөнінде толық сипаттама
беріледі. Электрондық кітапхананың дамуы қазіргі кездегі адамдар арасында
көп талас тудыратын мәселенің бірі. Олай дейтініміз электронды оқу құралын
жақтаушылар да, оған қарсы болушылар да бар. Бірі бұл құрал ізденісті
азайтады және денсаулыққа зиянды десе, екіншілері оған қарсы пікірлер
айтуда.
2001 жылдың 27 наурызында Москваның Автожолдар Институтында “Жоғарға
оқу орындарындағы кітапханаларды электронды ресурстарды жасау және қолдану”
аяасында дөңгелек үстел өтті. Мұнда Ресейдің жоғарғы оқу орындарының
кітапхана директорлері және кітап сату үйлерінің баспаханалық өкілдері
қатысты. Ол жерде төмендегідей мәселелер талқыланды:
• Жалпы электронды оқу құралының нарықтағы орны;
• Электронды оқулық пен баспа оқулығының ара қатынасы;
• Электронды оқулықтың авторлық құқығы (яғни көшірме жасау мәселесі);
• Электронды оқулықтың интернеттегі орны, қолдануға шектеулер;
Актуальды мәселелердің бірі электронды оқулықтың қандай түрде құрылуы.
Электронды оқулықты жасаушылардың пікірінше ол тек тексттер емес, сонымен
қатар мультимедиялық нұсқалардан, яғни іздеу жүйесін ұйымдастыру, қызықты
суреттер, схемалар, бақылау сұрақтарымен және т.б. тұруы тиіс. Электронды
оқулық дайындауда ең бастысы оның құны. Дөңгелек үстелге қатысушылардың
пікірінше қазіргі таңда көптеген жоғарғы оқу орындарының электрондық
оқулыққа тапсырыс беруге материялдық жағдайы келмейді деп санайды. Егер
қазіргі таңда оқулықтың орташа бағасы 2 не 2.5 $ құраса, онда бұл оқулықтың
электрондық басылымы 8 не 10 $, ал оқулықтың жүйелік нұсқауына келсек 100$
дейін барады. Келесі мәселінің бірі электронды оқулықтың қолданылуы.
Баспаханашылар электронды оқулықты құрып, оны кітапханаға береді. Ал бұл
электронды оқулықтың көшірмесі интернетке өтпесіне кім кепіл ? Осындай
мәселелер әлі күнге дейін өз шешімін тапқан жоқ
ІІ ТАРАУ. КОМПЬЮТЕРЛІК ГРАФИКА НЕГІЗДЕРІ
Инженерлік, ғылыми, бизнес, өнер саласы болсын барлығы компьютерлік
графиканы пайдаланады. Дербес компьютерлердің дамуы мен олардың көптігі,
олардың саны 100 млн. ақша салу мен дамудың ортасы болып табылады.
Графикалық терминалдар 1964 жылы 100-ден 1977 жылы 50 мыңғы дейін өссе,
1994 жылы 3 млн жұмыс станциялары қолданысқа түсті. Яғни бұл адамның
шығармашылық қабілеті мен материалдық дәрежесін көтеруге септігін тигізеді
деген сөз.
1 Компьютерлік графиканың түрлері
Кескіннің берілуіне байланысты компьютерлік графика үшке: растрлық,
векторлық және фрактальды болады.
растрлық векторлық
фрактальды
Үш өлшемді графика
Фрактальды графика
Графиканың бұл түрі математикалық есептеулер негізінде құрылған.
Фрактальды графиканың негізгі элементі математикалық формула, яғни
компьютердің жадында мәліметтер сақталмайды, суреттер математикалық
формулалармен құрылады. Қарапайым құрылымдар және күрделі суреттер, табиғат
ландшафттары сонымен қатар үшөлшемді объектілер жоғарыдағы әдіс бойынша
құрылады.
Үш өлшемді графика
Ғылыми есептеулер, инженерлік жоспар құру, физикалық объектілерді
компьютерлік модельдеу мәселелерінде үш өлшемді графика кеңінен
қолданылады.
Нақты физикалық денені қозғалту мәселесін мысал ретінде қарастырайық.
