Орман мен ормандыжерлердің өнімділігін жоғарылату жолдары



Кіріспе І Қазақстандағы орман ресурстарының жағдайы 1.1 Шығыс Қазақстан облысының орман ресурстарына сипаттама 1.2Орман өнімдерін молықтыруға қажет орман екпелерін қорғау және көбейту шаралары
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Қазақстан ТМД елдері ішінде территориясы жағынан екінші орынды, халқы жағынан төртінші орын, ал орман қоры жағынан әрбір шаршы шақырымға шаққанда ең соңғы орындардың бірін алады.
Қазақстанда орман жердің 26,2 млн. га бөлігін алып жатыр, оның ішінде ағашты алқап – 12,4 млн. га. Орманнан жылына 2,0-2,4 млн. м3-ге дейін ағаш дайындалады. Ағаш халық шаруашылығының барлық саласында қолданылады деуге болады. Еліміз жылына 11 млн. га м3-ге жуық ағаш өнімдерін тұтынады. Орманнан ағаштан басқа да пайдалы өнімдер алынады. Қазақстан ормандары негізінен табиғат қорғау қызметін атқарады.
Қазақстан орман қорына бай болмағандықтан ағаш және ағаш өнімдерінің басым бөлігі шет елдерден (негізінен Ресейден) әкелінеді. Сондықтан елімізде орман қорын қорғау, молайту және тиімді пайдалану өте өзекті экологиялық, әлеуметтік-экономикалық мәселе.
Еліміздің орман байлығын қорғау оны тиімді пайдалану мен қорын қайтадан қалпына келтіріп отыруға тікелей байланысты. Бұл алдымен орман және ауыл шаруашылығының және табиғатпен байланысты басқа да өндірістердің тікелей міндеті. Орманның өскен жерінде ауа райын өзгертіп, өзен-көл суларын толықтырып отыратындығын, оны қорғаудың қажеттілігін арттырудың маңызы зор. Бұған қарамастан ағашты пайдаланбай тағы да отыра алмаймыз. Себебі қоғамға қажетті өндірістің көпшілігінің ағашсыз күні жоқ.
Осыған байланысты адам баласының алдында орманның табиғатқа жасайтын жағымды ықпалын бұзбайтындай етіп пайдалану міндеті тұр.
Орман қорын қорғаудың және тиімді пайдаланудың басты мәселесі оны ұдайы, үдемелі жаңғыртып отыру, әсіресе құнды ағаштардың қорын молайту. Орман қоры ұзақ мерзімде қалпына келетін табиғат ресурсы болғандықтан оны өсіру, қорғау ұзақ мерзімдік бағдарламалармен, жоспармен жүзеге асырылады.
Орман алқаптарының тіршілікте алатын орны айрықша. Құнарлы топырақ қабаты мен сапалы су көздерін қорғауда қамтамасыз ететін де, қолайлы климаттың қалыптасуына игі ықпал жасайтын да, тыныс алатын таза ауаны оттегімен жабдықтайтын да, экологиялық апаттардың зардабын бәсеңдететін де қалың орман.
1 Қазақстан Республикасының Орман кодексі.Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 8 шілдедегі 477 Кодексі.
2 Атрохин В.Г., Гурский А.А., Аманбаев А.К., Токтасынов Ж.Н. Леса и лесное хозяйство Казахстана.Алматы. 1996.-244 с.
3 Белов С.В. Лесоводство. М.: 1983. 321 с.
4 Мелехов И.С. Лесоведение. М.: 1980. 133 с.
5 Мелехов И.С. Лесоводство. М.: 1989. 153 с.
6 Морозов Г.Ф. Учение о лесе. Изд.5 М.Л.:1949. 75 с.
7 Набатов Н.М. Лесоводство. М.: 1997. 325 с.
8 Нестеров В.Г. Общее лесоводство. М.: 1954. 432 с.
9 Сүлейменов А.А. Орман шаруашылығы: курстық жұмысты орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар.- Павлодар: Кереку,2008.- 20 б.
10 Эйтинген Г.Р. Лесоводство. М.: 1953. 426 с.

Пән: Өнеркәсіп, Өндіріс
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:   
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

СӨЖ Тақырыбы: Орман мен ормандыжерлердің өнімділігін жоғарылату жолдары.

