Компьютерлік желілердің құрылуының жалпы прициптері туралы

1. Желі түсінігі
2. Желі құрудың принциптері
3. Желілік қосымшалар
4. Желінің коммуніикациялық тораптарына
5. Пайдаланылған әдебиеттер

Желі — бір-бірімен байланысқан программалық және аппараттык компонеттердің күрделі жүйесі. Аппараттық құралдардың ішінде компьютерлерді және коммуникациялық құралдарды бөліп қарастыруға болады. Программалық компонентгер желілік қосымшалар мен операциялык жүйелерден тұрады. Қазіргі уакытта желіде әртүрлі типтегі компютерлер мен олардың сипаттамалары желінің мүмкіндіктерін анықтайды. Бірақ кейінгі кездері коммуникациялық құралдар да (кабельдік жүйелер, қайталамалар, көпірлер, бағыттамалар т.б.) аз роль ойнамайтын болды. Олардың қиындықтарын ескеріп, құнын және басқа да сипаттамаларын желінің жұмыс қабілетін қамтамасыз етуде арнайы жұмыстарды шешетін кейбір кұрылғыларды компьютер деп те атауға болады. Нәтижелі жұмыс істеу үшін арнайы операциялық жүйелер қолданылады, олардың дербес операциялық жүйелерден айырмашылығы сол, желідегі компьютер жұмысын басқаруда арнайы тапсырмаларды шешуге арналған.
Желіге көптеген компьютерлерді қосу үшін, АRРАNET желісі тораптарының байланыс тәсілін анықтайтын, кейбір ортақ ережелер жиынын (мәлімет алмасу реті, мәлімет формасы) -протоколды жасау қажет болды. 1971-72 жылдары АRРАNET желісіне арналған бірегей протоколмен жұмыс аяқталды. Бұл протоколға Network Соntrol Program (NCP) аты қойылды. Протоколды құру желіге арналған қолданбалы программалар жасауға түрткі болды.
Осындай программалардың алғашқыларының бірі, жобаға қатысушылар арасында өзара ақпарат алмасуға мүмкіндік берген электрондық почта еді. Интернеттің пайда болуы әртүрлі құрылымдағы бірнеше жекелеген компьютерлік желілерді АRРАNET негізінде жалғау мүмкіндігінен туған идея төңірегінде болатын. NCP протоколында АRРАNET желісінен басқа қандайда бір желінің байланыс механизмі қарастырылған жоқ-ты. Сонымен қатар желілерді біріктіре отырып, байланыстың уақытша үзілуін немесе қосылған желі бөліктерінің істен шығуын ескеру қажет еді. Бұл жағдайда желі бөлігі қалыпты жұмысын жалғастыруы керек.

1. Парамзин А.П. Компьютерные сети: Методические указания и индивидуальные задания к лабораторным работам для студентов специальностей 050704 «Вычислительная техника и программное обеспечение» / Изд-во ВКГТУ. – Усть – Каменогорск, 2007
2. Спортак Марк. Компьютерные сети и сетевые технологии; Пер. с англ. / Марк Спортак, Френк Паппас и др. – СПб.: ООО «Диа-СофтЮП», 2005.
3. Компьютерные системы и сети: Учеб. Пособие / Косарев В.П. и др. / Под ред. В.П. Косарева, Л.В. Ерёмина. – М.: Финансы и статистика, 1999.