Норма мен патологияны түсінуге деген ыңғай туралы

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі

Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

СӨЖ

Тақырыбы: Норма мен патологияны түсінуге деген ыңғай

Орындаған: Сәкенова А. Ж.

Топ: ПХ-315.

Тексерген: Абдуллина Г. К.

Семей - 2015ж.

Жоспары:

Норма мен патологияны түсінуге деген ыңғай
Патологияның түрлері.

Медициналық психология ғылымы салаларында адамның ағзалық, тән және психикалық жағдайын қалыпты және патологиялық деп екіге бөледі. Қалыпты жағдайдың көрсеткіштері: дене қызуының, қан қысымының, көңіл- күйінің, шашының, тырнағының, тері қабаттарының жағымды бірқалыпты мөлшер деңгейіне сай келуі. Аталған көрсеткіштерден ауытқушылықтар адам организміндегі өзгерістерді көрсетеді. Эндогенді және экзогенді себептердің ықпалынан адамның денсаулығында және психикасында әртүрлі өзгерістер туындайды. Психикалық жағдайлардағы өзгерістер жаскезеңдік дағдарыс кезеңдерінде ерекше айқындалады. Әсіресе жасөспірімдік өтпелі кезеңдерде психиканың патологиясы және патологиялық жағдайлардың бірнеше формалары байқалады. Психолог ғалымдар жеткіншек кезеңдегі психопатияның бірнеше формаларын анықтаған.

Ал патологиялық жағдайдың көрсеткіштеріне қалыпты жағдайдың қарама- қайшы көріністері жатады. Патология гректің «патос»- уайым, қайғы, ауру, бақытсыздық жайлы ілім. Психология ғылымында патологиялық жағдайдың көріністеріне психикалық ауытқу, бұзылу, тежелу, күйзелу, тоқырау жатады. Адам психикасына әсер ететін факторлар әртүрлі және нәтижелері бір- біріне ұқсамауы да мүмкін. Әсіресе психикалық дамудың дағдарыс кезіндегі, балалық шақтағы әсерлер дизонтогенездік және дисгармониялық жағдайларға ұшырататын дамуды патологиясын тудырады.

Патологияның түрлері:

Патологиялық психология- ауырған адамның психикалық қызметі мен қасиетінің, мінез-құлықтың ауытку заңдылықтарын зерттейтін психология (медициналық психология) ғылымының саласы. Патологиялық психология психологиялық теорияға сүйеніп, аурудың қозуы мен қайтуын дені сау адамның психикалық үрдістерінің қалыптасуы мен өту сипатын салыстыру арқылы анықтайды. Патологиялық психологияның психопатологиядан айырмашылығы - клиникада байқалған психикалық ауыр күйдің құрылымдық ерекшелігі мен түрлену сипатын психикалық әдісті қолдану арқылы түсіндіреді. Патопсихологиялық зерттеулердің теориялық және қолданбалы ғылым аумағында маңызы зор. Соңғы кездерде патопсихологияның клиникалық практикада психотерапевтикалық жұмысқа да қатысуы дамып келеді. Патопсихологиялық эксперименттің балалық шақтың психиатриалық клиникасында да орны ерекше. Патопсихологияның тарихы психиатрия, неврология және эксперименталды психология салаларының дамуымен байланысты. Негізгі патопсихологиялық экспериментті (Б. В. Зейгарник), кез келген диагностикалық процедураны танымдық үрдістердің тұтастық жүйесін және (В. Н. Мясищев) мотивтерді "тұлғааралық қатынасты" модельдеу үшін пайдаланылады. Патологиялық психология- әртүрлі аурулар нәтижесінде адамдардың психикасы мен қылығында пайда болатын ауытқуларды зерттейтін және солар туралы білімдерді қарастыратын психология саласы
Патологиялық анатомия-адамдар мен жануарлар организмінде ауруға байланысты дамитын патологиялық процестердің морфологиялық негіздерін зерттейтін ғылым; патология саласында Қазақстанда Патологиялық анатомия саласындағы жүйелі зерттеулер қазіргі ҚазҰМУ-да Патологиялық анатомия кафедрасы ашылғаннан кейін (1933) басталды. Қазіргі кезде Патологиялық анатомия ауру морфологиясын организмдік, органдық (ағзалық), тіндік, клеткалық және клеткаішілік деңгейлерде зерттей алады. Патологиялық анатомияның зерттеу әдісіне:аутопсия (мәйіт), әдісжатады. Соңғы әдіс Патологиялық анатомияда жиі қолданылады. Мысалы, қатерлі ісік тудырушы (канцерогендік) заттардың, аса улы химикалық қоспалардың, қоршаған ортаның зиянды әсерлерін осы әдіспен анықтайды
Патологиялық физиология- медициналық ғылымының аурудың пайда болуы, меңдеу барысы мен салдарларын, ауру организмнің тіршілік заңдылықтарын зерттейтін саласы. Патологиялық физиология жалпы патологиялық физиология және жүйелік патологиялық физиология деген екі үлкен бөлімнен тұрады. Біріншісі организмдегі біртектес үрдістерді (қабыну, қызба, зат алмасудың бұзылуы, ісіктің өсуі, т. б. ) ; екіншісі жекелеген органдар мен жүйелердің (өкпе, бауыр, жүрек, бүйрек және қанайналым, тыныс алу жүйелері, т. б. ) жұмысының бұзылуын зерттейді. Паталогиялық физиология ғылым ретінде 19 ғасырдың басында дами бастады. Қазақстанда Паталогиялық физиономия жөніндегі зерттеулер 1933 жылы қазіргі Қазақ ұлттық медициналық университетінде Паталогия факультетінің кафедрасы ашылғаннан кейін басталды. Паталогиялық физиология мәселелерімен, сондай-ақ республикадағы басқа да медициналық университеттердің тиісті кафедралары мен орталық ғылыми-зерттеу лабораториялары, Алматы дәрігерлер білімін жетілдіру институты, ҚР Денсаулық сақтау министрілігіне қарасты бірқатар ғылыми-зерттеу институттарының эксперименттік лабораториялары шұғылданады.

Тұлғаның қалыптасуы туғаннан бастап, өмір бойы созылатын ұзақ және күрделі процесс. Даму жолында көптеген қарама- қайшылықтар адамның рухани жан дүниесінде өзгерістер (дисгармония- үйлесімділіктің бұзылуы) тудыратын құбылыстар кездеседі. Тұлғалық деңгей психикалық жағынан тұрақты болғанымен, дисгармониялық жағдайлар кедергі келтіреді. Организмнің барлық жүйелері сияқты адамның психикалық жүйесі де тұрақты күйде болуы керек. Диссонанс, келіспеушілік, мотивтердің созылмалы күресі тұлғаның дисгармониясын тудырады. Психикалық дисгармония- тұлға қасиеттерінің бірі дамымай, ал екіншілері шамадан тыс дамып кетуі. Тұлға дисгармониясы қоршаған ортадан бөлектену, эгоцентризм, рефлексия, интроверттілік, эмоционалдылықтың жұтаңдауы, эмоционалды резонанстың жоғалтылуы, қоршаған ортадағы құбылыстарға адекватты жауап бермеу, ойлаудың шындықтан алшақтауы арқылы көрінетін шизоидизация түрінде байқалуы мүмкін. Мұндай жағдайда мінез- құлықтың біркелкі болуы, педанттылық, икемділіктің жойылуы, белсенділіктің төмендеуі және пассивтілік байқалады. Кейде әрекетсіздік пен пассивтіліктің әрекеттің белгілі бір аумақтарында үлкен жетістіктерге жетумен үйлесіп отырады.

Қоршаған ортаға үнемі көңілі толмау сезімі, қозғыштық, жұтаңдық, ойлау жемістілігінің төмендеуі, эгоцентризм, қызығушылықтардың тарылуы бұл тұлға дисгармониясының көрінісі болып табылады. Сәл ғана өмірлік қиындықтар мұндай адамдарда қобалжу, дәрменсіздік сезімдерін тудырады.

Дисгармония көңіл- күйі тұрақты көтеріңкі адамдардағы психопатологиялық өзгерістер, эйфория, әрекетсіздік, ашуланшақтық, шамадан тыс қарым- қатынасқа түсушілік, қашықтық сезімдердің жоғалуы, өз мінез- құлқының адекватты еместігін түсінбеу түрінде көрінуі мүмкін.

Психопатияның психогениясына психикалық жарақаттар себепші болады. Бірақ психогенияға қандай психикалық жарақат, қандай механизм соқтырып, аурулы күйге келтіретіндігінің басын ашып алу керек. Бұл мәселенің шешімін табу И. П. Павлов пен оның ізбасарларының жұмыстарына, жоғары жүйке қызметіндегі физиология мен патофизиологияның табыстарына байланысты болды.

Психикалық жарақаттың ықпал етуінің негізгі үш жолы, психогения пайда болуының үш механизмі бар:

тітіркенгіш процеске шектен тыс күш түсуі;
тежелу процесіне шектен тыс күш түсуі;
қимылдық жүйке процестеріне шектен тыс күш түсуі.

Осы механизмдердің бәрін И. П. Павлов пен оның шәкірттері иттерге тәжірибе жасау жолымен алды. Яғни, адамзат тарихында алғаш рет психогенияның моделі - байқау невроздары табылды. Жануарлардан алынған деректерді оның әлеуметтік ортасы бар адам мен тек оған ғана тән екінші сигналдық жүйеге бүтіндей қолдануға болмайтындығы табиғи жайт

Мектепке дейінгі жаста өз құрдастарынан тасаланып, бірге ойнаудан қашады. Бұл жаста үйлесімдік болмағандықтан мидың дамуы жылдамдап қозғалыс қызметі нашар жетіледі. Үлкендердің көмегінсіз оқуды ерте үйренеді, бірақ бәтеңкесінің бауын байлай алмайды. Сөйлескен кезде олардың бідімінің жасына сәйкес емес екендігі, білуге құмарлығын көрсетеді. Ол дерексіздікке жоғарғы ынта танытып, әлемнің пайда болуы табиғат пен өлім туралы сұрайды. М. жасында белгілі бір пәнге қызығып, жақсы оқиды (мысалы, математика, астрономия, психология, философия) . Ақыл-ой дарындылығы бола тұра, икемсіз, өздерін-өздері күте алмайды, киім кигенде не тамақ ішкенде икемсіздік, салақтылық білдіреді. Олар аз қимылдайды, шулы ойындарды жаратпай, ортаға тез бейімделе алмайды. Жыныстық жетілу кезінде барлық белгілері айқын білінеді. Мысалы, кейбірінде тұйықтық, өкпешілдік, ренжігіштік сезім- «сензитивтік», «стеникалық» - айқындалса, екіншілерінде табандылық, қажырлылық - «экспансивті»- сезім байқалады. Қолайсыз жағдайлар әсер еткенде шизондэтарда ерекше психогенді (психологиялық зақымның әсерінен) әректтер байқалады. Б-р шизофрениямен ауырғанда делирийдің кейбір белгілері көру, елестетушілігі ретінде кездеседі.

Психикалық процестердің тұтастығы бұзылуы аурудың ойлауынан, сөйлесуінен айқын білінеді. Логикалық байланыс жоғалып, үзілді-кесілді болып, оның сөйлемі тек жекеленген сөздерден құралады. Психикалық қызмет тұтастығының және оның айналамен байланысының бұзылудың аурудың эмоциясынан айқын көруге болады. Мысалы, жас әйел өзінің сәбиіне мейрімсіз болып, оны тамақтандырмауы да мүмкін.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.