Радиолокациялық жүйелердегі ақпараттық технологиялар



Радиолокация радиотолқындарды қабылдау және талдау жолымен объектілер туралы мағлұмат алуды қамтамасыз ететін, радиотехника саласы. Мағлұмат алынатын объектілерді радиолокациялық мақсаттар деп атайды. Кеңістіктің жекелеген аумақтарында мақсаттардың бар екенділігінде алынған мағлұматтар, олардың координаталары және басқа да қозғалыс параметрлері,мақсаттар саны және олардың сипаттамалары туралы мағлұматтар жиынтығы радиолокациялық ақпарат деп аталады. Радиолокациялық ақпаратты алудың техникалық жабдықтары радиолокациялық жабдықтар, радиолокациялық станциялар (РЛС), немесе радиолокаторлар деп аталады. Радиолокациялық жабдықтар мүмкіндігін кеңейту үшін оларды радиолокациялық жүйелерге, кешендерге біріктіреді, онда сонымен қатар деректерді беру және басқару жабдықтары да қамтылған.
Радиолокацияның негізгі ақпараттық тапсырмаларына мыналар жатады:
- мақсаттарды табу;
- мақсаттар координаталарын және олардың қозғалыс параметрлерін өлшеу;
- мақсаттарды шешу;
- мақсаттарды жіктеу.
Бұл тапсырмалар ақпаратты өңдеудің барлық кезеңдерінде шешіледі: бірінші, екінші және үшінші.
Радиолокацияның ақпараттық тапсырмаларының барлық жиынтығы радиолокациялық қадағалау терминімен сипатталады. Ақпараттық тапсырмалар шектелген уақытта шешіледі. Бірінші алғашқы өңдеу үшін бұл уақыт РЛС – пен бір мәрте байланысу уақытымен анықталады. Радиолокациялық жағдайдың жылдам өзгеісі деректері терудің жоғары қарқынын талап етеді.
Жұмыс жағдайының күрделенуі, бақылау сапасын көтеру қажеттілігі және радиолокациялық жабдықтар мен жүйелердің өмірщеңдігі АТ дамуын талап етеді , бұл радиолокациялық ақпарат алу үшін заманауи мүмкіндіктерді жан – жақты пайдалану үшін керек. Деректерді алу және өңдеу мүмкіндігі есептеу техникасының жабдықтарын қолдануда елеулі ұлғаяды, бұл радиолокациялық бақылауды толығырақ автоматтындыруды қамтамасыз етпек.
Спутниктік радионавигациялық жүйелер (СРЖ) және олардың негізіндегі ақпараттық технологиялары. Навигациялық тапсырмаларды шешу кезіндегі ақпарат көзі әртүрлі факторлар болуы мүмкін, олар жасанды жолмен, сондай-ақ табиғи жолмен де қалыптасуы мүмкін.
Навигациялық өлшеулер принциптері, стгналдарды өңдеудің статистикалық әдістері және басқа да техникалық шешімдер әзірленген жер үстіндегі РНЖ-лар спутниктік РНЖ жобалауда (ондағы навигациялық сигнал көздерінің жасанды серігі) (навигациялық ғарыштық аппарат HFA болып табылады). Ғылыми техникалық негіз болып табылады. Секундына бірнеше километр жылдамдықпен қозғалатын объектінің навигациялық сигнал көзі ретінде қолдану мүмкіндігі мынаған негізделеді, HFA орбитасы және оның қозғалыс параметрлері жоғары дәлдікте болжанып, бақылана алады.

Радиолокациялық жүйелердегі ақпараттық технологиялар.
Радиолокация радиотолқындарды қабылдау және талдау жолымен объектілер туралы мағлұмат алуды қамтамасыз ететін, радиотехника саласы. Мағлұмат алынатын объектілерді радиолокациялық мақсаттар деп атайды. Кеңістіктің жекелеген аумақтарында мақсаттардың бар екенділігінде алынған мағлұматтар, олардың координаталары және басқа да қозғалыс параметрлері,мақсаттар саны және олардың сипаттамалары туралы мағлұматтар жиынтығы радиолокациялық ақпарат деп аталады. Радиолокациялық ақпаратты алудың техникалық жабдықтары радиолокациялық жабдықтар, радиолокациялық станциялар (РЛС), немесе радиолокаторлар деп аталады. Радиолокациялық жабдықтар мүмкіндігін кеңейту үшін оларды радиолокациялық жүйелерге, кешендерге біріктіреді, онда сонымен қатар деректерді беру және басқару жабдықтары да қамтылған.
Радиолокацияның негізгі ақпараттық тапсырмаларына мыналар жатады:
- мақсаттарды табу;
- мақсаттар координаталарын және олардың қозғалыс параметрлерін өлшеу;

- мақсаттарды шешу;

- мақсаттарды жіктеу.

