Дәнді дақылдарды сақтаудың ерекшеліктері

1. Дәнді.дақылдарды сақтау
2.Дәнді.дақылдарды сақтаудың түрлері

Астықты негізгі сақтау тәсілі қоймаларда үйінді (үйме) күйінде сақтау. Бұл тәсілдің қойманың сиымдылығын тиімді пайдалану, астық өңдеуді механикаландыру, астық қорының зиянкестерімен күресуді ұйымдастыру, дәннің сапасын бақылау сияқты жұмыстарды дұрыс жолға қоюға мүмкіндігі мол.
Қаптап сақтау тәсілі, тұқымдық және басқа арнаулы дәндердің түрлерін қаптап, жекелеп сақтау үшін тиімді. Астық сақтаудың негізгі үш тәртібі қолданылады: 1) құрғақ күйде; 2) салқындатылған күйде; 3) ауасыз ортада. Сақталып жатқан астықтың сапасын арттыруға мүмкіншілік тудыратын басқа да әр түрлі технологиялық процестер де қолданылады. Оларға жататындар кептіру, қоспалардан тазарту, желдету, зиянкестерден қорғау, консервілеу және т.б.
Қандай да бір сақтау тәртібінің қолдануының тиімділігі дән сақталатын ауданның табиғат, ауа райы жағдайымен астық қоймаларының түрі мен кәсіпорындардың техникалық мүмкіндігімен, дәннің сапасы мен қандай мақсатқа жұмсалатындығымен анықталады.
Мысалы, ауа райы жауын-шашынсыз, құрғақ оңтүстік аудандарда дәнді құрғақ күйде сақтаған орынды, өйткені жинаған кездегі олардың ылғалдығы төмен болады. Еліміздің орта және солтүстік аймағы жағдайында (егін орағы көбіне жауын-шашынмен қабаттас келіп, дән ылғалдығы 20-25 % дейін жететін, кейде одан да асып кететін жерлерде) дәнді дер кезінде кептіру, салқындату қажет. Шындығына келгенде, астық сақтау тәсілдері мен ереже-тәртіптерінің орнын тауып қолдану технологиялық және экономикалық тиімділікке қол жеткізеді.

Дәнді құрғақ күйде сақтау. Дәнді құрғақ күйде сақтау астықтың көптеген бөліктеріндегі ылғалдың жеткіліксіздігінен физиологиялық құбылыстардың төмен, баяу деңгейде жүретіндігіне негізделген. Ылғалдығы 12-14% (шекті деңгейден 1,5- 2% төмен) зиянкестермен зақымданбаған астықтұқымдастар дәні мен бұршақтұқымдастар тұқымы дұрыс сақталған жағдайда анабиоз күйінде жатады.
Ылғалдығы шекті деңгей шамасындағы астақтың төзімділігі ондағы физиологиялық процестердің іс жүзіндегі мәні шамалы, әлсіз тыныс алу түрінде ғана болатындығымен түсіндіріледі. Мұндай астықтағы ылғалдық дән заттарымен тығыз байланысты және оған микроорганизмдер мен зиянкестердің көбінің шамасы жетпейді.

1. Егіншілікте өнім сапасын арттыру. Н. Әлдеков. Алматы, «Қайнар», 1980 ж.
2. Назаров Н. И. «Общая технология пищевых производств» - М.: «Легкая и пищевая промышленность», 1981 жыл.
3. Матюхина З.П., Королькова Э.П. Товароведение пищевых продуктов: Учебник. – 2-е изд. –М.: ИРПО; Изд. Центр «Академия», 2000жыл.