Топырақ өңдейтін агрегаттар санын есептеу

I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
• Топырақ өңдеу жайлы жалпы түсінік
• Топырақ өңдейтін агрегаттарға қойылатын талаптар
• Топырақ өңдейтін агрегаттар санын есептеу
III. Қорытынды

Топырақ өңдеу тұтас жүйелі процесс. Мұндағы негізіг операциялар қопсыту, майдалау, жыртылған топырақ қабатын аудару, жыртылған қабаттың топырағын араластыру, топырақ бетін тегістеу, таптау, арамшөп тамырларын қырқу және оларды топырақ бетіне шығару,жал жасау болып табылады.
Топырақ өңдейтін агрегатты таңдап алу – агротехникалық талаптарды толық орындайтын және жанармай мен еңбек шығындарын аз жұмсай отырып, жоғары өнімділікті қамтамасыз ететін машиналардың тиімді санын анықтау болып табылады.
Сондықтан да агрегаттарды құрастырғанда олардың құрамына енетін трактор мен топырақ өңдейтін құралдардың пайдалану көрсеткіштері ескерілуге тиісті. Мұндай көрсеткіштерге мыналар жатады, құрал жұмысының сапалылығын бағалайтын технологиялық көрсеткіштер және сол сапа көрсеткіштерінің технологиялық ауытқу мөлшері, агрегаттың пайдалануға сенімділігі, жылдамдық мөлшерін және және энергетика ерекшеліктерін ескеретін техникалық көрсеткіштер, құралды пайдаланудың экономикалық тиімділігін анықтайтын экономикалық көрсеткіштер, техникалық қызмет көрсетуге ыңғайлылығы, жұмыстағы маневрлігі мен қауіпсіздігі.
Топырақ өңдейтін агрегат санын анықтамастан бұрын оның болашақ жұмысы туралы мәліметтерді талдап шығу керек. Оларға, орындалатын жұмыс түрлері, егіс танабындағы құралдарды пайдалану жағдайы жұмысқа және оның орындалу сапасына қойылатын агротехникалық талаптар жатады. Осы жағдайларды анықтап білгеннен кейін ғана трактор және оған сәйкес келетін машиналардың түрлері мен маркалары таңдалып алынады, сонан кейін құрастырылатын агрегаттың саны есептеледі, оның жұмыс режимдері белгіленеді, агрегат жұмысының техника экономикалық көрсеткіштері анықталады. Міне осындай дайындық жұмыстары жүргізілгеннен кейін барып, нақты агрегат құрастырылады. Бұл жерде жұмыс құралдарының тіркеуішпен немесе трактормен және трактордың тіркеуішпен дұрыс жалғануына, сондайақ агрегаттың бағыттауға қажетті қондырғылармен жабдықталуына ерекше көңіл бөлу керек.
Агрегат санын анықтағанда орындалатын технологиялық операцияға қойылатын агротехника талаптары ескеріледі. Мысалы жер қыртысын толық аудару, өңделетін қабат топырағының үгітілуі, өңделгеннен кейін егістік бетінің тегістігі т.б.
Сонымен бірге, егістіктегі жұмыс жағдайы және таңдап және таңдап алынған агрегаттардың сол жағдайларға сай келуін міндетті түрде ескеру керек. Оларға топырақтың қазіргі жағдайы, жер бедері , егістіктің размерлері, егістіктен егістікке еркін ауысу мүмкіндігі, техникалық қызмет көрсету жабдықтарының болуы жатады.
Агрегаттың санын дұрыс есептеп, таңдап алу үшін ең алдымен олардың қандай болатынын және қалай классификацияланатынын білу қажет.

1. Мұстафаев Ж.С., Қозыкеева Ә.Т., Ландшафттар және табиғи – техногендік кешендер. Алматы, 2013ж.
2. Зубайров О.З., Тілеукұлов А.Т., Нұрмамбетов Д.Д. «Мелиоративтік жобалау жүйелері» - Алматы , 2011ж
3. Қ.Ш.Жаңабаев , С.С.Арыстанғұлов «Агрономия негіздері»
4. Ізтаев Ә., Отыншиев Б. «Астықтану және диқаншылық негіздері» , Алматы «Қайнар» 1994ж
5. Құрманбаев С.Қ. «Агроландшафтная система земледелия»
6. http://el.kz/m/articles/view/content