Объектіні кеңістік моделін алуды жеңілдеті мақсатында керектілер:
• Нақты тұлғасына толық жақын етіп объектінің көрнекі каркасын
(қаңқасын) құру және жобалау;
• Нақты тұлғасына суреттеудің физикалық құрылымы арқылы толық жақын етіп
көрнекі материалдар құру және жобалау;
• Объектінің бетін бөлшектерге бөліп оларға жеке материал ретінде қарау
(басқаша айтқанда объектінің текстурасын жобалау);
• Объектінің қозғалатын кеңістігін ретке келтіру, яғни жарықтандыру
гравитация, атмосфера сипаты, өзара әсерлесуші объектілерді және
бедерлерді сипаттау;
• Оъектінің қозғалатын траекториясын көрсету;
• Кадрдың соңғы бөлігін есептеу;
• Қосымша эффектілердің соңындағы анимациялық роликке араластыру;
Объектінің нақты моделін алу үшін геометриялық, қарапайым фигуралар
(оларды геометриялық примитивтер деп атайды, яғни тіктөртбұрыш, куб, шар,
конус т.б.) және геометриялық тегістелген бет пайдаланылады (сплайынды
бет).
Спалайынды бет жағдайында “біртексіз торға бикубикалық рационалды В
сплайындар” әдісі пайдаланылады (NURBS). Аталған беттің түрі (көрінісі)
кеңістіктегі тордың түйінді нүктелерінің көмегімен өзгертіледі. Әр нүктеге
жеке коэффициент белгіленеді. Ол коэффициенттің шамасы нүктенің көрші
нүктеге қаншалықты әсер беретіндігіне байланысты алынады. Нүктелердің өзара
орналасуы мен коэффициенттің шамасына байланысты беттің жалпы формасы мен
“тегістігі” анықталады.
Объектінің “қаңқасын” жасағанна кейін бетін материалдармен қаптау
керек. Компьютерлік модельдеудегі көптеген амалдар негізінен осы бетін
қаптаудағы көрінісін көрнекі етуге жұмылдырылады, яғни жарықтандыру
коэффициентін есептеу, жарық сәулесінің сыну бұрышын анықтау, материал
бетіндегі және кеңістіктегі көлеңкелерді табуда қателеспеу.
Енді біз қапталған бетті бояуымыз керек. Бұл жерде Гуро (Gouraud)
немесе Фонга (Phong) әдісі пайдаланылады. Бірінші әдісте примитивтерді
бояған кезде олардың ұштарын бояйды дағы төменгі жағы біртіндеп
интерполяцияланады. Екінші әдіс бойынша объектінің жалпы нормалі құрылады
дағы объектінің бетіне байланысты интерполяцияланады және әр нүктені жекеше
жарықтандырады. Айта кету керек, объектінің бетіндегі нүкте мен тығыз
байланысқан, оның материалы мен түсін сипаттайтын коэффициент бар. Осы
коэффициентке көбейтілген компаненттердің жинағы нақты бір нүктеден шыққан
бақылаушыға қарай бағытталған жарықты сипаттайды. Сондай копаненттерге
жататындар:
• Объектінің арғы жағынан келетін жарық, яғни сынған сәуле (Refracted);
• Объект бетіне біртіндеп жойылатын жарық (Diffuse);
• Айналық шағылған жарық (Reflected);
• Үзік жарық, яғни жарық көзінен шағылған сәуле (Specular);
• Объект бетінің жарықтануы (Self Illumination).
Енді келесі мәселе объект каркасының жеке бөліктерінің текстурасын
орнату. Бұл жерде примитивтердің шекарасындағы текстуралардың өзара
байланыстарын ескеру қажет. Материалдардан объект жасап шығару қиын жұмыс.
Оны жасап шығару үшін сурет салу процестерін жүргізу және аз да болса дарын
қажет. Объектіні құрастырып, оны көрнекі еткеннен кейін оны қимылдату
жұмыстары басталады. Негізгі кадрлер компьютерлік анимацияланады.
Объектінің бастапқы қалпы бірінші кадрге түседі. Белгілі бір аралықта
объекті жаңа түрге өзгертіледі. Осылайшы соңғы қалпына дейін жалғаса
береді.
Кадрлер арасы арнайы алгоритм бойынша құрылған бағдарламамен
басқарылады. Мұнда тек қарапайым сызықтық аппроксимация ғана пайда болып
қана қоймайды, оның орнына объектінің негізгі нүктелері орындары бір
қалыпты, шартқа байланысты өзгереді.
Бұл шарттар объектінің иерархиясына, жазықтықтағы қозғалысқа,
бұрылудың шектік бұрышына, үдеудің шамасына және жылдамдыққа байланысты.
Бұл әдіс кинематикалық қозғалыстың инверсиясы деп аталады. Ол механикалық
құрылымдарды модельдеуде жақсы жұмыс істейді. Тірі объектілерді
иммитациялауда қаңқалық модел пайдаланылады, яғни қозғалып отырған
объектінің негізгі нүктелеріне қатысты қандайда бір каркас жасалынады.
