Биотехниялық шаралар

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі Семей қаласындағы Шәкәрім атындағы Мемлекеттік университеті

СӨЖ

Тақырыбы: Биотехниялық шаралар Тексерген: Айткалиев Б. М.

Орындаған: Ермек Ж

2015 жыл

Биотехниялық шаралар

Аңшылық шаруашылығының дамуындағы жүргізілетін негізгі шаралардың бірі - биотехниялық шаралар. Олар жануарлардың бастарына түскен қиын кезеңін жеңілдетуге арналған шаралар (яғни, қыста, жұт кезінде, апаттарда, өртте, т. б. жағдайларда) . Ормандарда мекендейтін құстарға арналған биотехниялық шаралар (жер суару) . Қыс айларында құстардың мекен ету алқаптарында тазартылмаған жиделер, тарының, дәнді дақылдардың, бауын бұталардың, ағаштардың бастарына іліп қояды. Сонымен қатар түрлі астауларға, оттықтарға, бидай, түрлі жидектер (алма, долана, жапырақтар) салады.

Күз айларында құстар ас қорытуға керекті май сиыр тастарды өзендердің жағасынан, жыралардан, тас жолдарда, төселген қиыршық тастарды жинап қоректенеді. Тасы жоқ немесе аз алқаптарда қолдан жинау керек. Құстардың жиналатын жерлеріне тамыз айынан бастап қою қажет, себебі, оларға сиыр тастар қыркүйектен қыстың аяғына дейін керек. Тастарды немесе шымдарды үйіріп қояды.

Қырғауылдар негізінен жұмсақ қыста қорекпен жетерліктей қамтамасыз етіледі., бірақ та аса қатты қыстарда оларға көмек керек етеді. Оттықтарды, астауларды қалың бұталардан арылған, баспаналардың астына орналастырады. Астаулар жерде тұрақты тұруы керек. Оған 10 кг-дай жем салады. Сонымен қатар, қыста және көктемде қырғауылға минералды қоспалар қажет: сүйек ұнтақтарын, азықты ізбесті тас, ұнтақталған әк, ұнталқатлған жұмыртқаның қабығын қопа ретінде өскен бидай ұрықтарын. Осы қоспаларды құстық жейтін құрама жеммен араластырып беру қажет.

Астаулардың басына майда қиыр тасрады немесе ірі шымдарды үйіп қоб қажет, себебі олар қырғауылдың асқазанына қажет. Сонымен қатар, 50 шақты қазық дайындау қажет (тазартылмаған сұлы бауын ілу керек) майқұм (ағаштың күлі қосылған) төгу қажет. Боранды және қатты суықта қырғауылдарға қорған керек. Сол қорған ретінде сырғауылдан жасалған, аталған қорегі бар болады.

2005 жылы Нарынқол ормандарды қорғау мекемесінің қызметкерлері 30 тоннадай дәнді дақылдар шөбін шауып, қажетті жерлерге үйіп қойды. Ол үшін 20 тарта астаулар жасалып, баспаналар құрылды, өйткені жауын, қар жауған кезінде астаулардағы жеміс-жидектер, дәнді-дақылдар зақымданбайды.

Зиянды жануарлармен күрес. Нарынқол аймағында қырғауылдар мен құрлардың жаулары болып, қасқыр, шиебөрі, жабайы иттер, түлкі, қарға, сауысқан, жыртқыш құстар болып есептеледі.

Кесте. 3 2005 жылы Нарынқол мекемесінде жойылған зиянды жыртқыштар

Қырғауылдарға көп зиян келтіретін қаңғыма жабайы иттердің мөлшері басылмай тұр. Оларға қойшылардың немесе қаладағы бос жүрген иттер азық таба алмағандықтан мекеме аймағындағы шілікті-жылы жерлерге орнығып, қырғауылдарға тыныштық бермегендіктен, ауық-ауық жойылып отырады.

Алматы облысының табиғи ресурстар және табиғатты пайдалануды реттеу басқармасының Нарынқол орман шаруашылығы мемлекеттік мекемесі республиканың және жергілікті өкімет есебінен қаржыланатын мекеме. Осыған байланысты мекеме қаржыдан тапшылықта болып келеді. Биыл 2005 жылы мекеменің бюджеті 18 пайыз кеміп, көптеген қызметкерлер бос қалды. Және қырғауылға деген спорт-әуесқой аңшылықта қызықтырмай қалды. өйткені шетелдік туристер-аңшылар таутеке, арқар секілді қызыл кітапқа енген аңдарға ғана қызығады.

Төменде Нарынқол мекемесінің территориясында мекендейтін қырғауылдар саны келтірілген.

Кесте 4. Мекеме Территориясындағы қырғауыл мөлшері

2001-2005 жылдары Нарынқол мекемесінің территориясы 315 мың га жерді алып жатыр. Соның ішінде қырғауылдар мекендейтін жерлері 48 мың га. Ал мекеме қызметкерлері аз болғандықтан қырғауылдар саны есептелген жерлер 30-53 мың га. Сол қырғауылдар саны жылдар бойынша 3580-4265 бас аралығында ауытқиды. Оның ішінде еркегі мен ұрғашысы немесе жас мемиендер деп бөлінеді. 1000 га жерге шаққанда қырғауылдар саны 35, 8 бастан (2005 жыл) 42, 6 бас. Сондықтан қырғауыл аулау үшін әуесқой-спорт аңшыларды шақыра алмайсыз. Аңшылықтарды қызықтыру үшін қырғауыл санын молайту қажет. Ол үшін биотехнологиялық шараларды күшейту керек (мысалы, қырғауыл жұмыртқасына инкубациялау, жас балапандарды өсіріп, далаға жібері, т. с. с. ) .

Нарынқол мемлекеттік мекемеге 2001 жылы қырғауыл 10 қырғауылдарды атқан, 2002 жылы 15 қырғауылдарды атуға рұқсат, ал 2003 жылы - 12, 2004-20, 2005- 42 қырғауылды аулауға квота берілген (5 кесте) .

Кесте 5. қырғауылдарды аулау рұқсат мөлшері (квота)

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс