Қазақстандағы мұнайгазды сала

Пән: Мұнай, Газ
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 121 бет
Таңдаулыға:

Қысқартулар және белгіленулер

ГОСТ - мемлекеттік стандарт

ЖШС «ПКОП» - жауапкершілігі шектеулі серіктестік «ПКОП»

АВТ - атмосфералық - вакуумды құбырлы қондырғы

КГФ - керосин - газойльді құбырлы қондырғы

ЦСК - құрамында цеолиті бар катализаторлар

ТЭС - тетраэтилсвинец

АЙ-93 - октандық саны зерттеушілік әдіс бойынша 93 құрайтын автомобиль бензині

МТБЭ - метилтретбутилді эфир

СНиТ - санитарлы нормалар және талаптар

ЛК-6у - жылына 6 млн тонна мұнай өңдеу бойынша комбинирленген унификацияланған қондырғы

ББФ - бутан-бутиленді фракция

ЗӘ - октандық санды анықтаудың зерттеушілік әдісі

ММ - октандық санды анықтаудың моторлық әдісі

Р-201 - каталитикалық крекинг реакторы

Р-202 - катализатор регенераторы

К-201 - ректификациялық колонна

Е-204-1 - 4 - шығару циклондары

Б-203, 202, 201 - катализатор бункерлері

202-1, К-202-2 - булату колонналары

Т-201 - жылуалмастырғыш

Н-201 - сорап

ХВ-203 - ауалы салқындататын тоңазтқыштар

ЦК-201-1 - 3 - ортадан тепкіш қыздырғыш

Э-201 - эжектор

О-201 - газбөлуші

ТЖК - табиғи жарықтандыру коэффициенттері

Мазмұны

бет

Кіріспе

Әдебиеттік шолу
Өндіріс әдісін және оның құрылысын таңдау
Шикізаттардың, реагенттердің және дайын өнімнің сипаттамасы
Технологиялық схеманы суреттеу
Қондырғының материалдық балансы
Негізгі аппараттардың технологиялық есептеулері
Вакуумдық колоннаның механикалық есептеуі
Негізгі және қосымша жабдықтарды таңдау
Өндірісті аналитикалық талдау
Бақылау-өлшеу приборлары және автоматтандыру
Қоршаған ортаны қорғау
Еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі және өртке қарсы шаралар
Пазаматтық қорғаныс бойынша шаралар
Техника экономикалық көрсеткіштер
Ғылыми зерттеу жұмысы
Жалпы қорытындылар

Әдебиеттер тізімі

Қосымшалар

Кіріспе

Қазақстандағы мұнайгазды сала мұнай өндіруші және өңдеуші кәсіпорындардан тұрады. Мұнай - және газ құбырлары Қазақстанда Ресейлік мұнай және газ тасымалдау құбырларының жалғасуына ие және Ресей территориясы арқылы кспорттарға шығарылады.

Кеңестік уақытта Қазақстандық мұнай және газдың көп бөлігі Ресейге жеткізілді, ол кезде Реселік шикізаттар Қазақстандық кәсіпорындарға әкелінетін еді. Ондағы алынатын өнімдердің біраз бөлігі Ресейге бағытталды, ал Қазақстан қажеттілігі Ресейлік жеткізіп берушілермен қамтамасыз етілді. Қазақстанда тіпті бірыңғай координациялаушы орган болмады. Саланы басқару кеңестік орталықтан жүзеге асырылды. Сондықтан елдің тәуелсіздік алуы оның мұнйгазды секторынынң қүлауына алып келді. Қазақстандағы мұнай өндіру көлемі күрт төмендеп және 1991 жылғы деңгейіне (жылына 26 млн тонна) тек 1999 жылы ғана қайтып оралды.

«Қазмұнайгаз» мәліметтеріне сүйенетін болсақ, Қазақстандағы мұнай қорлары жаңа мнай кен орындарының арқасында «жоғарғы дәрежеге» өсуі мүмкін. алдын ала бағалаулар бойынша тек Қашағанның көмірсутек қорлары 7 ден 10 млрд тонна шарптты отынға дейін жетуі мүмкін. шамамен қазақстандық мұнайдың 89 пайызы республиканың батысында өндіріледі және шамамен 11 пайызы республиканың оңтүстігінде. Қазақстандағы мұнай және газоконденсатты өндіріп шетелге шығару 35 млн тоннаға жетті, соның ішінде мұнайдың меншікті үлесі 30 млн тонна. 2002 жылы өндіру көлемі өсуін жалғастырд, ал 2003 жылға деген жоспар 50 млн тонна болды.