Нүктенің қозғалысы жоғарыдағы әдіс бойынша есептелінеді. Одан кейін
моделденген қабатпен, каркас, қапталады, яғни бұл жерде каркас бақылаушы
нүктелер жиынтығы болып табылады. Осылайша каркастық модель жасалынады.
Одан әрі қарай модель көрнекі текстуралық қабатпен безендіріледі (ол жерде
жарықтандыру шарттары орындалады).
Объектіні қозғалту процесі кезінде тірі жануарлардың шын қозғалысына
ұқсас қозғалыс иммитациясы пайда болады. Физикалық қозғалысты фиксациялау
анимациялауда жоғары әдістің біріәне жатады. Мысалы, тірі адамға
басқарылатын нүктелер болып табылатын нүктелерге, жарқыраған, жарық көзін
орнатады. Сөйтіп қозғалып жүрген адамды, бейне немесе кинопленкаға түсіріп
алады. Оны комьютерге енгізеді. Сәйкес нүктелерге қатысты каркасты модель
жасалынады. Қозғалысты иммитациялай отырып оның шын мәніндегі қозғалысынан
аумайтын нәтиже алуға болады. Осылайша шын көріністерді есептеу процесі
рендеринг (көрнекілеу) деп аталады. Қазіргі таңда рендеринг
программаларының көпшілігі сәулелерді кері трассировкалау әдісіне
негізделген (Backway Ray Tracing). Күрделі математикалық модельдерді
пайдалана отырып жарылыс, жаңбыр, от, түтін, тұман сияқты физикалық
эффектілерді иммитациялауға болады. Реддеринг аяқталған кезде компьютерлік
үш өлшемді анимацияны жеке өнім ретінде немесе дайын өнімнің жеке бөліктері
немесе кадрлері ретінде пайдаланылады.
Қазіргі таңда үш өлшемді моделдеу тренажорларда кеңінен
пайдаланылады. Мысалы, машиналар, кемелер, ұшу аппараттар,космостық
аппараттарын пайдалануды үйренуге арналған тренажерлар. Бұл тренажерлар
объектінің техникалық мүмкіндіктері мен қоршаған ортаның физикалық
қасиеттерін толық көрсету қажет. Әуе транспорттарын айдауды үйренуге
арналған аса күрделі тренажерлар пайдаланылады. Мұндай тренажерлардағы
объектілерді көрнекілеумен моделдеуде күрделі қондырғылар пайдалыналы, яғни
бірнеше, арнайы, графикалық станциялар орнатылған аса күшті RISC –
процессорлар және үш өлшемді графиканы үдеткіш орнатылған жылдам жұмыс
істейтін видеоадаптерлер.
Жалпы, барлық жүйені басқаруға, сценарилерді есептеуге ондаған және
жүздеген процессорлар орнатылған суперкомпьютерлер пайдаланылады. Олардың
құны тоғыз дәрежелі сандарға тең. Сонда да оларды пайдалану тиімді, себебі
шынайы аппараттың өзімен үйрету ондаған есе қымбатқа түседі.
2.2 Растрлі графика
Растрлі бейнелер нүктелерден тұрады. Ұзындық бірлігіне сәйкес келетін
нүктелер саны графиканың бұл түрінде ерекше роль атқарады. Осы ... жалғасы
КІРІСПЕ
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... 3
І ТАРАУ. Мәтіндік редакторде кесте құру.