Бұл тапсырмалар ақпаратты өңдеудің барлық кезеңдерінде шешіледі: бірінші, екінші және үшінші.

Радиолокацияның ақпараттық тапсырмаларының барлық жиынтығы радиолокациялық қадағалау терминімен сипатталады. Ақпараттық тапсырмалар шектелген уақытта шешіледі. Бірінші алғашқы өңдеу үшін бұл уақыт РЛС - пен бір мәрте байланысу уақытымен анықталады. Радиолокациялық жағдайдың жылдам өзгеісі деректері терудің жоғары қарқынын талап етеді.

Жұмыс жағдайының күрделенуі, бақылау сапасын көтеру қажеттілігі және радиолокациялық жабдықтар мен жүйелердің өмірщеңдігі АТ дамуын талап етеді , бұл радиолокациялық ақпарат алу үшін заманауи мүмкіндіктерді жан - жақты пайдалану үшін керек. Деректерді алу және өңдеу мүмкіндігі есептеу техникасының жабдықтарын қолдануда елеулі ұлғаяды, бұл радиолокациялық бақылауды толығырақ автоматтындыруды қамтамасыз етпек.

Спутниктік радионавигациялық жүйелер (СРЖ) және олардың негізіндегі ақпараттық технологиялары. Навигациялық тапсырмаларды шешу кезіндегі ақпарат көзі әртүрлі факторлар болуы мүмкін, олар жасанды жолмен, сондай-ақ табиғи жолмен де қалыптасуы мүмкін.

Навигациялық өлшеулер принциптері, стгналдарды өңдеудің статистикалық әдістері және басқа да техникалық шешімдер әзірленген жер үстіндегі РНЖ-лар спутниктік РНЖ жобалауда (ондағы навигациялық сигнал көздерінің жасанды серігі) (навигациялық ғарыштық аппарат HFA болып табылады). Ғылыми техникалық негіз болып табылады. Секундына бірнеше километр жылдамдықпен қозғалатын объектінің навигациялық сигнал көзі ретінде қолдану мүмкіндігі мынаған негізделеді, HFA орбитасы және оның қозғалыс параметрлері жоғары дәлдікте болжанып, бақылана алады.

ИСЗ-ны навигациялық қолдану саласындағы алғашқы жұмыстар 1957 жылы жариялады (ИСЗ-ны алғашқы қосқан күймен бір мезгілде).

Осы жүйелерде қолданылатын навигациялық анықтамалар әдісі интегралдық доплердық деген атауға ие болды. Бірақ бірінші кезең СРНЖ-рі жердің кез келеген нүктесіндегі (нақты уақытта нәтижелер беруді қамтитын) динамикалық объектілердің орнын жоғары дәлдәкте үздіксіз анықтау талаптарын қанағаттандырмады.

2-кезең CРHЖ-н жобалау кезінде орташа обритралады. HFA (биіктігі шамамен 20000 км-дей орбиталады) таңдалады, онда HFA уақытының борттық эталондарының прецизиондық (наносекундық бірлікке дейінгі дәлдікпен) өзара синхрондылығын қамтамасыз ету жабдығы қамтылған, сонымен қатар HFA орбиталар параметрлерін жоғары дәлдікті анықтау мен болжау жабдықтарын дамытуға үлкен көңіл бөлінді.
Жерсеріктік радионавигациялық жүйелердің
геодезиядағы маңызы

Координаталарды анықтаудың жерсеріктік технологияларының геодезиядағы маңызы. Геодезияда ЖРНЖ-ні пайдалану артықшылықтары:
геодезиялық торап пункттері арасында тура көрінуді қамтамасыз етуге арналған сыртқы сигналдарды құрудың қажеттігі жоқ;
базистік қабырғалардың ұзындығы мен геодезиялық тірек торап қабырғалары шексіз;
ауа райы жағдайы мен уақытқа тәуелсіз;
жерге жақын тұрақсыз атмосфералық қабатты өлшеу дәлдігіне әсердің болмауы;
ара қашықтықты біржақты өлшеу әдісін пайдалану;
қозғалыста координаталарды жоғарғы дәлдікпен анықтау мүмкіндігі;
пландық және биіктік тораптарды құру мүмкіндігі;
координаталарды анықтау бойынша жұмыстарды автоматтандырудың жоғарғы дәрежесі.
ЖРНЖ-ні геодезияда қолдану - геодезиялық мәселелерді шешудің дәстүрлі әдістерімен салыстырғанда, еңбек өнімділігі мен оның тиімділігін жоғарылатады да, өлшеу дәлдігі артады.

