Арматуралық болаттар. Суық штамптауға арналған болаттар


ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар факультеті
Метал технологиясы
СРО
Тақырыбы: Арматуралық болаттар. Суық штамптауға арналған болаттар
Орындаған: Тексерген:
ПСМ-219 тобының студенті Жетекші: Тлеуғали. Е. Т
Темирханова Р. Т . (жетекшінің Т. А. Ж. )
(қолы)
(бағасы) (күні) (бағасы) (күні)
Семей
2015 ж.
Мазмұны
- Кіріспе
- Негізгі бөлімАрматуралық болаттарБолаттардың механикалық қасиеттері
- Қорытынды
- Қолданылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Болат дегеніміз - темірдің, көміртектің (У), рудадан қалған қоспалардың және легирлей қосымшалардың қорытпасы. Болат көміртекті және легирленген болады. Көміртекті болаттар көміртектің мөлшеріне қарай бөлінеді: 1) - аз көміртекті, көміртектің мөлшері 0, 09-0, 23%; 2) - орта көміртекті, көміртектің мөлшері 0, 24-0, 50%; 3) - көп көміртекті, көміртектің мөлшері 0, 51-1, 20%; Құрылыс металл конструкцияларда негізінде аз көміртекті болаттар қолданылады, олардың пластикалық қасиеттері жоғары және дәнекерлеу қасиеттері жақсы. Легирленген болаттар үш топқа бөлінеді: 1) - аз легирленген, легирлеу қосымшалардың мөлшері 2, 5%-ға дейін; 2) - орта легирленген, легирлеу қосымшалардың мөлшері 2, 6-10%; 3) - көп легирленген, легирлеу қосымшалардың мөлшері 10% көп. Құрылыс металл конструкцияларда негізінде аз легирленген болаттар қолданылады, бірақ кейбір жағдайда орта легирленген болаттарда қолданылады. Болаттарды мартен және конвертор қорыту тәсілімен жасайды. Болаттардың қасиеттері және сапасы негізінде механикалық қасиеттері мен және химиялық құрамымен сипатталынады.
Металл конструкцияларында негізінде болаттар және алюминий қорытпалар қолданылады. Болат материалы - прокатты және құйма түрінде пайдаланады және олардың дәнекерлену қасиеттері жақсы болады. Алюминий қорытпалардың беріктігі жоғары және ӛте жақсы пластикалық қасиеттері болады. Құрылыс конструкцияларда 95% прокатты болат қолданылады, алюминий қорытпалар негізінде қорғау конструкцияларда қолданылады.
Арматуралық болаттар
Болаттың химиялық құрамы Болаттың химиялық құрамы әр түрлі қосымшалардың және қоспалардың мөлшері процентпен сипатталынады. Көміртек (У) - аққыштық шекті және беріктікті ұлғайтады, бірақ дәнекерлену және пластикалық қасиеттерін төмендетеді, сондықтан МК аз көміртекті болаттар қолданылады. Болаттың құрамына арнайы легирлену қосымшаларды енгізеді, олар болаттардың қасиеттерін жақсартады. Мысалы: Кремний (С) - беріктігін ұлғайтады, бірақ төзімділігін дәнекерлену қасиеттерін және соққы тұтқырлығын төмендетеді. Кремнийдің жағымсыз әсері марганең (Г) қосымшаның көп мөлшерімен басылады (төмендетеді) . Марганец (Г) - u y, ұлғайтады, пластикалық қасиеттерін төмендетеді; Мыс (Д) - беріктікті, коррозияға төзімділігін ұлғайтады;
Алюминий (Ю) - соққы тұтқырлығын ұлғайтады, фосфордың жағымсыз әсерін төмендетеді; Азот (А) - легирлеу элементтермен қосыла болаттың механикалық қасиеттерін жақсартады; Легирлеу қосымшалар - никель (Н), ванадий (Ф), вольфрам (В), молибден (М), титан (Т), бор (Р) азкөміртекті болаттардың беріктігін және механикалық қасиеттерін жақсартады. Кейбір қоспалар зиянды болады: Фосфор - пластикалық және соққы тұтқырлық қасиеттері төмендейді, төмен температураның әсерінен болат морт қирауы мүмкін ( % 045, 0 ) ; Күкірт - беріктігін төмендетеді, дәнекерленген кезде жарықшақтардың пайда болуына себеп болады (0, 055-0, 040%) ; О2, Н2, N - оттегі, сутегі, азот - балқытылған болатқа аудан О2, Н2, N түскен жағдайда болаттың морттылығы күшейтіледі. Болатты балқытып қорытқан кезде, болаттың ашыту дәрежесіне байланысты олар бөлінеді: - тынық болат; - жартылай тынық болат; - қайнатылған болат. Егер балқытқан болатты ашытпасақ, онда газдар сыртқа шығып болат қайнаған су сияқты болады. Осындай болаттарды қайнатылған деп айтады. Бұндай болаттардың құрамында кӛпдеген газдар болады және тез суытылғаннан, болаттың құрамы біртекті емес болады. Сондықтан балқытылған болаттың құрамына ашытқыш элементтер қосады - кремний (0, 120, 30%) және алюминий (0, 1%) дейін. Осы элементтер болаттың құрамындағы еріген оттегімен (О2) қосылып, оның жағымсыз әсерін тӛмендетеді. Осы процессті - ашыту процесс деп санайды және бұл кезде жылу шығарылады. Ашытқан процестен кейін