1.1 Электронды оқу басылымы туралы Қазақстан Республикасының
Мемлекеттік
стандарты ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... .4
1.2 Электронды оқу
басылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
ІІ ТАРАУ. КОМПЬЮТЕРЛІК ГРАФИКА НЕГІЗДЕРІ
1. Компьютерлік графиканың
түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 7
2. Растрлі
графика ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...10
3. Векторлық
графика ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... .12
4. Растрлы және векторлы графиканың
айырмашылығы ... ... ... ... ... ... ..14
5. Векторлық графиканың
бағдарламалары ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... . 14
ІІІ ТАРАУ. “КОМПЬЮТЕРЛІК ГРАФИКА” ТАҚЫРЫБЫ БОЙЫНША ЭЛЕКТРОНДЫ ОҚУЛЫҚ
ДАЙЫНДАУ
3.1 FrontPage
программасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... .15
2. FrontPage программасын
пайдалану ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ..16
3. FrontPage программасында web түйін
құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..17
ҚОРЫТЫНДЫ
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ..18
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН
ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19
Кіріспе
Компьютерлік графикамен жұмыс персональдық компьютерді қолданудағы ең
маңызды бөлік болып саналады. Қолданушының шағармашылық және дизайнелік
қабілетін көрсететін бұл сала – қызығушылық, ақша табу жолы, өте қажетті
сала. Алғашқыда ол ЭЕМ-лары үшін 50-жылдардың орта шенінде ғылыми және
әскери мақсаттар үшін пайдаланыла бастады. Содан бері кескіннің графикалық
әдісте берілуі компьютерлк жүйенің әсіресе ПК-де ажырамас бөлігі болып
саналады. Онымен жұмыс күрделі және қызықты. Ол өміріміздің ажырамас бөлігі
секілді. Газетті, журналды, жарнамалық хабарламаларды, буклеттерді,
кітаптарды т.с.с онсыз елестету де қиын. Сонымен қатар медицина
(компьютерлік томография), ғылыми зерттеулер (векторлық жазықтықтардағы
заттар құрылысының визуализациясы), мата мен киімдерді модельдеу,
тәжірбиелік-конструкторлық талдау жасауда қолданылады.
Үш өлшемді (3D) графика – объектілердің кеңістікте берілуінің
әдістері. Оның құрамына кескіндердің векторлық және растырлық түрде берілуі
де кіреді. Түстік ерекшеліктеріне байланысты ақ-қара және түрлі-түсті
графика ұғымдары қалыптысқан. Кейбір мамандық шеңберінде инженерлік
графика, ғылыми графика, Web-графика, компьютерлік полиграфия т.б. ұғымдар
бар. Компьютерлік графика және анимация – компьютерлік, телевизиондық және
кинотехнологиялық салада қалыптасып жоғары деңгейде дамып келеді.
Компьютерлік графикада ойын сауық саласы да белгілі дәрежеде.
Менің курстық жұмысымда осы саланы қолданушыларға барынша тиімді
үйрету. Сол үшін де мен Мемлекеттік стандартқа сай оқу құралын дайындадым.
Ол Front Page программасында дайындалды. Ол жерде теориялық сұрақтармен
қатар, әртүрлі деңгейдегі тапсырмалар, лабораториялық жұмыстар және білімді
қорытындылайтын тест сұрақтары енгізілген. Тест сұрақтары Delphi ортасында
дайындалған.
І ТАРАУ. ЭЛЕКТРОНДЫ ОҚУ БАСЫЛЫМЫ ТУРАЛЫ
1.1 Электронды оқу басылымы туралы Қазақстан Республикасының
Мемлекеттік стандарты
Қолдану саласы
1.1 Осы мемлекеттік стандарт электрондық оқу басылымдарының жалпы
талаптарын және оның құрылымыма, функцияларына, мазмұнына, оқу
элементтеріне, рәсімденуне, құжаттамалырына және шығу мәліметтеріне
койылатын талаптарды анықтайды.
1.2 Стандарт авторлық ұйыммен, электрондық оқу басылым бойынша
эксперттік кеңестер және комиссиялармен, тапсырушылармен қолданылу керек
және электрондық оқу басылымның сапасының экспертизасын өткізу және оларды
жетілдіру бойынша немесе олардың шығарылуын тоқтату үшін негізі болып
табылады.
Анықтамалар
* электрондық басылым - программалық басқару құралдары мен
құжаттамалары бар және кез-келген электрондық ақпатар тасымалдаушысында
орналасқан немесе компыотерлік желілерде жарық көрген сандық, мәтіндік,
графикалық, аудио, видео және басқа ақпараттар жиынтығы.
* электрондық оқу басылымы - оқытуды және білім бакылауды
автоматтандыруға арналған және оқу курсына немесе оның жеке бөлімдеріне
сәйкестендірілген, сонымен қатар оқыту траекториясын анықтауға мүмкіндік
беретін және әртүлі оқу жұмыстарымен қамтамасыз ететін
электрондық басылым;
* электрондық оқулық - құрамында оқу курсының немесе оның
бөлімінің жүйелі мазмұны бар және берілген басылым түріне
мемлекеттік мекеме беретін арнайы дәрежеге ие электрондық оқу басылымы;
* электрондық оқу құралы - құрамында оқу курсының ең маңызды
бөлімдері, сонымен қатар есептер жинағы. анықтамалыктар, энциклопедиялар,
карталар, атластар, оқу тәжірибесін өткізуге нұсқаулар. практикумға,
курстык және дипломдық жұмыстарды дайындауға әдістемелік нұсқаулары бар
берілген басылым түріне мемлекеттік мекеме беретім арнайы дәрежеге ие
электрондық
оқу басылымы.