Жерсеріктік радионавигациялық жүйелерді құру
принциптері

ЖРНЖ-нің құрылымдық сызбанұсқасы - космодром, ғарыштық сектор, тұтынушы секторы, бақылау мен басқару секторынан тұрады (1-сурет). Осындай құрылым, жерсерігінен жердегі пунктке дейінгі ара қашықтықты өлшеудің біржақты әдісін іске асыруға бағытталған. Бұл жағдайда жүйе - жердің навигациялық жасанды серіктерінің навигациялық радиосигнал беруші аппараты мен тұтынушы секторының қабылдағышынан тұрады.

Космодром - ЖНЖС-нің жеткізгіш зымыран арқылы жүйені құру кезінде берілген орбиталарға шығарылуын қамтамасыз етеді. Қазіргі заманғы ЖНЖС-нің ресурстары шамамен 10 жылды құрайды және ол қозғалтқыш отын қорының мөлшеріне тәуелді. Сол арқылы орбитаның берілген уақытқа дейінгі кезеңдік түзетуін жүргізеді. ЖНЖС есептеу орбитасынан, Жердің гравитациялық өрісі және басқа планеталардың, атмосфераның кедергісінен басқа да қалыпсыз факторларының әсерінен шығады.
Ғарыштық сектор белгілі мөлшердегі ЖНЖС-ден тұрады. ЖНЖС жиынтығын - шоқ жұлдыз деп атайды. ЖРНЖнің жұмыс істету идеологиясына сәйкес, ЖНЖС координаталары белгілі тірек нүктесі қызметін атқарып, кеңістіктік қиылыстыру бойынша Жер бетіндегі пункттер координаталарын анықтауды жүзеге асырады. ЖНЖС бортына радионавигациялық аппаратура орнатылады. Ол жер серігі мен жердегі бақылау пункттері арасындағы қашықтықты есептеуге қажет радиосигналдардың Жерге берілуін жүзеге асырады. Сонымен қатар, әрбір ЖНЖС-ден жерсерігі эфемеридалары, борт сағатының уақыт шкаласының түзетулері, альманах - барлық ЖНЖС шоқжұлдыздары жөніндегі ақпараттан құралған навигациялық деректер беріледі. Жер серігінде жұмыс істеуге қажет радионавигациялық аппаратурадан бөлек, кеңістіктік бағытталуды, жер серігін баллистикалық өлшеуді, басқаруды, энергиямен қоректендіруді, т.б. қамтамасыз ететін жабдықтар бар.
ЖРНЖ-нің көп функциялы міндеті, ғарыш секторын құру ерекшеліктерін анықтайды (2-сурет). ЖНЖС орбитасының биіктігі шамамен 20 000 км болуы тиіс, ол әрбір жер серігінен радиокөрінушіліктің сипатын ғаламдық тұрғыда қамтамасыз етеді. Мұндай биіктіктегі ЖНЖС-нің айналу кезеңі шамамен 12 сағат құрайды. Орбита биіктігі ЖНЖС-нің айналу кезеңі, жұлдызды тәуліктің жартысына тең болатындай етіп іріктеліп алынған. Осының әсерінен, жұлдызды тәулікте бір рет әрбір ЖНЖС жер ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандарты
Химиялық жағдайды бағалау және болжау
Қарапайым вибрациялық антенналар
Жерді қашықтықтан зондлау әдістері
Жерді зерделеудің аралық (дистанциялық) әдістері және ғарыштық түсірімдерді дешифрлеудің жалпы қағидалары
Күшейткіштің жұмыс істеу принципі
ЭЛЕКТРОМАГНИТТІК ТОЛҚЫНДАРДЫ ТАЛДАУ
Адам баласы жасанды интеллект дамуының қай кезеңінде
Робототехникадағы жасанды интеллект
Соғыс жағдайының шаралары
Пәндер