Астық түйірдегі зиянды қоспалар

Пән: Ауыл шаруашылығы
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

БАӨЖ

Тақырыбы: Астық түйірдегі зиянды қоспалар

Орындаған : Тайжұма А. А.

Тексерген : Касымов С. К.

Семей 2015

Мазмұны:

1. Астық түйір партиясында кездесетін қоспа құрамы

2. Астық түйірлік, сорная және органикалық қоспалар

3. Зиянды қоспалар

Астық түйір партиясында кездесетін қоспа құрамында өте әр түрлі. Ол өсімдіктік, малдық және минералдық болады.

а) өсімдікті пайдалану - осы тұқымнын толық есем құнды астық түйіры, ол толық құнды астық түйірдан қатты ерекшеленеді (кептіру кезінде зақымдалған, бұзылуға бейімделген, өсіп кеткен;

б) малдықты пайдалану - галлы угрицы;

в) минералды қоспаларды пайдалану - құм, жер, галька металломагнитті қоспа және тағы басқа.

Барлық қоспалар бірі үлкен дәрежеде, ал басқасы азырақ, астық түйірдан алынған өнім сапасында теріс әсер етеді. Кейбіреулері қатты қағылған қасиетті болады және сондықтан астық түйірда қайта өндеу алдында астық түйір массасынан толығымен жойылуы тиіс.

Қайта өндеуде қолданылмайтын немесе бөлшектеп пайдаланылатын қоспалар өнім шығымын азайтады. Көптеген қоспалар астық түйір массасынын сақталуынын мұқияттылығына әсер етеді. Мысалы, жабайы өсетін өсімдіктердін тұқымы астық түйір массасына түсіп, үгіту үрдісінде көптеген жағдайда астық түйір тұқымынан қарағанда кешірек жетіледі және егінді жинау кезінде негізгі тұқымдағы астық түйірмен салыстырғанда 10-20 % және одан да жоғары ылғалдылықтан тұрады. Осынын нәтижесінде астық түйір массасында жағдай жасалынады, ол микроорганизмдердін дамуына, өз бетімен қызуына және басқа да астық түйірдын бұзылуына ықпал жасайтын үрдістер үшін ынғайлы.

Барлық қоспалар астық түйір массасын өз бетімен сұрыптау қабілетінде, ал біртіндеп тасымалдау және сақтау кезінде беріктігінін төмендеуіне әкеп соғады. Осыған байланысты партиянын сақтау кезінде астық түйір массасынын жағдайы үшін жиі және мұқият қадағалауды талап етеді.

Сорная қоспасы

Астық түйір партиясында кездесетін қоспалар әртүрлі дәрежеде одан алынған өнім сапасына, санына, астық түйір сапасына және сақталуына әсер етеді. Сондықтан оны топтарға бөлу қажет.

Өндеу өндірісі, тамақтық және техникалық мақсаттағы астық түйір партияларында бұндай қоспаларды сорнай және астық түйірлық деп, майлық тұқымды партияларда - сорнай және майлық деп атайды.

Зиянды қоспалардын құрамы астық түйірға тағайындалған стандартта толығымен тізбектелген. Зиянды фракцияға жататын қоспаларға сипаттама төменде келтірілген.

Сорной қоспа және фракция жалпы мөлшері зиянды, минералды қоспа, бұзылған астық түйір қайта өндеу өндірістерінде дайындалынатын және жіберілетін астық түйірға қойылған стандарттарда қалыпқа келтіріледі.

Ауыл және жеке шаруа қожалықтарынан астық түйір және тұқымдарды сатып алу кезінде сорной қоспасынын болуы табиғи түсірім жасалынып, астық түйірға ақшалай төлем жасалынады.

Астық түйір массасында кездесетін зиянды қоспалар келесі топтарға бөлінгеді: 1) микозалар санырауқұлақ - паразиттер; 2) мал түріндегі қоспа - астық түйірды бүлдіретін нематодтар; 3) жабай өсетін өсімдік тұқымы.

Микозалар. Головня - саңырауқұлақ - паразиттерді шақыратын жәндік ауруы. Головня астық түйір және астық түйір өнімдерінін сапасын төмендетіп, егінді азайтады. Головня тығындалған қабықшалармен жабылған мицелия клеткаларынын бір - бірінін талшықтануы нәтижесінде пайда болады. Талшықтарынын 14 - 22 мм өлшемді өте ұсақ, тіршілік қабілеттілігін ұзақ сақтайды (кейде бірнеше жылдар бойы) . Головнидін қара талшықтарынын жиналуы бүлінген өсімдіктерге талшықтар арқылы шығып тұратын бірінғайлық береді, осыдан «головня» деген атауға ие болды.

Беткі қабатында талшықтар болатын астық түйір головня деп аталады. Ол головня тамшықтарында триметламин мөлшері болатын балық тұздық иісі тәрізді жағымсыз иісті болады. Осыдан жағымсыз, тағы да дымқыл деген атау береді, себебі үлкен гигроскопиялық талшықтардын болуымен түсіндіріледі.

Астық түйірдің беткі қабатында орналасқан головня талшықтарынын орналасуына байланысты головня астық түйір синегузочный және мараные ден екіге бөлінеді. Синегузочный астық түйіры деп талшықтар астық түйір бородкасын ластайды, ал мараный деп талшықтардын көп бөлігі бородканы ластап қоймай, онын борподканы ластап және астық түйірдын беткі қандай да бір бөлігіне жабысып бекиді.

Астық түйір сапасын бағалау кезінде ондағы қалташалардын головня астық түйірымен головня мөлшері есептелінеді және қалыпқа келтріледі. Шанды головня талшықтары астық түйірды қарау кезінде байқалады. Бұл былай түсіндіріледі: шанды головня қаттымен салыстырғанда барлық гүлшоғырлар мен колос талдарын бұзып, одан тек стерженьдер ғана қалады, ол талшықтармен жабылған. Астық түйірдын гүлденуі кезінде зақымданған колос талшықтары жел соғу кезінде, сау өсімдіктерге түседі де онда өсіп, мицела түзеді, пішіндері астық түйірға енеді.

Зақымданған астық түйір сыртқы түріне және атономиялық құрылымы бойынша қалыптасудан қарағанда айырмашылығы жоқ, тек мицелада болуын микроскоппен қарау арқылы анықтайды. Келесі жыл зақымданған астық түйірды егу барысында одан головнямен бүлінген өсімдіктер жетіледі.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.