Тұлға психологиясы туралы ақпарат

Психологияның қайнар көзі ежелгі гректер мен римдіңтерден бастау алатыны белгілі. Екі мың жылдан аса уақыт бұрын философтар, қазіргі кезде психологтарды толғандыратын мәселелер жайында пікірталастар жүргізген.
Дегенмен, ресми түрде, психологияның дербес ғылым саласы ретінде дүниеге келуі 1879 жылмен белгіленеді. Осы Лейпцигте (Германия) Вильгельм Вундт психикалық құбылыстарды экспериментті зерттеуге арналған бірінші лабораторияның негізін қалады. Содан кейінгі жылдары психология ғылымы қарқынды түрде дами бастады. Ғылыми зерттеулерді жоспарлау мен экспериментті мәліметтерді интерпретациялауға мүмкіндік беретін көптеген тұжырымдамалы үлгілер өңделіп шығарылады. Психологияның қазіргі заманғы ғылымдар қатарына енуіндегі мәнді қырларының бірі – оның адам тұлғалылығын зерттеуі болып табылады. Қазіргі заманғы тұлға психологиясының негізі мақсаты – неліктен адамдар өздерін түрліше ұстайтындықтарын ғылыми ұстаным тұрғысынан түсіндіру. Ғылыми психология эмперикалық тексеруге қолайлы қарапайым әрі нақты тұжырымдамалармен жұмыс істейді. Психологтардың көпшілігі адам мінез-құлқының күрделі табиғатын түсіндіруде негізгі салмақ осы ғылыми ықпалға тиесілі деп тұжырым жасайды.
Ғылыми пән ретінде, қазіргі заманғы тұлға психологиясы, адамның табиғаты жайлы ой қорытындыларын интуиция мен фольклорға немесе дұрыс ойға сеніп қоймайтын, тек экспериментті тұрғыда дәлелденген тұжырымдамаға айналдырады. Мәселен, жасөспірімдер неліктен ішімділікке салынады немесе үйінен қашып кетеді дегенді болжалдаудың орнына, зерттеушілер бозбалалық жас шамасының психологиясы және жасөспірімдердің өтірік айтуының жеке механизмдерді жайында өз көзқарастарын құрастырулары керек. Психологияның өзінде тұлғаның «оъективтілену» процесіне қарама-қарсы тұру орын алады: кейбір психологтар бұл бағыттағы әрекеттердің тым ұзаққа созылып кететінін, ал бұл өз кезегінде адам табиғатының күрделілігі мен даралылығы жайлы көзқарастардың бұзылуына әкелетінін айтады. Қазір ғылымының барлық мәселелерге жауап бере алмайтындығын ескере отырып (мүмкін мұлдем жауап бермес те), біз адамдарды зерттеуге арналған ғылыми әдістерді қолдануға тән ішкі шектеулерді еске ала отырып, эмперикалық мәліметтерді тиімді пайдаланғанымыз жөн. Адамның тұлғалық мәселелерімен персонологтар айналысады, бұл терминді тұлға саласындағы экспериментшілерді де, теориктерді де біріктіру мақсатында Генри Мюррей (Murray, 1938) ұсынған.