Тексерген: Самиева Г.Т
Дайындаған:Болысбеков.М.Н

Семей
2015 жылы

Жоспар

Кіріспе І Қазақстандағы орман ресурстарының жағдайы 1.1 Шығыс Қазақстан облысының орман ресурстарына сипаттама 1.2Орман өнімдерін молықтыруға қажет орман екпелерін қорғау және көбейту шаралары
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Қазақстандағы орман ресурстарының жағдайы

Қазақстан ТМД елдері ішінде территориясы жағынан екінші орынды, халқы жағынан төртінші орын, ал орман қоры жағынан әрбір шаршы шақырымға шаққанда ең соңғы орындардың бірін алады.
Қазақстанда орман жердің 26,2 млн. га бөлігін алып жатыр, оның ішінде ағашты алқап - 12,4 млн. га. Орманнан жылына 2,0-2,4 млн. м3-ге дейін ағаш дайындалады. Ағаш халық шаруашылығының барлық саласында қолданылады деуге болады. Еліміз жылына 11 млн. га м3-ге жуық ағаш өнімдерін тұтынады. Орманнан ағаштан басқа да пайдалы өнімдер алынады. Қазақстан ормандары негізінен табиғат қорғау қызметін атқарады.
Қазақстан орман қорына бай болмағандықтан ағаш және ағаш өнімдерінің басым бөлігі шет елдерден (негізінен Ресейден) әкелінеді. Сондықтан елімізде орман қорын қорғау, молайту және тиімді пайдалану өте өзекті экологиялық, әлеуметтік-экономикалық мәселе.
Еліміздің орман байлығын қорғау оны тиімді пайдалану мен қорын қайтадан қалпына келтіріп отыруға тікелей байланысты. Бұл алдымен орман және ауыл шаруашылығының және табиғатпен байланысты басқа да өндірістердің тікелей міндеті. Орманның өскен жерінде ауа райын өзгертіп, өзен-көл суларын толықтырып отыратындығын, оны қорғаудың қажеттілігін арттырудың маңызы зор. Бұған қарамастан ағашты пайдаланбай тағы да отыра алмаймыз. Себебі қоғамға қажетті өндірістің көпшілігінің ағашсыз күні жоқ.
Осыған байланысты адам баласының алдында орманның табиғатқа жасайтын жағымды ықпалын бұзбайтындай етіп пайдалану міндеті тұр.
Орман қорын қорғаудың және тиімді пайдаланудың басты мәселесі оны ұдайы, үдемелі жаңғыртып отыру, әсіресе құнды ағаштардың қорын молайту. Орман қоры ұзақ мерзімде қалпына келетін табиғат ресурсы болғандықтан оны өсіру, қорғау ұзақ мерзімдік бағдарламалармен, жоспармен жүзеге асырылады.
Орман алқаптарының тіршілікте алатын орны айрықша. Құнарлы топырақ қабаты мен сапалы су көздерін қорғауда қамтамасыз ететін де, қолайлы климаттың қалыптасуына игі ықпал жасайтын да, тыныс алатын таза ауаны оттегімен жабдықтайтын да, экологиялық апаттардың зардабын бәсеңдететін де қалың орман.
Қазір жалпы республика аумағының 4,6 %-ын орман алқаптары алып жатыр. Оларда 384 млн. м3 ағаш қоры шоғырланған. Орман шаруашылығын негізінен, сапасы төмен ағаштар мен ағаш қалдықтары, тағамдық жабайы жеміс-жидектер мен саңырауқұлақтарды жинау және ертеректе ағаш өнімдерін өндіру мақсатында жаппай ұйымдастырылған шағын цехтар құраған. Төлем қабілеті төмендеген кәсіпорындар көбейіп, көлікпен тасымалдау, электр қуаты және басқа да шығындарды өтей алмай тығырыққа тірелген шаруашылық жаңа ғана нарық талабына бейімделіп келеді.

Кесте 1
Республиканың орман алқабы туралы мәлімет (1 маусым 2014 ж.)
Облыстар
Облыс ауданы, мың км2
Орман қорының ауданы, мың га
Орман жамылғысының ауданы, млн м3
Орман жамылғысы
%
Ақмола
146,9
905,7
379,2
2,6
Ақтөбе
300,6
199,6
47,7
0,2
Алматы
224,2
4837,6
1835,8
8,2
Атырау
118,6
52,7
16,4
0,1
Шығыс Қазақстан
283,3
3631,0
1766,1
6,2
Жамбыл
144,3
4188,4
2305,6
16,0
Батыс Қазақстан
151,3
212,5
101,0
0,7
Қарағанды
428,0
275,5
103,9
0,2
Қызылорда
226,0
66,02
3069,7
13,6
Қостанай
196,0
539,0
227,8
1,2
Маңғыстау
165,6
465,7
112,7
0,7
Павлодар
124,8
500,4
312,4
2,5
Солтүстік Қазақстан
98,0
684,5
539,5
5,5
Оңтүстік Қазақстан
117,5
3120,7
1609,8
13,7
Республика
бойынша
2724,9
26216,4
12427,8
4,6

Қазақстанда табиғи-климат жағдайларына байланысты және антропогендік факторлардың әсеріне байланысты қайыңды ормандар әртүрлі орналасқан. қайыңды ормандар солтүстік қазақстанның негізгі жергілікті орман түрі болып саналатын осы аумақтың едәуір көлемін алып жатыр.

Қазақстанның ұлан-ғайыр территориясында ғылымға да, адамға да, өндіріс үшін де қажетті орман массивтері бар. Олар өзіне тән қасиеттерімен, құндылықтарымен, қалыптасуымен, рекреациялық және басқа қызметтерімен ерекшеленеді. Кейбір орман түрлері мен аңдар (эндемикалық) табиғи қалыптасқан жерлерде ғана өсіп өнеді. Табиғаттың інжу-маржандарының ішінде Нурызым, Аман-Қарағай, Бурабай, Қарқаралы, Баянауыл, Марқакөл, Шарын шетені, Жабағылы т.б. ерекше сұлулығымен белгілі.
Қазақстан жерінде әртүрлі топырақ жамылғысына, жер бедеріне т.б. ерекшеліктеріне қарай ағаштың 68 түрі, бұтаның 266 түрі, шөптің 2598 түрі өседі екен. Ағаштың негізгі түрлері: қылқан жапырақты - қарағай, шырша, самырсын, балқарағай; жұмсақ жапырақты - қайың, терек, тал, көк терек; бұталар - арша, итмұрын, тобылғы және құмды жерде өсетін жүзгін, сексеуіл т.б. Барлық бұта тәріздес өсімдіктер құм-топырақ ұстайтын, техникалық және дәрілік қасиеттерімен ерекшеленеді.
Жалпы орман жамылғысының ішінде пайызға шаққанда қарағай - 9,4; самырсын - 5,7; бал қарағай - 2,3; шырша - 1,8; сексеуіл - 52,2; қайың - 8,7; терек - 3,4; бұталар - 12,2; қалғандары арша және басқа жеміс ағаштары. Сонымен орман жамылғысының екіден үш бөлігін сексеуіл мен бұталар алып жатыр. Ал ағаш қоры жағынан қылқан жапырақтылар 70 % құрайды.