Электрондық оқу басылымына қойылатын жалпы талаптар
1. ЭОБ-нык объектісі ғылыми негізделген фактілер, тұжырымдар мен
ережелердің сонымен қатар берілген оқу курсында оқытылатын
объекттердің құбылыстар мен үрдістердің қатынастары мен қасиеттерінің
жиынтығы болып табылатын сандык, мәтіндік, графикалық аудио,
видео және басқа оқыту ақпараты болу керек.
2. ЭОБ анықтамалык және басқарушы ақпаратты қамту керек. және
қолданушының назарын өзіне аулартатын және оқу
мақсаттарына қызмет етпейтін ақпаратты қамтымау керек.
3. ЭОБ әртүрлі мамандықтар үшін олардың типтік оқу жоспарлары мен
бағдарламаларына сәйкес қолдануға мүмкіндік беру керек.
4. ЭОБ-да интерфейс көрнекті, түсінікті, бірмәнді және қолданушы қате іс-
әрекеттер жібермеу үшін ЭОБ-ныц түгел және оның бөлек бөліктерінің
функцияларының логикасын түсінуге көмектесетін түрінде келтірулі
керек.
5. ЭОБ-да имитацмалық компьютерлік моделдер оқылатын
объектілер, үрдістер мен құбылыстардың құрылымын және параметрлерін
беру және өзгерту, сонымен катар, сыртқы әрекеттердің имитациясы үшін
ыңғайлы құралдармен жабдықталу керек. Компьютерлік
моделдермен өзара-әрекет мәселелері білім алушыны оның
көмегімен шешілетін дидактикалық есептердің мазмұнынан көңілін
бөлмеуі керек.
6. ЭОБ қалай жабық, солай ашық ортада қолданылу мүмкіндіктеріне ие
болу керек. ЭОБ жабық ортада жылжымалы ақпаратты
тасушыларда орналасуы және жеке алынған компьютерде немесе локальды
компьютерлік желіде атқарушы программалар сиякты жұмыс істеу
мүмкіндігіне ие болу керек. ЭОБ ашық ортада глобалды компьютерлік
желілерде орналасады және жұмыс істеу үшін программа-браузерлерді
қолданады.
7. ЭОБ косымша программалық құралдарды талап етпейтін
операциялық жүйенің версиясын ескере автоматты түрде
орнатуының мүмкіндігіне ие болу керек. Орнату комплектінде
мемлекеттік немесе халықаралық стандарттарына сәйкес ЭОБ-ның
тәуелсіз жұмысы үшін барлык қажет шрифтер, драйверлер және
программалар пакеттері болу керек.
8. ЭОБ тұрақсыздандыру әрекеттер болмағанда (электр өшуі,
операциялық жүйенің істен шығуы) берілген режимде функциясын
жасау керек және тұрақсыздандыру әрекеттермен шақырылатын ауытқулар
болғаннан кейін ЭОБ-ның жұмысын жалғастыруды камтамасыз
ететін қабілеті болу керек. ЭОБ қолдану процесінде ЭОБ-
ға қажет өзгерістер мен кемшіліктерді енгізудің
карапайымдылығын қамтитын жәме оқу материалдарына және статистикалык
берілгендерге санкциалданбаған кірісті болдырмау мүмкіндіктері болу
керек.
Электрондық оқу басылымынының құрамында: титул, тақырыптама, мазмұны,
утилиталар, көмекші және құжаттама енгізілу керек. ЭОБ-ның контенті үш
деңгейлі бөліктерге бөліну керек:
1-деңгей - модулдер. 2-деңгей - блоктар. 3-деңгей - сабақтар.
Модул - блоктан блокқа өскен сайын мағыналы байланыстары бар логикалы
байланыскан блоктар тізбегінен тұратын электрондық оқу
басылымындағы ірі семантикалық оқу бірлігі.
Блок - сабақтан сабаққа өскен сайын мағыналы байланыстары бар логикалы
байланысқан сабақтар тізбегінен тұратын электрондық оқу
басылымындағы орташа семантикалык оқу бірлігі.