болатты тындырады және оны тынық деп атайды. Қайнатылған және тынық болат ортасындағы болаттың сапасы жартылай тынық болаттың түріне сәйкес. Бұл жағдайда болатты кремний элементпен ашытады (0, 050, 15%) . Тынық болаттың құрамы біртекті, дәнекерлену қасиеттері жақсы, динамикалық әсерге және морт қирауына жақсы қарсыласады. Бірақ олар қайнатылған болаттармен салыстырсақ 12% қымбат, сондықтан оны қолдану шектелінеді. Механикалық қасиеттер бойынша болаттар бӛлінеді: 1) жай берікті, оған аз кӛміртекті болаттар жатады, кӛміртектің (У) мӛлшері - 0, 22%, аққыштық шегі 270 y МПа дейін, ал беріктік шегі 390 u МПа дейін ( u үзілуге уақытша кедергісі) ; 2) жоғары берікті, оған аз легирленген болаттар жатады: 390 305y МПа, 540440 u МПа дейін; 3) өте жоғары берікті, оған аз легирленген және термиялық бекемделген болаттар жатады: 600 410y МПа, 700 570u МПа; Металлургия зауыттары жай берікті болаттарды үш топ бойынша дайындайды: А тобы - механикалық қасиеттерге гарантия беріледі; Б тобы - химиялық қасиеттерге гарантия беріледі;
В тобы - механикалық және химиялық қасиеттерге гарантия беріледі. Металл конструкцияларда В топтағы болатты қолданады. Аз кӛміртекті болаттардың маркасы ГОСТ 380-71*. ГОСТ 23570-79; ГОСТ 1928273*, ГОСТ 19281-73* әріппен және сандармен белгіленеді. Мысалы: ВСт3 сп5; ВСт3Г пс5; В - болат В топ бойынша дайындалған, оның механикалық және химиялық қасиеттеріне гарантия берілген; Ст - сталь, болат; З - азкөміртекті болат маркасының нөмірі. Болаттардың маркасы химиялық құрамы және механикалық қасиеттері бойынша келесі түрі болады СтО . . . Ст5, МК Ст3 қолданылады, олар беріктігі жоғары, пластикалық және дәнекерлену қасиеттері жақсы; Сп - ашыту дәрежесі, спокойная - тынық; Пс - полуспокойная - жартылай тынық; Кп - кипящая - қайнатылған. Г - құрамында марганец мӛлшері жоғары; 5 - болаттың категориясы, аз көміртекті болаттар соққы тұтқырлық қасиеттері бойынша 6 категорияға бөлінеді. Әр категорияға болаттың химиялық құрамы, уақытша кедергісінің мөлшері және салыстырмалы ұзару деформациясы белгіленген. Болат 18 сп, 18 Г сп Болат В топ бойынша дайындалған, 0, 18% кӛміртектің мӛлшері; Көпір конструкцияларды, гидротехникалық құрылыста және ӛте жауапты конструкцияларда аз көміртекті болаттарды маркасы М16с және 16Д қолданылады: а) 0, 16% - молибден, (0, 3-1, 0%) - кремний (С) ; б) 0, 16% - көміртекті, мыс (Д) - 0, 3-1, 0%. Бірінші сан - көміртектің мөлшері () Одан кейін әріп - легирлену қосымшалар, егер әріптен кейін сан жоқ болса онда ол легирлену қосымшаның мөлшерін көрсетеді. 14Г2 - 0, 14 көміртегі (У), марганец (г) -0, 02, 15хСНД - 0, 15 көміртегі; хром (х), кремний (с), нигель (н), мыс (Д), әр лигерлену қоспаның мӛлшері (0, 3-1, 0) . МК материалдардың жұмыс істеу жағдайына байланысты 4 топқа бӛлінеді (СНиП ІІ-23-81*) : І топ: - Өте ауыр жағдайда жұмыс істейтін және динамикалық, вибрациялық немесе жылжымалы күшсалмақтардың тікелей әсер ететін, пісіріп дәнекерленген конструкциялар және олардың элементтері; І топқа жатады - кранастындағы арқалық, жұмыс алаңның арқалықтары, бункерлердің және жүк арту эстакалардың конструкциялары, фермалардың фасонкалары, галереялардың аралық құрылыс конструкциялары, электр жүйесінің биіктігі 60м-ден жоғары тіреулері, және т. т. ; ІІтоп- Статикалық күшсалмақтардың әсеріне жұмыс істейтін пісіріп дәнекерленген конструкциялар немесе олардың олардың элементтері және дәнекерленген қосылыстары жоқ 1-ші топтың конструкциялары; ІІ топқа жатады - фермалар, қаңқаның рамалары, жабын арқалықтары, саты косоурлары, жоғары вольтты электржүйелердің тіреулері, галереялардың тіреулері, иілген және иіліп-созылған элементтер;
ІІІтоп- Статикалық күшсалмақтардың әсеріне жұмыс істейтін сығылып немесе сығылып иілетін пісіріп дәнекерленген конструкциялар және олардың элементтері, тағы дәнекерленген қосылыстары жоқ ІІ топтың конструкциялары; ІІІ топқа жатады - ұстындар, тіреулер, тірек плиталар, құрал жабдықтарды кӛтеретін конструкциялар, жабын арқалықтар және т. б. ІУтоп-Ғимараттардың қосалқы қосылыстары және дәнекерленген қосылыстары жоқ ІІІ топтың конструкциялары. Байланыс, фахверк элементтері, сатылар, алаңдар, қоршаулар, кабельді каналдың металл конструкциялары және т. б . . .
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz