Психикалық аурулардағы танымдық іс-әрекеттің бұзылуы жайлы

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

Семей қалсынынң Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

Психология кафедрасы

СӨЖ

Тақырыбы: Психикалық аурулардағы танымдық іс-әрекеттің бұзылуы

Орындаған: Сатиева М. А.

Топ: ПХ-315

Тексерген:Абдуллина Г. К.

Семей-2015ж.

Жоспар:

1. Кіріспе

2. Негізгі бөлім

2. 1 Психикалық аурулардағы танымдық іс-әрекеттің бұзылуы

3. Қорытынды

4. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Психикалық ауруы бар адамдарда танымдық қызметінің бұзылуы әр түрлі болып келеді. И. М. Сеченов айтқандай - актіссі афферентті және эфферентті механизмнен тұрады. Көзбен қабылдау қабілетінде тоқталған ол көз әлеміндегі затты ұстап көреді оның ұстан көруі көз бұлшық еттерінің проприоцентивті сигналмен байланысына кіреді.

И. М. Сеченов көзқарасы көптеген физиологтар мен психологтардың еңбектерінің бастамасы болды. (Р. Гранит, Е. К. Соколов, В. П. Зинченко, А. В. Запоротец, Я. А. Венгер) қабылдау (көру) қабілеті адамның бұл өмірдегі бейімделуінің негізгі екені көрсетілген.

А. Н. Зиненконың; Ю. Б. Гиппнрейтердің теориясынан, адамның қабылдау қабілеті оның өмірлік қызметінің тапсырмасынан туып, ұштасатыны байқалады. Жалпы психологияда зерттеу үшін қабылдау (көру) қабілетін адамның психологиясындағы белсенділік пен құштарлық спецификасында құрастыру керек.

С. Р. Рубенштейін болса адамның қабылдау қабілеті жалпыламалы және ол жеке тұлғаның бағытына тәуелді. Сонымен қабылдау қабілеті жалпылама мен мотивациялық негізінде перцептивті қызмет ретінде қарастыру керек. Соңғы жылдары шетел авторлары адамның қабылдау (көру) қабілеті оның жеке тұлғалық ерекшеліктеріне байланысты екенін көрсеткісі келеді. (Д. Ж. Бруннер, Ш. А. Твиткин) .

Сондықтан қабылдау (көру) қабілеті - әр түрлі қызметтен бұзылуы мүмкін екендігін мойындау керек. Бұл ауытқулар сезімнің алдануының дұрыс таналмағандықтан, бірденкені танымада, ұнамаудан туады. Солардың біріне тоқталайық.

1. Агнозия:

Агнозия деп бір затты, үнді тануда қиналатындарды айтады. Көз агнозиясына арналған көптеген еңбектер бар. А. Бетциядан (1928) бастап көз агнозиясы үшке бөлінеді.

А) зат агнозиясы, ауру затты оның бейнесін көре алмайды ол Лиссауэров «көңіл күй обектісінің агнозиясы» деп аталады. Бұл топқа симультантты агнозия да Полвеперттікі кіреді (ауру затты оның бейнесін көреді бірақ, не жағдай болып жатқанын түсінбейді) .

Б) Түс және шрифт агнозиясы

В) Аушақтық агнозия.

Гнозисті сөйлеу қабілетінің бұзылуымен де ұштастыруға тырысты (К. Гольтштейн, А. Р. Лурия, Е. П. Кок) . Агнозия синдромының кері әсері жағынан сұрақтарда қойылады (Лурия, Кок, Миллер) агнозияның ми ширты бөлігімен байланысты екедігі де айтылды. Агнозия тарихымен механизімін Лурия тереңірек зерттеген.

Психикалық ауытқуы бар аурулардың агнозиясына тоқталсақ, агнозиямен ауыратындар қабылдау объектісінің біресе 1, біресе 1 призніктерін синтезсіз айта бастаған: төбесінде қалпағы. Астында таяғы - бірақ не екенін білмеймін: келесі бір ауру кілтті дөңгелек стржені ретінде қарастырады. Ауру затты нақты түсіндірген мен оны атай алмайды. Бұл дәйектерді Кок, Камской, Соркин өз зерттеулерінде дәлелденген, ең алдымен аурудың қабылдау (көру) қабілеті бұзылғандығы туралы сұрақ туады (Гольштейн айтқан Ш деген ауру ол фигураларды көзьен көріп дөңгелекпен үшбұрышты ажырата алмайтын еді, ол тек қол немесе басымен айналдыру арқылы таныған) .

Біздің аурулардың агностикалық құбылыстары басқаша болған. Олар форманы, конфигурацияны тахископия жариялағанда таныған. Олар затты танымай оны айталатын болған. Мысалы: тахископ ауру оған суқұйғышты көрсеткенде ол бочкаға ұқсаған ыдыс одан ұзын тал шыққан, басында дөңгелегі бар деп айтқан, немесе келесі бір науқас (ауру тарақты көрсеткенде горизанталды сызық одан төмен қарай кішкентай жіңішке таяқшалар деп атайды. Кейде аурулар затты білмей оның суретін салатын болады) .

2. Деменциядағы псевдоагнозия

Клиникалық және тәжірибелі психологиялық көрсеткіштер көрсеткендей көру қабілеті бұзылған науқастарды зерттеу барысында органикалық типтегі деменцияның байқаған ерекшеліктерді көрген науқастар суретті танымаған. Оған тағы бір ерекшелік қосылды, олардың қабылдауы (көру) диффузиялық дифференцияналды емес болған.

Бұл топтағы науқастардың көру қабілетінің бұзылуы картинканы көрсеткенде байқалған. Деменциямен ауыратындар сюжет қатар бірнеше феномендерді де танымаған. Сюжеттің мағынасын түсінбей, тіпті кейде Сюжетті көрмей ондағы затты суреттей бастаған. Суреттің кейбір бөлігі бірігіп, фонмен араласып заттардың көрінісін білінбей қалады. Г. В. Биренбауш айтқандай науқас затты өзі зейін ойған бөлігінен ғана тани бастайды. Қозықұйрықты науқас қызанақ дейді қалпағына қарап, ал егер зейіні аяғына түссе онда қияр дейді. Сондықтан науқасқа суретті көрсеткенде бәрі бір: оны жартыла ма бүтіндей ма.

Сезімнің алдануы

Галлюцинация (елес) . Көңікүйдің бұзылуынан көбіне галлюцинация байқалады.

Психиатрияда галлюцинацияны өтірік көру дейді. Науқас жоқ заттарды көріп, ешкім айтпаған дыбыстады естиді, жоқ иістерді сезеді.

Галлюцинация әртүрлі моделде болуы мүмкін. Е. Эскироль галлюцинацияны - адамның бірдеңені сезетіні жайында сенімді болады, бірақол сыртқы әлемде болмаған жағдай. В. А. Гилеровск Эскирольдың бұл анықтамасы галлюцинация ешқандай қоздырғышсыз болады деген клинитарлық түсінікке негізделеді. Қоздырғыштың бар болуы немесе жоқтығы сезімнің алдануын галлюцинацияға жатқызады. Галлюцинацияның мағынасы әртүрлі: олар неитралды болуы мүмкін, науқас оған жай ғана әсер етеді. Галлюцинация императивті болуы мүмкін: науқасқа бір үн бірдеңені істе деп бұйрық береді. Мысалы бір науқас үн (дауыс) киімдерді жандыр деп бұйрық берген, екінші бір науқасқа ақшаларды таста деген; дауыстар өте қорқынышты болады: олар тіпті өлтір деген бұйрық береді. Дауыстың әсерінен науқастар не бұйрық етілсе соны орындаған (киімдерді жаққан, ақшаларды лақтырып тастаған) .

Науқастар галлюцинациялық бейнеге шынайы қараған. Науқастардың іс-әрекеті жалған көрумен байқалған: көбіне науқастар галлюцинация екенін жоққа шығарады бірақ олардың іс-әрекеті білдіріп қояды. Дәрігермен сөйлесіп отырған науқас бірден дауысқа жауап береді. Кедергі келтірме, көрмей тұрсынба мен бос емеспін дейді. Кейбіреулері қолында жүрген тышқандарды қуа бастайды. Иісті сезу галлюцинациямен ауырғанда науқас тамақ ішуден бас тартады: бензин, керосин сасып тұр деп.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.