Күйіктер және алғашқы ветеринариялық көмек жайлы мәлімет

I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
2.1 Күйіктін түрлері
2.2 Белгілері
2.3 Емі
III. Қорытынды
IV. Қолданылған әдебиеттер тізімі

Физикалық (жоғары температура , күн және басқа да сәулелер, электр тоғы ) және химиялық заттардың ұлпаларға әсер етуі нәтижесінде жануарлардың денесінде күйік паталогиясы кездеседі.
Мұндай жануардың әр түрлі мүшелері , ұлпалары және физиологиялық қажетті жүйелері бұзылады . Жануарлар көбінесе жоғарғы температураның (өрт,әр түрлі ыстық нәрселер) әсерімен күйеді. Аталған патология - мал қораларындағы , темір жол вагондарындағы , авто-транспорттағы , шым тезектегі және басқа жердегі өрт шығудан болады. Химиялық күйіктер – малды тасымалдап, оларды тиеп , түсіру жұмыстарында мұқият болмағандықтан қышқылдардың , сілтілердің, ауыр металл тұздарының әсерінен жиі кездеседі. Қойларды, ешкілерді қырыққын соң, жайылымда жүріп , күннің , ультра күлгін сәулелерінен малдың жаппай күйіп жарақат алғаны жөнінде де деректер жеткілікті.

Негізгі бөлім
Мал түлігінен күйікті әсіресе қой мен ірі қара көтере алмайды , ал шошқа мен жылқы көбінесе шыдамдылық көрсетеді. Жас мал , күйікті ересек малға қарағанда едәуір асқынып ауырсынулар болады.
Аурудан жазылған , жарақаттанып қансыраған мал немесе тууы жақындаған жануарлар күйікті қатты ауырсынады, ал патология кезінде көбінесе ауыр өтеді. Мал мүшелерінде (бастың, шапғы күтың жыныс мүшелерінің , желіннің , аяқтардың ) күйіктері әрі қауіпті және асқынып ауыр өтеді.
Атап айтсақ , бас аумағы күйген кезде жануарлардың тынысы тарылады, тұншығады , көмекейдің кілегей қабығының және кеңірдектің ісініп домбығуынан немесе олардың іріңдеп қабынуынан асқынулар болып кейде өкпе қабынады. Жыныс мүшелері мен шап аумағының күйіктен жарақаттануы зәр мен шәует жүретін жолдардың бұзылуына ұшыратса , сүт безі тереңірек жартылай ірінді патпроцестің (желінсау) ақыры сепсиске айналуы мүмкін. Кеуде аумағынын, торшалары көлемдірек болып, тереңдеп көкірек шандырын және өкпені қабындырып ірінді қабынуға , ұшыратады. Мал аяғының күйген аумағы ластанып кейіннен іріңдейді, тырысып (контрактура) аяқтардың қысқарып жаны кетіп салдануы мүмкін.

1. Ахметсадықов Н.Н. / Ветеринария негіздері / 2010 ж.
2. Б.К Илясов «Алғашқы ветеринариялық жәрдем» 2011ж
3. Бияшев Қ.Б. және т.б.// Ветеринария ісін ұйымдастыру/ Алматы, 2000 ж.