Сабақ - минималды семантикалық бірлік және ол бірнеше оқу
элементтерінен тұрады. Міндетті оқу бірлігі болып теория,
мысалдар, тапсырмалар, сұрак-жауаптар және тестілер есептелінеді, ал
міндетті емес элементтерге оқу ақпаратын меңгеру, түсіну және
еске сактауға себебін тигізетін және ақпараттык тығыздыкты
қаматамасыз ететін аныктамалык, графикалык, аудио және видео жатады.
ЭОБ-ғы шығу мәліметтерінің негізгі элементтері:
* тақырып:
* тақырып үстіндегі деректер;
* авторлар туралы мәліметтер;
* шығу деректері;
* классификациялык индекстер;
* авторлық құқықты қорғау белгісі;
* штрих кодтары;
* тақырып астындағы деректер;
* басу деректері;
* жүйелік талаптар;
* мемлекеттік тіркеу нөмірі:
* библиография;
* андатпа.
1.2 Электронды оқу басылымы
Электронды оқулық статистика бойынша қандай да бір пән көлемінде
алғашқы түсініктерді үйренуге және білімді жетілдіруге арналған көмекші
құрал болып табылады. Электронды оқулық алғашқыда қарапайым (негізгі)
түсініктермен басталып, одан кейін күрделі ұғымдар жөнінде толық сипаттама
беріледі. Электрондық кітапхананың дамуы қазіргі кездегі адамдар арасында
көп талас тудыратын мәселенің бірі. Олай дейтініміз электронды оқу құралын
жақтаушылар да, оған қарсы болушылар да бар. Бірі бұл құрал ізденісті
азайтады және денсаулыққа зиянды десе, екіншілері оған қарсы пікірлер
айтуда.
2001 жылдың 27 наурызында Москваның Автожолдар Институтында “Жоғарға
оқу орындарындағы кітапханаларды электронды ресурстарды жасау және қолдану”
аяасында дөңгелек үстел өтті. Мұнда Ресейдің жоғарғы оқу орындарының
кітапхана директорлері және кітап сату үйлерінің баспаханалық өкілдері
қатысты. Ол жерде төмендегідей мәселелер талқыланды:
• Жалпы электронды оқу құралының нарықтағы орны;
• Электронды оқулық пен баспа оқулығының ара қатынасы;
• Электронды оқулықтың авторлық құқығы (яғни көшірме жасау мәселесі);
• Электронды оқулықтың интернеттегі орны, қолдануға шектеулер;
Актуальды мәселелердің бірі электронды оқулықтың қандай түрде құрылуы.
Электронды оқулықты жасаушылардың пікірінше ол тек тексттер емес, сонымен
қатар мультимедиялық нұсқалардан, яғни іздеу жүйесін ұйымдастыру, қызықты
суреттер, схемалар, бақылау сұрақтарымен және т.б. тұруы тиіс. Электронды
оқулық дайындауда ең бастысы оның құны. Дөңгелек үстелге қатысушылардың
пікірінше қазіргі таңда көптеген жоғарғы оқу орындарының электрондық
оқулыққа тапсырыс беруге материялдық жағдайы келмейді деп санайды. Егер
қазіргі таңда оқулықтың орташа бағасы 2 не 2.5 $ құраса, онда бұл оқулықтың
электрондық басылымы 8 не 10 $, ал оқулықтың жүйелік нұсқауына келсек 100$
дейін барады. Келесі мәселінің бірі электронды оқулықтың қолданылуы.
Баспаханашылар электронды оқулықты құрып, оны кітапханаға береді. Ал бұл
электронды оқулықтың көшірмесі интернетке өтпесіне кім кепіл ? Осындай
мәселелер әлі күнге дейін өз шешімін тапқан жоқ
ІІ ТАРАУ. КОМПЬЮТЕРЛІК ГРАФИКА НЕГІЗДЕРІ
Инженерлік, ғылыми, бизнес, өнер саласы болсын барлығы компьютерлік
графиканы пайдаланады. Дербес компьютерлердің дамуы мен олардың көптігі,
олардың саны 100 млн. ақша салу мен дамудың ортасы болып табылады.
Графикалық терминалдар 1964 жылы 100-ден 1977 жылы 50 мыңғы дейін өссе,
1994 жылы 3 млн жұмыс станциялары қолданысқа түсті. Яғни бұл адамның
шығармашылық қабілеті мен материалдық дәрежесін көтеруге септігін тигізеді
деген сөз.
1 Компьютерлік графиканың түрлері
Кескіннің берілуіне байланысты компьютерлік графика үшке: растрлық,
векторлық және фрактальды болады.
растрлық векторлық
фрактальды
Үш өлшемді графика
Фрактальды графика
Графиканың бұл түрі математикалық есептеулер негізінде құрылған.
Фрактальды графиканың негізгі элементі математикалық формула, яғни
компьютердің жадында мәліметтер сақталмайды, суреттер математикалық
формулалармен құрылады. Қарапайым құрылымдар және күрделі суреттер, табиғат
ландшафттары сонымен қатар үшөлшемді объектілер жоғарыдағы әдіс бойынша
құрылады.
Үш өлшемді графика
Ғылыми есептеулер, инженерлік жоспар құру, физикалық объектілерді
компьютерлік модельдеу мәселелерінде үш өлшемді графика кеңінен
қолданылады.
Нақты физикалық денені қозғалту мәселесін мысал ретінде қарастырайық.
Объектіні кеңістік моделін алуды жеңілдеті мақсатында керектілер:
• Нақты тұлғасына толық жақын етіп объектінің көрнекі каркасын
(қаңқасын) құру және жобалау;
• Нақты тұлғасына суреттеудің физикалық құрылымы арқылы толық жақын етіп
көрнекі материалдар құру және жобалау;
• Объектінің бетін бөлшектерге бөліп оларға жеке материал ретінде қарау
(басқаша айтқанда объектінің текстурасын жобалау);
• Объектінің қозғалатын кеңістігін ретке келтіру, яғни жарықтандыру
гравитация, атмосфера сипаты, өзара әсерлесуші объектілерді және
бедерлерді сипаттау;
• Оъектінің қозғалатын траекториясын көрсету;
• Кадрдың соңғы бөлігін есептеу;
• Қосымша эффектілердің соңындағы анимациялық роликке араластыру;
Объектінің нақты моделін алу үшін геометриялық, қарапайым фигуралар
(оларды геометриялық примитивтер деп атайды, яғни тіктөртбұрыш, куб, шар,
конус т.б.) және геометриялық тегістелген бет пайдаланылады (сплайынды
бет).
Спалайынды бет жағдайында “біртексіз торға бикубикалық рационалды В
сплайындар” әдісі пайдаланылады (NURBS). Аталған беттің түрі (көрінісі)
кеңістіктегі тордың түйінді нүктелерінің көмегімен өзгертіледі. Әр нүктеге
жеке коэффициент белгіленеді. Ол коэффициенттің шамасы нүктенің көрші
нүктеге қаншалықты әсер беретіндігіне байланысты алынады. Нүктелердің өзара
орналасуы мен коэффициенттің шамасына байланысты беттің жалпы формасы мен
“тегістігі” анықталады.
Объектінің “қаңқасын” жасағанна кейін бетін материалдармен қаптау
керек. Компьютерлік модельдеудегі көптеген амалдар негізінен осы бетін
қаптаудағы көрінісін көрнекі етуге жұмылдырылады, яғни жарықтандыру
коэффициентін есептеу, жарық сәулесінің сыну бұрышын анықтау, материал
бетіндегі және кеңістіктегі көлеңкелерді табуда қателеспеу.
Енді біз қапталған бетті бояуымыз керек. Бұл жерде Гуро (Gouraud)
немесе Фонга (Phong) әдісі пайдаланылады. Бірінші әдісте примитивтерді
бояған кезде олардың ұштарын бояйды дағы төменгі жағы біртіндеп
интерполяцияланады. Екінші әдіс бойынша объектінің жалпы нормалі құрылады
дағы объектінің бетіне байланысты интерполяцияланады және әр нүктені жекеше
жарықтандырады. Айта кету керек, объектінің бетіндегі нүкте мен тығыз
байланысқан, оның материалы мен түсін сипаттайтын коэффициент бар. Осы
коэффициентке көбейтілген компаненттердің жинағы нақты бір нүктеден шыққан
бақылаушыға қарай бағытталған жарықты сипаттайды. Сондай копаненттерге
жататындар:
• Объектінің арғы жағынан келетін жарық, яғни сынған сәуле (Refracted);
• Объект бетіне біртіндеп жойылатын жарық (Diffuse);
• Айналық шағылған жарық (Reflected);
• Үзік жарық, яғни жарық көзінен шағылған сәуле (Specular);
• Объект бетінің жарықтануы (Self Illumination).
Енді келесі мәселе объект каркасының жеке бөліктерінің текстурасын
орнату. Бұл жерде примитивтердің шекарасындағы текстуралардың өзара
байланыстарын ескеру қажет. Материалдардан объект жасап шығару қиын жұмыс.
