Шаруашылықта тұқым қорын есептеу

І Кіріспе.
ІІ Негзгі бөлім.
2.1 Тұқым шаруашылығы.
2.2 Тұқым өсіру шаруашылығы .
2.3 Тұқым қорын есептеу.
ІІІ Қорытынды.

Тұқым шаруашылығы — ауыл шаруашылығы өндірісінің саласы. Тұқым шаруашылығы аудандастырылған сорттар мен будандарды және олардың жоғары сапалы тұқымын ондірудің технологиясын ұйымдастыру жолдарын зерттейтін ғылым. Тұқым шаруашылығының міндеттері және оның егіншілік саласын қарқындатудағы рөлі.Сорт пен будан — тұқым шаруашылығының негізі объектісі. Сорттық және тұқымдық сапа туралы түсінік және тұқым шаруашылығы жұмысы арқылы сорттарды жақсарту. Өндірісті пайдалану барысында сорттар сапасын төмендетудің бірнеше себептері бар.Сорттардың тазалығын сақтау және олардың тұқымдарын жақсарту шаралары. Тұқым шаруашылығының негізі — сорттың мол өнім беру мүмкіндігін жүзеге асыра отырып, генетика, селекция, биотехнология, егіншілік, фитопатология әдістері және басқадай ғылыми жетістіктер арқилы оның шаруашылық - биологиялық белгілері мен қасиеттерін сақтау.
Тұқым өсіру шаруашылығы - өсімдік өсірудің сортты тұқымдарды жаппай көбейтумен айналысатын саласы. Тұқым өсіру шаруашылығы селекциямен тығыз байланысты. Тұқым өсіру шаруашылығының негізгі міндеттері: барлық шаруашылықтарды жоғары сапалы аудандастырылған және мол өнім беретін сорттық тұқымдармен үздіксіз қамтамасыз ету; жаңа сорттар тұқымдарын жылдам көбейту және өндіріске енгізу; сорттарды өңдеу, сақтау кезінде әрбір тұқымның өнімдік және егістік сапасын төмендетпей, одан әрі жақсарту; шаруашылықтың барлық буындарында жоғары агротехникалық шараларды пайдалану; сорт алмастыру (аудандастырудан шығарылған сорттардың орнына мол өнімді жаңа сорттар қолдану); сортты тұқымдар өсіргенде сол сорттың тазалығын, және түсімділік қасиетін сақтайтын шаралар қолдану; агротехника көмегімен жоғары сапалы егістікті қамтамасыз ету, тазалау, сорттау, дұрыс сақтау және тасымалдау; тұқым шаруашылығының барлық буындарында еңбек процесін жоғарылату және тұқымның өзіндік құнын төмендету. Жаңа, жоғары өнімді сорттарды көбейту және жылдам өндіріске енгізу (2 – 4 жыл аралығында) өнімділікті жоғарылатудың ең арзан және тиімді құралы. Бірақ шаруашылық жағдайында өсірілген сорттар белгілі бір уақыт өткен соң өзінің сорттық сапасын және өнімділік қасиеттерін төмендетуі мүмкін. Сондықтан тұқым өсіру шаруашылығы жүйесі тұқымды мерзімінде алмастыруды қажет етеді, яғни сорт жаңарту шараларын қолдану қажет. Тұқымның элиталық және суперэлиталық сорттарын ғылыми-зерттеу институттары мен ауыл шаруашылық институттарының тәжірибе және оқу-тәжірибе станцияларында өсіріп, тұқым өсіруге маманданған шаруашылықтарға береді. Содан кейін сорттық тұқымдардың жоғары дәрежелі тұқымын қалыптастыру (Қ – ҚҚҚ) үшін арнайы тұқым өсіру шаруашылығына жіберіледі.

1. Агроландшафтные системы земледелие. С.К.Курманбаев, 2015ж
2. Земледелие. С.А.Воробьев, А.Н.Каштанов, А.М.Лыков, И.П.Макаров. Под ред. С.А.Воробьева.-М.: Агропромиздат, 2002ж
3. Мальцев Т.С. Вопросы земледелия. Изд. 2-е.-М.: Колос, 2000ж