Кеңестік кезең периоды қорытындылар ыбойынша мұнайгазды саланың дамуы Қазақстанда, мұнай және газдың негізгі өндірілу көлемі мемлекеттік компанияға «КазахОйл» және шет елдік инвестициялар үлесіне тиесілі екендігіне келіп саяды.

Қазақстанның мұнай саласының басты проблемасы болып оның тежелген дамуы, рентабельдік экспорттың көлемінің шектелуі болып отыр.

Қазақстанның мұнайының экспортының шамамен 80 пайызы мұнай құбырлары бойыншав жүзеге асырылады, 13 пайызы темір жол көліктерімне тасымалдауға тиесілі және тағы 7 пайызы су көліктерімен тасымалданады. Ресейдегі сияқты Қазақстанда мұнайқұбырлы көлік қызметтерінің монополисті болып «Қазмұнайгаз» мемлекеттік компаниясы саналады, ол үш жеке және практикалы түрдегі өзара бір бірімен байланысты емес бөліктерден тұрады: Батыс (орталық қаласы Ақтау), Шығыс (Павлодар) және Солтүстік (Ақтөбе) .

Тіркеуші рольді мұнай тасымалдау пайдасының шамамен 80 пайызын алып келетін Батыс жүйесі атқарады. Ол республиканың негізгі экспорттық магистралінен тұражды (мұнай тасымалдау бойынша) : Өзен - Құлсары - Атырау - Самара. Бұл бағыттың босату қабілеті жақында жылына 10, 2 млн тоннадан 15 млн тонна мұнайға дейін өсті. Батыс жүйесіні пайданың едәуір бөлігін сонымен қатар Қаламқас - Қаражамбас - Ақтау құбыры береді, ол кен орнын теңіздік терминалмен каспий порты Ақтауда қосады. Шығыс тасымалдау жүйесі батыс сібір мұнайын Шымкент, Павлодар мұнай өңдеу зауыттарына жеткізіп беру үшін салынған мұнай құбырын эксплуатациялайды. Бүгінде ресейлік мұнай осы тармақ бойынша тек Павлодар МӨЗ жеткізіледі. Шымкен зауыты негізінен қазақстандық мұнаймен жұмыс істейді. Одан басқа, шығыс тсымалдау жүйесінің құрамына Атасу қаласындағы эстакада кіреді, ол арқылы мұнай темір жол бойынша солтүстік Қытайға жеткізіледі. «Қазмұнайгаздың» солтүсчтік филиалы Жаңажол - Кенқияқ - Орск құбыры бойынша ақтөбелік кен орындарын Ресейлік Орскі МӨЗ - мен қосады.

Барлық қазақтандық мұнайды экспортқа шығарудың жолдардың негізгі кемшіліктері болып Ресейге тәуелділік және жоғары көліктік шығындары болып есептеледі. «Қазақстандық мұнайларды өндірушілерден шекараға дейін жеткізу оларға мұнай тоннасына 15 тен 25 дейін АҚШ долларына шығындалуына алып келеді. ресейлік өндірушілермен салыстыру үшін мұнайды Ресей бойынша шекараға дейін тасымалдау мұнай тоннасына 14-15 АҚШ долларына түседі».

Қазақстандық мұнайды Ресей арқылы олардың «ТРанснефти» жүйесімен тасымалдау олардың ресейлік әріптестерімен салыстырғанда қазақстандық өндірушілерге 16 пайызға қымбатқа түседі. Олай болса, олар Ресейге тоннасына тағы да 15-16 АҚШ долларын төлейді. Соның салдарынан Қазақстандағы тсымалдау шығындарын қоса алғанда ресейлік жл арқылы тасымалдау қазақстандық мұнайға тоннасына 30-41 АҚШ доларына түседі.

