Түйенің биологиялық ерекшелігі. Түйені төлдету және ботаны бағып-күту технологиясы

I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
2.1. Түйенің биологиялық ерекшелігі.
2.2. Түйені төлдету және ботаны бағып.күту технологиясы.
III. Қорытынды
IV. Қолданылған әдебиеттер тізімі

Түйе – сүтқоректі жануар. Қазақстанда түйенің байырғы тұқымы болып табылатын қазақтың қосөркеш түйесі бактриан немесе қолға үйренген жануар ретінде белгілі бірөркешті дромадер (аруана) кең тараған. Түйе жазда өре, қыста қора секілді ең кең орында өмір сүреді. Ең бас¬тысы қолданылатын орын таза, түйелер ылғалға өте сезімтал болғандықтан сыз өтпейтін болуы керек. Сауу, су беру, түйе жүнін қырқу автоматтандырылған болса, одан әрі түйе асырау айтарлықтай жеңілдей түседі.
Түйелер 20 жылға дейін өмір сүреді. Қалың терісі күндізгі қа¬пы-рықтан және түнгі суықтан қор¬ғануға арналған. Әрбір түрі даму мен дене бітімінің өзіндік ерек¬шеліктеріне ие. Ересек түйелердің таза¬ салмағы орта есеппен 600-630 кг. тартады, бір түйеден орта есеп¬пен 5 кг. жүн қырқылады.
Түйенің биологиялық ерекшеліктерінің бірі – оның шөлейт жерлердің қатал қысы мен аптап ыстықтарына шыдамдылығымен қатар, су мен жайылымды пайдалану жағынан басқа малдан әлдеқайда басымырақ болуы.
Түйе – жайылым малы, ол түнде жусап, күндіз оттайды. Сораң, жусан, бұршақ-астық тұқымдас шөптерді, бұта бастарын жеп қорек етеді. Басқа малға қарағанда түйенің ас қорыту жолдары, кеудесі, сирақтары ерекше жетілген, аңызақ шөлдің сусыз, құбылмалы ауа райына өте төзімді.
Түйенің үстіңгі еріні екі айырылып біткен, соған қарамастан өте икемді, үстіңгі жағынан күрек тістері бар. Аузының кілегей қабығы қатты бүрлермен көмкерілген. Қарыны үш бөліктен – үлкен қарыннан, тақия қарыннан және ұлтабардан тұрады. Үлкен қарында азық ашиды да, клетчатканың жақсы қорытылуына себепші болады. Үлкен қарынның түбінде екі томпағы бар, оны «су дорбашығы» деп те атайды.
Түйелердің кеуде және құйымшақ сүйектері жылқыға қарағанда шағындау болғанда олардың тұрқы қысқалау болып келеді, бірақ сирақтары биік болады. Саны тұлғасымен жанаспай, бөлек орналасқан. Дене құрылысының осындай өзгешеліктері оның жүк көтергіш қабілетін өсірумен қатар, жүрісінің жайлы, әрі адымды болуына ықпалын тигізеді.

1. Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: 2011.
2. Т. Мұсақұлов,Орысша-қазақша түсіндірмелі биологиялық сөздік І-том қазақ мемлекет баспасы, Алматы — 1959
3. Қазақ Энциклопедиясы, 8 том

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

БАӨЖ
Тақырыбы: Түйенің биологиялық ерекшелігі. Түйені төлдету және ботаны бағып-күту технологиясы

Орындаған: Мырзабекова Т.М. Тексерген: Қорабеав Ж.З.

