Драмадағы тарихи тұлғалар бейнесі

Драма жоқ жерде театр өнерiнiң ғұмыры ұзаққа бармасы – аксиома. Драматургия театр өмiрiндегi ең басты және шешушi құрал. Яғни, театр негiзi – әдебиет. Драматургия – әдебиет жанры. Драматургияның әдебиеттiң өзге салаларынан гөрi аз-кем айырмашылығы оның адамдар жан-дүниесiндегi асқақ сезiм мен отты құштарлықты психологиялық тұрғыда кiсiнiң жан күйзелiсiмен ұштастырып, өмiр мәселелерiн барынша шынайы суреттеуiнде. Осы ретте, драмалық шығарманың екi бағыты айқындалады. Бiрiншiсi – көркем әдебиет қалпындағы нұсқасы болса, екiншiсi – оның сахналық материал тұрғысындағы көрiнiсi. Бұл екеуiн бiр-бiрiнен бөлiп қарауға болмайды. Өйткенi, драма сахна үшiн де, көркем шығарма үшiн де аса қажеттi рухани құндылық. Әрине, тәуелсiздiгiмiзге дейiн де төл драматургиямыз жайында аз сөз болмаған. Аталған жанр жөнiнде Қ.Мұхамеджановтың екi томдық “Пьесалар”, “Өнер жайлы ойлар”, С.Ордалиевтiң “Қазақ драматургиясының очерктерi”, Ә.Тәжiбаевтың “Қазақ драматургиясының дамуы мен қалыптасуы”, Р.Нұрғалиевтың “Күретамыр” секiлдi т.б. көптеген авторлардың салиқалы еңбектерiнде сол кезгi заман лебiмен дүниеге келген шығармалар бiршама байыпты сарапталады. Яғни, мұндай еңбектердiң дүниеге келуi руханият қауымы ой-қиялының өсiп-жетiлуiне, театрлар репертуарының кеңейе түсуiне үлкен үлес қосты.
Тәуелсіздік кезеңі тарихи тақырыптарға тыңнан жол ашқаны мәлім. Бұл кезеңде әдебиеттің барша жанрында тарихи тақырыптардың белсенді көтерілуі анық байқалды. Бұл драма жанрына да тән болды.
Көркем прозасымен қазақ әдебиетінің қорын байытқан Шерхан Мұртаза драматургия жанрының да дамуына үлкен үлес қосты. Қазақ театр сахнасының тұрақты туындысына айналған «Сталинге хат», «Бесеудің хаты», «Жалғыз үйлік зілзала», «Есек саудасы», «Домалақ ана» пьесалары драматургтің суреткерлік шеберлігін тағы бір қырынан танытты. Өзінің сүйікті кейіпкері Тұрар Рысқұловты сахнаға әкеліп, тартысты заманның шындығын тереңдей таныту драматургтің жеткен жаңаша жетістігі еді. Голощекин саясатының қазақ даласына апаттай тиген зорлық-зомбылығын Сталинге хат түрінде жазған Тұрар әрекеті, ұлттың үлкен қасіретін жанымен түйсініп, оған жүрегімен қиналғаны «Сталинге хат» драмасынан барынша көрініс тапқан. Сталин мен Тұрар арасындағы диалог астарлы ойлар қақтығысына құрылған. Рысқұлов хатта жазғандарын Сталинге санамалап көрсетіп, Қазақстанға не керек екенін айтады. «Сталинге хат» екі бөлімді тарихи диалогі Тұрар Рысқұловтың халықты аштық тырнағынан құтқару жолындағы қайраткерлігіне арналады. Молшылық пен дарқандықтың мекені – қазақ даласының да күйі кеткендігі көрінеді. Рысқұлов пен Сталин арасындағы диалог тартысты жағдайда өтеді. Екеуінің де сөзі ұтқыр, бір-біріне сынай тіл қатқан, астарлы ойлар.