Организім реактивтілігі және оның патологиядағы мәні

Пән: Ветеринария
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан республикасы білім және ғылым министірлігі Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

№14 БӨЖ

Тақырыбы:Организім реактивтілігі және оның патологиядағы мәні

Орындаған:Тұрахан Ж

Тобы:ВМ-301

Тексерген: Нуркенова М К

Семей-2015

Организмнің рективтілігі және резистенттілігі туралы түсінік- Реактивтілік латынша (reactio) - қарсы әсер деген сөзден шыққан. Реактивтілік - организмнің тіршілік әрекетінің сыртқы орта әсеріне жауап қайтару қасиеті; ол да бүкіл тіршілік атаулының зат алмасу, өсу көбею т. бмаңызды қасиеттері секілді.

Организмнің резистенттілігі - оның патогендік факторлар әсеріне төзімділігі, яғни қарсы тұру қабілеті. Екі термин де тірі организмнің негізгіқасиеттерін айқындайды, әрі бірімен бірі байланысты. Организмнің реактивтілігі мен резистенттілігі аурудың пайда болуында, дамуында, патологиялық процестердің өту барысында мәні бар. Сондықтан, ауру патогенезін түсіну үшін организмнің осы қасиеттерін зерттеу қажет.

Реактивтілік және резистенттілік туралы түсінік көне медицина дәуірінде қалыптаса бастады. Бұл жөніндегі мәліметтерді көне қытай және көне үнді медициналарынан табуға болады. Алайда ол көне грек медицинасында неғұрлым нақты формада қалыптасты. Сол кездің өзінде ақ дәрігерлер әр түрлі адамдардың ауру тудыратын әрекетті түрліше сезінетіндігін білді. Мұны гиппократ организм сөлінің біркелкі араласпауынан -дискразиядан деп түсіндірді. Реактивтілік туралы ілімнің жаңа бағыты XVII ғасырдың аяғында басталды. Глиссон тұңғыш рет бүкіл жанды организмді тітіркендіргіштік қасиетімен сипаттады.

Реактивтілік кез келген тірі организмге тән қасиет. Малдарда байқалатын реактивтіліктің түрліше өзгеруі негізінен алғанда қорғаныш сипатында болады. Реактивтілік мынадай 3 формада білінуі мүмкін :көтеріңкі, бәсең, қалыптан тыс деп бөлінеді.

Организм реактивтілігінде нерв жүйесінің ролі - көптеген шетел авторлары реактивтілік күйін сандық көрсеткіш тұрғысынан бағалауға әрекет етті. Алайда реактивтіліктің тек сандық жағын ғана зерттеп, бағалап, оның сапалық ерекшеліктерін ескермеу дәл болмайды, әрі дұрыс емес. Реактивтілік механизмінде бүйрек үстіндегі безінің маңыздылығы, негізінен алғанда қыртысты заттардың гормондары арқылы білінеді.

Реактивтілік түрлері және олардың сипаттамасы қазіргі жіктеуге сәйкес негізгі реактивтілік түрлеріне дені сау және ауру мал организмдері реактивтілігінің жалпы формасынан ең көрнектісі биологиялық реактивтілігі болып табылады.

Биологиялық реактивтілік биологиялық реактивтілігі деп, малдың әрбір түріне кәдімгі сыртқы ортаның әсері нәтижесінде болатын тіршілік әрекетінің қорғану бейімделуге өзгеруін айтады. Оның өзі әрбір түрді тұтастай және әр организмді жекелей сақтауға бағытталған.

Дербес реактивтілік тұқым қуалаушылыққа, жасқа, жынысқа, азықтандыруға және сыртқы ортаның басқа да факторларға байланысты.

Иммунологиялық реактивтілік иммунологиялық реактивтілік ұғымы гректің иммунитет деген сөзінен шыққан, ал мұның өзі медицинаға көне ғылымнан енген. Иммнологиялық рективтілік жалпы реактивтіліктің маңызды көрінісі болып саналады.

