Тілдің жүйелік, құрылымдық, таңбалық сипаттары туралы ақпарат

І. Тілдің жүйелік және құрылымыдық сипаты
ІІ. Тілдің таңбалық сипаты
IІІ. Қолданылған әдебиеттер

Тіл белгілі бір құрылымы және қызметі бар, бір бүтін (тұтас) жүйелі құбылыс ретінде өмір сүреді. Құрылым мен жүйе тілге ғана емес, сонымен бірге басқа да құбылыстарға тән болуы мүмкін. Сондықтан да, ең алдымен, жалпы «жүйе» және «құрылым» (структура) деген ұғымдардың мән-мәнісін айқындап алу қажет. Жалпы «жүйе» «құрылым» туралы ұғымдарды айқындау тілдің жүйелі сипаты мен құрылымдық қасиетін танып білуге көмектеседі.
Бүтіннің элементтерінің арасындағы қатынастардың схемасы, әдетте, құрылым деп аталады. Ал жүйе, қалай да болсын, белгілі құрылымның болуын аңғартады. Дегенмен, жүйе тек құрылымнан ғана тұрмайды. Әрбір жүйе оған өте-мөте тән және бір –бірімен байланысты үш түрлі, атрибуттың (бірдеменің ең маңызды белгісі)- құрылым мен субстанцияның және қызметтің үштасып келуінен және олардың диалектикалық бірлігінен құралып, өмір сүреді және дамиды. Осы үшін атрибуттың ерекшеліктерінің және олардың ара қатысын есепке, алатын жүйелік зерттеу қарастырылатын обьектіні түтас күйінде танып білуге мүмкіндік тудырады. Жүйелік тұрғыдан қарау, сайып келгенде, жүйенің қасиеттерін оның құрылымы мен субстанциясының және қызметінің өз ара қатынасын айқындау арқылы балдап түсіндіруге келіп тіреледі. Жоғарыда аталып өткеніндей, жүйе туралы ұғым мен құрылым туралы ұғым өз ара шарттас, бір –бірімен байланысты ұғымдар болғанымен, бір –біріне ажыратылатын, әр басқа ұғымдар болып саналады. Бұлардың әрқайсысының өзіне тән, нақтылы мазмұны бар. Құрылым қатынастардың схемасы дегенді білдіреді, осыған орай, бұлұғым жұйенің бір ғана шағын жағы –оның қанақасы сипаттайды. Ал жүйенің ұғымы – құрылымы ұғымнан әрі кең, әрі күрделі ұғым. Жүйе рет-ретімен орналасып ұйымдасқан бір тұтас құбылыс. Ол құрылым мен субстанцияның қосылу, бірігу түрінде өмір сүреді және белгілі бір қызмет атқарады. Сонымен жүйе құрылымға ие болатын және белгілі бір мақсатты орындау үшін осы құрылымды субстанция арқылы іске асыратын, ұйымдасқан (ретке келген) бүтін ретінде қаралды.
Құрылымдық қасиет пен жүйелік қасиет тілге де тән. Құрылым мен жүйе ұғымдары тілге қатысты мынадай мазмұнға ие болда: құрылым бүтіннің бойындағы әртектес элементтердің арақатынасынан және бірлігінен тұрады. Ол элементтер мыналар:

1. К.Аханов «Тіл білімінің негіздері» [76-84, 70-75 беттер] Алматы, 2002, - 664 бет.
2. http://lektsii.net/1-165507.html