Бірақ соңғым жылдары жағдай Қазақстан пайдасына қарай өзгеруде: КТК тасымалдау жүйесі Ресей территориясынан өткенінен қарамастан «ТРанснефтиге» тәуелді емес. Мұнайды осы жүйе тасымалдау бойынша тариф мұнай тоннасына бар жоғы 26-32 АҚШ долларын құрайды.

Қазақстандық Каспий шельфінде жаңа болашағы жарқын кен орындарының ашылуы Ресейде айна өтетін жаңа тасымалдау жолдарын құру мүмкіндігін қарауға қайта орылуға себеп болып отыр. Каспийдің Азербайжандық шелфінде сәтсіз бұрғылаудан кейін «Үлкен азербайжандық мнайды» экспортту жобасы жаңа сапада қайта құрылуда. Енді Баку-Тбилиси - Жейхан құбырының құрылысы қуаты 50 млн тонна құрай отырып «Үлкен каспий мұнайын» азербайжандық сонымен қатар қазақстандық мұнайларды әлемдік саудаға жеткізіп беру үшін қолданылатын болады.

Соңғы жылдары Каспий төңірегінен (және олар оннан аса жасалды) мұнайды экспорттаудың жаңа жобалары нақты жарқын болып отыр.

Нормативтік сілтемелер

Осы дипломдық жобада келесі нормативтік құжаттамаларға нормативтік сілтемелер келтірілді:

ГОСТ 22387. 2-77. Углеводородные газы. Метод определения содержания сероводорода.

ГОСТ 3900-85. Нефть и нефтепродукты. Метод определения плотности и относительной плотности пикнометром.

ГОСТ 19132-74. Нефть и нефтепродукты. Метод определения коксуемости.

ГОСТ 511-82. Метод определения октанового числа.

ГОСТ 19121-73. Нефть и нефтепрдукты. Метод определения содержания серы сжиганием в лампе.

ГОСТ 6321-69. Нефть и нефтепрдукты. Испытания на медной плстинке.

ГОСТ 20287-74. Нефть и нефтепродукты. Метод определения температуры застывания.

ГОСТ 38. 153-74. Нефть и нефтепродукты. Метод определения фракционного состава.

ГОСТ 2477-65. Нефть и нефтепродукты. Метод определения цетанового числа.

ГОСТ 3122-67. Нефть и нефтепродукты. Метод определения содержания воды.

ГОСТ 4039-49. Бензины. Метод определения индукционного периода.

ГОСТ 33-82. Нефть и нефтепродукты. Метод определения кинематической вязкости.

ГОСТ 6258-85. Нефть и нефтепродукты. Метод определения условной вязкости.

ГОСТ 3900-85. Нефть и нефтепродукты. Метод определения плотности.

ГОСТ 20287-74. Нефть и нефтепродукты. Метод определения температуры застывания.

ГОСТ 4333-87. Нефть и нефтепродукты. Метод определения температуры вспышки в открытом тигле.

ГОСТ 6356-75. Нефть и нефтепродукты. Метод определения температуры вспышки в закрытом тигле.

ГОСТ 2177-82. Нефть и нефтепродукты. Метод определения фракционного состава.

ГОСТ 11011-85. Нефть и нефтепродукты. Метод определения фракционного состава.

ГОСТ 5985-79. Нефть и нефтепродукты. Метод определения кислотности и кислотного числа.

СН-245-71. Санитарные нормы проектирования промышленных предприятий.

СН и П ІІ-90-90-81. Производственные здания промышленных предприятий. Нормы проектирования.

СН и П ІІ-92-76. Вспомогательные здания и помещения промышленных предприятий.

СН и П ІІ-33-75. Склады нефти и нфтепродуктов. Нормы проектирования.

СН и П ІІ-33-75. Отопление, вентиляция и конденсирование воздуха. Нормы проектирования.

СН и П ІІ-2-80. Противопожарные нормы проектирования зданий и сооружений.

СН и П ІІ-89-80. Генеральные планы промышленных предприятий. Нормы проектирования.

ГОСТ 12. 2. 020-76. Электрооборудование взрывозащищенное.

ГОСТ 12. 2. 021-76. Электрооборудование взрывозащищенное.

ГОСТ 12. 1. 005-76. Воздух рабочей зоны. Общие санитарные -гигиенические требования.

ГОСТ 12. 1. 021-80. Пожарная безопасность.

Анықтама

Сутекті газдың берудің жиілігі (немесе рециркуляциялаудың жиілігі) деп 0 ⁰ С температурада және 0, 1 МПа қысымдағы сутекті газдың көлемі және реакторға келіп түсетін 20 ⁰ С температурадағы шикізат көлемінің қатынасын айтады.

Карбюраторлық отындар - авиациялық және автомобильдік отындар, тракторлы керосин ұшқыннан тұтанатын қозғалтқыштар үшін аранлады.

Детонация деп - қозғалтқыштағы отыннның ерекше қалыпты емес жану сипатын айтды, мұнд жұмысшы қоспаның белгілі бір бөлігі ғана ұшқыннан ттанғаннан соң қарапайым жылдамдықпен қалыпты жанады.

Октандық сан дегеніміз - сынаудың стандартты шарттараыдағы сыналуыш отынның детонациялық тұрақтылығы бойынша эквивалентті изооктанның (2, 24 - триметилпентан) гептанмен қоспасының процентіне санды тең болатын детонациялық тұрақтылықтың шартты өлшем бірлігі болоып табылады.

Индукциялық кезең дегеніміз - бензин сынау шарттарында бомбада 7 кгс/см ² оттегі ысымында және 100 ⁰ с температурада іс жүзінде оттегіні сіңірмейтін уақытты айтады (минут) .

Дизельдік отын - сығылу әсерінен жанатын дизльдер үшін арналған отын болып табылады. Бұл топқа отындардың келесі топтары жатады.

Қазандық отын - локомативті газқұбырлы қозғалтқыштар үшін арналған отындар және флотты және отындық мазуттар (Ф5, Ф12, 40, 100, 200 маркілі) болып табылады.

Дистилляция немесе айдау деп бір бірінен, сонымен қатарбастапқы қоспадан қайнау температураларымен ерекшеленетін өзара еритін сұйықтықтардың қоспасын бөлу процесін айтады.

Ректификация деп қайнау температуралары бойынша бір бірінен ерекшеленетін сұйықтықтарды булар және сұйықтықты көпретті және тікелей жанастыру есебінен бөлудің диффузиялық процесін айтады.

Эвапорация дегеніміз - пеште немесе жылуалмастырғышта қыздырылған қоспаны булы және сұйық фазаға мұнай өнімдеріне бір ретті буландыру процесі болып табылады.

Байыту дегеніміз - конденсациялаудан кейін колоннаның жоғарғы табақшалоарына қайтарылатын дайын өнімнің (ректификаттың) бір бөлігі болып табылады.

Флегма дегеніміз - ректификациялық колоннаның қалыпты жұмыс істеуі үшін колоннаның жоғарысынан үздіксіз төменде жатқан табақшаларға ағушы сұйықтық болып табылады.

Гудрон - 500 ⁰ С жоғары температурада айдалатын мұнайды айдаудан қалған қалдық болып табылады.

Ашық мұнай өнімдері - тікелей АВТ ректификациялық колоннасынан, гидротазалаудан, каталитикалық крекингілеуден және т. б. алынатын әлі тауарлық өнім болвып есептелмейтін түссіздендірілетін керосиндер және карбюраторлы, реактивті және дизельді отындар, бензин-еріткіштер болып табылады.

АННОТАЦИЯ

Осы дипломдық жобада тақырып бойынша әдебиеттік шолу, өндіріс әдісін және оның құрылыс орынын таңдау, шикізаттардың сипаттамасы және жобаланушы қондырғының технологиялық схемасының суреттемесі келтірілген. Зауыттық мәліметтер бойынша материалдық баланс құрастырылды. Метариалдық баланс негізінде негізгі аппараттардың технологиялық есептеулері жүргізілді. Негізгі және қосымша жабдықтар таңдалып алынды. өндірістің аналитикалық бақылануы келтірілді. Қондырғының негізгні блоктары автоматтандырылды. Жобада қоршаған ортаны қорғау, еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі және тіршілік қауіпсіздігі және азаматтық қорғаныс бойынша сұрақтар мен шаралар қарастырылды. Қондырғының техника-экономикалық көрсеткіштері есептелді. Жобада 47 кесте бар. Графикалық бөлім 7 А1 форматында келтірілген.

ӘДЕБИЕТТІК ШОЛУ

Мұнайлы газдар соңғы жылдары мұнай химиясы өнеркәсібі үшін маңызды шикізат болып отыр. Кен орындарында өндірілетін және мұнай өңдеу процестеріндегі өңделетін газдардың көлемі, сонымен қатар имотор майларының сапасына қойылатын талаптардың жоғарылығы және мұнай химиялық өнеркәсіп үшін көмірсутекті шикізаттардың әртүрлілгіне деген қажеттілік - міне осының барлығы қолда бар процестерді стимулдауды және көмірсутекті газдарды өңдеу процестерінің жаңа жоғары тиімділіктілерін жасауды қажет етеді.

Мұнайхимиядлық өнеркәсіптің прогрестері газ бөлу процестерін интенсификациялаумен өте тығыз байланысты. Газ тәрізді парафиндер (метан, этан, пропан, бутан және пентандар), олефинд және диенді көмірсутектер елдің халық шаруашылығы үшін қажетті өнімдерді алу үшін шикізат болып табылады. Бұлар - спирттер, қышқылдар, альдегидтер, оксиндер, пластикалық массалар, синтетикалық каучуктер, талшықтар, жуғыш заттар болып табылады. Осыған байланысты соңғы жылдары, көмірсутекті мұнайхимиялық өнімдерді максималды шығаруды қамтамасыз ететін және олардың өзіндік құнын төмендететін, жоғары дәрежедегі таза өңделетін газды фракциялардың ассортиментін едәуір кеңейтуге алып келетін газ бөлу процестерін құру қажеттілігі туындауда.

Көмірсутеті газды қоспаларды бөлудің жалпы схемасы келесі блоктардан тұрады:

газды қоспаларды салқындату және кептіру, компримирлеуден тұратын шикізаттарды дайындау;
газды қоспаларды бөлу;
көмірсутекті фракцияларды немесе дербес компоненттерді стандарт сапасы талаптарына дейін тазалау.

Көмірсутекті газ компримирлеу блогында жұмысшы қысымға дейін төмндетіледі, ол тасымалдау шарттарымен және келесі одан ары қарай өңдеу шарттарымен анықталады. Газды қоспаны компримирлеу кезінде ауыр жоғары қайнайтын компоненттер және су бастапқы газ құрамынан конденсацияланады және қоспадан шығарылады. Сғылған газды қоспа күкіртсутекті және көміртегі қос тотығын аластату үшін тазалау блогына бағытталады және одан соң кептіріледі.

Егер газ бөлуді төмен температуралы әдстермен жүргізтін болса, онда, газды қоспаны салқындату блогында жұмысшы температураға дейін салқындатамыз. Дайындалған газды қоспа көмірсутектерді фракцияларды бөлу немесе жеке газды компоненттерге бөлу үшін жіберіледі.

Газдың тасымалдануының оптималды қысымы немесе газдарға бөлудің технологиялық процесінің оптимальды қысымы шикізаттың құрамымен, мақсатты өнімдерд алу тереңдігімен, бөлу әдісімен анықталады. Ректификациялық әдістермен бөлу кезінде газды қоспаның қысымының жоғарылауыарнайы салқындату циклдарының санын азайтады және сәйкесінше энергия шығынын төмендетеді. Белгілі бір қысымда газды компримирлеуге жұмсалатын энергетикалық шығындардың жалпы сомасы және хлодагенттердің өндірісі минимальды болады. Бұл қысым сонымен қатар сол компиримирленуші газ қосчпасы үшін де оптимальды болып табылады. Газдарды сығу компрессорлы машиналарда жүзеге асырылады.

Әртүрлі кен орындарындағы газдардағы көмірсутект емес компоненттердің мөлшері кең интервалдарда тербеледі. Мұнйзауыттық газдарда күкіртсутектен басқ көміртегі қос тотығы, ацетиленді және диенді көмірсутектер, күкірттң ароматтықосылыстар, оттегі, көміртегі тотықтары және су болуы мүмкін.

Күкіртсутек, көміртегі қос тотығы және көмірсутектер ылғал атысында кристалогидраттар түзеді. Күкіртсутектің кристаллогидраттары 3, 5-4, 0 МПа қысымда, 0-5 ⁰ С температурада түзіледі және концентрациясы 4 моль. % құрайды.