Семей
2015

Жоспар:

I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
2.1. Түйенің биологиялық ерекшелігі.
2.2. Түйені төлдету және ботаны бағып-күту технологиясы.
III. Қорытынды
IV. Қолданылған әдебиеттер тізімі

Түйенің биологиялық ерекшелігі.
Түйе - сүтқоректі жануар. Қазақстанда түйенің байырғы тұқымы болып табылатын қазақтың қосөркеш түйесі бактриан немесе қолға үйренген жануар ретінде белгілі бірөркешті дромадер (аруана) кең тараған. Түйе жазда өре, қыста қора секілді ең кең орында өмір сүреді. Ең бас - тысы қолданылатын орын таза, түйелер ылғалға өте сезімтал болғандықтан сыз өтпейтін болуы керек. Сауу, су беру, түйе жүнін қырқу автоматтандырылған болса, одан әрі түйе асырау айтарлықтай жеңілдей түседі.
Түйелер 20 жылға дейін өмір сүреді. Қалың терісі күндізгі қа - пы - рықтан және түнгі суықтан қор - ғануға арналған. Әрбір түрі даму мен дене бітімінің өзіндік ерек - шеліктеріне ие. Ересек түйелердің таза - салмағы орта есеппен 600-630 кг. тартады, бір түйеден орта есеп - пен 5 кг. жүн қырқылады.
Түйенің биологиялық ерекшеліктерінің бірі - оның шөлейт жерлердің қатал қысы мен аптап ыстықтарына шыдамдылығымен қатар, су мен жайылымды пайдалану жағынан басқа малдан әлдеқайда басымырақ болуы.
Түйе - жайылым малы, ол түнде жусап, күндіз оттайды. Сораң, жусан, бұршақ-астық тұқымдас шөптерді, бұта бастарын жеп қорек етеді. Басқа малға қарағанда түйенің ас қорыту жолдары, кеудесі, сирақтары ерекше жетілген, аңызақ шөлдің сусыз, құбылмалы ауа райына өте төзімді.
Түйенің үстіңгі еріні екі айырылып біткен, соған қарамастан өте икемді, үстіңгі жағынан күрек тістері бар. Аузының кілегей қабығы қатты бүрлермен көмкерілген. Қарыны үш бөліктен - үлкен қарыннан, тақия қарыннан және ұлтабардан тұрады. Үлкен қарында азық ашиды да, клетчатканың жақсы қорытылуына себепші болады. Үлкен қарынның түбінде екі томпағы бар, оны су дорбашығы деп те атайды.
Түйелердің кеуде және құйымшақ сүйектері жылқыға қарағанда шағындау болғанда олардың тұрқы қысқалау болып келеді, бірақ сирақтары биік болады. Саны тұлғасымен жанаспай, бөлек орналасқан. Дене құрылысының осындай өзгешеліктері оның жүк көтергіш қабілетін өсірумен қатар, жүрісінің жайлы, әрі адымды болуына ықпалын тигізеді.

Түйелердің басқа малдан өзгешелігі аяқтарын денесінің астына жиыстырып шөгіп жатып демалады. Түйе жатқанда жермен түйісетін дене мүшелері әдейі жеті сүйелді беріштермен қамтылған. Олар төс сүйегінің, тізелерінің, шынтақ және тірсек буындарының үстінде болады. Барлық сүйелді беріштер жатқан түйе салмағының бірқалыпты бөлінуіне, терісін ыстық құмның күйдіруінен және жарақаттаудан сақтайды.
Сирақтары екі айрық табанына келіп тіреледі. Аяқтарының мұндай бітімі түйенің сусыма құм мен борпылдақ қарда еркін жүруіне мүмкіндік береді, бірақ ол саз, балшықты жерде жақсы жүре алмайды.
Ұзын, әрі қалың кірпіктері қатты желді күндері оның көзіне құм түсірмейді. Қатты құмды борасын кезінде дем алуы қиындаған жағдайда түйе кеңсірігін толығымен жауып алады.

Түйені төлдету және ботаны бағып-күту технологиясы.

Түйенің боталауы жыл мезгілінің көктем (март-май) айларына келеді. Боталауға 1,5-2 айдай уақыт қалғанда боталайтын інгендерді жалпы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.