Шығыс Қазақстан облысының орман ресурстарына сипаттама

Қазақстан Республикасы статистика жөніндегі Агенттігінің 01.01.2005 ж. мәліметтері бойынша Шығыс Қазақстан облысының аумағы 283,3 мың км2, халқы - 1485,5 мың адам. Облыс бойынша халқының орташа тығыздығы 5,2 адамды (1 км2 ауданға) құрайды.
Облыс орманы Қалба жотасының қарағайлы, Кенді Алтайдың қылқан жапырақты ағаштарынан, оңтүстік Алтай мен Саурдың сағыз қарағайынан, Тарбағатайдың жапырақты ағаштарынан және интрозоналды жайылмалы ормандарынан құралған тұтас табиғи кешен болып табылады. Олардың барлығы топырақ және егіс қорғау, климат қалыптастырушы, су қорғаушы, санитарлы-гигиеналық, рекреациялық және басқа да әлеуметтік-қорғаушы қызметтер атқарады.
Облыстағы орман шаруашылығы кәсіпорындары шикізаттың барлық түрін толық қолдану нәтижесінде тауарлы өнімдерді шығаруды үнемі ұлғайтып отырады. Осыған байланысты орман ресрустарын кешенді пайдалану өнімділігі мен тиімділігін өсіру. Бірама жан-жақты өзекті мәселе болып отыр.
Орман өсімдіктері зонасы және климаты
Қазақстан аумағын кешенді физикалық-географиялық аудандастыру сұлбасында (Чупахин, 1970) сәйкес облыс аумағы құрғақ бетегелі-бозды дала мен шөлейт зоналарының оңтүстік зонашаларында орналасқан. Бүкіл аумақ таулы ландшафтта орналасқан. Ол бірнеше таулы аймақтарға бөлінеді: Кенді және Оңтүстік Алтай, Қалба жотасы және Сауыр-Тарбағатай.
Орман шаруашылығы облыстың солтүстік-батыс бөлігінде құрғақ дала зонашасында жатыр, ал қалған бөлігі Қазақстандық Алтайға кіреді.
Тау жүйесінің күрделі орографиялық құрылымы биіктік белдеу зонасы бойынша топырақ және өсімдіктердің дифференциалды заңдылықтарына байланысты климаттың аумақтық өзгергіштігін анықтайды. Климат топырақ пен өсімдік жамылғысының биіктік табиғи зона бойынша заңдылықты әртүрлі болуына себепші болады.
Биік таулы нивальды зона - Саур, Кенді және Оңтүстік Алтай тауларын біршама биік бөліктеріндегі (2800-3200) мәңгі қар және мұздықтар. Бұл зона өзен ағындарын қоректендіреді және ретке келтіреді.
Биік таулы тундралы-шалғынды зона жазғы уақыттарда қар жамылғысы болмайтын абсолюттік биіктігі 1800-2000 м-ден 2800-3200 м-ге дейінгі биіктікте Алтай, Сауыр және Тарбағатай тауларының басты суайрықтарында орналасқан. Зонада мүкті-бұталы өсімдік және аласа шөпті альпі шалғыны - жазғы жайылым - жайлау тараған. Топырақ жамылғысы таулы-тундралы және таулы-шалғынды шымды топырақтардан құралған.
Таулы орманды (таулы-тайгалы) зона тундралы-шалғынды зонадан төмен теңіз деңгейінен 1400-2100 м биіктікке дейін орналасқан. Мұнда қою және ашық қылқан жапырақты ормандар, ал төменгі белдеуде жапырақты және аралас ормандар тараған. Топырағы - қышқыл, шымды, шымтезекті. Ормансыз оңтүстік және батыс тау баурайларында жақсы жаздық жайылым
"Семей орманы" мемлекеттік табиғи орман қоры
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаев 1997 жылы қазан айындағы "Елдің жақсы болу болашағын - бүгіннен бастау керек" атты жиындағы баяндамасында, біздің елдің белгісі шөл емес, орман мен бау-бақша болуы керек деп атап көрсетті. Орман массивтерін жылдан-жылға қажырлы көркейтуде, біз тек қана өзіміз үшін ғана емес, болашақ ұрпақтарымыздың жарқын өмір сүруіне, экологияны жақсартуға бар күшімізді салуымыз керек.
"2030 стратегиясы" бойынша орман ресурстарын тұрақты дамытуда келесі приоритеттер қаралды:
oo орманды қорғауға, пайдалануға мемлекеттік бақылау;
oo орман ресурстарын басқару;
oo орманды қорғау және күзету;
oo орманды қайта қалпына келтіру және орманды қорғау шараларын көбейту.
Қазақстан орман шаруашылығының негізгі экологиялық саясаты, ол орман қорларын пайдалану мүмкіншілігі мен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Орман және саябақ шаруашылығын басқару
Орман қорларын қалпына келтірудің негізгі жолдары туралы
Еңбек өнімділігі және өнеркәсіп салаларындағы оның өсімі
Еңбек өнімділігінің арттырудың экономикалық бағасы
Еңбек өнімділігінің көрсеткіштері және оның динамикасын талдау
«Жартаc» ЖШС-ндегі еңбек өнімділігі көрсеткіштерін талдау, оны арттыру мақсатында кәсіпорын тарапынан жасалатын шаралар жүйесіне баға беру, оның кемшіліктерін анықтау және оларды жетілдіру бойынша ұсыныстар ұсыну
ЕҢБЕК ӨНІМДІЛІГІ ЖӘНЕ ОНЫҢ МӘНІ
Орман және орман-парк шаруашылығы
Топырақ құнарлылығы
Жапырақты орман ағаштарының зиянкес жәндіктерінің түрлері және келтіретін зияны
Пәндер