Оны жасап шығару үшін сурет салу процестерін жүргізу және аз да болса дарын
қажет. Объектіні құрастырып, оны көрнекі еткеннен кейін оны қимылдату
жұмыстары басталады. Негізгі кадрлер компьютерлік анимацияланады.
Объектінің бастапқы қалпы бірінші кадрге түседі. Белгілі бір аралықта
объекті жаңа түрге өзгертіледі. Осылайшы соңғы қалпына дейін жалғаса
береді.
Кадрлер арасы арнайы алгоритм бойынша құрылған бағдарламамен
басқарылады. Мұнда тек қарапайым сызықтық аппроксимация ғана пайда болып
қана қоймайды, оның орнына объектінің негізгі нүктелері орындары бір
қалыпты, шартқа байланысты өзгереді.
Бұл шарттар объектінің иерархиясына, жазықтықтағы қозғалысқа,
бұрылудың шектік бұрышына, үдеудің шамасына және жылдамдыққа байланысты.
Бұл әдіс кинематикалық қозғалыстың инверсиясы деп аталады. Ол механикалық
құрылымдарды модельдеуде жақсы жұмыс істейді. Тірі объектілерді
иммитациялауда қаңқалық модел пайдаланылады, яғни қозғалып отырған
объектінің негізгі нүктелеріне қатысты қандайда бір каркас жасалынады.
Нүктенің қозғалысы жоғарыдағы әдіс бойынша есептелінеді. Одан кейін
моделденген қабатпен, каркас, қапталады, яғни бұл жерде каркас бақылаушы
нүктелер жиынтығы болып табылады. Осылайша каркастық модель жасалынады.
Одан әрі қарай модель көрнекі текстуралық қабатпен безендіріледі (ол жерде
жарықтандыру шарттары орындалады).
Объектіні қозғалту процесі кезінде тірі жануарлардың шын қозғалысына
ұқсас қозғалыс иммитациясы пайда болады. Физикалық қозғалысты фиксациялау
анимациялауда жоғары әдістің біріәне жатады. Мысалы, тірі адамға
басқарылатын нүктелер болып табылатын нүктелерге, жарқыраған, жарық көзін
орнатады. Сөйтіп қозғалып жүрген адамды, бейне немесе кинопленкаға түсіріп
алады. Оны комьютерге енгізеді. Сәйкес нүктелерге қатысты каркасты модель
жасалынады. Қозғалысты иммитациялай отырып оның шын мәніндегі қозғалысынан
аумайтын нәтиже алуға болады. Осылайша шын көріністерді есептеу процесі
рендеринг (көрнекілеу) деп аталады. Қазіргі таңда рендеринг
программаларының көпшілігі сәулелерді кері трассировкалау әдісіне
негізделген (Backway Ray Tracing). Күрделі математикалық модельдерді
пайдалана отырып жарылыс, жаңбыр, от, түтін, тұман сияқты физикалық
эффектілерді иммитациялауға болады. Реддеринг аяқталған кезде компьютерлік
үш өлшемді анимацияны жеке өнім ретінде немесе дайын өнімнің жеке бөліктері
немесе кадрлері ретінде пайдаланылады.
Қазіргі таңда үш өлшемді моделдеу тренажорларда кеңінен
пайдаланылады. Мысалы, машиналар, кемелер, ұшу аппараттар,космостық
аппараттарын пайдалануды үйренуге арналған тренажерлар. Бұл тренажерлар
объектінің техникалық мүмкіндіктері мен қоршаған ортаның физикалық
қасиеттерін толық көрсету қажет. Әуе транспорттарын айдауды үйренуге
арналған аса күрделі тренажерлар пайдаланылады. Мұндай тренажерлардағы
объектілерді көрнекілеумен моделдеуде күрделі қондырғылар пайдалыналы, яғни
бірнеше, арнайы, графикалық станциялар орнатылған аса күшті RISC –
процессорлар және үш өлшемді графиканы үдеткіш орнатылған жылдам жұмыс
істейтін видеоадаптерлер.
Жалпы, барлық жүйені басқаруға, сценарилерді есептеуге ондаған және
жүздеген процессорлар орнатылған суперкомпьютерлер пайдаланылады. Олардың
құны тоғыз дәрежелі сандарға тең. Сонда да оларды пайдалану тиімді, себебі
шынайы аппараттың өзімен үйрету ондаған есе қымбатқа түседі.
2.2 Растрлі графика
Растрлі бейнелер нүктелерден тұрады. Ұзындық бірлігіне сәйкес келетін
нүктелер саны графиканың бұл түрінде ерекше роль атқарады. Осы ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz