Экологиялық нормалау түрлері туралы ақпарат

Кіріспе

Қоршаған ортаның жай-күйiн экологиялық нормалаудың және табиғатты пайдаланудың әлемдiк тәжiрибесi нақты табиғи ортаны қорғау және өндiрiстiк жүйелердің даму үрдісінен пайда болатын қажеттiлiктерге байланысты прецеденттік әдiс арқылы ұзақ кезең бойы қалыптасты.Су-жер ресурстарының шекті мүмкін деңгейін экологиялық нормалау негізін экожүйелік тәсіл құрайды, ол антропогендік әсер мен табиғи нысандардың географиясына кешенді баға берумен айқындалады.Тұжырымдаманың негiзiне ресурстарды жүйелi түрде барлау; табиғи жүйелердің ластану ауқымдары; жерлердiң кең ауқымды тозуы; топырақтың жел, су эрозиясы, сортаңдану; фон экожүйелерiнде зат және қуат айналымын реттеу ырғағының бұзылуы секілді жағдайлар кiредi.
Экологиялық нормалаудың үш кезеңі ажыратылады:
1-ші кезең – Экожүйелердің қазіргі жағдайын бағалау нақты аймақтарды аудандастырудан тұрады: табиғи экологиялық; зоналық географиялық; ботаникалық-географиялық; ландшафттық; агроландшафттық; геоэкологиялық; әкімшілік-шаруашылық; әлеуметтік-экономикалық; экологиялық зоналау.Аумақтарды аудандастырудың түрлі әдістері (тәсілдері) Қазақстан аймақтары, әкімшілік облыстары, аудандары, жергілікті аумақтар шекарасында нақты жерлердің экожүйелерінің қазіргі жағдайын және ресурстық әлеуетінің жоғалу (шөлдену) сипатын бағалауға мүмкіндік береді. Осы әдістерге кешенді талдау жасау арқылы экожүйелер кешенінің жағдайы мен көрсеткіштерін сипаттайтын шөлдену қаупі мен дәрежесін анықтау үшін аумақты экологиялық зоналауға мүмкіндік береді (қауіп зоналары: күшті, орташа, әлсіз).Жалпы, экологиялық нормалаудың бірінші кезеңі ресурстық әлеуеттің тозу дәрежесін (экожүйелердің түрлілігі); көрсеткіштер кешенін, экожүйелерде жиналған бұзушылықтарды; қауіп зоналары мен ресурстарды жоғалту қаупін/шөлденуді анықтайды.
2-ші кезең – Экожүйелердің өзгеру дәрежесіне жүйелердің қызметтік маңыздылығын бағалау (ландшафттық-тұрақтандырушы, орта түзуші, су реттеуші, су эрозиялық, жер бедерін тұрақтандырушы); ресурстық әлеуетін жоғалтудың ішкі (табиғи) қауіптілігі (шөлдену: құмды, тастақ, орман аумақтары); экожүйелердің бұзылу түрлері мен дәрежесі (шөлдену) жатады. Бұдан басқа, экожүйелер тозуының арнайы белгілері мен көрсеткіштері: су экожүйелерінің тозуы, топырақтың тозуы; өсімдіктердің тозуы; жерлердің тозуы ескеріледі.

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ және ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
Экология және қоршаған ортаны қорғау кафедрасы

СӨЖ

Тақырыбы:Экологиялық нормалау түрлері.

Орындаған: Құрманғажы Е,
Тобы: БЖ-215
Тексерген: Жумабеков С.Ж.

СЕМЕЙ 2015
Қоршаған ортаның жай-күйiн экологиялық нормалаудың және табиғатты пайдаланудың әлемдiк тәжiрибесi нақты табиғи ортаны қорғау және өндiрiстiк жүйелердің даму үрдісінен пайда болатын қажеттiлiктерге байланысты прецеденттік әдiс арқылы ұзақ кезең бойы қалыптасты.Су-жер ресурстарының шекті мүмкін деңгейін экологиялық нормалау негізін экожүйелік тәсіл құрайды, ол антропогендік әсер мен табиғи нысандардың географиясына кешенді баға берумен айқындалады.Тұжырымдаманың негiзiне ресурстарды жүйелi түрде барлау; табиғи жүйелердің ластану ауқымдары; жерлердiң кең ауқымды тозуы; топырақтың жел, су эрозиясы, сортаңдану; фон экожүйелерiнде зат және қуат айналымын реттеу ырғағының бұзылуы секілді жағдайлар кiредi.
Экологиялық нормалаудың үш кезеңі ажыратылады:
1-ші кезең - Экожүйелердің қазіргі жағдайын бағалау нақты аймақтарды аудандастырудан тұрады: табиғи экологиялық; зоналық географиялық; ботаникалық-географиялық; ландшафттық; агроландшафттық; геоэкологиялық; әкімшілік-шаруашылық; әлеуметтік-экономикалық; экологиялық зоналау.Аумақтарды аудандастырудың түрлі әдістері (тәсілдері) Қазақстан аймақтары, әкімшілік облыстары, аудандары, жергілікті аумақтар шекарасында нақты жерлердің экожүйелерінің қазіргі жағдайын және ресурстық әлеуетінің жоғалу (шөлдену) сипатын бағалауға мүмкіндік береді. Осы әдістерге кешенді талдау жасау арқылы экожүйелер кешенінің жағдайы мен көрсеткіштерін сипаттайтын шөлдену қаупі мен дәрежесін анықтау үшін аумақты экологиялық зоналауға мүмкіндік береді (қауіп зоналары: күшті, орташа, әлсіз).Жалпы, экологиялық нормалаудың бірінші кезеңі ресурстық әлеуеттің тозу дәрежесін (экожүйелердің түрлілігі); көрсеткіштер кешенін, экожүйелерде жиналған бұзушылықтарды; қауіп зоналары мен ресурстарды жоғалту қаупіншөлденуді анықтайды.
2-ші кезең - Экожүйелердің өзгеру дәрежесіне жүйелердің қызметтік маңыздылығын бағалау (ландшафттық-тұрақтандырушы, орта түзуші, су реттеуші, су эрозиялық, жер бедерін тұрақтандырушы); ресурстық әлеуетін жоғалтудың ішкі (табиғи) қауіптілігі (шөлдену: құмды, тастақ, орман аумақтары); экожүйелердің бұзылу түрлері мен дәрежесі (шөлдену) жатады. Бұдан басқа, экожүйелер тозуының арнайы белгілері мен көрсеткіштері: су экожүйелерінің тозуы, топырақтың тозуы; өсімдіктердің тозуы; жерлердің тозуы ескеріледі.
3-ші кезең - Аумақтың экологиялық залалын бағалауҚазақстан Республикасы Экологиялық кодексінің қоршаған ортаға келтірілген залалды экономикалық бағалау, тікелей және жанама әдістері, залалды экономикалық бағалау ережелері бойынша баптармен (I бөлім; 108 - 110 б.) реттеледі [1]. Қоршаған ортаның ластануынан болған залалды экономикалық бағалау ережесі Қазақстан Республикасы Үкіметімен бекітіледі (ҚР Экологиялық кодексі 16 бап, 6 т.) [2].Біздің көзқарасымыз бойынша, ұсынылған әдіснамалар экожүйелердің құны мен антропогендік әсерден келген залалды объективті толық бағалауға мүмкіндік бермейді, себебі ресурстық-жинақтаушы, бедер түзуші, су ұстағыш қызметтер, сондай-ақ антропогендің қысым кезіндегі табиғат жүйелерінің қалыптасуына қажет уақыт назарға алынбаған.Табиғи жүйелер мен урбандалған аумақтарға келтірілген залалды бағалау және өтеу құнымен байланысты негізгі мәселелер бірегей әдіснамалық тәсілдің жоқтығы; әлеуметтік-экономикалық салдарды (денсаулыққа, мүлікке залал келу) ескерместен әдістерді пайдалану; экожүйелерді және табиғи-антропогендік кешендерді, су, жер қойнауы, қала топырақтары; ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың экожүйелері; орман қорына жатпайтын өсімдіктер, өсімдіктер мен жануарлардың сирек кездесетін түрлері, сонымен қатар мұнаймен ластанудың кері әсері және түсініктердегі біртұтастылық бағалаудағы мәселелер.Залалды бағалау кезінде табиғи ресурстың қалпына келу жылдамдығын, яғни экожүйенің фондық жағдайға қайта келуіне қажет уақытты; топырақ, су, атмосфераны ластағыштарды адсорбциялау және зарарсыздандыру бойынша табиғи мүмкіндіктеріне сай табиғи жүйелердің ластану ауқымын жоюға кететін уақытты; топырақтың жел, су эрозиясының, тұзданудың дамуы және фондық экожүйелерде зат пен энергияның алмасуының реттелу ырғағының бұзылуы есебінен жерлердің кең алқапты деградациясын қалпына келтіру жылдамдығын ескеру керек.Шығындар нақты нұқсандардан тұрады, сондай-ақ жоғалған пайданы қоса алғанда: жүйелерді қалпына келтiруге кеткен шығындар (рекультивация, суаттарды ластағыштардан тазалау, су құрылымдарды қалпына келтіру, орман жолағын, жасыл желектер отырғызу, флора мен фаунаны қалпына келтiру; алынып болмаған табыстар (мал жайылымдарының және мал шаруашылығының, ауылшаруашылық жайылымдардың өнiмiнің, аңшылық кәсiпшiлiктің, дәрiлiк өсiмдiктер, балықшылықтың аз өнiм беруі).Залалдың нақты бағасын беру үшін ауыл шаруашылығы, өндірістік кәсіпорындар мен жеке бизнес-құрылымдар әрекетінің экологиялық аудит нәтижелерін пайдалануды ұсынамыз.Қоршаған ортаға зардабын төмендету мақсатында табиғи және шаруашылық жүйелерді орнықты пайдалану тұжырымдамасын ұсынамыз. Бұл тұжырымдаманың мақсаты антропогендік іс-әрекеттедің экономикалық-әлеуметтік қырларын экологиялық қауіпсіз деңгей балансына жеткізу болып табылады [3].Табиғи-шаруашылық жүйелерде ресурстарды пайдалану тиімділігінің көрсеткіштерін арттыру үшін оларды ландшафттық аудандастыру қажет; геохимиялық жай-күйін; антропогендік қысымға тұрақтылығын және жүйелердің әртүрлілігін бағалау; табиғи-шаруашылық жүйелердің өзгеру дәрежесін, су қорларын (жер беті және жерасты); ластану дәрежесін, типтерін, механикалық құрамын, сортаңдану, батпақтану, ауыр металдармен ластану дәрежесін (геохимия) анықтау, топырақ бонитетін, климаттық өзгеруіне аумақтың қауіп дәрежесін анықтау. Табиғи-шаруашылық жүйелерді орнықты пайдаланудың экологиялық қауіпсіз деңгейін әзірлеу және ресурсты ұтымды пайдаланатын технологияларды енгізу бойынша жұмыстар жүргізу үшін аумақтың әлеуетіне кешенді бағалау жүргізу керек.Табиғи-шаруашылық жүйелердің өнiмдiлiгін жоғарылатуды қамтамасыз ету үшiн табиғи қорларды тиiмдi пайдалану; экожүйе қызметтерiн инвестициялау (су сақтайтын және қор сақтаушы технологиялар, жер бетi және су экожүйелерін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.