Этика термині туралы

1. Этика терминінің мәні мен мазмұны.
2. Аристотель іліміндегі этика мен адамгершілік ұғымы.
3. Ойшыл ғалымдардың этика және мораль терминінің тарихы жөніндегі теориялық пікір.
4. Әл.Фараби этикасының негізгі нысандары.

1. Этика (грек. ethos – дағды, әдет-ғұрып) – зерттеу нысаны мораль, адамның мінез-құлқы болып табылатын ежелгі теориялық пәндердің бірі. Этика терминін б.з.д. 4 ғасырда Аристотель енгізген. Термин айрықша зерттеу пәні ретінде өз бастауын Аристотель еңбектерінен алады. Ол бұл ғылым адамгершілік пен мораль туралы ғылым деп көрсеткен. Этика ұғымын мораль туралы ғылым деп қарастыра отырып мораль түсінігіне анықтама бере кеткен жөн. Мораль – адамдардың әрекеттерінде және қозғалыстарында айқындалатын, жеке сенімдерінен, әдеттерінен, тәрбиелерінен, қоғамның, нақты кластардың немесе әлеуметтік топтардың әсерінен көрініс табатын, олардың арасындағы бір-біріне деген, қоғамға деген, мемлекеттің нақты әлеуметтік топтарына деген қатынастарды реттейтін нақты тарихи айқындалған көзқарастардың, нормалардың, бағалаулардың, сенімдердің жүйесі.
2. этика мен адамгершілік ұғымы жөнінде Арис¬то¬тельдің «Этика» ең¬бе-гінен бас¬тау ала¬тын адам¬гершілік ілімі ауқымында жан-жақты қарас¬ты-рылған.
Ойшыл танытуында қайы¬ры쬬дылық – екі шеткі кемшіліктің ор¬та тұсы. Осы орта тұсты сақтап, қବ¬йырымды болу оңай шаруа емес. Та¬разының бір басына тасын, екінші басына затты қойып, екеуінің дәл тең тұсын табудың қиындығы секілді, жан деңгейіндегі халдің қайы¬рым¬ды¬лық күйін сақтау да оңай емес. Мысалы, мырза, жомарт болу оның қайырымдылық халін қадағалап, мұ¬қият сақтаумен келеді. Әйтпесе осы жомарттық қайырымдылық ше¬гінен асыңқырап кетсе, ысы¬рап¬қор¬лыққа, кеміп кетсе, сараңдыққа ойы¬сып кетеді. Адамгершілік негізі – қайырымдылықтарды қалыптас¬ты¬рып, орнықтырудың әрі сақтаудың осын¬дай ыждаһатты әрекет, бей¬нет¬¬пен келетін сыры бар. Ойшыл не¬гіздеген қайырым¬дылық¬тарға қа¬-тысты орта тұс жайы мына өлең жолдарымен ұштасады.

1. «Қазақ этикасы»
2. П. А. Кропоткин. Издание 1991 года.