Майлау

1.Майлы заттар сипаттамасы
2. Майлау тәсілдері
3. Майлауды бақылау

Майлау.Майлау кезінде тері тканіне енген майлар оның құрылымындағы талшық топтарымен жеке талшықтарды жұқа қабыршақпен қаптайды.Тері тканінің құрылымындарындағы майлар талшықтардың бір-біріне желімденіп қалуынан сақтайды,және өзара қозғалуына жағдай жасап тері тканінің иілмелік,жұмсақтық және беріктік қасиеттерін арттырады.
Майлы заттар сипаттамасы.Мех өндірісінде: жануарлар майлары,өсімдік майлары,олардың өңделген өнімдері,минералды заттар,синтетикалық майлар қолданылады.Қолданылатын майлы заттар негізінен глицериннің және жоғары молекулалы май қышқылдарының күрделі эфирлері болып келеді.Химиялық құрамы жағынан көмірсутектері мен оттегінен тұрады.Майларды жалпы мынандай формуламен сипаттауға болады.
CH2 - OR 1
CH - OR 2
CH 2 - OR 3
Мұндағы R 1, R 2, және R 3, май қышқыл қылдықтары.Май сипаттамасының негізгі көрсеткіштері:тығыздығы /0,91-0,97/,балқу температурасы және сәуленің сыну коэффициенті.Осы көрсеткіштерді пайдаланып,майдың тазалығын,кейде түрінде қарап анықтауға болады.Сонымен қатар майлардың химиялық қасиеттерін:майдағы байланыспаған қышқылын немесе қыщқылдық санын,сабындану санын,иодтық санын,анықтайды.Мал майларынан сиыр,қой,жылқы,шошқа майлары қолданылады.Теңіз жануарлары,балық майлары кеңінен қолданылады.Теңіз жануарлар майлары /ворвандар/киттердің,дельфиннің,тюленнің денесінен сығып алынатын сұйық майлар.Акуланың және т.б балықтардың бауыр майлары қыздырылып алынады.Балық майлары сығылып та,қыздырылып та алынады.Өсімдік майларынан зәйтүн /косторка/ майы көп қолданылады.Майлау мен эмульсия алу қасиетін жақсарту үшін майлағыш заттарды модификациялайды.Өңделген модификацияланған майлар қолдануға тиімді болғандықтан кеңінен қолданылады.Модификациялауды сульфаттау,сульфиттеу,гидрогендеу,қышқылдау т.б жолдармен жүргізеді.Теңіз жануарлары майын 25-400С температурада күкірт қышқылымен өңдегенде құрамы және қасиеттері жағынан да өзгешелінетін сульфатталған ворвань деп аталатын май алынады.Бұл май суда жақсы ериді,басқа майлармен жақсы араласады.Осының негізінде сульфатталған ворванға,сульфатталынбаған ворван техникалық және веретен майын қосып,майлауға дайын,дегрин деген май қоспасы алынады.Зәйтүн майын сульфаттау нәтижесінде химиялық құрамы өте күрделі қою,сарғыш-қоңыр түсті,суда жақсы еритін ализарин майы алынады.Мұндай өнімдеріне жататын синтетикалық /жасанды/майлар мал майларын алмастырады.
Синтетикалық майлағыш заттарды көмірсутектілеу,хлорлау мен күкірт қышқылымен өңдеу жолымен алады.Мех өңдірісінде,майлауға алдын-ала дайындалған өңдіріске тиімді майлағыш заттар қолданылады.Әдетте олар майдан,эмульгатордан және пластификатордан тұрады.

1.Костылев. А.Ф Каспарьяниц С.А., Шкутов Ю.Г. товароведение и технология первичной обработки кожевенного сырья.- М.: Легпромбытиздат,2011,400с
2.Аронина Ю.Н, Технология выделки и крашения меха.-М.:Легпромбытиздат,2010,144с
3.Чацкий П.И Технология крашения меха ишубной овчины.- М.: Легкая индустрия,2013,234с
4.Естебесов А. Технология выделки меховых овчин.-Бишкек:,2011,42с