Газофракциялаушы қондырғыларда газды қоспалардан моноэтаноламин ерітінділерпімен күкіртсутекті абсорбциялану әдісі таралған. Күкіртсутекті бөліп алу тереңдігі оның шикізаттағы бастапқы мөлшеріне 99 пайыз құрайды. Әдістің қарапайымдылығы және аппаратуралық безендірудің компактілігі оны өнімділігі жоғары қондырғыларда жүргізуге мүмкіндік береді.

Моноэтаноламиннің күкіртсутекпен әрекеттесуінде келесідей қосылыс түзіледі:

2НОСН ₂ СН ₂ NH ₂ + H ₂ S → (HOCH ₂ CH ₂ NH ₃ ) ₂ S + H ₂ S → 2(HOCH ₂ CH ₂ NH ₃ ) HS

Күкіртсутектің моно- және диэтаноламин еріткіштерінде ерігіштігі Н ₂ S газдағы парцияалды қысымының жоғарылауы кезінде жоғаылайды. Абсорбция температурасының және моноэтиноламин ерітіндісінің концентрациясы жоғарылағанда H ₂ S ерігіштігі төмендейді.

Көміртегі қос тотығының моноэтаноламинмен рекеттесуінде химиялық активтілікті амин тобы көрсетеді және сулы ортада моноэтанол амин карбнаты түзіледі. Моноэтаноламинің алынған карбонаты көміртегі қос тотығының ағы бір молекуласын өқосып алуға бейім, және нәтижесінде моноэтаноламиннің бикарбонаты түзіледі:

СО ₂ + 2НОСН ₂ СН ₂ NH ₂ + H ₂ O → (HOCH ₂ CH ₂ NH ₃ ) ₂ CO ₃ + CO ₂ + H ₂ O → 2HOCH ₂ CH ₂ NH ₃ HCO ₃

Моноэтаноламинмен абсорбциялауды көбінесе отырғызушы абсорберлерде жүргізеді.

Газдарды күкіртсутектерден бұлай тазалауды сілтімн өңдеу арқылы жүргізуге болады, мұнда сонымен қатар көміртегінің қос тотығы да аластатылады:

NaOH + RSH → NaSR + H ₂ O

Сілтімен ұзақ уақыт жанасуда болғанда, әсіресе оттегі немесе көміртегі қос тотығы қатысында меркаптандар дисульфидтерге тотығады

4RSH + O ₂ → R - S - S - R + 2H ₂ O

одан ары қарай сульфоқышқылдарға айналады.

Газ құрамындағы RSH сілтілерде жоғары емес температурада 20 ⁰ С және 1МПа дейінгі қысымда жақсы ериді. Сілтінің жұмсалу шығыны 1000 м ³ мөлшерге меркаптан концентрациясы онда 0, 1-0, 3 пайы болғандам 1-3 кг құрайды. Сұйықтық және газ арасында интенсивті жанасу болу үшін сілтіні әдетте сұйықтық : газ қатынасын ұстай отырып артық мөлшерде 0, 0001 м ³ етіп алады.

Сілті күкірттің басқа қосылыстарымен әрекеттесетіні анықталған, мысалы күкіртсутекпен және көміртегіні күкірт тотығымен:

СS + 2NaOH → COS + Na ₂ S + H ₂ O

COS + 4NaOH → Na ₂ S + Na ₂ CO ₃ + 2H ₂ O

Өндірістік практикада күкіртсутекті, көміртегі қос тотығын және күкірттің органикалық қосылыстарын аластату процестерін бірге жүргізеді. Көмірсутекті газдардың күкірт қосылыстарынан және көміртегі қос тотығынан тазартылуының келесі әдістері болуы мүмкін:

1. Моноэтаноламинді тазалау көміртегі қостотығының қалдық мөлшері 0, 2-0, 002 пайыз және күкіртсутекті мөлшері 20-50 мг/м ³ құрайтын тазалықтағы газды алуға мүмкіндік береді;

2. Сілтілі тазалау - 0, 0005 пайыз көміртегі қос тотығы және 1 мг/л күкірт сутек қалдық мөлшері бар газдарды алуға мүмкіндік береді;

3. СО ₂ , Н ₂ S және күкірттің органикалық қосылыстарының төмен температуралы абсорбциясы метил спиртімен 1-3 МПа қысымда және -30 дан -70 дейінгі температура аралығында жүргізіледі, және алынған газ құрамында 1-1, 5 пайыз көміртегі қос тотығы және 1 мг/м ³ күкірт қосылыстары болады;

4. СО ₂ , Н ₂ S газды қоспадан цеолиттермен СоА абсорбциясы.

Газды қоспаларды біріктірген тазалау көп жағдайда ГФҚ технологиялық схемасын қарапайым етеді және эксплуатациялық шығындарды төмендетеді. Ректификациялаудан алдын әдетте күікрт қосылыстарының және көміртегі қос тотығының негізгі бөліктерін аластатады. Терең тазалауды жеке көмірсутекті фракциялар үшін немесе дербес компоненттерді оларды химиялық өңдеуден алдын тазалауға қолданады.

Ректификация газды қоспаларды бөлудің аяқтаушы сатысы болып табылады. Ол жоғары дәрежедегі тазалықтағы дербек көмірсутектерді алу үшін қолданылады. Газдар қоспасын компоненттерге бөлу қиын болғандықтан, газ бөлудің қазірде бар схемаларына гадан конденсационды-компрессионды немесе абсорбциялық әдіспен бөлінген сұйықтықты қосады. Сұйылтылған газдарды ректификациялаудың ерекшелігі - қайнау температурасы бойынша жақын өнімдерді бөлудің қажетті және жоғары дәрежедегі тазалықты тауарлық өнімдер алу болып табылады. Сұйылтылған газдардың ректификациясы колонналардағы жоғарылатылған қысыммен ерекшеленеді, себебі мұнда байытуды құру үшін ректификациялық колоннаның жоғарғы өнімдерін қарапайым сулы және ауалы салқындатқыштарда жасанды мұздықтан қащпай конденсациялау қажет болады. Конденсациялау үшін мысалы, изобутанды 40 ⁰ С температурада, бутанды колоннаның рефлюксті ыдысында қысымды ұстап тұру қажет және колоннаның өзінде 0, 52 МПа болуы қажет.

Ректификациялық колорннаның схемасы және жеке компоненттердің бөліну тәртібі бастапқы қөоспаның құрамына, өнімдердің қажетті тазалығына және алынатын фракциялардың санына байланысты болады.

Зауыттық тәжірибеде көбінесе көміртегі атомдары саны бойынша фракцияларды бөлумен шектеледі. Жасанды газдар мұнда метанға, этан-этиленге, пропан-пропиленге, бутан - бутиленге және пентан амиленді фракцияларға фракцияланады. Бірақ органикалық синтездің өз уақытылы дамуы газщдарды тек көміртегі атом ссаны бойынша бөлу емес, сонымен бірге әрбір фракцияны дербес компоненттерге бөлу талабын алға қойып отыр.

Ректификациялау жолымен газдарды фракцияларға бөлу кейбір ерекшеліктермен сипатталады. Басты полкты бөліктеп конденсациялаудың қажеттігі ректификациялаудың қысыммен жүзеге асыруға мәжбүр етеді, ол неғұрлым жоғары болатын болса, солғұрлым басты полан жеңіл болады. Бірақ жоғарылатылған қысым бөлуді қиындатады. Мысалы, пропан + изобутан бинарлы қоспасы үшін сол температурада және 1 МПа қысымда салыстырмалы ұшқыштық L=1, 9 құрайды, яғни бөлу жеңілдейді.

Газдың келесі компоненттерін қолдану оларды жеткілікті анық бөлуді және потенциалдан жоғары таңдап алуды талап етеді, сондықтан ГФҚ колоннасы табақшалардың үлкен санынан құралады. Колонналардағы булардың мүмкіндік жылдамдығы табақшалардан ағып түсетін және сол қимада жоғары көтерілетін булардың ыстық фигмасының тығыздықтары айырымының функциясы болып табылады. Қысымның 1-2 МПа дейін жоғарылауы булардың тығыздығын сәйкесінше 10-20 есе жоғарылататын болғандықтан, булардың ГФҚ мүмкін болатын жылдамдығы 0, 2-0, 25 м/с шамадан аспайды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.