Түрлік реактивтілік - белгілі бір жануарларға тән реактивтілік, басқаша айтқанда сыртқы әсерлерге өзіндік тұқымқуалаушылық, анатомия-физиологиялық ерекшеліктеріне байланысты іс-әрекеті. Мысалы: жануарлардың маусымға байланысты тәртібі. Адамның реактивтілігі көптүрлі, бұл жерде ІІ-ші сигнал жүйесінің маңызы өте зор. Сөздің әсері емдік әсер мен қатар ауру тудыруы мүмкін.
Топтық реактивтілік - бұл жеке топ адамдарының (жануарларының) белгілі бір ортақ қасиеттеріне байланысты, сыртқы әсерлерге реактивтілігі. Мысалы: еркектерде подагра, превратник стенозы, асқазан жарасы, ревматоидты артрит, микседема, жиі кесдеседі.

Дербес (өзіндік) реактивтілік (индивидуальная реакт. ) әр адам (жануар) түрлік, топтық реактивтілікпен қатар сыртқы әсерлерге өзінің өмір сүру ерекшелігіне байланысты іс-әрекеттермен жауап береді. Мысалы: тұмау вирусының әсерінен біреулер қатты ауырады, екіншілер жеңіл ауырады, ал үшіншілері мүлдем ауырмайды, бұл өзіндік реактивтілікке байланысты.
Физиологиялық реактивтілік - сыртқы ортаның әр-түрлі факторларының әсеріне организмнің өмір сүру әрекетінің өзіне зиянсыз өзгеруі. Мысалы: адамның (жануарлардың) патогенді емес микробтарға, әлсіз тітіркендіргіштерге (орташа физикалық күшке, сыртқы ортаның температура өзгерістеріне бейімделуі

Патологиялық реактивтілік (дерттік) организмінің сыртқы ауру тудырғыш факторларына ауыру арқылы жауап беруі, немесе ауру, дерт-патологиялық реактивтілік. Бұл реактивтілік жеке адамда (жануарларда), топта, түрдде болады.

Спецификалық реактивтілік - бұл организмінің антиген әсеріне антидене немесе жасуша комплексінің пайда болуымен және әсерімен жауап беруі, ығни имундық жүйенің реактивтілігі. Түрлері: белсенді спецификалық иммунитет, аллергия, аутоиммунды аурулар, имун жетіспеушілік жағдайлар.
Спецификалық емес реактивтілік - организмнің сыртқы факторлар әсеріне жауап берудегі болған өзгерістер имундық жүйенің қатысуынсыз болған жағдайда болады. Мысалы: организмде гипоксия, жарақат шокында, зорлануда пайда болатын өзгерістер

Реактивтіліктің түрлері:

А) номергия- қалыпты реактивтілік

Б) гипергия- жоғарғы реактивтілік

В) гипоергия- төменгі реактивтілік

Г) дизергия- бұзылған реактивтілік

Д) анерния- реактивтіліктің жоқтығы

Резистенттік (төменділік) - организмнің патогенді факторларға төзімділігі. Төзімділіктің айқындалуының формалары әр-түрлі. Мысалы: тері мен шырышты қабат микроорганизмдердің енуіне тосқауыл қызмет атқарады.

Біріншілік төзімділік - тұқымқуалаушылық. Организм өзінің конституциялық ерекшеліктеріне байланысты сыртқы патогенді микроорганизмнің енуіне, өсіп-өнуіне, ауру тудыруына жағдайлы ортасы жоқ.

Екіншілік төзімділік - жүре пайда болған төзімділік. Инфекциялық аурулардан кейнгі, егулерден кейінгі иммунитет

Пассивті (белсенсіз) төзімділік - организмнің баръерлік жүйесінің (тері, шырышты қабат), бактериоцидтік факторлар (асқазандағы тұз қышқылы, сілекейдегі мезоцим), тек тік иммунитет.

Активті (белсенді) төзімділік - қорғаныс бейімделу және компенсаторлық механизмдердің қосылуымен қамтамасыз теіледі (фагоцитоз, антиденелердің түзілуі, токсиндердің залалсыздандырылуы және шығуы, стресс гормондарының бөлінуі, тыныс алудың және қан айналымның өзгеруі қалтырау т. б

Реактивтілік пен төзімділіктің түзілуі организмнің конституциясына, зат алмасу ерекшелігіне, жүйке, эндокрин, иммунды жүйелерінің жағдайына, жасына, жынысына, сыртқы ортаның жағдайына байланысты.

Конституция - (лат. constitutio - жағдай, қасиет) сыртқы ортаның әсерінен генотип негізінде пайда болған тұрақты морфофункциональдық, психикалық ерекшеліктер.

Адамның дене құрлымына байланысты 3 түрі бар:

А) норморстеник - қалыпты.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.